Терминологиялық алаң

Ескерту! Хабарлама қалдыру үшін сайтқа кіру керек.

Бекітуге ұсынылған терминдер Қор толықтыру Заманауи терминдер Семинарлар, конференциялар

Сарапшы мамандар

ҚОР ТОЛЫҚТЫРУ

#	Орысша нұсқасы	Қазақша нұсқасы	Рейтинг
1.	АБСЕНТЕИЗМ	АБСЕНТЕИЗМ	АБСЕНТЕИЗМ АБСЕНТЕИЗМ СаласыЭкономика Этимологиясылат. absentia – «болмау» Дефинициясы1) меншік иесінің болмауы: жер рента түрінде ақшалай кіріс алатын, бірақ жерді өңдеуге және өндірістік тұрғыдан пайдалануға қатыспайтын меншік иесінен ажыратылған жерді пайдалану формасы; 2) қызметкердің жұмыста болмауы, дәлелді себеппен жұмысқа шықпауы. Рейтинг+4	+4
2.	АБСОЛЮТНОЕ ПРЕИМУЩЕСТВО	АБСОЛЮТТІ АРТЫҚШЫЛЫҚ	АБСОЛЮТНОЕ ПРЕИМУЩЕСТВО АБСОЛЮТТІ АРТЫҚШЫЛЫҚ СаласыЭкономика Этимологиясы Дефинициясыбірдей тауар өндіретін және сататын бірмемлекеттің екінші мемлекетпен салыстырғанда табиғи ерекшеліктері мен өндіріс әлеуетінің арқасында тауарды өндірген кезде және айналымға шығарған кезде аз шығын жұмсауы. Рейтинг0	0
3.	АБСОРБЦИЯ	АБСОРБЦИЯ	АБСОРБЦИЯ АБСОРБЦИЯ СаласыЭкономика Этимологиясылат. absorptio — «сіңіру» Дефинициясыбасқа елдерден белгілі бір мемлекетке тұрақты тұруға келген иммигранттардың, тұлғалардың сол елге, сол елдің экономикалық өміріне қабылдануы, енуі. Рейтинг+1	+1
4.	АБСТРАКЦИЯ	АБСТРАКЦИЯ	АБСТРАКЦИЯ АБСТРАКЦИЯ СаласыЭкономика Этимологиясылат. abstractio — «аудару» Дефинициясынегізгі рөл атқармайтын және басты, айқындайтын өзара байланыстар мен тәуелділікті анықтау үшін анағұрлым нақты жағдайды алу мақсатында ескерілмеуі мүмкін экономикалық талдаудан кейбір экономикалық және экономикалық емес факторларды алып тастау арқылы экономикалық талдауды жеңілдету. Рейтинг+5	+5
5.	АВУАРЫ / ASSETS	АВУАРЛАР	АВУАРЫ / ASSETS АВУАРЛАР СаласыЭкономика Этимологиясыфр. avoir — «дәулет, мүлік, актив» Дефинициясы1) төлем иелерінің міндеттері өтелетін, төлем төленетін әртүрлі активтер (ақша қаражаты, чектер, вексельдер, ақша аударымдары, аккредитивтер); Рейтинг+3	+3
6.	АНТИДЕМПИНГОВОЕ РЕГУЛИРОВАНИЕ	ДЕМПИНГІГЕ ҚАРСЫ РЕТТЕУ	АНТИДЕМПИНГОВОЕ РЕГУЛИРОВАНИЕ ДЕМПИНГІГЕ ҚАРСЫ РЕТТЕУ СаласыЭкономика Этимологиясыағылш. dumping – «тастау» Дефинициясыдемпингіге қарсы, яғни бәсекелесті ығыстыру және өтім нарығын жаулап алу мақсатында тауарларды сыртқы нарықта тастанды бағамен, өндіріс шығынынан төмен бағамен сатуға қарсы реттеу. Демпинг жоғары сапалы тауарды қамтамасыз ету кезінде өндірістің шығынын төмендетуге негізделген дұрыс бәсекелестікке қарама-қайшы болғандықтан, нарықтық экономикасы дамыған елдердің көпшілігінде демпингіге қарсы арнайы реттеу, заңнама бар немесе монополияға қарсы бағыты бар заңдарда тиісті шаралар қарастырылады. Рейтинг+4	+4
7.	АНТИМОНОПОЛЬНОЕ РЕГУЛИРОВАНИЕ	МОНОПОЛИЯҒА ҚАРСЫ РЕТТЕУ	АНТИМОНОПОЛЬНОЕ РЕГУЛИРОВАНИЕ МОНОПОЛИЯҒА ҚАРСЫ РЕТТЕУ СаласыЭкономика Этимологиясымонополия -грек. monos – «бір» + poleo –«сатылды» Дефинициясыеркін бәсекелестікті басуға және бағаларды бақылауға мүмкіндік беретін билікпен байланысты монополиялардың жағымсыз жақтарын еңсеруге бағытталған нормативтік-құқықтық актілер жүйесі. Рейтинг+2	+2
8.	АУТРАЙТ / AUTRIGHT	АУТРАЙТ	АУТРАЙТ / AUTRIGHT АУТРАЙТ СаласыЭкономика Этимологиясыағылш. outright – қарапайым, тікелей Дефинициясымәміле тараптары қатаң түрде белгілеген мерзімде форвард бағамы бойынша төлемдерді қарастыратын қарапайым шұғыл валюталық операция. Рейтинг+1	+1
9.	АФФИЛИРОВАННЫЕ ЛИЦА	ҮЛЕСТЕС ТҰЛҒАЛАР	АФФИЛИРОВАННЫЕ ЛИЦА ҮЛЕСТЕС ТҰЛҒАЛАР СаласыЭкономика Этимологиясы Дефинициясыкомпанияның қызметіне тікелей әсер етуге қабілетті жеке тұлғалар (инвесторлар). Олар инсайдерлік ақпаратқа қол жеткізе алады және олардың кәсіпорын, фирма, компания қызметі туралы мәліметтері бар. Үлестес тұлғаларға меншік иелері, әкімшілік қызметкерлері, ірі кредиторлар, аудиторлар, сондай-ақ үлестес тұлғалардың туған-туыстары жатқызылады. Рейтинг+3	+3
10.	Антимонопольное регулирование	Монополияға қарсы реттеу	Антимонопольное регулирование Монополияға қарсы реттеу СаласыЭкономика Этимологиясы Дефинициясытауар өндірушілердің арасында бәсекелестікті дамыту мақсатында өндірісті монополияландыруға қарсы бағытталған мемлекеттік шаралар жүйесі. Рейтинг+2	+2
11.	Активы скрытые	Жасырын активтер	Активы скрытые Жасырын активтер СаласыЭкономика Этимологиясы Дефинициясыбухгалтерлік есеп және нақты нарықтық құн бойынша құнның арасындағы сәйкессіздік. Рейтинг+5	+5
12.	Банки-корреспонденты	Корреспондент банктер	Банки-корреспонденты Корреспондент банктер СаласыЭкономика Этимологиясы Дефинициясыкорреспонденттік шарт негізінде үшінші банктегі арнайы ашылған шоттар немесе корреспондент банктердің шоттары арқылы бір-біріне төлем және есеп айырысу бойынша тапсырмаларды орындайтын банктер. Рейтинг+1	+1
13.	Биржа фондовая	Қор биржасы	Биржа фондовая Қор биржасы СаласыЭкономика Этимологиясы Дефинициясыбағалы қағаздарды сату-сатып алу бойынша ұйымдастырылған және тұрақты түрде қызмет ететін нарық. Қор биржасының негізгі қызметтері – бағалы қағаздарды сату және бағалы қағаздардың нарықтық құнын белгілеу арқылы уақытша бос ақша қаражатын жұмылдыру болып табылады. Рейтинг+2	+2
14.	Бюджет консолидированный	Шоғырландырылған бюджет	Бюджет консолидированный Шоғырландырылған бюджет СаласыЭкономика Этимологиясы Дефинициясытиістіаумақтағы бюджетті жүйенің барлық деңгейіндегі бюджеттердің жинағы. Рейтинг+2	+2
15.	Бюджета дефицит	Тапшылық бюджеті	Бюджета дефицит Тапшылық бюджеті СаласыЭкономика Этимологиясы Дефинициясыбюджет шығынының кірістен асып кетуі. Рейтинг+2	+2
16.	Бюджета доходы	Кіріс бюджеті	Бюджета доходы Кіріс бюджеті СаласыЭкономика Этимологиясы ДефинициясыҚазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес, Қазақстан Республикасының мемлекеттік билік органдарының, Қазақстан Республикасы субъектілерінің мемлекеттік билік органдарының және жергілікті өзін-өзі басқару органдарының қарауына өтеусіз және қайтарымсыз тәртіппен келіп түсетін ақша қаражаты. Рейтинг+5	+5
17.	Бюджета расходы	Бюджет шығындары	Бюджета расходы Бюджет шығындары СаласыЭкономика Этимологиясы Дефинициясымемлекеттің және жергілікті өзін-өзі басқарудың міндеттері мен қызметтерін қаржылық тұрғыдан қамтамасыз етуге бағытталған ақша қаражаты. Рейтинг+4	+4
18.	Бюджетная роспись	Бюджеттік жазылған тізім	Бюджетная роспись Бюджеттік жазылған тізім СаласыЭкономика Этимологиясы Дефинициясыбюджеттік ақшаны бюджеттік қаражатты алушылардың арасында бөлуді белгілейтін және Ресей Федерациясының бюджеттік классификациясына сәйкес орын алатынбюджет тапшылығын қаржыландыру көзінен түскен түсімдер мен бюджеттің кірістері мен шығындарын тоқсан бойынша бөлу туралы құжат. Рейтинг0	0
19.	Бюджетная ссуда	Бюджеттікнесие	Бюджетная ссуда Бюджеттікнесие СаласыЭкономика Этимологиясы Дефинициясыбасқа бюджетке қаржылық жыл шегінде алты айға дейінгі мерзімге қайтарым, өтеусіз немесе өтеу негізінде берілетін бюджет қаражаты. Рейтинг+1	+1
20.	Бюджетная структура	Бюджеттік құрылым	Бюджетная структура Бюджеттік құрылым СаласыЭкономика Этимологиясы Дефинициясыэкономикалық қарым-қатынастарға және заң нормаларына негізделген елдегі барлық бюджет түрлерінің жиынтығы. Рейтинг+2	+2
21.	Бюджетное устройство	Бюджеттік құрылғы	Бюджетное устройство Бюджеттік құрылғы СаласыЭкономика Этимологиясы Дефинициясыбюджеттік жүйені құру кезінде негізге алынатын қағидаттар жиынтығы. Рейтинг+2	+2
22.	Бюджетные ассигнования	Бюджеттік ақша	Бюджетные ассигнования Бюджеттік ақша СаласыЭкономика Этимологиясы Дефинициясыбюджет жазылған тізімде бюджеттік қаражатты алушыға немесе бюджеттік қаражатты басқарушыға беруге көзделген бюджеттік қаражат. Рейтинг+1	+1
23.	Валюта свободно-конвертируемая	Еркін айырбасталатын валюта	Валюта свободно-конвертируемая Еркін айырбасталатын валюта СаласыЭкономика Этимологиясы Дефинициясыбасқа шетелдік валюталарға еркін және шексіз айырбасталатын валюта. Рейтинг+2	+2
24.	Валютные расчеты	Валюталық есеп айырысулар	Валютные расчеты Валюталық есеп айырысулар СаласыЭкономика Этимологиясы Дефинициясысыртқы экономикалық қызметті жүзеге асыру кезінде туындайтын шетелдік валютадағы ақша талаптары мен міндеттемелері бойынша төлемдерді ұйымдастыру және реттеу жүйесі. Есеп айырысу қолма-қол және кредит түрінде, яғни төлемді бөліп төлеу түрінде болуы мүмкін. Қолма-қол есеп айырысу деген – тауардың ақысын мерзімінен бұрын немесе тауар не тауар ілеспе құжаттар алушының басқаруына берілген сәтте толық төлеу. Кредит немесе төлемді бөліп төлеу арқылы есеп айырысудың екі түрі бар: импорттаушының экспорттаушыға аванс түрінде беретін коммерциялық кредиті (экспорттаушының импорттаушыға берген кредиті). Рейтинг+2	+2
25.	Внебюджетные фонды	Бюджеттен тыс қорлар	Внебюджетные фонды Бюджеттен тыс қорлар СаласыЭкономика Этимологиясы Дефинициясыкейбір қоғамдық қажеттіліктерді қаржыландыру үшін тартылатын және ұйымдастырылған дербес қорлар негізінде кешенді түрде пайдаланылатын қаржы ресурстарын қайта бөлудің және пайдаланудың ерекше формасы. Рейтинг+2	+2
26.	Взаимодополняющие блага	Өзара толықтыратынигіліктер	Взаимодополняющие блага Өзара толықтыратынигіліктер СаласыЭкономика Этимологиясыcomplementarygoods Дефинициясыпайдалану барысында бір-бірін толықтырып тұратын игіліктер. Рейтинг+1	+1
27.	Взаимозаменяемые блага	Өзара алмастырылатынигіліктер	Взаимозаменяемые блага Өзара алмастырылатынигіліктер СаласыЭкономика Этимологиясыsubstitutegoods Дефинициясытұтынушыға залал келмейтіндей басқа игілікке алмастыруға болатын игілік. Рейтинг+2	+2
28.	Внешние эффекты, экстерналии	Сыртқы әсерлер, экстерналиялар	Внешние эффекты, экстерналии Сыртқы әсерлер, экстерналиялар СаласыЭкономика Этимологиясыexternalities Дефинициясыбелгілі бір кезең ішінде баға түрінде көрініс таппаған нарықтық мәмілелердің шығындары немесе пайдасы. Рейтинг+2	+2
29.	Дисконтная учетная ставка	Дисконтты есептік мөлшерлеме	Дисконтная учетная ставка Дисконтты есептік мөлшерлеме СаласыЭкономика Этимологиясы Дефинициясыүкіметтің бағалы қағазын тіркеу кезінде немесе осы қағаз түрінде қамтамасыз етуге қарсы кредит берген кезде негізгі банктің алатын пайыздық мөлшерлемесі. Рейтинг+2	+2
30.	Договор поручительства	Кепілдік шарты	Договор поручительства Кепілдік шарты СаласыЭкономика Этимологиясы Дефинициясыкепілгерге басқа тұлғаның кредиторы алдында оның міндеттерінің толық немесе жартылай орындалғаны үшін жауап беру міндеттемесі жүктелетін шарт. Сондай-ақ кепілдік шарты болашақта туындайтын міндеттемелерді де қамтамасыз ету үшін жасалуы мүмкін. Кепілдік шарты жазбаша формада жасалуы тиіс. Жазбаша форманы сақтамау кепілдік шартының жарамсыздығына әкеп соғады. Егер заңда немесе кепілдік шартында кепілгердің жәрдем қаражат жауапкершілігі көзделмесе, борышкер кепілдік шартында қамтамасыз етілген міндеттемелерді орындамаған немесе тиісті түрде орындамаған жағдайда кепілгер мен борышкер кредитордың алдында бірге жауап береді. Рейтинг+2	+2
31.	Долг государственный внешний	Сыртқы мемлекеттік борыш	Долг государственный внешний Сыртқы мемлекеттік борыш СаласыЭкономика Этимологиясы ДефинициясыҚазақстан Республикасы Үкіметінің шетелдік мемлекеттер немесе халықаралық ұйымдар алдындағы шетелдік валютада көрініс тапқан қарыз міндеттемелері. Рейтинг+2	+2
32.	Должник, предприятие-должник	Борышкер, борышкер кәсіпорын	Должник, предприятие-должник Борышкер, борышкер кәсіпорын СаласыЭкономика Этимологиясы Дефинициясыкредиторларыдң алдында өз міндеттерін орындамайтын немесе жақын арада орындай алмайтын кәсіпорын Рейтинг+2	+2
33.	Дотации	Дотация	Дотации Дотация СаласыЭкономика Этимологиясылат. dotatіo — «сый, сияпат, жәрдем көрсету» Дефинициясыкірісінен шығысы асып түсетін кәсіпорындарға және кейбір аймақтарға мемлекет тарапынан берілетін жәрдем ақша.Кәсіпорындарға дотация беру, біржағынан, оларды банкротқа ұшыраудан құтқарады, екінші жағынан, кейбір тұтыну тауарлары мен ақылы қызметтің бағасын көтеруге жол бермейді, өйткені бағаның бір бөлігі дотация есебінен бюджет қаражатынан өтеледі. Алайда дотация мемлекеттік бюджетке ауыр жүк болып, оның тапшылығын туындатады, бұл өз кезегінде кейде қосымша ақша эмиссиясын жасауға, одан барып инфляцияның өсуіне әкелуі мүмкін. Дотация экономикасында мемлекеттік-әкімшілік басқару тәсілі басым елдерде кеңінен қолданылады Рейтинг+1	+1
34.	Минимальная бюджетная обеспеченность	Ең төменгі бюджеттік қамтамасыз ету	Минимальная бюджетная обеспеченность Ең төменгі бюджеттік қамтамасыз ету СаласыЭкономика Этимологиясы Дефинициясымемлекеттік билік органдарының немесе жергілікті өзін-өзі басқару органдарының тиісті бюджеттердің қаражаты есебінен адам басына шаққанда көрсетілетін мемлекеттік немесе муниципалды қызметтердің ақша түріндегі ең төменгі рұқсат етілген құны. Рейтинг+2	+2
35.	Недвижимые вещи (недвижимое имущество, недвижимость)	Жылжымайтын заттар (жылжымайтын мүлік)	Недвижимые вещи (недвижимое имущество, недвижимость) Жылжымайтын заттар (жылжымайтын мүлік) СаласыЭкономика Этимологиясы Дефинициясыжер телімдері, жер қойнауы, басқа да нысандар және жерге байланысты нәрселер, яғни көшіру олардың арналымына сәйкес келмейтін нысандар, оның ішінде ағаштар, көп жылдық өсімдіктер, ғимараттар, құрылыстар. Сондай-ақ жылжымайтын мүліктерге мемлекеттік тіркеуге жататын әуе және теңіз кемелері, ішкі жүзу кемелері, ғарыштық нысандар. Жылжымайтын мүлікке заң бойынша басқа да мүліктер жатқызылуы мүмкін. Рейтинг+2	+2
36.	Облигации государственные	Мемлекеттік облигациялар	Облигации государственные Мемлекеттік облигациялар СаласыЭкономика Этимологиясы Дефинициясымемлекеттік бюджетке қарыз қаражатының бір бөлігін тарту мақсатында мемлекет айналысқа шығаратын бағалы қағаздар. Корпоративтік бағалы қағазбен салыстырғанда, мемлекеттің бағалы қағаздарынан түсетін кірістің жеңілдік салығы бар. Рейтинг+1	+1
37.	Облигации корпоративные	Корпоративтік облигациялар	Облигации корпоративные Корпоративтік облигациялар СаласыЭкономика Этимологиясы Дефинициясыкепілге қойылған облигациялар (жеке активтермен қамтамасыз етіледі),кепілге қойылмағаноблигациялар (корпорацияға қоятын мүліктік талап-тілегі жоқ тікелей қарыз міндеттемелері), фирманың басқа бағалы қағаздарын кепілге қоятын облигациялар (компанияның акцияларымен немесе қарыз міндеттемелерімен қамтамасыз етіледі), айырбасталатын облигациялар (инвесторға белгілі бір кезеңде белгілі бір бағамен сол компанияның қарапайым акциясын сатып алуға құқық беретін),кірісоблигациялары (кіріс кірген кезде ғана пайыз береді). Рейтинг+2	+2
38.	Облигации муниципальные	Муниципалды облигациялар	Облигации муниципальные Муниципалды облигациялар СаласыЭкономика Этимологиясы Дефинициясыжол, көпір, су өткізу жүйесі және т.б. қоғамдық пайдалану нысандарын салу немесе жөндеу үшін қаражат жұмылдыру мақсатында өндіріледі. Мынадай түрлерге бөлінеді: жалпы міндеттеме облигациялары (эмитенттің ұқыптылығымен бекітіледі), жобадан түскен кіріс облигациялары (қаржыландыру үшін жасалатын жобалардан түскен кіріс есебінен өтеледі). Рейтинг+1	+1
39.	Опционный заем	Опциялық қарыз	Опционный заем Опциялық қарыз СаласыЭкономика Этимологиясы Дефинициясыопционы бар з аем, белгілі бір шекте кредиторға өтеуді таңдау құқығын берілетін заем немесе қарыз міндеттемесінің формасы. Рейтинг+1	+1
40.	Оферент	Оферент	Оферент Оферент СаласыЭкономика Этимологиясылат. offero — «ұсынамын» Дефинициясыофертамен сөйлейтін тұлға. Рейтинг+1	+1
41.	Переводной вексель (тратта)	Аударылатын вексель (тратта)	Переводной вексель (тратта) Аударылатын вексель (тратта) СаласыЭкономика Этимологиясы Дефинициясыкредитор (трассант) жазып береді және қол қояды. Онда борышкерге (трассатқа) белгіленген мерзімде үшінші тұлғаға (ремитентке) вексельмен белгіленген соманы төлеу туралы бұйрық болады. Рейтинг+2	+2
42.	Предприятие	Кәсіпорын	Предприятие Кәсіпорын СаласыЭкономика Этимологиясы Дефинициясыкәсіпкерлік қызметті іске асыру үшін қолданылатын мүліктік кешен. Жалпы кәсіпорын мүліктік кешен ретінде жылжымалы мүлікке жатады. Мүліктік кешен ретінде кәсіпорынның құрамына оның қызметіне арналған мүліктің барлық түрі кіреді, оның ішінде, ғимараттың, құрылыстың жер телімдері, жабдық, мүккәмал, шикізат, өнім, құқықтар, талаптар, борыштар, сондай-ақ белгілеу құқықтары, кәсіпорынды дербестендіретін өнімдер, жұмыстар мен қызметтер (фирмалық атау, тауар белгілері, қызмет көрсету белгілері) және заңда немесе шартта өзгеше көзделмесе, басқа да айрықша құқықтар. Рейтинг+2	+2
43.	Регулирующие доходы	Реттеу кірісі	Регулирующие доходы Реттеу кірісі СаласыЭкономика Этимологиясы Дефинициясысубординацияны сақтай отырып, төменде тұрған бюджетті бекітуге арналған кірістер. Бекітілген және реттеуші кірістің тізімі арнайы салық заңнамасында және кодекстерде бекітіледі. Рейтинг+2	+2
44.	Решение о выпуске ценных бумаг	Бағалы қағаздарды шығару туралы шешім	Решение о выпуске ценных бумаг Бағалы қағаздарды шығару туралы шешім СаласыЭкономика Этимологиясы Дефинициясымемлекеттік тіркеу органында тіркелген және бағалы қағазбен куәландырылған құқықтар көлемін белгілеуге жеткілікті мәліметтерден тұратын жазбаша құжат. Рейтинг+2	+2
45.	Сберегатели	Жинақтауыштар	Сберегатели Жинақтауыштар СаласыЭкономика Этимологиясы Дефинициясышығын қолма-қол ақша немесе банктердегі шоттар (халық, кәсіпорын және мемлекет) түрінде қолда шоғырланған, жиналған ақша қаражатынан төмен болуына байланысты ақша қаражатын жинайтын заңды және жеке тұлғалар. Рейтинг+2	+2
46.	Сберегательный (депозитный) сертификат	Жинақтаушы (депозиттік) сертификат	Сберегательный (депозитный) сертификат Жинақтаушы (депозиттік) сертификат СаласыЭкономика Этимологиясы Дефинициясыбанкке енгізілген және салым сомасының белгіленген мерзімі аяқталғаннан кейін салымшының (сертификатты ұстаушының) сертификат берген банктің немесе ол банктің кез келген филиалы берген пайыз сертификатында көрсетілген салымның сомасын куәландыратын бағалы қағаз. Депозиттер талап еткенге дейінгі (сертификатты көрсеткен кезде белгілі бір соманы алуға құқық береді) және шұғыл (салымды алған мерзім және тиесілі пайыз мөлшері көрсетіледі) деп бөлінеді. Рейтинг+2	+2
47.	Финансоотдача	Қаржы қайтарымы	Финансоотдача Қаржы қайтарымы СаласыЭкономика Этимологиясы Дефинициясысалынған ресурстан алынған пайда мөлшері. Негізгі міндеті – қаржы сыйымдылығын төмендету және қоғамдық өндірісте қаржы қайтарымын арттыру болып табылады. Бұл ретте қаржы ресурсын көтеретін маңызды резерв – құны қоғамдық өнімге тең болатын қаржы ресурстарының жақсартылған ұдайы өндірістің құрылымы екендігін есте сақтау қажет. Рейтинг+1	+1
48.	Фьючерс, или фьючерсный контракт	Фьючерс	Фьючерс, или фьючерсный контракт Фьючерс СаласыЭкономика Этимологиясылат. futurum – «болашақ» Дефинициясыуағдаласылған сұрыптағы тауарды белгілі бір мөлшерде келісілген бағамен көрсетілген кезең бойына жеткізу жөніндегі келісімшарт.Фьючерстік шарт бойынша міндеттемелер барлық жағдайда дерлік нақты тауарды жеткізу жолымен емес, төлеу немесе бағадағы айырманы алу жолымен орындалады Рейтинг+1	+1
49.	Ценные бумаги именные	Атаулы бағалы қағаздар	Ценные бумаги именные Атаулы бағалы қағаздар СаласыЭкономика Этимологиясы Дефинициясыинвесторлар туралы ақпарат бағалы қағаздардың иегерлері тізілімінің фирмасында эмитентке қолжетімді болып тұратын бағалы қағаздар. Рейтинг+2	+2
50.	Ценные бумаги на предъявителя	Ұсынушыға берілетін бағалы қағаздар	Ценные бумаги на предъявителя Ұсынушыға берілетін бағалы қағаздар СаласыЭкономика Этимологиясы Дефинициясықұқықтарды ауыстыру және олар растаған құқықтарды жүзеге асыру инвестордың есімін міндетті түрде сәйкестендіруді талап етпейтін бағалы қағаздар. Рейтинг+2	+2
51.	Ценных бумаг обращение	Бағалы қағаздардың айналымы	Ценных бумаг обращение Бағалы қағаздардың айналымы СаласыЭкономика Этимологиясы Дефинициясы– бағалы қағаздарға деген меншік құқығының ауысуына әсер ететін азаматтық-құқықтық мәмілелер жасасу. Рейтинг+2	+2
52.	Ценных бумаг форма выпуска	Бағалы қағазды шығару формасы	Ценных бумаг форма выпуска Бағалы қағазды шығару формасы СаласыЭкономика Этимологиясы Дефинициясыинвестор тиісті түрде рәсімделген бағалы қағаз сертификатын ұсыну негізінде белгіленетін немесе депо есебі бойынша мұндай сертификат пен жазба сақтауға берілетін бағалы қағазды шығару формасы. Рейтинг+2	+2
53.	Центральные банки	Орталық банктер	Центральные банки Орталық банктер СаласыЭкономика Этимологиясы Дефинициясыбанкнот шығаруды іске асыратын және кредиттік жүйенің орталығы болып табылатын б анктер. Олар ерекше орынға ие және негізінен, олар мемлекеттік мекемелер болып табылады. Рейтинг+2	+2
54.	Эмитенты	Эмитенттер	Эмитенты Эмитенттер СаласыЭкономика Этимологиясылат. emittens (emittentis) «жолдайтын, шығару» Дефинициясыбағалы қағаздар шығара алатын заңды тұлғалар. Қаржы нарығының көмегімен жинақтаушылардың ақша жинақтары өндірісті дамыту, мемлекеттік және өңірлік мақсатты бағдарламаларды жүзеге асыру және басқа да қажетті шығындарды инвестициялау үшін жұмсалады. Объективті алғышарт – қаржы ресурстарының көзі бар шаруашылық субъектілерінің қаржы ресурстарына деген қажеттіліктерінің сәйкес келмеуі. Рейтинг+1	+1

Nurlan Berdigul, Айгул Досмаилова, Анар Сағынтаева және 2

≡ Айгул Досмаилова 1 жыл бұрын
Жасырын активтер, қор биржасы, шоғарландырылған бюджет, тапшылық бюджеті, үлестес тұлғалар т.б. терминдер қатары нормативтік талаптарға сәйкес келетін терминологиялық жасалымдар. Осы ретте, техника ғылымдарының салаларында өте жиі кездесетін терминдердің бірі - Толығырақ ...абсорбция. Бұл термин лат. absorptio яғни absorbere - сіңіру дегеннен туындаған. Жалпы ұғым мағынасы - сіңіру үдерісі. Сондықтан да уәжділігі түсініксін абсорбциядан, неге сіңіру деп алмасқа???
Жасырын активтер, қор биржасы, шоғарландырылған бюджет, тапшылық бюджеті, үлестес тұлғалар т.б. терминдер қатары нормативтік талаптарға сәйкес келетін терминологиялық жасалымдар. Осы ретте, техника ғылымдарының салаларында өте жиі кездесетін терминдердің бірі - абсорбция. Бұл термин лат. absorptio яғни absorbere - сіңіру дегеннен туындаған. Жалпы ұғым мағынасы - сіңіру үдерісі. Сондықтан да уәжділігі түсініксін абсорбциядан, неге сіңіру деп алмасқа???
≡ бакытгул искакова 1 жыл бұрын
өте дұрыс! Шама жеткенше баламасыз терминдерден қашу керек.
өте дұрыс! Шама жеткенше баламасыз терминдерден қашу керек.
≡ Қуанышев Жапсарбай 1 жыл бұрын
Дотация сөзін "демеу қаржы" деп алсақ қалай болар екен? Мазмұны жағынан "дотация" терминін қазақша жақсы ашып, дұрыс түсінуге мүмкіндік беретін сияқты.
Дотация сөзін "демеу қаржы" деп алсақ қалай болар екен? Мазмұны жағынан "дотация" терминін қазақша жақсы ашып, дұрыс түсінуге мүмкіндік беретін сияқты.

Termincom.kz

1 жыл бұрын

Қор толықтыру.

#	Орысша нұсқасы	Қазақша нұсқасы	Рейтинг
1.	АБАДИ СИМПТОМ	АБАДИ СИМПТОМЫ	АБАДИ СИМПТОМ АБАДИ СИМПТОМЫ СаласыМедицина ЭтимологиясыJ. A. Abadie, 1873-1932, франц. невропатолог Дефинициясыөкше сіңірін басқан кезде ауырғанды сезінбеу, tabesdorsalis кезінде орын алады. Рейтинг+1	+1
2.	АБАЛИХИНА--ПИВОВАРОВА МЕТОД	АБАЛИХИН-ПИВОВАРОВ ӘДІСІ	АБАЛИХИНА--ПИВОВАРОВА МЕТОД АБАЛИХИН-ПИВОВАРОВ ӘДІСІ СаласыМедицина ЭтимологиясыА.А. Абалихин, кеңестік рентгенолог; В. П.Пивоваров, 1895 ж. туылды, кеңестік офтальмолог Дефинициясыжартылай аксиалды (кассета иектің астында көлденеңінен орналасады, бет алға қарай аздап еңкейіп тұрады, тік бағытта қарау керек) және профильді проекциялардағы көз ұясын рентгенографияға түсіру әдісі; көздің ішінде бөтен дененің орналасуын анықтау үшін қолданылады. Рейтинг+1	+1
3.	АББИ ПЛАСТИКА ГУБЫ	ЕРІННІҢ АББИ ПЛАСТИКАСЫ	АББИ ПЛАСТИКА ГУБЫ ЕРІННІҢ АББИ ПЛАСТИКАСЫ СаласыМедицина ЭтимологиясыR. Abbe, 1851-1928, амер. хирург Дефинициясыеріннің ақаулығын басқа еріннің тінінен құралған аяқшаға сына тәрізді қиықпен ауыстыратын пластикалық ота. Рейтинг+1	+1
4.	ABBREVIATA CAUCASICA	ABBREVIATA CAUCASICA	ABBREVIATA CAUCASICA ABBREVIATA CAUCASICA СаласыМедицина Этимологиясы Дефинициясыжұмыр құрттар класы Physalopteridae тобына жататын гельминттердің түрі; түпкілікті қожайындары– маймыл, кейде адамдардан да кездеседі, адамдардың асқазан, өңеш, аш ішектерінде паразиттік тіршілік етеді; аралық қожайындар – әртүрлі омыртқалы жануарлар. Рейтинг0	0
5.	АББРЕВИАЦИЯ	АББРЕВИАЦИЯ	АББРЕВИАЦИЯ АББРЕВИАЦИЯ СаласыМедицина Этимологиясылат. abbreviatio – «жиырылу» Дефинициясытұқымның дамымауына немесе органдардың редукциясына әкеп соғатын онтогенездің жеке кезеңдерінің түсіп қалуы есебінен органдардың немесе олардың бөліктерінің жеке даму циклінің қысқаруы. Рейтинг+1	+1
6.	АБДОМИНАЛИЗАЦИЯ СЕРДЦА	ЖҮРЕКТІҢ АБДОМИНАЛИЗАЦИЯЛАНУЫ	АБДОМИНАЛИЗАЦИЯ СЕРДЦА ЖҮРЕКТІҢ АБДОМИНАЛИЗАЦИЯЛАНУЫ СаласыМедицина Этимологиясы Дефинициясысозылмалы коронарлы тапшылық кезінде перикард қуысы мен құрсақ қуысы арасына сағалар салатын хирургиялық ота. Рейтинг+1	+1
7.	АБДУКТОР	АБДУКТОР	АБДУКТОР АБДУКТОР СаласыМедицина Этимологиясылат. abduco, abductum – «бөлу» Дефинициясыаяқ-қолды немесе оның бөліктерін (мысалы, саусақ) бөліп тұратын бұлшық ет. Рейтинг+1	+1
8.	АБДУКЦИОННЫЙ ФЕНОМЕН	АБДУКЦИЯЛЫҚ ФЕНОМЕН	АБДУКЦИОННЫЙ ФЕНОМЕН АБДУКЦИЯЛЫҚ ФЕНОМЕН СаласыМедицина Этимологиясы Дефинициясыкөздің қарқынды алшақтауы кезінде қарашықтың тарылуы; орталық жүйке жүйесінің кейбір зақымдаулары кезінде байқалады. Рейтинг+1	+1
9.	АБЕЛЛЯ МЕТОД	АБЕЛЛ ӘДІСІ	АБЕЛЛЯ МЕТОД АБЕЛЛ ӘДІСІ СаласыМедицина ЭтимологиясыL. L. Abell, 1909 ж. туылған амер. биохимик ДефинициясыЛиберманн-Бурхард реакциясын пайдалануға негізделген, қан сарысуындағы жалпы холестеринді сандық жағынан анықтайтын колориметрлік әдіс. Рейтинг+1	+1
10.	АБЕРРАНТНЫЙ	АБЕРРАНТТЫ	АБЕРРАНТНЫЙ АБЕРРАНТТЫ СаласыМедицина Этимологиясылат. aberrans, aberrantis – «ауытқитын» Дефинициясықалыпты құрылыстан, орналасудан немесе жай-күйден ауытқу (мысалы, аберрантты қантамыр, хромосомалардың аберрантты учаскесі және т.б.). Рейтинг+1	+1
11.	АBERRATIONMENTAL	АBERRATIONMENTAL	АBERRATIONMENTAL АBERRATIONMENTAL СаласыМедицина Этимологиясыкөн.; франц. аberrationmental – "психикалық ауытқу" Дефинициясы19 ғасырда француз психиатриясындағы психикалық аурулардың жалпы атауы, отандық әдебиетте де қолданылған. Рейтинг+1	+1
12.	АБЕРРАЦИЯ ГЛАЗА	КӨЗ АБЕРРАЦИЯСЫ	АБЕРРАЦИЯ ГЛАЗА КӨЗ АБЕРРАЦИЯСЫ СаласыМедицина Этимологиясы Дефинициясыкөздің оптикалық жүйесінің жетілмеуі салдарынан көздің ішкі тор қабығында бейнелердің бұрмалануы. Рейтинг+1	+1
13.	АБЕРРАЦИЯ ПОЛУХРОМАТИДНАЯ	ЖАРТЫЛАЙ ХРОМАТИДТІ АБЕРРАЦИЯ	АБЕРРАЦИЯ ПОЛУХРОМАТИДНАЯ ЖАРТЫЛАЙ ХРОМАТИДТІ АБЕРРАЦИЯ СаласыМедицина Этимологиясы Дефинициясыбір хроматидтің бойлық жартысын жанап өтетін хромосомалық аберрация. Рейтинг+1	+1
14.	АБЕРРАЦИЯ ХРОМАТИДНАЯ	ХРОМАТИДТІ АБЕРРАЦИЯ	АБЕРРАЦИЯ ХРОМАТИДНАЯ ХРОМАТИДТІ АБЕРРАЦИЯ СаласыМедицина Этимологиясы Дефинициясыбір хроматидті ғана жанап өтетін, яғни хромосомалардың жақын арада болған редупликациясынан кейін пайда болған хромосомалы аберрация. Рейтинг+1	+1
15.	АБЕРРАЦИЯ ХРОМОСОМНАЯ	ХРОМОСОМАЛЫ АБЕРРАЦИЯ	АБЕРРАЦИЯ ХРОМОСОМНАЯ ХРОМОСОМАЛЫ АБЕРРАЦИЯ СаласыМедицина Этимологиясы Дефинициясыхромосомалардың ажырауы салдарынан оның қайта бөлінуі, генетикалық материалының жойылуы немесе жартылай қосарлануы сияқты құрылымының өзгеруі. Рейтинг+1	+1
16.	АБЕТАЛИПОПРОТЕИНЕМИЯ	АБЕТАЛИПОПРОТЕИНЕМИЯ	АБЕТАЛИПОПРОТЕИНЕМИЯ АБЕТАЛИПОПРОТЕИНЕМИЯ СаласыМедицина Этимологиясыabetalipoproteinaemia: a- + «бета-липопротеиндер» + грек. haima - «қан»; син.: акантоцитоз, Бессен-Корнцвейг синдром Дефинициясытұқым қуалайтын ауру, майды сіңіру және тасымалдаудың бұзылуымен, бета-липопротеиндердің тапшылығы немесе болмауымен, жоғары полиқанықпаған май қышқылдарының тапшылығымен және қандағы холестерин мен фосфатидтердің төменгі деңгейімен сипатталады; акантоз, көзді торлы қабығының пигментті дегенерациясы, атаксия, қанда акантоциттердің болуы түрінде көрініс табады: аутосомды-рецессивті түр бойынша тұқым қуалайды. Рейтинг+1	+1
17.	АБИОТИЧЕСКИЕ ФАКТОРЫ	АБИОТИКАЛЫҚ ФАКТОРЛАР	АБИОТИЧЕСКИЕ ФАКТОРЫ АБИОТИКАЛЫҚ ФАКТОРЛАР СаласыМедицина Этимологиясы Дефинициясытірі организмдерге ықпал ететін бейорганикалық табиғат факторлары. Рейтинг+1	+1
18.	АБИОТРОФИЯ	АБИОТРОФИЯ	АБИОТРОФИЯ АБИОТРОФИЯ СаласыМедицина Этимологиясыabiotrophia; а- + грек. bios – «өмір» + trophe – «тағам» Дефинициясыбейімделу мүмкіндіктерінің шұғыл түрде төмендеуімен және әдеттегі қызмет деңгейі кезінде уақытынан бұрын әлсіреуімен сипатталатын органның немесе организм жүйесінің жасырын түрде ауытқуы. Рейтинг+1	+1
19.	АБЛАСТИКА	АБЛАСТИКА	АБЛАСТИКА АБЛАСТИКА СаласыМедицина Этимологиясыablastica; а- + грек. blastikos – «бүршіктеніп шығу», «өсіп шығу» Дефинициясыдені сау тін шегінде лимфоағу жолдарынан қатерлі ісікті бірыңғай блогымен алып тастаудан тұратын оның рецидиві мен метастаздалуының алдын алатын хирургиялық принцип. Рейтинг+1	+1
20.	АБЛЕФАРИЯ	АБЛЕФАРИЯ	АБЛЕФАРИЯ АБЛЕФАРИЯ СаласыМедицина Этимологиясыablepharia: а - + грек. blepharon – «қабақ» Дефинициясыдамудағы ауытқу: қабақ пен көз саңылауының жоқ болуы; негізінен, көз алмасының дамымай қалуымен үйлес. Рейтинг+1	+1
21.	АБЛЮТОМАНИЯ	АБЛЮТОМАНИЯ	АБЛЮТОМАНИЯ АБЛЮТОМАНИЯ СаласыМедицина Этимологиясыablutomania; лат. abluo, ablutum – «жуу» + мания – «құмарту» Дефинициясықол жууға әуестік. Рейтинг+1	+1
22.	АБЛЯЦИЯ	АБЛЯЦИЯ	АБЛЯЦИЯ АБЛЯЦИЯ СаласыМедицина Этимологиясылат. ablatio – «алу» Дефинициясыорганды немесе дененің қандай да бір бөлігін алатын хирургиялық ота. Рейтинг+1	+1
23.	АБОРАЛЬНЫЙ	АБОРАЛЬДІ	АБОРАЛЬНЫЙ АБОРАЛЬДІ СаласыМедицина Этимологиясыaboralis; аб- + лат. os, oris – «ауыз» Дефинициясыауыз саңылауына қатысты қашықтық; негізінен, асқазан-ішек жолы элементтеріне қатысты қолданылады. Рейтинг+1	+1
24.	АБОРТЦАНГ	АБОРТЦАНГ	АБОРТЦАНГ АБОРТЦАНГ СаласыМедицина Этимологиясынем. Abortzange Дефинициясытүсік тастау кезінде ұрықты жұмыртқаның бөліктерін жатырдан алып тастауға және оны қармауға арналған қысқыш. Рейтинг+1	+1
25.	АБРАЖАНОВА ПЛАСТИКА	АБРАЖАНОВ ПЛАСТИКАСЫ	АБРАЖАНОВА ПЛАСТИКА АБРАЖАНОВ ПЛАСТИКАСЫ СаласыМедицина ЭтимологиясыА. А. Абражанов, 1867-1931, кеңестік хирург Дефинициясыарқаның жалпақ бұлшық етінен құралған аяқша қиығымен көптеген бронхиалды терең жараны жабатын пластикалық ота. Рейтинг+1	+1
26.	АБРАЗИВНЫЕ МАТЕРИАЛЫ	АБРАЗИВ МАТЕРИАЛДАР	АБРАЗИВНЫЕ МАТЕРИАЛЫ АБРАЗИВ МАТЕРИАЛДАР СаласыМедицина Этимологиясылат. abrasio – «қырнау» Дефинициясықаттылығы жоғары, ұсақ түйіршікті немесе ұнтақ тәрізді заттар; медицинада тіс протездерін ажарлау және жылтырату үшін қолданылады. Рейтинг+1	+1
27.	АБРАХИЯ	АБРАХИЯ	АБРАХИЯ АБРАХИЯ СаласыМедицина Этимологиясыabrachia: а- + грек. brachion – «қол» Дефинициясыдамудағы ауытқу: жоғарғы қолдың болмауы. Рейтинг+1	+1
28.	АБСТИНЕНЦИЯ ПОЛОВАЯ	ЖЫНЫСТЫҚ АБСТИНЕНЦИЯ	АБСТИНЕНЦИЯ ПОЛОВАЯ ЖЫНЫСТЫҚ АБСТИНЕНЦИЯ СаласыМедицина Этимологиясыabstinentia sexualis; син.: жыныстық депривация, жыныстық нысапты тыю Дефинициясыжыныстық белсенділікті жеке қажеттілігіне (конституциялық-жас ерекшелігіне) байланысты мәжбүрлі түрде немесе саналы түрде төмендету. Рейтинг+1	+1
29.	АБУЗУС	АБУЗУС	АБУЗУС АБУЗУС СаласыМедицина Этимологиясылат. abusus – «пайдалану», «шамадан тыс пайдалану» Дефинициясыалкогольдің немесе нашақорлық құралдардың көп мөлшерін айқын интоксикацияға апарып соғатындай аз уақыт (бір немесе бірнеше күннің ішінде) қолдану. Рейтинг+1	+1
30.	АБУЗУС МЕДИКАМЕНТОЗНЫЙ	МЕДИКАМЕНТТІК АБУЗУС	АБУЗУС МЕДИКАМЕНТОЗНЫЙ МЕДИКАМЕНТТІК АБУЗУС СаласыМедицина Этимологиясыabusus medicamentosus Дефинициясымедициналық тұрғыдан қажеті жоқ және (немесе) қажетті мөлшерден көбірек мөлшердегі дәрілік құралды қолдану. Рейтинг+1	+1
31.	АБУЛИЯ	АБУЛИЯ	АБУЛИЯ АБУЛИЯ СаласыМедицина Этимологиясыabulia; а- + грек. bule – «ерік-жігер»; син. дисбулия Дефинициясықызметке деген ынтаның және түрткінің патологиялық түрде болмауы. Рейтинг+1	+1
32.	АВИАДЕНОВИРУСЫ	АВИАДЕНОВИРУСТАР	АВИАДЕНОВИРУСЫ АВИАДЕНОВИРУСТАР СаласыМедицина ЭтимологиясыAviadenovirus; лат. avis – «құс» + аденовирустар Дефинициясықұстың аденовирустары жататын аденовирустар тобының вирус түрі; адам үшін дерт туындатушылығы анықталмады. Рейтинг+1	+1
33.	АВИДИН	АВИДИН	АВИДИН АВИДИН СаласыМедицина Этимологиясы Дефинициясықұстар мен рептилиялардың жұмыртқа ақуызында болатын және организмде биотин қосылған биологиялық тұрғыдан белсенді емес кешен түзетін қасиеті бар гликопротеид; авидин тағаммен бірге шамадан тыс адамның бойына барған кезде биотин тапшылығы туындайды. Рейтинг+1	+1
34.	АВИДИТЕТ	АВИДИТЕТ	АВИДИТЕТ АВИДИТЕТ СаласыМедицина Этимологиясыфранц. avidite; лат. aviditas – «ашкөздік», «құмарлық» Дефинициясыиммунды реакциялардың жылдамдығы мен толықтығын, сондай-ақ антиген – антидене сияқты алынған мықты кешенді анықтайтын антидененің антигенге ұқсастық деңгейі. Рейтинг+1	+1
35.	АВИПОКСВИРУСЫ	АВИПОКСВИРУСТАР	АВИПОКСВИРУСЫ АВИПОКСВИРУСТАР СаласыМедицина ЭтимологиясыAvipoxvirus; лат. avis - «құс» + поксвирустар Дефинициясыпоксвирустар тобындағы вирус түрлері; әдеттегі түрі – құстардағы оспа вирусы; адам үшін дерт тудырмайды. Рейтинг+1	+1
36.	АВИРУЛЕНТНОСТЬ	АВИРУЛЕНТСІЗДІК	АВИРУЛЕНТНОСТЬ АВИРУЛЕНТСІЗДІК СаласыМедицина Этимологиясыа- + вируленттілік Дефинициясыпатогенді микроорганизм түрлерінің жеке штаммаларының ауру тудыруға қабілетсіздігі. Рейтинг+1	+1

Айгул Досмаилова, Анар Сағынтаева, Aibek Qali және 1

Termincom.kz

1 жыл бұрын

ҚОР ТОЛЫҚТЫРУ

#	Орысша нұсқасы	Қазақша нұсқасы	Рейтинг
1.	АГРОЭКОСИСТЕМЫ	АГРОЭКОЖҮЙЕЛЕР	АГРОЭКОСИСТЕМЫ АГРОЭКОЖҮЙЕЛЕР Саласыэкология Этимологиясыеж.грек. ἀγρός «егістік, жыртылған жер; ауыл», әрі қарай еж. үнді-еур. *aǵro- «егістік» + (еж. грек. οἶκος — «мекен, баспана, үй, мүлік» + еж. грек. σύστημα «бөлшектерден құралған бүтін; бірігу») (ауылшаруашылық экожүйелер, мәдени бірлестіктер Дефинициясыадамның ауылшаруашылық қызметі (жер жырту, шөп шабу, жайылым) нәтижесінде пайда болатын жасанды экожүйелер Рейтинг+3	+3
2.	АДАПТАЦИИ МОРФОЛОГИЧЕСКИЕ	МОРФОЛОГИЯЛЫҚ БЕЙІМДЕЛУ	АДАПТАЦИИ МОРФОЛОГИЧЕСКИЕ МОРФОЛОГИЯЛЫҚ БЕЙІМДЕЛУ Саласыэкология Этимологиясы Дефинициясыорганизм құрылысындағы өзгерістер. Мысалы, шөл далада өсетін өсімдік жапырақтарының түрлерінің өзгеруі Рейтинг+3	+3
3.	АНАЭРОБЫ ОБЛИГАТНЫЕ	ОБЛИГАТТЫ АНАЭРОБТАР	АНАЭРОБЫ ОБЛИГАТНЫЕ ОБЛИГАТТЫ АНАЭРОБТАР Саласыэкология Этимологиясы Дефинициясыоттегі бар ортада тіршілік ете алмайтын организмдер (кейбір бактериялар) Рейтинг+2	+2
4.	АНАЭРОБЫ ФАКУЛЬТАТИВНЫЕ	ФАКУЛЬТАТИВТІ АНАЭРОБТАР	АНАЭРОБЫ ФАКУЛЬТАТИВНЫЕ ФАКУЛЬТАТИВТІ АНАЭРОБТАР Саласыэкология Этимологиясы Дефинициясыоттегі бар ортада да, оттегі жоқ жерде де тіршілік ете алатын организмдер (кейбір бактериялар мен грибоктар) Рейтинг+2	+2
5.	АНТРОПОСФЕРА	АНТРОПОСФЕРА	АНТРОПОСФЕРА АНТРОПОСФЕРА Саласыэкология Этимологиясыгрек. anthropos — «адам» + sphaira — «шар» Дефинициясыадамзат тіршілік ететін және уақытша кіретін (жерсеріктер және т.б. арқылы) Жер сферасы. «Антропосфера» ұғымын адамзаттың және оның шаруашылық қызметінің кеңістіктегі жағдайын сипаттау үшін қолданады. Рейтинг+2	+2
6.	АУТВЕЛЛИНГ	АУТВЕЛЛИНГ	АУТВЕЛЛИНГ АУТВЕЛЛИНГ Саласыэкология Этимологиясыағылш. out — «тыс» + well — «сау ете түсу» Дефинициясытұщысу және теңіз экожүйелері (эстуарий, қойнау, өзеннің сағасы, жағалау маңындағы мүйіс және т.б.) арасындағы экотондар түрінде болып келетін биогенді элементтерді құрлықтан жағалау маңындағы су қоймаларына қосу Рейтинг+2	+2
7.	АЦИДОФИЛЫ	АЦИДОФИЛДЕР	АЦИДОФИЛЫ АЦИДОФИЛДЕР Саласыэкология Этимологиясылат. acidus – "қышқыл" + грек. fileo «жақсы көру» ДефинициясырН < 6,7 тең топырақта өсетін өсімдіктер Рейтинг+2	+2
8.	АДАПТИВНАЯ РАДИАЦИЯ	БЕЙІМДЕЛЕТІН РАДИАЦИЯ	АДАПТИВНАЯ РАДИАЦИЯ БЕЙІМДЕЛЕТІН РАДИАЦИЯ Саласыэкология Этимологиясы Дефинициясыәртүрлі жерлерді мекендейтін әртүрлі форманың көпшілігінің бастапқы формаға жататын біреуінің эволюциясы. Бейімделетін радиацияның классикалық мысалы ұрықжолдасты сүтқоректілердің эволюциясы бола алады. Терминді американдық ғалым Г. Осборн 1915 ж. ұсынған болатын, алайда бейімделетін радиация туралы ойды бұрындары Ч. Дарвин сөз еткен болатын, бұл процесті ол дивергенция деп атаған. Рейтинг+3	+3
9.	АККЛИМАТИЗАЦИЯ	АККЛИМАТИЗАЦИЯ	АККЛИМАТИЗАЦИЯ АККЛИМАТИЗАЦИЯ Саласыэкология Этимологиясылат. ac (ad) – «арналған» және еж. грек. κλίμα «полюс бағыты бойынша экватордан көлбеу, төмендеу (Жерден)», κλίνω «еңкейтемін» Дефинициясыорганизмдер тобын, популяцияны тұрақты түрде көбейтуге байланысты аумақтық, жасанды немесе табиғи түрде орындарын ауыстырғаннан кейін организмдердің жаңа жағдайға бейімделуі; акклиматизацияның жеке жағдайы реакклиматизация болып табылады, яғни, адамның шаруашылық қызметі нәтижесінде дербес организмдердің және осы организм түрінің бастапқы ареалының уақытша қысқаруынан (анағұрлым ұзақ мерзімде) кейін олардың санын қалпына келтіру. Рейтинг+2	+2
10.	АККУЛЬТУРАЦИЯ	ҚҰРЫЛУ	АККУЛЬТУРАЦИЯ ҚҰРЫЛУ Саласыэкология Этимологиясы Дефинициясықазіргі мағынада мәдениеттердің өзара әрекет ету процесі, оның барысында мәдениеттер өзгереді, олар жаңа элементтерді игереді, әртүрлі мәдени салт-дәстүрлердің араласуы нәтижесінде түбегейлі жаңа мәдени синтездің түзілуі. Рейтинг0	0
11.	АЛЛОХТОНЫ	АЛЛОХТОНДАР	АЛЛОХТОНЫ АЛЛОХТОНДАР Саласыэкология Этимологиясыгрек. ἀλλος — «басқа» + χθον — «жер», яғни басқа жерде пайда болған Дефинициясыэволюция барысында пайда болған жерлерден жаңа жерлерге орналасу (миграция) кезінде сол аймаққа енген тірі организмдер. Осылайша, солтүстік америкалық опоссум — Солтүстік Америка аллохтоны, өйткені ол мұнда Оңтүстік Америкадан келген. Рейтинг+2	+2
12.	АНТИГЕНЫ	АНТИГЕНДЕР	АНТИГЕНЫ АНТИГЕНДЕР Саласыэкология Этимологиясыағылш. antigen antibody-generator — «антидене өндіру» Дефинициясықанда және басқа тіндерде антиденелердің құрылуына әсер ететін, организм үшін бөтен заттар Рейтинг+3	+3
13.	АНТРОПОГЕННОЕ ВОЗДЕЙСТВИЕ	АНТРОПОГЕНДІ ӘСЕР	АНТРОПОГЕННОЕ ВОЗДЕЙСТВИЕ АНТРОПОГЕНДІ ӘСЕР Саласыэкология Этимологиясы Дефинициясыадамзаттың қоршаған ортаға тікелей (қырып-жою, тасып әкелу және акклиматизация) және жанама (ландшафтты және оның жеке компоненттерін өзгерту, жерді жырту, өнеркәсіптік игеру және т.б.) әсер етуі Рейтинг+3	+3
14.	АНТРОПОГЕННОЕ ЗАГРЯЗНЕНИЕ	АНТРОПОГЕНДІ ЛАСТАУ	АНТРОПОГЕННОЕ ЗАГРЯЗНЕНИЕ АНТРОПОГЕНДІ ЛАСТАУ Саласыэкология Этимологиясы Дефинициясыантропогенді ластаушы қалдықтардың салдарынан табиғи заттардың құрамы мен концентрациясына тікелей немесе жанама әсер ететін адамдардың шаруашылық қызметі салдарынан туындайтын қоршаған ортаны ластау Рейтинг+2	+2
15.	АДАПТАЦИИ ФИЗИОЛОГИЧЕСКИЕ	ФИЗИОЛОГИЯЛЫҚ БЕЙІМДЕЛУ	АДАПТАЦИИ ФИЗИОЛОГИЧЕСКИЕ ФИЗИОЛОГИЯЛЫҚ БЕЙІМДЕЛУ Саласыэкология Этимологиясы Дефинициясыорганизмдердің физиологиясындағы өзгерістер. Мысалы, түйенің май қорын қышқылдау арқылы организмін сумен қамтамасыз ете алу қабілеті Рейтинг+3	+3
16.	АДАПТАЦИИ ЭТОЛОГИЧЕСКИЕ	ЭТОЛОГИЯЛЫҚ БЕЙІМДЕЛУ	АДАПТАЦИИ ЭТОЛОГИЧЕСКИЕ ЭТОЛОГИЯЛЫҚ БЕЙІМДЕЛУ Саласыэкология Этимологиясы Дефинициясыорганизмдердің жүріс-тұрыстарындағы өзгерістер. Мысалы, сүтқоректілер мен құстардың маусымдық миграциялары, қысқы мезгілде ұйқыға кетуі. Рейтинг+2	+2
17.	АЛЛЕРГЕНЫ	АЛЛЕРГЕНДЕР	АЛЛЕРГЕНЫ АЛЛЕРГЕНДЕР Саласыэкология Этимологиясыеж. грек. ἄλλος «басқа өзге» + ἔργον «іс, жұмыс» Дефинициясыаллергияны тудыратын факторлар. Ауру тудыратын және ауру тудырмайтын микробтар, үйдегі шаң-тозаң, жануарлардың жүні, өсімдіктердің тозаңы, дәрілік препараттар, бензин, хлорамин, ет, көкөніс, жемістер, жидектер және т.б. аллерген бола алады Рейтинг+3	+3
18.	АПВЕЛЛИНГ	АПВЕЛЛИНГ	АПВЕЛЛИНГ АПВЕЛЛИНГ Саласыэкология Этимологиясыағылш. up – «жоғары» + well – «сау ете түсу» Дефинициясыжел суды құламалы материк бөктерінен жылжытқан кезде салқын судың мұхиттың терең жерінен көтерілуі, ал оның орнына судың терең жерінен биогенді элементтермен байытылған су көтеріледі. Рейтинг+2	+2
19.	БАЗИФИЛЫ	БАЗИФИЛДЕР	БАЗИФИЛЫ БАЗИФИЛДЕР Саласыэкология Этимологиясы ДефинициясырН>7,0 тең топырақта өсетін өсімдіктер. Рейтинг+2	+2
20.	БЕНТАЛЬ	БЕНТАЛЬ	БЕНТАЛЬ БЕНТАЛЬ Саласыэкология Этимологиясынем. Benthal, еж. грек. βένθος – «тереңдік» Дефинициясысу түбіндегі организмнің, яғни бентостың мекендейтін ортасы болып табылатын мұхиттың немесе теңіздің түбі Рейтинг+2	+2
21.	БИОГЕННОЕ ВЕЩЕСТВО	БИОГЕНДІ ЗАТ	БИОГЕННОЕ ВЕЩЕСТВО БИОГЕНДІ ЗАТ Саласыэкология Этимологиясы Дефинициясытірі организмдердің тіршілігі нәтижесінде түзілетін жансыз денелер (кейбір шөкпе жыныстар: әктас, бор және т.б., сондай-ақ мұнай, газ, тас көмір, атмосфера оттегісі және т.б.) Рейтинг+2	+2
22.	БИОГЕОЦЕНОЗ	БИОГЕОЦЕНОЗ	БИОГЕОЦЕНОЗ БИОГЕОЦЕНОЗ Саласыэкология Этимологиясыгрек. βίος — «өмір» + γη — «жер» + κοινός — «жалпы» Дефинициясызат алмасуы және күш-қуаты жағынан бірыңғай табиғи кешенге біріктірілген тірі (биоценоз) және жанама (биотоп) компоненттердің белгілі бір құрамы бар жер бетіндегі біртекті жер телімі Рейтинг+2	+2
23.	БИОИНДИКАТОРЫ	БИОИНДИКАТОРЛАР	БИОИНДИКАТОРЫ БИОИНДИКАТОРЛАР Саласыэкология Этимологиясыеж. грек. βίος — «өмір» + лат. indicare - «анықтау») Дефинициясытіршілік етуі, жағдайы және тәртібіне қарап, қоршаған ортаға тигізетін өзгерістері туралы талқылауға болатын тірі организмдер Рейтинг+2	+2
24.	БИОИНДИКАЦИЯ	БИОИНДИКАЦИЯ	БИОИНДИКАЦИЯ БИОИНДИКАЦИЯ Саласыэкология Этимологиясыеж. грек. βίος — «өмір» + лат. indicare - «анықтау» Дефинициясытірі организмдердің және олардың қауымдастығының реакциясы негізінде биологиялық және экологиялық маңызды антропогенді жүктемелерді анықтау және айқындау Рейтинг+2	+2
25.	БИОКОСНОЕ ВЕЩЕСТВО	БИОЛОГИЯЛЫҚ ЕНЖАР ЗАТ	БИОКОСНОЕ ВЕЩЕСТВО БИОЛОГИЯЛЫҚ ЕНЖАР ЗАТ Саласыэкология Этимологиясы Дефинициясытірі организмдер мен геологиялық процестердің (топырақ, балшық, мүжілу қыртысы және т.б.) бірлескен қызмет нәтижесі болып табылатын биологиялық енжар денелер. Рейтинг+2	+2
26.	БИОЛОГИЧЕСКАЯ ПРОДУКЦИЯ (ПРОДУКТИВНОСТЬ)	БИОЛОГИЯЛЫҚ ӨНІМ (ӨНІМДІЛІК)	БИОЛОГИЧЕСКАЯ ПРОДУКЦИЯ (ПРОДУКТИВНОСТЬ) БИОЛОГИЯЛЫҚ ӨНІМ (ӨНІМДІЛІК) Саласыэкология Этимологиясы Дефинициясыуақыт бірлігі ішінде құрылған экожүйедегі биомассаның өсуі. Ол бірінші және екінші өнімге бөлінеді Рейтинг+3	+3
27.	БИОЛОГИЧЕСКИЕ ЧАСЫ ОРГАНИЗМА	ОРГАНИЗМНІҢ БИОЛОГИЯЛЫҚ САҒАТЫ	БИОЛОГИЧЕСКИЕ ЧАСЫ ОРГАНИЗМА ОРГАНИЗМНІҢ БИОЛОГИЯЛЫҚ САҒАТЫ Саласыэкология Этимологиясы Дефинициясыорганизмнің уақыт жағынан бағдарлануына және ортаның алдағы уақыттағы өзгерістеріне алдын ала дайындалуға мүмкіндік беретін эндогенді биологиялық ырғақтар Рейтинг+2	+2
28.	БИОЛОГИЧЕСКИЙ (БИОТИЧЕСКИЙ) КРУГОВОРОТ	БИОЛОГИЯЛЫҚ (БИОТИКАЛЫҚ) ШЕҢБЕР АЙНАЛЫМЫ	БИОЛОГИЧЕСКИЙ (БИОТИЧЕСКИЙ) КРУГОВОРОТ БИОЛОГИЯЛЫҚ (БИОТИКАЛЫҚ) ШЕҢБЕР АЙНАЛЫМЫ Саласыэкология Этимологиясы Дефинициясықозғаушы күші – тірі организмдердің қызметі болып табылатын заттардың шеңбер айналымы. Шеңбер айналымындағы негізгі күш-қуат көзі күн радиациясы болып табылады, ол фотосинтез тудырады Рейтинг+2	+2
29.	БИОСФЕРНЫЕ ЗАПОВЕДНИКИ	БИОСФЕРАЛЫҚ ҚОРЫҚТАР	БИОСФЕРНЫЕ ЗАПОВЕДНИКИ БИОСФЕРАЛЫҚ ҚОРЫҚТАР Саласыэкология Этимологиясы Дефинициясыбиосфералық процестерге аялық мониторинг жасау үшін қолданылатын бірқатар мемлекеттік табиғи қорықтардың құрамдас бөліктері. Рейтинг+3	+3

Айгул Досмаилова, Бауыржан Жонкешов, Анар Сағынтаева және 2

≡ Бақытгүл Ысқақова 1 жыл бұрын
"Акклиматизация" сөзінің дефинициясында "организмдер тобын, популяцияны тұрақты түрде көбейтуге байланысты аумақтық, жасанды немесе табиғи түрде орындарын ауыстырғаннан кейін организмдердің жаңа жағдайға бейімделуі" деген анықтама берілген. Ал көшпелі қазақ мұны ежелден Толығырақ ...жерсіну, егер адамдардың қатысымен бейімдеу болса, жерсіндіру деп атайды. Қазақ әдеби тілінің сөздігінде: "Жерсін -ет. Өсімдіктің, жануарлардың жаңа орта табиғатына бейімделуі. Бір жерден екінші жерге аударғанда қой жылдам жерсінеді (М. Ермеков, Қазақст.)" 2014 жылы шыққан "Қазақша-орысша ауылшаруашылығы сөздігінде: "Акклиматизация-жерсіндіру, жерсіну" делінген. Олай болса, терминнің дефинициясын толық аша алатын, сөздікте берілген қазақша атау тұрғанда, оның басқа тілдегі нұсқасы неге ұсынылғаны түсініксіз.
"Акклиматизация" сөзінің дефинициясында "организмдер тобын, популяцияны тұрақты түрде көбейтуге байланысты аумақтық, жасанды немесе табиғи түрде орындарын ауыстырғаннан кейін организмдердің жаңа жағдайға бейімделуі" деген анықтама берілген. Ал көшпелі қазақ мұны ежелден жерсіну, егер адамдардың қатысымен бейімдеу болса, жерсіндіру деп атайды. Қазақ әдеби тілінің сөздігінде: "Жерсін -ет. Өсімдіктің, жануарлардың жаңа орта табиғатына бейімделуі. Бір жерден екінші жерге аударғанда қой жылдам жерсінеді (М. Ермеков, Қазақст.)" 2014 жылы шыққан "Қазақша-орысша ауылшаруашылығы сөздігінде: "Акклиматизация-жерсіндіру, жерсіну" делінген. Олай болса, терминнің дефинициясын толық аша алатын, сөздікте берілген қазақша атау тұрғанда, оның басқа тілдегі нұсқасы неге ұсынылғаны түсініксіз.

Termincom.kz

1 жыл бұрын

ҚОР ТОЛЫҚТЫРУ АЙДАРЫ

#	Орысша нұсқасы	Қазақша нұсқасы	Рейтинг
1.	АБСЕНТЕИЗМ	АБСЕНТЕИЗМ	АБСЕНТЕИЗМ АБСЕНТЕИЗМ СаласыЭканомика Этимологиясылат. absentia – «болмау» Дефинициясы1) меншік иесінің болмауы: жер рента түрінде ақшалай кіріс алатын, бірақ жерді өңдеуге және өндірістік тұрғыдан пайдалануға қатыспайтын меншік иесінен ажыратылған жерді пайдалану формасы; 2) қызметкердің жұмыста болмауы, дәлелді себеппен жұмысқа шықпауы. Рейтинг0	0
2.	АБСОЛЮТНОЕ ПРЕИМУЩЕСТВО	АБСОЛЮТТІ АРТЫҚШЫЛЫҚ	АБСОЛЮТНОЕ ПРЕИМУЩЕСТВО АБСОЛЮТТІ АРТЫҚШЫЛЫҚ СаласыЭканомика Этимологиясы Дефинициясыбірдей тауар өндіретін және сататын бірмемлекеттің екінші мемлекетпен салыстырғанда табиғи ерекшеліктері мен өндіріс әлеуетінің арқасында тауарды өндірген кезде және айналымға шығарған кезде аз шығын жұмсауы. Рейтинг0	0
3.	АБСОРБЦИЯ	АБСОРБЦИЯ	АБСОРБЦИЯ АБСОРБЦИЯ СаласыЭканомика Этимологиясылат. absorptio — «сіңіру» Дефинициясыбасқа елдерден белгілі бір мемлекетке тұрақты тұруға келген иммигранттардың, тұлғалардың сол елге, сол елдің экономикалық өміріне қабылдануы, енуі. Рейтинг0	0
4.	АБСТРАКЦИЯ	АБСТРАКЦИЯ	АБСТРАКЦИЯ АБСТРАКЦИЯ СаласыЭканомика Этимологиясылат. abstractio — «аудару» Дефинициясынегізгі рөл атқармайтын және басты, айқындайтын өзара байланыстар мен тәуелділікті анықтау үшін анағұрлым нақты жағдайды алу мақсатында ескерілмеуі мүмкін экономикалық талдаудан кейбір экономикалық және экономикалық емес факторларды алып тастау арқылы экономикалық талдауды жеңілдету. Рейтинг0	0
5.	АВУАРЫ / ASSETS	АВУАРЛАР	АВУАРЫ / ASSETS АВУАРЛАР СаласыЭканомика Этимологиясыфр. avoir — «дәулет, мүлік, актив» Дефинициясы1) төлем иелерінің міндеттері өтелетін, төлем төленетін әртүрлі активтер (ақша қаражаты, чектер, вексельдер, ақша аударымдары, аккредитивтер); Рейтинг0	0
6.	АНТИДЕМПИНГОВОЕ РЕГУЛИРОВАНИЕ	ДЕМПИНГІГЕ ҚАРСЫ РЕТТЕУ	АНТИДЕМПИНГОВОЕ РЕГУЛИРОВАНИЕ ДЕМПИНГІГЕ ҚАРСЫ РЕТТЕУ СаласыЭканомика Этимологиясыағылш. dumping – «тастау» Дефинициясыдемпингіге қарсы, яғни бәсекелесті ығыстыру және өтім нарығын жаулап алу мақсатында тауарларды сыртқы нарықта тастанды бағамен, өндіріс шығынынан төмен бағамен сатуға қарсы реттеу. Демпинг жоғары сапалы тауарды қамтамасыз ету кезінде өндірістің шығынын төмендетуге негізделген дұрыс бәсекелестікке қарама-қайшы болғандықтан, нарықтық экономикасы дамыған елдердің көпшілігінде демпингіге қарсы арнайы реттеу, заңнама бар немесе монополияға қарсы бағыты бар заңдарда тиісті шаралар қарастырылады. Рейтинг0	0
7.	АНТИМОНОПОЛЬНОЕ РЕГУЛИРОВАНИЕ	МОНОПОЛИЯҒА ҚАРСЫ РЕТТЕУ	АНТИМОНОПОЛЬНОЕ РЕГУЛИРОВАНИЕ МОНОПОЛИЯҒА ҚАРСЫ РЕТТЕУ СаласыЭканомика Этимологиясымонополия -грек. monos – «бір» + poleo –«сатылды» Дефинициясыеркін бәсекелестікті басуға және бағаларды бақылауға мүмкіндік беретін билікпен байланысты монополиялардың жағымсыз жақтарын еңсеруге бағытталған нормативтік-құқықтық актілер жүйесі. Рейтинг0	0
8.	АУТРАЙТ / AUTRIGHT	АУТРАЙТ	АУТРАЙТ / AUTRIGHT АУТРАЙТ СаласыЭканомика Этимологиясыағылш. outright – қарапайым, тікелей Дефинициясымәміле тараптары қатаң түрде белгілеген мерзімде форвард бағамы бойынша төлемдерді қарастыратын қарапайым шұғыл валюталық операция. Рейтинг0	0
9.	АФФИЛИРОВАННЫЕ ЛИЦА	ҮЛЕСТЕС ТҰЛҒАЛАР	АФФИЛИРОВАННЫЕ ЛИЦА ҮЛЕСТЕС ТҰЛҒАЛАР СаласыЭканомика Этимологиясы Дефинициясыкомпанияның қызметіне тікелей әсер етуге қабілетті жеке тұлғалар (инвесторлар). Олар инсайдерлік ақпаратқа қол жеткізе алады және олардың кәсіпорын, фирма, компания қызметі туралы мәліметтері бар. Үлестес тұлғаларға меншік иелері, әкімшілік қызметкерлері, ірі кредиторлар, аудиторлар, сондай-ақ үлестес тұлғалардың туған-туыстары жатқызылады. Рейтинг0	0
10.	Антимонопольное регулирование	Монополияға қарсы реттеу	Антимонопольное регулирование Монополияға қарсы реттеу СаласыЭканомика Этимологиясы Дефинициясытауар өндірушілердің арасында бәсекелестікті дамыту мақсатында өндірісті монополияландыруға қарсы бағытталған мемлекеттік шаралар жүйесі. Рейтинг0	0
11.	Активы скрытые	Жасырын активтер	Активы скрытые Жасырын активтер СаласыЭканомика Этимологиясы Дефинициясыбухгалтерлік есеп және нақты нарықтық құн бойынша құнның арасындағы сәйкессіздік. Рейтинг0	0
12.	Банки-корреспонденты	Корреспондент банктер	Банки-корреспонденты Корреспондент банктер СаласыЭканомика Этимологиясы Дефинициясыкорреспонденттік шарт негізінде үшінші банктегі арнайы ашылған шоттар немесе корреспондент банктердің шоттары арқылы бір-біріне төлем және есеп айырысу бойынша тапсырмаларды орындайтын банктер. Рейтинг0	0
13.	Биржа фондовая	Қор биржасы	Биржа фондовая Қор биржасы СаласыЭканомика Этимологиясы Дефинициясыбағалы қағаздарды сату-сатып алу бойынша ұйымдастырылған және тұрақты түрде қызмет ететін нарық. Қор биржасының негізгі қызметтері – бағалы қағаздарды сату және бағалы қағаздардың нарықтық құнын белгілеу арқылы уақытша бос ақша қаражатын жұмылдыру болып табылады. Рейтинг0	0
14.	Бюджет консолидированный	Шоғырландырылған бюджет	Бюджет консолидированный Шоғырландырылған бюджет СаласыЭканомика Этимологиясы Дефинициясытиістіаумақтағы бюджетті жүйенің барлық деңгейіндегі бюджеттердің жинағы. Рейтинг+1	+1
15.	Бюджета дефицит	Тапшылық бюджеті	Бюджета дефицит Тапшылық бюджеті СаласыЭканомика Этимологиясы Дефинициясыбюджет шығынының кірістен асып кетуі. Рейтинг+1	+1
16.	Бюджета доходы	Кіріс бюджеті	Бюджета доходы Кіріс бюджеті СаласыЭканомика Этимологиясы ДефинициясыҚазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес, Қазақстан Республикасының мемлекеттік билік органдарының, Қазақстан Республикасы субъектілерінің мемлекеттік билік органдарының және жергілікті өзін-өзі басқару органдарының қарауына өтеусіз және қайтарымсыз тәртіппен келіп түсетін ақша қаражаты. Рейтинг+1	+1
17.	Бюджета расходы	Бюджет шығындары	Бюджета расходы Бюджет шығындары СаласыЭканомика Этимологиясы Дефинициясымемлекеттің және жергілікті өзін-өзі басқарудың міндеттері мен қызметтерін қаржылық тұрғыдан қамтамасыз етуге бағытталған ақша қаражаты. Рейтинг+1	+1
18.	Бюджетная роспись	Бюджеттік жазылған тізім	Бюджетная роспись Бюджеттік жазылған тізім СаласыЭканомика Этимологиясы Дефинициясыбюджеттік ақшаны бюджеттік қаражатты алушылардың арасында бөлуді белгілейтін және Ресей Федерациясының бюджеттік классификациясына сәйкес орын алатынбюджет тапшылығын қаржыландыру көзінен түскен түсімдер мен бюджеттің кірістері мен шығындарын тоқсан бойынша бөлу туралы құжат. Рейтинг+1	+1
19.	Бюджетная ссуда	Бюджеттікнесие	Бюджетная ссуда Бюджеттікнесие СаласыЭканомика Этимологиясы Дефинициясыбасқа бюджетке қаржылық жыл шегінде алты айға дейінгі мерзімге қайтарым, өтеусіз немесе өтеу негізінде берілетін бюджет қаражаты. Рейтинг+1	+1
20.	Бюджетная структура	Бюджеттік құрылым	Бюджетная структура Бюджеттік құрылым СаласыЭканомика Этимологиясы Дефинициясыэкономикалық қарым-қатынастарға және заң нормаларына негізделген елдегі барлық бюджет түрлерінің жиынтығы. Рейтинг+1	+1
21.	Бюджетное устройство	Бюджеттік құрылғы	Бюджетное устройство Бюджеттік құрылғы СаласыЭканомика Этимологиясы Дефинициясыбюджеттік жүйені құру кезінде негізге алынатын қағидаттар жиынтығы. Рейтинг+1	+1
22.	Бюджетные ассигнования	Бюджеттік ақша	Бюджетные ассигнования Бюджеттік ақша СаласыЭканомика Этимологиясы Дефинициясыбюджет жазылған тізімде бюджеттік қаражатты алушыға немесе бюджеттік қаражатты басқарушыға беруге көзделген бюджеттік қаражат. Рейтинг+1	+1
23.	Валюта свободно-конвертируемая	Еркін айырбасталатын валюта	Валюта свободно-конвертируемая Еркін айырбасталатын валюта СаласыЭканомика Этимологиясы Дефинициясыбасқа шетелдік валюталарға еркін және шексіз айырбасталатын валюта. Рейтинг+1	+1
24.	Валютные расчеты	Валюталық есеп айырысулар	Валютные расчеты Валюталық есеп айырысулар СаласыЭканомика Этимологиясы Дефинициясысыртқы экономикалық қызметті жүзеге асыру кезінде туындайтын шетелдік валютадағы ақша талаптары мен міндеттемелері бойынша төлемдерді ұйымдастыру және реттеу жүйесі. Есеп айырысу қолма-қол және кредит түрінде, яғни төлемді бөліп төлеу түрінде болуы мүмкін. Қолма-қол есеп айырысу деген – тауардың ақысын мерзімінен бұрын немесе тауар не тауар ілеспе құжаттар алушының басқаруына берілген сәтте толық төлеу. Кредит немесе төлемді бөліп төлеу арқылы есеп айырысудың екі түрі бар: импорттаушының экспорттаушыға аванс түрінде беретін коммерциялық кредиті (экспорттаушының импорттаушыға берген кредиті). Рейтинг+1	+1
25.	Внебюджетные фонды	Бюджеттен тыс қорлар	Внебюджетные фонды Бюджеттен тыс қорлар СаласыЭканомика Этимологиясы Дефинициясыкейбір қоғамдық қажеттіліктерді қаржыландыру үшін тартылатын және ұйымдастырылған дербес қорлар негізінде кешенді түрде пайдаланылатын қаржы ресурстарын қайта бөлудің және пайдаланудың ерекше формасы. Рейтинг+1	+1
26.	Взаимодополняющие блага	Өзара толықтыратынигіліктер	Взаимодополняющие блага Өзара толықтыратынигіліктер СаласыЭканомика Этимологиясыcomplementarygoods Дефинициясыпайдалану барысында бір-бірін толықтырып тұратын игіліктер. Рейтинг+1	+1
27.	Взаимозаменяемые блага	Өзара алмастырылатынигіліктер	Взаимозаменяемые блага Өзара алмастырылатынигіліктер СаласыЭканомика Этимологиясыsubstitutegoods Дефинициясытұтынушыға залал келмейтіндей басқа игілікке алмастыруға болатын игілік. Рейтинг+1	+1
28.	Внешние эффекты, экстерналии	Сыртқы әсерлер, экстерналиялар	Внешние эффекты, экстерналии Сыртқы әсерлер, экстерналиялар СаласыЭканомика Этимологиясыexternalities Дефинициясыбелгілі бір кезең ішінде баға түрінде көрініс таппаған нарықтық мәмілелердің шығындары немесе пайдасы. Рейтинг+1	+1
29.	Дисконтная учетная ставка	Дисконтты есептік мөлшерлеме	Дисконтная учетная ставка Дисконтты есептік мөлшерлеме СаласыЭканомика Этимологиясы Дефинициясыүкіметтің бағалы қағазын тіркеу кезінде немесе осы қағаз түрінде қамтамасыз етуге қарсы кредит берген кезде негізгі банктің алатын пайыздық мөлшерлемесі. Рейтинг+1	+1
30.	Договор поручительства	Кепілдік шарты	Договор поручительства Кепілдік шарты СаласыЭканомика Этимологиясы Дефинициясыкепілгерге басқа тұлғаның кредиторы алдында оның міндеттерінің толық немесе жартылай орындалғаны үшін жауап беру міндеттемесі жүктелетін шарт. Сондай-ақ кепілдік шарты болашақта туындайтын міндеттемелерді де қамтамасыз ету үшін жасалуы мүмкін. Кепілдік шарты жазбаша формада жасалуы тиіс. Жазбаша форманы сақтамау кепілдік шартының жарамсыздығына әкеп соғады. Егер заңда немесе кепілдік шартында кепілгердің жәрдем қаражат жауапкершілігі көзделмесе, борышкер кепілдік шартында қамтамасыз етілген міндеттемелерді орындамаған немесе тиісті түрде орындамаған жағдайда кепілгер мен борышкер кредитордың алдында бірге жауап береді. Рейтинг+1	+1
31.	Долг государственный внешний	Сыртқы мемлекеттік борыш	Долг государственный внешний Сыртқы мемлекеттік борыш СаласыЭканомика Этимологиясы ДефинициясыҚазақстан Республикасы Үкіметінің шетелдік мемлекеттер немесе халықаралық ұйымдар алдындағы шетелдік валютада көрініс тапқан қарыз міндеттемелері. Рейтинг+1	+1
32.	Должник, предприятие-должник	Борышкер, борышкер кәсіпорын	Должник, предприятие-должник Борышкер, борышкер кәсіпорын СаласыЭканомика Этимологиясы Дефинициясыкредиторларыдң алдында өз міндеттерін орындамайтын немесе жақын арада орындай алмайтын кәсіпорын Рейтинг+1	+1
33.	Дотации	Дотация	Дотации Дотация СаласыЭканомика Этимологиясылат. dotatіo — «сый, сияпат, жәрдем көрсету» Дефинициясыкірісіненшығысыасыптүсетін кәсіпорындарға жәнекейбіраймақтарға мемлекет тарапынанберілетін жәрдем ақша.Кәсіпорындарға дотация беру, біржағынан, оларды банкротқа ұшырауданқұтқарады, екіншіжағынан, кейбіртұтыну тауарлары мен ақылықызметтіңбағасынкөтеругежолбермейді, өйткені бағаның бірбөлігі дотация есебінен бюджет қаражатынанөтеледі. Алайда дотация мемлекеттік бюджетке ауыржүкболып, оныңтапшылығынтуындатады, бұлөзкезегіндекейдеқосымшаақшаэмиссиясынжасауға, оданбарып инфляцияның өсуінеәкелуімүмкін. Дотация экономикасында мемлекеттік-әкімшілік басқарутәсілібасымелдердекеңіненқолданылады Рейтинг+1	+1
34.	Минимальная бюджетная обеспеченность	Ең төменгі бюджеттік қамтамасыз ету	Минимальная бюджетная обеспеченность Ең төменгі бюджеттік қамтамасыз ету СаласыЭканомика Этимологиясы Дефинициясымемлекеттік билік органдарының немесе жергілікті өзін-өзі басқару органдарының тиісті бюджеттердің қаражаты есебінен адам басына шаққанда көрсетілетін мемлекеттік немесе муниципалды қызметтердің ақша түріндегі ең төменгі рұқсат етілген құны. Рейтинг+1	+1
35.	Недвижимые вещи (недвижимое имущество, недвижимость)	Жылжымайтын заттар (жылжымайтын мүлік)	Недвижимые вещи (недвижимое имущество, недвижимость) Жылжымайтын заттар (жылжымайтын мүлік) СаласыЭканомика Этимологиясы Дефинициясыжер телімдері, жер қойнауы, басқа да нысандар және жерге байланысты нәрселер, яғни көшіру олардың арналымына сәйкес келмейтін нысандар, оның ішінде ағаштар, көп жылдық өсімдіктер, ғимараттар, құрылыстар. Сондай-ақ жылжымайтын мүліктерге мемлекеттік тіркеуге жататын әуе және теңіз кемелері, ішкі жүзу кемелері, ғарыштық нысандар. Жылжымайтын мүлікке заң бойынша басқа да мүліктер жатқызылуы мүмкін. Рейтинг+1	+1
36.	Облигации государственные	Мемлекеттік облигациялар	Облигации государственные Мемлекеттік облигациялар СаласыЭканомика Этимологиясы Дефинициясымемлекеттік бюджетке қарыз қаражатының бір бөлігін тарту мақсатында мемлекет айналысқа шығаратын бағалы қағаздар. Корпоративтік бағалы қағазбен салыстырғанда, мемлекеттің бағалы қағаздарынан түсетін кірістің жеңілдік салығы бар. Рейтинг+1	+1
37.	Облигации корпоративные	Корпоративтік облигациялар	Облигации корпоративные Корпоративтік облигациялар СаласыЭканомика Этимологиясы Дефинициясыкепілге қойылған облигациялар (жеке активтермен қамтамасыз етіледі),кепілге қойылмағаноблигациялар (корпорацияға қоятын мүліктік талап-тілегі жоқ тікелей қарыз міндеттемелері), фирманың басқа бағалы қағаздарын кепілге қоятын облигациялар (компанияның акцияларымен немесе қарыз міндеттемелерімен қамтамасыз етіледі), айырбасталатын облигациялар (инвесторға белгілі бір кезеңде белгілі бір бағамен сол компанияның қарапайым акциясын сатып алуға құқық беретін),кірісоблигациялары (кіріс кірген кезде ғана пайыз береді). Рейтинг+1	+1
38.	Облигации муниципальные	Муниципалды облигациялар	Облигации муниципальные Муниципалды облигациялар СаласыЭканомика Этимологиясы Дефинициясыжол, көпір, су өткізу жүйесі және т.б. қоғамдық пайдалану нысандарын салу немесе жөндеу үшін қаражат жұмылдыру мақсатында өндіріледі. Мынадай түрлерге бөлінеді: жалпы міндеттеме облигациялары (эмитенттің ұқыптылығымен бекітіледі), жобадан түскен кіріс облигациялары (қаржыландыру үшін жасалатын жобалардан түскен кіріс есебінен өтеледі). Рейтинг+1	+1
39.	Опционный заем	Опциялық қарыз	Опционный заем Опциялық қарыз СаласыЭканомика Этимологиясы Дефинициясыопционы бар з аем, белгілі бір шекте кредиторға өтеуді таңдау құқығын берілетін заем немесе қарыз міндеттемесінің формасы. Рейтинг+1	+1
40.	Оферент	Оферент	Оферент Оферент СаласыЭканомика Этимологиясылат. offero — «ұсынамын» Дефинициясыофертамен сөйлейтін тұлға. Рейтинг+1	+1
41.	Переводной вексель (тратта)	Аударылатын вексель (тратта)	Переводной вексель (тратта) Аударылатын вексель (тратта) СаласыЭканомика Этимологиясы Дефинициясыкредитор (трассант) жазып береді және қол қояды. Онда борышкерге (трассатқа) белгіленген мерзімде үшінші тұлғаға (ремитентке) вексельмен белгіленген соманы төлеу туралы бұйрық болады. Рейтинг+1	+1
42.	Предприятие	Кәсіпорын	Предприятие Кәсіпорын СаласыЭканомика Этимологиясы Дефинициясыкәсіпкерлік қызметті іске асыру үшін қолданылатын мүліктік кешен. Жалпы кәсіпорын мүліктік кешен ретінде жылжымалы мүлікке жатады. Мүліктік кешен ретінде кәсіпорынның құрамына оның қызметіне арналған мүліктің барлық түрі кіреді, оның ішінде, ғимараттың, құрылыстың жер телімдері, жабдық, мүккәмал, шикізат, өнім, құқықтар, талаптар, борыштар, сондай-ақ белгілеу құқықтары, кәсіпорынды дербестендіретін өнімдер, жұмыстар мен қызметтер (фирмалық атау, тауар белгілері, қызмет көрсету белгілері) және заңда немесе шартта өзгеше көзделмесе, басқа да айрықша құқықтар. Рейтинг+1	+1
43.	Регулирующие доходы	Реттеу кірісі	Регулирующие доходы Реттеу кірісі СаласыЭканомика Этимологиясы Дефинициясысубординацияны сақтай отырып, төменде тұрған бюджетті бекітуге арналған кірістер. Бекітілген және реттеуші кірістің тізімі арнайы салық заңнамасында және кодекстерде бекітіледі. Рейтинг+1	+1
44.	Решение о выпуске ценных бумаг	Бағалы қағаздарды шығару туралы шешім	Решение о выпуске ценных бумаг Бағалы қағаздарды шығару туралы шешім СаласыЭканомика Этимологиясы Дефинициясымемлекеттік тіркеу органында тіркелген және бағалы қағазбен куәландырылған құқықтар көлемін белгілеуге жеткілікті мәліметтерден тұратын жазбаша құжат. Рейтинг+1	+1
45.	Сберегатели	Жинақтауыштар	Сберегатели Жинақтауыштар СаласыЭканомика Этимологиясы Дефинициясышығын қолма-қол ақша немесе банктердегі шоттар (халық, кәсіпорын және мемлекет) түрінде қолда шоғырланған, жиналған ақша қаражатынан төмен болуына байланысты ақша қаражатын жинайтын заңды және жеке тұлғалар. Рейтинг+1	+1
46.	Сберегательный (депозитный) сертификат	Жинақтаушы (депозиттік) сертификат	Сберегательный (депозитный) сертификат Жинақтаушы (депозиттік) сертификат СаласыЭканомика Этимологиясы Дефинициясыбанкке енгізілген және салым сомасының белгіленген мерзімі аяқталғаннан кейін салымшының (сертификатты ұстаушының) сертификат берген банктің немесе ол банктің кез келген филиалы берген пайыз сертификатында көрсетілген салымның сомасын куәландыратын бағалы қағаз. Депозиттер талап еткенге дейінгі (сертификатты көрсеткен кезде белгілі бір соманы алуға құқық береді) және шұғыл (салымды алған мерзім және тиесілі пайыз мөлшері көрсетіледі) деп бөлінеді. Рейтинг+1	+1
47.	Финансоотдача	Қаржы қайтарымы	Финансоотдача Қаржы қайтарымы СаласыЭканомика Этимологиясы Дефинициясысалынған ресурстан алынған пайда мөлшері. Негізгі міндеті – қаржы сыйымдылығын төмендету және қоғамдық өндірісте қаржы қайтарымын арттыру болып табылады. Бұл ретте қаржы ресурсын көтеретін маңызды резерв – құны қоғамдық өнімге тең болатын қаржы ресурстарының жақсартылған ұдайы өндірістің құрылымы екендігін есте сақтау қажет. Рейтинг+1	+1
48.	Фьючерс, или фьючерсный контракт	Фьючерс	Фьючерс, или фьючерсный контракт Фьючерс СаласыЭканомика Этимологиясылат. futurum – «болашақ» Дефинициясыуағдаласылғансұрыптағы тауарды белгілібірмөлшердекелісілгенбағаменкөрсетілгенкезеңбойынажеткізужөніндегі келісімшарт.Фьючерстікшарт бойыншаміндеттемелербарлықжағдайдадерлікнақтытауардыжеткізужолыменемес, төлеунемесебағадағыайырманыалужолыменорындалады Рейтинг+1	+1
49.	Ценные бумаги именные	Атаулы бағалы қағаздар	Ценные бумаги именные Атаулы бағалы қағаздар СаласыЭканомика Этимологиясы Дефинициясыинвесторлар туралы ақпарат бағалы қағаздардың иегерлері тізілімінің фирмасында эмитентке қолжетімді болып тұратын бағалы қағаздар. Рейтинг0	0
50.	Ценные бумаги на предъявителя	Ұсынушыға берілетін бағалы қағаздар	Ценные бумаги на предъявителя Ұсынушыға берілетін бағалы қағаздар СаласыЭканомика Этимологиясы Дефинициясықұқықтарды ауыстыру және олар растаған құқықтарды жүзеге асыру инвестордың есімін міндетті түрде сәйкестендіруді талап етпейтін бағалы қағаздар. Рейтинг0	0
51.	Ценных бумаг обращение	Бағалы қағаздардың айналымы	Ценных бумаг обращение Бағалы қағаздардың айналымы СаласыЭканомика Этимологиясы Дефинициясы– бағалы қағаздарға деген меншік құқығының ауысуына әсер ететін азаматтық-құқықтық мәмілелер жасасу. Рейтинг0	0
52.	Ценных бумаг форма выпуска	Бағалы қағазды шығару формасы	Ценных бумаг форма выпуска Бағалы қағазды шығару формасы СаласыЭканомика Этимологиясы Дефинициясыинвестор тиісті түрде рәсімделген бағалы қағаз сертификатын ұсыну негізінде белгіленетін немесе депо есебі бойынша мұндай сертификат пен жазба сақтауға берілетін бағалы қағазды шығару формасы. Рейтинг0	0
53.	Центральные банки	Орталық банктер	Центральные банки Орталық банктер СаласыЭканомика Этимологиясы Дефинициясыбанкнот шығаруды іске асыратын және кредиттік жүйенің орталығы болып табылатын б анктер. Олар ерекше орынға ие және негізінен, олар мемлекеттік мекемелер болып табылады. Рейтинг0	0
54.	Эмитенты	Эмитенттер	Эмитенты Эмитенттер СаласыЭканомика Этимологиясылат. emittens (emittentis) «жолдайтын, шығару» Дефинициясыбағалы қағаздар шығара алатын заңды тұлғалар. Қаржы нарығының көмегімен жинақтаушылардың ақша жинақтары өндірісті дамыту, мемлекеттік және өңірлік мақсатты бағдарламаларды жүзеге асыру және басқа да қажетті шығындарды инвестициялау үшін жұмсалады. Объективті алғышарт – қаржы ресурстарының көзі бар шаруашылық субъектілерінің қаржы ресурстарына деген қажеттіліктерінің сәйкес келмеуі. Рейтинг0	0

Анар Сағынтаева, Aibek Qali, Қуанышев Жапсарбай және 1

Termincom.kz

1 жыл бұрын

ҚОР ТОЛЫҚТЫРУ АЙДАРЫ

#	Орысша нұсқасы	Қазақша нұсқасы	Рейтинг
1.	АДЪЮНКТА	АДЪЮНКТА	АДЪЮНКТА АДЪЮНКТА СаласыМатематика Этимологиясылат. adjunctus – «қосылған» Дефинициясыалгебралық қосымша дегенді білдіреді. Рейтинг+1	+1
2.	АНАЛОГИЯ	АНАЛОГИЯ	АНАЛОГИЯ АНАЛОГИЯ СаласыМатематика Этимологиясыгрек. analogia – «сәйкестік», «ұқсастық» Дефинициясыекі математикалық ұғымда бар жеке қасиеттердің ұқсастығы бойынша ой қорытынды жасау. Рейтинг+1	+1
3.	АНТИЛОГАРИФМ	АНТИЛОГАРИФМ	АНТИЛОГАРИФМ АНТИЛОГАРИФМ СаласыМатематика Этимологиясылат. nummerus – «сан» Дефинициясылогарифмнің кестедегі мәні бар сан, ол N әрпімен белгіленеді. Рейтинг+1	+1
4.	АНТЬЕ	АНТЬЕ	АНТЬЕ АНТЬЕ СаласыМатематика Этимологиясыфранц. entiere – «бүтін» Дефинициясынақты санның бүтін бөлігі. Рейтинг+1	+1
5.	АСТРОИДА	АСТРОИДА	АСТРОИДА АСТРОИДА СаласыМатематика Этимологиясыгрек. astron – «жұлдыз» Дефинициясыалгебралық қисық. Рейтинг+1	+1
6.	БИЛЛИОН	БИЛЛИОН	БИЛЛИОН БИЛЛИОН СаласыМатематика Этимологиясыbi + million – «екі + миллион» Дефинициясыбұл мың миллион, 9 нөлі бар бірлікті жазу үшін қолданылатын сан, яғни сан түрінде: 10 9 . Кейбір елдерде 10 12 тең санды биллион деп атайды. Рейтинг+1	+1
7.	ГОНИОМЕТРИЯ	ГОНИОМЕТРИЯ	ГОНИОМЕТРИЯ ГОНИОМЕТРИЯ СаласыМатематика Этимологиясылат. gonio – «бұрыш» Дефинициясы«Тригонометриялық» функциялар туралы ілім. Алайда бұл атау қолданысқа енбеді. Рейтинг+1	+1
8.	ДЕФЕРЕНТЫ	ДЕФЕРЕНТТЕР	ДЕФЕРЕНТЫ ДЕФЕРЕНТТЕР СаласыМатематика Этимологиясылат. defero - «алып жүремін», «ауыстырамын» Дефинициясыәр ғаламшардың эпициклоидтары айналатын шеңбер. Птолемейде ғаламшарлар шеңбердің бойымен – эпициклмен айналады, ал әр ғаламшардың эпициклдер ортасы үлкен шеңберлер, яғни деференттердің бойымен айналады Рейтинг+1	+1
9.	ДИХОТОМИЯ	ДИХОТОМИЯ	ДИХОТОМИЯ ДИХОТОМИЯ СаласыМатематика Этимологиясыгрек. dichotomia – «екіге бөлу» Дефинициясыклассификациялау тәсілі. Рейтинг+1	+1
10.	КАНОНИЧЕСКОЕ РАЗЛОЖЕНИЕ	КАНОНИКАЛЫҚ ЖІКТЕУ	КАНОНИЧЕСКОЕ РАЗЛОЖЕНИЕ КАНОНИКАЛЫҚ ЖІКТЕУ СаласыМатематика Этимологиясы Дефинициясыкөбейткіштері өсу ретімен жазылатын натурал санды қарапайым көбейткіштерге каноникалық түрде жіктеу. Рейтинг+1	+1
11.	КВАТЕРНИОНЫ	КВАТЕРНИОНДАР	КВАТЕРНИОНЫ КВАТЕРНИОНДАР СаласыМатематика Этимологиясылат. quaterni – «төрт-төрттен» Дефинициясыкешенді сандардың жиынтығын табуға тырысу кезінде пайда болған сандар жүйесі. Терминді ағылшын ғалымы Гамильтон (1843) ұсынған. Рейтинг+1	+1
12.	КВИНТИЛЛИОН	КВИНТИЛЛИОН	КВИНТИЛЛИОН КВИНТИЛЛИОН СаласыМатематика Этимологиясыфр. quintillion < лат. quintus – «бесінші» Дефинициясы18 нөлі бар бірлікті бейнелейтін сан. 19 ғасырдың аяғында қолданыла бастаған. Рейтинг+1	+1
13.	КОНХОИДА	КОНХОИДА	КОНХОИДА КОНХОИДА СаласыМатематика Этимологиясыгрек. conchoides – «раковина тәрізді мидия» Дефинициясыалгебралық сызық. Александриядағы Никомед (б.э. дейінгі 2 ғасыр) енгізген. Рейтинг+1	+1
14.	ОВАЛ	СОПАҚША	ОВАЛ СОПАҚША СаласыМатематика Этимологиясылат. ovaum – «жұмыртқа» Дефинициясы18 ғ. франц. енген, мұндағы ovale – лат. тұйықталған дөңес, жазық пішін деген мағына береді. Рейтинг+1	+1
15.	РАДИАН	РАДИАН	РАДИАН РАДИАН СаласыМатематика Этимологиясылат. radius – «тоқу бізі», «сәуле» Дефинициясыбұл бұрышты өлшеу бірлігі. Осы термин қолданылған алғашқы басылым 1873 жылы Англияда жарық көрген. Рейтинг+1	+1
16.	РАДИУС	РАДИУС	РАДИУС РАДИУС СаласыМатематика Этимологиясылат. radius – «дөңгелектің шабағы» ДефинициясыПетров дәуірінде лат. тілінен енген. Бұл шеңбердің ортасын оның қандай да бір нүктесімен, байланыстыратын кесінді, сондай-ақ сол кесіндінің ұзындығы. Бұрынғы дәуірде мұндай термин қолданылмаған, оны алғаш рет 1569 ж. франц. ғалымы П. Раме, содан кейін Ф.Виета қолданған, ал 17 ғасырдың аяғында көпшілікке белгілі болған. Рейтинг0	0
17.	РУЛЕТТЫ	РУЛЕТТЫ	РУЛЕТТЫ РУЛЕТТЫ СаласыМатематика Этимологиясыфранц. roulette – «дөңгелек», «рулетка», «руль» Дефинициясыбұл қисықтар. Терминді қисықтардың қасиетін зерттеген франц. математигі ойлап тапты. Рейтинг0	0
18.	СЕКСТИЛЛИОН	СЕКСТИЛЛИОН	СЕКСТИЛЛИОН СЕКСТИЛЛИОН СаласыМатематика Этимологиясыфранц. sextlilion, лат. sextus – «алтыншы» Дефинициясы21 нөлі бар сан, яғни 10 21 саны. Рейтинг0	0
19.	ТРАНСПОРТИР	ТРАНСПОРТИР	ТРАНСПОРТИР ТРАНСПОРТИР СаласыМатематика Этимологиясылат. transortare – «тасымалдау», «аудару» Дефинициясысызбадағы бұрыштарды құруға және өлшеуге арналған құрылғы. Рейтинг0	0
20.	ТРИАНГУЛИРОВАННАЯ	ТРИАНГУЛЯЦИЯ	ТРИАНГУЛИРОВАННАЯ ТРИАНГУЛЯЦИЯ СаласыМатематика Этимологиясылат. triangulum – «үшбұрыш» ДефинициясыГеометриядағы триангуляцияның жалпы мағынасы – геометриялық нысанды симплекстерге бөлу болып табылады. Мысалы, жазықтықта ол үшбұрыштарға бөлу, атау да осыдан келіп шыққан. Рейтинг0	0
21.	УНИКУРСАЛЬНЫЙ	УНИКУРСАЛЬДІ	УНИКУРСАЛЬНЫЙ УНИКУРСАЛЬДІ СаласыМатематика Этимологиясылат. unus – «бір», cursus – «бағыт» Дефинициясысызылған жолдың бәрін жүріп өтетін, бір жолды екі рет басып өтпейтін бағыт. Рейтинг0	0
22.	ФАКТОРИАЛ (K)	ФАКТОРИАЛ (k)	ФАКТОРИАЛ (K) ФАКТОРИАЛ (k) СаласыМатематика Этимологиясылат. factor – «көбейткіш» Дефинициясыалғаш рет француз математигі Луи Арбогаста қолданған. k белгісін неміс математигі Кретьен Крамп енгізген. Рейтинг0	0
23.	ЦИССОИДА	ЦИССОИДА	ЦИССОИДА ЦИССОИДА СаласыМатематика Этимологиясыгрек. kissoeides – «шырмауық тәрізді» ДефинициясыАлгебралық қисық. Грек математигі Диоглес (б.э. дейінгі 2 ғасыр) ойлап тапқан. Рейтинг0	0
24.	ЭПИЦИКЛОИДА	ЭПИЦИКЛОИДА	ЭПИЦИКЛОИДА ЭПИЦИКЛОИДА СаласыМатематика Этимологиясыгрек. ὲπί – «үстінде» + κύκλος – «шеңбер», «домалақ» ДефинициясыШеңбердің нүктесін сипаттайтын жалпақ қисық. Рейтинг0	0

Анар Сағынтаева, Aibek Qali, Қуанышев Жапсарбай және 1

Termincom.kz

1 жыл бұрын

ҚОР ТОЛЫҚТЫРУ АЙДАРЫ

#	Орысша нұсқасы	Қазақша нұсқасы	Рейтинг
1.	АБДИКАЦИЯ	АБДИКАЦИЯ	АБДИКАЦИЯ АБДИКАЦИЯ Саласызаң Этимологиясыағылш. abdication – «бас тарту» Дефинициясымонархтың тақтан ресми түрде бас тартуы. Рейтинг+2	+2
2.	АБОЛИЦИОНИЗМ	АБОЛИЦИОНИЗМ	АБОЛИЦИОНИЗМ АБОЛИЦИОНИЗМ Саласызаң Этимологиясылат. abolitio – «жою, болдырмау» ДефинициясыXVIII-XIX ғғ. соңында АҚШ-тағы негрлердің құлдығын жою қозғалысы; ал Ұлыбритания, Франция және бірқатар басқа елде отаршылдықтағы құлдықты жою қозғалысы. Рейтинг+2	+2
3.	АБСОЛЮТНАЯ МОНАРХИЯ	АБСОЛЮТТІК МОНАРХИЯ	АБСОЛЮТНАЯ МОНАРХИЯ АБСОЛЮТТІК МОНАРХИЯ Саласызаң Этимологиясы Дефинициясымемлекеттік (заңнамалық, атқарушылық, сот), сондай-ақ рухани (діни) биліктің толық монархтың қолында заң жүзінде және нақты шоғырланатын монархиялық басқару формасының бір түрі. Қазіргі таңда дүниежүзінде 8 абсолюттік монархия сақталған олар: Бахрейн, Бруней, Ватикан, Катар, Кувейт, БАӘ, Оман, Сауд Аравиясы. Осы елдердің кейбіреуінде конституциялық монархияға өту бойынша алғашқы қадамдар жасалған. Абсолюттік монархияда монарх атқару билігін үкіметпен бірге, ал заң шығару билігін әртүрлі заң жөнінде кеңес беретін органдардың (сайланатын немесе тағайындалатын) көмегімен жүзеге асырады. Рейтинг+2	+2
4.	АБСТИНЕНТНЫЙ СИНДРОМ	АБСТИНЕНТТІ СИНДРОМ	АБСТИНЕНТНЫЙ СИНДРОМ АБСТИНЕНТТІ СИНДРОМ Саласызаң Этимологиясы Дефинициясысозылмалы маскүнемдік пен нашақорлықтың негізгі белгілерінің бірі. Алкогольді (нашақорлық заттарды) қабылдауды шұғыл түрде тоқтату немесе олардың мөлшерін азайту нәтижесінде пайда болатын бірқатар соматикалық және психологиялық бұзылушылықтармен (дірілдеу, терлеу, жүректің тез қағуы, ұйқының бұзылуы және т.б.) сипатталады. Рейтинг0	0
5.	АБСТРАКТНЫЕ СДЕЛКИ	АБСТРАКТІЛІ МӘМІЛЕЛЕР	АБСТРАКТНЫЕ СДЕЛКИ АБСТРАКТІЛІ МӘМІЛЕЛЕР Саласызаң Этимологиясы Дефинициясыазаматтық құқық ғылымында жарамдылығы мәміле негізіне – мақсатына тәуелді болмайтын мәміле құқығы. Каузалды мәмілелер абстрактілі мәмілелерге қарама-қарсы. Рейтинг+2	+2
6.	АВАРИЙНЫЙ КОМИССАР	АПАТТЫҚ КОМИССАР	АВАРИЙНЫЙ КОМИССАР АПАТТЫҚ КОМИССАР Саласызаң Этимологиясы Дефинициясысақтандырылған кемелер мен жүктер бойынша залалдың себептерін, сипаты мен көлемін анықтаумен айналысатын тұлға немесе фирма. Апаттық комиссардың аты-жөні мен координаттары сақтандыру сертификатында немесе полисте көрсетіледі. Сақтандыру жағдайы орын алған кезде сақтанушы апаттық комиссарға жүгінуге міндетті. Апаттық комиссардың қызметтері өте ауқымды және сақтандырушының нұсқауларымен айқындалады. Апаттық комиссар апаттық сертификат жасайды, онда залалдың сипаты, көлемі мен себебі расталады, соның негізінде сақтандырушы сақтанушының талап-тілектерін төлеу немесе одан бас тарту туралы шешім қабылдайды. Рейтинг+2	+2
7.	АВТОГУЖЕВАЯ ПОВИННОСТЬ	АВТОМОБИЛЬ-ЖЕГІН КӨЛІК ЖОЛЫ	АВТОГУЖЕВАЯ ПОВИННОСТЬ АВТОМОБИЛЬ-ЖЕГІН КӨЛІК ЖОЛЫ Саласызаң Этимологиясы Дефинициясыстихиялық апатпен күресу үшін немесе қандай да бір маңызды мемлекеттік тапсырмаларды орындау үшін азаматтық немесе әскери биліктердің қарауына тарту күшін, автомобиль немесе жегін көлік беру міндеті. Соғыс кезінде әскери билік енгізуі мүмкін. Рейтинг+2	+2
8.	АВТОКРАТИЯ	АВТОКРАТИЯ	АВТОКРАТИЯ АВТОКРАТИЯ Саласызаң Этимологиясыrp. autokrateia – «самодержавие» Дефинициясыжоғарғы билік бір адамға шексіз тиесілі болатын басқару жүйесі. Рейтинг+2	+2
9.	АВТОРСКИЙ ЛИСТ	АВТОРЛЫҚ ПАРАҚ	АВТОРСКИЙ ЛИСТ АВТОРЛЫҚ ПАРАҚ Саласызаң Этимологиясы Дефинициясыәдеби шығарманың көлемін өлшейтін бірлік, ол 40 мың баспа таңбаға немесе 700 жол өлең материалына немесе басылған 3 мың см2 графикалық материалға тең. Рейтинг+2	+2
10.	АГРАРНОЕ ПРАВО	АГРАРЛЫҚ ҚҰҚЫҚ	АГРАРНОЕ ПРАВО АГРАРЛЫҚ ҚҰҚЫҚ Саласызаң Этимологиясы ДефинициясыҚР және басқа да бірқатар елдердегі кешенді, мамандандырылған құқық саласы, ауылшаруашылық қызметі саласында пайда болатын аграрлық (жер, мүліктік, еңбек, ұйымдастыру-басқару), қоғамдық қарым-қатынастарды реттейтін құқықтық нормалар жүйесі. Рейтинг+2	+2
11.	АГРЕССИВНОЕ НАМЕРЕНИЕ	АГРЕССИЯШЫЛ НИЕТ	АГРЕССИВНОЕ НАМЕРЕНИЕ АГРЕССИЯШЫЛ НИЕТ Саласызаң Этимологиясы Дефинициясыхалықаралық құқықта нақты бір жағдайда агрессия актісінің болуын анықтау кезінде БҰҰ Қауіпсіздік кеңесі ескеретін критерийлердің бірі. Агрессия актісін белгілей отырып, Қауіпсіздік кеңесі мемлекеттің бастапқыда жасаған іс-әрекеттерінде агрессияшыл сипаттағы ниеті, мысалы, күшті қолдану арқылы аумақты аннексиялауға ұмтылуы, басқа мемлекеттің аумағын әскери түрде басып алуы және т.б. болды ма деген сұрақты анықтайды. Рейтинг+3	+3
12.	АГРЕССИЯ КОСВЕННАЯ	ЖАНАМА АГРЕССИЯ -	АГРЕССИЯ КОСВЕННАЯ ЖАНАМА АГРЕССИЯ - Саласызаң Этимологиясы Дефинициясыхалықаралық құқықта қандай да бір мемлекеттің тұрақты қарулы күштерінің құрамын енбейтін немесе белгілі бір мемлекет ұйымдастырса не оның атынан немесе оның тапсырмасы бойынша әрекет ететін, бірақ оларға тиісті екендігін жасыратын қарулы тонаушылар тобы, топтар, тұрақты күштер немесе жалшылар жасайтын агрессия. Рейтинг+2	+2
13.	АГРЕССИЯ ПРЯМАЯ	ТІКЕЛЕЙ АГРЕССИЯ	АГРЕССИЯ ПРЯМАЯ ТІКЕЛЕЙ АГРЕССИЯ Саласызаң Этимологиясы Дефинициясыхалықаралық құқықта мемлекеттің тұрақты қарулы күштері жүзеге асыратын агрессия. БҰҰ Бас Ассамблеясының 1974 ж. 14 желтоқсанда қабылданған «Агрессияны анықтау» деген 3-бапқа сәйкес, соғыс жариялауға тәуелсіз, агрессия актілері ретінде мынадай тікелей агрессиялар қарастырылады: а) мемлекеттің қарулы күштерінің басқа мемлекеттің аумағына басып кіруі немесе шабуыл жасауы не болмаса уақытша сипаты қандай болса да, осындай басып кірудің немесе шабуыл жасаудың нәтижесі болып табылатын кез келген әскери басқыншылық не болмаса күш қолдану арқылы басқа мемлекеттің аумағына немесе оның бір бөлігіне аннексия жасау; б) мемлекеттің қарулы күштерімен өзге мемлекеттің аумағын бомбалау немесе мемлекеттің өзге мемлекет аумағына қарсы кез келген қаруды қолдануы; в) басқа мемлекеттің қарулы күштерімен мемлекеттің айлақтарын немесе жағалауларын қоршау: г) мемлекеттің қарулы күштерінің басқа мемлекеттің құрлықтағы, теңіздегі немесе әуедегі күштеріне не теңіз және әуе флоттарына жасаған шабуылы; д) басқа мемлекеттің аумағында орналасқан бір мемлекеттің келісімде көзделген шарттарды бұзып, қабылдайтын мемлекетпен жасалған келісім бойынша қарулы күштерді қолдануы Келтірілген тізім толық емес. БҰҰ Қауіпсіздік кеңесі БҰҰ Жарғысының қағидаларына сәйкес, басқа актілер де тікелей агрессия деп анықталуы мүмкін. Рейтинг+2	+2
14.	АГРЕССОР	АГРЕССОР	АГРЕССОР АГРЕССОР Саласызаң Этимологиясылат. aggressor – «қарақшылар шабуылын жасайтын адам» Дефинициясыхалықаралық құқықта агрессия жасаған мемлекет. Мемлекет топтарының әрқайсысы агрессияға нақты қатысса, олардың бәрі агрессия ретінде әрекет ете алады (мысалы, әскери көмек туралы шартқа байланысты). Рейтинг+2	+2
15.	АД РЕФЕРЕНДУМ	АД РЕФЕРЕНДУМ	АД РЕФЕРЕНДУМ АД РЕФЕРЕНДУМ Саласызаң Этимологиясы Дефинициясыхалықаралық құқықта мемлекет өкілінің халықаралық шартқа шартты түрде қол қоюы, бұл мемлекеттің өзі үшін міндетті шартпен алдын ала келісу немесе оның мәтінімен келісу тәсілін білдіреді. Егер оны мемлекет растаса, оған түбегейлі қол қойылды деген сөз. Рейтинг+2	+2
16.	АДЕНДУМ	АДЕНДУМ	АДЕНДУМ АДЕНДУМ Саласызаң Этимологиясылат. addere — қосу, үстемелеу Дефинициясы1) тараптар келіскен жаңа шарттар мен оған енгізілген түзетулер қамтылатын чартерге қосымша; 2) сақтандыру немесе қайта сақтандыру шарттарына қосымша, онда тараптардың келіскен шарт талаптарына енгізілген өзгерістері бар. Рейтинг0	0
17.	АДМИНИСТРАТИВНАЯ ССЫЛКА	ӘКІМШІЛІК СІЛТЕМЕ	АДМИНИСТРАТИВНАЯ ССЫЛКА ӘКІМШІЛІК СІЛТЕМЕ Саласызаң Этимологиясы Дефинициясыпатшалық Ресейде патшаның жарлығы бойынша кейбір губернаторларды (1850 ж. бастап), ІІД органдарын (1860 жж.) сотсыз, қашықтағы губернияларға жіберу. Кеңестік заңнамада әкімшілік сілтеме қарастырылмаған, алайда заңды бұза отырып қолданылған. Рейтинг+2	+2
18.	АДМИНИСТРАТИВНАЯ ЮРИСДИКЦИЯ	ӘКІМШІЛІК ҚҰЗЫРЕТ	АДМИНИСТРАТИВНАЯ ЮРИСДИКЦИЯ ӘКІМШІЛІК ҚҰЗЫРЕТ Саласызаң Этимологиясы Дефинициясы1) әкімшілік мекемелер жүргізетін істер шеңбері (соттың немесе төрелік соттың құзыретіне кіретіннен өзгеше); 2) мемлекеттік басқару органдары мен лауазымды тұлғалардың әкімшілік істерді талқылау және әкімшілік тәртіппен тиісті заң санкцияларын (сотқа жүгінбей-ақ) қолдану бойынша қызметі. Рейтинг+2	+2
19.	АДМИНИСТРАТИВНОЕ ПРАВО	ӘКІМШІЛІК ҚҰҚЫҚ	АДМИНИСТРАТИВНОЕ ПРАВО ӘКІМШІЛІК ҚҰҚЫҚ Саласызаң Этимологиясы Дефинициясымемлекеттік басқару органдарының ұйымдастыру және атқару-ұйғару қызметінің барысында туындайтын қоғамдық қатынастарды реттейтін құқық саласы. Рейтинг+2	+2
20.	АДМИНИСТРАТИВНО-ТЕРРИТОРИАЛЬНАЯ (региональная)	ӘКІМШІЛІК-АУМАҚТЫҚ (өңірлік) АВТОНОМИЯ	АДМИНИСТРАТИВНО-ТЕРРИТОРИАЛЬНАЯ (региональная) ӘКІМШІЛІК-АУМАҚТЫҚ (өңірлік) АВТОНОМИЯ Саласызаң Этимологиясы Дефинициясыбіртұтас мемлекетте билікті орталықсыздандыру тәсілдерінің бірі. Әдеттегі әкімшілік-аумақтық бірліктермен салыстырғанда, әкімшілік-аумақтық автономияның мәртебесі жоғары, бірақ ұлттық-аумақтық, ұлттық-мемлекеттік автономия субъектілері мен федерация субъектілерінен төмен. Әкімшілік-аумақтық автономия субъектісінің мемлекеттік құрылым белгілері жоқ. Әкімшілік-аумақтық автономия жүйесіндегі субъектілердің дербес құрылған атқарушы және заң шығарушы органдары, сондай-ақ орталық белгілеген мәселелер шеңберінде заң шығару құзыреті бар. Құқықтық мәртебе жалпымемлекеттің заңда белгіленген немесе бекітілетін арнайы актімен (мәртебемен) белгіленеді. Әкімшілік-аумақтық автономияның субъектісінің органдары өз қызметтерін орталық билік органдарының қадағалауымен жүзеге асырады, ол үшін өздерінің уәкілдерін (губернаторларды, комиссарларды және т.б.) сайлайды. Өңірлік заңдар жалпымемлекеттік мүддеге қайшы болса, орталық олардан бас тартуы мүмкін. Рейтинг+2	+2
21.	АКАДЕМИЧЕСКИЕ СВОБОДЫ	АКАДЕМИЯЛЫҚ ЕРКІНДІК –	АКАДЕМИЧЕСКИЕ СВОБОДЫ АКАДЕМИЯЛЫҚ ЕРКІНДІК – Саласызаң Этимологиясы Дефинициясыбілім беру және ғылыми зерттеулер саласында іске асатын ерекше құқықтар мен жеке тұлғаның еркіндігі топтарының көпшілікке белгілі атауы. Профессор-оқытушы құрамына кіретін педагогикалық қызметкерлерге, ғылыми қызметкерлерге және жоғары оқу орнының студенттеріне академиялық еркіндік берілген, оның ішінде жоғары оқу орнының педагог қызметкерінің оқу пәнін өз ұйғарымы бойынша баяндауына, ғылыми зерттеулерге арналған тақырыптарды өзі таңдауына және өз әдістері бойынша өткізуіне еркіндік берілген, сондай-ақ студенттердің өз бейімділіктері мен қажеттіліктеріне қарай білім алуына еркіндік берілген. Берілген академиялық еркіндіктің ақиқатты еркін іздеуі, оны еркін баяндауы және қолдануы үшін қолайлы жағдай жасауына академиялық тұрғыдан жауапты. Рейтинг+2	+2
22.	АККРЕДИТИВ АВИЗОВАННЫЙ	РАСТАЛҒАН АККРЕДИТИВ – б	АККРЕДИТИВ АВИЗОВАННЫЙ РАСТАЛҒАН АККРЕДИТИВ – б Саласызаң Этимологиясы Дефинициясыанктің белгілі бір корреспондентке жасаған аккредитиві. Рейтинг+2	+2
23.	АККРЕДИТИВ ДЕНЕЖНЫЙ	АҚШАЛАЙ АККРЕДИТИВ	АККРЕДИТИВ ДЕНЕЖНЫЙ АҚШАЛАЙ АККРЕДИТИВ Саласы Этимологиясы Дефинициясыэмитент банктің өз бөлімшесіне немесе сол елдегі немесе шетелдегі банкке жолдаған атаулы құжаты, онда аккредитивте көрсетілген шарттарды сақтаған жағдайда белгілі бір мерзімде алушыға ақша төлеу туралы тапсырма бар. Рейтинг+2	+2
24.	АККРЕДИТИВ КОМПЕНСАЦИОННЫЙ	ӨТЕМАҚЫ АККРЕДИТИВІ	АККРЕДИТИВ КОМПЕНСАЦИОННЫЙ ӨТЕМАҚЫ АККРЕДИТИВІ Саласы Этимологиясы Дефинициясы1) сатып алушының өзі тауарды қайта сатқан тұлға ашқан кері қайтарылмайтын аккредитивінің қамтамасыз етуі негізінде сатушының пайдасы үшін ашқан аккредитиві; 2) банктің немесе басқа қаржы институтының басқа кредит есебінен ашқан кредиті. Шетелдік импорттаушы тиісті құжаттар ұсынады, соның негізінде экспорттаушыға кредит ашылады. Рейтинг+2	+2
25.	АККРЕДИТИВ ПОДТВЕРЖДЕННЫЙ	РАСТАЛҒАН АККРЕДИТИВ	АККРЕДИТИВ ПОДТВЕРЖДЕННЫЙ РАСТАЛҒАН АККРЕДИТИВ Саласызаң Этимологиясы Дефинициясытөлемді жүзеге асыратын банк расталған аккредитив ашылған банктен түскен қаржыға байланыссыз аккредитивте көрсетілген соманы төлеу міндетін өз мойнына алатын аккредитив. Рейтинг+2	+2
26.	АККРЕДИТИВ РЕВОЛЬВЕРНЫЙ	ЖАҢАРТПАЛЫ АККРЕДИТИВ	АККРЕДИТИВ РЕВОЛЬВЕРНЫЙ ЖАҢАРТПАЛЫ АККРЕДИТИВ Саласызаң Этимологиясы Дефинициясытөлемдер сомасының бір бөлігіне ашылатын және кезекті тауарлар легі үшін есеп айырысуды жүзеге асыру шарасы бойынша автоматты түрде жаңартылатын аккредитив. Жаңартпалы аккредитив онда көрсетілген соманы төмендету мақсатында уақыт бойынша созылған біркелкі жеткізу кезінде ашылады. Рейтинг+2	+2
27.	АККРЕДИТИВ РЕЗЕРВНЫЙ	РЕЗЕРВТІ АККРЕДИТИВ	АККРЕДИТИВ РЕЗЕРВНЫЙ РЕЗЕРВТІ АККРЕДИТИВ Саласызаң Этимологиясы Дефинициясыэмитент банктің бұйрық берушінің (импорттаушының) негізгі келісімшарт бойынша өз міндеттерін орындамаған жағдайда алушы бенефициар алдында көрсетілген сома шегінде төлем төлеу міндеттемесі Рейтинг+1	+1
28.	АККРЕЦИЯ	АККРЕЦИЯ	АККРЕЦИЯ АККРЕЦИЯ Саласызаң Этимологиясылат. accretio – «үстелу, арту» Дефинициясыхалықаралық құқықта мемлекеттің аумағын қайта құрылған құрлық жер телімдерімен табиғи түрде кеңейту. Осылайша өзен сағасында дельтаның түзілуі өзен тиесілі мемлекеттің құрлықтағы аумағын кеңейту болып саналады. Аумақтық су шегінде жаңа аралдардың құрылуы да аккрецияға жатады. Рейтинг-1	-1
29.	АКТОВЫЕ КНИГИ	АКТІЛІ КІТАПТАР	АКТОВЫЕ КНИГИ АКТІЛІ КІТАПТАР Саласызаң Этимологиясы Дефинициясыазаматтық жағдай актілерін мемлекеттік тіркеу кітаптары. Рейтинг-1	-1
30.	АКЦЕПТОВАННОЕ ПЛАТЕЖНОЕ ПОРУЧЕНИЕ	АКЦЕПТІЛЕНГЕН ТӨЛЕМ ТАПСЫРМАСЫ	АКЦЕПТОВАННОЕ ПЛАТЕЖНОЕ ПОРУЧЕНИЕ АКЦЕПТІЛЕНГЕН ТӨЛЕМ ТАПСЫРМАСЫ Саласызаң Этимологиясы Дефинициясыбанктің акцептісі, яғни төлеушінің шотында төлемге қажет ақша қаражатының бар екендігі туралы растауы бар тапсырма. Рейтинг+2	+2
31.	АКЦИИ ВИНИКУЛИРОВАННЫЕ	ВИНИКУЛИРЛЕНГЕН АКЦИЯЛАР	АКЦИИ ВИНИКУЛИРОВАННЫЕ ВИНИКУЛИРЛЕНГЕН АКЦИЯЛАР Саласызаң Этимологиясы Дефинициясышығарған акционерлік қоғамның рұқсатымен ғана үшінші тұлғалардың қолына берілетін, атаулы акция түрі. Акционердің кім екенін білу үшін және қажет болған жағдайда белгілі бір тұлғалар санатын осы қатардан шығарып тастау үшін шығарылады. Рейтинг+2	+2
32.	АКЦИИ КОНВЕРТИРУЕМЫЕ	АЙЫРБАСТАЛАТЫН АКЦИЯЛАР	АКЦИИ КОНВЕРТИРУЕМЫЕ АЙЫРБАСТАЛАТЫН АКЦИЯЛАР Саласызаң Этимологиясы Дефинициясыбелгілі бір мерзімде белгіленген бағамен артықшылық берілген немесе қарапайым акцияға айырбастап алуға болатын акциялар. Конверсия, артықшылық шарттары мен олардың әрекет ету мерзімі бағдарламада толық көрсетіледі. Айырбасталатын акциялардың көбі қайтарымды. Егер конверсия мерзімі аяқталса, мұндай акциялар тікелей акцияларға айналады. Рейтинг+2	+2
33.	АКЦИИ КУМУЛЯТИВНЫЕ	ШОҒЫРЛАНЫМДЫҚ АКЦИЯЛАР	АКЦИИ КУМУЛЯТИВНЫЕ ШОҒЫРЛАНЫМДЫҚ АКЦИЯЛАР Саласызаң Этимологиясы Дефинициясыартықшылық берілген акциялар, оның иегерлері корпорация қаржылық жағдайы төмен болған кезде төлей алмаған бірнеше жыл жиналған дивидендін ала алады. Рейтинг+2	+2
34.	АКЦИИ КУМУЛЯТИВНЫЕ ПРИВИЛЕГИРОВАННЫЕ	АРТЫҚШЫЛЫҚ БЕРІЛГЕН ШОҒЫРЛАНЫМДЫҚ АКЦИЯЛАР	АКЦИИ КУМУЛЯТИВНЫЕ ПРИВИЛЕГИРОВАННЫЕ АРТЫҚШЫЛЫҚ БЕРІЛГЕН ШОҒЫРЛАНЫМДЫҚ АКЦИЯЛАР Саласызаң Этимологиясы Дефинициясытөленбеген, жинақталатын дивиденді бар акциялар, бұл акциялар олардың иегерлеріне эмитент компаниядан қарызды өтеуін талап етуге құқылы. Қарыз қарапайым акциялар бойынша дивиденд төлегенге дейін өтелуі тиіс. Рейтинг+2	+2
35.	АКЦИОНЕРНАЯ КОММАНДИТА	АКЦИОНЕРЛІК КОММАНДИТА	АКЦИОНЕРНАЯ КОММАНДИТА АКЦИОНЕРЛІК КОММАНДИТА Саласызаң Этимологиясы Дефинициясыкейбір шетелдік мемлекеттерде акционерлік қоғам мен коммандиттік серіктестіктің элементтерін біріктіретін компания (серіктестік) түрі. Бір қатысушысы – салымшылар акционерлік коммандит міндеттемелері бойынша бүкіл мүлкімен жауап береді, ал басқа қатысушылар – акционерлер – өз салымы шегінде ғана жауап береді. Рейтинг+2	+2
36.	АЛЬТЕРНАТИВНАЯ ГРАЖДАНСКАЯ СЛУЖБА	БАЛАМА АЗАМАТТЫҚ ҚҰҚЫҚ	АЛЬТЕРНАТИВНАЯ ГРАЖДАНСКАЯ СЛУЖБА БАЛАМА АЗАМАТТЫҚ ҚҰҚЫҚ Саласызаң Этимологиясы Дефинициясыазаматтың пікіріне немесе нанымына қайшы болған жағдайда, сондай-ақ заңда белгіленген өзге де жағдайларда оның әскери қызметтің орнына атқаратын басқа қызмет түрі. Рейтинг-1	-1
37.	АЛЬТЕРНАТИВНОЕ ГОЛОСОВАНИЕ	БАЛАМА ДАУЫС БЕРУ	АЛЬТЕРНАТИВНОЕ ГОЛОСОВАНИЕ БАЛАМА ДАУЫС БЕРУ Саласызаң Этимологиясы Дефинициясымажоритарлық сайлау жүйесінің нәтижелілігін арттыру үшін қолданылатын дауыс беру тәсілі. Бір турда екі, үш, төрт турлық дауыс беру әсерін береді. Балама дауыс беру кезінде сайлаушы бюллетендегі әр үміткердің қарама-қарсысына өз қалауын қояды. Бірінші басымдылық берілген дауысты санау кезінде үміткерлердің бірде-біреуі абсолюттік көп дауыс жинамаса, онша сәтті болмаған үміткер үшін берілген дауыс екінші басымдылық беруге сәйкес қалған үміткерлердің арасында бөлінеді. Үміткерлердің біреуі абсолютті көп дауыс санын жинағанша бұл рәсім қайталана береді. Рейтинг+2	+2
38.	АМБАЛАЖ	АМБАЛАЖ	АМБАЛАЖ АМБАЛАЖ Саласызаң Этимологиясыфр. "emballage" – «қаптама» Дефинициясыхалықаралық саудада қаптамаға жұмсалған шығын, қаптама материалы. Рейтинг+2	+2
39.	АМЕРИКАНСКАЯ ДЕПОЗИТАРНАЯ РАСПИСКА	АМЕРИКАНДЫҚ ДЕПОЗИТАРЛЫҚ ҚОЛХАТ	АМЕРИКАНСКАЯ ДЕПОЗИТАРНАЯ РАСПИСКА АМЕРИКАНДЫҚ ДЕПОЗИТАРЛЫҚ ҚОЛХАТ Саласызаң Этимологиясы Дефинициясыкомпания акцияларын АҚШ аумағына орналастыру кезінде сатып алған шетелдік мемлекет резидентінің акцияларға иелік ететінін куәландыратын қолхат: нарықта еркін айналымда жүреді. Рейтинг+2	+2
40.	АМЕРИКАНСКОЕ ДЕПОЗИТНОЕ СВИДЕТЕЛЬСТВО	АМЕРИКАНДЫҚ ДЕПОЗИТТІК КУӘЛІК	АМЕРИКАНСКОЕ ДЕПОЗИТНОЕ СВИДЕТЕЛЬСТВО АМЕРИКАНДЫҚ ДЕПОЗИТТІК КУӘЛІК Саласызаң Этимологиясы Дефинициясышетелдік компания акцияларының депозитте немесе АҚШ банктік мекемесінің бақылауында екенін куәландыратын құжат. Мәмілелерге көмектесу үшін және жекеменшік мүлкін АҚШ-тағы шетелдік бағалы қағаздарға ауыстыруды жылдамдату үшін пайдаланылады. Рейтинг+2	+2
41.	АНГАРИЯ	АНГАРИЯ	АНГАРИЯ АНГАРИЯ Саласызаң Этимологиясыгр. angareia – «жоғарғы хабаршы» Дефинициясыхалықаралық құқықта соғысып жатқан тараптың біреуінің аумағында орналасқан, бейтарап мемлекеттерге тиесілі кемелер мен басқа да көлік құралдарын (оның ішінде, теміржолдың жылжымалы құрамын) сол аса қажет болған жағдайда және өтеу шартымен ғана пайдалану рұқсат етіледі. Ангарияның бұл шектеулері 1907 ж. Соғыс заңдары мен әдет-ғұрыптары туралы Гаагалық конвенцияларда қарастырылған. Рейтинг+2	+2
42.	АНГЛО-САКСОНСКИЕ ПРАВДЫ	АҒЫЛШЫН-САКСОНДЫҚ ҚҰҚЫҚТАР	АНГЛО-САКСОНСКИЕ ПРАВДЫ АҒЫЛШЫН-САКСОНДЫҚ ҚҰҚЫҚТАР Саласызаң ЭтимологиясыAnglo-Saxonlaws ДефинициясыVII-IX ғғ. ағылшын-сакстардың қарапайым құқықтарының жазбалары. Латын тілінде баяндалған басқа жабайы шындықпен салыстырғанда, ағылшын-саксондық құқықтар көне ағылшын тілінде жазылған; мұнда римнің ықпалы байқалмайды. Қоғамның ақсүйектер (эрлдер, гезиттер) мен қатардағы еркін руға (керлдерге) ыдырай бастауын көрсеткен. Уэссекстік "Альфред заңдары" (IX ғ. аяғы) заңдар жинағының белгілері жартылай сақталған, Альфредке бағынышты аумақта күші бар корольдік және шіркеу қаулыларының жиынтығы болып табылады. Рейтинг+2	+2
43.	АНДЕРРАЙТИНГ	АНДЕРРАЙТИНГ	АНДЕРРАЙТИНГ АНДЕРРАЙТИНГ Саласызаң Этимологиясыағылш. underwriting – қол қою» Дефинициясыбағалы қағазды нарыққа бірінше рет орналастыру. Рейтинг+2	+2
44.	АНОНИМНОЕ ОБЩЕСТВО	ЖАСЫРЫН ҚОҒАМ	АНОНИМНОЕ ОБЩЕСТВО ЖАСЫРЫН ҚОҒАМ Саласызаң Этимологиясы ДефинициясыФранция мен бірқатар басқа мемлекеттерде акционерлік қоғамның атауы. Рейтинг+2	+2
45.	АНТИДЕМПИНГОВЫЕ ПОШЛИНЫ	ДЕМПИНГІГЕ ҚАРСЫ БАЖ САЛЫҒЫ	АНТИДЕМПИНГОВЫЕ ПОШЛИНЫ ДЕМПИНГІГЕ ҚАРСЫ БАЖ САЛЫҒЫ Саласызаң Этимологиясы Дефинициясыкеден салығының ерекше түрі . Рейтинг+2	+2
46.	АНТИДАТИРОВАТЬ	АНТИДАТАЛАУ	АНТИДАТИРОВАТЬ АНТИДАТАЛАУ Саласызаң Этимологиясы Дефинициясықұжатты немесе вексельді кейінгі күнмен беру. Рейтинг-1	-1
47.	АНТИКАРТЕЛЬНОЕ ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВО	АНТИКАРТЕЛЬ ЗАҢНАМАСЫ	АНТИКАРТЕЛЬНОЕ ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВО АНТИКАРТЕЛЬ ЗАҢНАМАСЫ Саласызаң Этимологиясы Дефинициясыкейбір елдерде (ФРГ, Аустрия, Швейцария) монополияға қарсы заңнама атауы. Рейтинг+2	+2
48.	АНТИЦИПИРОВАТЬ	МЕРЗІМІНЕН БҰРЫН ӨТЕУ	АНТИЦИПИРОВАТЬ МЕРЗІМІНЕН БҰРЫН ӨТЕУ Саласызаң Этимологиясы Дефинициясыалдын алу, яғни қандай да бір нәрсені мерзімінен бұрын жасап бітіру немесе қарызды мерзімінен бұрын өтеу. Рейтинг+2	+2
49.	АНТРОПОЛОГИЧЕСКАЯ ШКОЛА УГОЛОВНОГО ПРАВА	ҚЫЛМЫСТЫҚ ҚҰҚЫҚТЫҢ АНТРОПОЛОГИЯЛЫҚ МЕКТЕБІ	АНТРОПОЛОГИЧЕСКАЯ ШКОЛА УГОЛОВНОГО ПРАВА ҚЫЛМЫСТЫҚ ҚҰҚЫҚТЫҢ АНТРОПОЛОГИЯЛЫҚ МЕКТЕБІ Саласызаң Этимологиясы Дефинициясықылмыстық құқық ғылымындағы бағыттардың бірі; 1870 жж. Италияда пайда болған. Негізін қалаған – итальяндық дәрігер-психиатр Чезаре Ломброзо (1835-1909 жж.). Қылмыстық құқықтың антропологиялық мектебінің ең басты тезисі – қылмыс әлеуметтік емес, өте биологиялық құбылыс, сондықтан қылмыскерді антропологиялық тұрғыдан зерттеу қажет деген пікір. Қылмыстық құқықтың антропологиялық мектебін жақтаушылардың пікірінше, қылмыскер – сыртқы келбетінде өзіне тән белгілер бар ерекше биологиялық тип; кейбір адамдар қылмыскер болып туылады және түзелмейді. Қылмыстық құқықтың классикалық мектебінің негізгі қағидаттарын жоққа шығара отырып, Қылмыстық құқықтың антропологиялық мектебі қылмыстық соттардың орнына белгілі бір субъектінің бойында «қылмыскер адамға» тән белгілердің бар-жоқтығын анықтайтын әкімшілік-медициналық органдарды белгілеп, оған қатысты қолданылуы мүмкін қауіпсіздік шаралары туралы мәселені шешуді ұсынды. Рейтинг+2	+2
50.	АПЕЛЛЯЦИОННЫЙ СУД	АПЕЛЛЯЦИЯЛЫҚ СОТ	АПЕЛЛЯЦИОННЫЙ СУД АПЕЛЛЯЦИЯЛЫҚ СОТ Саласы Этимологиясы Дефинициясыбірқатар мемлекетте заңдық күшіне енбеген істерді, шешімдер мен үкімдерді қайта қарайтын сот органы. Апелляциялық сот айғақтарды қайта зерттейді және бұрын шығарылған шешімді бекітуге немесе жаңасын шығаруға құқылы. Рейтинг+2	+2
51.	АППАРАТ ГОСУДАРСТВЕННЫЙ	МЕМЛЕКЕТТІК АППАРАТ	АППАРАТ ГОСУДАРСТВЕННЫЙ МЕМЛЕКЕТТІК АППАРАТ Саласызаң Этимологиясы Дефинициясыконституциялық құқық ғылымында мемлекеттің қызметтерін іске асыратын органдардың жүйесі. Тар мағынада алғанда, мемлекетті күн сайын басқаратын атқарушы (әкімшілік) билік органдарының жиынтығы. Рейтинг+2	+2
52.	АРБИТРАЖНАЯ КОМИССИЯ	ТӨРЕЛІК КОМИССИЯ	АРБИТРАЖНАЯ КОМИССИЯ ТӨРЕЛІК КОМИССИЯ Саласызаң Этимологиясы Дефинициясыбиржа жанынан құрылған комиссия; мәмілелер биржасында тіркелген қатысушылар арасында туындайтын дау-дамайларды шешумен шұғылданады. Рейтинг+2	+2
53.	АРБИТРАЖНАЯ ОГОВОРКА	ТӨРЕЛІК ЕСКЕРТУ	АРБИТРАЖНАЯ ОГОВОРКА ТӨРЕЛІК ЕСКЕРТУ Саласызаң Этимологиясы Дефинициясышарт (келісімшарт) салдарынан немесе оған байланысты туындауы мүмкін дау-дамайларды шешетін орын мен тәртіп туралы шарттың (келісімшарттың) талабы. Рейтинг+2	+2
54.	АРБИТРАЖНОЕ ПРОЦЕССУАЛЬНОЕ ПРАВО	ТӨРЕЛІК ПРОЦЕССУАЛДЫ ҚҰҚЫҚ	АРБИТРАЖНОЕ ПРОЦЕССУАЛЬНОЕ ПРАВО ТӨРЕЛІК ПРОЦЕССУАЛДЫ ҚҰҚЫҚ Саласызаң Этимологиясы Дефинициясыбірқатар елдерде (оның ішінде, РФ) құқықтың жеке саласы; азаматтық, әкімшілік және басқа құқық қатынастар салдарынан туындайтын экономикалық дау-дамайлар бойынша қозғалған істердің төрелік соттарының талқылауы барысында туындайтын қарым-қатынастарды реттейтін заң нормаларының жиынтығы. Рейтинг+2	+2
55.	АРБИТРАЖНЫЕ ЗАСЕДАТЕЛИ	ТӨРЕЛІК МӘСЛИХАТШЫ	АРБИТРАЖНЫЕ ЗАСЕДАТЕЛИ ТӨРЕЛІК МӘСЛИХАТШЫ Саласызаң Этимологиясы Дефинициясытөрелік мәслихатшылар тізіміне енгізілген және заңда белгіленген тәртіппен төрелік сотта істі қарастыруға қатысу үшін тартылған азаматтар. Рейтинг+2	+2
56.	АРБИТРАЖНЫЙ КОМИТЕТ	ТӨРЕЛІК КОМИТЕТ	АРБИТРАЖНЫЙ КОМИТЕТ ТӨРЕЛІК КОМИТЕТ Саласызаң Этимологиясы Дефинициясыбиржа мүшелері арасындағы дау-дамайды шешу үшін, сондай-ақ биржаға мүше емес клиенттер мен биржаға мүше клиенттер арасында дау-дамай туындаған кезде мүше емес клиенттер жүгінген жағдайда төрешіні тағайындайтын орган. Рейтинг+2	+2
57.	АРБИТРАЖНЫЙ ПРОЦЕСС	ТӨРЕЛІК ПРОЦЕСС	АРБИТРАЖНЫЙ ПРОЦЕСС ТӨРЕЛІК ПРОЦЕСС Саласызаң Этимологиясы Дефинициясыарбитраждық процессуалдық құқық нормаларымен белгіленген арбитраждық сот қызметінің формасы; арбитражды процестің мәні – ұйымдардың, кәсіпкер азаматтардың экономикалық дау-дамайлары мен ҚР ӘПК төрелік сот құзыретіне және басқа да заңдарға жататын басқа істер. Рейтинг+1	+1
58.	АРБИТРАЖНЫЙ УПРАВЛЯЮЩИЙ	ТӨРЕЛІК БАСҚАРУШЫ	АРБИТРАЖНЫЙ УПРАВЛЯЮЩИЙ ТӨРЕЛІК БАСҚАРУШЫ Саласызаң Этимологиясы Дефинициясыборышкердің мүлкін сырттай басқару қызметі берілетін, төрелік сот тағайындайтын тұлға. Рейтинг+2	+2
59.	АРЕНДА ТЕРРИТОРИИ МЕЖДУНАРОДНАЯ	АУМАҚТЫ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ЖАЛҒА БЕРУ	АРЕНДА ТЕРРИТОРИИ МЕЖДУНАРОДНАЯ АУМАҚТЫ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ЖАЛҒА БЕРУ Саласызаң Этимологиясы Дефинициясыбір мемлекеттің өз аумағының бір бөлігін немесе онда орналасқан нысандарды (құрылыстарды) белгілі бір мақсатпен және белгілі бір шартпен белгілі бір мерзімге екінші мемлекетке шарт негізінде беруі. Жалға беретін мемлекеттің жалға беретін аумаққа қатысты егемендігі сақталады, шартта қатаң анықталған тәртіппен жалға алған мемлекеттің пайдасы үшін өзінің кейбір құқықтарын шектейді. Аумақты жалға беру туралы шарттар көлік жолдарын (арналар, құбырлар) салу және пайдалану, айлақтарда еркін аймақтарды белгілеу және т.б. тәжірибесінде қолданылды. Аумақты халықаралық жалға берудің басқа формаларына мемлекеттік аумақты халықаралық ұйымдарға, шетелдік өкілдіктерге жалға беруді де жатқызуға болады. Рейтинг+2	+2
60.	АРХИПЕЛАЖНЫЙ ПРОХОД (пролет)	АРХИПЕЛАГ ӨТКЕЛІ (аралық)	АРХИПЕЛАЖНЫЙ ПРОХОД (пролет) АРХИПЕЛАГ ӨТКЕЛІ (аралық) Саласы Этимологиясы ДефинициясыБҰҰ конвенциясының 1982 ж. теңіз құқығы бойынша 53-бабына сәйкес, кеменің ашық теңіздің бір жағынан екінші жағына үздіксіз, жылдам және кедергісіз өтуі мақсатында мемлекеттің белгілеген теңіз дәліздерімен немесе оның үстінде орналасқан әуе дәліздерімен кеменің қалыпты жүру және өту құқығын іске асыру тәртібімен архипелаг және архипелаг мемлекеттің шекаралас аумақтық сулары арқылы өтуі. Егер архипелаг мемлекет теңіз және әуе дәліздерін белгілемесе, архипелаг өткелі құқығы әдетте, халықаралық кеменің жүзуі кезінде қолданылатын жолдар арқылы жүзеге асырылуы мүмкін. Кемелер мен ұшу аппараттарының бәрінде архипелаг өткелі құқығы болады. Рейтинг+2	+2
61.	АССИГНАТЫ	АССИГНАТТАР	АССИГНАТЫ АССИГНАТТАР Саласызаң Этимологиясы ДефинициясыҰлы француз революциясы кезеңіндегі қағаз ақшалар; 1789-1797 жж. айналымда болған. Рейтинг+2	+2
62.	АССИГНАЦИИ	БАҒАЛЫ ҚАҒАЗДАР	АССИГНАЦИИ БАҒАЛЫ ҚАҒАЗДАР Саласызаң Этимологиясы Дефинициясыақша қағаздар; тауар өндірісінің дамуына және айналымнан (ақша ретінде) алтын мен басқа металдарды экономикалық мақсатты тұрғыдан алып тастауға байланысты пайда болды. Рейтинг+1	+1
63.	АССИГНОВКА	ҚАРАЖАТ БӨЛУ	АССИГНОВКА ҚАРАЖАТ БӨЛУ Саласызаң Этимологиясы Дефинициясықатаң формада белгіленген құжат, мемлекеттік және жергілікті бюджеттер кассалы орындаумен жүзеге асыратын мекемелер осы құжат негізінде бюджетте көзделген шығындарға ақша қаражатын бөледі. РФ заңнамасында бұл термин кездеспейді. Рейтинг+1	+1
64.	АССИЗЫ	АССИЗДЕР	АССИЗЫ АССИЗДЕР Саласызаң Этимологиясыкейінгі лат. assisae – «отырыс» Дефинициясыортағасырлық Англияда корольдің кейбір актілерінің атауы (мысалы, қылмыстық оқиғалар туралы істі қарастырған кезде үлкен қазылар алқасын (айыптаушы алқабилер) құру туралы Кларендон ассизі), сондай-ақ талапарыздардың ерекше түрінің, соттардың шығатын сессиясының атауы. Алқабилер соты деген сөздің синонимі. Рейтинг+2	+2
65.	АССОЦИИРОВАННОЕ ЛИЦО	ҚАУЫМДАСТЫРЫЛҒАН ТҰЛҒА	АССОЦИИРОВАННОЕ ЛИЦО ҚАУЫМДАСТЫРЫЛҒАН ТҰЛҒА Саласызаң Этимологиясы Дефинициясыклиенттерді іздеумен, олардың бұйрықтарын орындаумен, шоттарын жүргізумен айналысатын, олармен үнемі байланыста болатын, оларға биржада ойнау тәсілі туралы ұсыныс беретін комиссиялық үйдің қызметкерлері, сондай-ақ агенттер және олармен байланысты тұлғалар. АҚШ қауымдастырылған тұлғалар міндетті түрде биржа саудасын реттеумен шұғылданатын мемлекеттік органға, Тауарды фьючерстік сату жөніндегі комиссияға тіркеледі. Рейтинг+1	+1
66.	АУДИТОРСКАЯ СЛУЖБА	АУДИТОРЛЫҚ ҚЫЗМЕТ	АУДИТОРСКАЯ СЛУЖБА АУДИТОРЛЫҚ ҚЫЗМЕТ Саласызаң Этимологиясы Дефинициясыревизия және тексеру арқылы шаруа ұйымдарының қаржы-шаруашылық операцияларының, бухесеп және есептіліктің жүзеге асырылуын ақылы түрде тәуелсіз бақылау негізінде іске асыратын ұйым. Рейтинг+2	+2
67.	АУДИТОРСКАЯ ФИРМА	АУДИТОРЛЫҚ ФИРМА -	АУДИТОРСКАЯ ФИРМА АУДИТОРЛЫҚ ФИРМА - Саласызаң Этимологиясы Дефинициясы1) шаруа-қаржылық ревизия жүргізген кезде, есеп жүйесі арқылы басқару және т.б. бойынша шаруашылық-қаржылық ревизия жүргізген кезде бухгалтерлік есеп және қаржы қызметін бақылау бойынша кеңес беруді жүзеге асыратын фирма; 2) тексеру негізінде корпорацияның қаржылық есептілігінің және ондағы есеп жағдайының анықтығы туралы ресми қорытынды беретін фирма. Рейтинг+2	+2
68.	АУКЦИОННАЯ ТОРГОВЛЯ	АУКЦИОНДЫҚ САУДА	АУКЦИОННАЯ ТОРГОВЛЯ АУКЦИОНДЫҚ САУДА Саласызаң Этимологиясы Дефинициясыкөпшілік алдындағы сауда-саттықта тауар сату, мұндай сауда-саттықта сатылатын зат сатып алушының меншігіне өте жоғары бағамен өтеді. Аукциялық сауда негізінен, сатып алу-сату бойынша қарым-қатынаста комиссионер қызметін атқаратын арнайы ұйымға табысталады. Рейтинг+2	+2
69.	АЭРОПОРТОВСКИЕ СБОРЫ	ӘУЕЖАЙ АЛЫМДАРЫ	АЭРОПОРТОВСКИЕ СБОРЫ ӘУЕЖАЙ АЛЫМДАРЫ Саласызаң Этимологиясы Дефинициясыәуе кемелерінің әуежайға қонуы және ұшуы кезінде әуежайды пайдаланғаны үшін құзыретті мемлекеттік органдардың олардың алатын ақшалай сомасы. Рейтинг+2	+2

Бауыржан Жонкешов, Анар Сағынтаева, Aibek Qali және 2

Termincom.kz

1 жыл бұрын

ҚОР ТОЛЫҚТЫРУ АЙДАРЫ

#	Орысша нұсқасы	Қазақша нұсқасы	Рейтинг
1.	КУЛЬТУРНЫХ КРУГОВ ТЕОРИЯ	МӘДЕНИ ШЕҢБЕРЛЕР ТЕОРИЯСЫ	КУЛЬТУРНЫХ КРУГОВ ТЕОРИЯ МӘДЕНИ ШЕҢБЕРЛЕР ТЕОРИЯСЫ Саласыәдебиет Этимологиясы Дефинициясынегізгі идеясы адамзаттың ерте кездегі тарихында мәдениеттің жеке элементтері арасында байланыс орнатылады деген түсінік болатын этнография және мәдениеттанымдағы тарихи мектеп аясындағы бағыт. Осының нәтижесінде белгілі бір географиялық кеңістікте пайда болған, кейін басқа да облыстарға таралған мәдени шеңберлер құрылды. Рейтинг+2	+2
2.	ЛИНЕЙНОСТЬ И ЦИКЛИЗМ	ЖЕЛІЛІК ЖӘНЕ ЦИКЛДІК	ЛИНЕЙНОСТЬ И ЦИКЛИЗМ ЖЕЛІЛІК ЖӘНЕ ЦИКЛДІК Саласыәдебиет Этимологиясы Дефинициясымәдениетті дамыту туралы түсініктерде: 1) желілік – адамзат мәдениетін және (немесе) мәдениеттерді бір желі бойынша және (немесе) пайда болған кезден бастап жоғары немесе төменгі даму кезеңдеріне дейін бір бағыт бойынша дамыту туралы түсінік; 2) циклдік – мәдениеттің (мәдениеттің, өркениеттің) пайда болған кезінен бастап жоғары кезеңдерге және жойылғанға дейінгі циклдік дамуы туралы түсінік. Рейтинг+1	+1
3.	ОБРЯДЫ	ӘДЕТ-ҒҰРЫП	ОБРЯДЫ ӘДЕТ-ҒҰРЫП Саласыәдебиет Этимологиясы Дефинициясыадамдардың өміріндегі қандай да бір маңызды сәттерде орын алатын салтанат немесе жоралар. Рейтинг+2	+2
4.	ПИЗМОН	ПИЗМОН	ПИЗМОН ПИЗМОН Саласыәдебиет Этимологиясы(Рizmon) еж. евр. діни жырынан шыққан болу керек. ДефинициясыМіндетті түрде қайталанатын рухани өлең. Орындалуы жағынан гректің антифонына ұқсас. Рефрендердің халықтық поэзиясына қойылатын талаптар тұрғысынан алғанда, формасы қызықты. Рейтинг+2	+2
5.	ПОВСЕДНЕВНОСТЬ	КҮНДЕЛІКТІ ЖАҒДАЙ	ПОВСЕДНЕВНОСТЬ КҮНДЕЛІКТІ ЖАҒДАЙ Саласыәдебиет Этимологиясы Дефинициясыадамның өмірінде және оны қоршаған табиғат және мәдениет әлемінде күн сайын орын алатын және белгілі бір түрде басынан өтетін, бағаланатын нәрсе. Рейтинг+2	+2
6.	СМЫСЛЫ КУЛЬТУРНЫЕ	МӘДЕНИ МӘНДЕР	СМЫСЛЫ КУЛЬТУРНЫЕ МӘДЕНИ МӘНДЕР Саласыәдебиет Этимологиясы Дефинициясымәдени нысандардың және олардың белгі ретіндегі элементтерінің ақпараттық, эмоционалды, экспрессивті-құнды мазмұны (мағынасы). Рейтинг+2	+2
7.	СУБКУЛЬТУРА	ҚОСАЛҚЫ МӘДЕНИЕТ	СУБКУЛЬТУРА ҚОСАЛҚЫ МӘДЕНИЕТ Саласыәдебиет Этимологиясы Дефинициясымәдениеттің ерекше саласы басым мәдениеттің ішінде жеке құнды құрылымымен, салт-дәстүрімен, нормаларымен, тәртіп стилімен өзгешеленетін, ерікті тұтас құрылым. Рейтинг+2	+2
8.	ТРАДИЦИИ КУЛЬТУРНЫЕ	МӘДЕНИ ДӘСТҮРЛЕР	ТРАДИЦИИ КУЛЬТУРНЫЕ МӘДЕНИ ДӘСТҮРЛЕР Саласыәдебиет Этимологиясы Дефинициясыұрпақтан ұрпаққа берілетін, белгілі бір қоғамда және әлеуметтік топтарда ұзақ уақыт бойы жаңғыртылатын мәдени мұра. Рейтинг+2	+2
9.	УРОВЕНЬ КУЛЬТУРЫ (КУЛЬТУРНОСТИ)	МӘДЕНИЕТ (МӘДЕНИЛІК) ДЕҢГЕЙІ	УРОВЕНЬ КУЛЬТУРЫ (КУЛЬТУРНОСТИ) МӘДЕНИЕТ (МӘДЕНИЛІК) ДЕҢГЕЙІ Саласыәдебиет Этимологиясы Дефинициясыадамның немесе әлеуметтік топтың (нақты бір қоғамның) мәдени дамуының деңгейі, биіктігі. Рейтинг+2	+2
10.	ФУНКЦИИ КУЛЬТУРЫ	МӘДЕНИЕТТІҢ ҚЫЗМЕТТЕРІ	ФУНКЦИИ КУЛЬТУРЫ МӘДЕНИЕТТІҢ ҚЫЗМЕТТЕРІ Саласыәдебиет Этимологиясы Дефинициясымәдениет ықпал ететін нәрсе; мәдениеттің өзі тудыратын және оны өз мүддесі үшін пайдаланатын (сынақтан өткізетін) адамдардың қауымдастығына қатысты атқаратын рөлдерінің жиынтығы. Сонымен қатар мәдениеттің түбегейлі қызмет етпеуі туралы, оны қандай да бір нәрсеге арналған құрал ретінде емес, мақсат ретінде қарастыру туралы және мәдениеттің болуы, деңгейі немесе жоқ болуы айтарлықтай әсерлі болса да, мәдениет өздігінен ештеңе істей алмайды деген түсінік бар. Рейтинг+2	+2
11.	ХРОНОТОП КУЛЬТУРНЫЙ	МӘДЕНИ ХРОНОТОП	ХРОНОТОП КУЛЬТУРНЫЙ МӘДЕНИ ХРОНОТОП Саласыәдебиет Этимологиясы Дефинициясымәдени жүйелердің ерекшелігін айқындайтын, білдіретін және көбіне анықтайтын кеңістік және уақыт параметрлерінің тұтастығы. Рейтинг+2	+2
12.	ЦЕННОСТЬ КУЛЬТУРЫ	МӘДЕНИ ҚҰНДЫЛЫҚ	ЦЕННОСТЬ КУЛЬТУРЫ МӘДЕНИ ҚҰНДЫЛЫҚ Саласыәдебиет Этимологиясы Дефинициясынақты адамның, әлеуметтік топтың рухани өмірінде қандай да бір нәрсенің (әлдебіреудің) ерекше объективті жағымды маңыздылығы, маңыздылықтың әртүрлі тасымалдаушылары арқылы іске асырылады және сол мәдениеттің таңбалары, таңба жүйелері арқылы көрініс табады. Рейтинг+2	+2
13.	ЦЕННОСТНАЯ ОРИЕНТАЦИЯ	ҚҰНДЫ БАҒДАР	ЦЕННОСТНАЯ ОРИЕНТАЦИЯ ҚҰНДЫ БАҒДАР Саласыәдебиет Этимологиясы Дефинициясысезім, ой, мақсат және іс-әрекеттерде мәдениеттің іске асырылу бағытын анықтайтын адамдардың (немесе жеке адамның) рухани детерминанттар, қарым-қатынастар мен қызметтер кешені. Рейтинг+2	+2
14.	ЭВОЛЮЦИОНИЗМ	ЭВОЛЮЦИОНИЗМ	ЭВОЛЮЦИОНИЗМ ЭВОЛЮЦИОНИЗМ Саласыәдебиет Этимологиясы Дефинициясымәдениет теориясында – мәдениеттің төменгі деңгейден жоғары жағдайға дейінгі біртіндеп тарихи дамуының адамзат жолына арналған бірдейлігі туралы түсінігі. Жеке мәдениеттер ілгерілейтін (кейбіреуі тіпті, жоғалып кетеді), ал басқалары барынша мәдени тұрғыдан дамитын жолдар. Рейтинг+2	+2
15.	ЯЗЫКИ КУЛЬТУРЫ	МӘДЕНИЕТ ТІЛДЕРІ	ЯЗЫКИ КУЛЬТУРЫ МӘДЕНИЕТ ТІЛДЕРІ Саласыәдебиет Этимологиясы Дефинициясыәртүрлі құнды мән-мағыналарды білдіруге болатын және олар орын алатын, мәдени және мәдениаралық қарым-қатынасты қамтамасыз ететін, мәдениет құндылықтарын сақтайтын және көрсететін таңба жүйелері. Рейтинг+2	+2
16.	ГЕБРАИЗМ	ГЕБРАИЗМ	ГЕБРАИЗМ ГЕБРАИЗМ Саласыәдебиет ЭтимологиясыHebraeus – еврей т. Дефинициясыежелгі еврей тілінен, көбіне Библия тілінен алынған сөз немесе оралым; варваризмнің бір түрі. Рейтинг+2	+2
17.	ГЕКЗАМЕТР	ГЕКЗАМЕТР	ГЕКЗАМЕТР ГЕКЗАМЕТР Саласыәдебиет Этимологиясыοεξλάμετρος, hexameter – «алты өлшемді» ДефинициясыГекзаметр (οεξλάμετρος, hexameter – «алты өлшемді») – алты метрден тұратын антикалық метрике өлеңі; мысалы, дактильді каталектикалық гекзаметр, ŪUU\|ŪUU\|ŪUU\|ŪUU\|ŪUU\|ŪU. Дактильді каталектикалық гекзаметр – антика дәуірінде кеңінен таралған өлең, мысалы, Гомердің «Илиада» және «Одиссея» шығармалары осылар арқылы жазылған. Орыстардың өлең құрылысында – ұйқасы жоқ, алты бунақты дактильді-хореикалық өлең (хореймен үйлескен дактиль, яғни орыстың дактилі ÚUU орнына орыстың хорейі ÚU қолданылуы мүмкін, содан кейін ұйқасты сақтау үшін міндетті түрде ырғақ кідірісі керек). Рейтинг+2	+2
18.	ГЕОРГИКИ	ГЕОРГИКТЕР	ГЕОРГИКИ ГЕОРГИКТЕР Саласыәдебиет Этимологиясыгр. georgike – «егіншілік, ауылшаруашылығы» Дефинициясыауылдық тұрмыс-тіршілікті және ауыл шаруашылығын дәріптейтін антикалық өлеңдер. Рейтинг+2	+2
19.	ГЕПТАМЕТР	ГЕПТАМЕТР	ГЕПТАМЕТР ГЕПТАМЕТР Саласыәдебиет Этимологиясыεπτάμετρος, heptametrum – «жеті өлшемді» Дефинициясыжеті метрден тұратын антикалық метрике өлеңі. Рейтинг+2	+2
20.	ГЕРМАНИЗМ	ГЕРМАНИЗМ	ГЕРМАНИЗМ ГЕРМАНИЗМ Саласыәдебиет Этимологиясылатын. germanus — «германдық» Дефинициясынеміс тілінен енген, орыс тілінің нормасына қайшы келетін сөз немесе сөз орамы. Рейтинг+2	+2
21.	ГЕРМЕНЕВТИКА	ГЕРМЕНЕВТИКА	ГЕРМЕНЕВТИКА ГЕРМЕНЕВТИКА Саласыәдебиет Этимологиясыгр. hermeneutike – «талқылау, түсіндіру» Дефинициясыежелгі әдеби шығармалардың (қолжазба, кітап, ескерткіш) мәтіндерін талқылау теориясы мен өнері. Рейтинг+2	+2
22.	ГИАТУС	ГИАТУС НЕМЕСЕ ГИАТ (ШЕНДЕСУ)	ГИАТУС ГИАТУС НЕМЕСЕ ГИАТ (ШЕНДЕСУ) Саласыәдебиет Этимологиясылат. hiatus – «сызат, жарық; жұтқыншақ; үңірею», әрі қарай – hiare «үңірейту; аузын аңқайту»; еж. үнді-евр. –ǵʰh₁i-eh₂- «үңірею, кеңінен ашып қою» Дефинициясықатар-қатарынан тұрған дауыстыларды оқудың ыңғайсыздығы. Рейтинг+2	+2