Терминологиялық алаң

Ескерту! Хабарлама қалдыру үшін сайтқа кіру керек.

Сарапшы мамандар

Самокатты самокат деп қалдырайық. Бытовой сөздерді талқылай бермей, халық қолданып жүргенін алып, ғылыми және кәсіби сөздерге көбірек көңіл бөлейік.

Оразгүл Жәдігерқызы

≡ Қарлығаш Қабай 1 күн бұрын
Түрік тілінде самокат "tekerlekli kızak" деп аталады. Бұл "дөңгелекті шана" деген мағына береді. Кейіннен scuter (scooter) деген сөз де пайда болды. Бірақ халық көбіне ұлттық танымына жақын ұғым ретінде дөңгелекті Толығырақ ...шана мағынасындағы атауды кеңірек қолданып жүр. Ал самокат орыс тілінен келеді. Егер жоқ болмайды жастар осылай қолданып жүр дейтін болсаңыздар мұны самокат түрінде емес "самакат" деп жазу керек. Түркі тілдерінің барлығында сөз қалай оқылса солай жазылады. /о/ мен жазып /а/ мен оқу системі орыс тілінен келген. Осы ережеден Латынға көшу барысында құтылып алсақ әрі терминдерді соған қарай ыңғайласақ жөн болар еді. Алаш ғалымдары "жат сөздер" тілімізге енетін болса оларды тым құрығанда өзіміздің дыбыстық системімізге ыңғайлауымыз керек деген ережені бостан босқа алға тартқан жоқ қой.
Түрік тілінде самокат "tekerlekli kızak" деп аталады. Бұл "дөңгелекті шана" деген мағына береді. Кейіннен scuter (scooter) деген сөз де пайда болды. Бірақ халық көбіне ұлттық танымына жақын ұғым ретінде дөңгелекті шана мағынасындағы атауды кеңірек қолданып жүр. Ал самокат орыс тілінен келеді. Егер жоқ болмайды жастар осылай қолданып жүр дейтін болсаңыздар мұны самокат түрінде емес "самакат" деп жазу керек. Түркі тілдерінің барлығында сөз қалай оқылса солай жазылады. /о/ мен жазып /а/ мен оқу системі орыс тілінен келген. Осы ережеден Латынға көшу барысында құтылып алсақ әрі терминдерді соған қарай ыңғайласақ жөн болар еді. Алаш ғалымдары "жат сөздер" тілімізге енетін болса оларды тым құрығанда өзіміздің дыбыстық системімізге ыңғайлауымыз керек деген ережені бостан босқа алға тартқан жоқ қой.

Ескерту! Хабарлама қалдыру үшін сайтқа кіру керек.

Дамира

3 апта бұрын

сәлеметсіз бе!
-Саламатсыз ба? деген дұрыс па немесе
- сәлеметсіз бе? деген дұрыс па?
айырмашылығы туралы мәлімет бар ма?

≡ Оразгүл Жәдігерқызы 3 апта бұрын
Қазақ тілінде "сәлем" деген сөз бар да "сәлемет" деген сөз жоқ, "салам" деген сөз жоқ та "саламат" деген сөз бар. Қал-жағдай, жөн сұрасқанда ғана "саламатсыз (ба)" деуге болады, өйткені саламатсыз Толығырақ ...(ба) = аманбысыз = аман-саумысыз = қалайсыз т.б., ал амандасқанда тек "сәлеметсіз (бе)" деу жөн.
Салам ❌
Сәлем ✅
Саламатсыз (ба) ❌
Сәлеметсіз бе (бе) ✅
Тура "сәлем", "сәлеметсіз (бе)" деген түрде бұл сөздер ТЕК қазақ тілінде бар. Қазақ болғасын ҚАЗАҚША амандасайықшы. @Qazaq Grammar
Қазақ тілінде "сәлем" деген сөз бар да "сәлемет" деген сөз жоқ, "салам" деген сөз жоқ та "саламат" деген сөз бар. Қал-жағдай, жөн сұрасқанда ғана "саламатсыз (ба)" деуге болады, өйткені саламатсыз (ба) = аманбысыз = аман-саумысыз = қалайсыз т.б., ал амандасқанда тек "сәлеметсіз (бе)" деу жөн. Салам ❌ Сәлем ✅ Саламатсыз (ба) ❌ Сәлеметсіз бе (бе) ✅ Тура "сәлем", "сәлеметсіз (бе)" деген түрде бұл сөздер ТЕК қазақ тілінде бар. Қазақ болғасын ҚАЗАҚША амандасайықшы. @Qazaq Grammar

Ескерту! Хабарлама қалдыру үшін сайтқа кіру керек.

Termincom.kz

3 апта бұрын

РЕСПУБЛИКАЛЫҚ ТЕРМИНОЛОГИЯ КОМИССИЯСЫНЫҢ 2023 ЖЫЛҒЫ І ОТЫРЫСЫНДА БЕКІТІЛЕТІН ТЕРМИНДЕРІ

№	САЛАСЫ	ТЕРМИН САНЫ	РЕТТІК САНЫ
1.	2022 жылы 4-отырыста пысықтауға жіберілген терминдер	5	1-5
2.	Информатика саласының терминдері (Мектеп оқулықтары бойынша)	405	6-410
3.	Физика және астрономия саласының терминдері (Мектеп оқулықтары бойынша)	308	411-718
4.	2021-2023 жылғы терминшілер конкурсының нәтижесі бойынша ұсынылған терминдер	29	719-747
5.	Ұлттық қауіпсіздік комитеті ұсынған терминдер	2	748-749
Барлығы		749

#	Орысша нұсқасы	Қазақша нұсқасы	Рейтинг
1.	неценовая социализация	бағадан тыс әлеуметтену	неценовая социализация бағадан тыс әлеуметтену Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Бағасыз әлеуметтену – өзіне не керегін анықтаумен емес, өзінің кім екенін анықтаумен айналысу. Социализация (лат. socialis – қоғамдық) 2. Әзербайжан: qiymətsiz sosiallaşma 3. Қырғыз: баалуу эмес социалдашуу 4. Өзбек: narxdan tashqari sotsializatsiya 5. Түрік: değerli olmayan sosyalleşme 6. Ағылшын: non-price socialization 7. Испан: socialización no basada en precios 8. Неміс: unkostenlose Sozialisierung 9. Француз: socialisation non cotée 10.Бекітілген нұсқасы: социализация – әлеуметтену (2019) 11. Заңнамадағы қолданысы: социализация – әлеуметтену 12. Ұсыныстар. Бекітілген терминдер сөздігіндегі баламасын және заңнамадағы қолданысын негізге ала отырып, «неценевая социализация» сөз тіркесі қазақ тілінде «бағасыз әлеуметтену» сөз тіркесімен қолданылуы қажет деп санаймыз. Рейтинг+5	+5
2.	публичная группа	жария көпшілік топ	публичная группа жария көпшілік топ Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Көпшілік топ – мәдени, экономикалық әрі саяси басымдыққа ие топ. Гру́ппа (нем. Gruppe немесе фр. groupe) – бір нәрсенің жиынтығы. Публика (лат. publicus «қоғамдық») 2. Әзербайжан: qiraqdan guden 3. Қырғыз: коомдук топ 4. Өзбек: ommaviy guruh 5. Түрік: kamu grubu 6. Ағылшын: public group 7. Испан: grupo público 8. Неміс: öffentliche Gruppe 9. Француз: groupe public 10. Бекітілген нұсқасы: публика - көпшілік, халайық (1999), внешняя группа - сыртқы топ (2021) 11. Заңнамадағы қолданысы: публичная - жария, группа - топ 12. Ұсыныстар. Бекітілген терминдер сөздігіндегі баламасын және заңнамадағы қолданысын негізге ала отырып, «публичная группа» сөз тіркесі қазақ тілінде «көпшілік топ» сөз тіркесімен қолданылуы қажет деп санаймыз. Рейтинг-7	-7
3.	репродуктивный труд	репродуктивті еңбек	репродуктивный труд репродуктивті еңбек Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Репродуктивті еңбек – әйелдердің дәстүрлі түрде тамақтану, тазалану және тәрбиелеу секілді міндеттері. Бұл – қоғамның жалғасуына және басқалардың жұмыс істеуіне мүмкіндік береді. Репродуктивный (нем. Reproducere «ойнату») 2. Әзербайжан: reproduktiv əmək 3. Қырғыз: репродуктивдик эмгек 4. Өзбек: reproduktiv mehnat 5. Түрік: üreme emeği 6. Ағылшын: reproductive labor 7. Испан: trabajo reproductivo 8. Неміс: Fortpflanzungsarbeit 9. Француз: travail reproductif 10. Бекітілген нұсқасы: репродуктивные права - ұрпақты болу құқықтары (2016), живой труд - нақты еңбек (2016) 11. Заңнамадағы қолданысы: репродуктивный - ұрпақ жаңғырту, труд - еңбек 12.Ұсыныстар. Бекітілген терминдер сөздігіндегі баламасын және заңнамадағы қолданысын негізге ала отырып, «репродуктивный труд» сөз тіркесі қазақ тілінде «репродуктивті еңбек» сөз тіркесімен қолданылуы қажет деп санаймыз. Рейтинг-5	-5
4.	новая теория торговли теория новой торговли	жаңа сауда теориясы	новая теория торговли теория новой торговли жаңа сауда теориясы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Жаңа сауда теориясы – әлемдік экономикада сауда-саттықтың бақыланатын құрылымы фирмалардың белгілі бір нарықта алғашқы жолсалушы артықшылықтарын пайдалану қабілетіне ішінара байланысты болу мүмкіндігі. 2. Әзербайжан: yeni ticarət nəzəriyyəsi 3. Қырғыз: жаңы соода теориясы 4. Өзбек: yangi savdo nazariyasi 5. Түрік: yeni ticaret teorisi 6. Ағылшын: new trade theory 7. Испан: nueva teoría del comercio 8. Неміс: neue handelstheorie 9. Француз: nouvelle théorie du commerce 10. Бекітілген нұсқасы- жкестелер теориясы (2021ж.) 11. Заңнамадағы қолданысы- Қазақстан Республикасы Президентінің 2018 жылғы 15 ақпандағы №636 Жарлығы.(жаңа, сауда) 12. Ұсыныстар. Терминүміткер сөздің заңнамалық құжаттардағы қолданысын, бұрын-соңды сөз бөліктерінің бекітілуін ескере келе ұсынылған терминді бекітуге лайық санаймыз. Рейтинг+9	+9
5.	стратегия локализации	оқшаулау стратегиясы	стратегия локализации оқшаулау стратегиясы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Локализация стратегиясы – тауарларды немесе қызметтерді ұлттық нарықтардағы талғамға сәйкестендіру арқылы табыстылықты арттыруға бағытталған жоспар. 2. Әзербайжан: lokallaşdırma strategiyası 3. Қырғыз: локалдаштыруу стратегиясы 4. Өзбек: mahalliylashtirish strategiyasi 5. Түрік: yerelleştirme stratejisi 6. Ағылшын: localization strategy 7. Испан: estrategia de localización 8. Неміс: lokalisierungsstrategie 9. Француз: stratégie de localisation 10. Бекітілген нұсқасы- бәсекелестік стратегиясы (2021ж.) 11. Заңнамадағы қолданысы- Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің 2021 жылғы 17 қыркүйектегі №156-ө өкімі. (стратегиясы) 12. Ұсыныстар. Сөздің заңнамалық құжаттардағы қолданысын, бұрын-соңды сөз бөліктерінің бекітілуін ескере келе ұсынылған терминді бекітуді ұсынамыз. Рейтинг-1	-1
6.	антивирус	антивирус, вирусқа қарсы	антивирус антивирус, вирусқа қарсы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Вирусқа қарсы (антивирус) – әдетте бірнеше қорғаныс қабаттарынан тұратын және вирустарды ғана емес, сонымен қатар зиянды бағдарламаларды анықтауға, бұғаттауға және жоюға, сондай-ақ пайдаланушыларды басқа киберқауіптерден қорғауға арналған бағдарламалық қауіпсіздік құралы. Этимологиясы: көне грек тілінен ἀντί «қарсылықты білдіретін қосымша» + латын тілінен virus «шырыш, шырышты сөл, у»); 2. Әзербайжан: antivirus 3. Қырғыз: антивирус кызматы 4. Өзбек: antivirus 5. Түрік: аntivirüs 6. Ағылшын: antivirus 7. Испан: antivirus 8. Неміс: antivirus 9. Француз: antivirus 10. Бекітілген нұсқасы: вирус – вирус (2018); антивирусная программа – вирусқа қарсы бағдарлама (2021) 11. Заңнамадағы қолданысы: антивирус – антивирус Мемлекеттік органдарды материалдық-техникалық қамтамасыз етудің заттай нормаларын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2021 жылғы 1 шiлдедегі №633 бұйрығы. 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, вирусқа қарсы нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
7.	видеопамять	бейнежад (vram)	видеопамять бейнежад (vram) Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Бейнежад (VRAM) – бұл монитор экранында кескін қалыптастыру үшін пайдаланылатын деректерді сақтауға арналған ішкі жедел жад. Этимологиясы: латын тілінен video «қараймын, көремін» + үндіеуропалық paměť «қайта оралу») 2. Әзербайжан: video yaddaş 3. Қырғыз: видеону эстөө 4. Өзбек: video xotira 5. Түрік: video belleği 6. Ағылшын: mémoire vidéo 7. Испан: memoria de vídeo 8. Неміс: VRAM 9. Француз: video memory 10. Бекітілген нұсқасы: видеозапись – бейнежазба (2022); внутренняя память – ішкі жад (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: видеопамятью 8 Мб и выше – бейнелік зердесі 8 Мб және одан жоғары Қазақстан Республикасының бастауыш және орта кәсіптік білім беретін оқу орындарын ақпараттандыру бағдарламасын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы 2001 жылғы 10 мамыр N 616 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, бейнежад нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+7	+7
8.	строковый тип данных	деректердің жолдық типі, деректердің жазужолдық типі	строковый тип данных деректердің жолдық типі, деректердің жазужолдық типі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Деректердің жолдық типі – әліпби таңбаларының ерікті реттілігі (жолы) мәндері болып табылатын деректер түрі немесе символдық деректер тізбегінен құралған обьект Этимологиясы: ағылшын тілінен string «жіп, ұршық» + француз тілінен type «бедер» + орыс тілінен дать «беру» 2. Әзербайжан: simli məlumat növü 3. Қырғыз: сап маалымат түрү 4. Өзбек: simli məlumat növü 5. Түрік: string veri tipi 6. Ағылшын: string data type 7. Испан: tipo de datos de cadena 8. Неміс: string-datentyp 9. Француз: type de données chaîne 10. Бекітілген нұсқасы: типовая должность – типтік лауазым (2022); строка – жол (2021); открытые данные – ашық деректер (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, деректердің жолдық типі нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+13	+13
9.	межстрочный интервал	жоларалық интервал	межстрочный интервал жоларалық интервал Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Жоларалық интервал – жоларалық бос орын, іргелес жолдардың негізгі сызықтары арасындағы қашықтық. Этимологиясы: латын тілінен intervallum «ара қашықтық, алшақ» 2. Әзербайжан: sətir aralığı 3. Қырғыз: сап аралыгы 4. Өзбек: qator oralig`i 5. Түрік: satır aralığı 6. Ағылшын: line spacing 7. Испан: interlineado 8. Неміс: zeilenabstand 9. Француз: interligne 10. Бекітілген нұсқасы: интервал - аралық (2021); временной интервал – уақыт интервалы (2021); 11. Заңнамадағы қолданысы: қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, жоларалық интервал нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+11	+11
10.	моделирование компьютерное	компьютерлік модельдеу, компьютерлік моделдеу	моделирование компьютерное компьютерлік модельдеу, компьютерлік моделдеу Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Компьютерлік модельдеу – объектінің, жүйенің, тұжырымдаманың нақты, бірақ алгоритмдік сипаттамаға жақын формада ұсынылуын жүзеге асыратын бір немесе бірнеше есептеу түйіндеріндегі компьютерлік моделді есептеу процесі. Этимологиясы: латын тілінен modulus «өлшем, үлгі» + ағылшын тілінен computer «есептеуіш» 2. Әзербайжан: kompüter modelləşdirmə 3. Қырғыз: компьютердик моделдөө 4. Өзбек: kompyuter simulyatsiyasi 5. Түрік: bilgisayar simülasyonu 6. Ағылшын: computer simulation 7. Испан: simulación por ordenador 8. Неміс: computersimulation 9. Француз: simulation informatique 10. Бекітілген нұсқасы: моделирование загрязнения воздуха – ауаның ластануын модельдеу (2022); память компьютера – компьютер жады (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, компьютерлік модельдеу нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+7	+7
11.	компьютер-сервер	компьютер-сервер	компьютер-сервер компьютер-сервер Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Компьютер-сервер – көптеген пайдаланушылардың арасында ортақ ресурстарды үлестіретін орталық компьютер Этимологиясы: ағылшын тілінен computer «есептеуіш» + server «қызмет көрсету» 2. Әзербайжан: kompüter server 3. Қырғыз: компьютер-сервер 4. Өзбек: kompyuter-server 5. Түрік: bilgisayar sunucusu 6. Ағылшын: computer-server 7. Испан: ordenador-servidor 8. Неміс: server-computer 9. Француз: ordinateur serveur 10. Бекітілген нұсқасы: сервер – сервер (2021); память компьютера – компьютер жады (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, компьютер-сервер нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
12.	математическое моделирование	математикалық модельдеу, математикалық моделдеу	математическое моделирование математикалық модельдеу, математикалық моделдеу Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Математикалық модельдеу – бұл объектіні сипаттау математика тілінде жүзеге асырылатын және модельді зерттеу белгілі бір математикалық әдістерді қолдана отырып жүргізілетін идеалды ғылыми символдық формальды модельдеу. Этимологиясы: грек тілінен mathematike «зерделеу, ғылым» + латын тілінен modulus «өлшем, үлгі» 2. Әзербайжан: riyazi modelləşdirmə 3. Қырғыз: математикалык моделдөө 4. Өзбек: matematik modellashtirish 5. Түрік: matematiksel modelleme 6. Ағылшын: mathematical modeling 7. Испан: simulación matemática 8. Неміс: mathematische modellierung 9. Француз: modélisation mathématique 10. Бекітілген нұсқасы: моделирование загрязнения воздуха – ауаның ластануын модельдеу (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: «Институт математики и математического моделирования» – «Математика және математикалық модельдеу институты» Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Ғылым комитетінің «Математика, информатика және механика институты» шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнының кейбір мәселелері туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 12 маусымдағы №786 Қаулысы. 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, математикалық модельдеу нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+10	+10
13.	файл	файл	файл файл Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Файл – операциялық жүйелердегі деректермен өзара әрекеттесудің негізгі объектісі ретінде пайдаланылатын ақпарат тасымалдағыштағы деректер аймағы. Этимологиясы: ағылшын тілінен file «бума» 2. Әзербайжан: fayl 3. Қырғыз: файл 4. Өзбек: fayl 5. Түрік: dosya 6. Ағылшын: file 7. Испан: fichero 8. Неміс: datei 9. Француз: fichier 10. Бекітілген нұсқасы: файловая система – файлдық жүйе (2021); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, файл нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
14.	бинарный файл, двоичный файл	бинарлы файл, қосарлы файл	бинарный файл, двоичный файл бинарлы файл, қосарлы файл Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Бинарлы файл – 1. ерікті байттар тізбегі, яғни байттардың биттерден, яғни екілік биттерден тұратындығына байланысты сандар; 2. мәтіндік файлдарға қарама-қарсы қойылатын кез-келген файл. Этимологиясы: латын тілінен binaries «қосақталған, қабат» + ағылшын тілінен file «бума» 2. Әзербайжан: ikili fayl 3. Қырғыз: экилик файл 4. Өзбек: ikkilik fayl 5. Түрік: ikili dosya 6. Ағылшын: binary file 7. Испан: archivo binario 8. Неміс: binärdatei 9. Француз: fichier binaire 10. Бекітілген нұсқасы: файловая система – файлдық жүйе (2021); бинарный – бинарлы (2018) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, бинарлы файл нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+1	+1
15.	файл текстовый	мәтіндік файл	файл текстовый мәтіндік файл Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Мәтіндік файл – мәтін түріндегі ақпараттық деректерді қамтитын компьютер файлы. Этимологиясы: ағылшын тілінен file «бума» + латын тілінен textus «бума» 2. Әзербайжан: mətn faylı 3. Қырғыз: тексттик файл 4. Өзбек: matnli fayl 5. Түрік: metin dosyası 6. Ағылшын: text file 7. Испан: archivo de texto 8. Неміс: textdatei 9. Француз: fichier texte 10. Бекітілген нұсқасы: файловая система – файлдық жүйе (2021); текстовый редактор – мәтіндік редактор (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, мәтіндік файл нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+7	+7
16.	тип файла	файлдың типі, файл типі, файл түрі	тип файла файлдың типі, файл типі, файл түрі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Файл типі – файлды ашу үшін пайдаланылатын бағдарламаны айқындайтын, файл атауын кеңейтумен сәйкес келетін ақпарат. Этимологиясы: ағылшын тілінен file «бума» + type «бедер, түпбейне» 2. Әзербайжан: fayl növü 3. Қырғыз: файлдын түрү 4. Өзбек: fayl turi 5. Түрік: dosya türü 6. Ағылшын: file type 7. Испан: tipo de archivo 8. Неміс: dateityp 9. Француз: type de fichier 10. Бекітілген нұсқасы: файловая система – файлдық жүйе (2021); тип данных – деректер типі (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, файл типі нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+11	+11
17.	интерфейс программный	бағдарламалық интерфейс, программалық интерфейс	интерфейс программный бағдарламалық интерфейс, программалық интерфейс Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Бағдарламалық интерфейс – бұл компьютердің әртүрлі бағдарламалардың арасындағы өзара байланыс. Этимологиясы: ағылшын тілінен interface «жанасу орны» + грек тілінен programma «хабарлама» 2. Әзербайжан: proqram interfeysi 3. Қырғыз: программалык интерфейс 4. Өзбек: dastur interfeysi 5. Түрік: yazılım arayüzü 6. Ағылшын: the interface is programmatic 7. Испан: interfaz de software 8. Неміс: software-Schnittstelle 9. Француз: interface logicielle 10. Бекітілген нұсқасы: информационный интерфейс – ақпараттық интерфейс (2022); образовательная программа – білім беру бағдарламасы (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, бағдарламалық интерфейс нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+13	+13
18.	система программирования	программалау жүйесі, бағдарламалау жүйесі	система программирования программалау жүйесі, бағдарламалау жүйесі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Бағдарламалау жүйесі – жүйелікті, сонымен қатар қолданбалы бағдарламалық қамсыздандыруды құрастыруға мүмкіндік беретін арнайы бағдарламалық өнімдер жиынтығы. Этимологиясы: көне грек тілінен σύστημα «тұтас, біріккен» + грек тілінен programma «хабарлама» 2. Әзербайжан: proqramlaşdırma sistemi 3. Қырғыз: программалоо тутуму 4. Өзбек: dasturlash tizimi 5. Түрік: sistem programlama 6. Ағылшын: programming system 7. Испан: sistema de programación 8. Неміс: programmiersystem 9. Француз: système de programmation 10. Бекітілген нұсқасы: единая информационная система – бірыңғай ақпараттық жүйе (2022); образовательная программа – білім беру бағдарламасы (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, бағдарламалау жүйесі нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+9	+9
19.	настройка программы	бағдарламаны баптау	настройка программы бағдарламаны баптау Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Бағдарламаны баптау – компьютерде бағдарламаны іске қосқаннан кейін орындалатын қателерді табу және жою процесі Этимологиясы: орыс тілінен настроить «салу, тұрғызу» + грек тілінен programma «хабарлама» 2. Әзербайжан: proqramın qurulması 3. Қырғыз: программаны жөндөө 4. Өзбек: dasturni sozlash 5. Түрік: program yapılandırma 6. Ағылшын: program setup 7. Испан: configuración del programa 8. Неміс: programm einrichten 9. Француз: configuration du programme 10. Бекітілген нұсқасы: настройка – баптау (2021); образовательная программа – білім беру бағдарламасы (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, бағдарламаны баптау нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+9	+9
20.	алгоритм ветвления	тармақталған алгоритм, тармақталу алгоритмі	алгоритм ветвления тармақталған алгоритм, тармақталу алгоритмі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Тармақталған алгоритм – нақты әрекеттер тізбегі белгілі болған жағдайлар сирек кездесетіндіктен шартты тексеру нәтижелеріне байланысты бірінші немесе екінші әрекеттің орындалу алгоритмі. Этимологиясы: орыс тілінен ветвиться «бұтақталу» + латын тілінен algorithmi «ғалым Әл-Хорезмидің есімінен шыққан» 2. Әзербайжан: proqramın qurulması 3. Қырғыз: программаны жөндөө 4. Өзбек: dasturni sozlash 5. Түрік: dallanma algoritması 6. Ағылшын: program setup 7. Испан: configuración del programa 8. Неміс: programm einrichten 9. Француз: configuration du programme 10. Бекітілген нұсқасы: линейный алгоритм – сызықты алгоритм (2022); встроенное ветвление – кірістірілген тармақталу (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, тармақталған алгоритм нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+11	+11
21.	телекоммуникация	телекоммуникация	телекоммуникация телекоммуникация Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Телекоммуникация – техникалық құралдардың (телефон, телеграф, радио, теледидар және т.б.) көмегімен қашықтыққа ақпарат беру. Этимологиясы: грек тілінен tele «алыс, қашық» + латын тілінен communicatio «байланысу» 2. Әзербайжан: telekommunikasiya 3. Қырғыз: байланыш 4. Өзбек: telekommunikatsiya 5. Түрік: telekomünikasyon 6. Ағылшын: telecommunications 7. Испан: telecomunicación 8. Неміс: telekommunikation 9. Француз: télématique 10. Бекітілген нұсқасы: стойка телекоммуникационная – телекоммуникациялық таған (2016); коммуникация –қатысымдылық (2022); средство коммуникации – коммуникация құралы (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, телекоммуникация нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
22.	циклические алгоритмы	циклдік алгоритмдер	циклические алгоритмы циклдік алгоритмдер Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Циклдік алгоритмдер – нақты әрекеттер тізбегі белгілі болған жағдайлар сирек кездесетіндіктен шартты тексеру нәтижелеріне байланысты бірінші немесе екінші әрекеттің орындалу алгоритмі. Этимологиясы: көне грек тілінен κύκλος «дөңгелек» + латын тілінен algorithmi «ғалым Әл-Хорезмидің есімінен шыққан» 2. Әзербайжан: tsiklik alqoritmlər 3. Қырғыз: циклдик алгоритмдер 4. Өзбек: tsiklik algoritmlar 5. Түрік: döngüsel algoritmalar 6. Ағылшын: cyclic algorithms 7. Испан: algoritmos cíclicos 8. Неміс: zyklische algorithmen 9. Француз: algorithmes cycliques 10. Бекітілген нұсқасы: линейный алгоритм – сызықты алгоритм (2022); частота циклическая – циклдік жиілік (2018) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, циклдік алгоритмдер нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг-3	-3
23.	юзабилити	қолданушылық, юзабилити, пайдалану мүмкіндігі	юзабилити қолданушылық, юзабилити, пайдалану мүмкіндігі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Пайдалану мүмкіндігі – сайт интерфейсін пайдаланудың ыңғайлылығын анықтайтын сапалы шара. Этимологиясы: ағылшын тілінен usability «пайдалану мүмкіндігі, пайдалылығы» 2. Әзербайжан: kullanışlılık 3. Қырғыз: колдонуучулук 4. Өзбек: foydalanish imkoniyati 5. Түрік: kullanılabilirlik 6. Ағылшын: usability 7. Испан: usabilidad 8. Неміс: usability 9. Француз: convivialité 10. Бекітілген нұсқасы: бекітілмеген 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, пайдалану мүмкіндігі нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг-3	-3
24.	эргономичность	эргономикалылығы, эргономдігі	эргономичность эргономикалылығы, эргономдігі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Эргономдылық – сайт интерфейсін түсіну, зерттеу, пайдалану және қолданушыға тартымды ету қабілеті. Этимологиясы: көне грек тілінен ἔργον «жұмыс» + νόμος «заң». 2. Әзербайжан: ergonomika 3. Қырғыз: эргономикалык 4. Өзбек: ergonomika 5. Түрік: ergonomi 6. Ағылшын: ergonomics 7. Испан: ergonomía 8. Неміс: ergonomie 9. Француз: ergonomie 10. Бекітілген нұсқасы: эргономика – эргономика (2016) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, эргономдылық нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг-7	-7
25.	программы-архиваторы	архиватор программасы, архиватор бағдарламасы, мұрағаттаушы бағдарлама	программы-архиваторы архиватор программасы, архиватор бағдарламасы, мұрағаттаушы бағдарлама Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Мұрағаттаушы бағдарлама – деректерді оңай тасымалдау және/немесе сақтау үшін бір немесе одан да көп файлдарды бір архив файлға немесе архивтер сериясына жоғалтпай орналастыруға арналған бағдарлама. Этимологиясы: грек тілінен programma «хабарлама» + латын тілінен archivum, ал көне грекше άρχεϊον «мемлекет мекемесі» 2. Әзербайжан: аrxiv proqramı 3. Қырғыз: архиватор программасы 4. Өзбек: arxivchi dasturi 5. Түрік: arşivleme programı 6. Ағылшын: archiver program 7. Испан: programa archivador 8. Неміс: programm аrchivierer 9. Француз: programme archiveur 10. Бекітілген нұсқасы: образовательная программа – білім беру бағдарламасы (2022); архиватор – архиватор (2016); архивированный формат – RAR, ZIP – RAR, ZIP мұрағатталған пішімі (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, мұрағаттаушы бағдарлама нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+7	+7
26.	архивирование	мұрағаттау	архивирование мұрағаттау Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Мұрағаттау – деректерді ұзақ мерзімді сақтау немесе желі арқылы тасымалдау үшін дайындық өңдеу (жинау, жіктеу, каталогтау, сығымдау (сандық ақпарат үшін)). Этимологиясы: латын тілінен archivum, ал көне грекше άρχεϊον «мемлекет мекемесі» 2. Әзербайжан: arxivləşdirmə 3. Қырғыз: архивдөө 4. Өзбек: arxivlash 5. Түрік: arşivleme 6. Ағылшын: archiving 7. Испан: archivo 8. Неміс: аrchivierung 9. Француз: compression de données 10. Бекітілген нұсқасы: архивированный формат – RAR, ZIP – RAR, ZIP мұрағатталған пішімі (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, мұрағаттау нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+5	+5
27.	интернет вещей	нәрселер интернеті, заттар интернеті	интернет вещей нәрселер интернеті, заттар интернеті Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Заттар интернеті – бір-бірімен немесе сыртқы ортамен өзара әрекеттесу үшін ендірілген құралдармен және технологиялармен жабдықталған физикалық объектілер арасындағы деректерді беру желісінің тұжырымдамасы. Этимологиясы: ағылшын тілінен Internet of things, IoT «бұйым, нәрсе, зат интернеті» 2. Әзербайжан: əşyaların İnterneti 3. Қырғыз: нерселердин интернети 4. Өзбек: narsalar interneti 5. Түрік: nesnelerin interneti 6. Ағылшын: internet of things 7. Испан: Internet de las cosas 8. Неміс: das Internet der dinge 9. Француз: Internet des objets 10. Бекітілген нұсқасы: интернет-сервис – интернет-сервис (2022); вещь – зат (2020) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, заттар интернеті нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
28.	транспорт в неуправляемом режиме	басқарылмайтын режимдегі көлік, басқарылмайтын режимдегі тасымал	транспорт в неуправляемом режиме басқарылмайтын режимдегі көлік, басқарылмайтын режимдегі тасымал Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Басқарылмайтын режимдегі тасымал – адамның қатысуынсыз автоматты түрде басқару арқылы жергілікті желілер мен деректерді тасымалдау желілерін пайдалана отырып, тасымалдау операциясын жүзеге асыру Этимологиясы: латын тілінен trans «арқылы» + portare «алып жүру» + латын тілінен regimen «басқару, пәрменін жүргізу» 2. Әзербайжан: idarə olunmayan rejimdə nəqliyyat 3. Қырғыз: башкарылбаган режимде ташуу 4. Өзбек: boshqarilmaydigan rejimda transport 5. Түрік: yönetilemeyen taşıma modu 6. Ағылшын: transport in uncontrolled mode 7. Испан: transporte en modo no administrado 8. Неміс: transport im nicht verwalteten modus 9. Француз: transport en mode non géré 10. Бекітілген нұсқасы: коммуникация транспортная – көлік коммуникациясы (2022); режимный объект – режимді объект (2022); управляемый рекуррентный блок – басқарылатын рекурренттік блок (2021); активный транспорт лекарственных веществ – дәрілік заттектердің белсенді тасымалдануы (2021) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, басқарылмайтын режимдегі тасымал нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+1	+1
29.	облачная технология	бұлттық технология, бұлтты технология	облачная технология бұлттық технология, бұлтты технология Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Бұлтты технология – компьютерлік ресурстар интернет-пайдаланушыға онлайн-сервис ретінде ұсынылатын цифрлық деректерді өңдеу технологиялары. Этимологиясы: көне славян тілінен ob-volkъ «бұлт» + грек тілінен τέχνη «өнер, шеберлік, дағды» + λόγος «сөз, ой, мағына, ұғым» 2. Әзербайжан: bulud texnologiyası 3. Қырғыз: булут технологиясы 4. Өзбек: bulutli texnologiya 5. Түрік: bulut bilişim 6. Ағылшын: cloud technology 7. Испан: tecnología en la nube 8. Неміс: cloud-technologie 9. Француз: technologie cloud 10. Бекітілген нұсқасы: облако точек – нүктелер бұлты (2021); облачная ЭЦП – бұлттық ЭЦП (2022); инфрмационно-коммуникационные технологии – ақпараттық-коммуникациялық технологиялар (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, бұлтты технология нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+5	+5
30.	виртуальность и дополненная реальность (VR/AR)	виртуалды және толықтырылған нақтылық, виртуалдық және толықтырылған шындық (ВШ/ТШ)	виртуальность и дополненная реальность (VR/AR) виртуалды және толықтырылған нақтылық, виртуалдық және толықтырылған шындық (ВШ/ТШ) Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Виртуалдық және толықтырылған шындық (ВШ/ТШ) – бір-бірімен немесе сыртқы ортамен өзара әрекеттесу үшін ендірілген құралдармен және технологиялармен жабдықталған физикалық объектілер арасындағы деректерді беру желісінің тұжырымдамасы. 2. Әзербайжан: virtuallıq və genişlənmiş reallıq 3. Қырғыз: виртуалдык жана кеңейтилген чындык 4. Өзбек: virtuallik va kengaytirilgan haqiqat 5. Түрік: sanallık ve artırılmış gerçeklik 6. Ағылшын: virtuality and augmented reality 7. Испан: virtualidad y realidad aumentada 8. Неміс: virtualität und augmented Reality 9. Француз: virtualité et réalité augmentée 10. Бекітілген нұсқасы: виртуальная реальность – виртуалды шындық (2022), дополненная реальность – толықтырылған шындық (2021) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, виртуалдық және толықтырылған шындық (ВШ/ТШ) нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+3	+3
31.	черви; интернет-черви	құрттар; интернет зиянкестер	черви; интернет-черви құрттар; интернет зиянкестер Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Интернет зиянкес – бұл пайдаланушы құрылғысының өнімділігін төмендетуді, файлдарды жоюды немесе белгілі бір бағдарламаларды өшіруді көздейтін, желідегі компьютерлерге шабуыл жасайтын және желі арқылы таралатын зиянды коды бар бағдарлама. Этимологиясы: көне грек тілінен σκώληξ «қызыл бояу, мата» 2. Әзербайжан: internet qurdları 3. Қырғыз: онлайн курттар 4. Өзбек: Internet qurtlari 5. Түрік: internet solucanları 6. Ағылшын: internet worms 7. Испан: gusanos de Internet 8. Неміс: internet-Würmer 9. Француз: vers Internet 10. Бекітілген нұсқасы: интернет-сервис – интернет-сервис (2022); вещь – зат (2020) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, интернет құрттар нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+13	+13
32.	троянская программа; троян	трояндық бағдарлама; троян	троянская программа; троян трояндық бағдарлама; троян Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Трояндық бағдарлама – басқа вирустардан жүйеге әдеттегі бағдарлама ретінде енетіндігімен ерекшеленетін, пайдаланушыға зақым келтіру мақсатында бүркеншік әдісті қолданатын зиянды бағдарлама. Этимологиясы: көне грек тілінен Τρωικός «қала атауы» + грек тілінен programma «хабарлама» 2. Әзербайжан: trojan proqramı 3. Қырғыз: троян программасы 4. Өзбек: troyan dasturi 5. Түрік: Truva atı programı 6. Ағылшын: троян программасы 7. Испан: programa troyano 8. Неміс: trojanisches programm 9. Француз: Trojan 10. Бекітілген нұсқасы: антивирусная программа – вирусқа қарсы бағдарлама (2021) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, трояндық бағдарлама нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг-7	-7
33.	ревизор-программа	ревизор-бағдарлама	ревизор-программа ревизор-бағдарлама Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Ревизор-бағдарлама – бұл компьютердің күйін есте сақтайтын, файлдық жүйенің өзгеруін бақылайтын және пайдаланушыға маңызды немесе күдікті өзгерістер туралы есеп беретін компьютерлік бағдарлама. Этимологиясы: латын тілінен revisio «қайта тексеру» + грек тілінен programma «хабарлама» 2. Әзербайжан: auditor-proqram 3. Қырғыз: текшерүүчү-программа 4. Өзбек: auditor-dastur 5. Түрік: denetim programı 6. Ағылшын: auditor-program 7. Испан: auditor del programa 8. Неміс: prüfer-programm 9. Француз: vérificateur des comptes-programme 10. Бекітілген нұсқасы: ревизор - ревизор (2020); антивирусная программа – вирусқа қарсы бағдарлама (2021) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, ревизор-бағдарлама нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг-1	-1
34.	табличные процессоры	кестелік процессорлар	табличные процессоры кестелік процессорлар Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Кестелік процессорлар – электрондық кестелерді құруға және өңдеуге арналған бағдарламалар кешені. Этимологиясы: латын тілінен tabula «тақта, кесте» + processor «өңдеуіш» 2. Әзербайжан: cədvəl prosessorları 3. Қырғыз: таблицалык процессорлор 4. Өзбек: jadval protsessorlari 5. Түрік: tablo işlemcileri 6. Ағылшын: table processors 7. Испан: procesadores tabulares 8. Неміс: tabellarische prozessoren 9. Француз: processeurs de table 10. Бекітілген нұсқасы: формат табличный – кестелік формат (2016); центральный процессор – орталық процессор (2021) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, кестелік процессорлар нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
35.	электронная таблица Excel	Excel электрондық кестесі	электронная таблица Excel Excel электрондық кестесі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Excel электрондық кестесі – қағаз кестелеріне еліктейтін екі өлшемді массив түрінде ұсынылған мәліметтермен есептеулер жүргізуге мүмкіндік беретін компьютерлік бағдарлама. Этимологиясы: көне грек тілінен ἤλεκτρον «электр, жылтыр металл; янтарь» + латын тілінен tabula «тақта, кесте» 2. Әзербайжан: Excel elektron cədvəli 3. Қырғыз: электрондук жадыбал Excel 4. Өзбек: Excel elektron jadvali 5. Түрік: Excel elektronik tablosu 6. Ағылшын: excel spreadsheet 7. Испан: hoja de cálculo Excel 8. Неміс: Excel-tabelle 9. Француз: feuille de calcul Excel 10. Бекітілген нұсқасы: электронная таблица – электрондық кесте (2021) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, Excel электрондық кестесі нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+13	+13
36.	информационная модель	ақпараттық модель	информационная модель ақпараттық модель Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Ақпараттық модель – белгілі бір проблемалық аймақ үшін деректер семантикасын анықтауға арналған ұғымдарды, байланыстарды, шектеулерді, ережелер мен операцияларды ұсыну. Этимологиясы: латын тілінен informatio «мәлімет, түсіндіру, таныстыру» + латын тілінен modulus «өлшем, әуен» 2. Әзербайжан: informasiya modeli 3. Қырғыз: маалымат модели 4. Өзбек: axborot modeli 5. Түрік: bilgi modeli 6. Ағылшын: information model 7. Испан: modelo informativo 8. Неміс: informationsmodell 9. Француз: modèle d`information 10. Бекітілген нұсқасы: электронный информационный учетный документ – электрондық ақпараттық есепке алу құжаты (2021); экологическая модель – экологиялық модель (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, ақпараттық модель нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+9	+9
37.	прототип функции	функция прототипі	прототип функции функция прототипі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Функция прототипі – бағдарламалау тіліндегі функция интерфейсінің сипаттамасы, оның атын, арнасын, аргумент түрлерін және қайтарылатын деректер түрін көрсететін функцияның декларациясы Этимологиясы: көне грек тілінен πρῶτος «бірінші» + τύπος «бедер, бедерлеме» + латын тілінен function «орындау, міндеттеме, жарна» 2. Әзербайжан: prototip funksiyası 3. Қырғыз: функциянын прототиби 4. Өзбек: prototip funktsiyasi 5. Түрік: fonksiyon prototipi 6. Ағылшын: function prototype 7. Испан: prototipo de función 8. Неміс: funktionsprototyp 9. Француз: prototype de fonction 10. Бекітілген нұсқасы: быстрое прототипирование – жылдам прототиптеу (2021); функция in ([x]) – in ([x]) функциясы (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, функция прототипі нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+11	+11
38.	проблемная ситуация	проблемалық жағдай	проблемная ситуация проблемалық жағдай Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Проблемалық жағдай – пайда болған міндеттерді шешуге қажетті білім мен тақырып арасындағы сәйкессіздіктен туындайтын қиындық Этимологиясы: латын тілінен problema «алға шығару» + situare «бар болу, тарту» 2. Әзербайжан: problemli vəziyyət 3. Қырғыз: көйгөйлүү кырдаал 4. Өзбек: muammoli vaziyat 5. Түрік: sorunlu durum 6. Ағылшын: problematic situation 7. Испан: situación problemática 8. Неміс: problematische situation 9. Француз: situation problématique 10. Бекітілген нұсқасы: экологическая проблема – экологиялық проблема (2022); чрезвычайная ситуация – төтенше жағдай (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, проблемалық жағдай нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг-5	-5
39.	скорость перевозки информации	ақпаратты тасымалдау жылдамдығы	скорость перевозки информации ақпаратты тасымалдау жылдамдығы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Ақпаратты тасымалдау жылдамдығы – деректер байланыс арнасы арқылы тасымалданатын жылдамдық, уақыт бірлігінде қанша бит ақпарат берілетінінің көрсеткіші. Этимологиясы: латын тілінен vēlōcitās «қарқындылық, жылдамдық» + орыс тілінен пере-+возить «тасымалдау, жеткізу» + латын тілінен informatio «мәлімет, түсіндіру, таныстыру» 2. Әзербайжан: məlumat ötürmə sürəti 3. Қырғыз: маалыматты ташуунун ылдамдыгы 4. Өзбек: axborotni tashish tezligi 5. Түрік: bilgi taşıma hızı 6. Ағылшын: the speed of information transportation 7. Испан: velocidad de transporte de información 8. Неміс: аrchivierung 9. Француз: compression 10. Бекітілген нұсқасы: поступательная скорость – іргелілемелі жылдамдық (2021); перевозка – тасымал (2000); электронный информационный учетный документ – электрондық ақпараттық есепке алу құжаты (2021); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, ақпаратты тасымалдау жылдамдығы нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+13	+13
40.	свойство ясности алгоритма	алгоритмнің анықтық қасиеті	свойство ясности алгоритма алгоритмнің анықтық қасиеті Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Алгоритмнің анықтық қасиеті – біздің қалауымызға қарай өзгертуге болмайтын нақты нұсқаудың берілу реті. Этимологиясы: көне славян свъй «ерекшелік, сипат» + орыс тілінен ясный «ашық, жарқын» + латын тілінен algorithmi «ғалым Әл-Хорезмидің есімінен шыққан» 2. Әзербайжан: alqoritmin aydınlıq xüsusiyyəti 3. Қырғыз: алгоритмдин айкындуулук касиети 4. Өзбек: algoritm ravshanligi xususiyati 5. Түрік: algoritmanın netlik özelliği 6. Ағылшын: algorithm clarity property 7. Испан: propiedad de claridad del algoritmo 8. Неміс: eigenschaft der аlgorithmus-klarheit 9. Француз: algoritmanın netlik özelliği 10. Бекітілген нұсқасы: герметизирующее свойство – герметикалаушы қасиет (2022); линейный алгоритм – сызықтық алгоритм (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, алгоритмнің анықтық қасиеті нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг-3	-3
41.	дискретное свойство алгоритма	алгоритмнің дискреттік қасиеті	дискретное свойство алгоритма алгоритмнің дискреттік қасиеті Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Алгоритмнің дискреттік қасиеті – алгоритмнің әр қадамын орындау үшін бастапқы деректерді нәтижеге түрлендіруді жүзеге асыру мүмкіндігі. Этимологиясы: латын тілінен discrētus «жекелеген, шеткері», көне славян свъй «ерекшелік, сипат» + латын тілінен algorithmi «ғалым Әл-Хорезмидің есімінен шыққан» 2. Әзербайжан: alqoritmin diskret xassəsi 3. Қырғыз: алгоритмдин дискреттик касиети 4. Өзбек: algoritmning diskret xususiyati 5. Түрік: algoritmanın ayrık özelliği 6. Ағылшын: discrete property of the algorithm 7. Испан: propiedad discreta del algoritmo 8. Неміс: diskrete eigenschaft des algorithmus 9. Француз: propriété discrète de l`algorithme 10. Бекітілген нұсқасы: дискретное событие – дискретті оқиға (2021); герметизирующее свойство – герметикалаушы қасиет (2022); линейный алгоритм – сызықтық алгоритм (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, алгоритмнің дискреттік қасиеті нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+13	+13
42.	свойство общности алгоритма	алгоритмнің жалпылық қасиеті, алгоритмнің ортақтық қасиеті	свойство общности алгоритма алгоритмнің жалпылық қасиеті, алгоритмнің ортақтық қасиеті Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Алгоритмнің жалпылық қасиеті – бір алгоритмнің өзін бірнеше есептің шешімін табу үшін пайдалану мүмкіндігі, яғни бастапқы деректер мәндерінің жиынына пайдалану мүмкіндігі. Этимологиясы: орыс тілінен общий «ортақ» + көне славян свъй «ерекшелік, сипат» + латын тілінен algorithmi «ғалым Әл-Хорезмидің есімінен шыққан». 2. Әзербайжан: ümumi alqoritm xassəsi 3. Қырғыз: Алгоритмдин жалпылык касиети 4. Өзбек: algoritm umumiyligi xususiyati 5. Түрік: algoritmanın genellik özelliği 6. Ағылшын: the generality property of the algorithm 7. Испан: propiedad de la generalidad del algoritmo 8. Неміс: die gemeinsamkeitseigenschaft des algorithmus 9. Француз: propriété de généralité de l`algorithme 10. Бекітілген нұсқасы: герметизирующее свойство – герметикалаушы қасиет (2022); линейный алгоритм – сызықтық алгоритм (2022); всеобщность труда – еңбектің жалпыға бірдейлігі (1971-1981) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, алгоритмнің жалпылық қасиеті нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+11	+11
43.	свойство результативности алгоритма	алгоритмнің нәтижелік қасиеті	свойство результативности алгоритма алгоритмнің нәтижелік қасиеті Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Алгоритмнің нәтижелік қасиеті – алгоритмдегі әрекеттердің белгілі бір санның орындалуынан кейін қажетті нәтиже алу мүмкіндігі Этимологиясы: көне славян свъй «ерекшелік, сипат» + латын тілінен resultare «серпілу, бейнелеу» + латын тілінен algorithmi «ғалым Әл-Хорезмидің есімінен шыққан». 2. Әзербайжан: alqoritmin performans xüsusiyyəti 3. Қырғыз: aлгоритмдин натыйжалуулук касиети 4. Өзбек: algoritm samaradorligi xususiyati 5. Түрік: algoritmanın performans özelliği 6. Ағылшын: the performance property of the algorithm 7. Испан: propiedad de rendimiento del algoritmo 8. Неміс: leistungseigenschaft des algorithmus 9. Француз: propriété de performance de l`algorithme 10. Бекітілген нұсқасы: герметизирующее свойство – герметикалаушы қасиет (2022); линейный алгоритм – сызықтық алгоритм (2022); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, алгоритмнің нәтижелік қасиеті нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+3	+3
44.	разархивированный файл	архивтен шығару, мұрағаттан шығарылған файл	разархивированный файл архивтен шығару, мұрағаттан шығарылған файл Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Мұрағаттан шығарылған файл – мұрағатталған файлдарды компьютерге жүктегеннен кейін бастапқы қалпына келтірілген файл Этимологиясы: латын тілінен archivum, ал көне грекше άρχεϊον «мемлекет мекемесі» + ағылшын тілінен file «бума» 2. Әзербайжан: açılmamış fayl 3. Қырғыз: ачылган файл 4. Өзбек: ochilgan fayl 5. Түрік: kurtarılmış dosya 6. Ағылшын: unzipped file 7. Испан: fichier décompressé 8. Неміс: entpackte datei 9. Француз: fichier décompressé 10. Бекітілген нұсқасы: архивированный формат – RAR, ZIP – RAR, ZIP мұрағатталған пішімі (2022); файловая система – файлдық жүйе (2021); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, мұрағаттан шығарылған файл нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+3	+3
45.	масштабная сеть	ауқымды желі	масштабная сеть ауқымды желі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Ауқымды желі – байланыс жолы ретінде модемдер мен алыс байланыс жолдарын (телефон немесе жерсерік) пайдаланатын, бір-бірінен алшақ орналасқан компьютерлердің тобы Этимологиясы: неміс тілінен Maßstab «түзу таяқ, сызғыш» + көне славян сеть «тұзақ, ау» 2. Әзербайжан: geniş miqyaslı şəbəkə 3. Қырғыз: масштабдуу тармак 4. Өзбек: katta tarmoq 5. Түрік: geniş alan ağı 6. Ағылшын: large-scale network 7. Испан: red a gran escala 8. Неміс: groß angelegtes netzwerk 9. Француз: réseau à grande échelle 10. Бекітілген нұсқасы: маштабная ортогональная проекция – масштабты ортогональды проекция (2021); эффект масштаба – масштаб әсері, ауқым әсері (2022); масштабность – ауқымдылық (2016); социальная сеть – әлеуметтік желі (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, ауқымды желі нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+11	+11
46.	топология	топология	топология топология Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Топология – желілік компьютерлердің бір біріне қатысты физикалық орналасуы және оларды байланыс желілерімен байланыстыру тәсілі Этимологиясы: көне грек τόπος «ел, мемлекет» + λόγος «ілім, ой, сөз» + көне славян сеть «тұзақ, ау» 2. Әзербайжан: topologiya 3. Қырғыз: топология 4. Өзбек: topologiya 5. Түрік: topoloji 6. Ағылшын: topology 7. Испан: topología 8. Неміс: topologie 9. Француз: topologie 10. Бекітілген нұсқасы: кольцевая топология – сақиналы топология (2007) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, топология нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
47.	топология сети	желі топологиясы	топология сети желі топологиясы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Желі топологиясы – биіктігі ретінде компьютерлік түйіндер мен маршрутизаторлар, ал ені ретінде байланыс арналары әрекет ететін графикалық құрылым. Этимологиясы: көне грек τόπος «ел, мемлекет» + λόγος «ілім, ой, сөз» + көне славян сеть «тұзақ, ау» 2. Әзербайжан: şəbəkə topologiyası 3. Қырғыз: тармак топологиясы 4. Өзбек: tarmoq topologiyasi 5. Түрік: ağ topolojisi 6. Ағылшын: network topology 7. Испан: topología de red 8. Неміс: netzwerk-topologie 9. Француз: topologie des réseaux 10. Бекітілген нұсқасы: кольцевая топология – сақиналы топология (2007); социальная сеть – әлеуметтік желі (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, желі топологиясы нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
48.	сеть интернета	интернет желісі	сеть интернета интернет желісі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Интернет желісі – желілік серверлер, электрондық коммуникациялар, прокси-серверлер және жеке компьютерлер негізінде кұрылған ауқымды желі Этимологиясы: көне славян сеть «тұзақ, ау» + ағылшын тілінен inter «ара, орта» + network «желі, тор» 2. Әзербайжан: internet şəbəkəsi 3. Қырғыз: интернет тармагы 4. Өзбек: Internet tarmog`i 5. Түрік: internet ağı 6. Ағылшын: internet network 7. Испан: red de Internet 8. Неміс: das Internet 9. Француз: réseau Internet 10. Бекітілген нұсқасы: социальная сеть – әлеуметтік желі (2022); интернет-сервис – интернет-сервис (2022); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, интернет желісі нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+11	+11
49.	интерпретатор	интерпретатор	интерпретатор интерпретатор Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Интерпретатор – деңгейі жоғары бағдарламалау тілінде (алгоритмдік тілде) жазылған бағдарламаның алғашқы нұсқасын мәшине тіліне аударып орындай алатын арнайы бағдарлама. Этимологиясы: латын тілінен interpretator «түсінік беруші, түсіндіруші» 2. Әзербайжан: tərcüməçi 3. Қырғыз: котормочу 4. Өзбек: tarjimon 5. Түрік: tercüman 6. Ағылшын: interpreter 7. Испан: intérprete 8. Неміс: interpreter 9. Француз: interpréteur 10. Бекітілген нұсқасы: бекітілмеген 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, интерпретатор нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
50.	вложенное условие	кірістірілген шарт, енгізілген шарт	вложенное условие кірістірілген шарт, енгізілген шарт Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Енгізілген шарт – шарт тексеру операторының құрамында екінші шарт тексеру операторын қолдану Этимологиясы: орыс тілінен вложить «салу» + орыс тілінен слово «сөз» 2. Әзербайжан: iç içə şərt 3. Қырғыз: уяланган шарт 4. Өзбек: ichki shart 5. Түрік: iç içe geçmiş koşul 6. Ағылшын: nested c ondition 7. Испан: condición anidada 8. Неміс: verschachtelte bedingung 9. Француз: condition imbriquée 10. Бекітілген нұсқасы: условие – шарт (2020) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, енгізілген шарт нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+13	+13
51.	составное условие	құрамды шарт	составное условие құрамды шарт Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Құрамды шарт – бір-бірімен немесе сыртқы ортамен өзара әрекеттесу үшін ендірілген құралдармен және технологиялармен жабдықталған физикалық объектілер арасындағы деректерді беру желісінің тұжырымдамасы. Этимологиясы: көне грек тілінен σύστημα «құрам, бөлшек» + көне славян slovo «сөз» 2. Әзербайжан: kompozit şərt 3. Қырғыз: курама шарт 4. Өзбек: murakkab shart 5. Түрік: bileşik durum 6. Ағылшын: compound condition 7. Испан: condición compuesta 8. Неміс: zusammengesetzte bedingung 9. Француз: condition composite 10. Бекітілген нұсқасы: условие – шарт (2020); документ составной – құранды құжат (2016); задачи составные – құрама есептер (2015) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, құрамды шарт нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+1	+1
52.	логическое умножение, конъюкция	логикалық көбейту, қисындық көбейту, конъюкция	логическое умножение, конъюкция логикалық көбейту, қисындық көбейту, конъюкция Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Қисындық көбейту (конъюкция) – екі немесе одан көп пікірлерді «және» жалғаулық шылауының көмегімен біріктіру амалы Этимологиясы: көне грек тілінен λογική «дұрыс ойлау туралы ғылым» немесе λόγος «ілім, ғылым» + орыс тілінен умножить «көбейту» 2. Әзербайжан: məntiqi vurma 3. Қырғыз: логикалык көбөйтүү 4. Өзбек: mantiqiy ko`paytirish 5. Түрік: mantıksal çarpma 6. Ағылшын: logical multiplication 7. Испан: multiplicación lógica 8. Неміс: logische multiplikation 9. Француз: multiplication logique 10. Бекітілген нұсқасы: логическое обращение – қисынды жолданым (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, қисындық көбейту (конъюкция) нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+13	+13
53.	логическая ошибка	логикалық қате, қисындық қателік	логическая ошибка логикалық қате, қисындық қателік Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Қисындық қателік – бағдарламалау барысында жіберілген бағдарламаның дұрыс жұмыс істемеуіне әкеліп соқтыратын, бірақ бағдарламаның күйреуін болдырмайтын қателер. Этимологиясы: көне грек тілінен λογική «дұрыс ойлау туралы ғылым» немесе λόγος «ілім, ғылым» + орыс тілінен ошибаться «қателесу, мүлт кету» 2. Әзербайжан: məntiqi səhvlər 3. Қырғыз: логикалык каталар 4. Өзбек: mantiqiy xatolar 5. Түрік: mantıksal hatalar 6. Ағылшын: logical errors 7. Испан: error lógico 8. Неміс: denkfehler 9. Француз: erreurs logiques 10. Бекітілген нұсқасы: логическое обращение – қисынды жолданым (2022); этическая ошибка – этикалық қателік (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, қисындық қателік нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+9	+9
54.	логическое опровержение (инверсия)	логикалық теріске шығару (инверсия)	логическое опровержение (инверсия) логикалық теріске шығару (инверсия) Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Логикалық теріске шығару (инверсия) – «емес» сөзінің көмегімен пікірді теріске шығару амалы Этимологиясы: көне грек тілінен λογική «дұрыс ойлау туралы ғылым» немесе λόγος «ілім, ғылым» + орыс тілінен опровергнуть «теріске шығару» 2. Әзербайжан: məntiqi təkzib 3. Қырғыз: логикалык төгүндөө 4. Өзбек: mantiqiy rad etish 5. Түрік: mantıksal çürütme 6. Ағылшын: logical refutation 7. Испан: refutación lógica 8. Неміс: logische widerlegung 9. Француз: réfutation logique 10. Бекітілген нұсқасы: бекітілмеген 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, логикалық теріске шығару (инверсия) нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг-3	-3
55.	тестирование программы	программаны тестілеу, бағдарламаны тестілеу	тестирование программы программаны тестілеу, бағдарламаны тестілеу Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Бағдарламаны тестілеу – арнайы таңдап алынған тест жиынтығы көмегімен бағдарлама жұмысынан күтілетін нәтиже мен бағдарламаның нақты көрсеткен нәтижесі арасындағы сәйкестікті тексеру процесі Этимологиясы: латын тілінен testum «сынау, тексеру» + грек тілінен programma «хабарлама» 2. Әзербайжан: proqram testi 3. Қырғыз: программаны тестирлөө 4. Өзбек: dasturni sinovdan o`tkazish 5. Түрік: programı test etme 6. Ағылшын: testing the program 7. Испан: prueba del programa 8. Неміс: testen des programms 9. Француз: test du programme 10. Бекітілген нұсқасы: тестирование не полиграфе – полиграфта тестілеу (2022); образовательная программа – білім беру бағдарламасы (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, бағдарламаны тестілеу нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+11	+11
56.	информационный объем сообщения	хабардың ақпараттық көлемі	информационный объем сообщения хабардың ақпараттық көлемі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Хабардың ақпараттық көлемі – бит немесе байтта өлшенетін ақпаратты жазу үшін пайдаланылған символдар саны. Этимологиясы: латын тілінен informatio «түсіндіру, ұсыну, ұғым» + неміс тілінен umfang «өлшемі, көлемі» + орыс тілінен сообщить «хабарлау» 2. Әзербайжан: mesajın məlumat həcmi 3. Қырғыз: билдирүүнүн маалыматтык көлөмү 4. Өзбек: xabarning axborot hajmi 5. Түрік: mesajın bilgi kapsamı 6. Ағылшын: information volume of the message 7. Испан: alcance del mensaje 8. Неміс: informationsvolumen der Nachricht 9. Француз: portée de la communication 10. Бекітілген нұсқасы: объем воздействия – әсер ету көлемі (2022); информационное сообщение – ақпараттық хабар (2021); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, хабардың ақпараттық көлемі нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
57.	память с произвольным доступом (RAM)	еркін қолжетімді жад (RAM)	память с произвольным доступом (RAM) еркін қолжетімді жад (RAM) Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Еркін қолжетімді жад (RAM) – бағдарламалар өңдейтін деректерді жазу, оқу мен сақтауға арналған кішігірім көлемдегі жылдам сақтау құрылғысы Этимологиясы: ағылшын тілінен Random Access mеmory «жылдам қолжетімді еске сақтау» 2. Әзербайжан: təsadüfi giriş yaddaşı 3. Қырғыз: кокустук кирүү эс тутуму 4. Өзбек: tasodifiy kirish xotirasi 5. Түрік: rastgele erişimli bellek 6. Ағылшын: random access memory 7. Испан: memoria de acceso aleatorio 8. Неміс: random-аccess-speicher 9. Француз: mémoire à accès aléatoire 10. Бекітілген нұсқасы: динамическая память с произвольным доступом (Dram) – еркін қолжетімді динамикалық жады (Dram) (2021); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, еркін қолжетімді жад (RAM) нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+11	+11
58.	постоянное запоминающее устройство (ROM)	тұрақты сақтау құрылғысы (ROM)	постоянное запоминающее устройство (ROM) тұрақты сақтау құрылғысы (ROM) Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Тұрақты сақтау құрылғысы (ROM) – өзгермейтін деректер массивін сақтау үшін пайдаланылатын тұрақты жад. Этимологиясы: ағылшын тілінен Read Only Memory «тек қана оқу жады» 2. Әзербайжан: daimi saxlama cihazı 3. Қырғыз: туруктуу сактоочу шайман 4. Өзбек: kalıcı depolama aygıtı 5. Түрік: doimiy xotira qurilmasi 6. Ағылшын: permanent storage device 7. Испан: dispositivo de almacenamiento permanente 8. Неміс: permanenter speicher 9. Француз: mémoire morte 10. Бекітілген нұсқасы: бекітілмеген 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, тұрақты сақтау құрылғысы (ROM) нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+5	+5
59.	точность беспроводной связи (Wi-Fi)	сымсыз дәлдік (Wi-Fi)	точность беспроводной связи (Wi-Fi) сымсыз дәлдік (Wi-Fi) Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Сымсыз дәлдік (Wi-Fi) – IEEE 802.11 стандарттарының жиынтығына қатысты әртүрлі құрылғылардың байланысына арналған LAN сымсыз қосылым стандарты. Этимологиясы: ағылшын тілінен Wireless Fidelity «сымсыз дәлдік» 2. Әзербайжан: simsiz rabitә 3. Қырғыз: зымсыз байланыш 4. Өзбек: simsiz ulanish 5. Түрік: kablosuz bağ 6. Ағылшын: wireless fidelity 7. Испан: fidelidad inalámbrica 8. Неміс: drahtlose Wiedergabetreue 9. Француз: fidélité sans fil 10. Бекітілген нұсқасы: бекітілмеген 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, сымсыз дәлдік (Wi-Fi) нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг-9	-9
60.	Microsoft Excel (Microsoft Office Excel)	Microsoft Excel (Microsoft Office Excel)	Microsoft Excel (Microsoft Office Excel) Microsoft Excel (Microsoft Office Excel) Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Microsoft Excel (Microsoft Office Excel) – Microsoft корпорациясы Microsoft Windows, Windows NT және Mac OS, сондай-ақ Android, iOS және Windows Phone үшін жасаған электрондық кесте бағдарламасы Этимологиясы: ағылшын тілінен excel «асып түсу, басым болу» 2. Әзербайжан: Microsoft Excel 3. Қырғыз: Microsoft Excel 4. Өзбек: Microsoft Excel 5. Түрік: Microsoft Excel 6. Ағылшын: Microsoft Excel 7. Испан: Microsoft Excel 8. Неміс: Microsoft Excel 9. Француз: Microsoft Excel 10. Бекітілген нұсқасы: интернет-сервис – интернет-сервис (2022); вещь – зат (2020) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, Microsoft Excel (Microsoft Office Excel) нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+13	+13
61.	окно пакетов	бумалар терезесі, топтамалар терезесі	окно пакетов бумалар терезесі, топтамалар терезесі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Топтамалар терезесі – объектілер тізімі мен мазмұнын экранда көрсететін интерфейс контейнері Этимологиясы: орыс тілінен око «көз» + ағылшын тілінен packet «орау, орам» 2. Әзербайжан: mәlumat pəncərəsi 3. Қырғыз: пакет терезеси 4. Өзбек: paket oynasi 5. Түрік: veriler penceresi 6. Ағылшын: package window 7. Испан: ventana de paquetes 8. Неміс: paketfenster 9. Француз: fenêtre de package 10. Бекітілген нұсқасы: пакет программ – бағдарламалар топтамасы (2022); пакет данных – деректер пакеті (2021); пакет – десте (2004); пакет – бума (1999); окно распашное – айқарма терезе (2021) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, топтамалар терезесі нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+11	+11
62.	диалоговое окно	диалогтік терезе, үнқатысу терезесі	диалоговое окно диалогтік терезе, үнқатысу терезесі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Үнқатысу терезесі – әрекет жасау үшін ақпарат енгізу немесе параметрлерді көрсету қажет болған жағдайда экран бетінде пайда болатын терезе Этимологиясы: көне грек тілінен διάλογος «әңгіме, сөз», немесе διά «арқылы, бөлек» + λόγος «сөз, сөйлеу, ақыл, пікір, ілім» + орыс тілінен око «көз» 2. Әзербайжан: informasiya qutusu 3. Қырғыз: диалог кутусу 4. Өзбек: muloqot oynasi 5. Түрік: iletişim kutusu 6. Ағылшын: dialog box 7. Испан: cuadro de diálogo 8. Неміс: dialogfeld 9. Француз: fenêtre de dialogue 10. Бекітілген нұсқасы: диалог политический – саяси үнқатысу (2018); диалог культур – мәдениеттердің үнқатысуы (2018) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, үнқатысу терезесі нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+3	+3
63.	окно приложения	қосымшалар терезесі, қолданба терезесі	окно приложения қосымшалар терезесі, қолданба терезесі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Қолданба терезесі – еншілес терезелерді орналастыру үшін қолданылатын координаттар жүйесін ұсынатын басқару терезесінің негізгі элементі, басқаша айтқанда экранның іске қосылған бағдарлама көрінетін бөлігі Этимологиясы: орыс тілінен око «көз» + приложить «басу, қосу, тіркеу» 2. Әзербайжан: tətbiq pəncərəsi 3. Қырғыз: колдонмо терезеси 4. Өзбек: ilova oynasi 5. Түрік: uygulama penceresi 6. Ағылшын: application window 7. Испан: ventana de aplicación 8. Неміс: anwendungsfenster 9. Француз: fenêtre d`application 10. Бекітілген нұсқасы: приложение – қосымша (1999); окно распашное – айқарма терезе (2021) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, қолданба терезесі нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+7	+7
64.	окно документа	құжат терезесі	окно документа құжат терезесі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Құжат терезесі – бағдарлама терезесінің ішінде орналасып, белсенді қосымшаның түріне байланысты сурет, мәтін, кесте және т.б. құрайтын пайдаланушының жеке терезесі. Этимологиясы: орыс тілінен око «көз» + латын тілінен documentum «ілім, үлгі, куәлік» 2. Әзербайжан: sənəd pəncərəsi 3. Қырғыз: документ терезеси 4. Өзбек: hujjat oynasi 5. Түрік: belge penceresi 6. Ағылшын: document window 7. Испан: ventana de documento 8. Неміс: dokumentfenster 9. Француз: fenêtre de document 10. Бекітілген нұсқасы: срок хранения документов – құжаттарды сақтау мерзімі (2022); окно распашное – айқарма терезе (2021) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, құжат терезесі нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
65.	косвенное меню	жанама мәзір	косвенное меню жанама мәзір Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Жанама мәзір – белгіленген объектінің командалар жиынынан тұратын мәзір Этимологиясы: латын тілінен casus obliqui «жанама» + minutus «шағын зат» 2. Әзербайжан: dolayı menyu 3. Қырғыз: кыйыр меню 4. Өзбек: bilvosita menyu 5. Түрік: dolaylı menü 6. Ағылшын: indirect menu 7. Испан: menú indirecto 8. Неміс: indirektes menü 9. Француз: menu indirect 10. Бекітілген нұсқасы: меню – мәзір (2021); косвенный подход – жанама амал (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, жанама мәзір нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+13	+13
66.	гибкий диск	иілгіш диск	гибкий диск иілгіш диск Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Иілгіш диск – қорғаныс қабаты бар иілгіш пластикалық дискі түрінде дайындалған көлемі шағын ақпарат тасушы Этимологиясы: орыс тілінен гибкий «иілгіш, солқылдақ» + көне грек тілінен δίσκος «дөңгелек ыдыс» 2. Әзербайжан: çevik disk 3. Қырғыз: ийкемдүү диск 4. Өзбек: moslashuvchan disk 5. Түрік: disket sürücü 6. Ағылшын: floppy disk 7. Испан: disquete 8. Неміс: floppy disk 9. Француз: disque souple 10. Бекітілген нұсқасы: жесткий диск – қатты диск (2021) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, иілгіш диск нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+1	+1
67.	командный интерфейс	командалық интерфейс, пәрмендік интерфейс	командный интерфейс командалық интерфейс, пәрмендік интерфейс Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Пәрмендік интерфейс – компьютерге нүсқауларды пернетақтадан енгізуді талап ететін алғашқы операциялық жүйелерде қолданылған интерфейс түрі Этимологиясы: француз тілінен commande «бұйрық, пәрмен» + ағылшын тілінен interface «жанасу орны» 2. Әзербайжан: komanda interfeysi 3. Қырғыз: командалык интерфейс 4. Өзбек: buyruq interfeysi 5. Түрік: komut arabirimi 6. Ағылшын: command interface 7. Испан: interfaz de comando 8. Неміс: befehlsschnittstelle 9. Француз: interface de commande 10. Бекітілген нұсқасы: операнд команды – пәрмен операнды (2022); интерфейс доступа – қосылу интерфейсі (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, пәрмендік интерфейс нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+13	+13
68.	кэш-память	кэш-жады	кэш-память кэш-жады Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Кэш-жады – есептеу жылдамдығына тікелей әсер ететін және процессордың біркелкі жүктелуіне көмектесетін, ақпаратты уақытша сақтау үшін компьютер процессоры пайдаланатын жоғары жылдамдыққа қол жеткізу жады. Этимологиясы: француз тілінен cacher «жасыру» + орыс тілінен память «ес, жад» 2. Әзербайжан: cache yaddaş 3. Қырғыз: кэш эстутум 4. Өзбек: kesh xotirasi 5. Түрік: önbellek belleği 6. Ағылшын: cache memory 7. Испан: memoria caché 8. Неміс: сache 9. Француз: mémoire cache 10. Бекітілген нұсқасы: внутренняя память – ішкі жад (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, кэш-жады нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+11	+11
69.	формирование проблемы	мәселені қалыптастыру, проблеманы қалыптастыру	формирование проблемы мәселені қалыптастыру, проблеманы қалыптастыру Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Мәселені қалыптастыру – есептегі берілген шарттар мен талап етілетін нәтижені нақты анықтау, кіріс және шығыс мәліметтерін сипаттайтын есеп шартының нақты құрылымын беру Этимологиясы: көне грек тілінен πρόβλημα «міндет, мәселе, тапсырма» + неміс тілінен formieren «қалыптастыру, құрастыру» 2. Әзербайжан: problemin formalaşması 3. Қырғыз: проблеманы калыптандыруу 4. Өзбек: muammoning shakllanishi 5. Түрік: sorun oluşumu 6. Ағылшын: problem formation 7. Испан: formación del problema 8. Неміс: problembildung 9. Француз: formation du problème 10. Бекітілген нұсқасы: формирование – түзу, қалыптастыру (2016); проблема – проблема (2018) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, мәселені қалыптастыру нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+13	+13
70.	исполнитель алгоритма	алгоритм атқарушысы	исполнитель алгоритма алгоритм атқарушысы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Алгоритм атқарушысы – алгоритм командаларын түсінетін және оларды қалай дұрыс орындау керектігін білетін адам немесе техникалық құрылғы. Этимологиясы: орыс тілінен исполнить «орындау» + латын тілінен algorithmi «ғалым Әл-Хорезмидің есімінен шыққан» 2. Әзербайжан: alqoritm icraçısı 3. Қырғыз: aлгоритмдин аткаруучусу 4. Өзбек: algoritm ijrochisi 5. Түрік: algoritmanın yürütücüsü 6. Ағылшын: algorithm executor 7. Испан: ejecutor del algoritmo 8. Неміс: der ausführende des algorithmus 9. Француз: interprète de l`algorithme 10. Бекітілген нұсқасы: линейный алгоритм – сызықты алгоритм (2022); орган исполнительный – атқарушы орган (2022); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, алгоритм атқарушысы нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
71.	синтаксическая ошибка	синтаксистік қате, синтаксистік қателік	синтаксическая ошибка синтаксистік қате, синтаксистік қателік Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Синтаксистік қателік – белгілі бір бағдарламалау тілінде жазуға арналған символдар немесе таңбалар тізбегінің синтаксисіндегі қателер Этимологиясы: көне грек тілінен σύντα ¡ις «бірге, бірлесе» + орыс тілінен ошибаться «қателесу, мүлт кету» 2. Әзербайжан: sintaksis xətası 3. Қырғыз: синтаксистик ката 4. Өзбек: sintaksis xatosi 5. Түрік: sözdizimi hatası 6. Ағылшын: syntax error 7. Испан: error de sintaxis 8. Неміс: syntaxfehler 9. Француз: erreur de syntaxe 10. Бекітілген нұсқасы: этическая ошибка – этикалық қателік (2022); синтаксис – синтаксис (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, синтаксистік қателік нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+11	+11
72.	строка формул	формула жолы	строка формул формула жолы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Формула жолы – парақ ұяшықтарындағы мәтін мен формулаларды енгізу және өзгерту үшін қолданылатын панель. Этимологиясы: ағылшын тілінен string «жіп, ұршық» + латын тілінен formula «қалып, түр» 2. Әзербайжан: düstur xətti 3. Қырғыз: формула сабы 4. Өзбек: formulalar qatori 5. Түрік: formül dizisi 6. Ағылшын: formula string 7. Испан: cadena de fórmulas 8. Неміс: formelzeile 9. Француз: ligne de formule 10. Бекітілген нұсқасы: строка – жол (2021); формула – формула (2018) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, формула жолы нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+13	+13
73.	процесс создания отчета на компьютере	есепті компьютерде жасау процесі	процесс создания отчета на компьютере есепті компьютерде жасау процесі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Есепті компьютерде жасау процесі – адам мен есептеуіш машинаның бірлесіп әрекет етуі Этимологиясы: латын тілінен prōcēssus «алға жылжу» + орыс тілінен создать «жасау» + отчет «есеп» + ағылшын тілінен computer «есептеуіш» 2. Әзербайжан: kompüterdə hesabat yaratmaq prosesi 3. Қырғыз: компьютерде отчет түзүү процесси 4. Өзбек: kompyuterda hisobot yaratish jarayoni 5. Түрік: bilgisayarda rapor oluşturma işlemi 6. Ағылшын: the process of creating a report on a computer 7. Испан: proceso de creación de informes en el equipo 8. Неміс: der prozess zum erstellen eines berichts auf einem computer 9. Француз: processus de création d`un rapport sur un ordinateur 10. Бекітілген нұсқасы: процесс – процес (2017); устный (самостоятельный) отчет – ауызшы (өзіндік) есеп (2022); память компьютера – компьютер жады (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, есепті компьютерде жасау процесі нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг-1	-1
74.	вакцина или иммунизатор	вакцина немесе иммунизатор	вакцина или иммунизатор вакцина немесе иммунизатор Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Вакцина немесе иммунизатор – файлдардың зақымдалуын болдырмайтын резиденттік бағдарлама Этимологиясы: латын тілінен vaccina «сиырдан алынған» +immunitas «босату» + грек тілінен programma «хабарлама» 2. Әзербайжан: peyvənd və ya immunizator 3. Қырғыз: вакцина же болбосо иммунизатор 4. Өзбек: vaktsina yoki immunizator 5. Түрік: aşı veya immünizatör 6. Ағылшын: vaccine or immunizer 7. Испан: vacuna o inmunizante 8. Неміс: impfstoff oder Impfstoff 9. Француз: vaccin ou immunisateur 10. Бекітілген нұсқасы: вакцина – вакцина (2017); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, вакцина немесе иммунизатор нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
75.	рабочая книга	жұмыс кітабы	рабочая книга жұмыс кітабы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Жұмыс кітабы – кестелік процессорда құрылған және сақталған құжат Этимологиясы: орыс тілінен работа «жұмыс, іс» + неміс тілінен kenning «белгі» 2. Әзербайжан: iş kitabı 3. Қырғыз: жумушчу китеп 4. Өзбек: ish kitobi 5. Түрік: çalışma kitabı 6. Ағылшын: workbook 7. Испан: libro de trabajo 8. Неміс: arbeitsmappe 9. Француз: classeur 10. Бекітілген нұсқасы: рабочая лошадъ – жұмыс жылқысы (2022); книга памяти – зерде кітабы (2016) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, жұмыс кітабы нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
76.	скорость распространения информации	ақпаратты тарату жылдамдығы	скорость распространения информации ақпаратты тарату жылдамдығы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Cкорость распространения информации – бір уақыт бірлігінде жіберетін ақпарат саны. Этимологиясы: неміс тілінен sсhеrеn «асығу» + орыс тілінен распространять «тарату» + латын тілінен informatio «түсіндіру, ұғым»; 2. Әзербайжан: məlumat yayılma sürəti 3. Қырғыз: маалыматты жайылтуу ылдамдыгы 4. Өзбек: axborot tarqatish tezligi 5. Түрік: bilginin yayılma hızı 6. Ағылшын: the speed of information dissemination 7. Испан: velocidad de difusión 8. Неміс: die geschwindigkeit der informationsverbreitung 9. Француз: vitesse de diffusion 10. Бекітілген нұсқасы: скорость распространения – өрттің таралу жылдамдығы (1999); информационный интерфейс – ақпараттық интерфейс (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, скорость распространения информации нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+11	+11
77.	пропускная способность канала	арнаның өткізу қабілеті	пропускная способность канала арнаның өткізу қабілеті Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Арнаның өткізу қабілеті – уақыт бірлігінде арна арқылы таратылатын ақпараттың ең үлкен жылдамдығы. Этимологиясы: орыс тілінен пропускать «өткізу, жіберу» + способный «қабілетті» + латын canalis «құбыр, астауша» 2. Әзербайжан: kanal bant genişliyi 3. Қырғыз: канал өткөрүү жөндөмдүүлүгү 4. Өзбек: kanal o`tkazuvchanligi 5. Түрік: kanal bant genişliği 6. Ағылшын: channel bandwidth 7. Испан: ancho de banda del canal 8. Неміс: kanalkapazität 9. Француз: bande passante du canal 10. Бекітілген нұсқасы: пропускная способность – өткізу мүмкіндігі (2021); качество канала – арна сапасы (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, арнаның өткізу қабілеті нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
78.	ботнет	ботнет	ботнет ботнет Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Ботнет – бірнеше боттар мен хосттардан тұратын компьютерлік жүйе. Этимологиясы: ағылшын тілінен robot «мәжбүрлі еңбек» + network «желі» 2. Әзербайжан: botnet 3. Қырғыз: ботнет 4. Өзбек: botnet 5. Түрік: botnet 6. Ағылшын: botnet 7. Испан: botnet 8. Неміс: botnet 9. Француз: botnet 10. Бекітілген нұсқасы: бекітілмеген 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, ботнет нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
79.	грифер	грифер	грифер грифер Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Грифер – компьютерлік ойындарда өзіне және басқа ойыншыларға ешқандай пайда әкелмей, басқаларға геймплейді бұзатын ойыншы Этимологиясы: ағылшын тілінен grief «қайғы» 2. Әзербайжан: qrifer 3. Қырғыз: грифер 4. Өзбек: grifer 5. Түрік: oyunbozan 6. Ағылшын: griefer 7. Испан: grifer 8. Неміс: greifer 9. Француз: griffer 10. Бекітілген нұсқасы: бекітілмеген 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, грифер нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
80.	грифинг	грифинг	грифинг грифинг Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Грифинг – бұл ойыншылар онлайн ойындарында басқа ойыншыларды мақсатты түрде қудалайтын процесс. Этимологиясы: ағылшын тілінен grief «қайғы» 2. Әзербайжан: qrifinq 3. Қырғыз: тартуу 4. Өзбек: qo`rg`oshin 5. Түрік: yazma 6. Ағылшын: griffing 7. Испан: greefing 8. Неміс: griffing 9. Француз: griffonnage 10. Бекітілген нұсқасы: бекітілмеген 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, грифинг нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+9	+9
81.	группировка данных	деректерді топтау	группировка данных деректерді топтау Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Деректерді топтау – деректерді ұяшық диапазондарына біріктіру. Этимологиясы: орыс тілінен дать «беру» 2. Әзербайжан: məlumatların qruplaşdırılması 3. Қырғыз: маалыматтарды топтоо 4. Өзбек: ma`lumotlarni guruhlash 5. Түрік: verileri gruplandırma 6. Ағылшын: grouping data 7. Испан: agrupación de datos 8. Неміс: gruppieren von daten 9. Француз: regroupement des données 10. Бекітілген нұсқасы: группировка документов – құжаттарды топтастыру (2016); открытые данные – ашық деректер (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, деректерді топтау нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+11	+11
82.	модульное программирование	модульдік бағдарламалау	модульное программирование модульдік бағдарламалау Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Модульдік бағдарламалау – бағдарламаны тәуелсіз модульдерге бөлуді көздейтін бағдарламаларды әзірлеу әдісі. Этимологиясы: латын тілінен modulus «шама, өлшем» + грек тілінен programma «хабарлама» 2. Әзербайжан: modul proqramlaşdırma 3. Қырғыз: модулдук программалоо 4. Өзбек: modulli dasturlash 5. Түрік: modüler programlama 6. Ағылшын: modular programming 7. Испан: programación modular 8. Неміс: modulare programmierung 9. Француз: programmation modulaire 10. Бекітілген нұсқасы: учебный модуль – оқу модулі (2022); образовательная программа – білім беру бағдарламасы (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, модульдік бағдарламалау нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+5	+5
83.	ошибки выполнения	орындалу уақытындағы қателер, орындалу барысындағы қателер, орындау қателері	ошибки выполнения орындалу уақытындағы қателер, орындалу барысындағы қателер, орындау қателері Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Орындалу барысындағы қателер – файлмен жұмыс істеуге немесе функцияларды пайдалануға мүмкіндік бермейтін, жұмыс істеп жатқан файл туралы ақпараттың жоғалуына әкелуі мүмкін файлдың құрылымындағы қателер Этимологиясы: орыс тілінен ошибаться «қателесу, мүлт кету» + выполнить «орындау 2. Әзербайжан: icra səhvləri 3. Қырғыз: аткаруу каталары 4. Өзбек: bajarishdagi xatolar 5. Түрік: çalışma hataları 6. Ағылшын: execution errors 7. Испан: errores de ejecución 8. Неміс: laufzeitfehler 9. Француз: erreurs d`exécution 10. Бекітілген нұсқасы: этическая ошибка – этикалық қателік (2022); выполнение полета – ұшуды іске асыру (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, орындалу барысындағы қателер нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+3	+3
84.	процедурное программирование	процедуралық бағдарламалау	процедурное программирование процедуралық бағдарламалау Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Процедуралық бағдарламалау – дәйекті түрде орындалатын операторларды ішкі бағдарламаларға, яғни тілдің механизмдерін қолдана отырып, кодтың үлкен бүтін бірліктеріне жинауға болатын императивті тілдегі бағдарламалау Этимологиясы: француз тілінен procédure «процедура, процесс» + грек тілінен programma «хабарлама» 2. Әзербайжан: prosedur proqramlaşdırma 3. Қырғыз: процедуралык программалоо 4. Өзбек: protsessual dasturlash 5. Түрік: prosedürel programlama 6. Ағылшын: procedural programming 7. Испан: programación de procedimientos 8. Неміс: prozedurale Programmierung 9. Француз: programmation procédurale 10. Бекітілген нұсқасы: программирование – бағдарламалау (2021); процедура – рәсім (2018) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, процедуралық бағдарламалау нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг-3	-3
85.	сравнительные ссылки	салыстырмалы сілтемелер	сравнительные ссылки салыстырмалы сілтемелер Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Салыстырмалы сілтемелер – бұл бір ұяшықтан басқа ұяшыққа формуланы көшіру кезіндегі сілтемелер. Этимологиясы: орыс тілінен сравнить «салыстыру» + сослаться «меңзеу, сілтеу» 2. Әзербайжан: müqayisəli istinadlar 3. Қырғыз: салыштырмалуу шилтемелер 4. Өзбек: qiyosiy havolalar 5. Түрік: karşılaştırmalı referanslar 6. Ағылшын: comparative links 7. Испан: referencias comparativas 8. Неміс: vergleichende referenzen 9. Француз: références comparatives 10. Бекітілген нұсқасы: сравнительный подход – салыстырмалы тәсіл (2022); ссылка вперед – алға сілтеме (2015) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, салыстырмалы сілтемелер нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+13	+13
86.	cпарклайн	cпарклайн	cпарклайн cпарклайн Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Спарклайн – көлемі жағынан шағын, алайда ақпараты жеткілікті дәрежеде тығыз орналасқан графиктерді белгілеу үшін Эдвард Тафти ойлап тапқан термин. Этимологиясы: ағылшын тілінен spark «ұшқын» + line «сызық» 2. Әзербайжан: sparkline 3. Қырғыз: спарклайн 4. Өзбек: sparkline 5. Түрік: sparkline 6. Ағылшын: sparkline 7. Испан: sparkline 8. Неміс: sparkline 9. Француз: sparkline 10. Бекітілген нұсқасы: бекітілмеген 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, спарклайн нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
87.	флейминг	флейминг	флейминг флейминг Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Флейминг – бұл чат, жеке хат алмасу немесе түсініктемелердегі жағымсыз эмоциялармен қатар жүретін мақсатсыз пікірталас Этимологиясы: ағылшын тілінен flaming «жалынды» 2. Әзербайжан: fleyminq 3. Қырғыз: флейминг 4. Өзбек: fleyminq 5. Түрік: fleyminq 6. Ағылшын: flaming 7. Испан: llameante 8. Неміс: flammenden 9. Француз: flamboyant 10. Бекітілген нұсқасы: бекітілмеген 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, флейминг нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+9	+9
88.	табулирование функции	функцияны табуляциялау	табулирование функции функцияны табуляциялау Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Функцияны табуляциялау – Функцияны кестелеу дегеніміз-аргумент белгілі бір бастапқы мәннен белгілі бір қадаммен кейбір соңғы мәнге ауысқан кезде функция мәндерін есептеу. Этимологиясы: латын тілінен tabula «тақта, кесте» + латын тілінен function «орындау, міндеттеме, жарна» 2. Әзербайжан: funksiya cədvəli 3. Қырғыз: функцияны таблицалоо 4. Өзбек: funktsiyani belgilash 5. Түрік: işlevin tablolandırılması 6. Ағылшын: tabulating a function 7. Испан: tabulación de la función 8. Неміс: tabulatorfunktion 9. Француз: tabulation de fonction 10. Бекітілген нұсқасы: функция in ([x]) – in ([x]) функциясы (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, функцияны табуляциялау нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+11	+11
89.	хейтер	хейтер	хейтер хейтер Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Хейтер – бұл бір нәрсенің немесе біреудің қатал қарсыласы. Этимологиясы: ағылшын тілінен hater «күншіл, көре алмаушы» 2. Әзербайжан: hayter 3. Қырғыз: хейтер 4. Өзбек: hayter 5. Түрік: hayter 6. Ағылшын: hater 7. Испан: hater 8. Неміс: heiter 9. Француз: hater 10. Бекітілген нұсқасы: бекітілмеген 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, хейтер нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
90.	хейтинг	хейтинг	хейтинг хейтинг Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Хейтинг – нақты бір адамға немесе нәрсеге бағытталған жағымсыз комментарийлер арқылы зиян келтіру. Этимологиясы: ағылшын тілінен hater «күншіл, көре алмаушы», to hate «жек көру». 2. Әзербайжан: haiting 3. Қырғыз: хейтинг 4. Өзбек: xayting 5. Түрік: heyting 6. Ағылшын: heyting 7. Испан: heiting 8. Неміс: heiting 9. Француз: heating 10. Бекітілген нұсқасы: бекітілмеген 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, хейтинг нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+11	+11
91.	хейт-спич	хейт-спич	хейт-спич хейт-спич Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Хейт-спич – нақты бір адамға немесе нәрсеге, адамдар тобына жақтырмайтындығы туралы жалпылама айтып жеткізу. Этимологиясы: ағылшын тілінен hater «күншіл, көре алмаушы», to hate «жек көру» + speech «сөйлеу, тіл» 2. Әзербайжан: heyt-kibrit 3. Қырғыз: хейт-спич 4. Өзбек: yuqori o`yin 5. Түрік: haight maçı 6. Ағылшын: haight-speech 7. Испан: haight match 8. Неміс: hait-spich 9. Француз: haight-match 10. Бекітілген нұсқасы: бекітілмеген 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, хейт-спич нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
92.	тело цикла	цикл денесі	тело цикла цикл денесі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Цикл денесі – цикл операторының орындалу процесінде қайталанатын операторлар тізбегі Этимологиясы: орыс тілінен тело «дене, тән» + көне грек κύκλος «шеңбер; дөңгелек» 2. Әзербайжан: bədən dövrü 3. Қырғыз: цикл денеси 4. Өзбек: tsikl tanasi 5. Түрік: döngü gövdesi 6. Ағылшын: cycle body 7. Испан: cuerpo del ciclo 8. Неміс: zyklus-körper 9. Француз: corps de cycle 10. Бекітілген нұсқасы: твердое тело – қатты дене (2018); цикл выполнения команды – пәрменді орындау циклі (2021) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, цикл денесі нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+1	+1
93.	итерация циклическая	циклдік итерация	итерация циклическая циклдік итерация Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Циклдік итерация – 1. әрекеттер бірнеше рет қайталанатын деректерді өңдеуді ұйымдастыру; 2. итеративті, циклдік процестің бір қадамы Этимологиясы: латын тілінен iterātio «қайталау» + көне грек κύκλος «шеңбер; дөңгелек» 2. Әзербайжан: iterasiya tsiklik 3. Қырғыз: кайталоо циклдик 4. Өзбек: tsiklik iteratsiya 5. Түрік:döngüsel tekrarlama 6. Ағылшын: iteration is cyclic 7. Испан: iteración cíclica 8. Неміс: die Iteration ist zyklisch 9. Француз: itération cyclique 10. Бекітілген нұсқасы: интерация – интерация (2018); частота циклическая – циклдік жиілік (2018) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, циклдік итерация нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+9	+9
94.	параметр цикла	цикл параметрі	параметр цикла цикл параметрі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Цикл параметрі – циклдің әрбір қайталануы кезінде жаңа мәндерді қабылдайтын айнымалы. Этимологиясы: латын тілінен παραμετρέω «өлшеймін» + көне грек κύκλος «шеңбер; дөңгелек» 2. Әзербайжан: döngə parametri 3. Қырғыз: цикл параметри 4. Өзбек: loop parametri 5. Түрік: döngü parametresi 6. Ағылшын: cycle parameter 7. Испан: parámetro del ciclo 8. Неміс: zyklus-parameter 9. Француз: paramètre de boucle 10. Бекітілген нұсқасы: параметры потока – ағын параметрлері (2021); частота циклическая – циклдік жиілік (2018) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, цикл параметрі нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
95.	программа цикла	цикл бағдарламасы, циклдік программа	программа цикла цикл бағдарламасы, циклдік программа Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Цикл бағдарламасы – циклдік процесстерді жүзеге асыратын бағдарлама. Этимологиясы: грек тілінен programma «хабарлама» + көне грек κύκλος «шеңбер; дөңгелек» 2. Әзербайжан: loop proqramı 3. Қырғыз: цикл программасы 4. Өзбек: tsikl dasturi 5. Түрік: döngü programı 6. Ағылшын: cycle parameter 7. Испан: parámetro del ciclo 8. Неміс: zyklus-parameter 9. Француз: paramètre de boucle 10. Бекітілген нұсқасы: образовательная программа – білім беру бағдарламасы (2022); частота циклическая – циклдік жиілік (2018) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, цикл бағдарламасы нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+13	+13
96.	шаг цикла	циклдің қадамы, цикл қадамы	шаг цикла циклдің қадамы, цикл қадамы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Цикл қадамы – әрбір өту кезеңінде цикл есептегішіннің жоғарылауы немесе төмендеуі Этимологиясы: орыс тілінен шаг «адым, қадам» + көне грек κύκλος «шеңбер; дөңгелек» 2. Әзербайжан: döngə addımı 3. Қырғыз: цикл кадамы 4. Өзбек: tsikl bosqichi 5. Түрік: döngü adımı 6. Ағылшын: cycle parameter 7. Испан: parámetro del ciclo 8. Неміс: zyklus-parameter 9. Француз: paramètre de boucle 10. Бекітілген нұсқасы: шагомер – қадам өлшегіш (2016); естественный шаг – табиғи адым (2019); шаг – аяң (2022); частота циклическая – циклдік жиілік (2018) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, цикл қадамы нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
97.	исходящий трафик	шығыс трафигі	исходящий трафик шығыс трафигі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Шығыс трафигі – белгілі бір уақыт аралығында сыртқы желіге түсетін ақпарат көлемі. Этимологиясы: орыс тілінен исходить «аралап шығу» + ағылшын тілінен traffic «қозғалыс, жүк айналымы» 2. Әзербайжан: gedən trafik 3. Қырғыз: чыгуучу трафик 4. Өзбек: chiquvchi trafik 5. Түрік: dış trafik 6. Ағылшын: outgoing traffic 7. Испан: tráfico saliente 8. Неміс: ausgehender datenverkehr 9. Француз: trafic sortant 10. Бекітілген нұсқасы: нешифрованный трафик – шифрланбаған трафик (2022); исходящий документ – шығыс құжат (2016) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, шығыс трафигі нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+9	+9
98.	входящий трафик	кіріс трафигі	входящий трафик кіріс трафигі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Кіріс трафигі – белгілі бір уақыт аралығында сыртқы желіден келетін ақпарат көлемі. Этимологиясы: орыс тілінен входить «ену, кіру» + ағылшын тілінен traffic «қозғалыс, жүк айналымы» 2. Әзербайжан: gələn trafik 3. Қырғыз: кирүүчү трафик 4. Өзбек: kiruvchi trafik 5. Түрік: iç trafik 6. Ағылшын: incoming traffic 7. Испан: tráfico entrante 8. Неміс: eingehender datenverkehr 9. Француз: trafic entrant 10. Бекітілген нұсқасы: нешифрованный трафик – шифрланбаған трафик (2022); входящий документ – кіріс құжат (2016) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, кіріс трафигі нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+7	+7
99.	внутренний трафик	ішкі трафик	внутренний трафик ішкі трафик Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Ішкі трафик – белгілі бір уақыт аралығында сыртқы желіден келетін ақпарат көлемі. Этимологиясы: орыс тілінен внутри «ішінде»; ағылшын тілінен traffic «қозғалыс, жүк айналымы» 2. Әзербайжан: daxili trafik 3. Қырғыз: ички трафик 4. Өзбек: ichki trafik 5. Түрік: iç trafik 6. Ағылшын: internal traffic 7. Испан: tráfico interno 8. Неміс: interner verkehr 9. Француз: trafic interne 10. Бекітілген нұсқасы: нешифрованный трафик – шифрланбаған трафик (2022); внутренний документ – ішкі құжат (2016) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, ішкі трафик нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
100.	внешний трафик	сыртқы трафик	внешний трафик сыртқы трафик Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Сыртқы трафик – белгілі бір желіден тыс трафик. Этимологиясы: көне славян тілінен вънѣштьнъ «сырт, тысқары»; ағылшын тілінен traffic «қозғалыс, жүк айналымы» 2. Әзербайжан: xarici trafik 3. Қырғыз: тышкы трафик 4. Өзбек: tashqi trafik 5. Түрік: dış trafik 6. Ағылшын: external traffic 7. Испан: tráfico externo 8. Неміс: externer datenverkehr 9. Француз: trafic externe 10. Бекітілген нұсқасы: нешифрованный трафик – шифрланбаған трафик (2022); внешний порт – сыртқы порт (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, сыртқы трафик нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
101.	значение 2*	2* мәні	значение 2* 2* мәні Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. 2* мәні – бұл процессордың адрестік кеңістігінің көлемі, яғни процессордың жедел жад көлемін физикалық тұрғыдан адрестеуі. Этимологиясы: орыс тілінен значение «мағына, мән» 2. Әзербайжан: arxivləşdirmə 3. Қырғыз: архивдөө 4. Өзбек: arxivlash 5. Түрік: arşivleme 6. Ағылшын: archiving 7. Испан: archivo 8. Неміс: аrchivierung 9. Француз: compression 10. Бекітілген нұсқасы: среднее значение – орта мән (2021); коннотативное значение – коннотативтік мағына (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, 2* мәні нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+13	+13
102.	DoS-атака	DoS-шабуыл	DoS-атака DoS-шабуыл Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. DoS-шабуыл – веб-қызметтер мен басқа компьютерлерді істен шығару үшін қолданылатын шабуылдар Этимологиясы: ағылшын тілінен Denial of Service «қызметті көрсетуден бас тарту» 2. Әзербайжан: DoS hücumu 3. Қырғыз: ДоС-чабуул 4. Өзбек: DoS hujumi 5. Түрік: DoS saldırısı 6. Ағылшын: DoS attack 7. Испан: ataque DoS 8. Неміс: DoS-аngriff 9. Француз: attaque DoS 10. Бекітілген нұсқасы: DDoS-атака – DDoS-шабуыл (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, DoS-шабуыл нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
103.	алфавитный подход	алфавиттік тәсіл, әліпбилік тәсіл	алфавитный подход алфавиттік тәсіл, әліпбилік тәсіл Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Әліпбилік тәсіл – мәтіндегі (символдық хабарламадағы) ақпарат мөлшерін өлшеуге мүмкіндік беретін, алфавиттің кей таңбаларынан тұратын ақпаратты өлшеудің обьективті тәсілі. Этимологиясы: грек тілінен ἀλφάβητος «альфа және бета» + орыс тілінен подходить «жақындау, келу» 2. Әзербайжан: əlifba yanaşması 3. Қырғыз: алфавиттик мамиле 4. Өзбек: alfavit yondashuvi 5. Түрік: alfabetik yaklaşım 6. Ағылшын: alphabetical approach 7. Испан: enfoque alfabético 8. Неміс: alphabetischer аnsatz 9. Француз: approche alphabétique 10. Бекітілген нұсқасы: косвенный подход – жанама амал (2022); журналистский подход – журналистік тұрғы (2022); сравнительный подход – тура тәсіл (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, әліпбилік тәсіл нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+13	+13
104.	генеалогическая ветвь	генеалогиялық бұтақ	генеалогическая ветвь генеалогиялық бұтақ Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Генеалогиялық бұтақ – шартты-символдық «бұтақ» түрінде процессордың шығу байланысын сызба түрінде ұсыну Этимологиясы: көне грек тілінен γενεαλογία «шығу тегі» + көне славян виться «шырмалу, оралу» 2. Әзербайжан: şəcərə qolu 3. Қырғыз: санжыра тармагы 4. Өзбек: genealogik filial 5. Түрік: soy ağacı dalı 6. Ағылшын: genealogical branch 7. Испан: rama genealógica 8. Неміс: genealogischer zweig 9. Француз: branche généalogique 10. Бекітілген нұсқасы: генеология – генеология (2022); ветвь – тармақ (2016) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, генеалогиялық бұтақ нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+7	+7
105.	диапазон ячеек	ұяшықтар диапазоны, ұяшықтар ауқымы	диапазон ячеек ұяшықтар диапазоны, ұяшықтар ауқымы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Ұяшықтар диапазоны – бұл кестеде бір-біріне жақын орналасқан ұяшықтардың қолмен таңдалған тобы. Этимологиясы: көне грек тілінен δι π πασνν [σορδνν] «барлық жолдар арқылы» + көне славян ячая «байланыс, бекіту» 2. Әзербайжан: hüceyrə aralığı 3. Қырғыз: клетка диапазону 4. Өзбек: hujayralar oralig`i 5. Түрік: hücre aralığı 6. Ағылшын: range of cells 7. Испан: rango de celdas 8. Неміс: zellbereich 9. Француз: plage de cellules 10. Бекітілген нұсқасы: диапазон – диапазон (2018); ячейка – ұяшық (2016) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, ұяшықтар диапазоны нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+10	+10
106.	числа Фибоначчи	Фибоначчи сандары	числа Фибоначчи Фибоначчи сандары Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Фибоначчи сандары – бұл әр келесі сан алдыңғы екі санның қосындысына тең болатын сандық тізбектің элементтері Этимологиясы: ортағасырлық Еуропаның алғашқы ірі математиктерінің бірі, Фибоначчи деген атпен танымал Леонардо Пизаның құрметіне қойылған. 2. Әзербайжан: Fibonacci nömrələri 3. Қырғыз: Фибоначчи сандары 4. Өзбек: Fibonachchi raqamlari 5. Түрік: Fibonacci sayıları 6. Ағылшын: Fibonacci numbers 7. Испан: números de Fibonacci 8. Неміс: Fibonacci-Zahlen 9. Француз: nombres de Fibonacci 10. Бекітілген нұсқасы: знаковое целое число – таңбалы бүтін сан (2021) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, Фибоначчи сандары нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+13	+13
107.	смешанная ссылка	аралас сілтеме	смешанная ссылка аралас сілтеме Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Аралас сілтеме – баған абсолютті, ал жол салыстырмалы немесе керісінше болатын адресация түрі. Этимологиясы: орыс тілінен смешать «араластыру» + сослаться «меңзеу, сілтеу» 2. Әзербайжан: qarışıq link 3. Қырғыз: аралаш шилтеме 4. Өзбек: aralash havola 5. Түрік: karışık yönlendirme 6. Ағылшын: mixed link 7. Испан: enlace mixto 8. Неміс: gemischte referenz 9. Француз: lien mixte 10. Бекітілген нұсқасы: ссылка вперед – алға сілтеме (2015); смешанный монтаж – аралас монтаж (2021) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, аралас сілтеме нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
108.	cоциальная инженерия	әлеуметтік инженерия	cоциальная инженерия әлеуметтік инженерия Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Әлеуметтік инженерия – адам психологиясының ерекшеліктеріне негізделген ақпаратқа қажетті қол жеткізу әдісі. Әлеуметтік инженерияның негізгі мақсаты – құпия ақпаратқа, парольдерге, банктік деректерге және басқа да қорғалған жүйелерге қол жеткізу. Этимологиясы: латын тілінен sociālis «жолдастық, одақтық» + француз тілінен ingénierie «ептілік» 2. Әзербайжан: sosial mühəndislik 3. Қырғыз: социалдык инженерия 4. Өзбек: ijtimoiy muhandislik 5. Түрік: sosyal mühendislik 6. Ағылшын: social engineering 7. Испан: ingeniería social 8. Неміс: social engineering 9. Француз: Ingénierie sociale 10. Бекітілген нұсқасы: социальная сеть – әлеуметтік желі (2022); строительная инженерия – құрылыс инженериясы (2021) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, әлеуметтік инженерия нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
109.	мощность алфавита	әліпби қуаттылығы	мощность алфавита әліпби қуаттылығы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Әліпби қуаттылығы – N = 2 i (мұндағы (i) - таңбаның ақпараттық салмағы) формуласы бойынша есептелетін әліпбидегі таңбалар саны. Этимологиясы: орыс тілінен мощ «қуат» + грек тілінен ἀλφάβητος «альфа және бета» 2. Әзербайжан: əlifba gücü 3. Қырғыз: алфавиттин күчү 4. Өзбек: alifbo kuchi 5. Түрік: alfabe gücü 6. Ағылшын: alphabet power 7. Испан: poder del alfabeto 8. Неміс: macht des аlphabets 9. Француз: puissance de l`alphabet 10. Бекітілген нұсқасы: мощность лошади – жылқының қуаттылығы (2022); буквенно-звуковое алфавитное письмо – әріптік-дыбыстық әліпбилік жазу (2020) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, әліпби қуаттылығы нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг-1	-1
110.	оборудование для передачи данных	деректерді жіберу жабдықтары, деректер тарату жабдықтары	оборудование для передачи данных деректерді жіберу жабдықтары, деректер тарату жабдықтары Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Деректер тарту жабдықтары – компьютерлерді байланыс арналарына жалғау үшін қолданылатын ақпаратты физикалық ортаға (байланыс желісіне) жіберуге және одан деректерді қабылдауға жауапты деректерді беру құрылғылары (желілік карта (адаптер), модемдер, цифрлық арналарға қосылу қурылғылары, көпірлер, маршрутизаторлар, шлюздер және т.б.) Этимологиясы: көне славян тілінен оруда «еңбек, жұмыс» + передать «тапсыру» + орыс тілінен дать «беру» 2. Әзербайжан: məlumat ötürmə avadanlığı 3. Қырғыз: маалымат жабдуулары 4. Өзбек: ma`lumotlarni uzatish uskunalari 5. Түрік: veri iletim ekipmanları 6. Ағылшын: data transmission equipment 7. Испан: equipo de transmisión de datos 8. Неміс: ausrüstung für die datenübertragung 9. Француз: matériel de transmission de données 10. Бекітілген нұсқасы: оборудование объекта – объектіні жабдықтау (2022); передача данных – деректер тарату, деректер беру (2016) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, деректер тарату жабдықтары нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+3	+3
111.	входные данные задачи	есептің кіріс мәліметтері	входные данные задачи есептің кіріс мәліметтері Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Есептің кіріс мәліметтері – есепті шешу үшін пайдаланылатын мәліметтер. Этимологиясы: орыс тілінен входить «ену, кіру» + дать «беру» + задать «тапсыру, беру» 2. Әзербайжан: tapşırıq girişləri 3. Қырғыз: тапшырма киргизүү 4. Өзбек: kirish vazifalari 5. Түрік: görev girişi verileri 6. Ағылшын: task input data 7. Испан: entrada de tarea 8. Неміс: taskeingabe 9. Француз: entrée de tâche 10. Бекітілген нұсқасы: открытые данные – ашық деректер (2022); задачи составные – құрама есептер (2015) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, есептің кіріс мәліметтері нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг-1	-1
112.	исходные данные задачи	есептің шығыс мәліметтері, есептің бастапқы мәліметтері	исходные данные задачи есептің шығыс мәліметтері, есептің бастапқы мәліметтері Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Есептің шығыс мәліметтері – есепті шешу барысында алынған мәліметтер. Этимологиясы: орыс тілінен исходить «басталу, таралу, шығу» + дать «беру» + задать «тапсыру, беру» 2. Әзербайжан: ilkin tapşırıq məlumatları 3. Қырғыз: тапшырманын баштапкы маалыматтары 4. Өзбек: vazifaning dastlabki ma`lumotlari 5. Түрік: görevin öncelik verileri 6. Ағылшын: task input data 7. Испан: entrada de tarea 8. Неміс: taskeingabe 9. Француз: entrée de tâche 10. Бекітілген нұсқасы: открытые данные – ашық деректер (2022); задачи составные – құрама есептер (2015); исходные данные – бастапқы деректер (2013) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, есептің шығыс мәліметтері нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+1	+1
113.	информационные угрозы в сети	желідегі ақпараттық қауіп-қатер	информационные угрозы в сети желідегі ақпараттық қауіп-қатер Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Желідегі ақпараттық қауіп-қатер – интернет желісінің ақпараттық-коммуникациялық құралдарын қолдана отырып, адамның, қоғамның және тіпті мемлекеттің маңызды мүдделеріне зиян келтірудің ықтимал мүмкіндігі. Этимологиясы: латын тілінен informatio «түсіндіру, ұсыну, ұғым» + көне грек γοργός «қорқынышты, қауіпті» + көне славян сеть «тұзақ, ау» 2. Әзербайжан: şəbəkədə informasiya təhlükəsi 3. Қырғыз: интернеттеги маалыматтык коркунуч 4. Өзбек: tarmoqdagi axborot tahdidi 5. Түрік: ağdaki bilgisel tehlike 6. Ағылшын: information threat in the network 7. Испан: amenazas informáticas en la red 8. Неміс: Informationsbedrohung im netzwerk 9. Француз: menace informatique sur le réseau 10. Бекітілген нұсқасы: информационный интерфейс – ақпараттық интерфейс (2022); социальная сеть – әлеуметтік желі (2022); угроза – қауіп, қатер (2020) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, желідегі ақпараттық қауіп-қатер нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+11	+11
114.	пропускная способность сети	желінің өткізу қабілеті, желінің өткізу мүмкіндігі	пропускная способность сети желінің өткізу қабілеті, желінің өткізу мүмкіндігі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Желінің өткізу мүмкіндігі – интернет желісінің ақпараттық-коммуникациялық құралдарын қолдана отырып, адамның, қоғамның және тіпті мемлекеттің маңызды мүдделеріне зиян келтірудің ықтимал мүмкіндігі. Этимологиясы: орыс тілінен пропускать «өткізу, жіберу» + способный «қабілетті» + көне славян сеть «тұзақ, ау» 2. Әзербайжан: şəbəkə bant genişliyi 3. Қырғыз: тармак өткөрүү жөндөмдүүлүгү 4. Өзбек: tarmoq o`tkazuvchanligi 5. Түрік: ağ geçirme gücü 6. Ағылшын: network bandwidth 7. Испан: ancho de banda de red 8. Неміс: netzwerkbandbreite 9. Француз: capacité du réseau 10. Бекітілген нұсқасы: пропускная способность – өткізу мүмкіндігі (2021); социальная сеть – әлеуметтік желі (2022); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, желінің өткізу мүмкіндігі нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
115.	вложенный цикл	кірістірілген цикл, енгізілген цикл	вложенный цикл кірістірілген цикл, енгізілген цикл Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Кірістірілген цикл – басқа цикл ішінде пайда болатын ішкі цикл Этимологиясы: орыс тілінен вложить «салу» + көне грек κύκλος «шеңбер; дөңгелек» 2. Әзербайжан: iç içə döngə 3. Қырғыз: уяланган цикл 4. Өзбек: ichki tsikl 5. Түрік: bitişik döngü 6. Ағылшын: nested loop 7. Испан: bucle anidado 8. Неміс: verschachtelte schleife 9. Француз: boucle imbriquée 10. Бекітілген нұсқасы: цикл выполнения команды – пәрменді орындау циклі (2021) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, кірістірілген цикл нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+13	+13
116.	компьютерная программа	компьютерге арналған программа, компьютер бағдарламасы	компьютерная программа компьютерге арналған программа, компьютер бағдарламасы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Компьютер бағдарламасы – компьютер тілін түсінетін командалар немесе операторлар тізбегі түрінде есепті шешу алгоритмін жазу. Этимологиясы: ағылшын тілінен computer «есептеуіш» + грек тілінен programma «хабарлама» 2. Әзербайжан: kompüter proqramı 3. Қырғыз: компьютердик программа 4. Өзбек: kompyuter dasturi 5. Түрік: bilgisayar programı 6. Ағылшын: computer program 7. Испан: programa informático 8. Неміс: software 9. Француз: programme informatique 10. Бекітілген нұсқасы: память компьютера – компьютер жады (2022); антивирусная программа – вирусқа қарсы бағдарлама (2021) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, заттар интернеті нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+7	+7
117.	ручная трассировка	қолмен трассалау	ручная трассировка қолмен трассалау Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Қолмен трассалау – алгоритмнің әрбір командасын қолмен орындап, оны трассировка кестесіне қолмен енгізе отырып, процессор жұмысын модельдеу. Этимологиясы: латын тілінен trasse «сызық» 2. Әзербайжан: əl izləmə 3. Қырғыз: колго издөө 4. Өзбек: qo`lda kuzatish 5. Түрік: manuel izleme 6. Ағылшын: manual tracing 7. Испан: seguimiento manual 8. Неміс: manuelle аblaufverfolgung 9. Француз: traçage manuel 10. Бекітілген нұсқасы: ручная граната – қол гранаты (2020); трассировка лучей – сәулелерді трассалау (2021); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, қолмен трассалау нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+10	+10
118.	логические функции	логикалық функциялар, қисындық функциялар	логические функции логикалық функциялар, қисындық функциялар Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Қисындық функциялар – бір немесе бірнеше шарттарды тексеруге арналған функциялар. Этимологиясы: көне грек тілінен λογική «дұрыс ойлау туралы ғылым» немесе λόγος «ілім, ғылым» + латын тілінен function «орындау, міндеттеме, жарна» 2. Әзербайжан: məntiqi funksiyalar 3. Қырғыз: логикалык функциялар 4. Өзбек: mantiqiy funktsiyalar 5. Түрік: mantıksal işlevler 6. Ағылшын: logical functions 7. Испан: funciones lógicas 8. Неміс: logische funktionen 9. Француз: fonction logique 10. Бекітілген нұсқасы: логическое обращение – қисынды жолданым (2022); функция in ([x]) – in ([x]) функциясы (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, қисындық функциялар нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+9	+9
119.	математические функции	математикалық функциялар	математические функции математикалық функциялар Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Математикалық функциялар – ұяшықтар ауқымының қосындысын есептеу, санның абсолютті мәнін табу, сандарды дөңгелектеу сияқты қарапайым және күрделі математикалық есептеулерді орындайтын функциялар. Этимологиясы: грек тілінен mathematike «зерделеу, ғылым» + латын тілінен function «орындау, міндеттеме, жарна» 2. Әзербайжан: riyazi funksiyalar 3. Қырғыз: математикалык функциялар 4. Өзбек: matematik funktsiyalar 5. Түрік: matematiksel fonksiyonlar 6. Ағылшын: mathematical functions 7. Испан: función matemática 8. Неміс: mathematische funktionen 9. Француз: fonctions mathématiques 10. Бекітілген нұсқасы: функция in ([x]) – in ([x]) функциясы (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, математикалық функциялар нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+13	+13
120.	текстовые функции	мәтіндік функциялар	текстовые функции мәтіндік функциялар Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Мәтіндік функциялар – пайдаланушыға мәтінді өңдеуге мүмкіндік беретін функциялар. Этимологиясы: латын тілінен textus «бума» + function «орындау, міндеттеме, жарна» 2. Әзербайжан: mətn funksiyaları 3. Қырғыз: тексттик функциялар 4. Өзбек: matn funktsiyalari 5. Түрік: metin işlevleri 6. Ағылшын: text functions 7. Испан: funciones de texto 8. Неміс: textfunktionen 9. Француз: fonctions de texte 10. Бекітілген нұсқасы: текстовый редактор – мәтіндік редактор (2022); функция in ([x]) – in ([x]) функциясы (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, мәтіндік функциялар нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+13	+13
121.	точечная диаграмма	нүктелік диаграмма	точечная диаграмма нүктелік диаграмма Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Нүктелік диаграмма – координаталық жазықтықтағы мәндердің жұптарын салыстыру немесе олардың арасындағы байланысты табу үшін қолданылатын диаграмма. Этимологиясы: орыс тілінен тыкать «түрту, шұқу» + көне грек тілінен διάγραμμα «сурет, бейне» 2. Әзербайжан: nöqtə diaqramı 3. Қырғыз: чачыратуу диаграммасы 4. Өзбек: nuqta diagrammasi 5. Түрік: dağılım grafiği 6. Ағылшын: dot chart 7. Испан: diagrama de puntos 8. Неміс: punktdiagramm 9. Француз: diagramme de points 10. Бекітілген нұсқасы: облако точек – нүктелер бұлты (2021); круговая диаграмма – шеңбер диаграмма (2022); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, нүктелік диаграмма нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+7	+7
122.	претекстинг	претекстинг	претекстинг претекстинг Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Претекстинг – жәбірленушіден белгілі бір ақпаратты алу немесе белгілі бір әрекетті жасату мақсатында алдын ала жасалған сценарий (претекст) бойынша көбіне телефон арқылы жүзеге асырылатын әрекет. Этимологиясы: ағылшын тілінен pretexting «сценарий» 2. Әзербайжан: pretexting 3. Қырғыз: претекстинг 4. Өзбек: preeksting 5. Түрік: ön metinlendirme 6. Ағылшын: pretexting 7. Испан: pretexting 8. Неміс: prätexting 9. Француз: pretexting 10. Бекітілген нұсқасы: бекітілмеген 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, претекстинг нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+9	+9
123.	счетчик	санауыш, есептеуіш	счетчик санауыш, есептеуіш Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Санауыш – әр жаңа тәсілмен мәні өзгеретін айнымалы. Этимологиясы: орыс тілінен чет, считать «сан, жұп, санау» 2. Әзербайжан: sayğac 3. Қырғыз: эсептөө 4. Өзбек: hisoblagich 5. Түрік: sayaç 6. Ағылшын: counter 7. Испан: contador 8. Неміс: zähler 9. Француз: compteur 10. Бекітілген нұсқасы: бета-счетчик – бета-санауыш (2016) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, санауыш нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+13	+13
124.	факториал числа	санның факториалы	факториал числа санның факториалы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Санның факториалы – 1-ден п-ге дейінгі барлық натурал сандардың көбейтіндісі, яғни п! = 1 • 2 • 3 … п. Этимологиясы: латын тілінен factorialis «белсенді, өндіруші, көбейту» 2. Әзербайжан: sayı faktorial 3. Қырғыз: сандын факториалы 4. Өзбек: raqam faktoriali 5. Түрік: sayı faktörü 6. Ағылшын: factorial of a number 7. Испан: factorial del número 8. Неміс: faktorzahl 9. Француз: factorielle d`un nombre 10. Бекітілген нұсқасы: квантовые числа – кванттық сандар (2018) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, санның факториалы нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+3	+3
125.	сервисное программное обеспечение	сервистік бағдарламалық жасақтама	сервисное программное обеспечение сервистік бағдарламалық жасақтама Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Сервистік бағдарламалық жасақтама – базалық бағдарламалық қамтамасыз етудің мүмкіндіктерін кеңейтетін және пайдаланушының неғұрлым ыңғайлы жұмыс ортасын ұйымдастыратын бағдарламалар мен бағдарламалық кешендер. Этимологиясы: француз тілінен servise «қызмет, көмек» + грек тілінен programma «хабарлама» + орыс тілінен обеспечить «жабдықтау, қамтамасыз ету» 2. Әзербайжан: xidmət proqramı 3. Қырғыз: сервистик программалык камсыздоо 4. Өзбек: xizmat dasturi 5. Түрік: servis yazılımı 6. Ағылшын: service software 7. Испан: software de Servicio 8. Неміс: service-software 9. Француз: logiciel de service 10. Бекітілген нұсқасы: интернет-сервис – интернет-сервис (2022); програмное обеспечение – бағдарламалық жасақтама (2006); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, сервистік бағдарламалық жасақтама нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг-1	-1
126.	технические опасности	техникалық қауіптер	технические опасности техникалық қауіптер Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Техникалық қауіптер – компьютердің бағдарламалық жасақтамасына, онда сақталған ақпаратқа зиян келтіретін, оның құпиялылығын бұзатын немесе жеке ақпаратты ұрлау қаупінің түрі. Этимологиясы: көне грек тілінен τεχνική «жасанды» + орыс тілінен опасный «қауіпті» 2. Әзербайжан: texniki təhlükələr 3. Қырғыз: техникалык коркунучтар 4. Өзбек: texnik xavflar 5. Түрік: teknik tehlikeler 6. Ағылшын: technical hazards 7. Испан: peligros técnicos 8. Неміс: technische gefahren 9. Француз: risques techniques 10. Бекітілген нұсқасы: специальные технические средства – арнаулы техникалық құралдар (2022); оценка и управление опасностью – қауіпті бағалау және басқару (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, техникалық қауіптер нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
127.	таблица трассировки	трассировка кестесі, трассалау кестесі	таблица трассировки трассировка кестесі, трассалау кестесі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Трассалау кестесі – алгоритмді орындаудағы процессор жұмысының моделі. Этимологиясы: латын тілінен tabula «тақта, кесте» + латын тілінен trasse «сызық» 2. Әзербайжан: izləmə cədvəli 3. Қырғыз: издөө таблицасы 4. Өзбек: kuzatuv jadvali 5. Түрік: izleme tablosu 6. Ағылшын: trace table 7. Испан: tabla de seguimiento 8. Неміс: аblaufverfolgungstabelle 9. Француз: table de trace 10. Бекітілген нұсқасы: трассировка лучей – сәулелерді трассалау (2021); электронная таблица – электрондық кесте (2021) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, трассалау кестесі нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+13	+13
128.	аргумент функции	функция аргументі	аргумент функции функция аргументі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Функция аргументі – функцияны есептеу үшін қолданылатын бастапқы деректер. Функцияның аргументі ұяшықтарға немесе ауқымдарға (диапазондарға) сілтемелер болуы мүмкін. Этимологиясы: латын латын argumentum «баяндау, әңгіме, тақырып» + function «орындау, міндеттеме, жарна» 2. Әзербайжан: funksiya arqumenti 3. Қырғыз: функциянын аргументи 4. Өзбек: funktsiya argumenti 5. Түрік: işlev argümanı 6. Ағылшын: function argument 7. Испан: argumento de función 8. Неміс: funktionsargument 9. Француз: argument de fonction 10. Бекітілген нұсқасы: аргумент – аргумент (2018); функция in ([x]) – in ([x]) функциясы (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, функция аргументі нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+13	+13
129.	формула Хартли; хартлиевское количество информации; мера Хартли	Хартли формуласы; Хартлидің ақпарат мөлшері; Хартли өлшемі	формула Хартли; хартлиевское количество информации; мера Хартли Хартли формуласы; Хартлидің ақпарат мөлшері; Хартли өлшемі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Хартли формуласы (хартлидің ақпарат мөлшері немесе Хартли өлшемі) – хабарламада қамтылған ақпарат мөлшерін анықтайтын ақпараттың логарифмдік өлшемі. Этимологиясы: латын тілінен formula «қалып, түр» 2. Әзербайжан: Hartley formulu 3. Қырғыз: Хартли формуласы 4. Өзбек: Xartli formulasi 5. Түрік: Hartley formülü 6. Ағылшын: the Hartley formula 7. Испан: fórmula de Hartley 8. Неміс: Hartley-Formel 9. Француз: formule Hartley 10. Бекітілген нұсқасы: формула – формула (2018) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, Хартли формуласы нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+13	+13
130.	цифровая репутация	цифрлық бедел	цифровая репутация цифрлық бедел Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Цифрлық бедел – бұл интернеттегі ескертулер арқылы қалыптасатын белгігі бір брендтің, пайдаланушының немесе көпшіліктің бейнесі, яғни пайдаланушылар туралы желідегі жағымды немесе жағымсыз мәліметтер. Этимологиясы: латын тілінен cifra, араб тілінен صفر‎ (ṣifr) «бос, нөл» + латын тілінен reputātiō «ойлау, пайымдау» 2. Әзербайжан: rəqəmsal nüfuz 3. Қырғыз: санариптик репутация 4. Өзбек: raqamli obro` 5. Түрік: dijital itibar 6. Ағылшын: digital reputation 7. Испан: reputación digital 8. Неміс: digitaler ruf 9. Француз: réputation numérique 10. Бекітілген нұсқасы: цифровая видеоинформация – цифрлық бейнеақпарат (2022); рационально-правовая репутация – рационал-құқықтық бедел; рационал-құқықтық репутация (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, цифрлық бедел нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+7	+7
131.	цикл предварительной проверки условии	шартты алдын ала тексеру циклі	цикл предварительной проверки условии шартты алдын ала тексеру циклі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Шартты алдын ала тексеру циклі – циклдің қайталану саны алдын ала белгісіз болған жағдайда қолданылатын іс-әрекеттің, дамудың аяқталған шеңберін құрайтын құбылыстардың, процестердің, жұмыстардың жиынтығы. Этимологиясы: көне грек κύκλος «шеңбер; дөңгелек» + орыс тілінен предварить «алдын алу» + про- + верить «сену, илану» + слово «сөз» 2. Әзербайжан: şərtlərin əvvəlcədən yoxlanılması dövrü 3. Қырғыз: шарттарды алдын ала текшерүү цикли 4. Өзбек: shartlarni oldindan tekshirish davri 5. Түрік: ön koşul doğrulama döngüsü 6. Ағылшын: pre-condition check cycle 7. Испан: ciclo de precomprobación de condiciones 8. Неміс: voraussetzungsvalidierungszyklus 9. Француз: cycle de pré-vérification des conditions 10. Бекітілген нұсқасы: цикл выполнения команды – пәрменді орындау циклі (2021); предварительная социализация – алдын ала әлеуметтену (2022); взаимопроверка – өзара тексеру (2021); условие – шарт (2020) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, шартты алдын ала тексеру циклі нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+13	+13
132.	бесконечный цикл	шексіз цикл	бесконечный цикл шексіз цикл Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Шексіз цикл – бағдарламаны шексіз орындау үшін қолданылатын әдіс. Этимологиясы: көне грек κύκλος «шеңбер; дөңгелек» + орыс тілінен без- + конец «шетсіз, шексіз» 2. Әзербайжан: sonsuz döngə 3. Қырғыз: чексиз цикл 4. Өзбек: cheksiz tsikl 5. Түрік: sınırsız döngü 6. Ағылшын: infinite loop 7. Испан: ciclo infinito 8. Неміс: Endlosschleife 9. Француз: boucle infinie 10. Бекітілген нұсқасы: цикл выполнения команды – пәрменді орындау циклі (2021); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, шексіз цикл нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
133.	функции электронных таблиц	электрондық кесте функциялары	функции электронных таблиц электрондық кесте функциялары Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Электрондық кесте функциялары – Бағдарлама жадында сақталып тұрған арнайы формулалар. Этимологиясы: латын тілінен function «орындау, міндеттеме, жарна» + көне грек тілінен ἤλεκτρον «электр, жылтыр металл; янтарь» + латын тілінен tabula «тақта, кесте» 2. Әзербайжан: elektron tablo funksiyaları 3. Қырғыз: электрондук таблицанын функциялары 4. Өзбек: elektron jadval funktsiyalari 5. Түрік: elektronik tablo işlevleri 6. Ағылшын: spreadsheet functions 7. Испан: funciones de hoja de cálculo 8. Неміс: tabellenkalkulationsfunktionen 9. Француз: fonctions des feuilles de calcul 10. Бекітілген нұсқасы: функция in ([x]) – in ([x]) функциясы (2022); электронная таблица – электрондық кесте (2021) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, электрондық кесте функциялары нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+13	+13
134.	оператор break (оператор разрыва)	break операторы (үзілу операторы)	оператор break (оператор разрыва) break операторы (үзілу операторы) Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Break операторы (үзілу операторы) – циклды мерзімінен бұрын аяқтау үшін қолданылатын оператор Этимологиясы: ағылшын тілінен break «үзілу, жұлыну» + латын тілінен ореrātоr «работник, производитель» 2. Әзербайжан: break operatoru 3. Қырғыз: break оператору 4. Өзбек: break operatori 5. Түрік: break operatörü 6. Ағылшын: the break statement 7. Испан: operador break 8. Неміс: break-аnweisung 9. Француз: opérateur break 10. Бекітілген нұсқасы: оператор – оператор (2017) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, break операторы (үзілу операторы) нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+9	+9
135.	оператор сontinue (оператор продолжить)	сontinue операторы (жалғастыру операторы)	оператор сontinue (оператор продолжить) сontinue операторы (жалғастыру операторы) Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Continue операторы (жалғастыру операторы) – циклдің кейбір мәліметтерін өткізіп жіберіп, ағымдағы итерацияны мерзімінен бұрын аяқтауға мүмкіндік беретін оператор. Этимологиясы: ағылшын тілінен сontinue «жалғастыру» + латын тілінен ореrātоr «работник, производитель» 2. Әзербайжан: davamlı operator 3. Қырғыз: continue оператору 4. Өзбек: davom etish operatori 5. Түрік: devam ifadesi 6. Ағылшын: the continue statement 7. Испан: operador continue 8. Неміс: continue-аnweisung 9. Француз: opérateur continue 10. Бекітілген нұсқасы: оператор – оператор (2017) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, сontinue операторы (жалғастыру операторы) нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+13	+13
136.	частота шины	шинаның жиілігі	частота шины шинаның жиілігі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Шинаның жиілігі – процессор мен жүйелік шина арасында мәлімет алмасуды жүзеге асыратын тактілік жиілік. Этимологиясы: орыс тілінен частый «жиі» + неміс тілінен scheiden «бөліп алу, бөлшек» 2. Әзербайжан: şin tezliyi 3. Қырғыз: Тир жыштыгы 4. Өзбек: shinalar chastotasi 5. Түрік: lastik frekansı 6. Ағылшын: bus frequency 7. Испан: frecuencia del neumático 8. Неміс: reifen-frequenz 9. Француз: fréquence des pneus 10. Бекітілген нұсқасы: частота циклическая – циклдік жиілік (2018); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, шинаның жиілігі нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг0	0
137.	производительность сети	желінің өнімділігі	производительность сети желінің өнімділігі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Желінің өнімділігі – бір-бірімен немесе сыртқы ортамен өзара әрекеттесу үшін ендірілген құралдармен және технологиялармен жабдықталған физикалық объектілер арасындағы деректерді беру желісінің тұжырымдамасы. Этимологиясы: көне славян сеть «тұзақ, ау» + орыс тілінен производить «өндіру» 2. Әзербайжан: şəbəkə performansı 3. Қырғыз: тармактын иштеши 4. Өзбек: tarmoq ishlashi 5. Түрік: ağ performansı 6. Ағылшын: network performance 7. Испан: rendimiento de la red 8. Неміс: netzwerkleistung 9. Француз: performances du réseau 10. Бекітілген нұсқасы: социальная сеть – әлеуметтік желі (2022); производительность – өнімділік (2016) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, желінің өнімділігі нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+9	+9
138.	динамическая серия	динамикалық қатар, динамикалық серия	динамическая серия динамикалық қатар, динамикалық серия Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Динамикалық қатар – деректердің уақытқа байланысты зерттелуін өрнектейтін функция. Этимологиясы: көне грек тілінен δύναμις «күш, қуат» + латын тілінен series «қатар, тізбек» 2. Әзербайжан: dinamik seriya 3. Қырғыз: динамикалык сериялар 4. Өзбек: dinamik seriyalar 5. Түрік: dinamik seri 6. Ағылшын: dynamic series 7. Испан: serie dinámica 8. Неміс: dynamische serie 9. Француз: série dynamique 10. Бекітілген нұсқасы: динамическая память с произвольным доступом (Dram) – еркін қолжетімді динамикалық жады (Dram) (2021); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, динамикалық қатар нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
139.	системная программа	жүйелік бағдарлама	системная программа жүйелік бағдарлама Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Жүйелік бағдарлама – операциялық жүйенің мүмкіндіктерін арттыратын және ақпараттық жұмыстардың қандай түрін болса да басқаратын программа. Этимологиясы: көне грек тілінен σύστημα «тұтас, біріккен» + грек тілінен programma «хабарлама» 2. Әзербайжан: sistem proqramı 3. Қырғыз: тутум программасы 4. Өзбек: tizim dasturi 5. Түрік: sistem programı 6. Ағылшын: system program 7. Испан: programa del sistema 8. Неміс: systemprogramm 9. Француз: programme système 10. Бекітілген нұсқасы: единая информационная система – бірыңғай ақпараттық жүйе (2022); образовательная программа – білім беру бағдарламасы (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, жүйелік бағдарлама нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+13	+13
140.	системная шина	жүйелік шина	системная шина жүйелік шина Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Жүйелік шина – процессорлар арасында және дербес компьютердің басқа да құрылғыларының арасында ақпарат тасымалдаушы. Этимологиясы: көне грек тілінен σύστημα «тұтас, біріккен» + неміс тілінен scheiden «бөліп алу, бөлшек» 2. Әзербайжан: sistem şinləri 3. Қырғыз: системалык шина 4. Өзбек: tizim shinalari 5. Түрік: sistemsel büs 6. Ағылшын: system bus 7. Испан: bus del sistema 8. Неміс: systembus 9. Француз: bus système 10. Бекітілген нұсқасы: единая информационная система – бірыңғай ақпараттық жүйе (2022); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, жүйелік шина нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+13	+13
141.	частота системной шины	жүйелік шинаның жиілігі	частота системной шины жүйелік шинаның жиілігі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Жүйелік шинаның жиілігі – бұл процессор мен компьютердің жедел жады арасында деректер алмасатын тактілік жиілік. Этимологиясы: орыс тілінен частый «жиі» + көне грек тілінен σύστημα «тұтас, біріккен» + неміс тілінен scheiden «бөліп алу, бөлшек» 2. Әзербайжан: sistem şinlərinın tezliyi 3. Қырғыз: системалык шиналардын жыштыгы 4. Өзбек: tizim shinalarining chastotasi 5. Түрік: sistem veri yolu frekansı 6. Ағылшын: system bus frequency 7. Испан: frecuencia de bus del sistema 8. Неміс: systembus-frequenz 9. Француз: fréquence des bus système 10. Бекітілген нұсқасы: частота циклическая – циклдік жиілік (2018); единая информационная система – бірыңғай ақпараттық жүйе (2022); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, жүйелік шинаның жиілігі нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+7	+7
142.	скорость передачи данных	деректерді беру жылдамдығы	скорость передачи данных деректерді беру жылдамдығы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Деректерді беру жылдамдығы – уақыт бірлігінде берілетін деректер көлемі. Этимологиясы: латын тілінен vēlōcitās «қарқындылық, жылдамдық» + передать «тапсыру» + орыс тілінен дать «беру» 2. Әзербайжан: məlumat ötürmə sürəti 3. Қырғыз: маалымат ылдамдыгы 4. Өзбек: ma`lumotlarni uzatish tezligi 5. Түрік: veri aktarım hızı 6. Ағылшын: data transfer rate 7. Испан: velocidad de transferencia de datos 8. Неміс: datenübertragungsrate 9. Француз: débit de données 10. Бекітілген нұсқасы: поступательная скорость – іргелілемелі жылдамдық (2021); передача данных – деректер тарату, деректер беру (2016) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, деректерді беру жылдамдығы нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
143.	теория вероятности	ықтималдылық теориясы	теория вероятности ықтималдылық теориясы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Ықтималдылық теориясы – математиканың кездейсоқ бір оқиғаның ықтималдығы бойынша онымен қандай да бір байланыста болатын, басқа бір кездейсоқ оқиғаның ықтималдығын анықтауға мүмкіндік беретін бөлімі. Этимологиясы: көне грек тілінен θεωρία «қарау, бақылау, зерделеу» + көне славян вѣрѫ ѩти «нану, илану» 2. Әзербайжан: ehtimal nəzəriyyəsi 3. Қырғыз: ыктымалдуулук теориясы 4. Өзбек: ehtimollik nazariyasi 5. Түрік: olasılık teorisi 6. Ағылшын: probability theory 7. Испан: cálculo de probabilidades 8. Неміс: wahrscheinlichkeitstheorie 9. Француз: théorie des probabilités 10. Бекітілген нұсқасы: безусловная вероятность – шартсыз ықтималдылық (2021); теория торможения – тежеу теориясы (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, ықтималдылық теориясы нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+9	+9
144.	прикладное (специальное) программное обеспечение	қолданбалы (арнайы) бағдарламалық жасақтама	прикладное (специальное) программное обеспечение қолданбалы (арнайы) бағдарламалық жасақтама Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Қолданбалы (арнайы) бағдарламалық жасақтама – қолданбалы мәселелерді шешуді қамтамасыз ететін жеке қолданбалы бағдарламалар мен қолданбалы дестелерден тұратын бағдарламалық жасақтаманың бөлігі. Этимологиясы: көне славян тілінен класть «қою, салу» + грек тілінен programma «хабарлама» + орыс тілінен обеспечить «жабдықтау, қамтамасыз ету» 2. Әзербайжан: tətbiq (xüsusi) proqram təminatı 3. Қырғыз: колдонмо (атайын) программалык камсыздоо 4. Өзбек: amaliy (maxsus) dasturiy ta`minot 5. Түрік: uygulamalı (özel) yazılım 6. Ағылшын: application (special) software 7. Испан: aplicaciones (especiales) 8. Неміс: angewandte (spezielle) software 9. Француз: logiciel d & apos; application (spécial) 10. Бекітілген нұсқасы: интерфейс прикладного программирования – қолданбалы бағдарламалау интерфейсі (2021); програмное обеспечение – бағдарламалық жасақтама (2006); единая информационная система – бірыңғай ақпараттық жүйе (2022); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, қолданбалы (арнайы) бағдарламалық жасақтама нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+1	+1
145.	сопроцессор	сопроцессор, теңпроцессор	сопроцессор сопроцессор, теңпроцессор Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Сопроцессор – негізгі процессордың қызметтік мүмкіндігін толықтыратын микропроцессорлық элемент немесе мамандандырылған арнайы процессор. Этимологиясы: ағылшын тілінен сo- + processor «жетілдіруші, игеруші» 2. Әзербайжан: koprosessor 3. Қырғыз: иштетүү 4. Өзбек: koprotsessor 5. Түрік: yardımcı işlemci 6. Ағылшын: coprocessor 7. Испан: coprocesador 8. Неміс: сoprozessor 9. Француз: coprocesseur 10. Бекітілген нұсқасы: бекітілмеген 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, сопроцессор нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+11	+11
146.	расширение слота	слот кеңейтілімі	расширение слота слот кеңейтілімі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Слот кеңейтілімі – компьютердің аналық тақшасындағы кеңейтілімнің алып-қосу ойығы Этимологиясы: орыс тілінен расширить «кеңейту» + slot «ажырау, ағытпа» 2. Әзербайжан: yuvanın genişləndirilməsi 3. Қырғыз: слотту кеңейтүү 4. Өзбек: uyani kengaytirish 5. Түрік: yuvanın genişletilmesi 6. Ағылшын: extension de fente 7. Испан: slot-erweiterung 8. Неміс: expansión de ranura 9. Француз: slot expansion 10. Бекітілген нұсқасы: расширение – кеңейме, кеңейту (2004); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, слот кеңейтілімі нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+8	+8
147.	видеокарта	бейнекарта	видеокарта бейнекарта Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Бейнекарта – кескіндерді сақтау үшін ғана пайдаланылатын меншікті жедел жады бар құрылғы. Этимологиясы: латын тілінен vidēre «көру» + charta «папирус парағы, қағаз» 2. Әзербайжан: video kart 3. Қырғыз: сүрөттөр карта 4. Өзбек: grafik karta 5. Түрік: ekran kartı 6. Ағылшын: video card 7. Испан: tarjeta gráfica 8. Неміс: grafikkarte 9. Француз: carte graphique 10. Бекітілген нұсқасы: видеозапись – бейнежазба (2022); звуковая карта – дыбыстық карта (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, бейнекарта нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+7	+7
148.	сетевая плата	желілік тақша	сетевая плата желілік тақша Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Желілік тақша – компьютерге басқа желілік құрылғылармен өзара әрекеттесуге мүмкіндік беретін қосымша құрылғы. Этимологиясы: көне славян сеть «тұзақ, ау» + плата «теңестіру» 2. Әзербайжан: şəbəkə kartı 3. Қырғыз: тармак тактасы 4. Өзбек: tarmoq kartasi 5. Түрік: ağ kartı 6. Ағылшын: network card 7. Испан: tarjeta de red 8. Неміс: netzwerk-karte 9. Француз: carte réseau 10. Бекітілген нұсқасы: система операционная сетевая – желілік операциялық жүйе (2016); звуковая плата – дыбыстық тақша (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, желілік тақша нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+11	+11
149.	порты ввода/вывода	енгізу/шығару порттары	порты ввода/вывода енгізу/шығару порттары Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Енгізу/шығару порттары – корпустың алдыңғы немесе артқы тақтасындағы ажыратқыштар. Этимологиясы: латын тілінен portus «айлақ, тұрақ» + орыс тілінен вводить «енгізу» + выводить «шығару» 2. Әзербайжан: I/O portları 3. Қырғыз: киргизүү/чыгаруу порттору 4. Өзбек: giriş/çıkış portları 5. Түрік: kirish/chiqish portlari 6. Ағылшын: I/O ports 7. Испан: puertos de e / s 8. Неміс: e/A-Ports 9. Француз: ports d`e / s 10. Бекітілген нұсқасы: внешний порт – сыртқы порт (2022); цифровой ввод – цифрлық енгізу (2021); цифровой вывод – цифрлық шығару (2021); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, енгізу/шығару порттары нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
150.	Google диск	Google диск	Google диск Google диск Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Google Drive – бұл Google әзірлеген файлдарды сақтау, өңдеу және синхрондау қызметі Этимологиясы: ағылшын тілінен Google Drive «жүргізу» 2. Әзербайжан: Google Disk 3. Қырғыз: Google диск 4. Өзбек: Google Drive 5. Түрік: Google Drive 6. Ағылшын: Google Drive 7. Испан: Google Drive 8. Неміс: Google Drive 9. Француз: Google Drive 10. Бекітілген нұсқасы: бекітілмеген 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, Google диск нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
151.	pip (менеджер пакетов)	pip (пакеттер менеджері)	pip (менеджер пакетов) pip (пакеттер менеджері) Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Pip (пакеттер менеджері) – Python-да жазылған программалық пакеттерді орнату және басқару үшін пайдаланылатын пакетті басқару жүйесі. Этимологиясы: ағылшын тілінен Python Package Index (PyPI) «Пизон орамдарының тізімі» 2. Әзербайжан: pıp (paket meneceri) 3. Қырғыз: pip (пакет менеджери) 4. Өзбек: pip (paket menejeri) 5. Түрік: pıp (paket yöneticisi) 6. Ағылшын: pip (package manager) 7. Испан: pip (gestor de paquetes) 8. Неміс: pip (paketmanager) 9. Француз: pip (gestionnaire de paquets) 10. Бекітілген нұсқасы: бекітілмеген 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, pip (пакеттер менеджері) нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+11	+11
152.	Веб 2.0	Web 2.0, Уеб 2.0, Веб 2.0	Веб 2.0 Web 2.0, Уеб 2.0, Веб 2.0 Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Web 2.0 – желілік өзара әрекеттесуді ескере отырып, мейлінше көп адамдар қолданатын жүйелерді жобалау әдісі. Этимологиясы: ағылшын тілінен world wide web «дүниежүзілік компьютерлік желі» 2. Әзербайжан: Veb 2.0 3. Қырғыз: Веб 2.0 4. Өзбек: Veb 2.0 5. Түрік: Web 2.0 6. Ағылшын: Web 2.0 7. Испан: Web 2.0 8. Неміс: Web 2.0 9. Француз: Web 2.0 10. Бекітілген нұсқасы: веб-сайт – веб-сайт (2021) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, Web 2.0 нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+9	+9
153.	Веб 3.0	Web 3.0, Уеб 3.0, Веб 3.0	Веб 3.0 Web 3.0, Уеб 3.0, Веб 3.0 Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Web 3.0 – Web 2.0 де жүзеге асқан тұжырымдаманың жалғасы, кәсіби негізде жоғары сапалы мазмұн мен қызметтерді жасауға мүмкіндік беретін интернет технология. Этимологиясы: ағылшын тілінен world wide web «дүниежүзілік компьютерлік желі» 2. Әзербайжан: Veb 3.0 3. Қырғыз: Веб 3.0 4. Өзбек: Veb 3.0 5. Түрік: Web 3.0 6. Ағылшын: Web 3.0 7. Испан: Web 3.0 8. Неміс: Web 3.0 9. Француз: Web 3.0 10. Бекітілген нұсқасы: веб-сайт – веб-сайт (2021) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, Web 3.0 нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+9	+9
154.	Веб-форум	Web-форум, Веб-форум, Уеб-форум, Web-форумы	Веб-форум Web-форум, Веб-форум, Уеб-форум, Web-форумы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Web-форумы – бір немесе бірнеше тақырып бойынша Интернетті пайдаланушылар арасында байланыс орнату ортасы. Этимологиясы: ағылшын тілінен world wide web «дүниежүзілік компьютерлік желі» + латын тілінен forum «нарық алаңы» 2. Әзербайжан: Veb forum 3. Қырғыз: Веб форум 4. Өзбек: Veb-forum 5. Түрік: Web Forumu 6. Ағылшын: Web Forum 7. Испан: Foro web 8. Неміс: Webforum 9. Француз: Forum Web 10. Бекітілген нұсқасы: форум – форум (2017); веб-сайт – веб-сайт (2021) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, Web-форумы нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+9	+9
155.	аппаратное оборудование	аппараттық жабдықтама, аппараттық жабдық	аппаратное оборудование аппараттық жабдықтама, аппараттық жабдық Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Аппараттық жабдық – бағдарламалық жасақтама мен деректерді (есептеу жүйесі сақтайтын және өңдейтін ақпаратты) қоспағанда, жүйенің немесе желінің құрамына кіретін есептеу құрылғысының электрондық және механикалық бөліктері. Этимологиясы: латын тілінен apparatus «дайындау, жабдықтар, ыдыс-аяқ» + көне славян тілінен оруда «еңбек, жұмыс» 2. Әзербайжан: avadanlıq avadanlığı 3. Қырғыз: аппараттык жабдык 4. Өзбек: uskuna uskunalari 5. Түрік: cihaz donanımı 6. Ағылшын: hardware equipment 7. Испан: hardware 8. Неміс: hardware 9. Француз: matériel 10. Бекітілген нұсқасы: оборудование объекта – объектіні жабдықтау (2022); оборудование – жабдық (2020); агентурный аппарат – агентуралық аппарат (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, аппараттық жабдық нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+11	+11
156.	системное оборудование	жүйелік жабдықтама, жүйелік жабдық	системное оборудование жүйелік жабдықтама, жүйелік жабдық Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Жүйелік жабдық – желілік есептеуіш жүйелердегі жалпы ресурстарды: оптикалық дискілердегі желілік жинақтауыштарды, принтерлерді, сканерлерді, жіберілетін хабарламаларды және т.б. басқаруға арналған бағдарламалық жабдықтама. Этимологиясы: көне грек тілінен σύστημα «тұтас, біріккен» + + көне славян тілінен оруда «еңбек, жұмыс» 2. Әзербайжан: sistem avadanlığı 3. Қырғыз: системалык жабдыктар 4. Өзбек: tizim uskunalari 5. Түрік: sistem donanımı 6. Ағылшын: system equipment 7. Испан: hardware del sistema 8. Неміс: system-hardware 9. Француз: matériel système 10. Бекітілген нұсқасы: оборудование объекта – объектіні жабдықтау (2022); оборудование – жабдық (2020); файловая система – файлдық жүйе (2021) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, жүйелік жабдық нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+11	+11
157.	cетевая модель данных	деректердің желілік моделі	cетевая модель данных деректердің желілік моделі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Деректердің желілік моделі – 1) иерархиялық тәсілдің кеңеюін көрсететін логикалық деректер моделі; 2) құрылымдық аспектіні, тұтастық аспектісін және желілік дерекқорлардағы деректерді өңдеу аспектісін сипаттайтын қатаң математикалық теория. Этимологиясы: көне славян сеть «тұзақ, ау» + латын тілінен modulus «өлшем, үлгі» + орыс тілінен дать «беру» 2. Әзербайжан: şəbəkə məlumat modeli 3. Қырғыз: тармактык маалымат модели 4. Өзбек: tarmoq ma`lumotlar modeli 5. Түрік: ağ veri modeli 6. Ағылшын: network data model 7. Испан: modelo de datos de red 8. Неміс: netzwerkdatenmodell 9. Француз: modèle de données réseau 10. Бекітілген нұсқасы: система операционная сетевая – желілік операциялық жүйе (2016); моделирование загрязнения воздуха – ауаның ластануын модельдеу (2022); открытые данные – ашық деректер (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, деректердің желілік моделі нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
158.	сортировка данных	деректерді сұрыптау	сортировка данных деректерді сұрыптау Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Деректерді сұрыптау – белгіленген ережелерге сәйкес, мәселен мәтіндерді әліпбилік тәртіп бойынша, сандар жиынын көлемі (өсуі, кемуі) бойынша, жиын элементтерін индекстеріне қарай қайта іріктеп орналастыру. Этимологиясы: латын тілінен sortieren «таңдау, үлестіру» + орыс тілінен дать «беру» 2. Әзербайжан: məlumatların çeşidlənməsi 3. Қырғыз: маалыматтарды сорттоо 4. Өзбек: ma`lumotlarni saralash 5. Түрік: verileri sıralama 6. Ағылшын: sorting data 7. Испан: clasificación de datos 8. Неміс: sortieren von daten 9. Француз: tri des données 10. Бекітілген нұсқасы: пузырьковая сортировка – көпіршікті сұрыптау (2021); открытые данные – ашық деректер (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, деректерді сұрыптау нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
159.	фильтрация данных	деректерді сүзгілеу	фильтрация данных деректерді сүзгілеу Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Деректерді сүзгілеу – белгілі бір жазбаларды есеп, сұрау немесе кесте формасында көрсетуге, сондай-ақ есептен, кестеден тек белгілі бір жазбаларды ғана басып шығаруға мүмкіндік беретін, Access дерекқорларында көрсетілуге тиісті деректерді ғана берудің пайдалы әдісі. Этимологиясы: латын тілінен filtrum «сүзгі» + орыс тілінен дать «беру» 2. Әзербайжан: məlumatların süzülməsi 3. Қырғыз: маалыматтарды чыпкалоо 4. Өзбек: ma`lumotlarni filtrlash 5. Түрік: verileri filtrelemek 6. Ағылшын: data filtering 7. Испан: filtrado de datos 8. Неміс: daten filtern 9. Француз: filtrage des données 10. Бекітілген нұсқасы: гипер-фильтрация – гипер сүзгілеу (2021); стерильная фильтрация – стерилді фильтрлеу (2022); фильтрация документов – құжаттарды реттеу (2016); открытые данные – ашық деректер (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, деректерді сүзгілеу нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+7	+7
160.	сортировка в программировании	бағдарламалауда сұрыптау, бағдарламаішілік сұрыптау	сортировка в программировании бағдарламалауда сұрыптау, бағдарламаішілік сұрыптау Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Бағдарламалауда сұрыптау – бұл қандай да бір массив элементтерін кему немесе өсу ретімен ауыстыру процесі. Этимологиясы: латын тілінен sortieren «таңдау, үлестіру» + грек тілінен programma «хабарлама» 2. Әзербайжан: proqramlaşdırmada çeşidləmə 3. Қырғыз: программалоодо сорттоо 4. Өзбек: dasturlashda saralash 5. Түрік: programlama sıralaması 6. Ағылшын: sorting in programming 7. Испан: ordenar en programación 8. Неміс: sortieren in der programmierung 9. Француз: tri en programmation 10. Бекітілген нұсқасы: образовательная программа – білім беру бағдарламасы (2022); пузырьковая сортировка – көпіршікті сұрыптау (2021); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, бағдарламалауда сұрыптау нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг-3	-3
161.	реляционная база данных	реляциялық деректер базасы, реляциялық дерекқор	реляционная база данных реляциялық деректер базасы, реляциялық дерекқор Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Реляциялық дерекқор – бір ішкі ақпараттары бағаналар және жолдардан тұратын екіөлшемді кесте түрінде берілген деректер базасы. Әртүрлі кестелер арасындағы өзара байланыс белгілі бір бағаналардағы мәліметтер мәндері бойынша орнатылады. Этимологиясы: латын тілінен relativus «салыстырмалы, қатысты» + латын тілінен basis «негіз, табан» + орыс тілінен дать «беру» 2. Әзербайжан: əlaqəli verilənlər bazası 3. Қырғыз: реляциялык маалыматтар базасы 4. Өзбек: relyatsion ma'lumotlar bazasi 5. Түрік: ilişkisel veritabanı 6. Ағылшын: relational database 7. Испан: base de datos relacional 8. Неміс: relationale datenbank 9. Француз: base de données relationnelle 10. Бекітілген нұсқасы: открытые данные – ашық деректер (2022); база данных – дерекқор (2020) 11. Заңнамадағы қолданысы: Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2018 жылғы 20 ақпандағы №240 бұйрығы (деректер базасы) 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, реляциялық дерекқор нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+13	+13
162.	флейм	флейм	флейм флейм Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Флейм – желіні пайдаланушылардың реакциясын күшейту үшін әңгімеге қатысушылардың жазғандарының мән-мағынасына қарамай әртүрлі көңіл күйді көрсететін смайлдар жіберу. Этимологиясы: ағылшын тілінен flame «от, өрт» 2. Әзербайжан: flame 3. Қырғыз: флейм 4. Өзбек: olov 5. Түрік: alev 6. Ағылшын: flame 7. Испан: flame 8. Неміс: flame 9. Француз: flame 10. Бекітілген нұсқасы: блю-флейм – блю-флейм (2019) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, флейм нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
163.	Фон	фон	Фон фон Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Фон – сурет немесе мәтіннің артында орналастырылған түс немесе кескін Этимологиясы: латын тілінен fundus «түп, негіз» 2. Әзербайжан: fon 3. Қырғыз: фон 4. Өзбек: fon 5. Түрік: arka plân 6. Ағылшын: background 7. Испан: fondo 8. Неміс: hintergrund 9. Француз: toile de fond 10. Бекітілген нұсқасы: природный фон – табиғи фон (2022); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, фон нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+13	+13
164.	чат	чат	чат чат Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Чат – нақты уақыт режимінде компьютерлік желі арқылы хабар алмасу құралы, сондай-ақ осындай байланысты ұйымдастыруға мүмкіндік беретін бағдарламалық қамтамасыз ету Этимологиясы: ағылшын тілінен chat «мылжыңдау» 2. Әзербайжан: chat 3. Қырғыз: чат 4. Өзбек: suhbat 5. Түрік: sohbet 6. Ағылшын: chat 7. Испан: chat 8. Неміс: chat 9. Француз: chat 10. Бекітілген нұсқасы: бекітілмеген 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, чат нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+11	+11
165.	информационный носитель	ақпарат тасымалдаушысы, ақпаратты тасымалдағыш	информационный носитель ақпарат тасымалдаушысы, ақпаратты тасымалдағыш Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Ақпаратты тасымалдағыш – енгізілген ақпаратты ұзақ уақыт сақтауға (алып жүруге) қабілетті кез келген материалдық объект немесе орта. Этимологиясы: латын тілінен informatio «түсіндіру, ұғым» + орыс тілінен носить «тасу, тағып жүру» 2. Әзербайжан: informasiya daşıyıcısı 3. Қырғыз: маалымат каражаттары 4. Өзбек: axborot tashuvchisi 5. Түрік: bilgi taşıyıcı 6. Ағылшын: information carrier 7. Испан: medios de información 8. Неміс: Informationsmedium 9. Француз: support d`information 10. Бекітілген нұсқасы: информационный интерфейс – ақпараттық интерфейс (2022); машинный носитель информации – машиналық ақпарат тасымалдағыш (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, ақпаратты тасымалдағыш нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+1	+1
166.	буфер обмена	алмасу буфері	буфер обмена алмасу буфері Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Алмасу буфері – құжаттар мен қосымшалардың арасында мәтіндік және графикалық ақпараттарды алмастыруға арналған Windows жұмысы кезіндегі бөлектелген жедел жад аймағы. Этимологиясы: ағылшын тілінен buffer «соққыны жұмсарту» + орыс тілінен об- + менять «айырбастау» 2. Әзербайжан: panoya 3. Қырғыз: алмашуу буфери 4. Өзбек: bufer 5. Түрік: pano 6. Ағылшын: clipboard 7. Испан: portapapeles 8. Неміс: zwischenablage 9. Француз: presse-papiers 10. Бекітілген нұсқасы: буфер – буфер (2018); обменный курс – айырбас бағамы (2022); конкурентный обмен сообщениями – бәсекелі хабар алмасу (2022); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, алмасу буфері нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
167.	буквенно-цифровая информация	алфавитті-цифрлы ақпарат, әліпбилі-цифрлы ақпарат, әріптік-цифрлық ақпарат	буквенно-цифровая информация алфавитті-цифрлы ақпарат, әліпбилі-цифрлы ақпарат, әріптік-цифрлық ақпарат Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Әріптік-цифрлық ақпарат – дербес компьютерге тінтуірді (әріптер, сан-дар, қызметтік белгілер) бір рет басу арқылы енгізуге болатын кодтық кестенің символдары. Этимологиясы: гот тілінен bōka + латын тілінен cifra, араб тілінен صفر‎ (ṣifr) «бос, нөл» + латын тілінен informatio «түсіндіру, ұсыну, ұғым» 2. Әзербайжан: alfasayısal məlumat 3. Қырғыз: алфавиттик-санариптик маалымат 4. Өзбек: alfanumerik ma`lumotlar 5. Түрік: alfanümerik bilgi 6. Ағылшын: alphanumeric information 7. Испан: información alfanumérica 8. Неміс: alphanumerische Informationen 9. Француз: informations alphanumériques 10. Бекітілген нұсқасы: цифровая видеоинформация – цифрлық бейнеақпарат (2022); буквенная, цифровая, графическая информация – әріптік, цифрлық, графикалық ақпарат (2021); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, әріптік-цифрлық ақпарат нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+11	+11
168.	компьютерная архитектура	компьютер сәулеті, компьютер архитектурасы	компьютерная архитектура компьютер сәулеті, компьютер архитектурасы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Компьютер архитектурасы – бір-бірімен немесе сыртқы ортамен өзара әрекеттесу үшін ендірілген құралдармен және технологиялармен жабдықталған физикалық объектілер арасындағы деректерді беру желісінің тұжырымдамасы. Этимологиясы: ағылшын тілінен computer «есептеуіш» + 2. Әзербайжан: kompüter memarlığı 3. Қырғыз: компьютердик архитектура 4. Өзбек: kompyuter arxitekturasi 5. Түрік: bilgisayar mimarisi 6. Ағылшын: computer architecture 7. Испан: arquitectura informática 8. Неміс: computerarchitektur 9. Француз: architecture informatique 10. Бекітілген нұсқасы: архитектура – архитектура (2022); компьютера – компьютер жады (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, компьютер архитектурасы нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+9	+9
169.	путь к базе данных	мәліметтер қоры жолы, дерекқор жолы	путь к базе данных мәліметтер қоры жолы, дерекқор жолы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Дерекқор жолы – қасиеті белгіленген мәндерді қамтитын кестенің бағаны Этимологиясы: үнді-еуропалық pánthās «соқпақ, сүрлеу» + латын тілінен basis «негіз, табан» + орыс тілінен дать «беру» 2. Әзербайжан: verilənlər bazası yolu 3. Қырғыз: маалыматтар базасына жол 4. Өзбек: ma`lumotlar bazasiga yo`l 5. Түрік: veritabanı yolu 6. Ағылшын: the path to the database 7. Испан: ruta de la base de datos 8. Неміс: pfad zur datenbank 9. Француз: chemin d`accès à la base de données 10. Бекітілген нұсқасы: открытые данные – ашық деректер (2022); база данных – дерекқор (2020) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, дерекқор жолы нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+11	+11
170.	точность информации	ақпараттың дәлдігі	точность информации ақпараттың дәлдігі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Ақпараттың дәлдігі – қажетті дәрежедегі нақты нысанға байланысты ақпараттың сәйкестік дәрежесін сипаттайтын қасиет. Этимологиясы: неміс тілінен pünktlich «нақты, дәл» + латын тілінен informatio «мәлімет, түсіндіру, таныстыру» 2. Әзербайжан: məlumatın dəqiqliyi 3. Қырғыз: маалыматтын тактыгы 4. Өзбек: ma`lumotlarning aniqligi 5. Түрік: bilgilerin doğruluğu 6. Ағылшын: accuracy of information 7. Испан: exactitud de la información 8. Неміс: genauigkeit der Informationen 9. Француз: exactitude de l`information 10. Бекітілген нұсқасы: точность – дәлдік (2021); буквенная, цифровая, графическая информация – әріптік, цифрлық, графикалық ақпарат (2021); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, ақпараттың дәлдігі нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+13	+13
171.	смешанные облака	аралас бұлттар (hybrid cloud)	смешанные облака аралас бұлттар (hybrid cloud) Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Аралас бұлттар – екі немесе одан көп бұлт түрлерінің (жеке, ортақ, қоғамдық) аралас комбинациясы. Этимологиясы: орыс тілінен с- + мешать «араластыру» + көне славян тілінен ob-volkъ «бұлт» 2. Әзербайжан: qarışıq buludlar 3. Қырғыз: аралаш булуттар 4. Өзбек: aralash bulutlar 5. Түрік: karışık bulutlar 6. Ағылшын: hybrid cloud 7. Испан: nubes mixtas 8. Неміс: gemischte wolken 9. Француз: nuages mixtes 10. Бекітілген нұсқасы: смешанный монтаж – аралас монтаж (2021); облако точек – нүктелер бұлты (2021); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, аралас бұлттар нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+9	+9
172.	одномерный массив	бірөлшемді массив	одномерный массив бірөлшемді массив Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Бірөлшемді массив – бір атаумен, бірақ әр түрлі реттік нөмірлермен (индекстермен) реттелген мәліметтер жиынтығы. Этимологиясы: орыс тілінен один «бір» + үндіеуропалық měra, meh «өлшеу» + латын тілінен massa «кесек, құйма» 2. Әзербайжан: bir ölçülü sıra 3. Қырғыз: бир өлчөмдүү массив 4. Өзбек: bir o`lchovli qator 5. Түрік: tek boyutlu dizi 6. Ағылшын: one-dimensional array 7. Испан: matriz unidimensional 8. Неміс: eindimensionales аrray 9. Француз: tableau unidimensionnel 10. Бекітілген нұсқасы: двумерный массив – екіөлшемді массив (2022); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, бірөлшемді массив нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+11	+11
173.	виртуальная машина	виртуалды мәшине	виртуальная машина виртуалды мәшине Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Виртуалды мәшине – бұл нақты қолданбалы компьютерлердің барлық мүмкіндіктерін ұсынатын бағдарламалық компьютерлер. Этимологиясы: латын тілінен virtus «күш, қабілет» + machine «құрылғы, құрылыс» 2. Әзербайжан: virtual maşın 3. Қырғыз: виртуалдык машина 4. Өзбек: virtual mashina 5. Түрік: sanal makine 6. Ағылшын: virtual machine 7. Испан: máquina virtual 8. Неміс: virtuelle Maschine 9. Француз: machine virtuelle 10. Бекітілген нұсқасы: машина поливная – суару мәшинесі (2022); виртуальная встреча – вертуалды кездесу (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, виртуалды мәшине нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+3	+3
174.	частное облако	жеке бұлт	частное облако жеке бұлт Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Жеке бұлт – өзіне-өзі қызмет көрсету порталы арқылы сұраныс бойынша ұсынылатын процессор және сақтау сияқты негізгі есептеу ресурстары бар, бір ұйымға арналған бұлтты есептеу ортасы. Этимологиясы: орыс тілінен часть «бөлік, бөлшек» + көне славян тілінен ob-volkъ «бұлт» 2. Әзербайжан: şəxsi bulud 3. Қырғыз: купуя булут 4. Өзбек: xususiy bulut 5. Түрік: özel bulut 6. Ағылшын: private cloud 7. Испан: nube privada 8. Неміс: private cloud 9. Француз: cloud privé 10. Бекітілген нұсқасы: частное право – жеке құқық (2016); облако точек – нүктелер бұлты (2021); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, жеке бұлт нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+7	+7
175.	инициализация	инициализация; бастапқы жүктеме	инициализация инициализация; бастапқы жүктеме Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Бастапқы жүктеме – цифрлық құрылғыны немесе оның бағдарламасын пайдалануға дайын күйге келтіру. Этимологиясы: ағылшын тілінен initialization «бастамашылық» 2. Әзербайжан: başlanğıc 3. Қырғыз: инициализация 4. Өзбек: ishga tushirish 5. Түрік: başlatma 6. Ағылшын: initialization 7. Испан: inicialización 8. Неміс: Initialisierung 9. Француз: initialisation 10. Бекітілген нұсқасы: бекітілмеген 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, бастапқы жүктеме нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг-1	-1
176.	кадр	кадр	кадр кадр Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Кадр – объектілердің немесе олардың белгілі бір бөліктері қозғалысының дәйекті фазаларының суреттері. Этимологиясы: латын тілінен quadrum «төртбұрыш» 2. Әзербайжан: çərçivə 3. Қырғыз: алкак 4. Өзбек: kadr 5. Түрік: kare 6. Ағылшын: shot 7. Испан: fotograma 8. Неміс: frame 9. Француз: image 10. Бекітілген нұсқасы: глубина кадра – кадр тереңдігі (2019); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, кадр нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
177.	изображение	кескін	изображение кескін Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Кескін – компьютер экранындағы сурет. Этимологиясы: орыс тілінен из- + образ «бейне» 2. Әзербайжан: şəkil 3. Қырғыз: сүрөт 4. Өзбек: rasm 5. Түрік: görüntü 6. Ағылшын: image 7. Испан: imagene 8. Неміс: bild 9. Француз: image 10. Бекітілген нұсқасы: наклонно-схематичное изображение – көлбеу-сызбалы кескін (2022); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, кескін нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+11	+11
178.	режим конструктора	конструктор режимі, конструктор режімі	режим конструктора конструктор режимі, конструктор режімі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Конструктор режимі – нысанның құрылымын құру немесе нысан құрылымын редакциялау режимі Этимологиясы: латын тілінен regimen «басқару, бұйрық беру» + ағылшын тілінен constructor «құрылым» 2. Әзербайжан: konstruktor rejimi 3. Қырғыз: конструктор режими 4. Өзбек: konstruktor rejimi 5. Түрік: tasarım modu 6. Ағылшын: constructor mode 7. Испан: modo diseñador 8. Неміс: entwurfsmodus 9. Француз: mode constructeur 10. Бекітілген нұсқасы: режимный объект – режимді объект (2022); опытно-конструкторские разработки – тәжірибелік-конструкторлық жұмыстар (2017) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, конструктор режимі нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+13	+13
179.	ключевое поле	кілттік өріс, кілтті өріс	ключевое поле кілттік өріс, кілтті өріс Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Кілтті өріс – кестедегі әрбір жазбаны бірегей түрде анықтайтын өріс Этимологиясы: орыс тілінен ключ «кілт» + латын тілінен pаlwе «далалық, алап, бос жер» 2. Әзербайжан: açar sahə 3. Қырғыз: ачкыч талаасы 4. Өзбек: asosiy maydon 5. Түрік: anahtar alan 6. Ағылшын: key field 7. Испан: campo clave 8. Неміс: schlüsselfeld 9. Француз: zone clé 10. Бекітілген нұсқасы: слово ключевое – түйінсөз (2016); поле операнда – операнд өрісі (2022); ключевой носитель – кілтті тасымалдағыш (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, кілтті өріс нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+3	+3
180.	публичное облако	қоғамдық бұлт (community cloud), жария бұлт	публичное облако қоғамдық бұлт (community cloud), жария бұлт Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Жария бұлт – бұлтты есептеулерді пайдаланушылардың үлкен тобына қолдануға мүмкіндік беретін инфрақұрылым. Этимологиясы: латын тілінен publicus «танымал, атақты» + көне славян тілінен ob-volkъ «бұлт» 2. Әзербайжан: ictimai bulud 3. Қырғыз: коомдук булут 4. Өзбек: ommaviy bulut 5. Түрік: topluluk bulutu 6. Ағылшын: community cloud 7. Испан: nube comunitaria 8. Неміс: gemeinschaftswolke 9. Француз: nuage communautaire 10. Бекітілген нұсқасы: облако точек – нүктелер бұлты (2021); публичное право – жария құқық (2016) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, жария бұлт нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+9	+9
181.	общее облако	ортақ бұлттар (public cloud), ортақ бұлт	общее облако ортақ бұлттар (public cloud), ортақ бұлт Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Ортақ бұлт – көпшіліктің интернетте еркін жұмыс істеуіне арналған инфрақұрылым. Этимологиясы: орыс тілінен общий «ортақ» + көне славян тілінен ob-volkъ «бұлт» 2. Әзербайжан: ümumi bulud 3. Қырғыз: жалпы булут 4. Өзбек: umumiy bulut 5. Түрік: paylaşılan bulut 6. Ағылшын: general cloud 7. Испан: nube compartida 8. Неміс: gemeinsame сloud 9. Француз: nuage général 10. Бекітілген нұсқасы: облако точек – нүктелер бұлты (2021); общее право – жалпы құқық (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, ортақ бұлт нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+13	+13
182.	макрос	макрос	макрос макрос Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Макрос – деректер базасында деректерді өңдеу үшін командалардың стандартты тізбектерін іске қосуға арналған әрекеттердің бағдарламалық алгоритмі. Этимологиясы: көне грек тілінен μακρός «ұзын, үлкен, көлемді» 2. Әзербайжан: makros 3. Қырғыз: макрос 4. Өзбек: makros 5. Түрік: makro 6. Ағылшын: macro 7. Испан: macro 8. Неміс: makro 9. Француз: macro 10. Бекітілген нұсқасы: бекітілмеген 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, макрос нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
183.	прозрачность	мөлдірлік, ашықтық	прозрачность мөлдірлік, ашықтық Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Ашықтық – ақпараттық жүйенің белгілі бір ақпараттық қызметтерді ұсынатын қосымшалардың жұмыс барысын пайдаланушыдан жасырмайтын қасиеті Этимологиясы: көне славян тілінен про- + зрачный «көрінетін, көзге түсетін» 2. Әзербайжан: şəffaflıq 3. Қырғыз: ачыктык 4. Өзбек: shaffoflik 5. Түрік: saydamlık 6. Ағылшын: transparency 7. Испан: transparencia 8. Неміс: transparenz 9. Француз: transparence 10. Бекітілген нұсқасы: прозрачность атмосферы – атмосфераның мөлдірлігі (2022); прозрачность (саяси) – ашықтық (2009); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, ашықтық нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+11	+11
184.	действие	әрекет	действие әрекет Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Әрекет – пайдаланушының ақпаратты алу, өңдеу, сақтау және беру сияқты процестерді атқаруы. Этимологиясы: көне славян тілінен dheh «араластыру, салу» 2. Әзербайжан: fəaliyyət 3. Қырғыз: аракет 4. Өзбек: harakat 5. Түрік: eylem 6. Ағылшын: action 7. Испан: acción 8. Неміс: handlung 9. Француз: action 10. Бекітілген нұсқасы: проактивное действие – алдын орау әрекеті (2022); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, әрекет нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
185.	форма	пішін	форма пішін Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Пішін – деректер базасындағы жазбаларды енгізу, көрсету және өңдеу үшін жауап беретін нысан Этимологиясы: латын тілінен forma «түр, сипат, бейне» 2. Әзербайжан: forma 3. Қырғыз: түрү 4. Өзбек: shakl 5. Түрік: form 6. Ағылшын: shape 7. Испан: formulario 8. Неміс: die form 9. Француз: forme forme 10. Бекітілген нұсқасы: регистрационно-учетная форма – тіркеу-есепке алу нысаны (2022); форма экрана – экран пішіні (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, пішін нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+5	+5
186.	серверное программное обеспечение	серверлік бағдарламалық жасақтама	серверное программное обеспечение серверлік бағдарламалық жасақтама Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Серверлік бағдарламалық жасақтама – ақпараттық технологияларда белгілі бір ресурстарға немесе қызметтерге қол жеткізе отырып, тапсырыс берушінің сұрауы бойынша сервистік функцияларды орындайтын есептеу жүйесінің бағдарламалық компоненті. Этимологиясы: ағылшын тілінен server «қызмет көрсету» + грек тілінен programma «хабарлама» + орыс тілінен обеспечить «жабдықтау, қамтамасыз ету» 2. Әзербайжан: server proqramı 3. Қырғыз: сервердик программалык камсыздоо 4. Өзбек: server dasturiy ta`minoti 5. Түрік: sunucu yazılımı 6. Ағылшын: server software 7. Испан: software de servidor 8. Неміс: server-software 9. Француз: logiciel serveur 10. Бекітілген нұсқасы: сервер – сервер (2021); програмное обеспечение – бағдарламалық жасақтама (2006); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, серверлік бағдарламалық жасақтама нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг-1	-1
187.	столкновение	cоқтығыс	столкновение cоқтығыс Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Соқтығыс – компьютерлік ойындарда ойынның бір сипаты басқа кейіпкермен немесе кейбір экран нысанымен соқтығысатын жағдай. Этимологиясы: орыс тілінен столкнуть «итеріп жіберу, құлату» 2. Әзербайжан: toqquşmalar 3. Қырғыз: кагылышуулар 4. Өзбек: to`qnashuvlar 5. Түрік: çarpışma 6. Ағылшын: collisions 7. Испан: colisión 8. Неміс: kollisionen 9. Француз: collisions 10. Бекітілген нұсқасы: обноружение столкновений – соқтығысуды анықтау (2021); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, соқтығыс нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+9	+9
188.	мобильность	ұтқырлық; мобильдік	мобильность ұтқырлық; мобильдік Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Ұтқырлық – бағдарламалық жасақтаманы бір ортадан екінші ортаға, атап айтқанда, бір компьютерден екіншісіне ауыстыру мүмкіндігі. Этимологиясы: латын тілінен mobilis «жылжымалы, жеңіл, өтпелі» 2. Әзербайжан: mobillik 3. Қырғыз: мобилдүүлүк 4. Өзбек: mobillik 5. Түрік: hareketlilik 6. Ағылшын: mobility 7. Испан: movilidad 8. Неміс: mobilität 9. Француз: mobilité 10. Бекітілген нұсқасы: мобильность (психол) – мобилділік (1971-1981); вертикальная мобильность – вертикал ұтқырлық (2018) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, ұтқырлық нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+10	+10
189.	место для хранения файлов в облаке	файлдардың бұлтта сақталу орны	место для хранения файлов в облаке файлдардың бұлтта сақталу орны Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Файлдардың бұлтта сақталу орны – бұлттық сақтау қызметін көрсететін, жеткізуші жабдықтарында орналасқан, интернет желісіндегі қолжетімді ақпараттарды сақтайтын орын. Этимологиясы: орыс тілінен метать «сыпыру» + хранить «сақтау» + ағылшын тілінен file «бума» + көне славян тілінен ob-volkъ «бұлт» 2. Әзербайжан: faylları buludda saxlamaq üçün yer 3. Қырғыз: булуттагы файлдарды сактоо мейкиндиги 4. Өзбек: bulutda fayllarni saqlash uchun joy 5. Түрік: dosyaları bulutta saklamak için yer 6. Ағылшын: a place to store files in the cloud 7. Испан: almacenamiento de archivos en la nube 8. Неміс: speicherort für dateien in der cloud 9. Француз: espace de stockage dans le cloud 10. Бекітілген нұсқасы: место аппликации – аппликация орны (2022); срок хранения документов – құжаттарды сақтау мерзімі (2022); файловая система – файлдық жүйе (2021); облако точек – нүктелер бұлты (2021); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, файлдардың бұлтта сақталу орны нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+9	+9
190.	box.net	box.net	box.net box.net Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Box.net – дербес аккаунттар мен кәсіпорындарға арналған файлдарды сақтау мен орналастыруды қамтамасыз ететін бұлттық сервис. Этимологиясы: ағылшын тілінен box «соққы» + net «тор, желі» 2. Әзербайжан: box.net 3. Қырғыз: box.net 4. Өзбек: box.net 5. Түрік: box.net 6. Ағылшын: box.net 7. Испан: box.net 8. Неміс: box.net 9. Француз: box.net 10. Бекітілген нұсқасы: бекітілмеген 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, box.net нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+9	+9
191.	CPU-Z (центральный процессор- Z)	CPU-Z (Central Processing Unit-Z), CPU-Z (орталық процессор-Z)	CPU-Z (центральный процессор- Z) CPU-Z (Central Processing Unit-Z), CPU-Z (орталық процессор-Z) Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. CPU-Z (орталық процессор-Z) – қатты дискіден басқа, орталық процессордың, аналық тақшаның және BIOS, жедел жадының, бейнекартаның техникалық сипаттамасын анықтайтын бағдарлама. Этимологиясы: ағылшын тілінен Central Processing Unit «орталық өңдеу блогы» 2. Әзербайжан: CPU-Z (mərkəzi prosessor-Z) 3. Қырғыз: CPU-Z (борбордук иштетүү бирдиги-Z) 4. Өзбек: CPU-Z (markaziy protsessor birligi-Z) 5. Түрік: CPU-Z (merkezi işlem birimi-Z) 6. Ағылшын: CPU-Z (central processing unit-Z) 7. Испан: CPU-Z (unidad central de procesamiento-Z) 8. Неміс: CPU-Z (zentraleinheit-Z) 9. Француз: CPU-Z (unité centrale de traitement-Z) 10. Бекітілген нұсқасы: центральный процессор – орталық процессор (2021); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, CPU-Z (орталық процессор-Z) нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+9	+9
192.	дропбокс	dropbox, дропбокс	дропбокс dropbox, дропбокс Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Dropbox – пайдаланушыларға бұлттағы серверлерде өз деректерін сақтауға және бөлісуге мүмкіндік беретін Dropbox Inc компаниясына тиесілі бұлтқа негізделген деректер қоймасы. Этимологиясы: ағылшын тілінен drop «тамшы» + box «қорап» 2. Әзербайжан: dropbox 3. Қырғыз: дропбокс 4. Өзбек: dropbox 5. Түрік: dropbox`ı 6. Ағылшын: dropbox 7. Испан: dropbox 8. Неміс: dropbox 9. Француз: boîte de dépôt 10. Бекітілген нұсқасы: бекітілмеген 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, dropbox нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+11	+11
193.	модуль еvents, модуль событий	еvent модулі, оқиғалар модулі	модуль еvents, модуль событий еvent модулі, оқиғалар модулі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Оқиғалар модулі – оқиғалармен және кезектермен әрекеттесу үшін қолданылатын PyGame нысаны. Этимологиясы: латын тілінен modulus «шама, өлшем» + орыс тілінен со- + быть «болу, оқиға, уақиға» 2. Әзербайжан: hadisə modulu 3. Қырғыз: окуя модулу 4. Өзбек: voqealar moduli 5. Түрік: olay modülü 6. Ағылшын: event module 7. Испан: módulo de eventos 8. Неміс: ereignismodul 9. Француз: module d`événements 10. Бекітілген нұсқасы: учебный модуль – оқу модулі (2022); дискретное событие – дискретті оқиға (2021); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, оқиғалар модулі нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+13	+13
194.	ЭВЕРЕСТ окончательное издание	ЭВЕРЕСТ соңғы шығарылым, ЭВЕРЕСТ түпкілікті басылымы	ЭВЕРЕСТ окончательное издание ЭВЕРЕСТ соңғы шығарылым, ЭВЕРЕСТ түпкілікті басылымы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. EVEREST түпкілікті басылымы – компьютердің аппараттық және бағдарламалық құралдарының оңтайлы жұмысын диагностикалауға, тексеруге және конфигурациялауға арналған бағдарлама Этимологиясы: ағылшын тілінен EVEREST Ultimate Edition «толық басылым» 2. Әзербайжан: Everest Ultimate Edition 3. Қырғыз: ЭВЕРЕСТТИН акыркы басылышы 4. Өзбек: EVEREST yakuniy nashri 5. Түрік: EVEREST Ultimate Edition`ın 6. Ағылшын: EVEREST Ultimate Edition 7. Испан: Edición Ultimate del EVEREST 8. Неміс: EVEREST Ultimate Edition 9. Француз: Édition Ultime de l`EVEREST 10. Бекітілген нұсқасы: сетевое издание – желілік басылым (2021); окончательные данные – түпкілікті деректер (2014) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, EVEREST түпкілікті басылымы нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+9	+9
195.	google документы	google құжаттары	google документы google құжаттары Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Google құжаттары – пайдаланушының құжаттармен тегін жұмыс істеуіне, Google қосымшаларын ыңғайлы және қарапайым пайдалануына арналған онлайн-кеңсе. Этимологиясы: ағылшын тілінен Google «сайттың атауы» + Documents «құжаттар» 2. Әзербайжан: Google sənədlər 3. Қырғыз: Google документтери 4. Өзбек: Google hujjatlari 5. Түрік: Google dokümanlar 6. Ағылшын: Google Docs 7. Испан: Documentos de Google 8. Неміс: Google Dokumente 9. Француз: Documents Google 10. Бекітілген нұсқасы: документы прикрытия – бүркемелеу құжаттары (2022); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, Google құжаттары нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+9	+9
196.	модуль изображения	кескін модулі	модуль изображения кескін модулі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Кескін модулі – кескіндерді жүктеу және сақтау функциялары бар нысан. Этимологиясы: латын тілінен modulus «шама, өлшем» + орыс тілінен из- + образ «бейне» 2. Әзербайжан: şəkil modulu 3. Қырғыз: сүрөт модулу 4. Өзбек: rasm moduli 5. Түрік: görüntü modülü 6. Ағылшын: image module 7. Испан: módulo de imagen 8. Неміс: bild-modul 9. Француз: module d`image 10. Бекітілген нұсқасы: учебный модуль – оқу модулі (2022); наклонно-схематичное изображение – көлбеу-сызбалы кескін (2022); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, кескін модулі нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+13	+13
197.	модуль мыши	тінтуір модулі	модуль мыши тінтуір модулі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Тінтуір модулі – тінтуірмен жұмыс істейтін PyGame нысаны. Этимологиясы: латын тілінен modulus «шама, өлшем» + ағылшын тілінен mouse «тышқан» 2. Әзербайжан: siçan modulu 3. Қырғыз: чычкан модулу 4. Өзбек: sichqoncha moduli 5. Түрік: fare modülü 6. Ағылшын: mouse module 7. Испан: módulo del ratón 8. Неміс: maus-modul 9. Француз: module de souris 10. Бекітілген нұсқасы: учебный модуль – оқу модулі (2022); мышь – тінтуір (2016) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, тінтуір модулі нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+13	+13
198.	cкайп	skype, cкайп	cкайп skype, cкайп Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Skype – миллиондаған адамдар мен компанияларға жеке және топтық тегін бейне қоңыраулар шалуға, сонымен қатар басқа Skype пайдаланушыларына жедел хабарламалар мен файлдарды жіберуге мүмкіндік беретін, әлеммен байланысуға арналған бағдарламалық жасақтама. Этимологиясы: ағылшын тілінен sky peer-to-peer «аспан тепе-теңдер үшін» 2. Әзербайжан: skype 3. Қырғыз: skype 4. Өзбек: skype 5. Түрік: skype 6. Ағылшын: skype 7. Испан: skype 8. Неміс: skype 9. Француз: skype 10. Бекітілген нұсқасы: бекітілмеген 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, skype нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+13	+13
199.	Яндекс Диск	Yandex Disk, Яндекс Диск	Яндекс Диск Yandex Disk, Яндекс Диск Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Яндекс Диск (Yandex Disk) – пайдаланушыларға өз деректерін серверлерде «бұлтта» сақтауға және оларды Интернеттегі басқа пайдаланушыларға беруге мүмкіндік беретін Yandex компаниясына тиесілі бұлтты қызмет. Этимологиясы: ағылшын тілінен Yandex Disk «табақша, дөңгелек» 2. Әзербайжан: Yandex Disk 3. Қырғыз: Яндекс Диск 4. Өзбек: Yandex Disk 5. Түрік: Yandex Diski 6. Ағылшын: Yandex Disk 7. Испан: Disco Yandex 8. Неміс: Yandex-Laufwerk 9. Француз: Yandex Disque 10. Бекітілген нұсқасы: жесткий диск / винчестер – қатты диск / винчестер (2021); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, Яндекс Диск нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+13	+13
200.	OpenDrive	OpenDrive	OpenDrive OpenDrive Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. OpenDrive – бұл файлдарды, олардың нұсқаларын басқаруға, сақтық көшірме жасауға және бірлесіп жұмыс істеуге мүмкіндік беретін бұлтты сақтау орны Этимологиясы: ағылшын тілінен Open «ашық» + Drive «жүргізу» 2. Әзербайжан: OpenDrive 3. Қырғыз: Ачык диск 4. Өзбек: OpenDrive 5. Түрік: Opendrive`ın 6. Ағылшын: OpenDrive 7. Испан: OpenDrive 8. Неміс: OpenDrive 9. Француз: Entraînement ouvert 10. Бекітілген нұсқасы: бекітілмеген 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, OpenDrive нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+11	+11
201.	синхронность	синхрондық, ілеспелік	синхронность синхрондық, ілеспелік Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Ілеспелік – бұл бірнеше процестер немесе ағындар кездейсоқ ретпен пайдаланған кезде кез келген ресурстың (файл, жадтағы деректер) тұтастығын қамтамасыз ететін механизм. Этимологиясы: көне грек тілінен σύγχρονος «жарыса, қатар, бір мезгілде» 2. Әзербайжан: sinxronizm 3. Қырғыз: синхрондуулук 4. Өзбек: sinxronlik 5. Түрік: eşzamanlılık 6. Ағылшын: synchronicity 7. Испан: sincronismo 8. Неміс: gleichlauf 9. Француз: synchronie 10. Бекітілген нұсқасы: интернетсервис – интернетсервис (2022); вещь – зат (2020) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, ілеспелік нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+5	+5
202.	Веб-страница	Web-бет, Веб-бет, Уеб-бет	Веб-страница Web-бет, Веб-бет, Уеб-бет Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Веб-парақша – веб-шолғыштың көмегімен қол жеткізілетін Дүниежүзілік Желінің құжаты немесе ақпараттық ресурсы. Этимологиясы: ағылшын тілінен Web «әлемдік тор» + page «парақша» 2. Әзербайжан: veb səhifələr 3. Қырғыз: веб барактар 4. Өзбек: veb-sahifalar 5. Түрік: web sayfaları 6. Ағылшын: web pages 7. Испан: páginas web 8. Неміс: webseiten 9. Француз: pages web 10. Бекітілген нұсқасы: веб-сайт – веб-сайт (2021); история просмотра веб-страниц – веб-парақшаларды қарап шығу тарихы (2021) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, веб-парақша нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+7	+7
203.	www (Word Wide Web)	www (Word Wide Web), www (Дүниежүзілік желі)	www (Word Wide Web) www (Word Wide Web), www (Дүниежүзілік желі) Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. WWW(Дүниежүзілік желі) – бұл Интернеттегі гипермәтіндік ақпараттық-іздеу жүйесі. Этимологиясы: ағылшын тілінен world wide web «дүниежүзілік компьютерлік желі» 2. Әзербайжан: WWW (Ümumdünya şəbəkəsi) 3. Қырғыз: WWW (Дүйнөлүк желе) 4. Өзбек: WWW (Jahon tarmog`i) 5. Түрік: WWW (Dünya Çapında Web) 6. Ағылшын: WWW(Word Wide Web) 7. Испан: WWW (Internet en toda la palabra) 8. Неміс: WWW (Weltweites Netz) 9. Француз: WWW (Le Web Mondial) 10. Бекітілген нұсқасы: бекітілмеген 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, WWW(Дүнмежүзілік желі) нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+11	+11
204.	полоса прокрутки	айналдыру жолағы	полоса прокрутки айналдыру жолағы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Айналдыру жолағы – пайдаланушының контейнерден (қарау терезесі, айналдыру аймағы) үлкенірек ақпарат пен интерфейс элементтерін көрсету үшін қолданылатын графикалық интерфейсінің элементі (виджеті). Этимологиясы: орыс тілінен полоса «тілік, тілме, жолақ» + прокрутить «бұрау, айналдыру» 2. Әзербайжан: sürüşmə çubuğu 3. Қырғыз: жылдыруу тилкеси 4. Өзбек: o`tkazish paneli 5. Түрік: kaydırma çubuğu 6. Ағылшын: scroll bar 7. Испан: barra de desplazamiento 8. Неміс: bildlaufleiste 9. Француз: barre de défilement 10. Бекітілген нұсқасы: полоса обороны – қорғаныс жолағы (2020); прокрутка (слайда) – айналдыру (2019) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, айналдыру жолағы нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
205.	программа	бағдарлама	программа бағдарлама Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Бағдарлама – белгілі бір мақсатқа жету үшін процессордың орындайтын машина кодын немесе оған қажетті деректерді қамтып, компьютерлік жүйені басқару нұсқаулары ретінде пайдаланатын деректері. Этимологиясы: грек тілінен programma «хабарлама» 2. Әзербайжан: proqram 3. Қырғыз: программасы 4. Өзбек: dastur 5. Түрік: uygulama 6. Ағылшын: program 7. Испан: programa 8. Неміс: das programm 9. Француз: programme 10. Бекітілген нұсқасы: образовательная программа – білім беру бағдарламасы (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, бағдарлама нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+13	+13
206.	объем оперативной памяти	жедел жадтың көлемі, жедел жад көлемі	объем оперативной памяти жедел жадтың көлемі, жедел жад көлемі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Жедел жад көлемі – көп жағдайда компьютер жұмыс істеп тұрған кезде орындалатын машиналық кодты (бағдарламаларды), сондай-ақ процессор өңдейтін кіріс, шығыс және аралық деректерді сақтайтын компьютерлік жад жүйесінің өзгермелі бөлігі. Этимологиясы: ағылшын тілінен Random Access Memory «кездейсоқ қол жетімді жад» 2. Әзербайжан: RAM miqdarı 3. Қырғыз: Оперативдүү эс тутумдун көлөмү 4. Өзбек: RAM miktarı 5. Түрік: operativ xotira hajmi 6. Ағылшын: the amount of RAM 7. Испан: cantidad de memoria RAM 8. Неміс: ram-Größe 9. Француз: quantité de RAM 10. Бекітілген нұсқасы: объем воздействия – әсер ету көлемі (2022); оперативная память – жедел жад (2020) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, жедел жад көлемі нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+9	+9
207.	информация входная	кіріс ақпарат	информация входная кіріс ақпарат Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Кіріс ақпарат – жүйе қоршаған ортадан қабылдайтын ақпарат. Этимологиясы: латын тілінен informatio «түсіндіру, ұсыну, ұғым» + орыс тілінен входить «ену, кіру» 2. Әзербайжан: giriş məlumatı 3. Қырғыз: маалымат киргизүү 4. Өзбек: kirish ma`lumotlari 5. Түрік: giriş bilgileri 6. Ағылшын: input information 7. Испан: información de entrada 8. Неміс: eingabe-Informationen 9. Француз: informations d`entrée 10. Бекітілген нұсқасы: величина входная – кіріс шама (2016); буквенная, цифровая, графическая информация – әріптік, цифрлық, графикалық ақпарат (2021); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, кіріс ақпарат нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
208.	информация выходная	шығыс ақпарат	информация выходная шығыс ақпарат Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Шығыс ақпарат – жүйе қоршаған ортаға беретін ақпарат. Этимологиясы: латын тілінен informatio «түсіндіру, ұсыну, ұғым» + орыс тілінен выходить «шығу» 2. Әзербайжан: məlumat çıxışı 3. Қырғыз: маалымат чыгаруу 4. Өзбек: chiqish ma`lumotlari 5. Түрік: dış bilgiler 6. Ағылшын: output information 7. Испан: información de salida 8. Неміс: ausgabe Informationen 9. Француз: informations de sortie 10. Бекітілген нұсқасы: величина выходная – шығыс шама (2016); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, шығыс ақпарат нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
209.	компьютерная графика	компьютерлік графика	компьютерная графика компьютерлік графика Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Компьютерлік графика – компьютерде графикалық бейнелерді алу және өңдеу мәселелерімен айналысатын информатиканың бір бөлімі. Этимологиясы: ағылшын тілінен computer «есептеуіш» + латын тілінен graphica «сурет, сызу, хат» 2. Әзербайжан: kompüter qrafikası 3. Қырғыз: компьютердик графика 4. Өзбек: kompyuter grafikasi 5. Түрік: bilgisayar çizimleri 6. Ағылшын: computer graphics 7. Испан: gráficos por ordenador 8. Неміс: сomputergrafik 9. Француз: infographie 10. Бекітілген нұсқасы: память компьютера – компьютер жады (2022); векторная графика – векторлық графика (2021); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, компьютерлік графика нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
210.	мультимедиа	мультимедиа	мультимедиа мультимедиа Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Мультимедия – бағдарламалық қамтамасыз етудің көмегімен компьютерде әдеттегі ақпаратты (мәтін немесе графика) дыбыс және қозғалатын суреттермен (видеофильмдерді де жасауға болады) біріктіруге мүмкіндік беретін арнайы технология. Этимологиясы: ағылшын тілінен Internet of things, IoT «бұйым, нәрсе, зат интернеті» 2. Әзербайжан: multimedia 3. Қырғыз: мультимедиа 4. Өзбек: multimedia 5. Түрік: çoklu ortam 6. Ағылшын: multimedia 7. Испан: multimedia 8. Неміс: multimedia 9. Француз: multimedia 10. Бекітілген нұсқасы: адрес управления доступом к мультимедиа (мас) / мас-адрес – мультимедиаға қолжеткізуді басқару мекенжайы (мас)/ мас-мекенжайы (2021) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, мультимедия нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
211.	свойство объекта	объектінің қасиеті	свойство объекта объектінің қасиеті Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Объектінің қасиеті – бұл қандай да бір объектінің басқа объектілермен байланыссыз өзіндік сипаты. Этимологиясы: көне славян свъй «ерекшелік, сипат» + латын тілінен objectum «алға лақтыру, қарсы шығу» 2. Әзербайжан: obyektin mülkiyyəti 3. Қырғыз: объекттин касиети 4. Өзбек: ob`ekt xususiyati 5. Түрік: nesne özelliği 6. Ағылшын: object property 7. Испан: propiedad del objeto 8. Неміс: оbjekteigenschaft 9. Француз: propriété de l`objet 10. Бекітілген нұсқасы: герметизирующее свойство – герметикалаушы қасиет (2022); режимный объект – режимді объект (2022); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, объектінің қасиеті нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+9	+9
212.	свойство формы	нысанның қасиеті	свойство формы нысанның қасиеті Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Нысанның қасиеті – бұл дерекқор қосымшасы үшін пайдаланушы интерфейсін құру барысында пайдалануға болатын дерекқор нысанының өзіндік сипаты Этимологиясы: көне славян свъй «ерекшелік, сипат» + латын тілінен forma «қалып, түр, бейне» 2. Әзербайжан: forma mülkiyyəti 3. Қырғыз: форма касиети 4. Өзбек: shakl xususiyati 5. Түрік: formun özelliği 6. Ағылшын: form property 7. Испан: propiedad del formulario 8. Неміс: formulareigenschaft 9. Француз: propriété de forme 10. Бекітілген нұсқасы: герметизирующее свойство – герметикалаушы қасиет (2022); регистрационно-учетная форма – тіркеу-есепке алу нысаны (2022); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, нысанның қасиеті нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг-1	-1
213.	состояние объекта	объектінің күйі	состояние объекта объектінің күйі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Объектінің күйі – объект параметрлері айнымалыларының тұрақты мәндерінің жиынын білдіретін ұғым. Этимологиясы: орыс тілінен состоять «құрылу, түзілу, тұру» + латын тілінен objectum «алға лақтыру, қарсы шығу» 2. Әзербайжан: mülkiyyəti 3. Қырғыз: касиети 4. Өзбек: xususiyati 5. Түрік: obje durumu 6. Ағылшын: object status 7. Испан: estado del objeto 8. Неміс: objektstatus 9. Француз: état de l`objet 10. Бекітілген нұсқасы: морально-психологическое состояние – моральдық-психологиялық ахуал (2022); агрегатное состояние – агрегаттық күй (2021); режимный объект – режимді объект (2022); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, объектінің күйі нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+2	+2
214.	состояние формы	нысанның күйі, пішіннің күйі, форманың күйі	состояние формы нысанның күйі, пішіннің күйі, форманың күйі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Нысанның күйі – нысанның белсенді немесе пассивті іс-әрекет ету нәтижесі. Этимологиясы: орыс тілінен состоять «құрылу, түзілу, тұру» + латын тілінен forma «қалып, түр, бейне» 2. Әзербайжан: forma vəziyyəti 3. Қырғыз: форманын абалы 4. Өзбек: shakl holati 5. Түрік: formun durumu 6. Ағылшын: state of the form 7. Испан: estado de la forma 8. Неміс: formularstatus 9. Француз: état de la forme 10. Бекітілген нұсқасы: морально-психологическое состояние – моральдық-психологиялық ахуал (2022); агрегатное состояние – агрегаттық күй (2021); регистрационно-учетная форма – тіркеу-есепке алу нысаны (2022); форма экрана - экран пішіні (2022), жизненные формы животных - жануарлардың тіршілік формалары (2022), 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, нысанның күйі нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+7	+7
215.	сетевой этикет, сетикет, нетикет	желілік этикет, сетикет, нетикет	сетевой этикет, сетикет, нетикет желілік этикет, сетикет, нетикет Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Желілік этикет, сетикет, нетикет – көпшілік ұстанатын интернет-қоғамдастықтың мінез-құлық, желідегі қарым-қатынас, дәстүрлер мен мәдениеттер ережелерінің жиынтығы. Этимологиясы: ағылшын тілінен net «желі» + фр. etiquette «этикет» 2. Әзербайжан: şəbəkə etiketi, setiket, netiket 3. Қырғыз: тармак этикет, сетикет, нетикет 4. Өзбек: tarmoq odob-axloq qoidalari, tarmoq, netiket 5. Түрік: ağ görgü kuralları, setiket, netiket 6. Ағылшын: network etiquette, setiquette, netiquette 7. Испан: etiqueta de red, netiquet, netiquet 8. Неміс: netzwerk etikette, netzetikett 9. Француз: étiquette de réseau, setiket, netiket 10. Бекітілген нұсқасы: интернетсервис – интернетсервис (2022); вещь – зат (2020) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, желілік этикет, сетикет, нетикет нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+11	+11
216.	информационный вес символа	символдың ақпараттық салмағы	информационный вес символа символдың ақпараттық салмағы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Символдың ақпараттық салмағы – алфавиттің бір символынан тұратын ақпарат саны. Екілік алфавит символының ақпараттық салмағы ақпарат бірлігі ретінде қабылданады және 1 бит деп аталады. Этимологиясы: латын тілінен informatio «түсіндіру, ұсыну, ұғым» + көне славян тілінен висъти «ілініп тұру» + көне грек тілінен σύμβολον «белгі» 2. Әзербайжан: simvolun məlumat çəkisi 3. Қырғыз: символдун маалымат салмагы 4. Өзбек: belgining ma`lumot og`irligi 5. Түрік: sembolün bilgi ağırlığı 6. Ағылшын: information weight of the symbol 7. Испан: peso informativo del símbolo 8. Неміс: Informationssymbolgewicht 9. Француз: poids du symbole 10. Бекітілген нұсқасы: информационный интерфейс – ақпараттық интерфейс (2022); анализ весовой – салмақтық талдау (2021); символ пароля – құпиясөз символы (2022); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, символдың ақпараттық салмағы нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+13	+13
217.	сортировка	сұрыптау	сортировка сұрыптау Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Сұрыптау – тізімде мәліметтердің орнын типі немесе мәніне сәйкес өзгерту. Этимологиясы: неміс тілінен sortieren «іріктеу, бөліп беру» 2. Әзербайжан: sort 3. Қырғыз: түрү 4. Өзбек: saralash 5. Түрік: sıralama 6. Ағылшын: sorting 7. Испан: clasificación 8. Неміс: sortierung 9. Француз: tri 10. Бекітілген нұсқасы: пузырьковая сортировка – көпіршіктік сұрыптау (2021); алгоритм сортировки – cұрыптау алгоритмі (2021) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, сұрыптау нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
218.	cкрипт сайта	cайт скрипті	cкрипт сайта cайт скрипті Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Сайт скрипті – 1) ресурста іске асырылатын және порталдың функционалдығын кеңейтетін код; 2) белгілі бір тапсырманы орындау үшін web-сервер бетінен келетін арнайы сұраныс арқылы сервермен іске қосылып орындалатын процесс. Этимологиясы: латын тілінен scriptum «хат» + ағылшын тілінен site «орын, алаң» 2. Әзербайжан: sayt skripti 3. Қырғыз: сайттын жазуусу 4. Өзбек: sayt skripti 5. Түрік: site betiği 6. Ағылшын: website script 7. Испан: script del sitio 8. Неміс: site-skript 9. Француз: script du site 10. Бекітілген нұсқасы: веб-сайт – веб-сайт (2021); скрипт – скрипт (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, сайт скрипті нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+13	+13
219.	отрицание	терістеу	отрицание терістеу Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Терістеу – бұл әрбір қарапайым өрнекке бастапқы пікір теріс болатындай құрама пікірді сәйкестендіретін логикалық операция. Этимологиясы: орыс тілінен отрицать «мойындамау, теріске шығару» 2. Әзербайжан: inkar 3. Қырғыз: четке кагуу 4. Өзбек: rad etish 5. Түрік: inkâr 6. Ағылшын: denial 7. Испан: negación 8. Неміс: leugnung 9. Француз: négation 10. Бекітілген нұсқасы: бекітілмеген 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, терістеу нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+11	+11
220.	cимволическая строка	таңбалық жол	cимволическая строка таңбалық жол Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Таңбалық жол – нөл таңбасымен (‘’) аяқталатын таңбалар тізбегі. Этимологиясы: көне грек тілінен σύμβολον «белгі» + ағылшын тілінен string «жіп, ұршық» 2. Әзербайжан: simvolik simli 3. Қырғыз: символикалык сап 4. Өзбек: ramziy chiziq 5. Түрік: sembolik satır 6. Ағылшын: symbolic string 7. Испан: cadena simbólica 8. Неміс: symbolische zeichenfolge 9. Француз: chaîne symbolique 10. Бекітілген нұсқасы: символ пароля – құпиясөз символы (2022); строка – жол (2021) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, таңбалық жол нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+7	+7
221.	тег (дескриптор)	тег (дескриптор)	тег (дескриптор) тег (дескриптор) Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Tег (ағылшын тілінен tag) – қандай операцияны орындау қажет екенін көрсететін HTML командасы, мысалы, экранға мәтін шығару, сызық сызу немесе графиканы пайдалану. Этимологиясы: ағылшын тілінен tag «заттаңба, затбелгі» 2. Әзербайжан: tag 3. Қырғыз: теги 4. Өзбек: тег 5. Түрік: еtiket 6. Ағылшын: tag 7. Испан: tag 8. Неміс: tag 9. Француз: tag 10. Бекітілген нұсқасы: бекітілмеген 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, тег (дескриптор) нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
222.	утилита	утилита	утилита утилита Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Утилита – негізгі міндеті компьютерлік жүйені баптау, жөңдеу және тексеру жұмыстарын автоматтандыру болып табылатын жүйелік бағдарламалардың функцияларын жетілдіру немесе кеңейту үшін қолданылатын қызметтік бағдарламалар Этимологиясы: ағылшын тілінен utility «пайдалы бағдарлама» 2. Әзербайжан: kommunal 3. Қырғыз: өзгөчөлүк 4. Өзбек: yordamchi dastur 5. Түрік: yardımcı program 6. Ағылшын: utility 7. Испан: utilidad 8. Неміс: dienstprogramm 9. Француз: utilitaire 10. Бекітілген нұсқасы: бекітілмеген 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, утилита нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+13	+13
223.	удаление файлов	файлды жою	удаление файлов файлды жою Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Файлды жою – дискіде белгілі бір файлдың орын алған аймағын басқа пайдалану мақсатында оны каталогтен өшіру Этимологиясы: орыс тілінен у- + даль «қашық, алыс» + ағылшын тілінен file «бума» 2. Әзербайжан: faylları silmək 3. Қырғыз: файлдарды жок кылуу 4. Өзбек: fayllarni o`chirish 5. Түрік: dosyaları silme 6. Ағылшын: deleting files 7. Испан: eliminar archivos 8. Неміс: dateien löschen 9. Француз: suppression de fichiers 10. Бекітілген нұсқасы: удаление надстроек – қондырманы жою (2015); файловая система – файлдық жүйе (2021); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, файлды жою нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+11	+11
224.	дизайн	дизайн	дизайн дизайн Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Дизайн – жоғары тұтынушылық қасиеттерін қамтамасыз етуге арналған графикалық дизайн және Интернеттің ақпараттық ортасын әзірлеуді эстетикалық сапасы мен объектілерді рәсімдеу Этимологиясы: ағылшын тілінен design «жобалау, сызу» 2. Әзербайжан: dizayn 3. Қырғыз: дизайн 4. Өзбек: dizayn 5. Түрік: tasarım 6. Ағылшын: design 7. Испан: diseño 8. Неміс: design 9. Француз: design 10. Бекітілген нұсқасы: дизайн социальной сети – әлеуметтік желі дизайны (2022); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, дизайн нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
225.	веб-дизайн	web-дизайн, веб-дизайн, уеб-дизайн	веб-дизайн web-дизайн, веб-дизайн, уеб-дизайн Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Web-дизайн – веб-әзірлеу саласы және веб-қосымшалар үшін пайдаланушы веб-интерфейстерін жобалауды қамтитын дизайн түрі. Этимологиясы: ағылшын тілінен world wide web «дүниежүзілік компьютерлік желі» + design «жобалау, сызу» 2. Әзербайжан: veb dizaynı 3. Қырғыз: веб дизайны 4. Өзбек: veb-dizayn 5. Түрік: web tasarımı 6. Ағылшын: web design 7. Испан: diseño web 8. Неміс: web-design 9. Француз: web design 10. Бекітілген нұсқасы: дизайн социальной сети – әлеуметтік желі дизайны (2022); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, дизайн нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+11	+11
226.	меню программы	бағдарлама мәзірі	меню программы бағдарлама мәзірі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Бағдарлама мәзірі – бағдарламаның тізімделген бірнеше нұсқаларының бірін таңдауға мүмкіндік беретін операциялық жүйелердегі графикалық пайдаланушы интерфейсінің маңызды элементі. Этимологиясы: ағылшын тілінен menu «шағын, кіші» 2. Әзербайжан: proqram menyusu 3. Қырғыз: программанын менюсу 4. Өзбек: dastur menyusi 5. Түрік: program menüsü 6. Ағылшын: program menu 7. Испан: menú del programa 8. Неміс: programmmenü 9. Француз: menu du programme 10. Бекітілген нұсқасы: меню – мәзір (2021); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, бағдарлама мәзірі нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+11	+11
227.	резервное копирование данных	деректерді резервтік көшіру	резервное копирование данных деректерді резервтік көшіру Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Деректерді резервтік көшіру – бұл деректерді басқа компьютерге, тасымалдаушы құрылғыларға және желілік бумаға толық немесе жартылай сақтау. Этимологиясы: латын тілінен reservare «қорғау, сақтау» + copia «көп, қыруар, алуан» + орыс тілінен дать «беру» 2. Әзербайжан: məlumatların ehtiyat nüsxəsi 3. Қырғыз: маалыматтын камдык көчүрмөсү 4. Өзбек: ma`lumotlarni zaxiralash 5. Түрік: verileri yedekleme 6. Ағылшын: data backup 7. Испан: copia de seguridad de datos 8. Неміс: daten sichern 9. Француз: sauvegarde des données 10. Бекітілген нұсқасы: резервное копирование – резервті көшірмелеу (2016); открытые данные – ашық деректер (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, деректерді резервтік көшіру нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+7	+7
228.	формат графического файла	графикалық файлдың пішімі	формат графического файла графикалық файлдың пішімі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Графикалық файлдың пішімі – графикалық деректерді сыртқы тасымалдаушыларда ұсыну тәсілі Этимологиясы: латын тілінен graphica «сурет, сызу, хат» + formare «қалыптау, пішін беру» + ағылшын тілінен file «бума» 2. Әзербайжан: qrafik fayl formatı 3. Қырғыз: графикалык файлдын форматы 4. Өзбек: grafik fayl formati 5. Түрік: grafik dosya biçimi 6. Ағылшын: graphic file format 7. Испан: formato de archivo gráfico 8. Неміс: grafikdateiformat 9. Француз: format de fichier graphique 10. Бекітілген нұсқасы: формат табличный – кестелік формат (2016); векторная графика – векторлық графика (2021); файловая система – файлдық жүйе (2021); архивированный формат – RAR, ZIP – RAR, ZIP мұрағатталған пішімі (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, графикалық файлдың пішімі нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+7	+7
229.	видеомонтаж	видеомонтаж, бейнемонтаж, бейне монтаждау	видеомонтаж видеомонтаж, бейнемонтаж, бейне монтаждау Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Бейнемонтаж – кез келген фильмді, бейнеклипті немесе бейнені жасаудың соңғы кезеңі. Этимологиясы: латын тілінен video «қараймын, көремін» + француз тілінен montage + «көтеру» 2. Әзербайжан: video montaj 3. Қырғыз: видеомонтаж 4. Өзбек: video tahrirlash 5. Түрік: video düzenleme 6. Ағылшын: video editing 7. Испан: edición de vídeo 8. Неміс: videobearbeitung 9. Француз: montage vidéo 10. Бекітілген нұсқасы: смешанный монтаж – аралас монтаж (2021); видеозапись – бейнежазба (2022); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, бейнемонтаж нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+11	+11
230.	VideoPad видео редактор	VideoPad бейне редакторы	VideoPad видео редактор VideoPad бейне редакторы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. VideoPad бейне редакторы – интуитивті түсінікті және қолдануға оңай, бірнеше минут ішінде кәсіби сапалы бейнелер жасауға мүмкіндік беретін толыққанды редактор. Этимологиясы: латын тілінен VideoPad Video Editor «бейне редактор» 2. Әзербайжан: VideoPad Video redaktoru 3. Қырғыз: көрмө редактору 4. Өзбек: VideoPad video muharriri 5. Түрік: VideoPad video düzenleme 6. Ағылшын: VideoPad video editor 7. Испан: VideoPad Editor de vídeo 8. Неміс: VideoPad Video Editor 9. Француз: VideoPad éditeur vidéo 10. Бекітілген нұсқасы: смешанный монтаж – аралас монтаж (2021); видеозапись – бейнежазба (2022); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, VideoPad бейне редакторы нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+9	+9
231.	исправление программы	бағдарламаны түзеу	исправление программы бағдарламаны түзеу Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Бағдарламаны түзеу – компьютерде бағдарлама іске қосылғаннан кейін оның қателерін іздеу және жою процесі. Этимологиясы: орыс тілінен исправлять «жөндеу, дұрыстау, түзету» + грек тілінен programma «хабарлама» 2. Әзербайжан: proqramın düzəldilməsi 3. Қырғыз: программаны оңдоо 4. Өзбек: dasturni tuzatish 5. Түрік: program düzenleme 6. Ағылшын: program correction 7. Испан: corrección del programa 8. Неміс: programm korrigieren 9. Француз: correction du programme 10. Бекітілген нұсқасы: антивирусная программа – вирусқа қарсы бағдарлама (2021); исправление осужденного – сотталғанды түзеу (2016); исправление – түзету (2016); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, бағдарламаны түзеу нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+5	+5
232.	том (логический диск, логический накопитель)	том (логикалық диск, логикалық жинақтаушы)	том (логический диск, логический накопитель) том (логикалық диск, логикалық жинақтаушы) Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Том (логикалық диск, логикалық жинақтаушы) – ыңғайлы жұмыс істеу үшін бірлік ретінде қарастырылатын компьютердің ұзақ мерзімді жадының бөлігі. Этимологиясы: латын тілінен tomus «кітаптың бір бөлігі, бір жапырақ қағаз» 2. Әзербайжан: tom (məntiqi sürücü) 3. Қырғыз: көлөм (логикалык диск) 4. Өзбек: jild (mantiqiy disk) 5. Түрік: birim (mantıksal sürücü) 6. Ағылшын: volume (logical disk, logical drive) 7. Испан: volumen (unidad lógica) 8. Неміс: volume (logisches laufwerk) 9. Француз: volume (lecteur logique) 10. Бекітілген нұсқасы: бекітілмеген 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, том (логикалық диск, логикалық жинақтаушы) нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+7	+7
233.	заливка	құйып бояу	заливка құйып бояу Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Құйып бояу – көпөлшемді массивтегі белгілі бір элементпен «байланысты» аймақты анықтайтын алгоритм. Ол графикалық бағдарламаларда белгілі бір түспен толтырылатын аймақты анықтау үшін қолданылады. Этимологиясы: орыс тілінен за- + лить «құю» 2. Әзербайжан: axınla doldurun 3. Қырғыз: суу толтуруу 4. Өзбек: to`fon to`ldirish 5. Түрік: taşkın dolgusu 6. Ағылшын: flood fill 7. Испан: relleno de inundación 8. Неміс: fuell 9. Француз: remplissage d`inondation 10. Бекітілген нұсқасы: бекітілмеген 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, құйып бояу нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+11	+11
234.	тактовая частота	тактілік жиілік	тактовая частота тактілік жиілік Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Тактілік жиілік – процессордың 1 секундта орындайтын тактілер (әрекеттер) саны. Этимологиясы: орыс тілінен частый «жиі» + латын тілінен taktus «қол тигізу, жанасу» 2. Әзербайжан: saat tezliyi 3. Қырғыз: саат жыштыгы 4. Өзбек: soat tezligi 5. Түрік: zaman frekansı 6. Ағылшын: clock frequency 7. Испан: frecuencia de reloj 8. Неміс: taktfrequenz 9. Француз: fréquence d`horloge 10. Бекітілген нұсқасы: кадровая частота – кадр жиілігі (2021); частота циклическая – циклдік жиілік (2018); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, тактілік жиілік нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+7	+7
235.	интернет-трафик	интернет-трафик	интернет-трафик интернет-трафик Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Интернет-трафик – белгілі уақыт периодында компьютер желісі арқылы берілетін ақпарат көлемі. Этимологиясы: ағылшын тілінен Internet of things, IoT «бұйым, нәрсе, зат интернеті» + ағылшын тілінен traffic «қозғалыс, жүк айналымы» 2. Әзербайжан: internet trafiki 3. Қырғыз: интернет-трафик 4. Өзбек: internet-trafik 5. Түрік: internet trafiği 6. Ағылшын: internet traffic 7. Испан: tráfico de internet 8. Неміс: internet-verkehr 9. Француз: trafic internet 10. Бекітілген нұсқасы: нешифрованный трафик – шифрланбаған трафик (2022); интернет-сервис – интернет-сервис (2022); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, интернет-трафик нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+11	+11
236.	пользовательский формат файла	жеке файл пішімі	пользовательский формат файла жеке файл пішімі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Жеке файл пішімі– графикалық қосымшаның файлдарын сақтауға арналған жеке және ең тиімді пішім. Этимологиясы: орыс тілінен пользоваться «қолдану, пайдалану, тұтыну» + латын тілінен formare «қалыптау, пішін беру» + ағылшын тілінен file «бума» 2. Әзербайжан: xüsusi fayl formatı 3. Қырғыз: ыңгайлаштырылган файл форматы 4. Өзбек: maxsus fayl formati 5. Түрік: özel dosya biçimi 6. Ағылшын: custom file format 7. Испан: formato de archivo personalizado 8. Неміс: benutzerdefiniertes dateiformat 9. Француз: format de fichier personnalisé 10. Бекітілген нұсқасы: архивированный формат – RAR, ZIP – RAR, ZIP мұрағатталған пішімі (2022); файловая система – файлдық жүйе (2021); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, жеке файл пішімі нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг-3	-3
237.	флуд	флуд, сел	флуд флуд, сел Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Сел – интернет-форумдар мен чаттардағы мағынасы жоқ хабарлар ағыны. Этимологиясы: ағылшын тілінен flood «тасқын, топан су» 2. Әзербайжан: daşqın 3. Қырғыз: флуд 4. Өзбек: to`fon 5. Түрік: sel 6. Ағылшын: flood 7. Испан: flood 8. Неміс: flut 9. Француз: flood 10. Бекітілген нұсқасы: бекітілмеген 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, сел нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+7	+7
238.	смайлик (эмодзи)	смайл, ишара	смайлик (эмодзи) смайл, ишара Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Ишарат – бұл хабарламада белгілі бір эмоцияны жеткізу мүмкіндігі. Этимологиясы: ағылшын тілінен smiley «күлімдейтін» 2. Әзербайжан: еmoji 3. Қырғыз: эмодзи 4. Өзбек: kulgichlar 5. Түрік: emoji 6. Ағылшын: emojis 7. Испан: emoticonos 8. Неміс: smileys 9. Француз: smileys 10. Бекітілген нұсқасы: бекітілмеген 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, ишарат нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+5	+5
239.	лендинг	лендинг	лендинг лендинг Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Лендинг – бұл пайдаланушыны белгілі бір әрекетті жасауға итермелейтін бір беттен тұратын сайт Этимологиясы: ағылшын тілінен landing page «қону беті, үймелеу парағы» 2. Әзербайжан: landing 3. Қырғыз: лендинг 4. Өзбек: landing 5. Түрік: landing 6. Ағылшын: landing page 7. Испан: landing 8. Неміс: landing 9. Француз: landing 10. Бекітілген нұсқасы: мультилендинг – мультилендинг (2021); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, лендинг нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+7	+7
240.	навигация	навигация	навигация навигация Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Навигация – ақпараттық технологияларда пайдаланушыны логикалық байланысты мәліметтер бойынша жүргізу процесі. Этимологиясы: латын тілінен nāvigātiō «теңізде жүзу» 2. Әзербайжан: naviqasiya 3. Қырғыз: багыттоо 4. Өзбек: navigatsiya 5. Түрік: navigasyon 6. Ағылшын: navigation 7. Испан: navegación 8. Неміс: navigation 9. Француз: navigation 10. Бекітілген нұсқасы: навигационная подготовка – навигациялық даярлық (2022); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, навигация нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
241.	футер	футер	футер футер Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Футер – сайттың авторлары мен жарнамалық сілтемелері туралы мәліметтерді орналастыруға болатын ең төменгі блок. Этимологиясы: ағылшын тілінен footer «жертөле» 2. Әзербайжан: astar 3. Қырғыз: футер 4. Өзбек: futer 5. Түрік: futer 6. Ағылшын: footer 7. Испан: pie 8. Неміс: footer 9. Француз: footer 10. Бекітілген нұсқасы: футеровка – астарлау, шегендеу (2016); 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, футер нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
242.	сайдинг	сайдинг	сайдинг сайдинг Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Сайдинг – бұл сайттың барлық беттерінде өзгермейтін, мәзір орналастырылатын бүйірлік бағаны. Этимологиясы: ағылшын тілінен side «жақ, қатар» + bar «жылжу» 2. Әзербайжан: siding 3. Қырғыз: сайдинг 4. Өзбек: siding 5. Түрік: dış cephe kaplaması 6. Ағылшын: siding 7. Испан: siding 8. Неміс: abstellgleis 9. Француз: bardage 10. Бекітілген нұсқасы: бекітілмеген 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, сайдинг нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+9	+9
243.	видеоконтент	видеоконтент, бейнеконтент	видеоконтент видеоконтент, бейнеконтент Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Видеоконтент – бұл интернет-сайттағы ақпараттың мультимедиалық ұсынылуы. Этимологиясы: «Видеоконтент» сөзі бірікен сөз. «Контент» деген бөлігі латының contentum сөзі ағылшын тіліне content түрінде алынған. Төркіні «мазмұн, мазмұндылық» мағынасына келетін сөз. 2. Әзербайжан: video məzmunu 3. Қырғыз: сайттын картасы 4. Өзбек: video tarkib 5. Түрік: video içeriği 6. Ағылшын: video content 7. Испан: contenido de video 8. Неміс: videoinhalte 9. Француз: contenu vidéo 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрінің 2021 жылғы 2 сәуірдегі №114/НҚ бұйрығы (контент) Жоғары Еуразиялық экономикалық Кеңестің 2019 жылғы 20 желтоқсандағы №12 Өкім (бейнефильм) 12. Ұсыныстар: Сөздің мән-мағынасын, қолданылу қарқынын ескеріп «видео» сөзінің орнына «бейне» сөзін, ал «контент» сөзінің орнына «мазмұн» сөзін қолдануды дұрыс санаймыз. Бұған басты себеп – «контент» нұсқасының варваризмдік сипаты бар екендігін ескеріп, кейіннен тілдік мән-мақам тұрғысынан кедергі туғызуы ықтимал деп тануымыз. Сондықтан термин ретінде бекітуге «бейнемазмұн» сөзін ұсынамыз. Түркі тілдес әзірбайжан тілінде де «контент» сөзі «мазмұн» түрінде қолданылады. Рейтинг+9	+9
244.	цифровое видео	цифрлық видео, цифрлық бейне	цифровое видео цифрлық видео, цифрлық бейне Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Цифрлық видео – бұл кескіндер мен дыбыстарды жазуға, өңдеуге, тасымалдауға жане сақтауға арналған текнологиялардың жиынтығы. Видеоның сигналы мен дыбысы кодталады да цифрлық түрге түрлендіріледі. Этимологиясы: «цифр» сөзінің төркіні латын, араб тілдерінен алынған. 2. Әзербайжан: rəqəmsal video 3. Қырғыз: санариптик видео 4. Өзбек: raqamli video 5. Түрік: dijital video 6. Ағылшын: digital video 7. Испан: vídeo digital 8. Неміс: digitales Video 9. Француз: vidéo numérique 10. Бекітілген нұсқасы: цифрлық (2022ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2019 жылғы 28 желтоқсандағы №1001 қаулысы. 12. Ұсыныстар: Заңнамадағы қолданысы мен сөз бөлігінің өзге мәндес тіркестерде бекітілуін ескеріп «цифрлық бейне» нұсқасында терминді бекітуді ұсынамыз. Рейтинг+7	+7
245.	копипаст	копипаст	копипаст копипаст Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Копипаст - (ағыл сорубpaste - көшіру және салу) - мақалаға сыртқы дереккөздерден көшірілген мәтін. Этимологиясы: Сөз ағылшын тіліндегі сорубpaste – «көшіру және салу» мағынасындағы сөздер 2. Әзербайжан: kopipast 3. Қырғыз: көчүрүү 4. Өзбек: kopipast 5. Түрік: kopipast 6. Ағылшын: copy paste 7. Испан: copipast 8. Неміс: kopierer 9. Француз: kopipast 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Сөзді жан-жақты зерделей келе, ұғымды түсіне отырып оның мәтіннің бір түрі екендігіне мән беріп «көшірме мәтін» нұсқасындағы балама термин ұсынамыз. Рейтинг+13	+13
246.	копирайтинг	копирайтинг	копирайтинг копирайтинг Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Копирайтинг - (ағыл, соpywriting мұндағы сору - мәтіндік материал + write- жазу) - таныстыру және жарнамалық сипаттағы мәтіндерді жазу, Бұл сатылымның артуына немесе тауарды, компанияны, көрсетілетін қызметті, адамды немесе идеяны танымал ететін мәтіндер. Этимологиясы: ағыл, соpywriting мұндағы сору - мәтіндік материал + write- жазу деген сөздер 2. Әзербайжан: кopirayter 3. Қырғыз: текст жазуу 4. Өзбек: kopirayterlik 5. Түрік: metin yazarlığı 6. Ағылшын: copywriting 7. Испан: redacción publicitaria 8. Неміс: werbetexte 9. Француз: rédaction 10. Бекітілген нұсқасы: 11. Заңнамадағы қолданысы: – 12. Ұсыныстар: Туыстас қырғыз, түрік тілдеріндегі нұсқаларды негізге ала отырып «мәтін жазушы» немесе «мәтінгерлік» турасында төлтума терминдерді қолдануды ойлауды ұсынамыз. Рейтинг+9	+9
247.	защита информации	ақпаратты қорғау	защита информации ақпаратты қорғау Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Ақпаратты қорғау – бұл ақпаратты қорғаудың принциптері мен құралдарын қолдану реті және ережелер кешені. 2. Әзербайжан: informasiya qorunması 3. Қырғыз: маалыматты коргоо 4. Өзбек: axborotni himoya qilish 5. Түрік: bilgi koruma 6. Ағылшын: information protection 7. Испан: protección de la información 8. Неміс: informationsschutz 9. Француз: protection des informations 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң қаулысы 1997 жылғы 20 ақпандағы №240 12. Ұсыныстар: Заңнамалық құжаттардағы қолданысын ескеріп, мән-мағынасына тоқтала келе «ақпаратты қорғау» нұсқасы келісті ұсыныс деп білеміз. Рейтинг+15	+15
248.	хромакей	хромакей	хромакей хромакей Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Хромакей - кадрдағы бірнеше кескіндерді үйлесімді қиюластыру үшін пайдаланылатын бір түсті (көбіне жасыл) артқы фон. Этимологиясы: Төркіні ағылшынның chroma key сөзінен шыққан. «Түрлі-түсті кілт» немесе «түстерді ашатын кілт» деген мәнде 2. Әзербайжан: chromakey 3. Қырғыз: хромакей 4. Өзбек: xromakey 5. Түрік: kromakey 6. Ағылшын: chromakey 7. Испан: сhromakey 8. Неміс: hromakey 9. Француз: сhromakey 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Терминнің анықтамасы мен ерекшелігін түсіне отырып «хромакей» сөзіне балама ретінде «түстер шешімі» нұсқасын ұсынуды да жөн санаймыз. Рейтинг+11	+11
249.	айтрекинг	айтрекинг	айтрекинг айтрекинг Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Айтрекинг – адамдардың сайтты қалай қарайтрынын (оқитынын) зерттейді. Этимологиясы: Сөздің қолданысы ағылшынның eye-tracking нұсқасынан бастау алған 2. Әзербайжан: göz izləmə 3. Қырғыз: көздү байкоо 4. Өзбек: ko`zni kuzatish 5. Түрік: ayrıştırma 6. Ағылшын: eytracking 7. Испан: eitreking 8. Неміс: aitreking 9. Француз: aytracking 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Анықтамамен таныса келе, терминнің жалпы қоланысын елеп-екшеп «көзбақылау» нұсқасында калькалық термин жасауымызға да болады деген ұсыныс айтамыз. Рейтинг+7	+7
250.	преобразование видео	бейнені түрлендіру	преобразование видео бейнені түрлендіру Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Бейнені түрлендіру – түрлі сценарийлерге қатысты бейне клиптерді өңдеу барысында дыбыстар, кескіндер, әсерлер мен өтулер, мәтін қосу. түрлі сценарийлерге қатысты бейне клиптерді өңдеу барысында дыбыстар, кескіндер, әсерлер мен өтулер, мәтін қосу. 2. Әзербайжан: video dönüşüm 3. Қырғыз: видеону которуу 4. Өзбек: videoni aylantirish 5. Түрік: video dönüştürme 6. Ағылшын: video conversion 7. Испан: conversión de vídeo 8. Неміс: konvertieren von videos 9. Француз: conversion vidéo 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: жоқ 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «Бейнені түрлендіру» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз. Рейтинг+5	+5
251.	искусственный интеллект (ИИ)	жасанды интеллект (ЖИ)	искусственный интеллект (ИИ) жасанды интеллект (ЖИ) Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Жасанды интеллект – әлемді роботтандырып, адам жасайтын әрекеттердің барлығын орындауға қабілетті интеллект. 2. Әзербайжан: süni intellekt 3. Қырғыз: жасалма интеллект 4. Өзбек: sun`iy intellekt 5. Түрік: yapay zeka 6. Ағылшын: artificial intelligence 7. Испан: inteligencia artificial 8. Неміс: künstliche Intelligenz 9. Француз: intelligence artificielle 10. Бекітілген нұсқасы: жасанды интеллектіні пайдалану әдебі (2021ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2016 жылғы 29 қыркүйектегі №547 қаулысы. 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «жасанды интеллект» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
252.	визуальный дизайн	көрнекі дизайн	визуальный дизайн көрнекі дизайн Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Көрнекі дизайн – ұсынылатын өнімнің формальді сапасын анықтайтын шығармашылық іс-әрекеттің бір түрі. 2. Әзербайжан: vizual dizayn 3. Қырғыз: визуалдык дизайн 4. Өзбек: vizual dizayn 5. Түрік: görsel tasarım 6. Ағылшын: visual design 7. Испан: diseño visual 8. Неміс: visuelles design 9. Француз: conception visuelle 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2013 жылғы 4 шілдедегі №684 қаулысы. 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «Көрнекі дизайн» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз. Рейтинг+5	+5
253.	криптоанализ	криптоталдау	криптоанализ криптоталдау Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Криптоталдау – шифрдан ашу әдістері мен тәсілдері туралы ғылым. Этимологиясы: Сөздің бірінші бөлігі көне гректің κρύπτω «кертпе» сыр, жұмбақ сөзінен алынған. 2. Әзербайжан: kriptanaliz 3. Қырғыз: криптоанализ 4. Өзбек: kriptanaliz 5. Түрік: kriptanaliz 6. Ағылшын: cryptanalysis 7. Испан: criptoanálisis 8. Неміс: kryptoanalyse 9. Француз: cryptanalyse 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитеті Төрағасының 2018 жылғы 19 желтоқсандағы №104/қе бұйрығы. 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «криптоталдау» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз. Рейтинг+7	+7
254.	нейронная сеть	нейронды желі	нейронная сеть нейронды желі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Нейронды желі – бір-бірімен синапстар арқылы біріктірілген нейрондардың белгілі бір тізбегі. Этимологиясы: Сөздің нейр түбірі гректің νεῦρον сөзінен алынған. Түсінігі «сіңір», «тін», «талшық» мәніндегі сөз. 2. Әзербайжан: sinir şəbəkəsi 3. Қырғыз: нейрон тармагы 4. Өзбек: neyron tarmoq 5. Түрік: sinir ağı 6. Ағылшын: neural network 7. Испан: red neuronal 8. Неміс: neuronales netzwerk 9. Француз: réseau neuronal 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2018 жылғы 17 қазандағы №576 бұйрығы (желі) 12. Ұсыныстар: Әзірбайжан, түрік тілдеріндегі «сіңір жібекшесі», «сіңір ағы» нұсқалары аса қызық екен. «Сіңір» сөзі мен «нейір» сөздерінің арасында да бір жақыншылық фономорфологиялық жақыншылық аңғарылады. Талдай келе, қолданыстағы нұсқаны ескере отырып « нейронды желі» нұсқасын термин ретінде қолдануды ұсынамыз. Рейтинг+11	+11
255.	симметрический шифр	симметриялық шифр, теңөлшемді шифр	симметрический шифр симметриялық шифр, теңөлшемді шифр Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Симметриялық шифр – хабарламаны шифрлау мен шифрдан ашуда бір ғана кілт қолданылатынын білдіру. Этимологиясы: о баста гректің συμμετρία «тең өлшемділік» мәніндегі сөзінен шыққан 2. Әзербайжан: simmetrik şifrə 3. Қырғыз: симметриялык шифр 4. Өзбек: nosimmetrik shifr 5. Түрік: simetrik şifre 6. Ағылшын: symmetric cipher 7. Испан: cifrado simétrico 8. Неміс: symmetrische chiffre 9. Француз: chiffre symétrique 10. Бекітілген нұсқасы: шифр (2016ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитеті Төрағасының 2018 жылғы 19 желтоқсандағы №104/қе бұйрығы. 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «симметриялық шифр» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз. Алайда сөздің төлтума, өз тілімізде жасалған терминдер қатарынан болуын қалап «теңөлшемді шифр» нұсасы турасында да ойлануға болады деп білеміз. Рейтинг+5	+5
256.	сайт	сайт	сайт сайт Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Сайт – өзіндік мекенжайы бар, жеке иесі бар, біз толықтай көретін бөлек веб-беттер ден құралған әлемдік желідегі белгілі бір орын. Этимологиясы: Термин ағылшынның «орын», «алаң» деген мағынадағы site сөзінен алынған 2. Әзербайжан: sayt 3. Қырғыз: сайттын 4. Өзбек: sayt 5. Түрік: site 6. Ағылшын: website 7. Испан: sitio web 8. Неміс: webseite 9. Француз: site 10. Бекітілген нұсқасы: веб-сайт (2021ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің 2006 жылғы 24 сәуірдегі N 104-ө Өкімі 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «сайт» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
257.	дизайн сайта	сайт дизайны	дизайн сайта сайт дизайны Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Сайт дизайны – сайтта қолданылатын графикалық элементтер, қаріптермен түстер жиынтығы мен олардың өзара үйлесімділігі. 2. Әзербайжан: veb sayt dizaynı 3. Қырғыз: сайттын дизайны 4. Өзбек: sayt dizayni 5. Түрік: site tasarımı 6. Ағылшын: website design 7. Испан: diseño web 8. Неміс: website-design 9. Француз: conception du site 10. Бекітілген нұсқасы: дизайнер (2014ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: Қазақстан Республикасы Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрінің 2021 жылғы 2 сәуірдегі №114/НҚ бұйрығы. 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «сайт дизайны» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
258.	конструкторы сайта	сайт конструкторлары	конструкторы сайта сайт конструкторлары Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Сайт конструкторлары – толық ресурстары бар сайтты онлайн құруға мүмкіндік беретін жүйелер. Этимологиясы: Сөздің екінші бөлігі латынның constructor қалау, құру, қоныстандыру мағынасынан шыққан. 2. Әзербайжан: sayt qurucuları 3. Қырғыз: сайт куруучулар 4. Өзбек: sayt dizaynerlari 5. Түрік: Site desinatörler 6. Ағылшын: site designers 7. Испан: constructores de sitios web 8. Неміс: website-Designer 9. Француз: concepteurs de site 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «сайт конструкторлары» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз. Рейтинг+11	+11
259.	карта сайта	сайттың картасы (sitemap)	карта сайта сайттың картасы (sitemap) Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Сайттың картасы – сайттың барлық бөлімдері, ішкі бөлімдері, сайттағы мәліметтер көрсетілген жеке бет Этимологиясы: «Карта» сөзі гректің χάρτης бір парақ қағаз сөзінен шыққан 2. Әзербайжан: sayt xəritəsi 3. Қырғыз: сайттын картасы 4. Өзбек: sayt xaritasi 5. Түрік: site haritası 6. Ағылшын: site map 7. Испан: mapa del sitio 8. Неміс: sitemap 9. Француз: plan du site 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: Еуразиялық Үкіметаралық Кеңестің 2020 жылғы 17 шілдедегі №15 Өкімі 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «сайттың картасы» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз. Рейтинг+1	+1
260.	структура сайта	сайт құрылымы	структура сайта сайт құрылымы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Сайт құрылымы – ақпараттық және көркемдік элементтер үшін қолданылатын көп мағыналы түсінік. 2. Әзербайжан: sayt xəritəsi 3. Қырғыз: cайттын картасы 4. Өзбек: sayt xaritasi 5. Түрік: site haritası 6. Ағылшын: site map 7. Испан: mapa del sitio 8. Неміс: sitemap 9. Француз: plan du site 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 29 қарашадағы №1272 Қаулысы (құрылымы) 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «сайт құрылымы» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
261.	создание структуры сайта	сайт құрылымын құру	создание структуры сайта сайт құрылымын құру Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Сайт құрылымын құру – сайттың мақсаты анық талғаннан кейінгі орындалатын әрекет. 2. Әзербайжан: veb sayt quruluşunun yaradılması 3. Қырғыз: сайттын түзүмүн түзүү 4. Өзбек: veb-sayt tuzilishini yaratish 5. Түрік: site yapısı oluşturma 6. Ағылшын: creating a site structure 7. Испан: creación de la estructura del sitio 8. Неміс: erstellen einer websitestruktur 9. Француз: сréation d`une structure de site 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 29 қарашадағы №1272 Қаулысы (құрылымы) 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «сайт құрылымын құру» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг+3	+3
262.	продвижение сайта	сайтты насихаттау	продвижение сайта сайтты насихаттау Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Сайтты насихаттау – сайт ресурстарын қолданушылар саны мен іздеу жүйелерінде сайт рейтингін арттыруға бағытталған әрекеттер кешені. 2. Әзербайжан: saytın təşviqi 3. Қырғыз: сайт колдоо 4. Өзбек: veb-sayt reklama 5. Түрік: web sitesi tanıtımı 6. Ағылшын: website promotion 7. Испан: promoción de sitios web 8. Неміс: website-werbung 9. Француз: promotion du site web 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2017 жылғы 6 ақпандағы №39 қаулысы 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «сайтты насихаттау» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг+5	+5
263.	типографика	типографика	типографика типографика Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Типографика – нейрондар арасындағы байланыс, олардың әрқайсысы өз кіріс салмағының дәрежесіне ие. 2. Әзербайжан: tipoqrafiya 3. Қырғыз: типография 4. Өзбек: tipografiya 5. Түрік: tipografi 6. Ағылшын: typography 7. Испан: tipografía 8. Неміс: typografie 9. Француз: typographie 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: жоқ 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «типогрфика» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг+15	+15
264.	хостинг	хостинг	хостинг хостинг Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Хостинг – қандай да бір кәсіби веб-сервер де ақылы немесе ақысыз түрде сайтты (ақпаратты) орналастыру қызметі, үнемі желіде болатын серверге ақпарат орналастыратын қызмет. Егер домен сайттың атауы мен мекенжайы ғана болса, онда домен – сайттағы бар ақпарат сақталатын жер. Этимологиясы: Ағылшынның hosting қонақ күтуші сөзінен шыққан. 2. Әзербайжан: hosting 3. Қырғыз: хостинг кызматы 4. Өзбек: xosting 5. Түрік: hosting 6. Ағылшын: hosting 7. Испан: alojamiento 8. Неміс: hosting 9. Француз: hébergement 10. Бекітілген нұсқасы: веб-хостинг (2021ж.) 11. Заңнамадағы қолданысы: Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрінің 2022 жылғы 14 шiлдедегi №188 бұйрығы 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «хостинг» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг+11	+11
265.	карта сайта XML	XML сайт картасы	карта сайта XML XML сайт картасы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. XML сайт картасы – іздеу жүйелеріне (Яндекс, Google, Rambler, Bing және басқалар) арналған сайттың беттері туралы ақпарат орналасқан сайттың директориясында орналасқан файл. 2. Әзербайжан: hosting 3. Қырғыз: хостинг кызматы 4. Өзбек: xosting 5. Түрік: hosting 6. Ағылшын: hosting 7. Испан: alojamiento 8. Неміс: hosting 9. Француз: hébergement 10. Бекітілген нұсқасы: 11. Заңнамадағы қолданысы: Қазақстан Республикасы Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрінің 2021 жылғы 2 сәуірдегі №114/НҚ бұйрығы. 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «XML сайт картасы» нұсқасының номендік термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг+15	+15
266.	Wix.com	Wix.com	Wix.com Wix.com Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Wix.com – кең тараған, қолданушылар арасында танымал озық бұлттық платформа. 2. Әзербайжан: wix.com 3. Қырғыз: wix.com 4. Өзбек: wix.com 5. Түрік: wix.com 6. Ағылшын: wix.com 7. Испан: wix.com 8. Неміс: wix.com 9. Француз: wix.com 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: жоқ 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп « Wix.com» нұсқасының номен ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг+15	+15
267.	системы информации	ақпарат жүйелері	системы информации ақпарат жүйелері Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Ақпарат жүйелері (ағылш. Information systems; қысқаша:1S) – деректерді тарату, құру, өндеу, фильтрлеу, жинауға адамдар мен компанияларға қажетті техникалық құрал-жабдықтар мен бағдарламалық жасақтамаларды оқу. Пайдаланушылардың сұрауы бойынша ақпаратты сақтауға, іздестіруге және беруге арналған жүйе. 2. Әзербайжан: informasiya sistemləri 3. Қырғыз: маалымат системалары 4. Өзбек: axborot tizimlari 5. Түрік: bilgi sistemleri 6. Ағылшын: information systems 7. Испан: sistema de información 8. Неміс: information systeme 9. Француз: systèmes information 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2018 жылғы 23 ақпандағы №281 бұйрығы. 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «ақпарат жүйелері» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг+13	+13
268.	первый ключ	алғашқы кілт	первый ключ алғашқы кілт Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Алғашқы кілт – бұл бір мәнді анықтайтын кортеж, бағана немесе бағана тобы. Әртүрлі қатынастағы сақталған мәліметтер арасындағы байланыс ДБ-да кілтарқылы орнатылады. 2. Әзербайжан: ilk açar 3. Қырғыз: биринчи ачкыч 4. Өзбек: birinchi kalit 5. Түрік: ilk anahtar 6. Ағылшын: the first key 7. Испан: la primera clave 8. Неміс: der erste schlüssel 9. Француз: première clé 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің м.а. 2015 жылғы 26 маусымдағы №727 бұйрығы. 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «алғашқы кілт» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг+11	+11
269.	арифметическое- логическое устройство	арифметикалық логикалық құрылғы	арифметическое- логическое устройство арифметикалық логикалық құрылғы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Арифметикалық логикалық құрылғы (arithmetic and logie unit) – арифметикалық және логикалық операцияларды орындауға арналған процессор құрамындағы құрылғы (құрауышы). 2. Әзербайжан: arifmetik məntiqi cihaz 3. Қырғыз: арифметикалык логикалык шайман 4. Өзбек: arifmetik mantiqiy qurilma 5. Түрік: aritmetik mantık cihazı 6. Ағылшын: arithmetic logic device 7. Испан: dispositivo lógico aritmético 8. Неміс: arithmetisches logisches gerät 9. Француз: dispositif logique arithmétique 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: Қазақстан Республикасының Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының 2022 жылғы 22 қыркүйектегі №28 бұйрығы. 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «арифметикалық логикалық құрылғы» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг+9	+9
270.	домен	домен	домен домен Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Домен – интернеттегі әрбір сайттың әріптік символдарынан туратын бірегей атауы. Этимологиясы: Латынның domus үй сөзінен шыққан. 2. Әзербайжан: domen adı 3. Қырғыз: домен 4. Өзбек: domen 5. Түрік: alan adı 6. Ағылшын: domain 7. Испан: alto horno 8. Неміс: domäne 9. Француз: domaine 10. Бекітілген нұсқасы: егелік (2006ж); қоғамдық домен (2021ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: Қазақстан Республикасының Қорғаныс және аэроғарыш өнеркәсібі министрінің 2018 жылғы 13 наурыздағы №39/НҚ бұйрығы. 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп « домен» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
271.	отчетность	есеп беру	отчетность есеп беру Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Есеп беру – қағазға басып шығаруға арналған маліметтерді көрудің ерекше формасы. Деректер базасын баспаға шығармастан бұрын, қағаз бетінде қандай түрде бейнеленетіндігін және қандай жазбалар мен өрістер енгізілетіндігін қарасты ру керек. Есеп беруді кез келген бір кестеден, сұраудан қарауға болады. 2. Әзербайжан: hesabat 3. Қырғыз: отчеттуулук 4. Өзбек: hisobot 5. Түрік: raporlama 6. Ағылшын: reporting 7. Испан: informe 8. Неміс: berichterstattung 9. Француз: établissement des rapports 10. Бекітілген нұсқасы: ішкі есеп беру (2021ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы. 2003 жылғы 3 ақпан №119 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен, Заңнамадағы қолданысымен таныса келе, ерекшелігін түсініп « есеп беру» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз. Рейтинг-1	-1
272.	система счисления двоичная	екілік санау жүйесі	система счисления двоичная екілік санау жүйесі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Екілік санау жүйесі – санау негізіне 2 саны алынған позициялық түзіліс бойынша құрылған санау жүйесі. Бұл санау жүйесінде тек екі танба - 0 (нөл) жане 1 ғана болады. Екінші санау жүйесінде жазылған сандарды есептеу техникасында қолдану ыңғайлы. Комптерде, әдетте ондық емес, позициялық екілік санау жүйесі, яғни негізгі «2» санау жүйесі қолданылады. 2. Әзербайжан: ikili say sistemi 3. Қырғыз: бинардык эсептөө тутуму 4. Өзбек: ikkilik raqamlar tizimi 5. Түрік: sayı sistemi ikili 6. Ағылшын: the number system is binary 7. Испан: sistema de numeración binario 8. Неміс: binäres zahlensystem 9. Француз: système de numération binaire 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: жоқ 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп « екілік санау жүйесі» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз. Рейтинг+11	+11
273.	операционная система	oneрациялық жүйе	операционная система oneрациялық жүйе Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Oneрациялық жүйе (Onерационная система; оperating system) – компьютердің барлық басты әрекеттерін (пернелер тақтасын, экранды, дискжетектерді пайдалануды). сондай-ақ операциялық жүйенің басқаруымен іске қосылатын басқа бағдарламалардың жұмысын басқаратын, көбінесе тұрақты сақтауыш құрылғыда тұратын, мәшинелік кодта жазылған программа. 2. Әзербайжан: əməliyyat sistemi 3. Қырғыз: иштетүү системасы 4. Өзбек: operatsion tizim 5. Түрік: işletim sistemi 6. Ағылшын: operating system 7. Испан: sistema operativo 8. Неміс: betriebssystem 9. Француз: système d`exploitation 10. Бекітілген нұсқасы: касталық жүйе (2022ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: жоқ 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп « операциялық жүйе» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
274.	разрядность процессора	процессордың разрядтылығы	разрядность процессора процессордың разрядтылығы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Процессордың разрядтылығы – сыртқы шина арқылы процессорға ақпарат(мәліметтер және командалар) түседі. Бұлар арифметика-логикалық құрылғыда өнделеді. Процессордың сызбаларының разрядтылығы қаншалықты көп болса, соншалықты ақпаратты тез өндейді. 2. Әзербайжан: prosessor biti 3. Қырғыз: процессордун бөлүнүшү 4. Өзбек: protsessor bit chuqurligi 5. Түрік: işlemci bit hızı 6. Ағылшын: processor bit depth 7. Испан: capacidad del procesador 8. Неміс: cpu-bitrate 9. Француз: bits du processeur 10. Бекітілген нұсқасы: орталық процессор (2021ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің м.а. 2022 жылғы 14 қыркүйектегі №ҚР ДСМ-98 бұйрығы (процессор) 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп « процессордың разрядтылығы» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг+9	+9
275.	тактовая частота процессора	процессордың тактілік жиілігі	тактовая частота процессора процессордың тактілік жиілігі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Процессордың тактілік жиілігі – разрядтылықтан басқа процессорда маңызды қызмет атқаратын тактілік жиілігі. Ол мегагерцпен есептеледі. Бір мегагерц секундына миллион такт болады. 100 мгц секундына жүз миллион такт болып есептеледі. 2. Әзербайжан: CPU saat sürəti 3. Қырғыз: процессордун саат ылдамдыгы 4. Өзбек: protsessorning soat tezligi 5. Түрік: işlemcinin saat hızı 6. Ағылшын: processor clock speed 7. Испан: velocidad de reloj del procesador 8. Неміс: cpu-taktfrequenz 9. Француз: vitesse d`horloge du processeur 10. Бекітілген нұсқасы: орталық процессор (2021ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің м.а. 2022 жылғы 14 қыркүйектегі №ҚР ДСМ-98 бұйрығы (процессор) 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп « процессордың тактілік жиілігі» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг+11	+11
276.	стандартная таблица символов	символдардың стандартты кестесі	стандартная таблица символов символдардың стандартты кестесі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Символдардың стандартты кестесі – (amercan standard code for information interchange) - ақпарат алмасудағы америкалық стандартты кодтар негізінде даярланған символдардын стандарттық түрдегі кодтық кестесі. Мәліметтерді таңбалай отырып, оларды желілер арқылы жеткізу үшін пайдаланылатын жеті биттен (қосымша жұптық бит) тұратын таңбалық кодтар тізбегі. 2. Әзербайжан: standart simvol cədvəli 3. Қырғыз: стандарттык белгилер таблицасы 4. Өзбек: standart belgilar jadvali 5. Түрік: standart sembol tablosu 6. Ағылшын: standard symbol table 7. Испан: tabla de símbolos estándar 8. Неміс: standardsymboltabelle 9. Француз: table de caractères standard 10. Бекітілген нұсқасы: символ (2020ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2021 жылғы 15 маусымдағы №338 бұйрығы (символдардың). 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «символдардың стандартты кестесі» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг+11	+11
277.	запрос	сұрау	запрос сұрау Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Сұрау – бір немесе бірнеше дайын кестелердің негізінде құрылады. Форма мен Есеп беру бір кесте (немесе сұрау) негізінде құрылады. Сұрау қажетті мәліметті бір немесе бірнеше кестеден алуға мүмкіндік береді. 2. Әзербайжан: sorğu 3. Қырғыз: сурамжылоо, суроо 4. Өзбек: so`rov 5. Түрік: anket, sorgulama 6. Ағылшын: survey, request 7. Испан: encuesta, consulta 8. Неміс: umfrage, anfrage 9. Француз: enquête 10. Бекітілген нұсқасы: сұрау салу (2021ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2018 жылғы 15 ақпандағы №198 бұйрығы. 12. Ұсыныстар: Сөздің бұрын-соңды бекітілуін ескеріп бастапқы «сұрау салу» нұсқасында қалуын ұсынамыз. Рейтинг+5	+5
278.	юникод	юникод	юникод юникод Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Юникод – есептеу техникасында кодтарға қолданылатын техникалық және индустрия стандарты, онымен қоса жазу жүйелері мен мәтіндерді компьютерлік құралдарда бейнелеудің стандарты. 2. Әзербайжан: unicode 3. Қырғыз: катталуу 4. Өзбек: unicode 5. Түрік: Unicode 6. Ағылшын: unicode 7. Испан: Unicode 8. Неміс: unicode 9. Француз: Unicode 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – Еуразиялық экономикалық комиссия Алқасының 2015 жылғы 3 ақпандағы №2 ұсынымы. 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «юникод» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг+15	+15
279.	модем	модем	модем модем Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Модем – модуляция (цифрлық сигналдарды аналог сигналдарға түрлендіру) мен демодуляция (аналог сигналдарды цифрлық сигналдарға түрлендіру) тудыратын құрылғы. Этимологиясы: Ағылшынның екі сөзінің қысқартылуынан жасалған: modulator-demodulator 2. Әзербайжан: modem 3. Қырғыз: байланыш 4. Өзбек: modem 5. Түрік: modem 6. Ағылшын: modem 7. Испан: modem 8. Неміс: мodem 9. Француз: modem 10. Бекітілген нұсқасы: телефон модемі (2004ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы 2000 жылғы 30 қазан №1627 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «модем» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг+15	+15
280.	коммутатор	коммутатор	коммутатор коммутатор Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Коммутатор – бірнеше сегментті біріктіруге арналған құрылғы. Этимологиясы: Латынның «өзгерту» деген сөзінен шыққан. commutare 2. Әзербайжан: keçid 3. Қырғыз: которуу 4. Өзбек: kalit 5. Түрік: santral 6. Ағылшын: switchboard 7. Испан: cuadro de distribución 8. Неміс: switchboard 9. Француз: switchboard 10. Бекітілген нұсқасы: коммутатор (2015ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2018 жылғы 15 тамыздағы №504 қаулысы. 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «коммутатор» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг+15	+15
281.	системы счисления	санау жүйелері	системы счисления санау жүйелері Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Санау жүйелері – сандарды өрнектеудің қандай да бір тәсілі және оған сәйкес сандармен әрекет жасау ережелері. 2. Әзербайжан: say sistemləri 3. Қырғыз: сан системалары 4. Өзбек: raqamlar tizimlari 5. Түрік: sayı sistemleri 6. Ағылшын: sistema numérico 7. Испан: sistema numérico 8. Неміс: zahlensystem 9. Француз: système de numération 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «санау жүйелері» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг+11	+11
282.	разряд	разряд	разряд разряд Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Разряд – позициялық сандар жүйесіндегі сандарды ұсынудың құрылымдық элементі. Цифрдың сандағы орны. Бүтін сандардың разрядын жазу барысында 0-ден басталып, оңнан солға қарай нөмірленеді 2. Әзербайжан: kateqoriya 3. Қырғыз: чыгуу 4. Өзбек: bo`shatish 5. Түрік: deşarjın 6. Ағылшын: discharge 7. Испан: descarga 8. Неміс: entladung 9. Француз: en second 10. Бекітілген нұсқасы: көпразрядты қатарлас қосындылағыш (2016ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрінің м.а. 2014 жылғы 28 қазандағы №56 бұйрығы. 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «разряд» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг+15	+15
283.	устройство управления (УУ)	басқару құрылғысы (БҚ)	устройство управления (УУ) басқару құрылғысы (БҚ) Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Басқару құрылғысы (БҚ) – процессордың компоненттерінің жұмысын баскаратын блогы: жад блогы, АЛҚ, енгізу және шығару құрылғысы. 2. Әзербайжан: nəzarət cihazı 3. Қырғыз: башкаруу аппараты 4. Өзбек: boshqarish moslamasi 5. Түрік: kontrol cihazı 6. Ағылшын: control device 7. Испан: unidad de control 8. Неміс: steuergerät 9. Француз: dispositif de commande 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2020 жылғы 21 ақпандағы №77 қаулысы (басқару) 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «басқару құрылғысы» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг+15	+15
284.	каскадные таблицы стилей CSS	каскадты стиль кестелері CSS	каскадные таблицы стилей CSS каскадты стиль кестелері CSS Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. CSS Каскадты стиль кестелері (Cascading Style Sheets) - web-бет элементтерінің сыртқы көрінісін басқаруға арналған технология. 2. Әзербайжан: cascading style sheets 3. Қырғыз: каскад стилиндеги барактар 4. Өзбек: kaskadli uslublar jadvallari 5. Түрік: basamaklı stil sayfaları 6. Ағылшын: cascading style sheets 7. Испан: hojas de estilo en cascada 8. Неміс: kaskadierende stylesheets 9. Француз: feuilles de style en cascade 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «каскадты стиль кестелері» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг+9	+9
285.	web-страницы с базами данных	деректер қоры бар web-беттер	web-страницы с базами данных деректер қоры бар web-беттер Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Деректер қоры бар web-беттер – деректер қорымен динамикалық байланысты қолдайтын және деректерді қарауға, өңдеуге, сонымен бірге базаға енгізуге мүмкіндік беретін диалогтық web-бет. 2. Әзербайжан: verilənlər bazası veb səhifələri 3. Қырғыз: ээ-маалымат базасы баракчалары 4. Өзбек: ma`lumotlar bazalari bilan veb-sahifalar 5. Түрік: veritabanlarına sahip web sayfaları 6. Ағылшын: web pages with databases 7. Испан: páginas web con bases de datos 8. Неміс: webseiten mit Datenbanken 9. Француз: pages Web avec bases de données 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Премьер-министрінің 2013 жылғы 16 сәуірдегі №65-ө өкімі (деректер қоры) 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «деректер қоры бар веб-беттер» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг-1	-1
286.	система управления базами данных (СУБД)	деректер қорын басқару жүйесі (ДҚБЖ)	система управления базами данных (СУБД) деректер қорын басқару жүйесі (ДҚБЖ) Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Деректер қорын басқару жүйесі (ДҚБЖ) - ДҚ құру, ақпаратты жаңарту және толықтыру мүмкіндігін беретін, ақпаратқа икемді қолжеткізуді қамтамасыз ететін бағдарламалық жабдықтама. 2. Әзербайжан: verilənlər bazası idarəetmə sistemi 3. Қырғыз: маалыматтар базасын башкаруу тутуму 4. Өзбек: ma`lumotlar bazasini boshqarish tizimi 5. Түрік: veritabanı yönetim sistemi 6. Ағылшын: database management system 7. Испан: sistema de gestión de bases de datos 8. Неміс: datenbank-management-system 9. Француз: système de gestion de base de données 10. Бекітілген нұсқасы: Басқару жүйесі (2016ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2018 жылғы 27 сәуірдегі №76 қаулысы. 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «деректер қорын басқару жүйесі» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг-3	-3
287.	регистр памяти	жад регистрі	регистр памяти жад регистрі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Жады регистрі – екілік кодтармен үсынылған ақпаратты қабылдау және сақтау функциясы болып табылатын регистр. 2. Әзербайжан: yaddaş qeydiyyatı 3. Қырғыз: эстутум реестри 4. Өзбек: xotira registri 5. Түрік: bellek kaydı 6. Ағылшын: memory register 7. Испан: registro de memoria 8. Неміс: speicherregister 9. Француз: registre de mémoire 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2018 жылғы 17 қазандағы №576 бұйрығы (жады) 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «жады регистрі» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг+11	+11
288.	архитектура сети	желі архитектурасы	архитектура сети желі архитектурасы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Желі архитектурасы – желі топологиясын, құрылғыларының құрамын жөне олардың өзара іс-әрекетінің ережелерін айқындайтын деректерді тасымалдауды іске асыратын құрылым. 2. Әзербайжан: şəbəkə memarlığı 3. Қырғыз: тармак архитектурасы 4. Өзбек: tarmoq arxitekturasi 5. Түрік: ağ mimarisi 6. Ағылшын: network architecture 7. Испан: arquitectura de red 8. Неміс: netzwerkarchitektur 9. Француз: architecture du réseau 10. Бекітілген нұсқасы: жаһандық желі (2022ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасының Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрінің 2022 жылғы 30 қыркүйектегі №360/НҚ бұйрығы. 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «желі архитектурасы» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг+15	+15
289.	IP адрес ( Internet Protocol Address- Адрес интернет-протокола)	IP мекенжай (Интернет-хаттаманың мекенжайы), ИХ мекенжай	IP адрес ( Internet Protocol Address- Адрес интернет-протокола) IP мекенжай (Интернет-хаттаманың мекенжайы), ИХ мекенжай Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. IP мекенжай – бұл ақпаратты бір компьютерден (тораптан) екіншісіне тасымалдауға, алуға және іздеуге арналған желідегі бірегей адрес. Этимологиясы: ағылшын тіліндегі Internet Protocol Address сөздерінің бастапқы әріптері. 2. Әзербайжан: IP ünvanı 3. Қырғыз: IP дареги 4. Өзбек: IP manzili 5. Түрік: IP adresi 6. Ағылшын: IP address 7. Испан: Dirección IP 8. Неміс: IP-Adresse 9. Француз: Adresse IP 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «ИХ мекенжай» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг+3	+3
290.	итеративные объекты	итерацияланатын объектілер	итеративные объекты итерацияланатын объектілер Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Итерацияланатын объектілер – өз элементтері арқылы кезекпен өту мүмкіндігін береді. 2. Әзербайжан: iterativ obyektlər 3. Қырғыз: итеративдик объектилер 4. Өзбек: iterativ ob`ektlar 5. Түрік: yinelemeli nesneler 6. Ағылшын: iterative objects 7. Испан: objetos iterativos 8. Неміс: iterative Objekte 9. Француз: objets itératifs 10. Бекітілген нұсқасы: Итерация (2018 ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Индустрия және сауда министрінің 2008 жылғы 29 қазандағы №430 Бұйрығы (нысандар) 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «интерацияланатын нысандар» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг-1	-1
291.	внутренняя программа	ішкі бағдарлама	внутренняя программа ішкі бағдарлама Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Ішкі программа – бұл белгілі бір тапсырманы шешетін операторлар тобы. Атауы бар ішкі бағдарламаны бағдарламаның кез келген жерінде бірнеше рет атымен шақыру арқылы іске қосуға болады. 2. Әзербайжан: daxili proqram 3. Қырғыз: ички программа 4. Өзбек: ichki dastur 5. Түрік: dahili program 6. Ағылшын: internal program 7. Испан: programa interno 8. Неміс: internes Programm 9. Француз: programme interne 10. Бекітілген нұсқасы: бағдарламалау тілі (2022ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Үкіметінің ҚАУЛЫСЫ 1998 жылғы 4 тамыз №740 (кіші бағдарлама) 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «ішкі бағдарлама» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг+13	+13
292.	вызов подпрограммы	кіші бағдарламаны шақыру, ішкі бағдарламаны шақыру	вызов подпрограммы кіші бағдарламаны шақыру, ішкі бағдарламаны шақыру Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Ішкі бағдарламаны шақыру – оны қажет кезінде атымен шақыруды айтамыз. Шақыру - ішкі бағдарламаны іске қосу. 2. Әзербайжан: appel d`un sous-programme 3. Қырғыз: чакыруу подпрограммасы 4. Өзбек: subroutine chaqiruvi 5. Түрік: bir rutini çağırmak 6. Ағылшын: calling a subroutine 7. Испан: llamar a una subrutina 8. Неміс: Unterprogrammaufruf 9. Француз: appel d`un sous-programme 10. Бекітілген нұсқасы: бағдарламалау тілі (2022ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Үкіметінің ҚАУЛЫСЫ 1998 жылғы 4 тамыз №740 (кіші бағдарлама) 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «ішкі бағдарламаны шақыру» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг-1	-1
293.	столбцы таблицы поля	өріс кестесінің бағандары	столбцы таблицы поля өріс кестесінің бағандары Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Өріс кестесінің бағандары – белгілі бір қасиеттің мәндерін қамтитын кесте бағаны, ал жолдарды жазбалар деп те аталады. 2. Әзербайжан: sahə cədvəl sütunları 3. Қырғыз: талаа столунун тилкелери 4. Өзбек: maydon jadvalining ustunlari 5. Түрік: alan tablosunun sütunları 6. Ағылшын: columns of the field table 7. Испан: columnas de la tabla de campos 8. Неміс: spalten der Feldtabelle 9. Француз: colonnes de table de champ 10. Бекітілген нұсқасы: операнд өрісі (2022ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2019 жылғы 10 қаңтардағы №8 бұйрығы (баған) 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «өріс кестесінің бағандары» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг+13	+13
294.	кодек	кодек	кодек кодек Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Кодек («кодера-декодер» деген сөздердің қысқартылуы) – файлдағы мәліметтерді сығу алгоритмі болып табылады. Әрбір контейнердің түрі өзі қолдайтын белгілі бір кодектерге ие. Этимологиясы: Ағылшын тілінен алынған (codec, coder/decoder) шифратор/дешифратор сөздерінің қысқартылуы 2. Әзербайжан: kodek 3. Қырғыз: катталуу 4. Өзбек: kodek 5. Түрік: codec bileşeni 6. Ағылшын: codec 7. Испан: codec 8. Неміс: Codec 9. Француз: codec 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «кодек» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг+15	+15
295.	логические операции	логикалық операциялар	логические операции логикалық операциялар Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Логикалық операциялар – нәтижесі үғымдардың мазмұны немесе көлемінің өзгеруі, сондай-ақ жаңа ұғымдарды қалыптастыру болып табылатын ақыл-ой әрекеттері. 2. Әзербайжан: məntiqi əməliyyatlar 3. Қырғыз: логикалык операциялар 4. Өзбек: mantiqiy operatsiyalar 5. Түрік: mantıksal işlemler 6. Ағылшын: logical operations 7. Испан: operación lógica 8. Неміс: logische operation 9. Француз: opération booléenne 10. Бекітілген нұсқасы: логикалық амал - операция логическая (2022ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2018 жылғы 17 қазандағы №576 бұйрығы (логикалық) 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «логикалық амалдар» нұсқасының термин ретінде қалдыруды қолдаймыз Рейтинг+13	+13
296.	логическая схема	логикалық сұлба	логическая схема логикалық сұлба Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Логикалық сұлба – компьютер құрылғыларының жұмысын сипаттайтын кез келген логикалық функцияны іске асыратын электрондық құрылғы. 2. Әзербайжан: məntiqi sxem 3. Қырғыз: логикалык схема 4. Өзбек: mantiqiy sxema 5. Түрік: mantık şeması 6. Ағылшын: logic diagram 7. Испан: esquema lógico 8. Неміс: logikschaltung 9. Француз: circuit logique 10. Бекітілген нұсқасы: сұлба (1998ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Павлодар облысы Екібастұз қалалық мәслихатының 2014 жылғы 23 желтоқсандағы №292/34 шешімі (сұлба) 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «логикалық сұлба» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг+1	+1
297.	МАС адрес (или аппаратный адрес)	МАС мекенжай (немесе аппараттық мекенжай)	МАС адрес (или аппаратный адрес) МАС мекенжай (немесе аппараттық мекенжай) Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.МАС мекенжай – желілік адаптер өндірушісімен орнатылған және нақ осы адаптерді анықтайтын ұзындығы 6 байт сандық код. 2. Әзербайжан: MAS ünvanı (və ya aparat ünvanı) 3. Қырғыз: МАС дареги (же аппараттык дареги) 4. Өзбек: IAU manzili (yoki apparat manzili) 5. Түрік: MAC adresi (veya donanım adresi) 6. Ағылшын: MAC address (or hardware address) 7. Испан: Dirección MAC (o dirección de hardware) 8. Неміс: MAC-Adresse (oder Hardware-Adresse) 9. Француз: Adresse MAC (ou adresse matérielle) 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «ақпараттық мекенжай» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг+7	+7
298.	форматирование текста	мәтінді форматтау	форматирование текста мәтінді форматтау Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Мәтінді форматтау – мәтіннің түрін безендіруге, соның ішінде шрифті редакциялау немесе түрлі эффектілерді қолдану үшін құралдарды таңдау. 2. Әзербайжан: mətn formatı 3. Қырғыз: текстти форматтоо 4. Өзбек: matnni formatlash 5. Түрік: metni biçimlendirme 6. Ағылшын: text formatting 7. Испан: formato de texto 8. Неміс: formatieren von text 9. Француз: mise en forme du texte 10. Бекітілген нұсқасы: форматтау (2016ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2021 жылғы 7 қазандағы №688 бұйрығы. 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «мәтінді форматтау» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг+11	+11
299.	рекурсивная функция	рекурсивті функция	рекурсивная функция рекурсивті функция Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Рекурсивті функция – бұл өзін тікелей немесе басқа функциялар арқылы шақыратын функция. 2. Әзербайжан: rekursiv funksiya 3. Қырғыз: рекурсивдик функция 4. Өзбек: rekursiv funktsiya 5. Түрік: özyinelemeli işlev 6. Ағылшын: recursive function 7. Испан: función recursiva 8. Неміс: rekursive funktion 9. Француз: fonction récursive 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «рекурсивті функция» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг+3	+3
300.	рекурсия	рекурсия	рекурсия рекурсия Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Рекурсия – бағдарламаның тәуелсіз бөлігі, (латын. гecursio - қайтару) бұл объектілерді немесе есептеу процестерін өзі арқылы сипаттаудың тәсілі. Этимологиясы: Латын тілінен recursio «қайтару» деген сөзден алынған. 2. Әзербайжан: rekursiya 3. Қырғыз: кайталоо 4. Өзбек: rekursiya 5. Түрік: özyineleme 6. Ағылшын: recursion 7. Испан: recursión 8. Неміс: rekursion 9. Француз: récursion 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «рекурсия» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг+15	+15
301.	шаг рекурсии (рекурсивный вызов)	рекурсия қадамы (рекурсивті шақыру)	шаг рекурсии (рекурсивный вызов) рекурсия қадамы (рекурсивті шақыру) Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Рекурсия қадамы – базалық жағдайға жақындататын параметрдің өзгеше мәнімен функцияның өзін шақыратын қадам. 2. Әзербайжан: rekursiya addımı (rekursiv çağırış) 3. Қырғыз: рекурсиялык кадам (рекурсивдүү чалуу) 4. Өзбек: rekursiya bosqichi (rekursiv qo`ng`iroq) 5. Түрік: özyineleme adımı (özyinelemeli çağrı) 6. Ағылшын: recursion step (recursive call) 7. Испан: paso de recursión (llamada recursiva) 8. Неміс: rekursionsschritt (rekursiver aufruf) 9. Француз: étape de récursivité (appel récursif) 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «рекурсия қадамы» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг+13	+13
302.	система счисления	санау жүйесі	система счисления санау жүйесі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Санау жүйесі – арнайы белгілер (цифрлар) жиынтығының көмегімен сандарды белгілеу тәсілі. 2. Әзербайжан: say sistemi 3. Қырғыз: сан системасы 4. Өзбек: raqamlar tizimi 5. Түрік: sayım sistemi 6. Ағылшын: number system 7. Испан: sistema numérico 8. Неміс: zahlensystem 9. Француз: système de numération 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Президентінің 2022 жылғы 8 маусымдағы №912 Жарлығы (санаудың жүйесі) 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «санау жүйесі» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг+15	+15
303.	алфавит системы счисления	санау жүйесінің алфавиті	алфавит системы счисления санау жүйесінің алфавиті Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Санау жүйесінің алфавиті – бұл ондағы қолданылатын сандар жиыны. Сандар ұсынылған санау жүйелерін ажырату үшін екілік, сегіздік және оналтылық сандар белгілеріне төменгі индекске енгізіледі және ол санау жүйесінің негізі деп аталады. 2. Әзербайжан: say sisteminin əlifbası 3. Қырғыз: сан системасынын алфавити 4. Өзбек: raqamlar tizimining alifbosi 5. Түрік: sayım sisteminin alfabesi 6. Ағылшын: the alphabet of the number system 7. Испан: alfabeto del sistema numérico 8. Неміс: das alphabet des zahlensystems 9. Француз: alphabet système de numération 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Президентінің 2022 жылғы 8 маусымдағы №912 Жарлығы (санаудың жүйесі) 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «санау жүйесінің алфавиті» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг+3	+3
304.	символический путь	символдық жол	символический путь символдық жол Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Символдық жол – көрші ұяшықтардың жадында орналасқан символдар тізбегі. Көптеген бағдарламалау тілдерінде символдармен жұмыс істеу үшін арнайы типтегі айнымалылар бар: символдар және символдық жолдар. 2. Әзербайжан: simvolik yol 3. Қырғыз: символикалык жол 4. Өзбек: ramziy yo`l 5. Түрік: sembolik yol 6. Ағылшын: symbolic path 7. Испан: el camino simbólico 8. Неміс: symbolischer weg 9. Француз: chemin symbolique 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – Еуразиялық экономикалық комиссия Алқасының 2016 жылғы 12 сәуірдегі №5 ұсынымы 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «символдық жол» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг+13	+13
305.	конкатенация	тіркесім	конкатенация тіркесім Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Тіркесім – «+» операторы жолдарды біріктіру (тіркеу) үшін пайдаланылады. Бұл операция кейде конкатенация деп те аталады. Этимологиясы: Латын тіліндегі concatenatio «тіркесу» деген сөзден шыққан. 2. Әзербайжан: birləşmə 3. Қырғыз: бириктирүү 4. Өзбек: birlashtirish 5. Түрік: birleştirme 6. Ағылшын: concatenation 7. Испан: concatenación 8. Неміс: verkettung 9. Француз: concaténation 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «тіркесім» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг-1	-1
306.	скрипт	скрипт	скрипт скрипт Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Скрипт – бағдарлама немесе бағдарлама файлының сценарийі болып табылады, ол пайдаланушы бағдарлама интерфейсін қолдана отырып, кейбір тапсырмаларды орындауды автоматтандырады. Этимологиясы: латын тіліндегі Scriptum «хат» деген сөзден шыққан. 2. Әзербайжан: ekran 3. Қырғыз: тандоо 4. Өзбек: skrining 5. Түрік: screent 6. Ағылшын: screent 7. Испан: screenshot 8. Неміс: screening 9. Француз: screent 10. Бекітілген нұсқасы: скрипт (2022ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «скрипт» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг+15	+15
307.	структурированный язык запросов (SQL)	сұраныстардың құрылымдық тілі (SQL)	структурированный язык запросов (SQL) сұраныстардың құрылымдық тілі (SQL) Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Сұраныстардың құрылымдық тілі (Structured Query Language) – реляциялық деректер қорына арналған деректер қорын басқару тілі. 2. Әзербайжан: strukturlaşdırılmış sorğu dili 3. Қырғыз: структураланган суроо тили 4. Өзбек: tuzilgan so`rovlar tili 5. Түрік: yapılandırılmış istekler dili 6. Ағылшын: structured query language 7. Испан: lenguaje de consulta estructurado 8. Неміс: strukturierte abfragesprache 9. Француз: langage de requête structuré 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «сұраныстардың құрылымдық тілі » нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг+3	+3
308.	электронная цифровая подпись (ЭЦП)	электрондық цифрлық қолтаңба (ЭЦК)	электронная цифровая подпись (ЭЦП) электрондық цифрлық қолтаңба (ЭЦК) Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Электрондық цифрлық қолтаңба (ЭЦК) – электрондық құжаттың түпнүсқалығын, оның тиесілілігін және мазмүнының өзгерілмейтіндігін растайтын электрондық цифрлық символдар жиынтығын білдіретін жеке қолтаңба. 2. Әзербайжан: elektron rəqəmsal imza 3. Қырғыз: электрондук санариптик кол тамга 4. Өзбек: elektron raqamli imzo 5. Түрік: elektronik dijital imza 6. Ағылшын: electronic digital signature 7. Испан: firma digital electrónica 8. Неміс: elektronische digitale Signatur 9. Француз: signature numérique électronique 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 7 қаңтар N 370-ІІ Заңы. 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «электрондық цифрлық қолтаңба» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг+7	+7
309.	HTML (HyperText Markup Language) язык разметки гипертекста	HTML (HyperText Markup Language) гипермәтінді белгілеу тілі (ГМБТ)	HTML (HyperText Markup Language) язык разметки гипертекста HTML (HyperText Markup Language) гипермәтінді белгілеу тілі (ГМБТ) Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.HTML – компьютер экранында браузер бағдарламасы арқылы ашылатын құжаттардың сыртқы келбетін анықтап, таңбалауға арналаған элементтер жиынтығы. 2. Әзербайжан: HTML 3. Қырғыз: HTML 4. Өзбек: HTML 5. Түрік: HTML 6. Ағылшын: HTML 7. Испан: HTML 8. Неміс: HTML 9. Француз: HTML 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрінің 2021 жылғы 2 сәуірдегі №114/НҚ бұйрығы. 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «HTML» нұсқасының номен ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг+15	+15
310.	URL (Uniform Resource Locator) единый локатор ресурсов	URL (Uniform Resource Locator) бірыңғай ресурстар локаторы	URL (Uniform Resource Locator) единый локатор ресурсов URL (Uniform Resource Locator) бірыңғай ресурстар локаторы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.URL (бірыңғай ресурстар локаторы) – файлдың немесе беттің Интернеттегі мекенжайы. 2. Әзербайжан: URL 3. Қырғыз: URL 4. Өзбек: URL 5. Түрік: URL 6. Ағылшын: URL 7. Испан: URL 8. Неміс: URL 9. Француз: URL 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «URL» нұсқасының номен ретінде бекітілуін қолдаймыз. Рейтинг+13	+13
311.	авторизация	авторизациялау	авторизация авторизациялау Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Авторизациялау – бұл кез келген ресурсқа (мысалы, құпия сөзді енгізгеннен кейін электрондық поштаға, саусақ ізін сканерден өткізгеннен кейін смартфонды бұғаттаудан шығару және т.б.) кіру мүмкіндігі. 2. Әзербайжан: avtorizasiya 3. Қырғыз: кирүү 4. Өзбек: avtorizatsiya 5. Түрік: yetkilendirme 6. Ағылшын: authorization 7. Испан: autorización 8. Неміс: autorisation 9. Француз: autorisation 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2022 жылғы 14 қаңтардағы №9 бұйрығы. 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «авторизациялау» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг+3	+3
312.	информационная модель	ақпараттық модель	информационная модель ақпараттық модель Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Ақпараттық модель – нысан немесе процесс туралы ақпараттардың жиынтығы. 2. Әзербайжан: informasiya modeli 3. Қырғыз: маалымат модели 4. Өзбек: axborot modeli 5. Түрік: bilgi modeli 6. Ағылшын: information model 7. Испан: modelo informativo 8. Неміс: informationsmodell 9. Француз: modèle d`information 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің Құрылыс және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық істері комитеті төрағасының 2018 жылғы 10 желтоқсандағы №253-нқ бұйрығы. 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «ақпараттық модель» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг+13	+13
313.	запись базы данных	деректер қоры жазбасы	запись базы данных деректер қоры жазбасы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Деректер қоры жазбасы – мәліметтер қоры өрістерінде орналасқан мәндерді қамтитын кестенің жолы. 2. Әзербайжан: verilənlər bazası qeydləri 3. Қырғыз: маалыматтар базасын жазуу 4. Өзбек: ma`lumotlar bazasini yozish 5. Түрік: veritabanı kaydı 6. Ағылшын: database entry 7. Испан: registro de base de datos 8. Неміс: datenbank schreiben 9. Француз: enregistrement de base de données 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 9 тамыздағы №354 бұйрығы. 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «деректер қоры жазбасы» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг-3	-3
314.	кодовая таблица	кодтық кесте	кодовая таблица кодтық кесте Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Кодтық кесте – алфавит символдары мен екілік сандар арасында сәйкестікті орнататын кесте. Бұл сандар символдардың кодтары деп аталады және символдардың компьютерде берілуіне жауапты. 2. Әзербайжан: kod cədvəli 3. Қырғыз: код таблицасы 4. Өзбек: kod jadvali 5. Түрік: kod tablosu 6. Ағылшын: code table 7. Испан: tabla de códigos 8. Неміс: kodetabelle 9. Француз: table de codes 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – Еуразиялық экономикалық комиссия Алқасының 2015 жылғы 1 қыркүйектегі №105 шешімі 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «кодтық кесте» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг+15	+15
315.	логический элемент компьютера	компьютердің логикалық элементі	логический элемент компьютера компьютердің логикалық элементі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Компьютердің логикалық элементі – бұл қарапайым логикалық функцияны іске асыратын электрондық логикалық схеманың бөлігі. 2. Әзербайжан: kompüterin məntiqi elementi 3. Қырғыз: компьютердин логикалык элементи 4. Өзбек: kompyuterning mantiqiy elementi 5. Түрік: bilgisayarın mantıksal öğesi 6. Ағылшын: computer logic element 7. Испан: puerta lógica de la computadora 8. Неміс: logisches element des computers 9. Француз: élément logique de l`ordinateur 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2021 жылғы 7 қазандағы №688 бұйрығы. 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «компьютердің логикалық элементі » нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг+13	+13
316.	компьютерная этика	компьютерлік этика	компьютерная этика компьютерлік этика Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Компьютерлік этика – компьютерді қолданатын адамдардың тәртібін зерттейтін пән. 2. Әзербайжан: kompüter etikası 3. Қырғыз: компьютердик этика 4. Өзбек: kompyuter axloqi 5. Түрік: bilgisayar etiği 6. Ағылшын: computer ethics 7. Испан: ética informática 8. Неміс: computerethik 9. Француз: éthique informatique 10. Бекітілген нұсқасы: әдеп (2016ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 11 мамырдағы №190 бұйрығы (әдеп) 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «компьютерлік әдеп» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз. Рейтинг+7	+7
317.	кроссплатформенная программа	кроссплатформалық бағдарлама	кроссплатформенная программа кроссплатформалық бағдарлама Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Кроссплатформалық бағдарлама – бұл әртүрлі операциялық жүйе-лерге (Windows және Linux) арналған нұсқасы бар бағдарлама. 2. Әзербайжан: çarpaz platforma proqramı 3. Қырғыз: кайчылаш платформа программасы 4. Өзбек: platformalararo dastur 5. Түрік: platformlar arası program 6. Ағылшын: cross-platform program 7. Испан: programa multiplataforma 8. Неміс: plattformübergreifendes programm 9. Француз: programme multiplateforme 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «кроссплатформалық бағдарлама» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг+11	+11
318.	лексема	лексема	лексема лексема Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Лексема – бөлгіш символдармен (әдетте, бос орын немесе тыныс белгілер) бөлінген символдардың тізбегі. 2. Әзербайжан: lexem 3. Қырғыз: катталуу 4. Өзбек: leksema 5. Түрік: belirteç 6. Ағылшын: token 7. Испан: ficha 8. Неміс: token 9. Француз: jeton 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «лексема» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг+15	+15
319.	сортировка	сұрыптау	сортировка сұрыптау Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Сұрыптау – тізімде мәліметтердің орнын типі немесе мәніне сәйкес өзгерту. 2. Әзербайжан: sort 3. Қырғыз: түрү 4. Өзбек: saralash 5. Түрік: sıralama 6. Ағылшын: sorting 7. Испан: clasificación 8. Неміс: sortierung 9. Француз: tri 10. Бекітілген нұсқасы: тұқым сұрыптау (2022ж.) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрінің 2021 жылғы 14 қыркүйектегі №377 бұйрығы. 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «сұрыптау» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг+15	+15
320.	тег-ссылка	тег-сілтеме	тег-ссылка тег-сілтеме Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Тag-сілтеме – HTML құжаттың белгілі элементін сипаттайтын код үзіндісі және ол «< >» жақша арқылы жазылады. 2. Әзербайжан: TAG-link 3. Қырғыз: тег-шилтеме 4. Өзбек: teg havolasi 5. Түрік: tag linki 6. Ағылшын: tag link 7. Испан: etiqueta-enlace 8. Неміс: tag-Link 9. Француз: tag-lien 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп « сілтеме- таңба» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг+15	+15
321.	облачные вычисления	бұлттық есептеулер	облачные вычисления бұлттық есептеулер Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Бұлттық есептеулер – есептеуіш ресурстардың жалпы қорына (мысалы, деректерді беру желілеріне, серверлерге, деректерді сақтау құрылғыларына, қосымшалар мен сервистерге бірге және жеке-жеке) талап бойынша ыңғайлы желілік қолжеткізуді қамтамасыз ету моделі, «Cloud computing» термині әдетте Интернет арқылы көптеген пайдаланушылар үшін қолжетімді мәліметтерді өңдеу орталықтарын сипаттау үшін қолданылады. 2. Әзербайжан: bulud hesablama 3. Қырғыз: булуттагы эсептөө 4. Өзбек: bulutli hisoblash 5. Түрік: bulut bilişim 6. Ағылшын: bulut bilişim 7. Испан: computación en la nube 8. Неміс: cloud computing 9. Француз: cloud computing 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «бұлттық есептеулер» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг+15	+15
322.	виртуальный колл-центр	виртуалды байланыс орталығы (Call-центр)	виртуальный колл-центр виртуалды байланыс орталығы (Call-центр) Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Виртуалды байланыс орталығы (Call-центр) – жабдықтарды және басқару жүйелерін сатып алу қажеттігінсіз, байланыс орталығы үшін онлайн- қызметтерді ұйымдастырады, бөлмелерді жалға алу және жұмыс орындарын ұйымдастыруды үнемдеуге болады. 2. Әзербайжан: virtual zəng mərkəzi 3. Қырғыз: виртуалдык чалуу борбору 4. Өзбек: virtual qo`ng`iroq markazi 5. Түрік: sanal çağrı merkezi 6. Ағылшын: virtual call center 7. Испан: centro de llamadas virtual 8. Неміс: virtuelles сallcenter 9. Француз: centre d`appels virtuel 10. Бекітілген нұсқасы: байқау және байланыс орталығы (2018ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2022 жылғы 21 қарашадағы №96 қаулысы (виртуалдылық). 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «виртуалды байланыс орталығы» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг+1	+1
323.	виртуальный офис	виртуалды кеңсе	виртуальный офис виртуалды кеңсе Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Виртуалды кеңсе – компанияның дискілер, бумалар мен «бұлттардағы» бағдарлама сияқты барлық ішкі желісін орналастырады. 2. Әзербайжан: virtual ofis 3. Қырғыз: виртуалдык кеңсе 4. Өзбек: виртуалдык кеңсе 5. Түрік: sanal ofis 6. Ағылшын: virtual office 7. Испан: oficina virtual 8. Неміс: virtuelles büro 9. Француз: bureau virtuel 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 2022 жылғы 1 маусымдағы №308 бұйрығы (виртуалды) 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «виртуалды кеңсе» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг+3	+3
324.	виртуальный тур	виртуалды тур	виртуальный тур виртуалды тур Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Виртуалды тур – арасында өту нүктелері бар бірнеше үшөлшемді панорамалардың жиынтығы. 2. Әзербайжан: virtual tur 3. Қырғыз: виртуалдык тур 4. Өзбек: virtual sayohat 5. Түрік: sanal tur 6. Ағылшын: virtual tour 7. Испан: tour virtual 8. Неміс: virtuelle tour 9. Француз: visite virtuelle 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Ұғымның анықтамасымен таныса келе, ерекшелігін түсініп «виртуалды тур» нұсқасының термин ретінде бекітілуін қолдаймыз Рейтинг+2	+2
325.	виртуальная реальность или искусственная реальность	виртуалды шынайылық немесе жасанды шынайылық	виртуальная реальность или искусственная реальность виртуалды шынайылық немесе жасанды шынайылық Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Виртуалды шынайылық немесе жасанды шынайылық (Virtual Reality,VR) – бұл адамның сезімдеріне әсер етіп, виртуалды ортамен өзара әрекеттесуін имитациялайтын техникалық құралдармен жасалған әлем. 2. Әзербайжан: virtual reallıq və ya süni reallıq 3. Қырғыз: virtual reallıq və ya süni reallıq 4. Өзбек: virtual haqiqat yoki sun`iy haqiqat 5. Түрік: sanal gerçeklik veya yapay gerçeklik 6. Ағылшын: virtual reality or artificial reality 7. Испан: realidad virtual o realidad artificial 8. Неміс: virtuelle realität oder künstliche realität 9. Француз: réalité virtuelle ou réalité artificielle 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасының Цифрлық даму, қорғаныс және аэроғарыш өнеркәсібі министрінің 2019 жылғы 11 сәуірдегі №37/НҚ бұйрығы. 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «виртуалды шынайылық немесе жасанды шынайылық» терминүміткер сөздерін бекітуді ұсынамыз. Рейтинг-1	-1
326.	аренда приложений	қосымшаларды жалға алу	аренда приложений қосымшаларды жалға алу Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Қосымшаларды жалға алу – белгілі бір уақыттың ақшасын төлеп отырып Интернет арқылы қажетті бағдарламаны алуды ұсынады. 2. Әзербайжан: tətbiq icarəsi 3. Қырғыз: ижара колдонмолору 4. Өзбек: ilovalarni ijaraga olish 5. Түрік: uygulamaları kiralama 6. Ағылшын: app rentals 7. Испан: alquiler de aplicaciones 8. Неміс: apps ausleihen 9. Француз: location d`applications 10. Бекітілген нұсқасы: жалға алу (2020ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 8 ақпандағы N 384-II заңы (қосымшалардың) 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «қосымшаларды жалға алу» терминүміткер сөздерін бекітуді ұсынамыз. Рейтинг+13	+13
327.	разработчик мобильных приложений	мобильді қосымшалардың құрастырушысы	разработчик мобильных приложений мобильді қосымшалардың құрастырушысы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Мобильді қосымшалардың құрастырушысы – бұл пайдаланушыларға жобалау элементтерін және ұсынылған функцияларды өз міндеттеріне бейімдеу арқылы қосымшалар жасауға мүмкіндік беретін кең ауқымды құралдары бар визуалды редактор. 2. Әзербайжан: mobil tətbiqetmə inkişaf etdiricisi 3. Қырғыз: мобилдик тиркемелерди иштеп чыгуучу 4. Өзбек: mobil ilovalarni ishlab chiquvchi 5. Түрік: mobil uygulama geliştiricisi 6. Ағылшын: mobil uygulama geliştiricisi 7. Испан: desarrollador de aplicaciones móviles 8. Неміс: entwickler mobiler apps 9. Француз: développeur d`applications mobiles 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2022 жылғы 21 қарашадағы №96 қаулысы (мобильді). 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп « мобильді қосымшалардың құрастырушысы» терминүміткер сөздерін бекітуді ұсынамыз. Рейтинг-1	-1
328.	монокулярное зрение	монокулярлы көру	монокулярное зрение монокулярлы көру Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Монокулярлы көру – тек бір көзді қолданып көру. Көзді осылай қолданған кезде көру өрісі артады, ал тереңдікті қабылдау шектеулі болады. 2. Әзербайжан: monokulyar görmə 3. Қырғыз: монокулярдык көрүү 4. Өзбек: monokulyar ko`rish 5. Түрік: monoküler görüş 6. Ағылшын: monocular vision 7. Испан: visión monocular 8. Неміс: monokulare vision 9. Француз: vision monoculaire 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2023 жылғы 26 қаңтардағы №17 бұйрығы. 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп « монокулярлық көру» терминүміткер сөзін бекітуді ұсынамыз. Рейтинг+3	+3
329.	панорамное фотография	панорамалық фотосурет	панорамное фотография панорамалық фотосурет Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Панорамалық фотосурет – 160" көлденең және 75" тігінен адамның көру өрісін қамтитын, ал кейбір жағдайларда көлденең жазықтықта 360 бос орынды көрсететін үлкен көру бұрышы бар фотосурет түрі. 2. Әзербайжан: panoramik foto 3. Қырғыз: панорамалык сүрөт 4. Өзбек: panoramali fotosurat 5. Түрік: panoramik fotoğraf 6. Ағылшын: panoramic photo 7. Испан: foto panorámica 8. Неміс: panorama-foto 9. Француз: photo panoramique 10. Бекітілген нұсқасы: фотосурет (2016ж.) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2021 жылғы 26 сәуірдегі №239 бұйрығы (панорамалық) 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп « панорамалық фотосурет» терминүміткер сөзді бекітуді ұсынамыз. Рейтинг+11	+11
330.	3D панорама	3D панорама	3D панорама 3D панорама Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. 3D панорама – көру нүктесін өзгерту арқылы көруге болатын сфералық проекцияда алынған үшөлшемді панорамалық фотосуреттер. 2. Әзербайжан: 3D panorama 3. Қырғыз: 3Д панорама 4. Өзбек: 3D panorama 5. Түрік: 3D Panorama 6. Ағылшын: 3D panorama 7. Испан: Panorama 3D 8. Неміс: 3D Panorama 9. Француз: panorama 3D 10. Бекітілген нұсқасы: панорама (2021ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2021 жылғы 12 қазандағы №373 бұйрығы (панорама) 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «3D панорама» номенді бекітуді ұсынамыз Рейтинг+15	+15
331.	Google Таблицы	Google Кесте	Google Таблицы Google Кесте Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Гугл Кесте – бұл электрондық кестелер, диаграмма және графикалармен жұмыс жасауға арналған онлайн редактор. 2. Әзербайжан: google cədvəllər 3. Қырғыз: таблица google 4. Өзбек: google jadvali 5. Түрік: google e-tablosu 6. Ағылшын: google tables 7. Испан: tablas de Google 8. Неміс: google Tabellen 9. Француз: tableaux Google 10. Бекітілген нұсқасы: кесте (2018ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «гугл кесте» терминүміткер сөзді бекітуді ұсынамыз Рейтинг+11	+11
332.	Google Презентации	Google Презентация	Google Презентации Google Презентация Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Google Презентация – презентацияларды құруға және өңдеуге болатын, пайдаланушылармен бір уақытта жұмыс жасауға болатын онлайн- қосымшалар. 2. Әзербайжан: google təqdimatlar 3. Қырғыз: google презентациялар 4. Өзбек: google taqdimotlari 5. Түрік: google sunumlar 6. Ағылшын: google presentations 7. Испан: presentaciones de google 8. Неміс: google präsentationen 9. Француз: google présentations 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «гугл презентация» терминүміткер сөзді бекітуді ұсынамыз Рейтинг+3	+3
333.	переход в цифровое государство	цифрлық мемлекетке өту	переход в цифровое государство цифрлық мемлекетке өту Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Цифрлық мемлекетке өту – халық пен бизнестің сұранысын алдын ала болжай отырып, қызметтер көрсету үшін мемлекеттің инфрақұрылымын қайта құру. 2. Әзербайжан: rəqəmsal dövlətə keçid 3. Қырғыз: санариптик мамлекетке өтүү 4. Өзбек: raqamli davlatga o`tish 5. Түрік: dijital devlete geçiş 6. Ағылшын: transition to a digital state 7. Испан: la transición al estado digital 8. Неміс: wechsel in den digitalen staat 9. Француз: passage à l`état numérique 10. Бекітілген нұсқасы: Цифрлық Қазақстан (2018ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2022 жылғы 9 қарашадағы №881 қаулысы 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «цифрлық мемлекетке өту» терминүміткер сөзді бекітуді ұсынамыз Рейтинг+15	+15
334.	реализация цифрового Шелкового пути	цифрлық Жібек жолын іске асыру	реализация цифрового Шелкового пути цифрлық Жібек жолын іске асыру Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Цифрлық Жібек жолын іске асыру – деректерді беру, сақтау және өңдеудің жоғары жылдамдықтағы және қорғалған инфрақұрылымын бүкіл аумақты дамыту. 2. Әзербайжан: санариптик Жибек жолун ишке ашыруу 3. Қырғыз: санариптик Жибек жолун ишке ашыруу 4. Өзбек: raqamli ipak yo`lini amalga oshirish 5. Түрік: dijital ipek yolunun gerçekleştirilmesi 6. Ағылшын: implementation of the digital silk road 7. Испан: realización de la ruta de la seda digital 8. Неміс: implementierung der digitalen Seidenstraße 9. Француз: réalisation de la route de la soie numérique 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп « Цифрлық Жібек жолын іске асыру» терминүміткер сөзді бекітуді ұсынамыз Рейтинг+15	+15
335.	использование электронной цифровой подписи	электронды цифрлық қолтаңбаны пайдалану	использование электронной цифровой подписи электронды цифрлық қолтаңбаны пайдалану Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Электронды цифрлық қолтаңбаны пайдалану – өз қолымен қойылған қолтаңбаны толық ауыстыру. өз қолымен қойылған қолтаңбаны толық ауыстыру.- 2. Әзербайжан: elektron rəqəmsal imzadan istifadə 3. Қырғыз: электрондук санариптик кол тамганы пайдалануу 4. Өзбек: электрондук санариптик кол тамганы пайдалануу 5. Түрік: elektronik dijital imzayı kullanma 6. Ағылшын: using an electronic digital signature 7. Испан: uso de la firma digital electrónica 8. Неміс: verwenden einer elektronischen digitalen signatur 9. Француз: utilisation de la signature numérique électronique 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрінің 2020 жылғы 27 қазандағы №405/НҚ бұйрығы. 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «электронды цифрлық қолтаңбаны пайдалану» терминүміткер сөзді бекітуді ұсынамыз Рейтинг+5	+5
336.	инновационная экосистема	инновациялық экожүйе	инновационная экосистема инновациялық экожүйе Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Инновациялық экожүйе – бизнес, ғылым саласы және мемлекет арасында берік байланысы бар технологиялық кәсіпкерлікті дамыту, сондай-ақ инновацияларды енгізу үшін жағдай жасау. 2. Әзербайжан: innovasiya ekosistemi 3. Қырғыз: инновациялык экосистема 4. Өзбек: innovatsion ekotizim 5. Түрік: yenilikçi ekosistem 6. Ағылшын: innovation ecosystem 7. Испан: ecosistema de innovación 8. Неміс: innovatives ökosystem 9. Француз: un écosystème innovant 10. Бекітілген нұсқасы: инновациялық банк (2017ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасының Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрінің 2020 жылғы 1 қазандағы №366/НҚ бұйрығы. 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «инновациялық экожүйе » терминүміткер сөзді бекітуді ұсынамыз Рейтинг+15	+15
337.	большие данные	үлкен деректер	большие данные үлкен деректер Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Үлкен деректер – деректер қорымен жұмыс істеу үшін дәстүрлі тәсілде үлкен көлемді ақпаратты сақтау, ұйымдастыру және зерттеу әдістері. 2. Әзербайжан: böyük məlumatlar 3. Қырғыз: чоң маалыматтар 4. Өзбек: katta ma`lumotlar 5. Түрік: büyük veri 6. Ағылшын: bigdata 7. Испан: big data 8. Неміс: big data 9. Француз: big data 10. Бекітілген нұсқасы: деректер типі (2022ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Шығыс Қазақстан облысы Катонқарағай аудандық мәслихатының 2020 жылғы 26 маусымдағы №40/355-VI шешімі (деректер) 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп « үлкен деректер » терминүміткер сөзді бекітуді ұсынамыз Рейтинг-3	-3
338.	умный город	ақылды қала	умный город ақылды қала Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Ақылды қала – қалалық мүлікті және қала көрсететін қызметтерді басқару тұжырымдамасы. 2. Әзербайжан: ağıllı şəhər 3. Қырғыз: акылдуу шаар 4. Өзбек: akıllı şehir 5. Түрік: akıllı şehir 6. Ағылшын: smart city 7. Испан: ciudad inteligente 8. Неміс: intelligente stadt 9. Француз: ville intelligente 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – Солтүстік Қазақстан облысы әкімдігінің 2021 жылғы 23 қарашадағы №264 қаулысы 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «ақылды қала» терминүміткер сөзді бекітуді ұсынамыз Рейтинг+15	+15
339.	Главный удостоверяющий центр Республики Казахстан (ГУЦ РК)	Қазақстан Республикасының негізгі куәландырушы орталығы (ҚР НКО)	Главный удостоверяющий центр Республики Казахстан (ГУЦ РК) Қазақстан Республикасының негізгі куәландырушы орталығы (ҚР НКО) Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Қазақстан Республикасының негізгі куәландырушы орталығы (ҚР НКО) – куәландырушы орталықтардың электронды цифрлық қолтаңбасының ашық кілттерінің тиесілілігін және жарамдылығын растауды жүзеге асыратын куәландырушы орталық. 2. Әзербайжан: Qazaxıstan Respublikasının əsas Sertifikatlaşdırma Mərkəzi 3. Қырғыз: Казакстан Республикасынын Башкы куболондуруучу борбору 4. Өзбек: Qozog`iston Respublikasining asosiy sertifikatlashtirish markazi 5. Түрік: Kazakistan Cumhuriyeti`nin ana tasdik merkezi 6. Ағылшын: The main certification center of the Republic of Kazakhstan 7. Испан: Principal centro de certificación de la República de Kazajstán 8. Неміс: Das wichtigste Zertifizierungszentrum der Republik Kasachstan 9. Француз: Principal centre de certification de la République du Kazakhstan 10. Бекітілген нұсқасы: куәландырушы орталық (2016ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің м.а. 2015 жылғы 26 маусымдағы №727 бұйрығы 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «Қазақстан Республикасының негізгі куәландырушы орталығы» терминүміткер сөзді бекітуді ұсынамыз Рейтинг+3	+3
340.	сертификат RSA	RSA сертификаты	сертификат RSA RSA сертификаты Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.RSA сертификаты – порталда сұраныстарға қол қоюға арналған құжат 2. Әзербайжан: сертификат RSA 3. Қырғыз: сертификат RSA 4. Өзбек: rsa sertifikati 5. Түрік: RSA sertifikası 6. Ағылшын: RSA certificate 7. Испан: certificado RSA 8. Неміс: сertificat RSA 9. Француз: сertificat RSA 10. Бекітілген нұсқасы: сертификат (2016ж.) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2017 жылғы 26 маусымдағы №384 бұйрығы. 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп « RSA сертификаты» номенін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+15	+15
341.	сертификат AUTH_RSA	AUTH_RSA сертификаты	сертификат AUTH_RSA AUTH_RSA сертификаты Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.AUTH_RSA сертификаты – ЭЦҚ пайдаланушы өтінім берген соң оның нақты өзі екендігін куәлендірентін (аутентификациялауға арналған) құжат. 2. Әзербайжан: AUTH_RSA sertifikatı 3. Қырғыз: сертификат AUTH_RSA 4. Өзбек: AUTH_RSA sertifikati 5. Түрік: AUTH_RSA sertifikası 6. Ағылшын: AUTH_RSA certificate 7. Испан: certificado AUTH_RSA 8. Неміс: AUTH_RSA-zertifikat 9. Француз: certificat AUTH_RSA 10. Бекітілген нұсқасы: сертификат (2016ж.) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2017 жылғы 26 маусымдағы №384 бұйрығы. 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «AUTH_RSA сертификаты» номенін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+15	+15
342.	облачный провайдер	бұлттық провайдер	облачный провайдер бұлттық провайдер Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Бұлттық провайдер – бұлттық есептеулер негізінде қызмет көрсететін компания, ол әртүрлі виртуалды ресурстардың (виртуалды серверлер, виртуалды желілер, виртуалды деректерді сақтау жүйелері) автоматтандырылған басқару түрлерін жеткізуші. 2. Әзербайжан: bulud provayderi 3. Қырғыз: булут камсыздоочу 4. Өзбек: bulutli provayder 5. Түрік: bulut sağlayıcısı 6. Ағылшын: cloud provider 7. Испан: proveedor de nube 8. Неміс: cloud-anbieter 9. Француз: fournisseur de cloud 10. Бекітілген нұсқасы: провайдер (2012-2015жж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2015 жылғы 20 ақпандағы №112 бұйрығы (провайдер). 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «бұлттық провайдер» терминүміткер сөзді бекітуді ұсынамыз Рейтинг+15	+15
343.	облачное хранилище данных	бұлттық деректер қоймасы	облачное хранилище данных бұлттық деректер қоймасы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Бұлттық деректер қоймасы – онлайн қойманың үлгісі, арнайы сатып алынған немесе жалға алынған жеке серверлерде деректерді қауіпсіз түрде сақтау моделі. 2. Әзербайжан: bulud məlumat anbarı 3. Қырғыз: булуттагы маалымат сактагыч 4. Өзбек: bulutli ma`lumotlarni saqlash 5. Түрік: bulut veri depolama alanı 6. Ағылшын: cloud data storage 7. Испан: almacenamiento de datos en la nube 8. Неміс: cloud-speicher 9. Француз: stockage de données en nuage 10. Бекітілген нұсқасы: деректер қоймасы (2021ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасының Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрінің 2020 жылғы 21 қазандағы №394/НҚ бұйрығы (деректер қоймасы). 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «бұлттық деректер қоймасы» терминүміткер сөзді бекітуді ұсынамыз Рейтинг+7	+7
344.	Gmail	Gmail	Gmail Gmail Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Gmail – электронды поштада деректерді қауіпсіз сақтайтын, сондай-ақ жіберілген хаттар мен келген хаттар туралы хабарлайтын қызмет. 2. Әзербайжан: Gmail 3. Қырғыз: Gmail 4. Өзбек: Gmail 5. Түрік: Gmail 6. Ағылшын: Gmail 7. Испан: Gmail 8. Неміс: Gmail 9. Француз: Gmail 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп « Gmail» номенін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+9	+9
345.	Google Календарь	Google Күнтізбе	Google Календарь Google Күнтізбе Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Гугл Күнтізбе – күнтізбе жұмыс күнін тиімді ұйымдастыруға арналған қызмет. 2. Әзербайжан: Google Təqvim 3. Қырғыз: Google Календары 4. Өзбек: Google Taqvimi 5. Түрік: Google Takvim 6. Ағылшын: Google Calendar 7. Испан: Google Calendar 8. Неміс: Google Kalender 9. Француз: Google Agenda 10. Бекітілген нұсқасы: күнтізбе (1992ж, 2018ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрінің 2016 жылғы 1 ақпандағы №26 бұйрығы. 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «Гугл-күнтізбе» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+15	+15
346.	Google Карта	Google Карта	Google Карта Google Карта Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Google Карта – Жер планетасының картасы мен спутниктің суреттерін көруге мүмкіндік беретін қызмет. 2. Әзербайжан: Google xəritə 3. Қырғыз: Google картасы 4. Өзбек: Google xaritasi 5. Түрік: Google harita 6. Ағылшын: Google Map 7. Испан: Mapa de Google 8. Неміс: Google Karte 9. Француз: Google map 10. Бекітілген нұсқасы: климат карталары (2022ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2019 жылғы 27 желтоқсандағы №997 қаулысы 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «гугл-карта» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+15	+15
347.	Google Переводчик	Google Аудармашы	Google Переводчик Google Аудармашы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Google Аудармашы – 191 тілге аудару мүмкіндігі бар тегін онлайн аударма қызметі. 2. Әзербайжан: google tərcüməçi 3. Қырғыз: google котормочу 4. Өзбек: google tarjimon 5. Түрік: google çevirmen 6. Ағылшын: google translator 7. Испан: traductor de google 8. Неміс: google übersetzer 9. Француз: google translator 10. Бекітілген нұсқасы: аудармашы (1971-1981жж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 20 қазандағы №1083 қаулысы. 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «гугл-аудармашы» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+14	+14
348.	Google Интервью	Google Сұқбат	Google Интервью Google Сұқбат Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Google Сұқбат – онлайн түрде қоңырау шалу, хат жіберу немесе видеоконференция жасауға мүмкіндік беретін қызмет. 2. Әзербайжан: Google müsahibə 3. Қырғыз: Google интервью 4. Өзбек: Google intervyu 5. Түрік: Google röportaj 6. Ағылшын: Google interview 7. Испан: Google entrevista 8. Неміс: Google-Interview 9. Француз: Google interviews 10. Бекітілген нұсқасы: сұхбат (1992ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2020 жылғы 6 қаңтардағы №2 бұйрығы (сұхбат) 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен таныса келе, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «қ» фонемасын сақтай отырып «гугл-сұқбат» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+7	+7
349.	текстовый документ	мәтіндік құжат	текстовый документ мәтіндік құжат Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Мәтіндік құжат – бірнеше тұтынушыға қолжетімді нақты уақыт режимінде ортақ файлды өңдеу, құру және автоматты түрде сақтау ортасы. 2. Әзербайжан: mətn sənədi 3. Қырғыз: тексттик документ 4. Өзбек: matnli hujjat 5. Түрік: metinsel belge 6. Ағылшын: text document 7. Испан: documento de texto 8. Неміс: textdokument 9. Француз: document texte 10. Бекітілген нұсқасы: мәтіндік құжатты редакциялау (2016ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрінің 2019 жылғы 12 наурыздағы №62 бұйрығы. 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «мәтіндік құжат» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+9	+9
350.	фотопанорамы	фотопанорамалар	фотопанорамы фотопанорамалар Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Фотопанорамалар – пайдаланушыларға болып жатқан барлық сәтті көрсетудің ең жақсы тәсілдерінің бірі, объектіні «ішінен» көрсету және т.б. 2. Әзербайжан: fotopanoram 3. Қырғыз: сүрөттөр 4. Өзбек: fotopanoram 5. Түрік: fotoğraf panoramları 6. Ағылшын: photopanoram 7. Испан: fotopanoram 8. Неміс: fotopanoram 9. Француз: photopanoram 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «фотопанорама» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+14	+14
351.	редактор композитных изображений	композиттік сурет редакторы	редактор композитных изображений композиттік сурет редакторы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Композиттік сурет редакторы – қолданыстағы ең қарапайым бағдарлама, ол фотосуреттен де, видеодан да панорама жасай алады. 2. Әзербайжан: kompozit şəkil redaktoru 3. Қырғыз: композиттик сүрөт редактору 4. Өзбек: kompozit tasvir muharriri 5. Түрік: kompozit resim düzenleyici 6. Ағылшын: composite image editor 7. Испан: editor de imágenes compuestas 8. Неміс: composite-Bild-Editor 9. Француз: éditeur d`image composite 10. Бекітілген нұсқасы: компзиттік қызмет (2019ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігі Автомобиль жолдары комитеті Төрағасының 2018 жылғы 7 желтоқсандағы №110 бұйрығы (композиттік) 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «композиттік сурет редакторы» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+1	+1
352.	хугин (hugin)	хугин	хугин (hugin) хугин Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Хугин – панорамаларды өңдеуге арналған озық бағдарлама. 2. Әзербайжан: hugin 3. Қырғыз: хугин 4. Өзбек: hugin 5. Түрік: hugin 6. Ағылшын: hugin 7. Испан: hugin 8. Неміс: hugin 9. Француз: hugin 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «хугин» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+15	+15
353.	мобильное приложение	мобильді қосымша	мобильное приложение мобильді қосымша Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Мобильді қосымша (ағылш. mobile app) – нақты платформа (iOS, Android, Windows Phone және т.б.) үшін әзірленген смартфондарда, планшеттерде және басқа да мобильді құрылғыларда жұмыс істеуге арналған бағдарламалық жасақтама. 2. Әзербайжан: mobil proqram 3. Қырғыз: мобилдик тиркеме 4. Өзбек: mobil ilova 5. Түрік: mobil uygulama 6. Ағылшын: mobile application 7. Испан: aplicación móvil 8. Неміс: mobile anwendung 9. Француз: application mobile 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2021 жылғы 27 қазандағы №1109 бұйрығы. 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «мобильді қосымша» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+5	+5
354.	изобретатель приложения Массачусетского технологического института	Массачусетс технологиялық институты қосымшасының өнертапқышы	изобретатель приложения Массачусетского технологического института Массачусетс технологиялық институты қосымшасының өнертапқышы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.МТИ қосымшасының өнертапқышы – Java және Android SDK программалау тілін, алгоритмдеудің қарапайым негіздерін білуді талап етпейтін OS Android платформасына арналған қосымшаларды визуалды әзірлеудің бұлттық ортасы. 2. Әзербайжан: MIT tətbiq ixtiraçısı 3. Қырғыз: Массачусетс Технологиялык институтунун колдонмолорун ойлоп табуучу 4. Өзбек: MIT ilovasi ixtirochisi 5. Түрік: MIT Uygulama Mucidi 6. Ағылшын: MIT App Inventor 7. Испан: Inventor de Aplicaciones MIT 8. Неміс: MIT App-Erfinder 9. Француз: Inventeur d`applications MIT 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «МТИ қосымшасының өнертапқышы » терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+13	+13
355.	переменные	айнымалылар	переменные айнымалылар Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Айнымалылар – глобальді және локальді айнымалылардың мәнін анықтауға және орнатуға мүмкіндік беретін блоктар. 2. Әзербайжан: dəyişənlər 3. Қырғыз: өзгөрмө 4. Өзбек: o`zgaruvchilar 5. Түрік: değişkenler 6. Ағылшын: değişkenler 7. Испан: variables 8. Неміс: variable 9. Француз: variables 10. Бекітілген нұсқасы: айнымалылыар арасындағы байланыс (2022ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Статистика комитеті төрағасының 2017 жылғы 24 қарашадағы №185 бұйрығы. 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «айнымалылар» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+13	+13
356.	процедуры	процедуралар	процедуры процедуралар Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Процедуралар – бағдарлама ішінде параметрлері бар немесе оларсыз рәсімдер мен функцияларды айқындауға мүмкіндік беретін блоктар. 2. Әзербайжан: prosedurlar 3. Қырғыз: жол-жоболору 4. Өзбек: protseduralar 5. Түрік: prosedürler 6. Ағылшын: procedures 7. Испан: procedimientos 8. Неміс: verfahren 9. Француз: opérations 10. Бекітілген нұсқасы: рәсім-процедура (2018ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң Қаулысы 1996 жылғы 25 сәуiрдегi N 506 (процедура) Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің Бірінші орынбасары - Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2020 жылғы 16 сәуірдегі №390 бұйрығы (рәсім). 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «рәсім» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+11	+11
357.	Starttime.kz	Starttime.kz	Starttime.kz Starttime.kz Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Starttime.kz – қызықты әрі пайдалы идеялардың авторларына ұжымдық қолдау арқылы жобаны іске асыруға қаражат табуға көмектесетін сервис. 2. Әзербайжан: Starttime.kz 3. Қырғыз: Starttime.kz 4. Өзбек: Starttime.kz 5. Түрік: Starttime.kz 6. Ағылшын: Starttime.kz 7. Испан: Starttime.kz 8. Неміс: Starttime.kz 9. Француз: Starttime.kz 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп « Starttime.kz» номен ретінде бекітуді ұсынамыз Рейтинг+11	+11
358.	рекламное обращение	жарнамалық үндеу	рекламное обращение жарнамалық үндеу Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Жарнамалық үндеу – нақты объектісі бар (мәтіндік, көрнекі, дыбыстық, символикалық және т.б.), дайын жарнамалық өнім, оның көмегімен жарнама беруші өз клиенттеріне жүгінеді. 2. Әзербайжан: reklam müraciəti 3. Қырғыз: жарнамалык кайрылуу 4. Өзбек: reklama murojaati 5. Түрік: reklam müracaat 6. Ағылшын: advertising appeal 7. Испан: tratamiento publicitario 8. Неміс: werbe-Appell 9. Француз: appel publicitaire 10. Бекітілген нұсқасы: үндеу (2020ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Мойынқұм аудандық мәслихатының 2005 жылғы 26 қазандағы N 15-2 шешемі. 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «жарнамалық үндеу» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+9	+9
359.	смешанная реальность (MR)	аралас шынайылық (MR)	смешанная реальность (MR) аралас шынайылық (MR) Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Аралас шынайылық (MR) – виртуалды нысандармен жұмыс істей алатын нақты орта. Аралас шынайылықтың әртүрлі формаларын қабылдау үшін голографиялық және иммерсивті деген екі түрлі құрылғы қолданылады. 2. Әзербайжан: qarışıq reallıq 3. Қырғыз: аралаш чындык 4. Өзбек: aralash haqiqat 5. Түрік: karma gerçeklik 6. Ағылшын: mixed reality 7. Испан: realidad mixta 8. Неміс: gemischte realität 9. Француз: réalité mixte 10. Бекітілген нұсқасы: аралас отбасы (2022ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 28 тамыздағы №374 бұйрығы (шынайылық) 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «аралас шынайылық» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+3	+3
360.	Google форма	Google форма	Google форма Google форма Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Google Форма – кері байланыс формасын, онлайн-тестілеу мен сауалнама құруға арналған онлайн-сервис түрі. 2. Әзербайжан: Google forması 3. Қырғыз: Google формасы 4. Өзбек: Google formasi 5. Түрік: Google formu 6. Ағылшын: Google form 7. Испан: Google formulario 8. Неміс: Google-Formular 9. Француз: Google formulaire 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «гугл-форма» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+11	+11
361.	иммерсивность	иммерсивтілік, бой алдыру	иммерсивность иммерсивтілік, бой алдыру Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Иммерсивтілік – адамның психологиялық жай-күйін қамтамасыз ететін ортаның технологиялық бөлігіне тән қасиеті. Ондағы адамның ішкі «Мені» өзін қандай да бір ортамен қоршалғандай, оған енгенде тұмшаланғандай, белгілі бір ортаға еніп, онымен әрекетке түскендей қабылдайды. 2. Әзербайжан: immersivlik 3. Қырғыз: иммерсивдүүлүк 4. Өзбек: immersivlik 5. Түрік: sürüklenebilirlik 6. Ағылшын: immersiveness 7. Испан: inmersión 8. Неміс: immersivität 9. Француз: immersion 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп « иммерсивтілік» терминін бекітуді ұсынамыз. Сонымен қатар «бой алдыру» сөзі төңірегінде ойлануды да ұсынамыз. Рейтинг+11	+11
362.	IT Стартап	IT Стартап	IT Стартап IT Стартап Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.IT Стартап – ақпараттық технология саласындағы жаңа бастаманы іске қосу. 2. Әзербайжан: IT Startup 3. Қырғыз: IT Startup 4. Өзбек: IT Startup 5. Түрік: BT Başlangıcı 6. Ағылшын: IT Startup 7. Испан: Inicio de TI 8. Неміс: IT Startup 9. Француз: IT Startup 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «гугл-карта» терминін бекітуді ұсынамыз Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «IT Стартап» терминін бекітуді ұсынамыз. Рейтинг+15	+15
363.	retail (ритейл)	retail (ритейл)	retail (ритейл) retail (ритейл) Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Retail (ритейл) – толық құжаттамасы бар қорапта компьютерлік компоненттер мен бағдарламалық жасақтаманы жеткізудің толық нұсқасы. Сонымен қатар, компоненттерге бағдарламалық жасақтамасы бар компакт-дискілер жиі қолданылады. 2. Әзербайжан: qutulu windows versiyası 3. Қырғыз: кутунун windowsверсиясы 4. Өзбек: qutidagi windows versiyasi 5. Түрік: kutulu windows sürümü 6. Ағылшын: Retail 7. Испан: Al por menor 8. Неміс: Einzelhandel 9. Француз: Retail 10. Бекітілген нұсқасы: бөлшек сауда (2017ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің м.а. 2015 жылғы 30 наурыздағы №282 бұйрығы (бөлшек сауда) 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп retail (ритейл) терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+11	+11
364.	сферическая панорама	сфералық панорама	сферическая панорама сфералық панорама Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Сфералық панорама – панорамалық фотосуреттер түрлерінің бірі. 2. Әзербайжан: sferik panorama sferik panorama 3. Қырғыз: сфералык панорама 4. Өзбек: sferik panorama 5. Түрік: sferik panorama 6. Ағылшын: sferik panorama 7. Испан: panorama esférico 8. Неміс: sphärisches Panorama 9. Француз: panorama sphérique 10. Бекітілген нұсқасы: панорама (2021ж); сфералық тригонометрия (2018ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 7 сәуірдегі №125 бұйрығы (сфералық). 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «сфералық панорама» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+15	+15
365.	SWOT-анализ	SWOT-талдау	SWOT-анализ SWOT-талдау Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.SWOT-талдау – нысанның күшті және әлсіз жақтарын, сондай- ақ қоршаған ортаның мүмкіндіктері мен қауіптерін талдау. «S» пен «W» нысанның күйіне, ал «О» мен «Т» сыртқы ортаға қатысты. 2. Әзербайжан: SWOT analizi 3. Қырғыз: SWOT-талдоо 4. Өзбек: SWOT tahlili 5. Түрік: SWOT tahlil 6. Ағылшын: SWOT analysis 7. Испан: Análisis FODA 8. Неміс: SWOT-Analyse 9. Француз: Analyse SWOT 10. Бекітілген нұсқасы: талдау (2020 ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2019 жылғы 13 тамыздағы №588 қаулысы (талдау) 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп « SWOT-талдау» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+11	+11
366.	сертификат электронной цифровой подписи	электрондық цифрлық қолтаңба сертификаты	сертификат электронной цифровой подписи электрондық цифрлық қолтаңба сертификаты Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Электрондық цифрлық қолтаңба сертификаты – сертификат иесіне ЭЦҚ ашық кілтінің (тексеру кілтінің) тиесілі екендігін растайтын құжат. 2. Әзербайжан: elektron rəqəmsal imza sertifikatı 3. Қырғыз: электрондук цифралык колтамга сертификаты 4. Өзбек: elektron raqamli imzo sertifikati 5. Түрік: elektronik dijital imza sertifikası 6. Ағылшын: electronic digital signature certificate 7. Испан: certificado de firma digital electrónica 8. Неміс: zertifikat für elektronische digitale Signatur 9. Француз: certificat de signature numérique électronique 10. Бекітілген нұсқасы: электрондық цифрлық қолтаңба құралдары (2016ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің м.а. 2015 жылғы 26 маусымдағы №727 бұйрығы. 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «электрондық цифрлық қолтаңба сертификаты» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+15	+15
367.	владелец сертификата ЭЦП	ЭЦҚ сертификатының иесі	владелец сертификата ЭЦП ЭЦҚ сертификатының иесі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.ЭЦҚ сертификатының иесі – куәландырушы орталықта өз атына ЭЦҚ сертификаты берілген жеке тұлға. Әрбір сертификат иесінің қолында жабық және ашық екі ЭЦҚ кілті бар. 2. Әзербайжан: ERİ sertifikatının sahibi 3. Қырғыз: ЭЦКнын сертификатынын ээси 4. Өзбек: ERİ sertifikati egasi 5. Түрік: EDİ sertifikasının sahibi 6. Ағылшын: Owner of the EDS certificate 7. Испан: Titular del certificado EDS 8. Неміс: Inhaber eines EDC-Zertifikats 9. Француз: Titulaire du certificat EDS 10. Бекітілген нұсқасы: бұлттық ЭЦҚ (2022 ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрінің 2020 жылғы 27 қазандағы №405/НҚ бұйрығы. 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «ЭЦҚ сертификатының иесі» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+13	+13
368.	открытый ключ электронной подписи	электрондық қолтаңбаның ашық кілті	открытый ключ электронной подписи электрондық қолтаңбаның ашық кілті Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Электрондық қолтаңбаның ашық кілті – ЭЦҚ-ның жабық кілтімен байланысты әрі ЭЦҚ-ның түпнұсқалығын тексеруге арналған сандық кілт. 2. Әзербайжан: açıq elektron imza açarı 3. Қырғыз: электрондук кол тамганын ачык ачкычы 4. Өзбек: ochiq elektron imzo kaliti 5. Түрік: elektronik imzanın açık anahtarı 6. Ағылшын: public key of electronic signature 7. Испан: clave pública de firma electrónica 8. Неміс: öffentlicher Schlüssel für elektronische Signatur 9. Француз: clé publique de signature électronique 10. Бекітілген нұсқасы: ЭЦҚ-нің ашық кілті (2012-2015жж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің м.а. 2015 жылғы 26 маусымдағы №727 бұйрығы. 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «электрондық қолтаңбаның ашық кілті» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+15	+15
369.	контент-маркетинг	контент-маркетинг	контент-маркетинг контент-маркетинг Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Контент-маркетинг – талап етуші аудитория үшін контентті өзіндік құндылығымен құру және тарату. 2. Әзербайжан: məzmun marketinqi 3. Қырғыз: мазмун маркетинги 4. Өзбек: kontent marketingi 5. Түрік: içerik pazarlaması 6. Ағылшын: content marketing 7. Испан: marketing de contenidos 8. Неміс: content-Marketing 9. Француз: marketing de contenu 10. Бекітілген нұсқасы: контент-талдау (2022ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2015 жылғы 7 сәуірдегі №203 қаулысы (маркетинг). 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «контент-маркетинг» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+11	+11
370.	продвижение	алға жылжыту	продвижение алға жылжыту Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Алға жылжыту – сатып алушыға өнімді сатып алу туралы шешімді қабылдауға көмектесетін маркетингтік стратегия. Бұл компанияның хабардар ететін және сендіретін ақпарат берудің және таратудың қандай да бір формасы болып табылады. 2. Әзербайжан: təqdimat 3. Қырғыз: жылдыруу 4. Өзбек: reklama 5. Түрік: ilerleme 6. Ағылшын: promotion 7. Испан: promoción 8. Неміс: fortkommen 9. Француз: promotion 10. Бекітілген нұсқасы: құжатты жылжыту (2016ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің 2005 жылғы 26 наурыздағы N 68-ө Өкімі 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «алға жылжыту» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг-1	-1
371.	функция активации	белсендіру функциясы	функция активации белсендіру функциясы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Белсендіру функциясы деп кіріс сигналын алатын, бірақ шекті мәнін ескеріп, шығыс сигналын генерациялайтын функцияны айтады. 2. Әзербайжан: aktivləşdirmə funksiyası 3. Қырғыз: жандыруу функциясы 4. Өзбек: faollashtirish funktsiyasi 5. Түрік: aktivasyon fonksiyonu 6. Ағылшын: activation function 7. Испан: función de activación 8. Неміс: aktivierungsfunktion 9. Француз: fonction d`activation 10. Бекітілген нұсқасы: белсендіру (2020ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2023 жылғы 13 қаңтардағы №9 бұйрығы (функциясы). 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «белсендіру функциясы» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+9	+9
372.	блогосфера	блогосфера	блогосфера блогосфера Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Блогосфера - интернеттегі барлық блоктардың жиынтығы. 2. Әзербайжан: blogosfer 3. Қырғыз: блогосфера 4. Өзбек: blogosfera 5. Түрік: blogosfer 6. Ағылшын: blogosphere 7. Испан: blogosfera 8. Неміс: blogosphäre 9. Француз: blogosphère 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «блогосфера» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+13	+13
373.	искусственная нейроновая сеть	жасанды нейрондық желі	искусственная нейроновая сеть жасанды нейрондық желі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Жасанды нейрондық желі – адам миының машиналық интерпретациясы, мұнда миллиондаған нейрондар ақпаратты электрлік импульстер түрінде жібереді. Жекелеген нейрондар мен олардың компьютер арқылы құрылған өзара әрекеттесу желісі жасанды нейрондық желі деп аталады. 2. Әзербайжан: süni sinir şəbəkəsi 3. Қырғыз: жасалма нейрон тармагы 4. Өзбек: sun`iy neyron tarmoq 5. Түрік: yapay sinir ağı 6. Ағылшын: artificial neural network 7. Испан: red neuronal artificial 8. Неміс: künstliches neuronales Netzwerk 9. Француз: réseau neuronal artificiel 10. Бекітілген нұсқасы: жасанды нейрондық желі (2022ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «жасанды нейронмдық желі» терминін бекітілген нұсқада қалдыруды ұсынамыз Рейтинг+13	+13
374.	компьютерная грамотность	компьютерлік сауаттылық	компьютерная грамотность компьютерлік сауаттылық Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Компьютерлік сауаттылық – практикалық жұмыстарда компьютерді және негізгі қолданбалы бағдарлама қолдану біліктілігі мен дағдысы. 2. Әзербайжан: kompüter savadlılığı 3. Қырғыз: компьютердик сабаттуулук 4. Өзбек: kompyuter savodxonligi 5. Түрік: bilgisayar okuryazarlığı 6. Ағылшын: computer literacy 7. Испан: alfabetización informática 8. Неміс: computerkenntnisse 9. Француз: informatique 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 27 желтоқсандағы №512 бұйрығы. 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «компьютерлік сауаттылық» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+9	+9
375.	машинное обучение с помощью учителя	мұғалім көмегімен машиналық оқыту	машинное обучение с помощью учителя мұғалім көмегімен машиналық оқыту Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Мұғалім көмегімен машиналық оқыту – машинаның алдын ала мұғалім көрсеткен нақты мысалдарға сүйеніп үйрету әдісі. 2. Әзербайжан: müəllimlə maşın öyrənməsi 3. Қырғыз: мугалимдин жардамы менен машинаны үйрөнүү 4. Өзбек: o`qituvchi yordamida mashinani o`rganish 5. Түрік: öğretmen yardımı ile makine öğrenimi 6. Ағылшын: machine learning with the help of a teacher 7. Испан: aprendizaje automático con el profesor 8. Неміс: maschinelles Lernen mit Hilfe eines Lehrers 9. Француз: apprentissage automatique avec l`aide de l`enseignant 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «мұғалім көмегімен машиналық оқыту» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+7	+7
376.	нодальная точка	нодалды нүкте	нодальная точка нодалды нүкте Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Нодалды нүкте – оптикалық сәулелердің қиылысында орналасқан объектив осіндегі нүкте. 2. Әзербайжан: nodal nöqtə 3. Қырғыз: нодалдык чекит 4. Өзбек: nodal nuqta 5. Түрік: nodal nokta 6. Ағылшын: nodal point 7. Испан: punto nodal 8. Неміс: nodaler punkt 9. Француз: point nodal 10. Бекітілген нұсқасы: нүкте (2021ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «нодалды нүкте» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+7	+7
377.	loT	loT	loT loT Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. loT – адамдар, жүйелер және басқа қосымшалардан мәліметтерді жинау және олармен алмасу үшін біріктіретін миллиардтаған интеллектуалды құрылғылардан тұратын сенсорлық жүйе. 2. Әзербайжан: loT 3. Қырғыз: loT 4. Өзбек: loT 5. Түрік: loT 6. Ағылшын: loT 7. Испан: loT 8. Неміс: loT 9. Француз: loT 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп « loT» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+9	+9
378.	планшеты	планшеттер	планшеты планшеттер Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Планшеттер – смартфоннан сәл үлкен және шағын ноутбуктың көлеміне дейін әртүрлі пішінде болады. Этимологиясы: латын тіліндегі «planca» тақта сөзінен алынған. 2. Әзербайжан: tabletlər 3. Қырғыз: планшеттер 4. Өзбек: planshetlar 5. Түрік: tabletler 6. Ағылшын: planshet 7. Испан: planchetas 8. Неміс: Tablette 9. Француз: planchettes 10. Бекітілген нұсқасы: планшет компьютер (2021ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 28 қыркүйектегі №420 бұйрығы. 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «планшеттер» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+15	+15
379.	блоки	блоктар	блоки блоктар Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Блоктар – жүйе ішінде криптографикалық формада ұсынылған аударымдар, мәмілелер мен келісімшарттар туралы деректер. 2. Әзербайжан: bloklar 3. Қырғыз: блоктор 4. Өзбек: bloklar 5. Түрік: bloklar 6. Ағылшын: blocks 7. Испан: bloques 8. Неміс: blöcke 9. Француз: blocs 10. Бекітілген нұсқасы: валюталық блоктар (2017ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасының Мемлекеттік қызмет істері агенттігі Төрағасының 2021 жылғы 11 тамыздағы №138 бұйрығы. 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «блоктар» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+13	+13
380.	правовая защита информации	ақпаратты құқықтық қорғау	правовая защита информации ақпаратты құқықтық қорғау Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Ақпаратты құқықтық қорғау – құқықтық негізде ақпаратты қорғауды қамтамасыз ететін арнайы заңдар, нормативтік актілер, ережелер, рәсімдер мен іс-шаралар. 2. Әзербайжан: məlumatın hüquqi qorunması 3. Қырғыз: маалыматты укуктук коргоо 4. Өзбек: axborotni huquqiy himoya qilish 5. Түрік: bilgilerin yasal olarak korunması 6. Ағылшын: legal protection of information 7. Испан: protección legal de la información 8. Неміс: rechtlicher Schutz von Informationen 9. Француз: protection juridique de l`information 10. Бекітілген нұсқасы: табиғатты құқықтық қорғау (2022ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 18 қарашадағы №1214-1 Қаулысы (құқықтық қорғау) 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «ақпаратты құқықтық қорғау» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+13	+13
381.	регистрационное свидетельство	тіркеу куәлігі	регистрационное свидетельство тіркеу куәлігі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Тіркеу куәлігі – куәландырушы орталық электронды цифрлық қолтаңбаның Заңда белгіленген талаптарға сәйкестігін растау үшін беретін қағаз немесе электронды құжат. 2. Әзербайжан: qeydiyyat şəhadətnaməsi 3. Қырғыз: каттоо күбөлүгү 4. Өзбек: ro`yxatdan o`tish guvohnomasi 5. Түрік: kayıt belgesi 6. Ағылшын: registration certificate 7. Испан: certificado de constitución 8. Неміс: zulassung 9. Француз: certificat d & apos; immatriculation 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2019 жылғы 2 қарашадағы №953 бұйрығы (тіркеу туралы куәлік). 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «тіркеу куәлігі» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+13	+13
382.	владелец регистрационного свидетельства	тiркеу куәлiгінің иесі	владелец регистрационного свидетельства тiркеу куәлiгінің иесі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Тiркеу куәлiгінің иесі – өз атына тіркеу куәлігі берілген, тіркеу куәлігінде көрсетілген ашық кілтке сәйкес келетін жабық кілтті заңды түрде иеленетін жеке немесе заңды тұлға. 2. Әзербайжан: qeydiyyat şəhadətnaməsinin sahibi 3. Қырғыз: каттоо күбөлүгүнүн ээси 4. Өзбек: ro`yxatdan o`tish guvohnomasining egasi 5. Түрік: kayıt belgesinin sahibi 6. Ағылшын: the owner of the registration certificate 7. Испан: titular del certificado de registro 8. Неміс: inhaber des Registrierungszertifikats 9. Француз: titulaire du certificat d & apos; immatriculation 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «тіркеу куәлігінің иесі» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+13	+13
383.	корневой сертификат	түбірлік сертификат	корневой сертификат түбірлік сертификат Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Түбірлік сертификат – сертификаттау орталығына тиесілі сертификат, оның көмегімен орталық берген басқа да сертификаттардың шынайылығы тексеріледі. 2. Әзербайжан: kök sertifikatı 3. Қырғыз: тамыр сертификаты 4. Өзбек: ildiz sertifikati 5. Түрік: kök sertifikası 6. Ағылшын: root certificate 7. Испан: certificado raíz 8. Неміс: stammzertifikat 9. Француз: certificat racine 10. Бекітілген нұсқасы: түбірлік каталог (2004ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2018 жылғы 5 маусымдағы №431 бұйрығы (сертификат). 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «түбірлік сертификат» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+5	+5
384.	дендриты	дендриттер	дендриты дендриттер Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Дендриттер – ақпараттың кіріс порты. 2. Әзербайжан: dendritlər 3. Қырғыз: дендриттер 4. Өзбек: dendritlar 5. Түрік: dendritler 6. Ағылшын: dendrites 7. Испан: dendritas 8. Неміс: dendriten 9. Француз: dendrites 10. Бекітілген нұсқасы: дендрит (2018ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «дендриттер» терминін бұрын-соңды бекітілген нұсқада қалдыруды ұсынамыз Рейтинг+15	+15
385.	медиа	медиа	медиа медиа Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Медиа – медиафайлдардың тізімі (суреттер, видео, аудиороликтер және т.б.). 2. Әзербайжан: media 3. Қырғыз: медиа 4. Өзбек: media 5. Түрік: мedya 6. Ағылшын: media 7. Испан: medios de comunicación 8. Неміс: media 9. Француз: média 10. Бекітілген нұсқасы: медиа нарығы (2021ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің 2013 жылғы 5 ақпандағы №18-ө Өкімі 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «медиа» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+15	+15
386.	визуальный дизайн интерфейса	интерфейстің визуалды дизайны	визуальный дизайн интерфейса интерфейстің визуалды дизайны Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Интерфейстің визуалды дизайны – жобалау барысында қолданушымен үйлесімді қарым-қатынасты қамтамасыз ететін маңызды бөлім. 2. Әзербайжан: vizual interfeys dizaynı 3. Қырғыз: интерфейстин визуалдык дизайны 4. Өзбек: vizual interfeys dizayni 5. Түрік: görsel arayüz tasarımı 6. Ағылшын: visual interface design 7. Испан: diseño de interfaz Visual 8. Неміс: visuelles Interface-Design 9. Француз: conception d`interface visuelle 10. Бекітілген нұсқасы: интерфейс (2019ж); визуалды бағдарламалау (2021ж); әлеуметтік желі дизайні (2022ж). 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «интерфейстің визуалды дизайні» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+1	+1
387.	элементы управления	басқару элементтері	элементы управления басқару элементтері Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Басқару элементтері – қолданушыларға цифрлық технология өнімдерімен өзара әрекеттесуге мүмкіндік беретін басқарылатын экран объектілері. 2. Әзербайжан: nəzarət 3. Қырғыз: башкаруу элементтери 4. Өзбек: boshqaruv elementlari 5. Түрік: kontrol elementleri 6. Ағылшын: controls 7. Испан: controles 8. Неміс: steuerelement 9. Француз: élément de gestion 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2015 жылғы 25 сәуірдегі №324 қаулысы 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «басқару элементтері» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+15	+15
388.	оконные инструменты	терезе құралдары	оконные инструменты терезе құралдары Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Терезе құралдары (Controls/widgets қысқаша windows gadgets) – қолданушының графикалық интерфейсінің бастапқы құрылымдық бөліктері. 2. Әзербайжан: pəncərə alətləri 3. Қырғыз: терезе куралдары 4. Өзбек: deraza asboblari 5. Түрік: pencere araçları 6. Ағылшын: window tools 7. Испан: herramientas de ventana 8. Неміс: fensterwerkzeuge 9. Француз: outils de fenêtre 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «терезе құралдары» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+15	+15
389.	исполнительные устройства	атқарушы құрылғылар	исполнительные устройства атқарушы құрылғылар Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Атқарушы құрылғылар – басқару объектісіне орындаушы әсер ететін автоматика элементтері. 2. Әзербайжан: aktuatorlar 3. Қырғыз: аткаруучу шаймандар 4. Өзбек: ijro etuvchi qurilmalar 5. Түрік: yönetici cihazlar 6. Ағылшын: executive devices 7. Испан: actuadores 8. Неміс: betätigungseinrichtung 9. Француз: actionneurs 10. Бекітілген нұсқасы: қорғану құрылғылары (2020ж); атқарушы орган (2018ж). 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрдің міндетін атқарушының 2011 жылғы 21 сәуірдегі №215 Бұйрығы (құрылғы). 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «атқарушы құрылғылар» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+15	+15
390.	управление	басқару	управление басқару Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Басқару – барлық компоненттер үшін ортақ тармақталу блоктары, цикл, бірнеше экранды жұмыс және т.б. 2. Әзербайжан: idarəetmə 3. Қырғыз: башкаруу 4. Өзбек: boshqaruv 5. Түрік: yönetim 6. Ағылшын: management 7. Испан: gestión 8. Неміс: steuerung 9. Француз: gestion 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 23 қаңтардағы N 148 Заңы. 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «басқару» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+13	+13
391.	цветной блок	түсблок	цветной блок түсблок Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Түсблок – түстермен жұмыс жасайтын блок түрі. 2. Әзербайжан: rəng bloku 3. Қырғыз: түс блогу 4. Өзбек: rangli blok 5. Түрік: renk bloğu 6. Ағылшын: color block 7. Испан: bloque de color 8. Неміс: farbblock 9. Француз: bloc de couleur 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «түсблок» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+11	+11
392.	«умный дом»	«ақылды үй»	«умный дом» «ақылды үй» Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. «Ақылды үй» – әртүрлі жоғары технологиялық құрылғылардың көмегімен адамдардың өмір сүруіне қолайлы жағдай жасау үшін құрастырылған тұрғын үй. Этимологиясы: «Smart Home» ағылшын тілінен аударғанда «ақылды үй» дегенді білдіреді. 2. Әзербайжан: aqlli uy 3. Қырғыз: акылдуу үй 4. Өзбек: aqlli uy 5. Түрік: akıllı ev 6. Ағылшын: smart home 7. Испан: casa inteligente 8. Неміс: smart home 9. Француз: maison intelligente 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «ақылды үй» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+15	+15
393.	средство отслеживания пакетов	пакетті бақылау құралы	средство отслеживания пакетов пакетті бақылау құралы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Пакетті бақылау құралы – желілер, киберқауіпсіздік пен заттар интернеті (IoT) саласында желілерді жобалау мен модельдеудің тегін құралы. 2. Әзербайжан: paket takip aracı 3. Қырғыз: пакетке көз салуу куралы 4. Өзбек: пакетни кузатиш воситаси 5. Түрік: paket izleme aracı 6. Ағылшын: package tracking tool 7. Испан: rastreador de paquetes 8. Неміс: paketverfolgungstool 9. Француз:outil de suivi des colis 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «пакетті бақылау құралы» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+3	+3
394.	простой байесовский алгоритм (ПБА)	қарапайым байес алгоритмі (ҚБА)	простой байесовский алгоритм (ПБА) қарапайым байес алгоритмі (ҚБА) Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Қарапайым байес алгоритмі (ҚБА) – белгілердің тәуелсіздігі туралы жорамалы бар Байес теоремасына негізделген жіктеу алгоритмі. 2. Әзербайжан: sadə Bayes alqoritmi 3. Қырғыз: жөнөкөй байес алгоритми 4. Өзбек: oddiy Bayes algoritmi 5. Түрік: basit Bayes algoritması 6. Ағылшын: a simple Bayesian algorithm 7. Испан: algoritmo Bayesiano simple 8. Неміс: einfacher bayesischer Algorithmus 9. Француз: algorithme bayésien simple 10. Бекітілген нұсқасы: аңғырт байес жіктегіші (2021ж); алгоритм (2016ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2021 жылғы 7 қазандағы №688 бұйрығы (қарапайым). 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «қарапайым байес алгоритмі» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+13	+13
395.	апостернорная (обратная) вероятность	апостернорлық (кері) ықтималдық	апостернорная (обратная) вероятность апостернорлық (кері) ықтималдық Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Апостернорлық (кері) ықтималдық – тәжірибеден кейін алынған, яғни деректер белгілі болған жағдайдағы кездейсоқ оқиғаның шартты ықтималдығы. 2. Әзербайжан: posteriori (tərs) ehtimal 3. Қырғыз: кийинки (тескери) ыктымалдуулук 4. Өзбек: posterior (teskari) ehtimollik 5. Түрік: posterior (ters) olasılık 6. Ағылшын: a posteriori (inverse) probability 7. Испан: probabilidad posterior (inversa) 8. Неміс: aposteriöse (umgekehrte) Wahrscheinlichkeit 9. Француз: probabilité a posteriori (inverse) 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті Төрағасының 2018 жылғы 22 ақпандағы №36 бұйрығы (ықтималдық). 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «апостернорлық (кері) ықтималдық» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+15	+15
396.	априорная вероятность	априорлық ықтималдық	априорная вероятность априорлық ықтималдық Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Априорлық ықтималдық – жазылған деректерге сәйкес белгісіз шаманың шартты бөлінуі. 2. Әзербайжан: apriori ehtimalı 3. Қырғыз: априордук ыктымалдуулук 4. Өзбек: apriori ehtimollik 5. Түрік: önsel olasılık 6. Ағылшын: a priori probability 7. Испан: probabilidad a priori 8. Неміс: a prior wahrscheinlichkeit 9. Француз: probabilité a priori 10. Бекітілген нұсқасы: априорлық ақиқат (1971-1981жж, филос.) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті Төрағасының 2018 жылғы 22 ақпандағы №36 бұйрығы (ықтималдық). 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «априорлық ықтималдық» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+5	+5
397.	устройства управления	басқару құрылғылары	устройства управления басқару құрылғылары Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Басқару құрылғылары – «ақылды үй» жүйесін қолдануға арналған аспаптар. Олар - қашықтан басқару пульттері немесе, мысалы, батарея негізіндегі жарық ажыратқыштар. 2. Әзербайжан: nəzarət cihazları 3. Қырғыз: башкаруу шаймандары 4. Өзбек: boshqarish moslamalari 5. Түрік: kontrol cihazları 6. Ағылшын: control devices 7. Испан: unidad de control 8. Неміс: steuergerät 9. Француз: dispositif de commande 10. Бекітілген нұсқасы: қорғану құрылғылары 2020ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 11 қыркүйектегі №363 бұйрығы (басқару). 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «басқару құрылғылары» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+13	+13
398.	фиксированный виртуальный жесткий диск, фиксированный жесткий диск	бекітілген виртуалды қатқыл диск, орнықтырылған қатты диск	фиксированный виртуальный жесткий диск, фиксированный жесткий диск бекітілген виртуалды қатқыл диск, орнықтырылған қатты диск Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Бекітілген виртуалды қатқыл диск, орнықтырылған қатты диск – виртуалды мәшине үшін толық резервтелген, белгіленген көлемдегі диск. 2. Әзербайжан: sabit virtual sabit disk 3. Қырғыз: бекитилген виртуалдык катуу диск 4. Өзбек: ruxsat etilgan virtual qattiq disk 5. Түрік: belirlenen sanal sabit disk 6. Ағылшын: fixed virtual hard disk 7. Испан: disco duro virtual fijo 8. Неміс: feste virtuelle Festplatte 9. Француз: disque dur virtuel fixe 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «бекітілген виртуалды қатқыл диск, орнықтырылған қатты диск» нұсқаларын бекітуді ұсынамыз Рейтинг+3	+3
399.	распределенная база данных	бөлінген деректер қоры	распределенная база данных бөлінген деректер қоры Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Бөлінген деректер қоры – компьютерлік желіде бөлінген, логикалық өзара байланысты деректер қорының жиынтығы. 2. Әзербайжан: paylanmış verilənlər bazası 3. Қырғыз: бөлүштүрүлгөн маалымат базасы 4. Өзбек: tarqatilgan ma`lumotlar bazasi 5. Түрік: dağıtılmış veritabanı 6. Ағылшын: distributed database 7. Испан: base de datos distribuida 8. Неміс: verteilte Datenbank 9. Француз: base de données distribuée 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Премьер-министрінің 2013 жылғы 16 сәуірдегі №65-ө өкімі (деректер қоры). 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «бөлінген деректер қоры» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг-3	-3
400.	однотипная нейронная сеть, персептрон сеть	бірқабатты нейрондық желі, персептрон желі	однотипная нейронная сеть, персептрон сеть бірқабатты нейрондық желі, персептрон желі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Бірқабатты нейрондық желі, персептрон желі – барлық кіру элементтері тікелей шығу элементтерімен біріккен желі. 2. Әзербайжан: eyni tip sinir şəbəkəsi, perseptron şəbəkə 3. Қырғыз: окшош нейрон тармагы, персептрон тармагы 4. Өзбек: xuddi shu turdagi neyron tarmoq, perseptron tarmoq 5. Түрік: aynı tür sinir ağı, algılayıcı ağ 6. Ағылшын: the same type of neural network, perceptron network 7. Испан: red neuronal monotípica, red perceptrón 8. Неміс: das gleiche neuronale netzwerk, das perzeptron-netzwerk 9. Француз: réseau neuronal homogène, réseau perceptron 10. Бекітілген нұсқасы: персептрон (2019ж); кері байланысты нейрондық желі (rnn) (2021ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «бірқабатты нейрондық желі, персептрон желі» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+7	+7
401.	виртуальная операционная система	виртуалды операциялық жүйе	виртуальная операционная система виртуалды операциялық жүйе Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Виртуалды операциялық жүйе – виртуалды мәшинеге орнатылған операциялық жүйе. 2. Әзербайжан: virtual əməliyyat sistemi 3. Қырғыз: виртуалдык операциялык тутум 4. Өзбек: virtual operatsion tizim 5. Түрік: sanal işletim sistemi 6. Ағылшын: virtual operating system 7. Испан: sistema operativo virtual 8. Неміс: virtuelles Betriebssystem 9. Француз: système d`exploitation virtuel 10. Бекітілген нұсқасы: виртуалды (2018ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің Бірінші орынбасары - Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2019 жылғы 2 қыркүйектегі №953 бұйрығы (операциялық жүйе). 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «виртуалды операциялық жүйе» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+3	+3
402.	динамический виртуальный диск	динамикалық виртуалды диск	динамический виртуальный диск динамикалық виртуалды диск Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Динамикалық виртуалды диск – өлшемі толу шамасы бойынша артатын диск, өнімділігі төмендеу. 2. Әзербайжан: dinamik virtual disk 3. Қырғыз: динамикалык виртуалдык диск 4. Өзбек: dinamik virtual disk 5. Түрік: dinamik sanal disk 6. Ағылшын: dynamic virtual disk 7. Испан: disco virtual dinámico 8. Неміс: dynamisches virtuelles Laufwerk 9. Француз: disque virtuel dynamique 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 14 қарашадағы №456 бұйрығы (динамикалық, виртуалды). 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «динамикалық виртуалды диск» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+5	+5
403.	механизм консенсуса	консенсус тетігі	механизм консенсуса консенсус тетігі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Консенсус тетігі – желінің бағдарламалық қамтамасыз етілімін қосып, желідегі тораптармен келісілетін ережелер жиынтығы. 2. Әзербайжан: konsensus mexanizmi 3. Қырғыз: консенсус механизми 4. Өзбек: konsensus mexanizmi 5. Түрік: uzlaşma mekanizması 6. Ағылшын: consensus mechanism 7. Испан: mecanismo de consenso 8. Неміс: konsensmechanismus 9. Француз: mécanisme de consensus 10. Бекітілген нұсқасы: салық тетігі (2017ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасының 2010 жылғы 30 маусымдағы №312-IV Заңы (консенсус) 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «консенсус тетігі» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+11	+11
404.	многослойная нейронная сеть	көпқабатты нейрондық желі	многослойная нейронная сеть көпқабатты нейрондық желі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Көпқабатты нейрондық желі – кіріс және шығыстан тұратын, олардың арасындағы бір (бірнеше) жасырын нейрон қабаттарынан құралған нейрондық желі. 2. Әзербайжан: çox qatlı sinir şəbəkəsi 3. Қырғыз: көп катмарлуу нейрон тармагы 4. Өзбек: ko`p qatlamli neyron tarmoq 5. Түрік: çok katmanlı sinir ağı 6. Ағылшын: multilayer neural network 7. Испан: red neuronal multicapa 8. Неміс: mehrschichtiges neuronales Netzwerk 9. Француз: réseau neuronal multicouche 10. Бекітілген нұсқасы: көпқабатты таблетка (2022ж); жасанды нейрондық желі (2021ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «көпқабатты нейрондық желі» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+11	+11
405.	порядок	рет	порядок рет Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Рет – реттеу тәсілін белгілейтін сан нөлден басқа кез келген санның рангі Мicrоsoft Excel-де өсу төртібімен сұрыпталған тізімге берілген сілтеме секілді анықталады. 2. Әзербайжан: bir dəfə 3. Қырғыз: жолу 4. Өзбек: vaqt 5. Түрік: kez 6. Ағылшын: once 7. Испан: vez 8. Неміс: mal 9. Француз: fois 10. Бекітілген нұсқасы: алфавит реті (1971-1981 жж., лингв.) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Еуразиялық экономикалық комиссия Алқасының 2018 жылғы 31 қаңтардағы №19 шешімі 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «рет» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+13	+13
406.	обучающий отбор	оқыту іріктелімі	обучающий отбор оқыту іріктелімі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Оқыту іріктелімі – нейрондық желі оқытылатын деректер жиынтығы. Әрбір нақты тапсырмаға арналған оқыту жиынтығы болады, осы деректерге берілетін тапсырмаға байланысты әртүрлі талаптар қойылуы мүмкін. 2. Әзербайжан: təlim seçimi 3. Қырғыз: o`quv tanlovi 4. Өзбек: o`quv tanlovi 5. Түрік: eğitim seçimi 6. Ағылшын: training selection 7. Испан: selección educativa 8. Неміс: ausbildungsauswahl 9. Француз: sélection pédagogique 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «оқыту іріктелімі» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+7	+7
407.	обучаемые алгоритмы	оқытылатын алгоритмдер	обучаемые алгоритмы оқытылатын алгоритмдер Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Оқытылатын алгоритмдер – кіріс деректеріне байланысты қандай да бір жолмен өзгеретін (оқылатын) алгоритмдер. 2. Әзербайжан: öyrənilə bilən alqoritmlər 3. Қырғыз: алгоритмдерди үйрөнүү 4. Өзбек: o`qitiladigan algoritmlar 5. Түрік: öğrenilebilir algoritmalar 6. Ағылшын: trainable algorithms 7. Испан: algoritmos de aprendizaje 8. Неміс: lernbare algorithmen 9. Француз: algorithmes d`apprentissage 10. Бекітілген нұсқасы: алгоритм (2016ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 21 сәуірдегі №154 бұйрығы (оқытылатын). 12. Ұсыныстар: «оқытылатын алгоритмдер» терминін қолдаймыз. Рейтинг+9	+9
408.	взвешенная сумма	өлшенген сома	взвешенная сумма өлшенген сома Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Өлшенген сома – кіріс сигналдарының тиісті салмақтарына көбейтілген қосындысы. 2. Әзербайжан: ölçülmüş məbləğ 3. Қырғыз: салмактуу сумма 4. Өзбек: tortilgan summa 5. Түрік: ağırlıklı miktar 6. Ағылшын: weighted amount 7. Испан: suma ponderada 8. Неміс: gewichtete summe 9. Француз: somme pondérée 10. Бекітілген нұсқасы: борыштың негізгі сомасы (2017ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің м.а. 2016 жылғы 26 қаңтардағы №71 бұйрығы (өлшенген). 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «өлшенген сома» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+13	+13
409.	прямые линии распространения	тура таралу желілері	прямые линии распространения тура таралу желілері Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Тура таралу желілері – белгі тек кірістен шығыс қабатына таралатын жасанды нейрондық желілер. Белгі кері бағытта таралмайды. 2. Әзербайжан: düz paylama xətləri 3. Қырғыз: түз жайылтуу сызыктары 4. Өзбек: to`g`ri tarqalish chiziqlari 5. Түрік: doğrudan dağıtım hatları 6. Ағылшын: direct distribution lines 7. Испан: líneas directas de distribución 8. Неміс: direkte vertriebslinien 9. Француз: lignes droites de distribution 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «тура таралу желілері» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+13	+13
410.	дерево принятия решений	шешімдер қабылдау дарағы	дерево принятия решений шешімдер қабылдау дарағы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Шешімдер қабылдау дарағы – иерархиялық (ағаш түрінде), тізбекті құрылымда ережелерді ұсыну тәсілі, онда әрбір нысанға шешім беретін жалғыз түйін сәйкес келеді. 2. Әзербайжан: qərar ağacı 3. Қырғыз: чечим дарагы 4. Өзбек: qaror daraxti 5. Түрік: karar ağacı 6. Ағылшын: decision tree 7. Испан: árbol de decisión 8. Неміс: entscheidungsbaum 9. Француз: arbre de décision 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «шешімдер қабылдау дарағы» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+5	+5
411.	стоимость отсека	бөлік құны	стоимость отсека бөлік құны Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Бөлік құны – өлшеуіш құрал шкаласының ең кіші бөлігінің мәні. 2. Әзербайжан: bölmənin dəyəri 3. Қырғыз: бөлүмдүн баасы 4. Өзбек: bo`lim narxi 5. Түрік: bölme maliyeti 6. Ағылшын: the cost of the compartment 7. Испан: costo del compartimiento 8. Неміс: kosten für das Fach 9. Француз: coût du compartiment 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «бөлік құны» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+15	+15
412.	траектория движения	қозғалыс траекториясы	траектория движения қозғалыс траекториясы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Қозғалыс траекториясы – материялық нүктенің өз қозғалысы барысында сызған сызығы 2. Әзербайжан: hərəkət trayektoriyası 3. Қырғыз: кыймыл траекториясы 4. Өзбек: harakat traektoriyasi 5. Түрік: hareket yörüngesi 6. Ағылшын: trajectory of movement 7. Испан: trayectoria del movimiento 8. Неміс: bewegungsbahn 9. Француз: trajectoire de mouvement 10. Бекітілген нұсқасы: ұшу траекториясы (2020ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 2021 2 қыркүйектегі №473 бұйрығы (қозғалыс, траектория). 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «қозғалыс траекториясы» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+15	+15
413.	тело отсчета	санақ денесі	тело отсчета санақ денесі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Санақ денесі – дененің қозғалысымен салыстырылып қарастырылатын дене. 2. Әзербайжан: istinad orqanı 3. Қырғыз: шилтеме денеси 4. Өзбек: mos yozuvlar tanasi 5. Түрік: sayım gövdesi 6. Ағылшын: body of reference 7. Испан: cuerpo de la cuenta 8. Неміс: bezugskörper 9. Француз: corps de compte 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «санақ денесі» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+5	+5
414.	равно противостоящая сила	теңәрекет күші	равно противостоящая сила теңәрекет күші Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Теңәрекет күші – денеге бір мезгілде түсірілетін бірнеше күштің әрекетіндей әрекет жасайтын күш. 2. Әзербайжан: bərabər güc 3. Қырғыз: бирдей күч 4. Өзбек: teng kuch 5. Түрік: eşit güç 6. Ағылшын: equal power 7. Испан: fuerza igual 8. Неміс: gleiche Kraft 9. Француз: puissance égale 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «теңәрекет күші» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+7	+7
415.	молекула	молекула	молекула молекула Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Молекула – заттың химиялық қасиеттерін сипаттайтын ең ұсақ бөлшегі. 2. Әзербайжан: molekul 3. Қырғыз: молекула 4. Өзбек: molekula 5. Түрік: molekül 6. Ағылшын: the molecule 7. Испан: molécula 8. Неміс: molekül 9. Француз: molécule 10. Бекітілген нұсқасы: белсенді молекула (2021ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2021 жылғы 30 қыркүйектегі №КР ДСМ -101 бұйрығы. 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «молекула» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+15	+15
416.	гидравлические машины	гидравликалық мәшинелер	гидравлические машины гидравликалық мәшинелер Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Гидравликалық мәшинелер – іс-әрекеті қозғалыс заңдары мен сұйықтардың тепе-теңдігіне негізделген мәшинелер. 2. Әзербайжан: hidravlik maşınlar 3. Қырғыз: гидротехникалык машиналар 4. Өзбек: shlangi mashinalar 5. Түрік: hidrolik makineler 6. Ағылшын: hydraulic machines 7. Испан: máquina hidráulica 8. Неміс: wasserkraftmaschine 9. Француз: machine hydraulique 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «гидравликалық мәшинелер» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+13	+13
417.	Солнечная система	Күн жүйесі	Солнечная система Күн жүйесі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Күн жүйесі – күнді айнала қозғалатын аспан денелерінің жиынтығы. 2. Әзербайжан: günəş sistemi 3. Қырғыз: күн системасы 4. Өзбек: quyosh tizimi 5. Түрік: güneş sistemi 6. Ағылшын: the solar system 7. Испан: sistema solar 8. Неміс: Sonnensystem 9. Француз: Sonnensystem 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2016 жылғы 2 желтоқсандағы №758 қаулысы 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «күн жүйесі» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+15	+15
418.	комета Галлея	Галлей кометасы	комета Галлея Галлей кометасы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Галлей кометасы – ең жарық қысқа периодты комета. 2. Әзербайжан: Halley Kometası 3. Қырғыз: Галлей Кометасы 4. Өзбек: Halley Kometasi 5. Түрік: Halley Kuyruklu Yıldızı 6. Ағылшын: Halley `s Comet 7. Испан: Cometa Halley 8. Неміс: der Halleysche Komet 9. Француз: Comète De Halley 10. Бекітілген нұсқасы: комета (2018ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Президентінің 2019 жылғы 27 тамыздағы №138 Жарлығы. 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «Галлей кометасы» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+13	+13
419.	тропический год	тропикалық жыл	тропический год тропикалық жыл Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Тропикалық жыл – күн мен түннің көктемгі немесе күзгі теңелу уақыттарының арасы. 2. Әзербайжан: tropik il 3. Қырғыз: тропикалык жыл 4. Өзбек: tropik yil 5. Түрік: tropikal yıl 6. Ағылшын: tropical year 7. Испан: año trópico 8. Неміс: tropisches Jahr 9. Француз: année tropique 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «тропикалық жыл» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+15	+15
420.	явления природы	табиғат құбылыстары	явления природы табиғат құбылыстары Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Табиғат құбылыстары – табиғаттағы кез келген өзгерістер. 2. Әзербайжан: təbiət hadisələri 3. Қырғыз: жаратылыш кубулуштары 4. Өзбек: tabiat hodisalari 5. Түрік: doğanın fenomenleri 6. Ағылшын: natural phenomena 7. Испан: fenómenos naturales 8. Неміс: naturerscheinungen 9. Француз: phénomène naturel 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы. 2002 жылғы 26 қараша №1252 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «табиғат құбылыстары» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+13	+13
421.	физика	физика	физика физика Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Физика – табиғаттағы физикалық құбылыстарды зерттейтін ғылым және оқу пәні. 2. Әзербайжан: fizika 3. Қырғыз: ааламды 4. Өзбек: fizika 5. Түрік: fizik 6. Ағылшын: physics 7. Испан: física 8. Неміс: Physik 9. Француз: physicien 10. Бекітілген нұсқасы: геофизика (2018ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің 2005 жылғы 31 тамыздағы №239-ө Өкімі 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «физика» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+13	+13
422.	физическая теория	физикалық теория	физическая теория физикалық теория Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Физикалық теория – физикалық құбылыстарды, олардың өзара байланыстарын түсіндіретін жүйелі білім. 2. Әзербайжан: fiziki nəzəriyyə 3. Қырғыз: физикалык теория 4. Өзбек: fizik nazariya 5. Түрік: fiziksel teori 6. Ағылшын: physical theory 7. Испан: teoría física 8. Неміс: physikalische theorie 9. Француз: théorie physique 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2020 жылғы 1 сәуірдегі №122 бұйрығы. 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «физикалық теория» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+11	+11
423.	стандартная запись чисел	сандарды стандартты жазу	стандартная запись чисел сандарды стандартты жазу Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Сандарды стандартты жазу – сандарды екі көбейткіш түрінде дәрежесі бар 10 санын пайдаланып жазу. 2. Әзербайжан: standart nömrə girişi 3. Қырғыз: сандардын стандарттык жазуусу 4. Өзбек: standart raqamlar yozuvi 5. Түрік: standart sayı girişi 6. Ағылшын: standard number notation 7. Испан: registro de números estándar 8. Неміс: standard-Zahlenaufzeichnung 9. Француз: enregistrement numérique standard 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «сандарды стандартты жазу» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+7	+7
424.	измерение физической величины	физикалық шаманы өлшеу	измерение физической величины физикалық шаманы өлшеу Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Физикалық шаманы өлшеу – оны өлшем бірлік ретінде алынған біртекті басқа бір шамамен салыстыру. 2. Әзербайжан: fiziki kəmiyyətin ölçülməsi 3. Қырғыз: физикалык чоңдукту өлчөө 4. Өзбек: jismoniy miqdorni o`lchash 5. Түрік: fiziksel miktar ölçümü 6. Ағылшын: measurement of physical quantity 7. Испан: medición de la magnitud física 8. Неміс: messung der physikalischen größe 9. Француз: mesure de la grandeur physique 10. Бекітілген нұсқасы: физикалық шама (2018ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Үкіметінің Қаулысы 1999 жылғы 26 мамыр №652 (физикалық шама) 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «физикалық шаманы өлшеу» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+15	+15
425.	шкала измерительного прибора	өлшеу аспабының шкаласы, өлшеу аспабының шәкілі	шкала измерительного прибора өлшеу аспабының шкаласы, өлшеу аспабының шәкілі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Өлшеу аспабының шкаласы – құралдың бетіне түсіріліп, бірліктері көрсетілген бөліктер мен сандар. 2. Әзербайжан: ölçmə cihazının miqyası 3. Қырғыз: өлчөөчү прибордун масштабы 4. Өзбек: o`lchov asboblari shkalasi 5. Түрік: ölçüm aleti ölçeği 6. Ағылшын: measuring instrument scale 7. Испан: escala del instrumento de medición 8. Неміс: messgeräteskala 9. Француз: échelle d`instrument de mesure 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: Қазақстан Республикасының Көлік және коммуникация министрлігі Автомобиль жолдары комитетінің 2014 жылғы 27 тамызындағы №70 бұйрығы 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «өлшеу аспабының шкаласы» терминін бекітуді ұсынамыз. Рейтинг+13	+13
426.	материальная точка	материялық нүкте	материальная точка материялық нүкте Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Материялық нүкте – қозғалыстың қарастырылып отырған жағдайында өлшемдерін елемеуге болатын дене. 2. Әзербайжан: maddi nöqtə 3. Қырғыз: материалдык чекит 4. Өзбек: moddiy nuqta 5. Түрік: malzeme noktası 6. Ағылшын: material point 7. Испан: punto material 8. Неміс: punktmasse 9. Француз: point matériel 10. Бекітілген нұсқасы: материялық нүктелер жүйесінің тепе-теңдігі (1995ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «материялық нүкте» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+7	+7
427.	плотность вещества	зат тығыздығы	плотность вещества зат тығыздығы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Зат тығыздығы – сол заттың көлем бірлігіндегі массасына тең физикалық шама. 2. Әзербайжан: maddənin sıxlığı 3. Қырғыз: заттын тыгыздыгы 4. Өзбек: moddaning zichligi 5. Түрік: maddenin yoğunluğu 6. Ағылшын: density of the substance 7. Испан: densidad de la sustancia 8. Неміс: dichte der Substanz 9. Француз: densité de matière 10. Бекітілген нұсқасы: қуат тығыздығы (2021ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «зат тығыздығы » терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+13	+13
428.	сила упругости	серпімділік күші	сила упругости серпімділік күші Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Серпімділік күші – деформацияланған денеде пайда болатын күш. 2. Әзербайжан: elastik qüvvə 3. Қырғыз: серпилгич күч 4. Өзбек: elastiklik kuchi 5. Түрік: elastikiyet gücü 6. Ағылшын: the strength of elasticity 7. Испан: fuerza elástica 8. Неміс: Federkraft 9. Француз: force élastique 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – ҚР Ұ 218-136-2017. ҚР ИДМ автомобиль жолдары Комитетінің 2017 жылғы 26 желтоқсандағы №175 бұйрығы (серпімділігі) 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «серпімділік күші» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+15	+15
429.	закон Гука	Гук заңы	закон Гука Гук заңы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Гук заңы – дененің созылуы (немесе сығылуы) кезіндегі серпімділік күшінің модулі дене ұзындығының өзгеруіне тура пропорционал. 2. Әзербайжан: Hooke qanunu 3. Қырғыз: Гук мыйзамы 4. Өзбек: Xuk qonuni 5. Түрік: Hooke`un yasası 6. Ағылшын: Hooke`s law 7. Испан: Hooke`s Law 8. Неміс: Hookesches Gesetz 9. Француз: loi de Hooke 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «Гук заңы» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+15	+15
430.	сила трения скольжения	сырғанау үйкеліс күші	сила трения скольжения сырғанау үйкеліс күші Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Сырғанау үйкеліс күші – бір дене екінші дененің бетімен жылжыған кезде пайда болатын күш. 2. Әзербайжан: sürüşmə sürtünmə qüvvəsi 3. Қырғыз: жылма сүрүлүү күчү 4. Өзбек: slip ishqalanish kuchi 5. Түрік: kayma sürtünme kuvveti 6. Ағылшын: sliding friction force 7. Испан: fuerza de fricción de deslizamiento 8. Неміс: Gleitreibkraft 9. Француз: force de frottement de glissement 10. Бекітілген нұсқасы: 11. Заңнамадағы қолданысы: – 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «сырғанау үйкеліс күші» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+7	+7
431.	гравитационное взаимодействие	гравитациялық өзара әрекеттесу	гравитационное взаимодействие гравитациялық өзара әрекеттесу Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Гравитациялық өзара әрекеттесу – ғаламның барлық денелерінің бір- біріне өзара тартылуы 2. Әзербайжан: qravitasiya qarşılıqlı təsiri 3. Қырғыз: гравитациялык интерференция 4. Өзбек: gravitatsion o`zaro ta`sir 5. Түрік: yerçekimi etkileşimi 6. Ағылшын: gravitational interaction 7. Испан: interacción gravitacional 8. Неміс: gravitative Wechselwirkung 9. Француз: interaction gravitationnelle 10. Бекітілген нұсқасы: 11. Заңнамадағы қолданысы: – 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «гравитациялық өзара әрекеттесу» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+7	+7
432.	сила нормального давления	қалыпты қысым күші	сила нормального давления қалыпты қысым күші Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Қалыпты қысым күші – дененің өзі жанасып тұрған бетке перпендикуляр түсіретін күш. 2. Әзербайжан: normal təzyiq gücü 3. Қырғыз: нормалдуу басымдын күчү 4. Өзбек: oddiy bosim kuchi 5. Түрік: normal basıncın gücü 6. Ағылшын: normal pressure force 7. Испан: fuerza de la presión normal 8. Неміс: stärke des normalen drucks 9. Француз: force de pression normale 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2022 жылғы 14 қазандағы №916 бұйрығы (қысым). 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «қалыпты қысым күші» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+15	+15
433.	нормальное атмосферное давление	қалыпты атмосфералық қысым	нормальное атмосферное давление қалыпты атмосфералық қысым Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Қалыпты атмосфералық қысым – 0 °C температурадағы биіктігі 760 мм сынап бағанының қысымы. 2. Әзербайжан: normal atmosfer təzyiqi 3. Қырғыз: нормалдуу атмосфералык басым 4. Өзбек: oddiy atmosfera bosimi 5. Түрік: normal atmosfer basıncı 6. Ағылшын: normal atmospheric pressure 7. Испан: presión atmosférica normal 8. Неміс: normaler Luftdruck 9. Француз: pression atmosphérique normale 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «қалыпты атмосфералық қысым» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+13	+13
434.	манометр	манометр	манометр манометр Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Манометр – сұйықтың немесе газдың қысымын өлшеуге арналған аспап. 2. Әзербайжан: manometr 3. Қырғыз: өлчөөчү 4. Өзбек: manometr 5. Түрік: basınç göstergesi 6. Ағылшын: pressure gauge 7. Испан: manómetro 8. Неміс: мanometer 9. Француз: manomètre 10. Бекітілген нұсқасы: микромонметр (2018ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2015 жылғы 5 маусымдағы №313 бұйрығы. 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «манометр» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+15	+15
435.	простые механизмы	жай механизмдер	простые механизмы жай механизмдер Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Жай механизмдер – күшті түрлендіріп, қозғалыс бағытын өзгерту үшін қолданылатын құралдар. 2. Әзербайжан: sadə mexanizmlər 3. Қырғыз: жөнөкөй механизмдер 4. Өзбек: oddiy mexanizmlar 5. Түрік: basit mekanizmalar 6. Ағылшын: simple mechanisms 7. Испан: mecanismos simples 8. Неміс: einfache mechanismen 9. Француз: machine simple 10. Бекітілген нұсқасы: механизмдерді есептеу (2015ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2015 жылғы 30 наурыздағы №4-3/269 бұйрығы (механизмдер) 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «жай механизмдер» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+8	+8
436.	блок неподвижный	жылжымайтын блок	блок неподвижный жылжымайтын блок Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Жылжымайтын блок – жүк көтергенде айналу осі не жоғары, не төмен қозғалмайтын блок 2. Әзербайжан: blok hərəkətsizdir 3. Қырғыз: бекитилген блок 4. Өзбек: blok harakatsiz 5. Түрік: ünite sabittir 6. Ағылшын: the unit is stationary 7. Испан: unidad inmóvil 8. Неміс: einheit stationär 9. Француз: unité stationnaire 10. Бекітілген нұсқасы: жылжымайтын тірек (2015) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2009 жылғы 14 мамырдағы №707 Қаулысы 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «жылжымайтын блок» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+13	+13
437.	блок подвижной	жылжымалы блок	блок подвижной жылжымалы блок Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Жылжымалы блок – жүкпен бірге блоктың айналу осі де көтеріліп немесе төмен түсіп отыратын блок. 2. Әзербайжан: daşınan blok 3. Қырғыз: кыймылдуу блок 4. Өзбек: harakatlanuvchi blok 5. Түрік: hareketli ünite 6. Ағылшын: mobile unit 7. Испан: unidad móvil 8. Неміс: bewegliche einheit 9. Француз: unité mobile 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – ҚР Ұ 218-140-2017. ҚР ИДМ автомобиль жолдары Комитетінің 2017 жылғы 26 желтоқсандағы №182 бұйрығы (жылжымалы) 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «жылжымалы блок» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+13	+13
438.	геоцентрическая система мира	әлемнің геоорталық жүйесі	геоцентрическая система мира әлемнің геоорталық жүйесі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Әлемнің георталық жүйесі – бүкіл Ғаламның қозғалмайтын орталық кіндігі Жер деп санайтын жалған ілім. 2. Әзербайжан: dünyanın geosentrik sistemi 3. Қырғыз: дүйнөнүн геоцентрдик системасы 4. Өзбек: dunyoning geosentrik tizimi 5. Түрік: dünyanın coğrafi merkez sistemi 6. Ағылшын: geocentric system of the world 7. Испан: sistema geocéntrico del mundo 8. Неміс: das geozentrische System der Welt 9. Француз: système géocentrique du monde 10. Бекітілген нұсқасы: 11. Заңнамадағы қолданысы: – 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «әлемнің геоорталық жүйесі» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+9	+9
439.	макроскопические тела	макроскопиялық денелер	макроскопические тела макроскопиялық денелер Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Макроскопиялық денелер – кинетикалық және потенциалдық энергияға ие. Кинетикалық энергия – қозғалыс энергиясы, потенциалдық энергия – өзара әсерлесу энергиясы. 2. Әзербайжан: makroskopik cisimlər 3. Қырғыз: макроскопиялык органдар 4. Өзбек: makroskopik jismlar 5. Түрік: makroskopik cisimler 6. Ағылшын: macroscopic bodies 7. Испан: cuerpos macroscópicos 8. Неміс: makroskopische körper 9. Француз: corps macroscopiques 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «макроскопиялық денелер» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+7	+7
440.	пассат	пассат	пассат пассат Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Пассат – солтүстік және оңтүстік жартышар тропиктерінен экваторға соғатын тұрақты жел. 2. Әзербайжан: ticarət küləyi 3. Қырғыз: шамалдуу 4. Өзбек: savdo shamollari 5. Түрік: ticaret rüzgarı 6. Ағылшын: passat 7. Испан: viento alisio 8. Неміс: passat 9. Француз: alizé 10. Бекітілген нұсқасы: антипассат (2018) 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «пассат» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+15	+15
441.	муссон	муссон	муссон муссон Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Муссон – жаз мезгілінде мұхиттан материктерге қарай, ал қыста материктен мұхиттарға қарай соғатын тұрақты жел. 2. Әзербайжан: musson 3. Қырғыз: катталуу 4. Өзбек: musson 5. Түрік: muson 6. Ағылшын: monsoon 7. Испан: monzón 8. Неміс: monsun 9. Француз: mousson 10. Бекітілген нұсқасы: муссонды тропикалық орман (2022ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 29 қыркүйектегі №985 Қаулысы 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «муссон» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+15	+15
442.	движение тепловое	жылулық қозғалыс	движение тепловое жылулық қозғалыс Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Жылулық қозғалыс – деп молекулалардың үздіксіз ретсіз қозғалысын айтамыз. 2. Әзербайжан: istilik hərəkəti 3. Қырғыз: жылуу кыймыл 4. Өзбек: issiqlik harakati 5. Түрік: termal hareket 6. Ағылшын: thermal motion 7. Испан: movimiento térmico 8. Неміс: thermische bewegung 9. Француз: mouvement thermique 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «жылулық қозғалыс» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+3	+3
443.	энергия внутренняя	ішкі энергия	энергия внутренняя ішкі энергия Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Ішкі энергия – бұл денені құрайтын барлық бөлшектердің кинетикалық және потенциалдық энергияларының қосындысы. 2. Әзербайжан: enerji daxili 3. Қырғыз: ички энергия 4. Өзбек: ichki energiya 5. Түрік: iç enerji 6. Ағылшын: internal energy 7. Испан: energía interna 8. Неміс: energía interna 9. Француз: l`énergie de l`interne 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 7 қыркүйектегі №1024 Қаулысы (энергия) 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «ішкі энергия» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+15	+15
444.	сила тока	ток күші	сила тока ток күші Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Ток күші – өткізгіштің көлденең қимасы-нан бірлік уақыт ішінде қандай заряд өткенін көрсететін физикалық шама. 2. Әзербайжан: cari güc 3. Қырғыз: токтун күчү 4. Өзбек: oqim kuchi 5. Түрік: akım gücü 6. Ағылшын: current strength 7. Испан: amperaje 8. Неміс: stromstärke 9. Француз: intensité du courant 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «ток күші» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+11	+11
445.	мощность электрического тока	электр тогының қуаты	мощность электрического тока электр тогының қуаты Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Электр тогының қуаты – электр энергиясын энергияның басқа түріне түрлену шапшаңдығын сипаттайтын физикалық шама: 2. Әзербайжан: elektrik cərəyanının gücü 3. Қырғыз: электр тогунун күчү 4. Өзбек: elektr tokining kuchi 5. Түрік: elektrik akımı gücü 6. Ағылшын: electric current power 7. Испан: potencia de corriente eléctrica 8. Неміс: leistung des elektrischen stroms 9. Француз: puissance du courant électrique 10. Бекітілген нұсқасы: электр тоғын өндіру (2015ж); қуат тығыздығы (2021ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2015 жылғы 30 наурыздағы №247 бұйрығы (электр тоғы). 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «электр тогының қуаты» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+11	+11
446.	газоразрядная трубка	газразрядты түтік	газоразрядная трубка газразрядты түтік Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Газразрядты түтік – бұл сым торлы анод және сандар немесе басқа таңбалар түріндегі әртүрлі катодтары бар газбен толтырылған неон түтігі. 2. Әзербайжан: qaz boşaltma borusu 3. Қырғыз: газ чыгаруу түтүгү 4. Өзбек: gaz chiqarish trubkasi 5. Түрік: gaz deşarj tüpü 6. Ағылшын: gas discharge tube 7. Испан: tubo de descarga 8. Неміс: gasentladungsröhre 9. Француз: tube à décharge 10. Бекітілген нұсқасы: түтік (1971-1981жж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 9 сәуірдегі №433 Қаулысы (түтік). 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «газразрядты түтік» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+11	+11
447.	плавкие предохранители	балқымалы сақтандырғыштар	плавкие предохранители балқымалы сақтандырғыштар Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Балқымалы сақтандырғыштар – электр құралдарын қысқа тұйықталу мен артық жүктелуден сақтайтын құрал. 2. Әзербайжан: əridilmiş sigortalar 3. Қырғыз: эритилген сактандыргычтар 4. Өзбек: eritilgan sigortalar 5. Түрік: sigortalı sigortalar 6. Ағылшын: fused fuses 7. Испан: fusibles fundidos 8. Неміс: verschmolzene sicherungen 9. Француз: fusibles fondus 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2022 жылғы 22 ақпандағы №64 бұйрығы (сақтанғыштар). 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «балқымалы сақтандырғыштар» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+15	+15
448.	статор	статор	статор статор Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Статор – генератордың қозғалмайтын бөлігі. 2. Әзербайжан: stator 3. Қырғыз: статор 4. Өзбек: stator 5. Түрік: stator 6. Ағылшын: stator 7. Испан: estator 8. Неміс: stator 9. Француз: stator 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «статор» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+15	+15
449.	источники света	жарық көздері	источники света жарық көздері Саласы Этимологиясы Дефинициясы1.Жарық көздері – көрінетін жарықты шығаратын денелер. 2. Әзербайжан: işıq mənbələri 3. Қырғыз: жарык булактары 4. Өзбек: yorug`lik manbalari 5. Түрік: ışık kaynakları 6. Ағылшын: light sources 7. Испан: luz 8. Неміс: lichtquelle 9. Француз: source lumineuse 10. Бекітілген нұсқасы: ластану көзі (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің м.а. 2021 жылғы 6 тамыздағы №ҚР ДСМ-79 бұйрығы. 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «жарық көздері» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+13	+13
450.	глаза	көз	глаза көз Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Көз – бұл адамға да, жануарларға да қоршаған әлемді қабылдауға мүмкіндік беретін «тірі» оптикалық құрал. 2. Әзербайжан: gözlər 3. Қырғыз: көздөрү 4. Өзбек: ko`zlar 5. Түрік: gözler 6. Ағылшын: ojera 7. Испан: ojera 8. Неміс: die augen 9. Француз: yeux 10. Бекітілген нұсқасы: көз үлбірі (2022ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «көз» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+13	+13
451.	тепловой баланс	жылулық тепе-теңдік	тепловой баланс жылулық тепе-теңдік Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Жылулық тепе- теңдік – жанасқан денелердің температураларының бірдей күйге келуі. 2. Әзербайжан: istilik balansı 3. Қырғыз: жылуулук балансы 4. Өзбек: issiqlik balansi 5. Түрік: ısı dengesi 6. Ағылшын: heat balance 7. Испан: balance térmico 8. Неміс: wärmebilanz 9. Француз: bilan thermique 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасының Ережелер жинағы ҚР ЕЖ 3.04-103-2014 Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Құрылыс, тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық істері және жер ресурстарын басқару комитетінің 2014 жылғы 29-желтоқсандағы №156-НҚ бұйрығы 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «жылулық тепе-теңдік» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг-3	-3
452.	теплопередача	жылу берілу	теплопередача жылу берілу Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Жылу берілу – энергияның қатты қыздырылған денеден азырақ қыздырылған денеге берілу құбылысы. 2. Әзербайжан: istilik ötürülməsi 3. Қырғыз: жылуулук берүү 4. Өзбек: issiqlik uzatish 5. Түрік: ısı transferi 6. Ағылшын: heat transfer 7. Испан: transferencia de calor 8. Неміс: wärmeübertragung 9. Француз: transfert thermique 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қарағанды облыстық мәслихатының 2017 жылғы 12 желтоқсандағы ХIII сессиясының №266 шешімі. 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «жылу берілу» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+6	+6
453.	лучеиспускание	сәуле шығару	лучеиспускание сәуле шығару Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Сәуле шығару – сәуле энергиясын бөліп шығару, тасымалдау және оның жұтылуы кезінде жүретін денелер арасындағы жылу берілуі. 2. Әзербайжан: radiasiya 3. Қырғыз: чарчоо 4. Өзбек: radiatsiya 5. Түрік: radyasyon yayılıyor 6. Ағылшын: radiation 7. Испан: irradiación 8. Неміс: strahlung 9. Француз: rayonnement 10. Бекітілген нұсқасы: сәуле шығару қабілеті (2021ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «сәуле шығару» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+13	+13
454.	поглощение	жұтылу	поглощение жұтылу Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Жұтылу – сәуле шығару энергиясының дененің ішкі энергия сына айналу процесі. 2. Әзербайжан: udma 3. Қырғыз: жутуу 4. Өзбек: absorbsiya 5. Түрік: emilim 6. Ағылшын: takeover 7. Испан: absorción 8. Неміс: absorption 9. Француз: absorption 10. Бекітілген нұсқасы: жұтылу спектрі (2018ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «жұтылу» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+13	+13
455.	теплоизолированная система	жылу оқшауланған жүйе	теплоизолированная система жылу оқшауланған жүйе Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Жылу оқшауланған жүйе – қоршаған ортамен жылу алмаспайтын денелер жүйесі. 2. Әзербайжан: istilik izolyasiya sistem 3. Қырғыз: жылуулук изоляциясы системасы 4. Өзбек: issiqlik izolyatsiya qilingan tizim 5. Түрік: ısı yalıtımlı sistem 6. Ағылшын: heat-insulated system 7. Испан: sistema de aislamiento térmico 8. Неміс: wärmeisoliertes system 9. Француз: système d`isolation thermique 10. Бекітілген нұсқасы: оқшауауланғандық (2016ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «жылу оқшауланған жүйе» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+5	+5
456.	калория	калория	калория калория Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Калория – 1 г судың температурасын 1 °С-ге арттыру үшін қажет жылу мөлшері. 2. Әзербайжан: kalori 3. Қырғыз: калория 4. Өзбек: kaloriya 5. Түрік: kalori 6. Ағылшын: calorie 7. Испан: caloría 8. Неміс: kalorie 9. Француз: calorie 10. Бекітілген нұсқасы: калория өлшеуіш (2016) 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2019 жылғы 4 мамырдағы №248 қаулысы. 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «калория» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+15	+15
457.	количество тепла	жылу мөлшері	количество тепла жылу мөлшері Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Жылу мөлшері – дененің жылу берілу кезіндегі алған немесе берген энергиясы. 2. Әзербайжан: istilik miqdarı 3. Қырғыз: istilik miqdarı 4. Өзбек: issiqlik miqdori 5. Түрік: ısı miktarı 6. Ағылшын: the amount of heat 7. Испан: cantidad de calor 8. Неміс: wärmemenge 9. Француз: quantité de chaleur 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «жылу мөлшері» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+15	+15
458.	полная энергия	толық энергия	полная энергия толық энергия Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Толық энергия – тұйық денелер жүйесіндегі механикалық және ішкі энергиялардың қосындысы. 2. Әзербайжан: ümumi enerji 3. Қырғыз: толук энергия 4. Өзбек: umumiy energiya 5. Түрік: toplam enerji 6. Ағылшын: full energy 7. Испан: energía total 8. Неміс: gesamtenergie 9. Француз: énergie totale 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «толық энергия» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+15	+15
459.	работа (физика)	жұмыс (физика)	работа (физика) жұмыс (физика) Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Жұмыс (физика) – энергияның бір түрден екінші түрге өзгеру мөлшері. 2. Әзербайжан: İş (fizika) 3. Қырғыз: жумуш (физика) 4. Өзбек: ish (fizika) 5. Түрік: iş (fizik) 6. Ағылшын: work (physics) 7. Испан: trabajo (física) 8. Неміс: arbeit (Physik) 9. Француз: travail (physique) 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «жұмыс (физика)» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+15	+15
460.	теплоемкость тела	дененің жылусыйымдылығы	теплоемкость тела дененің жылусыйымдылығы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Дененің жылусыйымдылығы – дененің температурасын 1 °С-ге өзгерту үшін қанша жылу мөлшері қажет екенін көрсететін физикалық шама. 2. Әзербайжан: bədənin istilik tutumu 3. Қырғыз: дене жылуулук сыйымдуулугу 4. Өзбек: tananing issiqlik sig`imi 5. Түрік: vücudun ısı kapasitesi 6. Ағылшын: body heat capacity 7. Испан: capacidad calorífica del cuerpo 8. Неміс: körperwärmekapazität 9. Француз: capacité thermique du corps 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «дененің жылусыйымдылығы» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+13	+13
461.	теплота сгорания топлива удельная	отынның меншікті жану жылуы	теплота сгорания топлива удельная отынның меншікті жану жылуы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Отынның меншікті жану жылуы – 1 кг отын толық жанғанда бөлініп шығатын жылу мөлшері. 2. Әзербайжан: yanacağın yanma istiliyi spesifikdir 3. Қырғыз: отундун күйүү жылуулугу өзгөчө 4. Өзбек: yoqilg`ining yonish issiqligi o`ziga xos 5. Түрік: yakıtın özgül yanma ısısı 6. Ағылшын: specific heat of combustion of fuel 7. Испан: calor específico de combustión del combustible 8. Неміс: brennstoffverbrennungswärme spezifisch 9. Француз: chaleur de combustion spécifique 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «отынның меншікті жану жылуы» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+9	+9
462.	плавление	балқу	плавление балқу Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Балқу – заттың қатты күйден сұйыққа айналу процесі. 2. Әзербайжан: ərimə 3. Қырғыз: эрүү 4. Өзбек: eritish 5. Түрік: eritme 6. Ағылшын: melting 7. Испан: fusión 8. Неміс: schmelzen 9. Француз: fusion 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2012 жылғы 24 сәуірдегі №184 Бұйрығы. 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «балқу» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+15	+15
463.	температура кристализации	кристалдану температурасы	температура кристализации кристалдану температурасы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Кристалдану температурасы – заттың қатаятын температурасы. 2. Әзербайжан: kristallaşma temperaturu 3. Қырғыз: кристаллдашуу температурасы 4. Өзбек: kristallanish harorati 5. Түрік: kristalleşme sıcaklığı 6. Ағылшын: crystallization temperature 7. Испан: temperatura de cristalización 8. Неміс: kristallisationstemperatur 9. Француз: température de cristallisation 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «кристалдану температурасы» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+15	+15
464.	температура плавления	балқу температурасы	температура плавления балқу температурасы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Балқу температурасы – қатты заттың балқу кезіндегі температурасы. 2. Әзербайжан: ərimə nöqtəsi 3. Қырғыз: эрүү температурасы 4. Өзбек: erish nuqtasi 5. Түрік: erime noktası 6. Ағылшын: melting point 7. Испан: punto de fusión 8. Неміс: schmelzpunkt 9. Француз: point de fusion 10. Бекітілген нұсқасы: жоқ 11. Заңнамадағы қолданысы: – жоқ 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «балқу температурасы» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+15	+15
465.	удельная теплота испарения	меншікті булану жылуы, буланудың меншікті жылуы	удельная теплота испарения меншікті булану жылуы, буланудың меншікті жылуы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Меншікті булану – қайнау температурасында 1 кг сұйық буға айналуы үшін қажет жылу мөлшеріне тең физикалық шама. 2. Әзербайжан: xüsusi buxarlanma istiliyi 3. Қырғыз: буулануунун салыштырма жылуулугу 4. Өзбек: bug`lanishning o`ziga xos issiqligi 5. Түрік: özgül buharlaşma ısısı 6. Ағылшын: specific heat of evaporation 7. Испан: calor específico de evaporación 8. Неміс: spezifische verdampfungswärme 9. Француз: chaleur spécifique d`évaporation 10. Бекітілген нұсқасы: меншікті (2020ж) 11. Заңнамадағы қолданысы: удельная теплота испарения – буланудың меншікті жылуы (энергетика); удельная теплота – меншікті жылу (физика және астрономия); удельная теплота парообразования – бу түзілуінің меншікті жылуы (энергетика); удельная теплота – үлестік жылу, меншікті жылу; испарение – булану 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «меншікті булану жылуы» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+11	+11
466.	удельная теплота плавления	меншікті балқу жылуы, балқудың меншікті жылуы	удельная теплота плавления меншікті балқу жылуы, балқудың меншікті жылуы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Меншікті балқу жылуы – балқу температурасында тұрған 1 кг кристалл дене толығымен сұйық күйге айналуы үшін жұмсалатын жылу мөлшерін көрсететін физикалық шама. 2. Әзербайжан: xüsusi ərimə istiliyi 3. Қырғыз: эритүүнүн салыштырма жылуулугу 4. Өзбек: eritishning o`ziga xos issiqligi 5. Түрік: özgül erime ısısı 6. Ағылшын: specific heat of melting 7. Испан: calor específico de fusión 8. Неміс: spezifische schmelzwärme 9. Француз: chaleur spécifique de fusion 10. Бекітілген нұсқасы: меншікті (2020ж), удельный вес – меншікті салмақ, үлестік салмақ (2017) 11. Заңнамадағы қолданысы: удельная теплота – үлестік жылу, меншікті жылу; удельная теплота испарения – буланудың меншікті жылуы (энергетика); удельная теплота – меншікті жылу (физика және астрономия); удельная теплота парообразования – бу түзілуінің меншікті жылуы (энергетика); плавление – балқу (физика және астрономия) 12. Ұсыныстар: Берілген анықтамамен танысып, сөздің әлеуетін елеп-екшеп «меншікті балқу жылуы» терминін бекітуді ұсынамыз Рейтинг+8	+8
467.	силовые линии электрического поля	электр өрісінің күш сызықтары	силовые линии электрического поля электр өрісінің күш сызықтары Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Электр өрісінің күш сызықтары – әрбір нүктедегі жанамаларының бағыты өріс кернеулігі векторының бағытымен сәйкес келетін сызықтар. Этимологиясы: славян тілінен сила «күш» + латын тілінен linea «бау, жіп» + көне грек тілінен ἤλεκτρον «жылтыр металл» + славян тілінен поле «ашық жер, алаң» 2. Әзербайжан: elektrik sahə xətləri 3. Қырғыз: электр талаасынын сызыктары 4. Өзбек: elektr maydon chiziqlari 5. Түрік: elektrik alanının güç hatları 6. Ағылшын: electric field lines of force 7. Испан: líneas de fuerza del campo eléctrico 8. Неміс: stromleitungen des elektrischen feldes 9. Француз: lignes de puissance du champ électrique 10. Бекітілген нұсқасы: вспомогательная силовая установка - қосалқы күштік қондырғы (2021); электрическая связь – электр байланысы (2022); линия связи – байланыс желісі (2022); поле операнда – операнд өрісі (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді. 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, электр өрісінің күш сызықтары нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
468.	электрическое поле	электр өрісі	электрическое поле электр өрісі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Электр өрісі – зарядталған денелердің өзара әрекеттесуін сипаттайтын материяның ерекше түрі. Этимологиясы: көне грек тілінен ἤλεκτρον «жылтыр металл» + славян тілінен поле «ашық жер, алаң» 2. Әзербайжан: elektrik sahəsi 3. Қырғыз: электр талаасы 4. Өзбек: elektr maydoni 5. Түрік: elektrik alanı 6. Ағылшын: electric field 7. Испан: campo eléctrico 8. Неміс: elektrisches feld 9. Француз: champ électrique 10. Бекітілген нұсқасы: электрическая связь – электр байланысы (2022); поле операнда – операнд өрісі (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді. 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, электр өрісі нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
469.	электрическая индукция	электрлік индукция	электрическая индукция электрлік индукция Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Электрлік индукция – электр өрісінің кернеу векторы мен поляризация векторының қосындысына тең векторлық шама. Этимологиясы: көне грек тілінен ἤλεκτρον «жылтыр металл» + латын тілінен inductio «щығару» 2. Әзербайжан: xətləri 3. Қырғыз: сызыктары 4. Өзбек: chiziqlari 5. Түрік: hatları 6. Ағылшын: electrical induction 7. Испан: inducción eléctrica 8. Неміс: elektrische Induktion 9. Француз: induction électrique 10. Бекітілген нұсқасы: электрическая связь – электр байланысы (2022); индукция – индукция (2018) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді. 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, электрлік индукция нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+15	+15
470.	сопротивление добавочное	қосымша кедергі	сопротивление добавочное қосымша кедергі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Қосымша кедергі – тізбек бөлігіне тізбектей жалғанған өткізгіш Этимологиясы: славян тілінен со- + против «қарсы» + көне славян тілінен до- + бавити «бар болу» 2. Әзербайжан: müqavimət əlavə 3. Қырғыз: каршылык кошумчасы 4. Өзбек: qo`shimcha qarshilik 5. Түрік: direnç artımlı 6. Ағылшын: additional resistance 7. Испан: resistencia más 8. Неміс: widerstand inkrementell 9. Француз: résistance plus 10. Бекітілген нұсқасы: электрическое сопративление – электр кедергісі (2018); капитал добавочный – қосымша капитал (2017) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді. 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, қосымша кедергі нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+13	+13
471.	мощность тока	тоқ қуаты	мощность тока тоқ қуаты Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Ток қуаты – зарядталған денелердің өзара әрекеттесуін сипаттайтын материяның ерекше түрі. Этимологиясы: славян тілінен мощь «күш, қуат» + ток «ағын, ағыс, құйылыс» 2. Әзербайжан: cari güc 3. Қырғыз: учурдагы кубат 4. Өзбек: joriy quvvat 5. Түрік: akım gücü 6. Ағылшын: current power 7. Испан: corriente de potencia 8. Неміс: stromstärke 9. Француз: puissance actuelle 10. Бекітілген нұсқасы: мощность лошади – жылқының қуаттылығы (2022); ток дрейфовый – дрейфті ток (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді. 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, ток қуаты нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+13	+13
472.	плотность тока	тоқ тығыздығы	плотность тока тоқ тығыздығы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Ток тығыздығы – ток күшінің өткізгіштің көлденең қимасының қатынасына тең физикалық шама. Этимологиясы: славян тілінен плоть «дене, тән» + ток «ағын, ағыс, құйылыс» 2. Әзербайжан: cari sıxlıq 3. Қырғыз: учурдагы тыгыздык 4. Өзбек: oqim zichligi 5. Түрік: akım yoğunluğu 6. Ағылшын: current density 7. Испан: densidad de corriente 8. Неміс: stromdichte 9. Француз: densité de courant 10. Бекітілген нұсқасы: плотность порошка – ұнтақ тығыздығы (2022); ток дрейфовый – дрейфті ток (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді. 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, ток тығыздығы нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+13	+13
473.	токовая работа	тоқ жұмысы	токовая работа тоқ жұмысы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Ток жұмысы – электр өрісі тасымалдаған зарядтың берілген өткізгіш бөлігіндегі кернеуге көбейтіндісіне тең физикалық шама. Этимологиясы: славян тілінен ток «ағын, ағыс, құйылыс» + славян тілінен раб «құл» 2. Әзербайжан: cari iş 3. Қырғыз: учурдагы жумуш 4. Өзбек: joriy ish 5. Түрік: akım çalışması 6. Ағылшын: operating current 7. Испан: corriente de trabajo 8. Неміс: betriebsstrom 9. Француз: courant de service 10. Бекітілген нұсқасы: реабилитационная работа – оңалту жұмысы (2022); ток дрейфовый – дрейфті ток (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: – қолданыста кездеспейді. 12. Ұсыныстар: Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, ток жұмысы нұсқасын қолдаймыз. Рейтинг+11	+11
474.	коэффициент полезного действия тепловой машины	жылу мәшинесінің пайдалы әрекет коэффиценті	коэффициент полезного действия тепловой машины жылу мәшинесінің пайдалы әрекет коэффиценті Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Жылу мәшинесінің пайдалы әрекет коэффиценті – қыздырғыштан алынған энергияның қанша бөлігі механикалық энергияға айналатынын көрсететін физикалық шама. Этимологиясы: коэффициент – лат. coefficiens «көмектесуші» + efficiens «әрекеттегі»; машина – лат. māchina «механизм, құрылғы, қару» 2. Әзербайжан: istilik maşınının səmərəliliyi 3. Қырғыз: жылуулук машинасынын пайдалуу аракет коэффициенти 4. Өзбек: issiqlik mashinasining samaradorligi 5. Түрік: ısı makinesinin kullanım oranı 6. Ағылшын: efficiency of the heat engine 7. Испан: eficacia de la máquina de calor 8. Неміс: wirkungsgrad der thermischen Maschine 9. Француз: efficacité de la machine thermique 10. Бекітілген нұсқасы: коэффициент полезного действия – пайдалы әсер коэффициенті (көлік және қатынас жолдары) (2015) 11. Заңнамадағы қолданысы: тепловая энергия – жылу қуаты; коэффициент полезного действия – пайдалы әсер коэффициентi 12. Ұсыныстар: жылу мәшинесінің пайдалы әсер коэффиценті Рейтинг+7	+7
475.	напряженность электрического поля	электр өрісінің кернеулігі	напряженность электрического поля электр өрісінің кернеулігі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Электр өрісінің кернеулігі – кеңістіктегі берілген нүктеде орналасқан оң сынақ зарядқа өріс тарапынан әсер ететін күштің осы зарядқа қатынасына тең физикалық шама. Этимологиясы: электр – көне грекше: ἤλεκτρον – электрон 2. Әзербайжан: elektrik sahəsinin gücü 3. Қырғыз: электр талаасынын интенсивдүүлүгү 4. Өзбек: elektr maydonining kuchi 5. Түрік: elektrik alan şiddeti 6. Ағылшын: electric field strength 7. Испан: intensidad del campo eléctrico 8. Неміс: elektrische Feldstärke 9. Француз: intensité du champ électrique 10. Бекітілген нұсқасы: напряженность – кернеулік (2006) 11. Заңнамадағы қолданысы: напряженность электрического поля – электр өрісінің кернеуі; электр өрісі кернеулігі (физика жәнге астрономия), электр өрiсiнiң кернеулiлігi (энергетика) 12. Ұсыныстар: электр өрісінің кернеулігі Рейтинг+9	+9
476.	потенциал электрического поля	электр өрісінің потенциалы	потенциал электрического поля электр өрісінің потенциалы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Электр өрісінің потенциалы – өрістегі зарядтың потенциал энергиясының сол зарядқа қатынасына тең скаляр шама. Этимологиясы: электр – көне грекше: ἤλεκτρον – электрон; потенциал – лат. potentia – күш 2. Әзербайжан: elektrik sahəsinin potensialı 3. Қырғыз: электр талаасынын потенциалы 4. Өзбек: elektr maydonining potentsiali 5. Түрік: elektrik alanı potansiyeli 6. Ағылшын: electric field potential 7. Испан: potencial de campo eléctrico 8. Неміс: potenzial des elektrischen Feldes 9. Француз: potentiel de champ électrique 10. Бекітілген нұсқасы: потенциал – потенциал, әлеует (2018) 11. Заңнамадағы қолданысы: электрическое поле – электр өрісі; потенциал – әлеует; электр өрісінің потенциалы (физика және астрономия) 12. Ұсыныстар: электр өрісінің потенциалы Рейтинг+3	+3
477.	тестовый заряд	сынақ заряд	тестовый заряд сынақ заряд Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Сынақ заряд – оң зарядталған нүктелік заряд. Этимологиясы: тест – ағ. test, ескі фр. test, лат. testum (testu) «саз ыдыс», «тексеріс, сынақ» мағынасында 2. Әзербайжан: test yükü 3. Қырғыз: сыноо акысы 4. Өзбек: sinov zaryadi 5. Түрік: test yükü 6. Ағылшын: test charge 7. Испан: carga de prueba 8. Неміс: testladung 9. Француз: charge d`essai 10. Бекітілген нұсқасы: заряд – заряд (2016) 11. Заңнамадағы қолданысы: тестовый фонарь – сынақ шамы; тестовый премник – тестілік қабылдағыш; заряд – заряд; тестовый участок – тестілік үлескі (экология) 12. Ұсыныстар: сынақ заряд Рейтинг+5	+5
478.	заряд точечный	нүктелік заряд	заряд точечный нүктелік заряд Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Нүктелік заряд – зарядталған денелердің арақашықтығымен салыстырғанда өлшемдерін ескермеуге болатын электр заряды. Этимологиясы: 2. Әзербайжан: şarj nöqtəsi 3. Қырғыз: чекиттүү заряд 4. Өзбек: nuqta zaryad 5. Түрік: şarj noktası 6. Ағылшын: point charge 7. Испан: punto de carga 8. Неміс: punktladung 9. Француз: point de charge 10. Бекітілген нұсқасы: заряд – заряд (2016) 11. Заңнамадағы қолданысы: точечный – нүктелік; заряд – заряд; нүктелік заряд (физика және астрономия) 12. Ұсыныстар: нүктелік заряд Рейтинг+13	+13
479.	электроемкость конденсатора	конденсатордың электрсыйымдылығы	электроемкость конденсатора конденсатордың электрсыйымдылығы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Конденсатордың электрсыйымдылығы – пластинаның біріндегі зарядтың конденсатор орамдарының арасындағы потенциалдар айырымының қатынасына тең физикалық шама. Этимологиясы: конденсатор – нем. Kondensator, лат. condenso «нағыздау, қойылту»; электр – көне грекше: ἤλεκτρον – электрон 2. Әзербайжан: kondansatörün elektrik gücü 3. Қырғыз: конденсатордун кубаттуулугу 4. Өзбек: kondensatorning elektr quvvati 5. Түрік: kondansatörün elektrik kapasitesi 6. Ағылшын: electrical capacity of the capacitor 7. Испан: capacidad eléctrica del condensador 8. Неміс: kapazität des Kondensators 9. Француз: capacité électrique du condensateur 10. Бекітілген нұсқасы: конденсатор – конденсатор (2015) 11. Заңнамадағы қолданысы: электроемкость – электр сыйымдылығы; конденсатор – конденсатор; электроемкость – электрсыйымдылық (физика және астрономия) 12. Ұсыныстар: конденсатордың электрсыйымдылығы Рейтинг+15	+15
480.	электроскоп	электроскоп, электрскоп	электроскоп электроскоп, электрскоп Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Электрскоп – зарядты анықтауға арналған аспап. Этимологиясы: электр – көне грекше: ἤλεκτρον – электрон + скоп гр. skopeo – қараймын, сынаймын 2. Әзербайжан: elektroskop 3. Қырғыз: электроскоп 4. Өзбек: elektroskop 5. Түрік: Elektroskop 6. Ағылшын: electroscope 7. Испан: electroscopio 8. Неміс: Elektroskop 9. Француз: électroscope 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: электроскоп – электроскоп; электроскоп – электроскоп (физика және астрономия) 12. Ұсыныстар: электрскоп Рейтинг+13	+13
481.	элементарный электрический заряд	элементар электр заряды, қарапайым электр заряды	элементарный электрический заряд элементар электр заряды, қарапайым электр заряды Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Қарапайым электр заряды – шамасы 1,6·10-19 Кл электрон зарядына тең оң немесе теріс ең кіші электр заряды. Этимологиясы: элементар – лат. elementārius «негіздерге қатысты»; электр – көне грекше: ἤλεκτρον – электрон 2. Әзербайжан: elementar elektrik yükü 3. Қырғыз: элементардык электр заряды 4. Өзбек: elementar elektr zaryadi 5. Түрік: temel elektrik yükü 6. Ағылшын: elementary electric charge 7. Испан: carga eléctrica elemental 8. Неміс: elementare elektrische Ladung 9. Француз: charge électrique élémentaire 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: элементарный – қарапайым; электрический заряд – электр заряды; элементарный процесс – элементар үдеріс (физика және астрономия), акт элементарный – қарапайым акт (физика және астрономия) 12. Ұсыныстар: қарапайым электр заряды Рейтинг+7	+7
482.	напряжение части цепи	тізбек бөлігінің кернеуі	напряжение части цепи тізбек бөлігінің кернеуі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Тізбек бөлігінің кернеуі – қандай да бір бөліктегі жеке зарядтың орнын ауыстыратын тоқ жұмысына тең физикалық шама. 2. Әзербайжан: dövrə hissəsinin gərginliyi 3. Қырғыз: райондук бөлүгү чыңалуу 4. Өзбек: o`chirish qismining kuchlanishi 5. Түрік: devre parçasının voltajı 6. Ағылшын: voltage of a part of the circuit 7. Испан: piezas de tensión del circuito 8. Неміс: Spannung des Schaltungsteils 9. Француз: tension de partie de circuit 10. Бекітілген нұсқасы: напряжение – кернеу (1995), цепь - тізбе (2015), цепь – шынжыр (2021), разомкнутая цепь – ашық тізбек (2021) 11. Заңнамадағы қолданысы: цепь – тізбе, тізбек, шынжыр; напряжение – кернеу 12. Ұсыныстар: тізбек бөлігінің кернеуі Рейтинг+15	+15
483.	реостат	реостат	реостат реостат Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Реостат – тізбектегі тоқ күшін реттеуге арналған аспап. Этимологиясы: реостат - еж. гр. ῥέος «ағын» + στατός «тұрған» 2. Әзербайжан: reostat 3. Қырғыз: реостат 4. Өзбек: reostat 5. Түрік: reostat 6. Ағылшын: rheostat 7. Испан: reóstato 8. Неміс: Rheostat 9. Француз: rhéostat 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: реостат - реостат 12. Ұсыныстар: реостат Рейтинг+15	+15
484.	сопротивление удельное	меншікті кедергі	сопротивление удельное меншікті кедергі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Меншікті кедергі – ұзындығы 1 м, көлденең қимасының ауданы 1м² өткізгіштің кедергісі. 2. Әзербайжан: müqavimət xüsusi 3. Қырғыз: каршылык өзгөчө 4. Өзбек: qarshilik o`ziga xosdir 5. Түрік: direnç spesifik 6. Ағылшын: resistance specific 7. Испан: resistencia específica 8. Неміс: Widerstand spezifisch 9. Француз: résistance spécifique 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: удельное давление – үлесті қысым, удельный расход – меншікті шығын, сопротивление – кедергі; сопротивление удельное – меншікті кедергі (физика және астрономия) 12. Ұсыныстар: меншікті кедергі Рейтинг+9	+9
485.	электрический ток, ток электрический	электр тоғы	электрический ток, ток электрический электр тоғы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Электр тоғы – зарядталған бөлшектердің бағытталған қозғалысы. Этимологиясы: электр – көне грекше: ἤλεκτρον - электрон 2. Әзербайжан: elektrik cərəyanı 3. Қырғыз: электр тогу 4. Өзбек: elektr toki 5. Түрік: elektrik akımı 6. Ағылшын: electric current 7. Испан: corriente eléctrica 8. Неміс: elektrischer Strom 9. Француз: courant électrique 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: электрический ток - электр тогы 12. Ұсыныстар: электр тоғы Рейтинг+10	+10
486.	генератор индукционного тока	индукциялық токтың генераторы, индукциялық тоқтың генераторы	генератор индукционного тока индукциялық токтың генераторы, индукциялық тоқтың генераторы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Индукциялық тоқ генераторы – механикалық энергияны электр энергиясына айналдыратын құрылғы. Этимологиясы: генератор: лат. generātor «өндіруші»; индукция: лат. inductio «шығару» 2. Әзербайжан: indüksiyon cərəyan generatoru 3. Қырғыз: индукциялык ток генератору 4. Өзбек: induksion oqim generatori 5. Түрік: indüksiyon akım jeneratörü 6. Ағылшын: induction current generator 7. Испан: generador de corriente de inducción 8. Неміс: Induktionsstromgenerator 9. Француз: générateur de courant d`induction 10. Бекітілген нұсқасы: генератор – генератор (2015) 11. Заңнамадағы қолданысы: генератор – генератор; генератор индукционный – индукциялық генератор (физика және астрономия), индукционный ток – индукциялық ток (физика және астрономия) 12. Ұсыныстар: индукциялық тоқ генераторы Рейтинг+3	+3
487.	ферромагнетики жесткие	қатаң ферромагнетиктер, қатты ферромагнетиктер	ферромагнетики жесткие қатаң ферромагнетиктер, қатты ферромагнетиктер Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Қатты ферромагнетиктер – магниттелу қасиетін ұзақ уақыт бойы сақтайтын заттар. Этимологиясы: ферро: лат. ferrum «алтын» + магнетик: лат. magnes, гр. magnetis «теміртас» 2. Әзербайжан: ferromaqnitlər sərtdir 3. Қырғыз: ферромагнетиктер катуу 4. Өзбек: ferromagnitlar qattiq 5. Түрік: ferromanyetler serttir 6. Ағылшын: ferromagnets are rigid 7. Испан: ferromagnetos rígidos 8. Неміс: Ferromagnetika sind hart 9. Француз: ferromagnétiques rigides 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: ферромагнетиктер – ферромагнетиктер; ферромагнетики жесткие – қатаң ферромагнетиктер (физика және астрономия) 12. Ұсыныстар: қатты ферромагнетиктер Рейтинг+5	+5
488.	силовые линии магнитного поля	магнит өрісінің күш сызықтары, магнит өрісінің күштік сызықтары	силовые линии магнитного поля магнит өрісінің күш сызықтары, магнит өрісінің күштік сызықтары Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Магнит өрісінің күштік сызықтары – өрістің әрбір нүктесінде бағыт бойынша магнитті индукция векторымен сәйкес келетін «елестейтін» сызықтар. Этимологиясы: магнит: лат. magnes, гр. magnetis «теміртас»: линия: лат. linea «зығыр жібі, бау; сызық» 2. Әзербайжан: maqnit sahə xətləri 3. Қырғыз: магнит талаасынын сызыктары 4. Өзбек: magnit maydon chiziqlari 5. Түрік: manyetik alanın kuvvet çizgileri 6. Ағылшын: magnetic field lines of force 7. Испан: líneas de fuerza del campo magnético 8. Неміс: Magnetfeld-Kraftlinien 9. Француз: lignes de force du champ magnétique 10. Бекітілген нұсқасы: силовые линии – күш сызықтары, магнитное поле – магнит өрісі (2018) 11. Заңнамадағы қолданысы: магнитное поле – магнит өрісі 12. Ұсыныстар: магнит өрісінің күштік сызықтары Рейтинг+11	+11
489.	ферромагнетики	ферромагнетиктер	ферромагнетики ферромагнетиктер Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Ферромагнетиктер – сыртқы магнит өрісін анағұрлым күшейтетін заттар, магнит өтімділігі жоғары заттар. Этимологиясы: ферро: лат. ferrum «алтын» + магнетик: лат. magnes, гр. magnetis «теміртас» 2. Әзербайжан: ferromaqnitlər 3. Қырғыз: ферромагниттик материалдар 4. Өзбек: ferromagnitlar 5. Түрік: ferromanyetikler 6. Ағылшын: ferromagnets 7. Испан: ferromagnetos 8. Неміс: Ferromagnetika 9. Француз: ferromagnétique 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: ферромагнетики – ферромагнетиктер 12. Ұсыныстар: ферромагнетиктер Рейтинг+15	+15
490.	электромагнитный рельс	электрмагниттік рельс	электромагнитный рельс электрмагниттік рельс Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Электрмагниттік рельс – тізбекті автоматты түрде басқаруға арналған құрылғы. Этимологиясы: электр: гр. ἤλεκτρον - электрон + магнит: лат. magnes, гр. magnetis «теміртас»; рельс: ағыл. rails «рельстер» 2. Әзербайжан: elektromaqnit dəmir yolu 3. Қырғыз: электромагниттик рельс 4. Өзбек: elektromagnit temir yo`l 5. Түрік: elektromanyetik ray 6. Ағылшын: electromagnetic rail 7. Испан: carril electromágnetico 8. Неміс: Elektromagnetische Schiene 9. Француз: rail électromagnétique 10. Бекітілген нұсқасы: излом рельса – рельстің омырылуы (2015), электромагнитный спектр – электрмагниттік спектр (2021) 11. Заңнамадағы қолданысы: рельс – рельс, электромагнитный – электрмагниттік 12. Ұсыныстар: электрмагниттік рельс Рейтинг+15	+15
491.	явление электромагнитной индукции	электрмагниттік индукция құбылысы	явление электромагнитной индукции электрмагниттік индукция құбылысы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Электрмагниттік индукция құбылысы – айнымалы магнит өрісінің әсерінен тұйықталған контурда электр тоғының пайда болуы. Этимологиясы: электр: гр. ἤλεκτρον - электрон + магнит: лат. magnes, гр. magnetis «теміртас»; индукция: лат. inductio «шығару» 2. Әзербайжан: elektromaqnit induksiya fenomeni 3. Қырғыз: электромагниттик индукция кубулушу 4. Өзбек: elektromagnit induksiya hodisasi 5. Түрік: elektromanyetik indüksiyon fenomeni 6. Ағылшын: the phenomenon of electromagnetic induction 7. Испан: fenómeno de inducción electromagnética 8. Неміс: Phänomen der elektromagnetischen Induktion 9. Француз: phénomène d`induction électromagnétique 10. Бекітілген нұсқасы: электромагнитная индукция – электрмагниттік индукция (2018) 11. Заңнамадағы қолданысы: электромагнинтная индукция – электр магниттік индукциялау; явление электромагнитной индукции – электрмагниттiк индукция құбылысы (физика және астрономия) 12. Ұсыныстар: электрмагниттік индукция құбылысы Рейтинг+15	+15
492.	ускорение	үдеу	ускорение үдеу Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Үдеу – жылдамдықтың өзгеру шапшаңдығын сипаттайтын физикалық шама. 2. Әзербайжан: sürətlənmə 3. Қырғыз: тездетүү 4. Өзбек: tezlashtirish 5. Түрік: hizlanma 6. Ағылшын: boost 7. Испан: aceleración 8. Неміс: Beschleunigung 9. Француз: accélération 10. Бекітілген нұсқасы: угловое ускорение – бұрыштық үдеу (2018) 11. Заңнамадағы қолданысы: ускорение – жеделдету 12. Ұсыныстар: үдеу Рейтинг+15	+15
493.	свободное падение тела	дененің еркін түсуі	свободное падение тела дененің еркін түсуі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Дененің еркін түсуі – ауырлық күші әрекетінен туындайтын теңайнымалы қозғалыстарды айтады. 2. Әзербайжан: bədənin sərbəst düşməsi 3. Қырғыз: дененин эркин кулашы 4. Өзбек: tananing erkin tushishi 5. Түрік: serbest vücut düşüşü 6. Ағылшын: free fall of the body 7. Испан: caída libre del cuerpo 8. Неміс: Freier Körperfall 9. Француз: chute libre de corps 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: свободный – еркін, тело – дене, падение – құлау; свободное падение - еркін түсу (физика және астрономия), падение тел – дененің түсуі (физика және астрономия) 12. Ұсыныстар: дененің еркін түсуі Рейтинг+9	+9
494.	один радиан	бір радиан	один радиан бір радиан Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Бір радиан – ұзындығы радиусқа тең болатын шеңбер доғасын керіп тұрған екі радиустың арасындағы а (альофа) бұрышты айтады. Этимологиясы: радиан: лат. radius «таяқша, радиус» 2. Әзербайжан: bir radian 3. Қырғыз: бир радиан 4. Өзбек: bitta radian 5. Түрік: bir radyan 6. Ағылшын: one radian 7. Испан: un radián 8. Неміс: Ein Bogenmaß 9. Француз: un radian 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: радиан – радиан 12. Ұсыныстар: бір радиан Рейтинг+15	+15
495.	координаты горизонта	горизонттық координаталар, көкжиек координаттары	координаты горизонта горизонттық координаталар, көкжиек координаттары Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Көкжиек координаттары – Күн жүйесінде шырақтың орны А азимуты мен h биіктігі арқылы анықталады. Этимологиясы: координата: лат. coordinatus «бір тізбекке тұрғызу»; горизонт: лат. horizon (horizontis) «көкжиек» 2. Әзербайжан: üfüq koordinatları 3. Қырғыз: горизонттун координаттары 4. Өзбек: ufq koordinatalari 5. Түрік: ufuk koordinatları 6. Ағылшын: horizon coordinates 7. Испан: coordenadas del horizonte 8. Неміс: Koordinaten des Horizonts 9. Француз: coordonnées de l`horizon 10. Бекітілген нұсқасы: горизонт – көкжиек (2016), небесные координаты – аспан координаттары (2018) 11. Заңнамадағы қолданысы: координаты – координаттар, горизонт – көкжиек; координаты горизонтальные – көлденең координаттар (механика және машинатану) 12. Ұсыныстар: көкжиек координаттары Рейтинг+9	+9
496.	подвижная карта звездного неба (ПКЗН)	жұлдызды аспанның жылжымалы картасы (ЖАЖК)	подвижная карта звездного неба (ПКЗН) жұлдызды аспанның жылжымалы картасы (ЖАЖК) Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Жұлдызды аспанның жылжымалы картасы (ЖАЖК) – әртүрлі астрономиялық бақылаулар мен есептерді шешуде қолданылатын құрал. Этимологиясы: карта: лат. charta «папирустен жасалған қағаз беті; қағаз» 2. Әзербайжан: ulduzlu səmanın hərəkətli xəritəsi 3. Қырғыз: кыймылдуу асман картасы 4. Өзбек: yulduzli osmonning harakatlanuvchi xaritasi 5. Түрік: yildizli gökyüzünün hareketli haritası 6. Ағылшын: mobile map of the starry sky 7. Испан: mapa móvil del cielo estrellado 8. Неміс: Bewegliche Karte des Sternenhimmels 9. Француз: carte mobile du ciel étoilé 10. Бекітілген нұсқасы: контакт подвижный – қозғалмалы түйіспе (2016) 11. Заңнамадағы қолданысы: подвижная станция – жылжымалы станция 12. Ұсыныстар: жұлдызды аспанның жылжымалы картасы Рейтинг+15	+15
497.	пульс тела	дене пульсі	пульс тела дене пульсі Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Дене пульсі – дене массасының оның жылдамдығына көбейтіндісімен анықталатын физикалық шама. Этимологиясы: пульс: лат. pulsus (vēnārum) «қантамырлар соғысы» 2. Әзербайжан: bədən nəbzi 3. Қырғыз: дененин кагуусу 4. Өзбек: tananing pulsi 5. Түрік: vücudun nabzı 6. Ағылшын: body pulse 7. Испан: pulso corporal 8. Неміс: Puls des Körpers 9. Француз: pouls du corps 10. Бекітілген нұсқасы: 11. Заңнамадағы қолданысы: импульсы – импульстар 12. Ұсыныстар: дене пульсі Рейтинг+15	+15
498.	механическая волна	механикалық толқын	механическая волна механикалық толқын Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Механикалық толқын – тербелістердің серпімді ортаның бір бөлшегінен келесі бөлшегіне беріліп таралу процесі. Этимологиясы: механика: еж. гр. μηχανή «құрал, тетік» 2. Әзербайжан: mexaniki dalğa 3. Қырғыз: механикалык толкун 4. Өзбек: mexanik to`lqin 5. Түрік: mekanik dalga 6. Ағылшын: mechanical wave 7. Испан: onda mecánica 8. Неміс: Mechanische Welle 9. Француз: vague mécanique 10. Бекітілген нұсқасы: обработка механическая – механикалық өңдеу (2015); сейсмическая волна – сейсмикалық толқын (2022) 11. Заңнамадағы қолданысы: механическая – механикалық, волна – толқын 12. Ұсыныстар: механикалық толқын Рейтинг+15	+15
499.	скорость волны	толқын жылдамдығы	скорость волны толқын жылдамдығы Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Толқын жылдамдығы – толқын ұзындығының периодқа қатынасы. 2. Әзербайжан: dalğa sürəti 3. Қырғыз: толкундун ылдамдыгы 4. Өзбек: to`lqin tezligi 5. Түрік: dalga hızı 6. Ағылшын: wave speed 7. Испан: velocidad de onda 8. Неміс: Wellengeschwindigkeit 9. Француз: vitesse d`onde 10. Бекітілген нұсқасы: скорость – жылдамдық (2021) 11. Заңнамадағы қолданысы: скорость – жылдамдық, волна – толқын; скорость волны перемещения – ығысу толқынының жылдамдығы (су шаруашылығы) 12. Ұсыныстар: толқын жылдамдығы Рейтинг+15	+15
500.	тембр	тембр, әуезділік	тембр тембр, әуезділік Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Тембр – адамның дауысына немесе аспаптың үйіне өзіндік бояу беретін дыбыстың сапасын айтады. Этимологиясы: тембр: франц. timbre «дыбыс сапасы» 2. Әзербайжан: tembr 3. Қырғыз: тембр 4. Өзбек: tembr 5. Түрік: tini 6. Ағылшын: timbre 7. Испан: timbre 8. Неміс: Klangfarbe 9. Француз: sonorité 10. Бекітілген нұсқасы: регулировка тембра – әуезділікті реттеу (2004); тембр звука – дыбыс тембрі (1971-1981) 11. Заңнамадағы қолданысы: тембр – тембр 12. Ұсыныстар: тембр Рейтинг+13	+13
501.	разделение ядер	ядроларды бөлу	разделение ядер ядроларды бөлу Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Ядроларды бөлу – оны нейтрондармен атқылау арқылы жекелеген екі немесе үш жарықшақтарға ажырату. Этимологиясы: ядро: грек. hadros – «күшті, мықты» 2. Әзербайжан: nüvələrin ayrılması 3. Қырғыз: ядролорду бөлүү 4. Өзбек: yadrolarni ajratish 5. Түрік: çekirdeklerin ayrılması 6. Ағылшын: separation of cores 7. Испан: separación de núcleos 8. Неміс: Trennung von Kernen 9. Француз: séparation des noyaux 10. Бекітілген нұсқасы: ядро – ядро (2018) 11. Заңнамадағы қолданысы: ядро – ядро; разделение – бөлу, бөліну, бөлініс 12. Ұсыныстар: ядроларды бөлу Рейтинг+15	+15
502.	критическая масса	сындық масса, ең төменгі масса	критическая масса сындық масса, ең төменгі масса Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Ең төменгі масса – тізбекті бөліну реакциясына қажетті ядролық материалдың ең аз мөлшері. Этимологиясы: масса: лат. māssa «кесек, бөлік»; критика: көне.-грек. κριτική τέχνη «бөлшектеу өнері, пайымдау» 2. Әзербайжан: kritik kütlə 3. Қырғыз: критикалык масса 4. Өзбек: kritik massa 5. Түрік: kritik kütle 6. Ағылшын: critical mass 7. Испан: masa crítica 8. Неміс: kritische Masse 9. Француз: masse critique 10. Бекітілген нұсқасы: критическое слушание – сыни тыңдау (2022), критическая температура – шекті температура (2021), масса – масса (2018) 11. Заңнамадағы қолданысы: критическая точка – сындарлы нүкте, критический уровень – дағдарысты деңгей; критическая масса – критикалық масса (физика және астрономия) 12. Ұсыныстар: ең төменгі масса Рейтинг+3	+3
503.	космические лучи	ғарыш сәулелері	космические лучи ғарыш сәулелері Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Ғарыш сәулелері – Ғалам кеңістігінен Жер бетіне келетін, энергиясы аса үлкен бөлшектер. Этимологиясы: космос: еж. гр. κόσμος «бұйым, рет, әлем» 2. Әзербайжан: kosmik şüalar 3. Қырғыз: космостук нурлар 4. Өзбек: kosmik nurlar 5. Түрік: kozmik ışınlar 6. Ағылшын: cosmic rays 7. Испан: rayos cósmicos 8. Неміс: kosmische Strahlung 9. Француз: rayons cosmiques 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: космические аппараты – ғарыш аппараттары; космические лучи – ғарыштық сәулелер (экология) 12. Ұсыныстар: ғарыш сәулелері Рейтинг+13	+13
504.	мировоззрение	дүниетаным	мировоззрение дүниетаным Саласы Этимологиясы Дефинициясы1. Дүниетаным – физика мен астрономия заңдары негізінде адам санасында қалыптасатын көзқарас. 2. Әзербайжан: dünyagörüşü 3. Қырғыз: дүйнө тааным 4. Өзбек: dunyoqarash 5. Түрік: dünya görüşü 6. Ағылшын: worldview 7. Испан: concepción del mundo 8. Неміс: Weltanschauung 9. Француз: conception du monde 10. Бекітілген нұсқасы: абсолютное мировоззрение – абсолютті дүниетаным (2018) 11. Заңнамадағы қолданысы: мировоззрение – дүниетаным 12.

Сарапшы мамандар

неценовая социализация

бағадан тыс әлеуметтену

публичная группа

жария көпшілік топ

репродуктивный труд

репродуктивті еңбек

новая теория торговли теория новой торговли

жаңа сауда теориясы

стратегия локализации

оқшаулау стратегиясы

антивирус

антивирус, вирусқа қарсы

видеопамять

бейнежад (vram)

строковый тип данных

деректердің жолдық типі, деректердің жазужолдық типі

межстрочный интервал

жоларалық интервал

моделирование компьютерное

компьютерлік модельдеу, компьютерлік моделдеу

компьютер-сервер

компьютер-сервер

математическое моделирование

математикалық модельдеу, математикалық моделдеу

файл

файл

бинарный файл, двоичный файл

бинарлы файл, қосарлы файл

файл текстовый

мәтіндік файл

тип файла

файлдың типі, файл типі, файл түрі

интерфейс программный

бағдарламалық интерфейс, программалық интерфейс

система программирования

программалау жүйесі, бағдарламалау жүйесі

настройка программы

бағдарламаны баптау

алгоритм ветвления

тармақталған алгоритм, тармақталу алгоритмі

телекоммуникация

телекоммуникация

циклические алгоритмы

циклдік алгоритмдер

юзабилити

қолданушылық, юзабилити, пайдалану мүмкіндігі

эргономичность

эргономикалылығы, эргономдігі

программы-архиваторы

архиватор программасы, архиватор бағдарламасы, мұрағаттаушы бағдарлама

архивирование

мұрағаттау

интернет вещей

нәрселер интернеті, заттар интернеті

транспорт в неуправляемом режиме

басқарылмайтын режимдегі көлік, басқарылмайтын режимдегі тасымал

облачная технология

бұлттық технология, бұлтты технология

виртуальность и дополненная реальность (VR/AR)

виртуалды және толықтырылған нақтылық, виртуалдық және толықтырылған шындық (ВШ/ТШ)

черви; интернет-черви

құрттар; интернет зиянкестер

троянская программа; троян

трояндық бағдарлама; троян

ревизор-программа

ревизор-бағдарлама

табличные процессоры

кестелік процессорлар

электронная таблица Excel

Excel электрондық кестесі

информационная модель

ақпараттық модель

прототип функции

функция прототипі

проблемная ситуация

проблемалық жағдай

скорость перевозки информации

ақпаратты тасымалдау жылдамдығы

свойство ясности алгоритма

новая теория торговли
теория новой торговли

антивирус,
вирусқа қарсы

деректердің жолдық типі,
деректердің жазужолдық типі

компьютерлік модельдеу,
компьютерлік моделдеу

математикалық модельдеу,
математикалық моделдеу

файлдың типі,
файл типі, файл түрі

бағдарламалық интерфейс,
программалық интерфейс

программалау жүйесі,
бағдарламалау жүйесі

қолданушылық,
юзабилити,
пайдалану мүмкіндігі

эргономикалылығы,
эргономдігі

архиватор программасы,
архиватор бағдарламасы,
мұрағаттаушы бағдарлама

нәрселер интернеті,
заттар интернеті

басқарылмайтын режимдегі көлік,
басқарылмайтын режимдегі тасымал

бұлттық технология,
бұлтты технология

виртуалды және толықтырылған нақтылық,
виртуалдық және толықтырылған шындық (ВШ/ТШ)

черви;
интернет-черви

құрттар;
интернет зиянкестер

троянская программа;
троян

трояндық бағдарлама;
троян

скорость перевозки
информации

архивтен шығару,
мұрағаттан шығарылған файл

кірістірілген шарт,
енгізілген шарт

логикалық көбейту,
қисындық көбейту, конъюкция

логикалық қате,
қисындық қателік

логическое опровержение
(инверсия)

логикалық теріске шығару
(инверсия)

программаны тестілеу,
бағдарламаны тестілеу

бумалар терезесі,
топтамалар терезесі

диалогтік терезе,
үнқатысу терезесі

қосымшалар терезесі,
қолданба терезесі

командалық интерфейс,
пәрмендік интерфейс

мәселені қалыптастыру,
проблеманы қалыптастыру

синтаксистік қате,
синтаксистік қателік