Дефинициясы1. Көз пленкалары – бұл бір немесе бірнеше белсенді заттар мен қосалқы, негізінен пленка түзетін заттар бар бір немесе көп қабатты жұқа пластиналардан тұратын қатты дәрілік зат.
2. Әзербайжан: göz filmləri
3. Қырғыз: көздүн тасмасы
4. Өзбек: ko`z filmlari
5. Түрік: göz filmleri
6. Ағылшын: eye films
7. Испан: películas oculares
8. Неміс: Auge Film
9. Француз: films oculaires
10. Бекітілген нұсқасы: пленка – пленка (1971-1981)
11. Заңнамадағы қолданысы: көз, үлбір
12. Бұл термин арнайы бекітілмеген. Жекелеген терминдер сөз тіркестері құрамында 1971-1981 жылдар аралығында «пленка – пленка» деп бекітілген. Заңнамада арнайы тұтастай қолданылмағанымен, жекелей «көз, үлбір» деген қолданысты кездестіреміз. Берілген мағынасын, заңнама мәтініндегі қолданысын негізге ала отырып, «көз үлбірлері» деген нұсқаны ұсынамыз.

Дефинициясы1. Қатаң бу – жылуды жылу алмасу аппаратының қабырғасы арқылы өткізетін су буы.
2. Әзербайжан: sağır cüt
3. Қырғыз: дүлөй жубайлар
4. Өзбек: karlar bug
5. Түрік: sağır buhar
6. Ағылшын: deaf steam
7. Испан: vapor sordo
8. Неміс: taube paare
9. Француз: le couple sourd
10. Бекітілген нұсқасы: қатаң дыбыс - глухой звук (2003 жылғы 2 шілде)
11. Заңнамадағы қолданысы: бітеу, бу
12. Бұл термин арнайы бекітілмеген. Жекелеген терминдер сөз тіркестері құрамында 2003 жылы «қатаң дыбыс - глухой звук» деп бекітілген. Заңнамада арнайы тұтастай қолданылмағанымен, жекелей «бітеу, бу» деген қолданысты кездестіреміз. Берілген мағынасын, бекітіліген терминдерді негізге ала отырып, «қатаң бу» деген нұсқаны қолдаймыз.

Дефинициясы1. Жалтырату (нем. Glanz «жылтыр, жылтырауық, жарқырау») – шаштың табиғи сау құрылымын қалпына келтіруге және сәндеу мен бояудың теріс салдарын болдырмауға бағытталған медициналық және косметикалық процедура.
2. Әзербайжан: parıltı
3. Қырғыз: жалтыратуу
4. Өзбек: yorqin
5. Түрік: parlaklık
6. Ағылшын: glossiness
7. Испан: brillo
8. Неміс: Glänzen
9. Француз: glaçage
10. Бекітілген нұсқасы: глянцевать – жалтырату (2015 жылғы 6 қазан)
11. Заңнамадағы қолданысы: жылтырату
12. Бұл термин 2015 жылы «глянцевать – жалтырату» деп бекітілген. Заңнамада «жылтырату » деген қолданысты кездестіреміз. Берілген мағынасын, заңнама мәтініндегі қолданысты негізге ала отырып, «жылтырату» деген нұсқаны ұсынамыз.

Дефинициясы1. Ащылар – қатты ащы дәмі бар терпеноидтар тобының азотсыз улы емес заттары.
2. Әзербайжан: acı
3. Қырғыз: эритүүчүлөр
4. Өзбек: achchiq
5. Түрік: acılar
6. Ағылшын: bitterness
7. Испан: amarguras
8. Неміс: Bitterstoffe
9. Француз: amertumes
10. Бекітілген нұсқасы: жоқ
11. Заңнамадағы қолданысы: ащы
12. Бұл термин арнайы бекітілмеген. Заңнамада «ащы» деп қолданылған. Берілген мағынасын, заңнама мәтініндегі қолданысын негізге ала отырып, «ащылар» деген нұсқаны қолдаймыз.

Дефинициясы1. Тербелмелі елеуіштер – сусымалы материалдарды кесектердің немесе бөлшектердің (фракциялардың) өлшемдері бойынша бөлуге арналған бір немесе бірнеше діріл електері (фракциялар).
2. Әзербайжан: şaqqıltılı və ya shakes
3. Қырғыз: сатуучунун контакты жана сүрөтү жашырылган.
4. Өзбек: siqilish yoki chayqalish
5. Түрік: çıngıraklar veya bataklıklar
6. Ағылшын: rumbling or shaking
7. Испан: estruendo o temblor
8. Неміс: rumpeln oder zittern
9. Француз: grondements ou secousses
10. Бекітілген нұсқасы: грохот - екшеуіш (1998 жылғы 24 маусым); грохот эксцентриковый - эксцентрлі елеуіш (2015 жылғы 6 қазан)
11. Заңнамадағы қолданысы: елек
12. Бұл термин арнайы бекітілмеген. Жекелеген терминдер сөз тіркестері құрамында 1998 жылы «грохот - екшеуіш», 2015 жылы «грохот эксцентриковый - эксцентрлі елеуіш» деп бекітілген. Заңнамада «елек » деген қолданысты кездестіреміз. Берілген мағынасын, бекітілген терминдерді, заңнама мәтініндегі қолданысын негізге ала отырып, «тербелмелі елеуіштер» деген нұсқаны қолдаймыз.

Дефинициясы1. Емізулі жас – емшек жасы өмірдің 1-ші жылын қамтиды (1 айдан бастап 1 жасқа дейінгі кезең), дене салмағының және бойдың қарқынды өсуімен сипатталады.
2. Әзербайжан: Döş yaşı
3. Қырғыз: көкүрөк курагы
4. Өзбек: ko`krak yoshi
5. Түрік: bebek yaşı
6. Ағылшын: infant age
7. Испан: edad torácica
8. Неміс: Säuglingsalter
9. Француз: âge maternel
10. Бекітілген нұсқасы: возраст грудной - емшек жасы (2006 жылғы 27 қазан)
11. Заңнамадағы қолданысы: кеуде жасы
12. Бұл термин 2006 жылы «возраст грудной - емшек жасы» деп бекітілген. Заңнамада «кеуде жасы» деген қолданысты кездестіреміз. Берілген мағынасын, бекітілген терминдерді, заңнама мәтініндегі қолданысын негізге ала отырып, «емшек жасы» деген нұсқаны ұсынамыз.

Дефинициясы1. Пиязшықтар – өсімдіктің модификацияланған, әдетте жер асты өсіндісі, қалыңдатылған қысқа жалпақ сабағы және су мен қоректік заттарды сақтайтын майлы немесе қабыршақты түссіз жапырақтары бар, сонымен қатар вегетативті көбею органы ретінде қызмет етеді;
2. Әзербайжан: ampüller
3. Қырғыз: пияз
4. Өзбек: piyoz
5. Түрік: soğanlar
6. Ағылшын: bulbs
7. Испан: bulbos
8. Неміс: Zwiebeln
9. Француз: bulbes
10. Бекітілген нұсқасы: луковица – бадана (1971-1981)
11. Заңнамадағы қолданысы: жуашық
12. Бұл термин 1971-1981 жылдар аралығында «бадана» деп бекітілген. Заңнамада «жуашық» деген қолданысқа ие. Біз осы «жуашық» нұсқасын қолдаймыз.

Дефинициясы1. Соқпалы әрекет ететін ұсақтағыштар – материалды ұнтақтау соққы жүктемелеріне байланысты жүзеге асырылатын құрылымдар. Оларға балғалы диірмендер; дезинтеграторлар мен дисмембраторлар; орталықтан тепкіш және орталықтан тепкіш-шарлы диірмендер; барабан диірмендері; пневматикалық; газ ағынды диірмендер жатады.
2. Әзербайжан: zərb alətləri
3. Қырғыз: сокку майдалагычтар
4. Өзбек: zarb tegirmonlari
5. Түрік: darbeli öğütücüler
6. Ағылшын: impact grinders
7. Испан: amoladoras de impacto
8. Неміс: Schlagschleifer
9. Француз: meuleuses à percussion
10. Бекітілген нұсқасы: измельчитель – ұсатқыш (2006 жылғы 23 желтоқсан)
действие тактическое – тактикалық әрекет (2019 жылғы 6 желтоқсан); действие ударов – соққы әсерi (2019 жылғы 6 желтоқсан); следственное действие – тергеу амалдары (2018 жылғы 5 қазан); прекращение действия договора – шарттың қолданылуын тоқтату (2013); военные действия – соғыс қимылдары (1971-1981)
удар – соққы
11. Заңнамадағы қолданысы: измельчитель – ұсатқыш; детонатор ударного действия - соқпалы әрекет ететін детонаторлар; действие – әрекет, іс-әрекет, іс-қимыл, қимыл, қолданылу, амал
12. Орыс тіліндегі «измельчитель» сөзінің баламасы ретінде «ұсатқыш» сөзі бекітілсе, заңнамада «ұсатқыш» сөзімен аударылған.
Орыс тіліндегі «ударное действие» сөз тіркесі заңнамада «соқпалы әрекет ететін» сөз тіркесімен аударылған.
Орыс тіліндегі «действие» сөзі қазақ тіліне қолданылатын саласына және мәнмәтінге байланысты «әрекет», «іс-әрекет», «қимыл», «іс-қимыл», «қолданылу», «амал» сөздерімен аударылады.
Бекітілген терминдер сөздігіндегі баламасын және заңнамадағы қолданысын негізге ала отырып, «измельчители ударного действия» сөз тіркесі қазақ тіліне мәнмәтіндегі жұмсалымына орай «соқпалы әрекет ететін ұсақтағыштар» сөз тіркесімен аударылуы қажет деп санаймыз.

Дефинициясы1. Ысқылаушы-езгілеуші әрекет ететін ұсақтағыштар – материалды ұнтақтауды тікелей ысқылау мен езудің аралас әрекеті арқылы жүзеге асыратын машиналар.
2. Әзербайжан: aşındırıcı sarsıdıcı hərəkətlərin öğütücüləri
3. Қырғыз: майдалоочу аракет майдалагычтары
4. Өзбек: aşındırıcı ezish harakatlarini maydalagichlar
5. Түрік: aşındırıcı kırma eylemi öğütücüler
6. Ағылшын: grinders of abrasive-crushing action
7. Испан: amoladoras de acción trituradora abrasiva
8. Неміс: Schleifmaschinen mit abrasiver Brechwirkung
9. Француз: broyeurs d`action de concassage abrasif

10. Бекітілген нұсқасы: измельчитель – ұсатқыш (2006 жылғы 23 желтоқсан)
действие тактическое – тактикалық әрекет (2019 жылғы 6 желтоқсан); действие ударов – соққы әсерi (2019 жылғы 6 желтоқсан); следственное действие – тергеу амалдары (2018 жылғы 5 қазан); прекращение действия договора – шарттың қолданылуын тоқтату (2013); военные действия – соғыс қимылдары (1971-1981)

11. Заңнамадағы қолданысы: измельчитель – ұсатқыш; действие – әрекет, іс-әрекет, іс-қимыл, қимыл, қолданылу, амал; детонатор ударного действия - соқпалы әрекет ететін детонаторлар; измельчение - процесс размола минерального сырья в результате ударного и истирающего воздействия дробящей среды (шаров, стержней) и сырья с целью раскрытия полезных компонентов и породообразующих минеральных агрегатов, а также для обеспечения необходимой крупности процесса обогащения;- ұсақтау - пайдалы компоненттерді және жынысты қалыптастыратын минералдық агрегаттарды алу мақсатында, сондай-ақ байыту процесінің қажетті ірілігін қамтамасыз ету үшін уату ортасының (шарлар, өзектер) және шикізаттың соққылау және қажалу әсерінің нәтижесінде минералдық шикізатты ұсақтау процесі; раздавливают в кадках - ыдыста мыжиды

12. Орыс тіліндегі «измельчитель» сөзінің баламасы ретінде «ұсатқыш» сөзі бекітілсе, заңнамада «ұсатқыш» сөзімен аударылған. Орыс тіліндегі «действие» сөзі қазақ тіліне қолданылатын саласына және мәнмәтінге байланысты «әрекет», «іс-әрекет», «қимыл», «іс-қимыл», «қолданылу», «амал» сөздерімен аударылады. Бекітілген терминдер сөздігіндегі баламасын және заңнамадағы қолданысын негізге ала отырып, «измельчители истирающе-раздавливающего действия» сөз тіркесі қазақ тіліне мәнмәтіндегі жұмсалымына орай «ысқылаушы-езгілеуші әрекет ететін ұсақтағыштар» сөз тіркесімен аударылуы қажет деп санаймыз.

Дефинициясы1. Соқпалы-ысқылаушы әрекет ететін ұсақтағыштар – материалды ұнтақтауды соққы және ысқылау жүктемелері кезінде жүзеге асыратын машиналар. Бұған денені ұсақталған материалға сырғыту арқылы соққы немесе ұсақтайтын дененің кейбір осьтерге қатысты бұралуы нәтижесінде қол жеткізіледі.
2. Әзербайжан: zərb alətləri
3. Қырғыз: сокку майдалагычтар
4. Өзбек: zarb tegirmonlari
5. Түрік: darbeli öğütücüler
6. Ағылшын: impact grinders
7. Испан: amoladoras de impacto
8. Неміс: Schlagschleifer
9. Француз: meuleuses à percussion

10. Бекітілген нұсқасы: измельчитель – ұсатқыш (2006 жылғы 23 желтоқсан)
действие тактическое – тактикалық әрекет (2019 жылғы 6 желтоқсан); действие ударов – соққы әсерi (2019 жылғы 6 желтоқсан); следственное действие – тергеу амалдары (2018 жылғы 5 қазан); прекращение действия договора – шарттың қолданылуын тоқтату (2013); военные действия – соғыс қимылдары (1971-1981)

11. Заңнамадағы қолданысы: измельчитель – ұсатқыш; измельчение - процесс размола минерального сырья в результате ударного и истирающего воздействия дробящей среды (шаров, стержней) и сырья с целью раскрытия полезных компонентов и породообразующих минеральных агрегатов, а также для обеспечения необходимой крупности процесса обогащения;- ұсақтау - пайдалы компоненттерді және жынысты қалыптастыратын минералдық агрегаттарды алу мақсатында, сондай-ақ байыту процесінің қажетті ірілігін қамтамасыз ету үшін уату ортасының (шарлар, өзектер) және шикізаттың соққылау және қажалу әсерінің нәтижесінде минералдық шикізатты ұсақтау процесі; действие – әрекет, іс-әрекет, іс-қимыл, қимыл, қолданылу, амал

12. Орыс тіліндегі «измельчитель» сөзінің баламасы ретінде «ұсатқыш» сөзі бекітілсе, заңнамада «ұсатқыш» сөзімен аударылған. Орыс тіліндегі «действие» сөзі қазақ тіліне қолданылатын саласына және мәнмәтінге байланысты «әрекет», «іс-әрекет», «қимыл», «іс-қимыл», «қолданылу», «амал» сөздерімен аударылады. Бекітілген терминдер сөздігіндегі баламасын және заңнамадағы қолданысын негізге ала отырып, «измельчители ударно-истирающего действия» сөз тіркесі қазақ тіліне мәнмәтіндегі жұмсалымына орай «соқпалы-ысқылаушы әрекет ететін ұсақтағыштар» сөз тіркесімен аударылуы қажет деп санаймыз.

Дефинициясы1. Иммун тапшылығы – иммундық аппараттың бір немесе бірнеше компоненттерінің немесе онымен тығыз әрекеттесетін спецификалық емес факторлардың жоғалуына байланысты иммунологиялық реактивтіліктің бұзылуы. Иммунодефицит - лат. immunitas «босату» + лат. deficit «жетіспейтін».
2. Әзербайжан: immun çatışmazlığı
3. Қырғыз: иммундук жетишсиздик
4. Өзбек: immunitet tanqisligi
5. Түрік: bağışıklık yetmezliği
6. Ағылшын: immunodeficiency
7. Испан: inmunodeficiencia
8. Неміс: Immunschwäche
9. Француз: immunodéficience

10. Бекітілген нұсқасы: ВИЧ (вирус иммунодефицита человека) - АИВ (адамның иммуно иммунтапшылық вирусы) (2017 жылғы 13 желтоқсан)

11. Заңнамадағы қолданысы: синдром приобретенного иммунодефицита - жұқтырылған иммун тапшылығы синдромы

12. Орыс тіліне латын тілінен енген (лат. immunitas «босату» + лат. deficit «жетіспейтін») «иммунодефицит» сөзінің баламасы ретінде «иммунтапшылық» сөзі бекітілсе, заңнамада «иммун тапшылығы» сөз тіркесімен аударылған. Заңнамадағы қолданысын негізге ала отырып, «иммунодефицит» сөзі қазақ тіліне мәнмәтіндегі жұмсалымына орай «иммун тапшылығы» сөз тіркесімен аударылуы қажет деп санаймыз.

Дефинициясы1. Инвентарлық объекті – барлық құрал-саймандары мен керек-жарақтары бар дайын құрылғы, зат немесе заттар кешені. Инвентар - лат. inventarium «шаруашылық заттар». Объект - лат. objectum «тақырып».

2. Әзербайжан: inventar maddəsi
3. Қырғыз: инвентардык объект
4. Өзбек: inventarizatsiya moddasi
5. Түрік: envanter öğesi
6. Ағылшын: inventory item
7. Испан: elemento de inventario
8. Неміс: Gegenstand im Inventar
9. Француз: article d`inventaire

10. Бекітілген нұсқасы: оборонные объекты - қорғаныс объектілері (2020 жылғы 9 қазан)

11. Заңнамадағы қолданысы: инвентарный номер - түгендеу нөмірі; инвентарлық нөмір; объект – объект, нысан

12. Орыс тіліне латын тілінен енген (лат. inventarium «шаруашылық заттар») «инвентарный» сөзі заңнамада «инвентарлық», «түгендеу» сөздерімен аударылған.
Орыс тіліне латын тілінен енген (лат. objectum «тақырып») «объект» сөзінің баламасы ретінде «объект» сөзі бектілсе, заңнамада «объект», «нысан» сөздерімен аударылған.
Бекітілген терминдер сөздігіндегі баламасын және заңнамадағы қолданысын негізге ала отырып, «инвентарный объект» сөз тіркесі қазақ тіліне мәнмәтіндегі жұмсалымына орай «инвентарлық объекті» сөз тіркесімен аударылуы қажет деп санаймыз.

Дефинициясы1. Жеке дайындау – шектеулі тұтынылатын бұйымдарды (даналы өнім) дайындауға арналған өндірісті ұйымдастыру түрі. Бұл өндірістің ерекшеліктері кең ауқымды номенклатура, аз мөлшерде өндіріс, әмбебап жабдықты пайдалану, жұмыс орнында бөлшектер мен технологиялық операциялардың тұрақты бекітілмеуі болып табылады.
Индивид - лат. individuum «бөлінбейтін, жеке тұлға».

2. Әзербайжан: fərdi istehsal
3. Қырғыз: жеке өндүрүш
4. Өзбек: individual ishlab chiqarish
5. Түрік: bireysel üretim
6. Ағылшын: individual production
7. Испан: producción individual
8. Неміс: individuelle Fertigung
9. Француз: fabrication individuelle

10. Бекітілген нұсқасы: индивидуальный (-ое) - жеке, дербес (2020 жылғы 17 маусым) изготовление – жасау, жасап шығару (2010 жылғы 23 желтоқсан)

11. Заңнамадағы қолданысы: индивидуальный – жеке, дербес; изготовление – дайындау

12. Орыс тіліне латын тілінен енген (лат. individuum «бөлінбейтін, жеке тұлға») «индивидуальный» сөзінің баламасы ретінде «жеке», «дербес» сөздері бекітілсе, заңнамада «жеке», «дербес» сөздерімен аударылған. Орыс тіліндегі «изготовление» сөзінің баламасы ретінде «жасау» сөзі, «жасап шығару» сөз тіркесі бекітілсе, заңнамада «дайындау» сөзімен аударылған. Сонымен қатар қазақ тіліндегі «дербес» сөзі орыс тіліндегі «персональный» сөзінің баламасы ретінде алынған. Бекітілген терминдер сөздігіндегі баламасын және заңнамадағы қолданысын негізге ала отырып, «индивидуальное изготовление» сөз тіркесі қазақ тіліне мәнмәтіндегі жұмсалымына орай «жеке дайындау» сөз тіркесімен аударылуы қажет деп санаймыз.

Дефинициясы1. Дәріхананың жеке рецептурасы – жекелей қолданысқа арналған дәрі-дәрмектің атауы, дозасы, кейде оны дайындау әдісі көрсетілген құжат. Индивид - лат. individuum «бөлінбейтін, жеке тұлға». Рецептура - лат. «қабылдау, алу». Аптека – көне грек. ἀποθήκη «қойма».
2. Әзербайжан: fərdi aptek resepti
3. Қырғыз: жеке дарыкана рецепти
4. Өзбек: individual dorixona retsepti
5. Түрік: bireysel eczane tarifi
6. Ағылшын: individual pharmacy recipe
7. Испан: receta de farmacia individual
8. Неміс: individuelles Apothekenrezept
9. Француз: recette de pharmacie individuelle

10. Бекітілген нұсқасы: индивидуальный (-ое) - жеке, дербес (2020 жылғы 17 маусым) аптека дежурная - кезекші дәріхана (2017 жылғы 10 қараша)

11. Заңнамадағы қолданысы: индивидуальный - жеке, дербес; рецептура – рецептура; аптека – дәріхана

12. Орыс тіліне латын тілінен енген (лат. individuum «бөлінбейтін, жеке тұлға») «индивидуальный» сөзінің баламасы ретінде «жеке», «дербес» сөздері бекітілсе, заңнамада «жеке», «дербес» сөздерімен аударылған. Орыс тіліне латын тілінен енген (лат. «қабылдау, алу») «рецептура» сөзі заңнамада «рецептура» сөзімен аударылған. Орыс тіліне көне грек тілінен енген (көне грек. ἀποθήκη «қойма») «аптека» сөзінің баламасы ретінде «дәріхана» сөзі бекітілсе, заңнамада «дәріхана» сөзімен аударылған. Сонымен қатар қазақ тіліндегі «дербес» сөзі орыс тіліндегі «персональный» сөзінің баламасы ретінде алынған. Бекітілген терминдер сөздігіндегі баламасын және заңнамадағы қолданысын негізге ала отырып, «индивидуальная рецептура аптеки» сөз тіркесі қазақ тіліне мәнмәтіндегі жұмсалымына орай «дәріхананың жеке рецептурасы» сөз тіркесімен аударылуы қажет деп санаймыз.

Дефинициясы1. Инфрақызыл сәулелену; инфрақызыл сәулелендіру – толқын ұзындығы шамамен 0,74 мкм-ден 1-2 мм-ге дейінгі $λ$ болатын электромагниттік сәуле, яғни көрінетін сәулеленудің қызыл ұшы мен қысқа толқынды (субмиллиметрлік) радио сәулеленудің арасындағы спектрлік аймақты алатын сәуле. Инфра - лат. infra «астында, төменде».

2. Әзербайжан: infraqırmızı radiasiya
3. Қырғыз: инфракызыл нурлануу
4. Өзбек: infraqizil nurlanish
5. Түрік: kızılötesi radyasyon
6. Ағылшын: infrared radiation
7. Испан: radiación infrarroja
8. Неміс: Infrarotstrahlung
9. Француз: rayonnement infrarouge

10. Бекітілген нұсқасы: излучение – сәулелендіру (2016 жылғы 28 маусым)

11. Заңнамадағы қолданысы: инфракрасная – инфрақызыл; излучение – сәулелену

12. Орыс тіліне латын тілінен енген (лат. infra «астында, төменде») «инфракрасный» сөзі заңнамада «инфрақызыл» сөзімен аударылған. Орыс тіліндегі «излучение» сөзінің баламасы ретінде «сәулелендіру» сөзі бекітілсе, заңнамада «сәулелену» сөздерімен аударылған. Бекітілген терминдер сөздігіндегі баламасын және заңнамадағы қолданысын негізге ала отырып, «инфракрасное излучение» сөз тіркесі қазақ тіліне мәнмәтіндегі жұмсалымына орай «инфрақызыл сәулелену» немесе «инфрақызыл сәулелендіру» сөз тіркесімен аударылуы қажет деп санаймыз.

Дефинициясы1. Ұнтақталушылық – материалдың абразивтік күштердің әсерінен көлемі мен массасында өзгеру қабілеті.

2. Әзербайжан: aşınma
3. Қырғыз: сүрүлүү
4. Өзбек: aşınma
5. Түрік: aşınma
6. Ағылшын: abrasion
7. Испан: abrasión
8. Неміс: abrieb
9. Француз: abrasion

10. Бекітілген нұсқасы: сопротивление истиранию - тозуға кедергі; ұнтақтауға кедергі (2018 жылғы 14 желтоқсан)

11. Заңнамадағы қолданысы: методы определения истираемости - желінуін анықтау әдістері

12. Орыс тіліндегі «истирание» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «тозу», «ұнтақтау» сөздері бекітілген, заңнамада «истираемость» сөзі «желіну» сөзімен аударылған. Бекітілген терминдер сөздігін негізге ала отырып, орыс тіліндегі «истираемость» сөзі қазақ тіліне «ұнтақталушылық» сөзімен аударылғаны жөн деп есептейміз.

Дефинициясы1. Ұнтақтау, ұнтақталу – элементтің басқа элементтің немесе борпылдақ материалдың үйкелісінен туындаған әлсіреуі.

2. Әзербайжан: aşınma
3. Қырғыз: сүрүлүү
4. Өзбек: aşınma
5. Түрік: aşınma
6. Ағылшын: abrasion
7. Испан: abrasión
8. Неміс: Abrieb
9. Француз: abrasion

10. Бекітілген нұсқасы: сопротивление истиранию - тозуға кедергі; ұнтақтауға кедергі (2018 жылғы 14 желтоқсан)

11. Заңнамадағы қолданысы: тестер влажного истирания - дымқыл ұнтақтау тестері; избирательное истирание, выкрашивание - таңдаулы қажалу, боялу; тест на мокрое истирание - дымқыл ұнтақтауға тест

12. Орыс тіліндегі «истирание» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «тозу», «ұнтақтау» сөздері бекітілген, заңнамада «истираемость» сөзі «желіну» сөзімен аударылған. Бекітілген терминдер сөздігін негізге ала отырып, орыс тіліндегі «истирание» сөзі қазақ тіліне «ұнтақтау», «ұнтақталу» сөздерімен аударылғаны жөн деп есептейміз.

Дефинициясы1. Қаптамалы құбырлы жылу алмастырғыш – екі ағын арасындағы жылу алмасу беті корпусқа салынған құбырлардан түзіліп, ал жылу алмасу осы құбырлардың беті арқылы жүзеге асырылатын жылу алмастырғыш.

2. Әзербайжан: qabıq və boru istilik dəyişdiricisi
3. Қырғыз: кабык жана түтүк жылуулук алмаштыргыч
4. Өзбек: qobiq va quvurli issiqlik almashtirgich
5. Түрік: kabuk ve borulu ısı eşanjörü
6. Ағылшын: shell and tube heat exchanger
7. Испан: intercambiador de calor de carcasa y tubos
8. Неміс: Rohrbündelwärmetauscher
9. Француз: échangeur de chaleur à calandre et tube

10. Бекітілген нұсқасы:

11. Заңнамадағы қолданысы: теплообменник - жылу алмастырғыш

12. Орыс тіліндегі «теплообменник» сөзі заңнамада «жылу алмастырғыш» сөз тіркесімен аударылған.
Заңнамадағы қолданысын негізге ала отырып, «кожухотрубный теплообменник» сөз тіркесі қазақ тіліне мәнмәтіндегі жұмсалымына орай «қаптамалы құбырлы жылу алмастырғыш» сөз тіркесімен аударылуы қажет деп санаймыз.

Дефинициясы1. Комбинирование (үйлестіру) – шикізатты өңдеуде әртүрлі мамандандырылған кәсіпорындардың біріктірілуі, яғни бір өндірістің өнімі басқа өндірістік процесс үшін шикізат, материал болып табылады.
2. Әзербайжан: koordinasiya
3. Қырғыз: координация
4. Өзбек: мувофиқлаштирувчи
5. Түрік: Koordinasyon
6. Ағылшын: combination
7. Испан: combinación
8. Неміс: Kombination
9. Француз: combinaison
10. Бекітілген нұсқасы – орыс тіліндегі координация сөзі 2018 жылы үйлестіру болып бекітілген.
11. Заңнамадағы қолданысы
12. Ұсыныстар. 2018 жылы қазақ тіліндегі үйлестіру сөзі орыс тіліндегі кординация сөзінің аудармасы ретінде бекітілген. Сондықтан орыс тіліндегі комбинирование сөзін құрамдастыру деп атауды ұсынамыз.

Дефинициясы1.Қиыстырылған полиэтилен-целлофанды пленка – Целлофан - полиэтилен, лавсан – полиэтиленді кезектестіре араластырып, құрастырылып үрлемелі герметикалық қаптама жасалады. Оны сусымалы өнімдерді (цемент және т.б.) қаптау үшін және тамақ өңдеу өнеркәсібінде қолданады.
2. Әзербайжан: Kombinə edilmiş polietilen-selofan film
3. Қырғыз: Айкалыштырылган полиэтилен-целлофан пленкасы
4. Өзбек: Birlashtirilgan polietilen-selofan plyonka
5. Түрік: Kombine polietilen-selofan film
6. Ағылшын: combined polyethylene-cellophane film
7. Испан: película combinada de polietileno-celofán
8. Неміс: kombinierte Polyethylen-Cellophan-Folie
9. Француз: film combiné polyéthylène-cellophane
10. Бекітілген нұсқасы
11. Заңнамадағы қолданысы
12. Ұсыныстар. 1971-1981 жылы бекітілген терминде орыс тіліндегі комбинированная конструкция сөзі құрама конструкция (өнер) деп аударылып бекітілген. Осыны негізге ала отырып, комбинированная полиэтилен-целлофановая пленка сөзін қиыстырылған дегеннен гөрі құрама полиэтилен-целлофанды пленка деген дұрыс деп ойлаймыз. Себебі орыс тіліндегі комбинированная сөзі қиыстырылғаннан гөрі құрама деген сөзге мағынасы жақынырақ келеді.

Дефинициясы1. Байланысқа бейімділік – Айнала қоршаған ортамен, адамдармен оңай қарым-қатынас, байланысқа түсу, және соны сақтай білу.
2. Әзербайжан: ünsiyyətə meyl
3. Қырғыз: баарлашууга жакындык
4. Өзбек: muloqotga moyillik
5. Түрік: iletişim eğilimi
6. Ағылшын: sociability
7. Испан: sociabilidad
8. Неміс: Geselligkeit
9. Француз: sociabilité
10. Бекітілген нұсқасы
11. Заңнамадағы қолданысы
12. Ұсыныстар. Экономикалық сөздікте латын тіліндегі қолданысы "communicatio" байланыс, іскерлік қарым-қатынас орната білу,қабілет деп көрсетеді. Сөздіктегі мағынасына орай орыс тіліндегі коммуникабельность сөзін байланысқа бейімділік деп қолдану дұрыс деп санаймыз.

Дефинициясы1. Жинақтама - бұл біртұтас тұтастықты құрайтын бірнеше заттардың жиынтығы.
2. Әзербайжан: komplektasiya
3. Қырғыз: жабдууларды тандоо
4. Өзбек: ускуналар
5. Түрік: Ambalaj listesi
6. Ағылшын: complex
7. Испан: kit
8. Неміс: Garnitur
9. Француз: kit
10. Бекітілген нұсқасы
11. Заңнамадағы қолданысы
12. Ұсыныстар. Орыс тіліндегі комплект сөзін жиынтық, жинақтау деп аудару дұрыс деп санаймыз. Себебі, Ушакованың «Толковый словарь русского языка» сөздігінде жиынтық- ( лат. completus - Толық). 1. Тұтас бір нәрсені құрайтын кез-келген заттардың толық жиынтығы. Іш киім жиынтығы. Бір жылға арналған журналдар жиынтығы. Зарядтардың жауынгерлік жиынтығы. Машиналардың қосалқы бөлшектерінің жиынтығы. 2. Бір жерге рұқсат етілген адамдардың шекті саны (ресми. ). Пароходтағы жолаушылар жиынтығы. т.б. деп беріледі.

Дефинициясы1. Кешендендіру, жинақтау – жинақтау, теру, қалыптастыру, құрастыру, жабдықтау. Толықтыру, толық құрамға келтіру.
2. Әзербайжан: kompleksləşdirmə, yığım
3. Қырғыз: Бухгалтерия, каржы жана ишкана экономикасы
4. Өзбек: cомплехизатион, тўпланиши
5. Түрік: kümelenme, birikim
6. Ағылшын: acquisition
7. Испан: reclutamiento
8. Неміс: Komplettierung
9. Француз: recrutement
10. Бекітілген нұсқасы
11. Заңнамадағы қолданысы
12. Ұсыныстар. 1996 жылғы Л.В.Орлованың киімнің терминологиялық сөздігінде киім жиынтығын (пакетін) жасау; толық құрамға дейін толықтыру, ұлғайту деп көрсетеді. Осыларды негізге ала отырып, орыс тіліндегі комплектование сөзін жиынтық, жинақтау деп аударған дұрыс деп санаймыз.

Дефинициясы1. Компонент, құрамдас - (лат. componens, тегі.P. componentis «құраушы») бір нәрсенің құрамдас бөлігі, элементі. Химияда компонент-затты құрайтын бөлшектердің түрі.
2. Әзербайжан: komponent komponent
3. Қырғыз: компонент, компонен
4. Өзбек: топган, топган
5. Түрік: bileşen, bileşen
6. Ағылшын: component
7. Испан: componente
8. Неміс: Komponente
9. Француз: composant
10. Бекітілген нұсқасы – бекітілмеген.
11. Заңнамадағы қолданысы – Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің 2005 жылғы 2 қыркүйектегі N 242- Өкімі. «Қан мен оның компоненттерiнiң донорлығы туралы» Қазақстан Республикасының Заңын iске асыру жөнiндегі шаралар туралы.
12. Ұсыныстар. Орыс тіліндегі компонент сөзін қазақ тілінде компонент, құрамдас деп аудару дұрыс деп санаймыз.

Дефинициясы1.Иін (таразыда) күйенте – бұл бекітілген осі бар айналмалы жұпты құрайтын тегіс механизмнің буыны, бірақ бұл осьтің айналасында толық айналым жасай алмайды.
2. Әзербайжан: əymək (tərəzi üzərində)
3. Қырғыз: бүгүлүү (таразада)
4. Өзбек: egmoq (tarozida)
5. Түрік: egilmek (terezide)
6. Ағылшын: iin (tarazyda) kuyente
7. Испан: iin (tarazyda) kuyente
8. Неміс: iin (tarazyda) kuyente
9. Француз: iin (tarazyda) kuyente
10. Бекітілген нұсқасы: бекітілмеген
11. Заңнамадағы қолданысы: жоқ
12. Ұсыныстар. Орыс тіліндегі коромысло (у весов) сөзін бұрын термин ретінде бекітілмегендіктен, иін (таразыда) күйенте деп алуға болады.

Дефинициясы1. Дөңгелек төсеніштер – ауа соратын тесік бар қуыс сақина түрі.
2. Әзербайжан: yuvarlaq paspaslar
3. Қырғыз: тегерек төшөктөр
4. Өзбек: yumaloq matlar
5. Түрік: tegelek matalar
6. Ағылшын: underlay circles
7. Испан: círculos subyacentes
8. Неміс: unterlegen kreise
9. Француз: cercles sous-jacents
10. Бекітілген нұсқасы: бекітілмеген
11. Заңнамадағы қолданысы: жоқ
12. Ұсыныстар. Орыс тіліндегі круги подкладные сөздерін бұрын термин ретінде бекітілмегендіктен дөңгелек төсеніштер деп алуға болады.

Дефинициясы1. Культивациялау, жасанды жағдайда өсіру – өсіп келе жатқан өсімдіктер, дәнді дақылдар, өсімдік жасушалары, ұлпалар, микроорганизмдер, жануарлар немесе мүшелер.
2. Әзербайжан: becərmə, süni şəraitdə becərmə
3. Қырғыз: өстүрүү, жасалма шарттарда өстүрүү
4. Өзбек: etishtirish, sun`iy sharoitda etishtirish
5. Түрік: emeli şertlerde ösdürip ýetişdirmek, ösdürip ýetişdirmek
6. Ағылшын: cultivation
7. Испан: cultivo
8. Неміс: Anbau
9. Француз: cultivation
10. Бекітілген нұсқасы: бекітілмеген
11. Заңнамадағы қолданысы: жоқ
12. Ұсыныстар. Орыс тіліндегі культивирование сөзін бұрын термин ретінде бекітілмегендіктен, культивациялау, жасанды жағдайда өсіру деп алуға болады.

Дефинициясы1. Мәдени өсірілетін өсімдік шикізаты – мәдени шикізатқа астық пен оны өңдеу өнімдері де кіреді.
2. Әзербайжан: becərilən bitki xammalı
3. Қырғыз: ösümdük çiyki zat
4. Өзбек: madaniy o`simlik xom ashyosi
5. Түрік: ösdürilip ýetişdirilen ösümlik çig maly
6. Ағылшын: cultivated raw materials
7. Испан: materias primas cultivadas
8. Неміс: angebaute Rohstoffe
9. Француз: matières premières cultivées
10. Бекітілген нұсқасы: бекітілмеген
11. Заңнамадағы қолданысы: жоқ
12. Ұсыныстар. Орыс тіліндегі культивируемое сырье сөзін бұрын термин ретінде мәдени өсірілетін өсімдік шикізаты деп алуға болады.

Дефинициясы1.Шынының жеңіл балқуы – енгізуге арналған ерітінділерді тұрақтандыру бір мезгілде бірқатар технологиялық әдістерді қолдану арқылы жүзеге асады.
2. Әзербайжан: şüşənin yüngül əriməsi
3. Қырғыз: айнектин жеңил эриши
4. Өзбек: shishaning engil erishi
5. Түрік: aýnanyň ýeňil eremegi
6. Ағылшын: fusibility of glass
7. Испан: fusibilidad del vidrio
8. Неміс: Schmelzbarkeit von Glas
9. Француз: fusibilité du verre
10. Бекітілген нұсқасы: бекітілмеген
11. Заңнамадағы қолданысы: жоқ
12. Ұсыныстар. Орыс тіліндегі легкоплавкость стекла сөзін бұрын термин ретінде бекітілмегендіктен шынының жеңіл балқуы деп алуға болады.

Дефинициясы1. Кешенді емдеу – Аралас - емдеудің екі түрлі әдісін қолдану (мысалы, операциялық және сәулелік; операциялық және химиотерапия; сәулелік терапия және химиотерапия). Кешенді емдеу-емдеудің барлық үш әдісін (сәулелік, хирургиялық, химиотерапия) қолдануды білдіреді.
2. Әзербайжан: kompleks müalicə
3. Қырғыз: комплекстүү дарылоо
4. Өзбек: мураккаб даволаш
5. Түрік: kapsamlı tedavi
6. Ағылшын: combined treatment
7. Испан: tratamiento combinado
8. Неміс: behandlung kombiniert
9. Француз: traitement combiné
10. Бекітілген нұсқасы: бекітілмеген.
11. Заңнамадағы қолданысы: Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрлігінің 2004 жылғы 28 маусымдағы N 510 бұйрығы. Туберкулезбен ауыратын науқастарды кешендік емдеуде бақыланатын химиотерапия негізгі әдіс болып табылады
12. Ұсыныстар. Орыс тіліндегі лечение комбинированное сөзін кешенді емдеу дегеннен гөрі «комбинированное» сөздіктерде «аралас» деп аударылады, ал «кешенді» сөзі «комплексный» деп аударылатындықтан , аралас емдеу деген дұрыс болар еді деп ойлаймыз.

Дефинициясы1. Анионды беттік белсенді зат – карбон қышқылдары мен синтетикалық май қышқылдарының тұздары. Олар судағы ерітінділерде диссоциацияланып, беттік белсенділікті тудыратын аниондар (теріс зарядты иондар) түзетін қосылыстар.
2. Әзербайжан: anion mübadiləsi filtri
3. Қырғыз: аниондук беттик активдүү зат
4. Өзбек: anion sirt faol moddasi
5. Түрік: anyonik yüzey aktif madde
6. Ағылшын: anionic surfactant
7. Испан: tensioactivo aniónico
8. Неміс: anionisches Tensid
9. Француз: tensioactif anionique
10. Бекітілген нұсқасы: Қазақстан Республикасы Үкіметінің жанындағы Мемлекеттік терминология комиссиясының 2006 жылғы үшінші отырысында вещество-заттек деп бекітілген термин.
11. Заңнамадағы қолданысы:
12.Ұсыныстар: Сөздердің тіркесуі ескермей аударылған тіркес. Алшақ тұрып қабысқан тіркес деп айтуға да келмес. Вещь-зат, вещество-заттек деп аударылады. Ұсынылатын нұсқа: анионное поверхностно-активное вещество – бетбелсенді анионзаттек

Дефинициясы1. Тамшылардың шашырауы – аэрозоль арқылы қолданылатын препаратты ағзаға енгізудегі бөлшектердің мөлшері.
2.Әзербайжан: sprey burun
3. Қырғыз: спрей-мурун
4. Өзбек: purkagich-burun
5. Түрік: sprey burun
6. Ағылшын: spray-nose
7. Испан: nariz de aerosol
8. Неміс: Sprühnase
9. Француз: nez de pulvérisation
10. Бекітілген нұсқасы:
11. Заңнамадағы қолданысы:
12.Ұсыныстар. Бүркінді, шашыранды, бүркін тамшылары деген аудармасы бар брызг сөзін тек тамшы деп ұсыну дұрыс емес деп санаймыз. Себебі тамшы/капляның аудармасы. Капля пен брыгзының арасы жер мен көктей. Ұсынылатын нұсқа: брызгоунос - бүркінтарту

Дефинициясы1. Қышу (лат. pruritus) – әртүрлі себептерден (химиялық заттардың, бактериялардың, паразиттердің әсерінен) пайда болатын терінің кез келген бөлігіндегі тітіркену, күйдіру және қышынудың жағымсыз сезімі.
2.Әзербайжан: qaşınma
3. Қырғыз: кычышуу
4. Өзбек: qichishish
5. Түрік: kaşıntı
6. Ағылшын: itching
7. Испан: Comezón
8. Неміс: Juckreiz
9. Француз: démangeaison
10. Бекітілген нұсқасы:
11. Заңнамадағы қолданысы:
12.Ұсыныстар. Зудтың қышу екенін білеміз, қышып дуылдау деген зуд/тың белгілі бір дәрежесі, себебі қаншалықты дәрежеде дуылдау/дуылдамауға қатысты түрлі мағына, тіркесте әрқилы сөз, тіркес қолдана бере аламыз. Дегенмен тек дуылдау сөзін (қышу қарқынына қарамастан) қалдыруды ұсынып отырмыз. Қышу/чесание сөзінің орнына жұмсалатын сөз ретінде қалмақ. Ұсынылатын нұсқа: зуд - дуылдау

Дефинициясы1. Шприцтерге арналған инелер – поршеньмен қуыс аяқталған цилиндр түріндегі шприцтің тарылатын конусына орнатылатын инелер. Шприцтерге арналған инелердің екі негізгі түрі қолданылады: қуыс (шприцтермен инъекция үшін, сынамаларды алу, үлгілерді тасымалдау үшін) және хирургиялық (тігу үшін).
2.Әзербайжан: şpris iynəsi
3. Қырғыз: шприц ийнеси
4. Өзбек: shprits ignasi
5. Түрік: şırınga iğnesi
6. Ағылшын: syringe needle
7. Испан: aguja de jeringa
8. Неміс: Spritzennadel
9. Француз: aiguille de seringue
10. Бекітілген нұсқасы:
11. Заңнамадағы қолданысы:
12.Ұсыныстар: Иненің шприцке арналғаны түсінікте, семантикасынан анықталды, сондықтан артық сөзді алып тастап, соңғы кездегі терминтүзудегі өнімді қолды ұстанып біріккен термин ұсынуды жөн санаймыз.
Ұсынылатын нұсқа: игла для шприцов - шприцине

Дефинициясы1. Майлы май – тығыз біртекті консистенцияның массалары немесе майлы сұйықтықтар әдетте сарғыш, сирек жасыл немесе қызыл-қызғылт сары, жағымды иіс пен дәм. Майлы май – бұл майлы дақылдардан алынатын және негізінен (95-97 %) органикалық қосылыстардан, глицерин мен май қышқылдарының күрделі эфирлерінен тұратын өнімдер. Көне славян тілінен * mazslo, одан басқа сөздермен қатар шыққан: ежелгі орыс сөзі, славян тілінен - май (ежелгі грек сөзі ἔλαιον), орыс сөзі - май, украин сөзі - масло, беларусь сөзі - masla, болгар сөзі - maslo , maslo, словен сөзі, чех сөзі - máslo, словак сөзі - maslo, поляк сөзі – masłoшыққан деген тұжырым бар. Славян сөзі - * mazslo - мазат етістігінен, осыдан зәйтүн, батпақ, сондай-ақ, сөз - батпақ, «батпақты жер, батпақ» деген сөз туындады деген көзқарас бар. Славян тілінен шыққан * žirъ, басқа сөздермен қатар, сөздер шыққан: шіркеу славян сөзі май (ежелгі грек сөзі - νομή), орыс сөзі, украин сөзі - май, болгар сөзі - май "май, шошқа майы, желу», серб , хорват сөзі žír (zhȋra) «жүйрек», словен сөзі žȋr «жүйрек, тамақ», чех сөзі žír «тамақ, тамақтандыру», словак сөзі žír «тамақ», поляк сөзі żyr, żer «тамақ, тамақ, жем». Тірі сөзден шығуы мүмкін нұсқа бар (тойға ұқсас - ішу). Лиден бұған сөздердің мағыналарындағы сәйкессіздікті ескере отырып қарсылық білдіреді. Ол * žirъ және žiti-ді ажыратып, біріншісін армянның gēr «майлы, құнарлы», гректің χοῖρος «шошқа» сөзімен салыстырады. Бұл гипотеза алдыңғыға қарағанда ықтималдығы аз. Эндзелиннің көзқарасы назар аударарлық, оған сәйкес славян сөзі - май өмірмен байланысты, бірақ литва сөзін одан ажырату керек - gyrà «квас», gýrė «отбасылық мереке», латыш сөзі - dzīras, dzi ^ рас. «мейрам, бинге», қайсы байланысады, одан әрі, guzzle. Сөздің мағынасы: «тамақ, тамақ» славян сөзінің тірі сөзбен байланысын семіз, май сөздерімен жасайды.
2.Әзірбайжан: yağlı yağ
3. Қырғыз: майлуу май
4. Өзбек: yog`li yog`
5. Түрік: yağlı yağ
6. Ағылшын: fatty oil
7. Испан: aceite graso
8. Неміс: fettes Öl
9. Француз: huile grasse
10. Бекітілген нұсқасы: Қазақстан Республикасы Үкіметінің жанындағы Мемлекеттік терминология комиссиясының 2007 жылғы 17-сәуірде масло/май нұсқасында он екі түрінде (масло арахисовое/масло гвоздичное/масло горчичное/масло канифольное/масло касторовое/масло пихтовое/масло сосновое/масло флотационное - жержаңғақ майы/қалампыр майы/қыша майы/шайыршық майы/үпілмәлік майы/самырсын майы/қарағай майы/байыту майы) бекітілген термин.
11. Заңнамадағы қолданысы:
12.Ұсыныстар: Медицина саласына қатысты май сөзі алынған. Басқа тілге аударылғанда «жейтін май» деген мағынада аударылған, себебі «бутерброт» деген май жағылған нан дегенді білдіретіні белгілі. Ал өзге сөзбен тіркескен кезде ол «жанармай» күйінде аударылған. Майды болашақта «айыру үшін» жейтін түрін МАЙ, ал жағармай күйін қосымша сөзбен біріктіріп жазуды ұсынамыз. Бұл тәсіл терминтүзу жолына етене енеді деген пікірдеміз.
Ұсынылатын нұсқа: масло жирное - майлы май/қомды май/семіз май/

Дефинициясы1. Дәруменсіздік – ағзадағы дәруменнің жетіспеушілігінен пайда болатын дерт. Оның негізгі емі – дұрыс тамақтану мен дәрумен қабылдау.
2. Әзербайжан: vitaminoz
3. Қырғыз: витаминоз
4. Өзбек: vitaminoz
5. Түрік: vitamin eksikliği
6. Ағылшын: beriberi
7. Испан: avitaminosis
8. Неміс: Avitaminose
9. Француз: béribéri
10. Бекітілген нұсқасы- авитаминоз-дәруменсіздік (2005 ж. )
11. Заңнамадағы қолданысы жоқ.
12. Ұсыныстар. Дәруменсіздік – ағзаға дәрумен жетпеу, дәруменге сұраныс, мұқтаждықтың пайда болуы. Осы мағынаны «дәрсуменсіреу» деген сөз нақтырақ береді. Қазақ көп уақыт етпен, сүтпен қоректенбегенде «ақсырады, қызылсырады» деген, яғни осы аспен баратын дәрумендердердің жетіспегені туралы айтып отыр. Сол секілді «сусырады» деген сөзді ауырып жатқан адамға қаратып «сусырап жатыр» деп қолданады. Бұл жердегі медициналық ақпараттарды ескере отырып дәруменсіздіктің орнына «дәруменсіреу» сөзін қолданған дұрыс деп ойлаймыз.

Дефинициясы1. Микробқа қарсы (антимикробты) – микроорганизмдерді жою немесе олардың өсуін тоқтату.
2. Әзербайжан: antimikrobiyal
3. Қырғыз: микробго каршы
4. Өзбек: antimikrobiyal
5. Түрік: antimikrobiyal
6. Ағылшын: antimicrobial
7. Испан: antimicrobiano
8. Неміс: antimikrobiell
9. Француз: antimicrobien
10. Бекітілген нұсқасы- бекітілмеген.
11. Заңнамадағы қолданысы – дәрілік заттардың ұтымды пайдаланылуына бағалау жүргізу қағидаларын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2019 жылғы 6 мамырдағы № ҚР ДСМ-67 бұйрығы.
Дәрілік заттарды тағайындаудың негізділігіне мониторинг жүргізу үшін пайдаланылуының неғұрлым жоғары клиникалық және экономикалық әсері бар басым топтары және оларды бағалау индикаторлары айқындалады.
Басым топтарға мыналар жатады: 1) қымбат тұратын; 2) көп мөлшерде пайдаланылатын; 3) микробқа қарсы;
12.Ұсыныстар. Орыс тіліндегі «анти» сөзінің баламасы «қарсы» түрінде орныққан әрі терминжасамдық белсенділігінің жоғарылығын ескере отырып, «микробқа қарсы» деп аударылуын қолдаймын

Дефинициясы1. Вакуумдық буландыру – сұйықтық толтырылған контейнердегі қысымның нәтижесінде, сұйықтық буының қысымы төмен түсіп, әдеттегіден төмен температурада буландыру процесі.
2. Әзербайжан: vakuum buxarlanma
3. Қырғыз: вакуум буусу
4. Өзбек: vakuum bug`lanish
5. Түрік: vakum buharlaşması
6. Ағылшын: vacuum evaporation
7. Испан: evaporación al vacío
8. Неміс: vakuumverdampfung
9. Француз: évaporation sous vide
10. Бекітілген нұсқасы- жоқ.
11. Заңнамадағы қолданысы – заңнамалық қолданыста кездеспейді.
12. Ұсыныстар. Орыс тіліндегі нұсқасымен салыстыра отырып, «вакуумдық буландыру» деп аудару орынды деп санаймыз.

Дефинициясы1. Электрфорез (ионофорез) – бұл физиотерапия әдісі. Бұл әдісте дәрі-дәрмек дене тініне терінің зақымдалмаған терісі арқылы тұрақты электр тогымен (гальваникалық ток) енгізіледі. Электрофорез 1802 жылдан бастап емдік әдіс ретінде қолданылады. Этимологиясы: көне грек тілінен электро- + phoresis φορέω «ауыстыру»)
2. Әзербайжан: elektroforez
3. Қырғыз: электрофорез
4. Өзбек: elektroforez
5. Түрік: elektroforez
6. Ағылшын: electrophoresis
7. Испан: cataforesis
8. Неміс: Elektrophorese
9. Француз: électrophorèse
10. Бекітілген нұсқасы- бекітілмеген.
11. Заңнамадағы қолданысы – қолданыста кездеспейді.
12. Ұсыныстар. Жоғарыда берілген аудармаларды басшылыққа ала отырып, электрфорез нұсқасын қолдаймыз.

Дефинициясы1. Қызу түсіретін (басатын) құрал – дене қызуы кезінде қызуды басуға арналған дәрілік құралдар.
2. Әзербайжан: antipiretik qulluq
3. Қырғыз: антипиретиктер
4. Өзбек: antipiretik vosita
5. Түрік: antipiretik ajan
6. Ағылшын: antipyretic agent
7. Испан: antipirético
8. Неміс: Fiebermittel
9. Француз: antipyrétique
10. Бекітілген нұсқасы- бекітілмеген.
11. Заңнамадағы қолданысы – қолданыста кездеспейді.
12. Ұсыныстар. Орыс тіліндегі «жаропонижающее средство (-а)» сөзіндегі «средствоны» – «дәрілер» деп алған дұрыс. Ұлттық ұғымда (қолданыста) «қызуы басылды» нұсқасы норма ретінде орныққан. Нақтылық үшін бір ғана нұсқасын нормалау тиімді, яғни «қызуды басатын дәрілер» болады.

Дефинициясы1. Желатин – (Француз т. gélatine «желатин, студень (тағам атауы)» шығу тегі латын сөзі: gelatus – «мұздатылған» мағынасындағы етістік) түссіз немесе сарғыштау реңкті, аздап ылғалдандырылған коллаген белок, жануарлардың жалғастырушы ткандерінен қайта өңдеу арқылы жасалған өнім.
2. Әзербайжан: jelatin
3. Қырғыз: желатин
4. Өзбек: jelatin
5. Түрік: jelatin
6. Ағылшын: gelatin
7. Испан: gelatina
8. Неміс: Gelatine
9. Француз: gélatine
10. Бекітілген нұсқасы- жоқ.
11. Заңнамадағы қолданысы – «Арнайы экономикалық аймақтар құру мақсаттарына сәйкес келетiн қызмет түрлерi бойынша өздерi өндiретiн тауарлардың (жұмыстардың, қызметтердiң) тiзбесiн бекiту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2009 жылғы 13 мамырдағы №703 қаулысына өзгеріс пен толықтырулар енгізу туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2016 жылғы 29 желтоқсандағы №916 қаулысы. «Альбуминдерді қоса алғанда, желатин және желатин туындылары» нұсқасында қолданылған.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз

Дефинициясы1. Безді түктер – секреторлық белсенділігі бойынша сипатталатын, көптеген өсімдік жапырақтарының эпидермисінің көп жасушалы өсінділері.
2. Әзербайжан: dəmir tüyləri
3. Қырғыз: бездүү түктөр
4. Өзбек: glandular tuklar
5. Түрік: glandüler kıllar
6. Ағылшын: glandular hairs
7. Испан: pelos glandulares
8. Неміс: pelos glandulares
9. Француз: poils glandulaires
10. Бекітілген нұсқасы- жоқ.
11. Заңнамадағы қолданысы – заңнамалық қолданыста жоқ.
12. Ұсыныстар: «безді түктер» қолдаймыз.

Дефинициясы1. Безді дақтар – қарапайым экскреторлық түзілімдер.
2. Әзербайжан: dəmir ləkələr
3. Қырғыз: бездүү тактар
4. Өзбек: glandular dog`lar
5. Түрік: glandüler köpekler
6. Ағылшын: glandular spots
7. Испан: manchas glandulares
8. Неміс: drüsenflecken
9. Француз: taches glandulaires
10. Бекітілген нұсқасы- жоқ.
11. Заңнамадағы қолданысы – заңнамалық қолданыста жоқ.
12. Ұсыныстар. қолдаймыз.

Дефинициясы1. Жүрек қарыншасы – оң және сол жақ болып бөлінетін жүрек қуысы.
2. Әзербайжан: ürək mədəcikləri
3. Қырғыз: жүрөк карынчасы
4. Өзбек: yurak qorinchasi
5. Түрік: kalbin ventrikülü
6. Ағылшын: ventricle of the heart
7. Испан: Ventrículo
8. Неміс: Ventrikel
9. Француз: ventricule
10. Бекітілген нұсқасы- жоқ.
11. Заңнамадағы қолданысы – Бейіндер бойынша жоғары мамандандырылған медициналық көмек түрлерін бекіту туралы Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2013 жылғы 23 желтоқсандағы № 750 бұйрығы. «Жүрекшенің сол жақ қарыншасын кесу, деструкциялау және алып тастау 61. 37.61 Пульсациялық баллонды импланттау 62. 37.76 Трансфеноздық...» нұсқасында қолданылған.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Асқазан-ішек жолдары – өңеш, асқазан, ішектер, жоғарғы және төменгі асқазан-ішек жолдары.
2. Әзербайжан: mədə-bağırsaq traktına
3. Қырғыз: ашказан-ичеги тракты
4. Өзбек: oshqozon-ichak trakti
5. Түрік: gastrointestinal sistem
6. Ағылшын: gastrointestinal tract
7. Испан: tracto gastrointestinal
8. Неміс: magen-Darm-Trakt
9. Француз: le tractus gastro-intestinal
10. Бекітілген нұсқасы- большая кривизна желудка- асқазанның үлкен иіні (2017 ж); гаустры ободочной кишки - жиекішек қампаймалары (2017 ж)
11. Заңнамадағы қолданысы - Жіті ішек инфекцияларымен, сальмонеллезбен, іш сүзегімен және қылаумен сырқаттанушылықтың алдын алу жөніндегі санитариялық-эпидемияға қарсы (профилактикалық) іс-шараларды ұйымдастыру және жүргізу бойынша санитариялық-эпидемиологиялық ережесі мен нормаларын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің міндетін атқарушының 2011 жылғы 1 шілдедегі № 442 бұйрығы. «Жалпы ережелер... 5) иерсиниоз – интоксикация белгілерімен және асқазан-ішек жолдары, бауыр, буындар, кейде басқа органдардың зақымдануымен сипатталатын антропоноздар тобындағы жіті инфекциялық ауру» түрінде қолданылған
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Фермент – (лат. fermentum "ұйытқы"), немесе энзимдер (грек. ζύμη, ἔνυυμον "ашытқы"), өсімдіктер мен жануарлар жəне микроағзалар жасушаларынан бөлінетін белок тектес, ағзадағы биохимиялық реакцияларды шапшаңдататын қабілеті бар зат.
2. Әзербайжан: ferment
3. Қырғыз: энзим
4. Өзбек: ferment
5. Түрік: enzim
6. Ағылшын: the enzyme
7. Испан: enzima
8. Неміс: Enzym
9. Француз: enzyme
10. Бекітілген нұсқасы - Катализ ферментативный ферменттік өршу (2006 ж).
11. Заңнамадағы қолданысы – Дәрілік препараттардың құрамына кіретін әсер етуші заттарды ескере отырып, оларды рецептісіз және рецепт бойынша босатылатын дәрілік препараттардың санаттарына жатқызу қағидаларын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2021 жылғы 6 қаңтардағы № ҚР ДСМ-4 бұйрығы. С09А ангиотензин-I-түрлендіретін фермент тежегіштері.
12. Ұсыныстар: Бекітілген терминдердегі және заңнамадағы қолданысы бойынша фермент нұсқасы ұсынылады.

Дефинициясы1. Өт айдайтын құрал (Өт айдайтын дәрілер) – өт түзілуін және оның ұлтабарға құйылуын үдететін дәрі-дәрмектер
2. Әзербайжан: ödqovucu olduğunu vasitə
3. Қырғыз: холеретикалык каражат
4. Өзбек: xoleretik vosita
5. Түрік: cholagogue
6. Ағылшын: choleretic agent
7. Испан: remedio colerético
8. Неміс: choleretisches Mittel
9. Француз: Cholagogue
10. Бекітілген нұсқасы – желчь-өт (1996 ж): лекарственное средство-дәрілік құрал (2021 ж):
11. Заңнамадағы қолданысы – заңнамалық қолданыста жоқ.
12. Ұсыныстар: Орыс тіліндегі «средство» нұсқасының мағынасы құрал емес, дәрі-дәрмекке саяды. Сондықтан, тікелей аударма емес, мағыналық сәйкестікке бейімдеп «өт айдайтын дәрі-дәрмек» деп алған дұрыс деп ойлаймыз.

Дефинициясы1. Өт айдау – дәрі-дәрмектер арқылы өт түзілуін және оның ұлтабарға құйылуын үдету.
2. Әзербайжан: xoleraz
3. Қырғыз: холеретикалык
4. Өзбек: xoleretik
5. Түрік: koleretik
6. Ағылшын: choleretic
7. Испан: colagogo
8. Неміс: gallentreibend
9. Француз: cholagogue
10. Бекітілген нұсқасы- желчь-өт (1996 ж).
11. Заңнамадағы қолданысы – заңнамалық қолданыста жоқ.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Өт қышқылдары – адам мен жануарлардың бауырында холестериннен пайда болатын стероидты монокарбон қышқылдары.
2. Әзербайжан: öd turşuları
3. Қырғыз: өт кислоталары
4. Өзбек: o`t kislotalari
5. Түрік: safra asitleri
6. Ағылшын: bile acids
7. Испан: ácidos biliares
8. Неміс: Gallensäure
9. Француз: acide biliaire
10. Бекітілген нұсқасы – желчь-өт (1996 ж); борная кислота-бор қышқылы (1996 ж);
11. Заңнамадағы қолданысы – қолданыста жоқ.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Сұйық дәрілік форма (түр) – ерітіндідегі еріткіштердің қосылыстары. Сұйық дәрілік формалар дәріханаларда жасалатын 60% дәрі-дәрмектерін құрайды.
2. Әзербайжан: maye dərman forması
3. Қырғыз: суюк дозалоо формасы
4. Өзбек: suyuq Dozaj shakli
5. Түрік: sıvı dozaj formu
6. Ағылшын: liquid dosage form
7. Испан: forma medicinal líquida
8. Неміс: flüssige Darreichungsform
9. Француз: forme posologique liquide
10. Бекітілген нұсқасы- дайын дәрілік форма(2006 ж).
11. Заңнамадағы қолданысы – дәрілік препараттар мен медициналық бұйымдарды дайындауға лицензиясы бар, дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы субъектілердің дәрілік препараттар мен медициналық бұйымдарды дайындау қағидаларын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2020 жылғы 20 желтоқсандағы № ҚР ДСМ-286/2020 бұйрығы. «Масса немесе масса-көлем тәсілі бойынша дайындау кезіндегі сұйық дәрілік препараттардың, сондай-ақ жақпа майлардың құрамындағы жекелеген дәрілік препараттардың рұқсат етілген ауытқулары пайыз түріндегі концентрациясына емес, сол дәрілік затқа кіретін заттың жазылып берілген массасына осы қосымшаның 7, 9-тармақшаларына сәйкес анықталады» түрінде қолданылған.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Қоюлатқыштар – сұйықтықтың басқа қасиеттерін айтарлықтай өзгертпестен, оның тұтқырлығын арттыратын зат.
2. Әзербайжан: qatılaşdırıcılar
3. Қырғыз: кою
4. Өзбек: qalinlashtiruvchi moddalar
5. Түрік: koyulaştırıcılar
6. Ағылшын: thickeners
7. Испан: espesantes
8. Неміс: Verdickungsmittel
9. Француз: épaississant
10. Бекітілген нұсқасы- бекітілмеген.
11. Заңнамадағы қолданысы – «Сырттай және кешкі оқыту нысандарында білім алуға жол берілмейтін техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білімнің мамандықтары мен біліктіліктерінің тізбесін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2010 жылғы 8 ақпандағы № 40 бұйрығына өзгерістер енгізу туралы Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2019 жылғы 5 қыркүйектегі № 398 бұйрығы. «Антидетонаторлар, антиоксиданттар, шайыртүзуші тежегіштер, қоюлатқыштар, даттануға қарсы заттар және мұнай өнімдеріне (бензинді қоса алғанда) немесе мұнай өнімдері сияқты мақсаттарда пайдаланылатын басқа да сұйықтарға қосылатын өзге де дайын қоспалар» нұсқасында қолданылған
12. Ұсыныстар: қоюлатқыш дегеннен гөрі «қойылтқыш» нұсқасы ықшам айтылады және «сұйылтқыш» деген антониміне сәйкес келеді.

Дефинициясы1. Хирургиялық қысқыштар – қан тоқтату, тіндерді, дене мүшелерін немесе хирургиялық инелерді ұстау және бекіту құралы. Олардың қатарына тамырларды уақытша қысатын, ішек-қарынға арналған қысқыштар, тіндерді бекіткіш, ине ұстағыш, іскектер (пинцеттер) және т.б. жатады.
2. Әзербайжан: cərrahi clamping
3. Қырғыз: хирургиялык кысуу
4. Өзбек: jarrohlik qisqich
5. Түрік: cerrahi kelepçe
6. Ағылшын: surgical clamp
7. Испан: abrazadera quirúrgica
8. Неміс: chirurgische Klemme
9. Француз: agrafe chirurgicale
10. Бекітілген нұсқасы- иглы хирургические-хирургиялық инелер (2021ж)
11. Заңнамадағы қолданысы – «хирургиялық қысқыштар» нұсқасы жоқ, алайда «хирургиялық құралдар», «хирургиялық жиынтық» т.б. түрлері қолданыста бар.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Бекіткіш қысқыштар – плевраның өкпе плеврэктомиясы және декортиканиясын жасауға арналған қысқаш, көптеген пирамидалық тісшелері бар.
2. Әзербайжан: sıxaclar təsbit
3. Қырғыз: бекитүүчү клиптер
4. Өзбек: fiksaj qisqichlari
5. Түрік: tutma klipsleri
6. Ағылшын: fixing clamps
7. Испан: abrazaderas de fijación
8. Неміс: halteklammern
9. Француз: clips de fixation
10. Бекітілген нұсқасы- бекітілмеген.
11. Заңнамадағы қолданысы – қолданыста жоқ.
12. Ұсыныстар: -кіш қосымшасын қайталамас үшін, «бекіту қысқыштары» нұсқасын ұсынамыз.

Дефинициясы1. Сауықтыратын орын – емдеу және демалу үшін жабдықталған мекеме.
2. Әзербайжан: tibb ocağı
3. Қырғыз: сулуулук
4. Өзбек: sihatgoh
5. Түрік: sağlık merkezi
6. Ағылшын: health resort
7. Испан: balneario
8. Неміс: Heilstätte
9. Француз: sanatorium
10. Бекітілген нұсқасы- бекітілмеген.
11. Заңнамадағы қолданысы – заңнамалық қолданыста жоқ
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Денсаулық сақтау – азаматтардың денсаулығын сақтауға бағытталған медициналық, әлеуметтiк-экономикалық, саяси және өзге де шаралар жиынтығы.
2. Әзербайжан: sagird qiz usagi
3. Қырғыз: ден соолук
4. Өзбек: sog`liqni saqlash
5. Түрік: sağlık koruması
6. Ағылшын: health care
7. Испан: salud
8. Неміс: gesundheit
9. Француз: santé
10. Бекітілген нұсқасы – здоровье –денсаулық (2019ж)
11. Заңнамадағы қолданысы – заңнамаларда кеңінен қолданыс тапқан. Мысалы: "Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігі Қоғамдық денсаулық сақтау комитетінің аумақтық бөлімшелерінің құрылтай құжаттарына өзгерістер енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Қоғамдық денсаулық сақтау комитеті төрағасының міндетін атқарушының 2017 жылғы 06 сәуірдегі № 2-НҚ бұйрығының күші жойылды деп тану туралы
Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2018 жылғы 25 маусымдағы № 135-НҚ бұйрығы
12. Ұсыныстар: қолдаймыз

Дефинициясы1. Тіс ауруы – тіске қатысты ауру түрі.
2. Әзербайжан: diş ağrısı
3. Қырғыз: тиш оорусу
4. Өзбек: tish og`rig`i
5. Түрік: diş ağrısı
6. Ағылшын: toothache
7. Испан: dolor de muelas
8. Неміс: Zahnschmerzen
9. Француз: mal de dents
10. Бекітілген нұсқасы- болезнь острая – жіті ауру (2021 ж).
11. Заңнамадағы қолданысы – қолданыста жоқ.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз

Дефинициясы1. (ауруды) оқшаулау – (Изоляция; франц isolation – оқшаулау, жекелеу инфекцияның одан әрі таралуының алдын алу мақсатында науқастарды, сондай-ақ инфекциялық ауруға күдікті адамдарды олардың айналасындағы адамдардан бөлуге (ажыратуға) бағытталған эпидемияға қарсы іс-шара.
2. Әзербайжан: izolyasiya (xəstə)
3. Қырғыз: бөлүү (оорулуу)
4. Өзбек: izolyatsiya (kasal)
5. Түрік: izole etmek (hasta)
6. Ағылшын: isolate (the patient)
7. Испан: aislar (enfermo)
8. Неміс: isolieren (Patient)
9. Француз: isoler (malade)
10. Бекітілген нұсқасы – жоқ
11. Заңнамадағы қолданысы – «Қазақстан Республикасының шекарасы мен аумағын санитарлық тұрғыдан қорғау» туралы Санитарлық-эпидемиологиялық ережелер мен нормаларды бекіту туралы Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министінің 2004 жылғы 30 наурыздағы N 297 бұйрығы. «Диагнозын анықтап, артынан ауруханаға жатқызу үшін ауруды жедел түрде уақытша оқшаулауды» нұсқасында қолданылған.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Өткен, өтіп кеткен (мерзім) – жарамдылық мерзімі шектеулі заттардың уақытының өтіп кеткендігіне қатысты ұғым. Медицинада фармацевтика саласында жиі қолданылады.
2. Әзербайжан: bitmiş (müddət)
3. Қырғыз: мөөнөтү (мөөнөтү)
4. Өзбек: muddati (muddati)
5. Түрік: süresi dolmuş (son tarih)
6. Ағылшын: expired (term)
7. Испан: caducado (plazo)
8. Неміс: abgelaufene (frist)
9. Француз: délai (expiré)
10. Бекітілген нұсқасы - бекітілмеген.
11. Заңнамадағы қолданысы - Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы субъектілердің өз иелігіндегі жарамсыз болып қалған, жарамдылық мерзімі өткен дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды, жалған және Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес келмейтін басқа да дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды жою қағидаларын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің м.а. 2020 жылғы 27 қазандағы №ҚР ДСМ-155/2020 бұйрығы. «1-тарау. Жалпы ережелер 1. Осы Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы субъектілердің өз иелігіндегі жарамсыз болып қалған, жарамдылық мерзімі өткен дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды, жалған және Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес келмейтін басқа да дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды жою қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Қазақстан Республикасының 2020 жылғы 7 шілдедегі Кодексінің 250-бабының 4-тармағына сәйкес әзірленді және жарамсыз болып қалған, жарамдылық мерзімі өткен дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды, жалған және Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес келмейтін басқа да дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды жою тәртібін айқындайды» нұсқасында қолданылған.
12. Ұсыныстар. Орыс тіліндегі коммерческое предприятие сөзін заңнамадағы көрсеткішін басшылыққа ала отырып, коммерциялық кәсіпорын деп аудару орынды деп санаймыз.

Дефинициясы1. Илеу әдісі – май негізіндегі суппозиторийлерді дайындау әдісі.
2. Әзербайжан: yuvarlanan üsul
3. Қырғыз: жылдыруу ыкмасы
4. Өзбек: chiqish usuli
5. Түрік: yuvarlama yöntemi
6. Ағылшын: rolling out method
7. Испан: método de despliegue
8. Неміс: roll-out-Methode
9. Француз: méthode de déploiement
10. Бекітілген нұсқасы – метод-әдіс (1992 ж)
11. Заңнамадағы қолданысы – жоқ
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Концентрат (ерітінді) – жоғары концентрациялы ерітінді, әдетте сұйылту жолымен тікелей қолдануға дайын ерітіндіні алу үшін пайдаланылады (қажетті төмен концентрацияға дейін).
2. Әзербайжан: şəhərim
3. Қырғыз: концентрат
4. Өзбек: konsentrat
5. Түрік: konsantre
6. Ағылшын: concentrate
7. Испан: concentrado
8. Неміс: konzentrat
9. Француз: concentrat
10. Бекітілген нұсқасы – мазь-концентрат- концентрат жақпамай (2021 ж).
11. Заңнамадағы қолданысы – қолданыста жоқ.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Медициналық-техникалық талаптар – медициналық техника мен медициналық мақсаттағы бұйымдардың қауіпсіздігіне қойылатын талаптар.
2. Әзербайжан: tibbi və texniki tələblər
3. Қырғыз: медициналык-техникалык талаптар
4. Өзбек: tibbiy-texnik talablar
5. Түрік: tıbbi ve teknik gereksinimler
6. Ағылшын: medical and technical requirements
7. Испан: requisitos médicos y técnicos
8. Неміс: medizinische und technische Anforderungen
9. Француз: exigences médico-techniques
10. Бекітілген нұсқасы – доказательная медицина - дәлелді медицина (2021 ж); техническая задача – техникалық міндет (2020 ж); анализ требований-талаптарды талдау (2021 ж);
11. Заңнамадағы қолданысы – «Медициналық техника мен медициналық мақсаттағы бұйымдардың қауіпсіздігіне қойылатын талаптар» техникалық регламентін бекіту туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 7 маусымдағы № 529 Қаулысы. «Медициналық техника мен медициналық мақсаттағы бұйымдардың қауіпсіздігіне қойылатын талаптар» техникалық регламенті» нұсқасында қолданылған.
12. Ұсыныстар: Ықшамдылық үшін медицина-техникалық талаптар деп қолданылса, оның мазмұндық мәніне нұқсан келтірмейді. қолдаймыз.

Дефинициясы1. Жасушааралық кеңістіктер – негізгі реттеуші жүйенің (эндокрин, иммундық, жүйке) өзара қатынасы жүзеге асатын орын.
2. Әзербайжан: hüceyrələrarası fəzalar
3. Қырғыз: клеткалар аралык мейкиндиктер
4. Өзбек: hujayralararo joylar
5. Түрік: hücrelerarası boşluk
6. Ағылшын: intercellular spaces
7. Испан: espacios intercelulares
8. Неміс: Interzellularraum
9. Француз: espace intercellulaire
10. Бекітілген нұсқасы- пространство-кеңістік (2020 ж);
11. Заңнамадағы қолданысы – қолданыста жоқ.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Молекулааралық әсер –жасушада, органда және тұтастай алғанда денеде өмірлік маңызды функцияларды жүзеге асыруда маңызды рөл атқарады. Тірі жүйелердегі өзара әрекеттесудің әмбебап тасымалдаушылары әртүрлі химиялық құрылымы мен молекулалық массасы бар биомолекулалар болып табылады
2. Әзербайжан: intermolekulyar təsir
3. Қырғыз: молекулалар аралык таасир
4. Өзбек: intermolekulyar ta`sir
5. Түрік: moleküller arası maruziyet
6. Ағылшын: intermolecular impact
7. Испан: exposición intermolecular
8. Неміс: intermolekulare Wirkung
9. Француз: exposition intermoléculaire
10. Бекітілген нұсқасы – вяжущее действие –тұтқыр әсер (2020 ж);
11. Заңнамадағы қолданысы – қолданыста жоқ
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Мензурка – (Еуропа химиктері латын тіліндегі «мензура» – «өлшем» сөзінен жасаған ғылыми термин) өлшеуіш ыдыс, сұйықтықтың мөлшерін білуге және өлшеп келесі ыдысқа құюға арналған химиялық өлшеуіш ыдыс.
2. Әзербайжан: mənzurka
3. Қырғыз: мензурка
4. Өзбек: menzurka
5. Түрік: beher
6. Ағылшын: beaker
7. Испан: probeta graduada
8. Неміс: Becher
9. Француз: éprouvette graduée
10. Бекітілген нұсқасы - бекітілмеген.
11. Заңнамадағы қолданысы – ауыл шаруашылығы өндірісіне агрохимиялық қызмет көрсетудің заттай нормаларын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 20 желтоқсандағы №1636 Қаулысы. «1000 мл шүмекті фарфор саптыаяқ дана 5 70 1000 мл тұтқалы полипропилен мензурка» түрінде қолданылған.
12. Ұсыныстар: Терминнің табиғатында дыбыстық жағынан да, мағыналық жағынан да қазақ тілінен алыс тұрғаны байқалады, сондықтан өлшемін анықтау құралы ретінде «өлшемдеуіш» нұсқасын ұсынамыз.

Дефинициясы1. Түзілу ұлпасы – жасушалардың көбеюіне қатысатын өсімдік ұлпасының түрі.
2. Әзербайжан: şəhərim
3. Қырғыз: меристема
4. Өзбек: meristema
5. Түрік: meristem
6. Ағылшын: meristem
7. Испан: meristema
8. Неміс: Meristem
9. Француз: méristème
10. Бекітілген нұсқасы- бекітілмеген.
11. Заңнамадағы қолданысы- қолданыста жоқ
12. Ұсыныстар: түзілу ұлпасын қолдаймыз.

Дефинициясы1. Өлшегіш колба – өте нақты көлемдегі ерітінділерді және сұйылтылған ерітінділерді дайындау үшін қолданылатын өлшегіш құрал. Бір колба тек бір көлемге сәйкес болады.
2. Әзербайжан: ölçülü kolba
3. Қырғыз: көлөмдүү колба
4. Өзбек: o`lchov shishasi
5. Түрік: ölçüm şişesi
6. Ағылшын: measuring flask
7. Испан: matraz de medición
8. Неміс: Meßkolben
9. Француз: fiole jaugée
10. Бекітілген нұсқасы- пылемер-шаңөлшегіш (2020 ж);
колба (2021 ж)
11. Заңнамадағы қолданысы – қолданыста жоқ.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Аппликация орны (неміс тіліндегі «Applikation», шығу тегі латинның «applicatio», яғни «жалғау; бейімділік» мағынасындағы сөз. Арғы индоевропа тілінде ad- «жанында» + plicāre «қаттап қою, орау» мағынасын білдірген) - терапиялық әсер етуді және дәрілік препаратты қажет ететін денедегі орын, ол жерге емдік зат қойылады.
2. Әзербайжан: aplikasiyanın yeri
3. Қырғыз: колдонмо жайгашкан жер
4. Өзбек: dastur joyi
5. Түрік: uygulama yeri
6. Ағылшын: place of application
7. Испан: lugar de aplicación
8. Неміс: ort der Applikation
9. Француз: lieu d`application
10. Бекітілген нұсқасы – анестезия аппликационная- аппликациялы анестезия (2021 ж)
11. Заңнамадағы қолданысы- қолданыста жоқ.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Мета-талдау – бұл бір медициналық әрекетті бірнеше клиникалық зерттеулерден өткізіп, оның қорытындыларын біріктіріп, сандық талдау жүргізу.
2. Әзербайжан: meta-analiz
3. Қырғыз: мета-анализ
4. Өзбек: meta-tahlil
5. Түрік: meta analiz
6. Ағылшын: meta-analysis
7. Испан: metanálisis
8. Неміс: meta-Analyse
9. Француз: une méta-analyse
10. Бекітілген нұсқасы – векторный анализ-векторлық талдау(2021 ж)
11. Заңнамадағы қолданысы – қолданыста жоқ.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Метаболизм деп тірі ағзада өтетін барлық химиялық реакциялардың жиынын айтамыз. Грек тілінен metabole-өзгеріс, қайта құру дегенді білдіреді.
2. Әзербайжан: metabolizm
3. Қырғыз: зат алмашуу
4. Өзбек: metabolizm
5. Түрік: metabolizm
6. Ағылшын: metabolism
7. Испан: metabolismo
8. Неміс: Metabolismus
9. Француз: métabolisme
10. Бекітілген нұсқасы – бекітілмеген.
11. Заңнамадағы қолданысы – қолданыста жоқ.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Метаболиттер – (грек. μεταβολίτης, metabolítes)-кез-келген қосылыстардың метаболизм өнімдері. Метаболиттер бастапқы, қайталама, аралық (одан әрі биотрансформацияға ұшырайтын) және соңғы, одан әрі биотрансформацияға ұшырамайтын және организмнен несеппен, нәжіспен, термен, шығарылатын ауамен және т. б. бөлінетін болады.
2. Әзербайжан: metabolitlər
3. Қырғыз: метаболиттер
4. Өзбек: metabolitlar
5. Түрік: metabolitler
6. Ағылшын: metabolites
7. Испан: metabolitos
8. Неміс: Metaboliten
9. Француз: métabolites
10. Бекітілген нұсқасы- бекітілмеген.
11. Заңнамадағы қолданысы- Қазақстан Республикасында қолдануға рұқсат етiлген өсiмдiктердi қорғау кұралдарының тіркелуiн сынауларын жүргізудің, мемлекеттік тiркеудiң және қайта тiркеудiң ережелерiн бекiту туралы Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы министрлiгiнің 1999 жылғы 30 желтоқсандағы N 226 бұйрығы.
«Пестицидтердiң тiркеулiк сынауларын жүргiзу үшiн өсiмдiктердi қорғау құралдарын өндiрушi фирма (бұдан әрi - Тiркелушi) пестицидтiң тәжiрибелiк партиясын, әсер етушi заттарының талдау стандарттарын және қажет болған жағдайда – метаболиттерiнiң стандарттары» нұсқасында қолданылған.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Іn vitro (с лат. — «шыны ішінде») әдісі – латын тілінен шыққан термин. Бұл организмнен тыс, пробирка ішінде, қоректік ортада немесе кез-келген басқа жасанды ортада жүзеге асырылатын әдіс.
2. Әзербайжан: in vitro üsulu
3. Қырғыз: ыкмасы in vitro
4. Өзбек: in vitro usuli
5. Түрік: in vitro yöntem
6. Ағылшын: in vitro method
7. Испан: método in vitro
8. Неміс: in-vitro-Methode
9. Француз: méthode in vitro
10. Бекітілген нұсқасы- бекітілмеген.
11. Заңнамадағы қолданысы – In vitro диагностикасы үшін медициналық бұйымдарға клиникаға дейінгі (клиникалық емес) зерттеулер, клиникалық зерттеулер, клиникалық-зертханалық сынаулар жүргізу қағидаларын, сондай-ақ клиникаға дейінгі және клиникалық базаларға қойылатын талаптарды бекіту туралы Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2018 жылғы 2 сәуірдегі № 142 бұйрығы.
1) тармақшасына сәйкес әзірленді және Іn vіtro диагностикасы үшін дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарға клиникаға дейінгі (клиникалық емес) зерттеулер, клиникалық зерттеулер, медициналық бұйымдарға клиникалық-зертханалық сынау жүргізу тәртібін айқындайды
12. Ұсыныстар: Батыс және түркі халықтарының тіліндегі қолданысы бұл терминнің халықаралық мәртебесін айқындай түседі, сондықтан қазақ тілінде де осылай қабылдануын қолдаймыз.

Дефинициясы1. In vivo (лат.  – «жандық ішінде») әдісі – яғни «тірі организм ішінде» немесе «жасуша ішінде» деген мағына береді. Бұл тұрғыдан ол Іn vitro-ға қарсы мәнде қолданылады да, эксперименттің жануарлар ішінде жасалатынын білдіреді.
2. Әзербайжан: in vivo metodu
3. Қырғыз: ыкмасы in vitro
4. Өзбек: in Vivo usuli
5. Түрік: in vivo yöntem
6. Ағылшын: in vivo method
7. Испан: método in vivo
8. Неміс: in-vivo-Methode
9. Француз: méthode in vivo
10. Бекітілген нұсқасы- бекітілмеген.
11. Заңнамадағы қолданысы – Қазақстан Республикасында аллергологиялық және иммунологиялық көмек көрсетуді ұйымдастыру стандартын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2017 жылғы 26 маусымдағы № 446 бұйрығы. «3) арнайы аллергодиагностика (бұдан әрі – ААД) – in vivo (әр түрлі әдістермен адам организміне аллергендер енгізу арқылы) және in vitro (зертханалық жағдайда) жүргізілетін аллергиялық аурулардың патогенезінде әсер ететін әр түрлі аллергендерге сезімталдықты анықтау» мағынасында қолданылған.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Таблеткалардың механикалық беріктігі – орау, тасу, сақтау секілді механикалық әсерлер кезінде бүлінбей сақталуы үшін қажетті таблеткалардың сапалық дәрежесі
2. Әзербайжан: tabletin mexaniki gücü
3. Қырғыз: таблеткалардын механикалык бекемдиги
4. Өзбек: tabletkalarning mexanik kuchi
5. Түрік: tabletlerin mekanik mukavemeti
6. Ағылшын: mechanical strength of tablets
7. Испан: resistencia mecánica de las tabletas
8. Неміс: mechanische Festigkeit der Tabletten
9. Француз: résistance mécanique des comprimés
10. Бекітілген нұсқасы: каркасная таблетка-каркасты таблетка (2021ж); механическое расщепление -механикалық ыдырату (2016ж); прочность-беріктік (2021 ж)
11. Заңнамадағы қолданысы – қолданыста жоқ.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Механикалық сәуле шашыратқыштар – жарық, жылу немесе дыбыс энергиясын таратқыш. Механикалық эмитенттерде ағынның кинетикалық энергиясын (сұйықтық немесе газ) акустикалық энергияға түрлендіру ағынның (сиренаның) мезгіл-мезгіл үзілуі нәтижесінде пайда болады.
2. Әзербайжан: mexaniki emitentlər
3. Қырғыз: механикалык эмитенттер
4. Өзбек: mexanik emitentlar
5. Түрік: mekanik yayıcılar
6. Ағылшын: mechanical radiators
7. Испан: emisores mecánicos
8. Неміс: mechanische Strahler
9. Француз: émetteurs mécaniques
10. Бекітілген нұсқасы- механическое расщепление -механикалық ыдырату (2016ж); лучеиспускательная способность-сәуле шығару қабілеті (2021ж);
11. Заңнамадағы қолданысы- "2011-2013 жылдарға арналған аудандық бюджет туралы" 2010 жылғы 28 желтоқсандағы N 27/2-IV шешімге өзгерістер енгізу туралы Шығыс Қазақстан облысы Бесқарағай аудандық мәслихатының 2011 жылғы 30 қыркүйектегі N 34/4-IV шешімі. Жеке және заңды тұлғалардың азаматтық, қызметтік қаруының (аңшылық суық қаруды, белгі беретін қаруды, ұңғысыз атыс қаруын, механикалық шашыратқыштарды...» нұсқасында кездеседі.
12. Ұсыныстар: «сәуле шашу» тіркесі тіліміздің қолданысында бар, сондықтан термин ретіндегі жасалымы да сәтті шыққан деп есептейміз. Қолдаймыз.

Дефинициясы1. Механикалық қоспалар – кез-келген қатынаста араласып, салқындағанда жеке кристалдар түзетін балқыған металдар. Механикалық қоспалар (шаң, сүзгіш бөлшектер және басқалар қосалқы материалдар және т. б.) тек қана дәрілік заттар, сонымен қатар олардың дәрілік формаларында болады. Инъекциялық ерітінділерде механикалық қоспалардың болуы әсіресе қауіпті.
Механикалық қоспалардың болмауының белгілі бір кепілі – санитарлық-техникалық және технологиялық нормалардың сақталуы.
2. Әзербайжан: mexaniki qatışıqlar
3. Қырғыз: механикалык аралашмалар
4. Өзбек: mexanik aralashmalar
5. Түрік: mekanik safsızlıklar
6. Ағылшын: mechanical impurities
7. Испан: impurezas mecánicas
8. Неміс: mechanische Verunreinigungen
9. Француз: impureté mécanique
10. Бекітілген нұсқасы- механическое расщепление -механикалық ыдырату (2016ж);вредные примеси-зиянды араласпалар (2006ж)
11. Заңнамадағы қолданысы – қолданыста жоқ.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Механикалық ұлпалар тіректік қызмет атқарады және жел, жаңбырға төтеп беріп, органдардағы жасушалар мен ұлпаларды, орган бөліктерін біріктіреді.
2. Әзербайжан: mexaniki toxuma
3. Қырғыз: механикалык кездемелер
4. Өзбек: mexanik mato
5. Түрік: mekanik kumaşlar
6. Ағылшын: mechanical fabrics
7. Испан: telas mecánicas
8. Неміс: mechanische Stoffe
9. Француз: tissus mécaniques
10. Бекітілген нұсқасы- механическое расщепление -механикалық ыдырату (2016ж);
11. Заңнамадағы қолданысы – қолданыста жоқ.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Микробиологиялық тұрақтылық - жарамдылық мерзімі ішінде дәрілік заттың сипаттама талаптары шегінде сақтау қабілеті.
2. Әзербайжан: mikrobioloji sabitlik
3. Қырғыз: микробиологиялык туруктуулук
4. Өзбек: mikrobiologik barqarorlik
5. Түрік: mikrobiyolojik stabilite
6. Ағылшын: microbiological stability
7. Испан: estabilidad microbiológica
8. Неміс: mikrobiologische Stabilität
9. Француз: stabilité microbiologique
10. Бекітілген нұсқасы- стабильность социальная-әлеуметтiк тұрақтылық (2019ж)
11. Заңнамадағы қолданысы –"Консервілер, пресервілер қауіпсіздігіне қойылатын талаптар" техникалық регламентін бекіту туралы және Қазақстан Республикасы Үкіметінің кейбір шешімдеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 15 қарашадағы № 1201 Қаулысы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2021 жылғы 31 наурыздағы № 189 қаулысымен... микроағзалардың санын азайтатын және микробиологиялық тұрақтылыққа кепілдік беретін және алты градус Цельсийден жоғары емес және төмен ...
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Микробтық ластану – адам (жануарлар) денсаулығына қауіптілігі жоғары микроорганизмдердің, адамдар арасында ауру таратуға себепші болуы мүмкін сыртқы ортадағы жансыз заттарға (мысалы, азық-түлік, тұрмыстық заттар, мед.құрал-саймандар, дәрілік препараттар) түсуі.
2. Әзербайжан: mikrob mayalanma
3. Қырғыз: микробдук сиңирүү
4. Өзбек: mikrobial ekish
5. Түрік: mikrobiyal tohumlama
6. Ағылшын: microbial contamination
7. Испан: inseminación microbiana
8. Неміс: mikrobielle Kontamination
9. Француз: diffusion microbienne
10. Бекітілген нұсқасы- выделение культуры клеток-микроб өсінін алу (2006ж)
11. Заңнамадағы қолданысы – Солтүстік Қазақстан облысының су объектілерінің су қорғау аймақтары мен белдеулерін белгілеу туралы
Солтүстік Қазақстан облысы әкімдігінің 2007 жылғы 28 мамырдағы N 123 қаулысы.
6) зираттарды, мал қорымдарын, ассенизация талабын, сүзгі талабын, сүрлем орларын, жер беті мен астының микробтық ластану қауіпі бар мал шаруашылығы мен құс шаруашылығы кәсіпорындарын және басқа да объектілерді орналастыруға;
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Көп қайтара буландыру – сұйықтықты бірнеше кезекпен орналасқан буландырғыш қондырғыда буландыру.
2. Әзербайжан: dəfələrlə buxarlanma 3. Қырғыз: көп бышыруу
4. Өзбек: bir necha bug`lanish5. Түрік: çoklu buharlaştırma6. Ағылшын: multiple evaporation7. Испан: evaporación múltiple8. Неміс: wiederholtes Verdampfen9. Француз: évaporation multiple 10. Бекітілген нұсқасы- выпаривание-буландыру (2021ж)
11. Заңнамадағы қолданысы – қолданыста жоқ.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Көп секциялы шілтер – Көбіне үш секциядан, яғни үш жұмыс режимінен тұратын қыздырғыш. Фармацевтикада дәрілерді қыздыруда қолданылады.
2. Әзербайжан: multi-seksiyalı məşəl
3. Қырғыз: көп бөлүктүү жаздыргыч
4. Өзбек: ko`p qismli Burner
5. Түрік: çok bölümlü brülör 6. Ағылшын: multi-section burner
7. Испан: quemador de sección múltiple
8. Неміс: mehrteiliger Brenner9. Француз: brûleur multi-section 10. Бекітілген нұсқасы – бекітілмеген.
11. Заңнамадағы қолданысы- қолданыста жоқ.
12. Ұсыныстар: негізінен қыздыру қызметін атқаратын құрал, сондықтан «шілтер» сөзі бұл жерге сәйкес келмейді. Оның орнына «қыздырғыш» деп алған дұрыс секілді.

Дефинициясы1. Көп қабатты таблетка - физикалық-химиялық қасиеттері бойынша басқа дәрілік формаларға сәйкес келмейтін дәрілік заттарды біріктіруге, белгілі бір уақыт аралығында дәрілік заттардың әсерін ұзартуға және олардың сіңу ретін реттеуге мүмкіндік беретін таблетка түрі.
2. Әзербайжан: çoxqatlı tablet 3. Қырғыз: катмарлуу таблетка4. Өзбек: ko`p qatlamli plans5. Түрік: çok katmanlı tahetblet6. Ағылшын: multi-layer tablet7. Испан: tableta multicapa 8. Неміс: mehrschichtige Tablette 9. Француз: tablette multicouche 10. Бекітілген нұсқасы – многослойная обмотка-көпқабатты орама (2004 ж); каркасная таблетка-каркасты таблетка (2021 ж)
11. Заңнамадағы қолданысы- қолданыста жоқ.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Күс пластыры – денедегі кішігірім жарақат немесе күс пен сүйелге жапсыратын пластырь.
2. Әзербайжан: beyin plitəsi
3. Қырғыз: мээ патч
4. Өзбек: miya gipsi
5. Түрік: mısır yama6. Ағылшын: corn patch 7. Испан: parche de callo8. Неміс: мозольный Pflaster9. Француз: plâtre de maïs 10. Бекітілген нұсқасы- бекітілмеген.
11. Заңнамадағы қолданысы – қолданыста жоқ.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Морфологиялық зақымдану – тістердің қалыпты зақымдану белгілері. Тістің патологиялық зақымдануының морфологиялық көріністері, эстетикалық және функционалдық бұзылыстар. Қатты тіс тіндерінің жоғалуы, негізінен, стоматологиялық тәждің анатомиялық түрін өзгертуге және тіс жолдарының пайда болуына әкеледі..
2. Әзербайжан: morfoloji lezyonlar 3. Қырғыз: морфологиялык жаралар
4. Өзбек: morfologik lezyonlar
5. Түрік: morfolojik lezyonlar
6. Ағылшын: morphological lesions
7. Испан: lesiones morfológicas
8. Неміс: morphologische Läsionen
9. Француз: lésions morphologiques
10. Бекітілген нұсқасы- бекітілмеген.
11. Заңнамадағы қолданысы- Стационарлық көмек көрсету қағидаларын бекіту туралы Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 29 қыркүйектегі № 761 бұйрығы. «N06.7. Анықталған морфологиялық зақымдану қабаттасқан оқшауланған протеинурия» нұсқасында қолданылған.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Несеп жинағыш – әртүрлі себептермен уақытша немесе тұрақты түрде қалыпты зәр шығаруы әрекеті мүмкін емес адамдарда және жатқан науқастарда зәрді талдауға немесе тұрақты қабылдауға арналған ыдыс (резервуар).
2. Әзербайжан: sidik kisəsi
3. Қырғыз: сийдик алуучу
4. Өзбек: siydik qabul qiluvchisi
5. Түрік: idrar alıcı
6. Ағылшын: urinal
7. Испан: urinario
8. Неміс: Urinal
9. Француз: Urinal
10. Бекітілген нұсқасы – бекітілмеген.
11. Заңнамадағы қолданысы – заңнамалық қолданыста жоқ
12. Ұсыныстар: несеп жинағыш .

Дефинициясы1. Ерітіндінің лайлығы – ерітінді мөлдірлігінің төмендігін сипаттайтын көрсеткіш.
2. Әзербайжан: palçıq bulanıqlıq3. Қырғыз: эритменин булуттуулугу4. Өзбек: eritmaning loyqaligi 5. Түрік: çözeltinin bulanıklığı6. Ағылшын: turbidity of the solution7. Испан: turbidez de la solución8. Неміс: trübung der Lösung9. Француз: turbidité de la solution 10. Бекітілген нұсқасы- бекітілмеген.
11. Заңнамадағы қолданысы- қолданыста жоқ.
12. Ұсыныстар. Орыс тіліндегі коммерческое предприятие сөзін заңнамадағы көрсеткішін басшылыққа ала отырып, коммерциялық кәсіпорын деп аудару орынды деп санаймыз.

Дефинициясы1. Жұмсақ дәрілік түрлер – теріге жағатын дәрінің бір түрі. Оның құрамына шипалық заттар және әр түрлі майлар кіреді.
2. Әзербайжан: yumşaq dərman formaları3. Қырғыз: жумшак дозалоо формалары 4. Өзбек: yumshoq dozalash shakllari5. Түрік: yumuşak dozaj formları6. Ағылшын: soft dosage forms 7. Испан: formas medicinales suaves 8. Неміс: milde Darreichungsformen9. Француз: formes posologiques douces 10. Бекітілген нұсқасы- бекітілмеген.
11. Заңнамадағы қолданысы – Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 11 қаңтардағы №26 Қаулысы. Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң 2016 жылғы 27 қаңтардағы №31 қаулысымен күші жойылды.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Нанокапсула – полимерлі, липидті немесе оның ішкі қуысын қоршап тұрған басқа қабықтан тұратын нанобөлшек
2. Әзербайжан: nanokapsula
3. Қырғыз: нанокапсула
4. Өзбек: nanocapsula 5. Түрік: nanokapsül
6. Ағылшын: nanocapsule 7. Испан: nanocápsula 8. Неміс: nanokapsel9. Француз: nanocapsule 10. Бекітілген нұсқасы- бекітілмеген.
11. Заңнамадағы қолданысы- заңнамалық қолданыста жоқ.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз («нанокапсула» терминінің құрамындағы екі сөз де қазір сол қалпында қолданыста жүр).

Дефинициясы1. Нанокапсулалау - сұйық немесе газ тәрізді заттардың, яғни инкапсуляттың микрондық бөлшектерінің қабығына салу процесі.
2. Әзербайжан: nanokapsullaşdırma3. Қырғыз: нанокапсуляция 4. Өзбек: nanocapsulation5. Түрік: nanokapsülasyon6. Ағылшын: nanocapsulation7. Испан: nanocapsulación8. Неміс: nanokapselung9. Француз: nanocapsulation 10. Бекітілген нұсқасы- бекітілмеген.
11. Заңнамадағы қолданысы – заңнамалық қолданыста жоқ
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Есірткі құралдар – БДСҰ-ның анықтауы бойынша, ауру сезгіштікті жоятын химиялық есірткі. Термин әдетте есiрткi анальгетиктер деп аталған апиыны бар заттарға немесе опиоидтарға жатады.
2. Әзербайжан: narkotik vasitələr 3. Қырғыз: баңги заттар
4. Өзбек: giyohvand moddalar
5. Түрік: narkotik ilaçlar6. Ағылшын: narcotic drugs 7. Испан: estupefaciente
8. Неміс: Narkotika9. Француз: stupéfiants 10. Бекітілген нұсқасы – бекітілмеген.
11. Заңнамадағы қолданысы – Қазақстан Республикасының есірткі құралдарды қажетсіну нормалары туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2000 жылғы 30 маусым №979 Қаулысы
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Сыртқа қолдану – алдын ала жергілікті әсерге есептелген дәрілік заттарды теріге және шырышты қабықтарға қолдануды, көзге және құлаққа тамызуды айтады.
2. Әзербайжан: xarici tətbiq
3. Қырғыз: сырткы колдонуу
4. Өзбек: tashqi foydalanish
5. Түрік: dış mekan kullanımı
6. Ағылшын: external use
7. Испан: aplicación exterior
8. Неміс: äußerliche Anwendung
9. Француз: application extérieure
10. Бекітілген нұсқасы- 2021 жылы бекітілген термин
11. Заңнамадағы қолданысы – Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің м.а. 2021 жылғы 29 желтоқсандағы № ҚР ДСМ-138 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2021 жылғы 29 желтоқсанда № 26221 болып тіркелді
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Сырт тәндік дәрілік түрлер – тәнге сырттан енгізілетін дәрі түрлері.
2. Әзербайжан: xarici dərman formaları
3. Қырғыз: сырткы дозалоо формалары
4. Өзбек: tashqi dozalash shakllari
5. Түрік: dış dozaj formları
6. Ағылшын: external dosage forms
7. Испан: formas medicinales externas
8. Неміс: äußere Darreichungsformen
9. Француз: formes posologiques externes
10. Бекітілген нұсқасы- бекітілмеген.
11. Заңнамадағы қолданысы-
12. Ұсыныстар: «сырт тәндік» тіркесінің түсінігі ауыр және «форма» сөзі дәрінің ішуге қолайлы пішініне қатысты қолданылып тұр. Сондықтан, «сыртайғы дәрілік пішін» деген сөзді ұсынамыз.

Дефинициясы1. Тұнба, тұндырма – реакция нәтижесінде бір немесе бірнеше құраушының қиын еритін қосылыстарға айналуы. Тұнба алу немесе оны тұндыру химиялық технология мен анализ жасау ісіндегі ең көп тараған әдіс.
2. Әзербайжан: infüzyon, tincture
3. Қырғыз: инфузия, настойка
4. Өзбек: infuzion, damlamasi
5. Түрік: infüzyon, tentür
6. Ағылшын: infusion, tincture
7. Испан: infusión, tintura8. Неміс: infusion, Tinktur 9. Француз: infusion, teinture
10. Бекітілген нұсқасы- бекітілмеген.
11. Заңнамадағы қолданысы - Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрлігінің Фармация, фармацевтика және медицина өнеркәсібі комитеті төрағасының 2003 жылғы 25 қыркүйектегі №136 бұйрығы.
«... галендік және жаңа галендік дәрілік заттарды (тұнбаларды, сұйық экстракттарды, адонизидті және басқаларын) мөлшерлейді» нұсқасында қолданылған. Қоршаған ортаны қорғау жөніндегі іс-шаралардың үлгілі тізімін бекіту туралы Қазақстан Республикасы Қоршаған ортаны қорғау министрінің 2013 жылғы 12 маусымдағы №162-ө бұйрығы. «...құрамында (шоғырлау сыйымдылығы, тұндырмалар, суды аэрациялау үшін имараттар мен құрылғылар, пестицидтерді ұстап қалу үшін экрандар) кіші резервті сыйымдылық...» нұсқасында қолданылған.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Диспергирлеу немесе ұнтақтау әдісі (лат. dispersio-шашырау), эмульсия, эмульсия (лат. emulgeo-сауу, шығару) - қатты заттарды немесе сұйықтықтарды ұсақтау, нәтижесінде ұнтақтар, суспензиялар, эмульсиялар алу әдісі.
2. Әзербайжан: sürtüşdürmək3. Қырғыз: дисперсия ыкмасы 4. Өзбек: tarqatish usuli 5. Түрік: dispersiyon yöntemi6. Ағылшын: dispersion method 7. Испан: método de dispersión8. Неміс: dispergierverfahren 9. Француз: méthode de dispersion 10. Бекітілген нұсқасы- метод-әдіс (1992 ж)
11. Заңнамадағы қолданысы- заңнамалық қолданыста жоқ
12. Ұсыныстар: қатты затты ұнтақтау, ұсақтау мақсатында қолданылатын әдіс болғандықтан, ұнтақтау-ұсақтау әдісі деуге болады.

Дефинициясы1. Табиғи шырын-сығу арқылы жеуге жарамды және піскен көкөністерден, жемістерден, жидектерден алынған сусын. Табиғи шырындар нәресте кезінен бастап адамның рационына енеді. Витаминдермен қаныққан, сұйықтықпен оңай сіңірілетін шай, кофе, содаға пайдалы балама ретінде диета кезінде жеңіл тамақтанудың немесе толық тамақтанудың орнына тұтынылады; 4 айдан бастап балаларды тамақтандыру үшін ұсынылады; аурулардың алдын алу және емдеу үшін тағайындалады (кешенді терапияның бөлігі ретінде), денені тазарту.
2. Әзербайжан: təbii şirə
3. Қырғыз: табигый шире
4. Өзбек: tabiiy sharbat
5. Түрік: doğal meyve suyu
6. Ағылшын: natural juice
7. Испан: jugo natural
8. Неміс: natureller Saft
9. Француз: jus naturel
10. Бекітілген нұсқасы- бекітілмеген.
11. Заңнамадағы қолданысы- заңнамалық қолданыста жоқ.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Мүсәтірлі-анис тамшылары – анис тамшылары - экспекторант және қабынуға қарсы әсері бар аралас препарат..
2. Әзербайжан: ammonyak-Anis düşür
3. Қырғыз: нашатыр-анис тамчылары
4. Өзбек: ammiak va anis tomchilari
5. Түрік: amonyak-anason damlaları
6. Ағылшын: ammonia-anise drops
7. Испан: gotas de amoníaco-anís
8. Неміс: ammoniak-Anis-Tropfen
9. Француз: gouttes d`ammoniaque-anis
10. Бекітілген нұсқасы- нашатырь-мүсәтір (2006 ж); капли для носа-мұрынға арналған тамшы (2021 ж); масло анисовое-анис майы (2021 ж)
11. Заңнамадағы қолданысы- заңнамалық қолданыста жоқ.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Мүсәтір спирті – аммиак-аммоний гидроксидінің сулы ерітіндісі, өткір иісі бар түссіз мөлдір сұйықтық. Ол дәрі ретінде және тұрмыстық қажеттіліктер үшін қолданылады.
2. Әзербайжан: ammonyak spirt
3. Қырғыз: аммиак
4. Өзбек: ammiak
5. Түрік: amonyak
6. Ағылшын: ammonia
7. Испан: hidrato de amonio8. Неміс: Ammoniakwasser9. Француз: ammoniaque 10. Бекітілген нұсқасы- абсолютный спирт -абсолютті спирт (2021 ж)
11. Заңнамадағы қолданысы – алғашқы көмек көрсетуге арналған (автокөліктік) дәрі жиынтығының құрамын бекіту туралы Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау істері жөніндегі агенттігіyің Төрайымының 2000 жылғы 18 сәуірдегі N 225 бұйрығы. «5. Естен тану. Жаралыны жерге жатқызады, аяқтарын сәл көтеріп, мақтаға тамызылған мүсәтір спиртін иіскетеді» нұсқасында қолданылған.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Бейсу еріткіштер - судан басқа органикалық қосылыс болып табылмайтын еріткіш. Олар әдетте сыртқы қолдануға арналған: шырышты қабықтарды майлау, теріні сүрту, лосьондар, ингаляциялар, шаю, жуу, мұрын мен құлақ тамшылары.
2. Әзербайжан: qeyri-adi həlledicilər
3. Қырғыз: суусуз эриткичтер
4. Өзбек: yoddan hal qiluvchi
5. Түрік: sulu olmayan çözücüler
6. Ағылшын: non-aqueous solvents
7. Испан: solventes no acuosos
8. Неміс: nicht wasserbasierte Lösungsmittel
9. Француз: solvants non aqueux
10. Бекітілген нұсқасы- летучие растворители-ұшпалы еріткіштер (2021 ж) .
11. Заңнамадағы қолданысы - заңнамалық қолданыста жоқ.
12. Ұсыныстар: «су емес еріткіштер» немесе «судан басқа еріткіштер» деп алған орынды деп санаймыз.

Дефинициясы1. Гидрофобты бетті сулау әдісі (парафинді пластинка әдісі): сыналатын эмульсия тамшысын парафин қабатымен жабылған шыны пластинаға жаққанда, егер дисперсиялық орта май (в/М типті эмульсия) болса, тамшы жайылады және егер су болса, жайылмайды (м/В типті эмульсия).
2. Әзербайжан: parafin lövhəsi üsulu
3. Қырғыз: парафин плитасынын ыкмасы
4. Өзбек: parafin plitasi usuli
5. Түрік: parafin plakası yöntemi
6. Ағылшын: the paraffin plate method
7. Испан: método de placa de parafina
8. Неміс: methode der Paraffinplatte
9. Француз: méthode de la plaque de paraffine
10. Бекітілген нұсқасы- метод-әдіс (1992 ж)
11. Заңнамадағы қолданысы- заңнамалық қолданыста жоқ.
12. Ұсыныстар: «сусыз ерітінді» деп алған дұрыс деп ойлаймын.

Дефинициясы1. Дозаланбаған дәрілік түрлер Дозаланбаған деп әрбір бірлікте әсер етуші заттың/заттардың дозасы жоқ дәрілік түрлер аталады.
2. Әзербайжан: dozajsız dərman formaları
3. Қырғыз: дозаланбаган дозалоо формалары
4. Өзбек: dozasiz Dozaj shakllari
5. Түрік: dozlanmamış dozaj formları
6. Ағылшын: undosed dosage forms
7. Испан: formas medicinales no dosificadas
8. Неміс: unterdosierte Darreichungsformen
9. Француз: formes posologiques non dosées
10. Бекітілген нұсқасы- глазные лекарственные формы көзге арналған дәрілік түрлер (2021ж )
11. Заңнамадағы қолданысы- заңнамалық қолданыста жоқ.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Бейорганикалық дәрілік заттар – хим. элементтердің өзара және бір-бірімен байланысуынан шығатын дәрілік заттар.
2. Әзербайжан: qeyri-üzvi dərman
3. Қырғыз: органикалык эмес дары заттар
4. Өзбек: noorganik dorivor moddalar
5. Түрік: inorganik tıbbi maddeler
6. Ағылшын: inorganic medicinal substances
7. Испан: sustancias medicinales inorgánicas
8. Неміс: anorganische Arzneimittel
9. Француз: substances médicinales inorganiques
10. Бекітілген нұсқасы- глазные лекарственные формы көзге арналған дәрілік түрлер (2021ж )
11. Заңнамадағы қолданысы- заңнамалық қолданыста жоқ.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Қоюланбаған сөл – буландыру жолымен алынған концентрат.
2. Әзербайжан: qatılaşdırılmış şirəsi deyil
3. Қырғыз: бууланган шире эмес
4. Өзбек: siqilgan sharbat emas
5. Түрік: yoğunlaştırılmış meyve suyu değil
6. Ағылшын: not condensed juice
7. Испан: jugo no condensado
8. Неміс: nicht kondensierter Saft
9. Француз: jus non condensé
10. Бекітілген нұсқасы- бекітілмеген.
11. Заңнамадағы қолданысы- заңнамалық қолданыста жоқ.
12. Ұсыныстар. қолдаймыз.

Дефинициясы1. Нейрохирургиялық қайшы - нейрохирургиялық операциялар кезінде операциялық жараның тереңдігінде тіндерді бөлуге арналған қысқа кесетін бөліктері мен ұзын браншалары бар қайшылар.
2. Әзербайжан: qayçı, neyrocərrahiyə
3. Қырғыз: нейрохирургиялык кайчы
4. Өзбек: neyroxirurgik qaychi
5. Түрік: nöroşirürji makası
6. Ағылшын: neurosurgical scissors
7. Испан: tijeras neuroquirúrgicas
8. Неміс: schere, neurochirurgisch
9. Француз: ciseaux neurochirurgicaux
10. Бекітілген нұсқасы- бекітілмеген.
11. Заңнамадағы қолданысы- заңнамалық қолданыста жоқ.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Дәрілік препараттарды тасымалдағыштар – дәрі-дәрмектерді жасау технологиясы, дәрі-дәрмектерді шығару механизмдері, тасымалдаушы ретінде қолданылатын матрицалардың түрлері, фармакокинетикалық және емдік қасиеттері бойынша жіктеуге болады. Жасау технологиясына сәйкес дәрілік тасымалдаушылар монолитті (матрицалық), резервуар (мембрана) және сорғы (осмотикалық) болып бөлінеді.
2. Әзербайжан: narkotik daşıyıcıları
3. Қырғыз: дары препараттарын алып жүрүүчүлөр
4. Өзбек: dori vositalari tashuvchilar
5. Түрік: ilaç taşıyıcıları
6. Ағылшын: carriers of medicines
7. Испан: portadores de medicamentos
8. Неміс: träger von Arzneimitteln
9. Француз: porteurs de médicaments
10. Бекітілген нұсқасы- имитациялық дәрілік препараттар - имитационные лекарственные препараты (2021 ж.). Тасымалдағыш-ұшақ - самолет-носитель (2020 ж.).
11. Заңнамадағы қолданысы- заңнамалық қолданыста жоқ.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Ауырсынуды басатын құрал – ауыруды басу үшін қолданылатын дәрі-дәрмектер
2. Әзербайжан: deyil.
3. Қырғыз: ооруну басаңдатуучу каражат
4. Өзбек: anestezik
5. Түрік: ağrı kesici ilaç
6. Ағылшын: painkiller
7. Испан: anestésico
8. Неміс: Anästhetikum
9. Француз: analgésique
10. Бекітілген нұсқасы- бекітілмеген.
11. Заңнамадағы қолданысы- заңнамалық қолданыста жоқ.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Су тартқыш затпен (заттекпен) сусыздандыру – арнайы дәрі-дірмектерді қолдана отырып, организмдегі судың көлемін төмендету.
2. Әзербайжан: su keçirməyən maddələrlə susuzlaşdırma
3. Қырғыз: суусуздандыруучу зат
4. Өзбек: suv chiqaruvchi moddalar bilan suvsizlanish
5. Түрік: su giderici madde ile dehidrasyon
6. Ағылшын: dehydration with a water-removing substance
7. Испан: deshidratación por deshumidificación
8. Неміс: entwässerung mit wasserabweisendem Material
9. Француз: déshydratation par un agent hydrofuge
10. Бекітілген нұсқасы- сутартқыш – водоподъемник (1971-1981 жж.). сусыз заттек – безводное вещество (2021 ж.).
11. Заңнамадағы қолданысы- заңнамалық қолданыста жоқ.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Микроорганизмдермен ластану - 1) сыртқы ортаның жансыз объектілеріне адам (жануарлар) денсаулығы үшін ықтимал қауіпті микроорганизмдердің түсуі (енгізілуі) (мысалы., азық-түлік, тұрмыстық заттар, бал. аурудың басқа адамдарға (жануарларға) берілу факторы бола алатын құралдар, дәрі-дәрмектер және т.б.).
2. Әзербайжан: mikroorqanizmlər tərəfindən əkilmə
3. Қырғыз: микроорганизмдер менен уулануу
4. Өзбек: mikroorganizmlar bilan urug`lantirish
5. Түрік: mikroorganizmalarla tohumlama
6. Ағылшын: contamination by microorganisms
7. Испан: inseminación por microorganismos
8. Неміс: kontamination durch Mikroorganismen
9. Француз: contamination par des micro-organismes
10. Бекітілген нұсқасы- желден ластану - загрязнение ветровое (2021 ж.).
11. Заңнамадағы қолданысы – Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 19 қазандағы №1327 Қаулысы.
«... жемшөп қоспаларын өндіру және сақтау үшін, микроорганизмдермен, кірмен, реактивтермен, басқа ластану түрлерімен ластанудың алдын алу»
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Көмірлену - жоғары температураға ұшыраған кезде белгілі бір қатты заттардың толық жанбай қалуына қатысты химиялық процесі. Медицинада IV дәреже-өте жоғары температураға ұшыраған кезде тіндердің күйіп кетуі. Бұл теріні, бұлшықеттерді, сіңірлерді, сүйектерді зақымдайтын күйіктің ең ауыр түрі.
2. Әзербайжан: qarınqalanma
3. Қырғыз: күйүү
4. Өзбек: charring
5. Түрік: kömürleşme
6. Ағылшын: carbonization
7. Испан: carbonización
8. Неміс: Verkohlung
9. Француз: carbonisation
10. Бекітілген нұсқасы- бекітілмеген.
11. Заңнамадағы қолданысы- заңнамалық қолданыста жоқ.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Жалпы биотиімділік - шығындар санын сипаттайтын негізгі көрсеткіш, яғни препараттың биотиімділігі неғұрлым жоғары болса, организм ассимиляциялау және пайдалану кезінде оның шығыны соғұрлым аз болады.
2. Әзербайжан: ümumi bioavailability
3. Қырғыз: жалпы биожеткиликтүүлүк
4. Өзбек: umumiy bioavailability
5. Түрік: genel biyoyararlanım
6. Ағылшын: general bioavailability
7. Испан: biodisponibilidad general
8. Неміс: allgemeine Bioverfügbarkeit
9. Француз: biodisponibilité totale
10. Бекітілген нұсқасы- общий план –жалпы көрініс (2021ж).
11. Заңнамадағы қолданысы-жоқ
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Аурудың жалпы құны – кез-келген нозологиялық түрдегі ауруды емдеу кезінде барлық емдеу-диагностикалық шараларды жүргізуге байланысты қоғам, отбасы шеккен барлық шығындар (жиынтық құны).
2. Әзербайжан: xəstəliyin ümumi dəyəri
3. Қырғыз: оорунун жалпы наркы
4. Өзбек: kasallikning umumiy qiymati
5. Түрік: hastalığın toplam maliyeti
6. Ағылшын: the total cost of the disease
7. Испан: costo total de la enfermedad
8. Неміс: gesamtkosten der Krankheit
9. Француз: coût total de la maladie
10. Бекітілген нұсқасы - бекітілмеген.
11. Заңнамадағы қолданысы - заңнамалық қолданыста жоқ.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Жалпы қуаттандырушы әсер – дәрумендер, минералдар, микроэлементтер, қоректік заттар, өсімдік сығындылары, аминқышқылдары және кең спектрлі басқа препараттар арқылы ағзаға қуат беру.
2. Әзербайжан: möhkəmləndirici hərəkət
3. Қырғыз: жалпы бекемдөөчү аракет
4. Өзбек: restorativ ta`sir
5. Түрік: restoratif etki
6. Ағылшын: general strengthening effect
7. Испан: efecto restaurador
8. Неміс: stärkende Wirkung
9. Француз: action réparatrice
10. Бекітілген нұсқасы- бекітілмеген.
11. Заңнамадағы қолданысы- заңнамалық қолданыста жоқ.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Объективті микрометр - әрқайсысы 10 мкм немесе 0 01 ММ сәйкес келетін 100 бөліктен тұратын ұзындығы 1 мм сызғышы бар арнайы заттық шыны. Медицинада препарат жасушаларымен орналастырылған микроорганизмдерді оны бірдей үлкейту арқылы жасушаның мөлшерін өлшеуге болады.
2. Әзербайжан: obyektiv mikrometre
3. Қырғыз: объективдүү микрометр
4. Өзбек: ob`ektiv mikrometre
5. Түрік: objektif mikrometre
6. Ағылшын: objective micrometer
7. Испан: micrómetro objetivo
8. Неміс: objektiver Mikrometer
9. Француз: micromètre objectif
10. Бекітілген нұсқасы- бекітілмеген.
11. Заңнамадағы қолданысы- заңнамалық қолданыста жоқ.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Бірдозалық орауыш, бір рет пайдаланатын орауыш – бұл бір рет пайдалануға арналған – қандай да бір тауарды өлшеп-орауға және кейіннен өткізуге арналған және қайта пайдалануға жарамсыз қаптама.
2. Әзербайжан: birdəfəlik qablaşdırma
3. Қырғыз: колдо болгон таңгак
4. Өзбек: bir martalik mahsulot
5. Түрік: tek kullanımlık ambalaj
6. Ағылшын: disposable packaging
7. Испан: embalaje desechable
8. Неміс: Einwegverpackung
9. Француз: emballage jetable
10. Бекітілген нұсқасы- аэрозольді орауыш - аэрозольная упаковка (2021 ж.). жоғары бір реттік доза - высшая разовая доза (2021 ж
11. Заңнамадағы қолданысы- заңнамалық қолданыста жоқ.
12. Ұсыныстар: қысқаша «бір реттік орауыш» деп алуға болады.

Дефинициясы1. Онкогендік (қатерлі ісік туғызу қабілеті) – (грек. ὄγοος – түйін, ісік, өсу және ген), ісіктүзілу процесінің дамуына жауап беретін мутациялар, гендер тобы (онкогенез).
2. Әзербайжан: Onkologiya
3. Қырғыз: онкогендүүлүк
4. Өзбек: onkogenlik
5. Түрік: onkojenite
6. Ағылшын: oncogenicity
7. Испан: oncogenicidad
8. Неміс: onkogenität
9. Француз: oncogénicité
10. Бекітілген нұсқасы- протоонкоген – протоонкоген (2019 ж.).
11. Заңнамадағы қолданысы- заңнамалық қолданыста жоқ.
12. Ұсыныстар. Орыс тіліндегі коммерческое предприятие сөзін заңнамадағы көрсеткішін басшылыққа ала отырып, коммерциялық кәсіпорын деп аудару орынды деп санаймыз.

Дефинициясы1. Апиын, көкнәр – есірткі түрлері
2. Әзербайжан: opiy
3. Қырғыз: апийим
4. Өзбек: opiy
5. Түрік: afyon
6. Ағылшын: opium
7. Испан: opio
8. Неміс: Opium
9. Француз: opium
10. Бекітілген нұсқасы- 1971-1981 жж. бекітілген термин
11. Заңнамадағы қолданысы- Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003 жылғы 16 қыркүйектегі N942 қаулысы.
«Апиын көкнәрiн жинауға Апиын өндiру мақсатында Өндіру ұйғарылған...» нұсқасында қолданылған.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Нысана- ағза (ұлпа) – белгілі бір заттар немесе тітіркендіргіш факторлар әсер ететін органдар немесе тіндер. Мысалы: стресс, никотин және алкоголь, нашар экология, дәрі-дәрмектерді бақылаусыз қабылдау.
2. Әзербайжан: orqan (parça)-hədəf
3. Қырғыз: орган (кыртыш)-Максат
4. Өзбек: organ(mato) - maqsad
5. Түрік: organ (doku) hedeftir
6. Ағылшын: target organ (tissue)
7. Испан: órgano (tejido)-objetivo
8. Неміс: organ (Gewebe)-Ziel
9. Француз: organe (tissu) cible
10. Бекітілген нұсқасы- 1995 жылы бекітілген термин
11. Заңнамадағы қолданысы- Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2020 жылғы 11 желтоқсандағы № ҚР ДСМ-256/2020 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 15 желтоқсанда № 21786 болып тіркелді
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Денсаулық сақтау ұйымы – халықтың денсаулығына қатысты мәселелерді шешу үшін құрылған ұйым. Негізгі мақсаты — халықтың денсаулығын жақсартуға қол жеткізу.
2. Әзербайжан: səhiyyə təşkilatı
3. Қырғыз: саламаттыкты сактоо уюму
4. Өзбек: sog`liqni saqlash tashkiloti
5. Түрік: sağlık örgütü
6. Ағылшын: healthcare organization
7. Испан: organización de la salud
8. Неміс: Organisation des Gesundheitswesens
9. Француз: organisation de la santé
10. Бекітілген нұсқасы- бекітілмеген.
11. Заңнамадағы қолданысы - заңнамаларда жиі қолданылады
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Органикалық қосылыстар - құрамында негізгі элемент ретінде әрдайым көміртек атомы болатын химиялық қосылыстар (көміртек оксидтері, көмір қышқылы және оның тұздарынан басқалары).
2. Әзербайжан: üzvi birləşmələr
3. Қырғыз: органикалык бирикмелер
4. Өзбек: organik birikmalar
5. Түрік: organik bileşikler
6. Ағылшын: organic compounds
7. Испан: compuestos orgánicos
8. Неміс: organische Verbindung
9. Француз: composé organique
10. Бекітілген нұсқасы- бекітілмеген.
11. Заңнамадағы қолданысы – Жойылуы қиын органикалық ластауыштармен және олар құрамында бар қалдықтармен жұмыс істеу қағидаларын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Қоршаған ортаны қорғау министрінің 2012 жылғы 24 ақпандағы № 40-ө Бұйрығы. «...иммундық, эндокриндік жүйесінің бұзылуына және онкологиялық ауруларды қоса алғанда, түрлі ауруларға алып келетін неғұрлым қауіпті органикалық қосылыстар» түрінде қолданылған.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Органолептикалық бақылау – бастапқы ақпаратты сезім мүшелерінің қабылдауын бақылау
2. Әзербайжан: organoleptik nəzarət
3. Қырғыз: органолептикалык көзөмөл
4. Өзбек: organoleptik nazorat
5. Түрік: organoleptik kontrol
6. Ағылшын: organoleptic control
7. Испан: control organoléptico
8. Неміс: organoleptische Kontrolle
9. Француз: contrôle organoleptique
10. Бекітілген нұсқасы- бекітілмеген.
11. Заңнамадағы қолданысы – Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2020 жылғы 20 желтоқсандағы № ҚР ДСМ-287/2020 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 22 желтоқсанда № 21835 болып тіркелді.
«...дәрілік препараттарды дайындау үшін пайдаланылатын бастапқы материалдарды (дәрілік субстанция, қосалқы зат) қабылдау кезінде бақылау; ...5) органолептикалық бақылау...» нұсқасында қолданлыған.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Органолептикалық белгі – сезім мүшерлері арқылы қабылданатын белгілер.
2. Әзербайжан: organoleptik əlamət
3. Қырғыз: органолептикалык өзгөчөлүк
4. Өзбек: organoleptik xususiyat
5. Түрік: organoleptik işaret
6. Ағылшын: organoleptic sign
7. Испан: signo organoléptico
8. Неміс: organoleptisches Merkmal
9. Француз: caractéristique organoleptique
10. Бекітілген нұсқасы- бекітілмеген.
11. Заңнамадағы қолданысы- заңнамалық қолданыста жоқ.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Қайнатпа - медицинада – дәрі-дәрмектің сұйық түрі. Оларды дәрілік өсімдік шикізатынан алынған концентратты суда еріту немесе су моншасымен қыздыра отырып сумен экстракциялау арқылы алады.
2. Әзербайжан: bulyon
3. Қырғыз: сорпосу
4. Өзбек: tayyorlash
5. Түрік: kaynatma
6. Ағылшын: decoction
7. Испан: cocción
8. Неміс: Abkochung
9. Француз: décoction
10. Бекітілген нұсқасы- бекітілмеген.
11. Заңнамадағы қолданысы - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 3 ақпандағы № 200 Қаулысы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2015 жылғы 8 қыркүйектегі № 754 қаулысымен
«қайнатпа – әртүрлі жемістер мен жидектердің езбесін қоса отырып, пісірілген қант массасы» нұсқасында қолданылған.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Салыстырмалы биологиялық тиімділік – салыстыру препараттарынан дәрілік заттың қанға түсу дәрежесін анықтайтын шама.
2. Әзербайжан: nisbi bioloji mövcudluğu
3. Қырғыз: салыштырмалуу биологиялык жеткиликтүүлүк
4. Өзбек: nisbiy biologik mavjudligi
5. Түрік: göreceli biyoyararlanım
6. Ағылшын: relative bioavailability
7. Испан: disponibilidad biológica relativa
8. Неміс: relative biologische Verfügbarkeit
9. Француз: biodisponibilité relative
10. Бекітілген нұсқасы- абсолют биологиялық тиімділік - абсолютная биологическая доступность (2021 ж.).
11. Заңнамадағы қолданысы- заңнамалық қолданыста жоқ.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Салыстырмалы (салмағы) массасы – заттың бір молекуласының массасы.
2. Әзербайжан: nisbi çəkisi
3. Қырғыз: салыштырмалуу масса
4. Өзбек: nisbiy massa
5. Түрік: göreceli kütle
6. Ағылшын: relative mass
7. Испан: masa relativa
8. Неміс: relative Masse
9. Француз: masse relative
10. Бекітілген нұсқасы- массаберіліс – массопередача (2021 ж.).
11. Заңнамадағы қолданысы- заңнамалық қолданыста жоқ.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Салыстырмалы тығыздық – заттың тығыздығының (көлем бірлігінің массасы) берілген анықтамалық материалдың тығыздығына қатынасы.
Дененің тығыздығы деп дененің салмағының дененің көлемінің қатынасына тең шаманы атайды. Мысалы, зәрдің салыстырмалы тығыздығы (үлес салмағы) ондағы тығыз заттардың (мочевина, минералды тұздар және т.б., ал патология жағдайында глюкоза, ақуыз) құрамына байланысты және әдетте 1,010 — 1,025 құрайды (судың тығыздығы 1-ге алынады).
2. Әзербайжан: nisbi sıxlığı
3. Қырғыз: салыштырмалуу тыгыздык
4. Өзбек: nisbiy zichlik
5. Түрік: bağıl yoğunluk
6. Ағылшын: relative density
7. Испан: densidad relativa
8. Неміс: relative Dichte
9. Француз: densité relative
10. Бекітілген нұсқасы – нағыз тығыздық - истинная плотность (2021 ж.).
11. Заңнамадағы қолданысы – Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрінің м.а. 2020 жылғы 7 тамыздағы №184 бұйрығы. Түтікше коэффициентін анықтаудың салыстырмалы қателігі.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Дәрілік өсімдіктердің қорларын қорғау - табиғи ресурстарды ұтымды пайдалану жөніндегі мемлекеттік, қоғамдық және халықаралық іс-шаралар жүйесіндегі байланыстардың бірі.
2. Әзербайжан: dərman bitkiləri resurslarının qorunması
3. Қырғыз: дары өсүмдүктөрдүн ресурстарын коргоо
4. Өзбек: dorivor o`simliklar resurslarini muhofaza qilish
5. Түрік: şifalı bitkilerin kaynaklarının korunması
6. Ағылшын: protection of medicinal plant resources
7. Испан: protección de los recursos de plantas medicinales
8. Неміс: schutz der Ressourcen von Heilpflanzen
9. Француз: protection des plantes médicinales
10. Бекітілген нұсқасы - негізгі қорлардың тозуы – износ основных фондов (2021 ж.). Дәрілік құралдардың сапасы - качество лекарственных средств (2021 ж.). Дәрілік өсімдік – лекарственное растение (2021 ж.).
11. Заңнамадағы қолданысы- заңнамалық қолданыста жоқ.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Көзілдірік – қосалқы көру құралы
2. Әзербайжан: Eynək
3. Қырғыз: упай
4. Өзбек: ko`zoynak
5. Түрік: gözlük
6. Ағылшын: glasses
7. Испан: gafas
8. Неміс: Brille
9. Француз: lunette
10. Бекітілген нұсқасы- бекітілмеген.
11. Заңнамадағы қолданысы – Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 8 желтоқсандағы №943 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2015 жылы 29 желтоқсанда №12627 болып тіркелді.
«Көзілдірік» түрінде қолданылған.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Көзілдірік линзалары - жай ғана материалдың (шыны немесе полимер) біркелкі бөлігі емес, линзада оптикалық орталық болады, бұл орталықта олар минус, пүліс болып бөлінеді.
2. Әзербайжан: eynək linzalar
3. Қырғыз: көз айнек линзалар
4. Өзбек: ko`zoynak linzalari
5. Түрік: gözlük lensleri
6. Ағылшын: eyeglass lenses
7. Испан: lentes de gafas
8. Неміс: Brillenlinse
9. Француз: verres de lunettes
10. Бекітілген нұсқасы- жанаспалы линзалар - контактные линзы (2021 ж.).
11. Заңнамадағы қолданысы- Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2009 жылғы 11 ақпандағы N 133 Қаулысы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2018 жылғы 29 желтоқсандағы № 922 қаулысымен.
«...медициналық мақсаттағы бұйымдар көру линзаларын немесе көз протездерін сақтауға арналған ерітінділер; 3405-тен көзілдірік линзаларын шығару» нұсқасында қолданылған
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Парентеральды дәрілік түр – дәрі-дәрмекті адам организміне енгізудің түрі
2. Әзербайжан: parenteral dərman forması
3. Қырғыз: парентералдык дозалоо формасы
4. Өзбек: parenteral dozalash shakli
5. Түрік: parenteral dozaj formu
6. Ағылшын: parenteral dosage form
7. Испан: forma medicinal parenteral
8. Неміс: parenterale Darreichungsform
9. Француз: forme posologique parentérale
10. Бекітілген нұсқасы- парентералдық енгізу - введение парентеральное (2017 ж.). Көзге арналған дәрілік түрлер - глазные лекарственные формы (2021 ж.).
11. Заңнамадағы қолданысы- заңнамалық қолданыста жоқ
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Бумен стерильдеу - микроорганизмдердің барлық түрлерін тиімді жоятын қаныққан су буының қысыммен өңдеу.
2. Әзербайжан: buxar sterilizasiya
3. Қырғыз: буу стерилдөө
4. Өзбек: bug ` sterilizatsiyasi
5. Түрік: buhar sterilizasyonu
6. Ағылшын: steam sterilization
7. Испан: esterilización de vapor
8. Неміс: Dampfsterilisation
9. Француз: stérilisation à la vapeur
10. Бекітілген нұсқасы- ауамен стерильдеу - воздушная стерилизация (2021 ж.).
11. Заңнамадағы қолданысы – Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2019 жылғы 3 желтоқсандағы № 642 бұйрығы.
«Инокуляторларды бумен стерильдеу және оларды стерилді бекіткішпен белгілі температурада толтыру» нұсқасында қолданылған.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Біріншілік сөл – экстрагентті шикізат қабаты арқылы тікелей сүзуден, шикізатты капиллярлық сіңдіруден пайда болған концентрацияланған жасушаішілік сөл.
2. Әзербайжан: ilkin şirəsi
3. Қырғыз: баштапкы шире
4. Өзбек: asosiy sharbat
5. Түрік: birincil meyve suyu
6. Ағылшын: primary juice
7. Испан: jugo primario
8. Неміс: primäre Saft
9. Француз: jus primaire
10. Бекітілген нұсқасы- біріншілік – первенство (2021 ж.).
11. Заңнамадағы қолданысы- заңнамалық қолданыста жоқ
12. Ұсыныстар: тіліміздегі контекстік қолданысты ескере отырып, бастапқы сөл деп алған жөн.

Дефинициясы1. Алғашқы (бастапқы) орауыш материалы – тұтыну сәтіне дейін тауардан ажыратылмайтын, оны зақымданудан сақтайтын қаптама.
2. Әзербайжан: ilkin qablaşdırma materialları
3. Қырғыз: баштапкы таңгактоочу материал
4. Өзбек: asosiy qadoqlash materiallari
5. Түрік: birincil ambalaj malzemesi
6. Ағылшын: primary packaging material
7. Испан: material de embalaje primario
8. Неміс: primäres Verpackungsmaterial
9. Француз: matériau d & apos; emballage primaire
10. Бекітілген нұсқасы- МСАК медициналық-санитариялық алғашқы көмек - ПМСП (первичная медико-санитарная помощь) (Бекітілген терминдер жинағы).

11. Заңнамадағы қолданысы- заңнамалық қолданыста жоқ
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Таңу материалы – жіптер, маталар, пленкалар, түрлі тоқыма емес материалдардан тұратын көп функциялы өнімдер.
2. Әзербайжан: sarğı materialı
3. Қырғыз: таңуу материалы
4. Өзбек: kiyim materiallari
5. Түрік: pansuman malzemesi
6. Ағылшын: dressing material
7. Испан: material de vendaje
8. Неміс: Verbandmaterial
9. Француз: matériel de pansement
10. Бекітілген нұсқасы- жара таңу жеке-дара пакеті - индивидуальный перевязочный пакет (2016 ж.). Қайталама орауыш материал - вторичный упаковочный материал (2021 ж.).
11. Заңнамадағы қолданысы – Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2015 жылғы 28 қазандағы № 609 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2015 жылы 8 қаңтарда № 12831 болып тіркелді
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Бұрышты пластырь – денеге кері әсер берместен денсаулыққа қатысты бірқатар проблемалардан құтылудың арзан, тиімді әдісі және жергілікті емдеу үшін қолданылады.
2. Әзербайжан: bibər yamaq
3. Қырғыз: калемпир жамаачы
4. Өзбек: qalampir gips
5. Түрік: biber bandı
6. Ағылшын: pepper patch
7. Испан: parche de pimienta
8. Неміс: pfefferpflaster
9. Француз: patch au poivre
10. Бекітілген нұсқасы- бекітілмеген.
11. Заңнамадағы қолданысы- заңнамалық қолданыста жоқ
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Аналық – бір немесе бірнеше біріктірілген карпельдерден құралған гүлдің бөлігі; гүлді өсімдіктердің аналық репродуктивті органы. Фармацевтикада дәрілік өсімдіктерге байланысты қолданылатын термин.
2. Әзербайжан: pestisid
3. Қырғыз: мисте
4. Өзбек: pestle
5. Түрік: pistil
6. Ағылшын: pistil
7. Испан: pistilo
8. Неміс: Pistill
9. Француз: pistil
10. Бекітілген нұсқасы- бекітілмеген.
11. Заңнамадағы қолданысы – жоқ
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Полиптік ілмек – мұрын шырышты қабығының және көмейдің ісіктерін алуға арналған құрал
2. Әзербайжан: loop polip
3. Қырғыз: полип укуругу
4. Өзбек: polip aylanishi
5. Түрік: polip döngü
6. Ағылшын: polyp loop
7. Испан: lazo de polipropileno
8. Неміс: polyp-Schleife
9. Француз: boucle polype
10. Бекітілген нұсқасы- аденоматозды полип - аденоматозный полип (2017 ж.). Ілмек - петля (петличка) (2021).
11. Заңнамадағы қолданысы – заңнамалық қолданыста жоқ
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Өсімдік пигменттері – белгілі бір жарық сіңіретін үлкен органикалық молекулалар
2. Әзербайжан: təbii bitki
3. Қырғыз: өсүмдүк пигменттери
4. Өзбек: o`simlik pigmentlari
5. Түрік: pigmentler, bitki
6. Ағылшын: plant pigments
7. Испан: pigmentos vegetales
8. Неміс: pflanzliche Pigmente
9. Француз: pigments végétaux
10. Бекітілген нұсқасы- дәрілік өсімдік - лекарственное растение (2021). Ақ пигмент – белый пигмент (2021).
11. Заңнамадағы қолданысы – заңнамалық қолданыста жоқ
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Зертханалық пипетка, тамызғыш - сұйықтықтың ағып кету жылдамдығын шектейтін түтік сипатындағы өлшеуіш немесе ұшында мөлшерлегіш тесігі бар кішкене ыдыс.
2. Әзербайжан: pipette, laboratoriya
3. Қырғыз: лабораториялык пипетка
4. Өзбек: laboratoriya pipetasi
5. Түрік: laboratuvar pipeti
6. Ағылшын: laboratory pipette
7. Испан: pipeta de laboratorio
8. Неміс: Laborpipette
9. Француз: pipette de laboratoire
10. Бекітілген нұсқасы- зертханалық бөлшектеу жұмыстары - лабораторно-фасовочные работы (2021). Дәріханалық тамшуыр - аптечная пипетка (2021).
11. Заңнамадағы қолданысы – заңнамалық қолданыста жоқ
12. Ұсыныстар: тамызғыш емес, «тамызғы» деп қолдануды ұсынамыз. Сыпырғы т.б. секілді «тамызғы» да –ғы жұрнағы арқылы жасалған атау сөз.

Дефинициясы1. Пирогенді заттар (заттектер) - дене температурасын көтеретін заттар.
2. Әзербайжан: pirogen maddələr
3. Қырғыз: пирогендик заттар
4. Өзбек: pirogen moddalar
5. Түрік: pirojenik maddeler
6. Ағылшын: pyrogenic substances
7. Испан: sustancias pirogénicas
8. Неміс: pyrogene Substanzen
9. Француз: pyrogènes
10. Бекітілген нұсқасы- бекітілмеген.
11. Заңнамадағы қолданысы- заңнамалық қолданыста жоқ
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Қоректендіргіш, тиеуші қондырғы – тағамда кездесетін көмірсулар, ақуыздар, витаминдер, майлар, микроэлементтер, макронутриенттер.
2. Әзербайжан: feeder
3. Қырғыз: багуучу
4. Өзбек: oziqlantiruvchi
5. Түрік: Besleyici
6. Ағылшын: feeder
7. Испан: alimentador
8. Неміс: Aufgeber
9. Француз: alimentateur
10. Бекітілген нұсқасы – қоректендіргіш арна (көлік және қатынас жолдары) - канал питатель (2015). Жүк тиеушілер бригадирі - Бригадир грузчиков (2012-2015). Қондырғы – установка (2020).
11. Заңнамадағы қолданысым Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрлігінің 2006 жылғы 10 шілдедегі N 293 бұйрығы.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Қабықша – орау немесе бөлу қабаты ретінде қолданылатын синтетикалық шикізаттан алынған жұқа материал. Фармацевтикада дәрілік препараттарды орау, бөлуде қолданылады.
2. Әзербайжан: film
3. Қырғыз: тасма
4. Өзбек: film
5. Түрік: film
6. Ағылшын: tape
7. Испан: película
8. Неміс: Schicht
9. Француз: film
10. Бекітілген нұсқасы- Қабық, қабықша - оболочка
(2016).
11. Заңнамадағы қолданысы – Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2007 жылғы 21 маусымдағы N 376 Бұйрығы.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Пленкатүзгіш аэрозоль – ауа өткізбейтін цилиндрде қысымда тұрған пленкатүзгіш дәрі
2. Әзербайжан: plenar aerozol
3. Қырғыз: Кино түзүүчү аэрозол
4. Өзбек: filmni tashkil etuvchi aerosol
5. Түрік: film oluşturan aerosol
6. Ағылшын: film-forming aerosol
7. Испан: tamponado aerosol
8. Неміс: filmbildendes Aerosol
9. Француз: aérosol filmogène
10. Бекітілген нұсқасы- аэрозолды орауыш - аэрозольная упаковка (2021).
11. Заңнамадағы қолданысы- заңнамалық қолданыста жоқ
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1.Пленкалы қабықша – қабықшатүзуші заттың ерітіндісінен жасалған (кейін кеуіп қалатын) таблеткаға қапталатын жабындар.
2. Әзербайжан: plyonka örtüyü
3. Қырғыз: кино каптоо
4. Өзбек: kino qoplamasi
5. Түрік: film kaplama
6. Ағылшын: film coating
7. Испан: recubrimiento de película
8. Неміс: folienbeschichtung
9. Француз: revêtement pelliculeux
10. Бекітілген нұсқасы- Енсіз пленкалы кино (өнер) - Узкопленочное кино (1971-81).
11. Заңнамадағы қолданысы – Ақтөбе облыстық мәслихатының 2017 жылғы 8 желтоқсандағы № 227 шешімі.
« Риоцигуат, таблетка, пленкалық қабықпен жабылған» нұсқасында қолданылған.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Пленкалы вакуум-буландырғыш аппарат - фармацевтикалық өнімдерді өндіру бойынша, сондай-ақ өнеркәсіптің түрлі салаларында массаны қайнату үшін әртүрлі желілердің құрамына кіруі мүмкін.
2. Әзербайжан: plyonka vakuum-buxar aparatı
3. Қырғыз: пленкалык вакуум-буу аппараты
4. Өзбек: kino vakuum bug`lanish apparati
5. Түрік: film vakum buharlaştırma makinesi
6. Ағылшын: film vacuum evaporator
7. Испан: película de vacío evaporador
8. Неміс: Film Vakuum-выпарной Gerät
9. Француз: appareil d`évaporation sous vide à film
10. Бекітілген нұсқасы- вакуумдық кептіру - вакуумная сушка (2021). Буландырғыш – испаритель (2016). Аппаратты бағдарлау жүйесі - система ориентации аппарата (2021).
11. Заңнамадағы қолданысы- заңнамалық қолданыста жоқ
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Тоқылған елеуіш - болат сымнан, сирек жағдайда жезден тоқылып жасалатын елеуіш.
2. Әзербайжан: hörülmüş ələk
3. Қырғыз: өрүлгөн электен
4. Өзбек: ortiqcha oro bermay elak
5. Түрік: örgülü elek
6. Ағылшын: braided sieve
7. Испан: tamiz de mimbre
8. Неміс: geflochtenes Sieb
9. Француз: tamis tressé
10. Бекітілген нұсқасы- тоқылған қоршау - изгородь плетеная (2016). Дәріханалық елеуіш - аптечное сито (2021).
11. Заңнамадағы қолданысы- заңнамалық қолданыста жоқ
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Ұнтақтың тығыздығы – бос құю кезіндегі ұнтақ массасы мен көлемінің арақатынасы.
2. Әзербайжан: toz sıxlığı
3. Қырғыз: порошок тыгыздыгы
4. Өзбек: chang zichligi
5. Түрік: toz yoğunluğu
6. Ағылшын: powder density
7. Испан: densidad del polvo
8. Неміс: pulver-Dichte
9. Француз: densité de poudre
10.Бекітілген нұсқасы- дозаланған ұнтақтар - дозированные порошки (2021)..
11. Заңнамадағы қолданысы- заңнамалық қолданыста жоқ
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Жанама әсер – препаратпен емдеу кезінде пайда болатын, бірақ міндетті түрде осы емдеумен себеп - салдарлық байланысы жоқ кез келген медициналық жағымсыз көріністер.
2. Әзербайжан: yan fenomen
3. Қырғыз: терс көрүнүш
4. Өзбек: yon ta`siri
5. Түрік: yan etki
6. Ағылшын: side effect
7. Испан: un fenómeno colateral
8. Неміс: Nebenerscheinung
9. Француз: phénomène secondaire
10. Бекітілген нұсқасы- жанама сәулелендіру – излучение побочное (2016). Әсер етуші заттектер - действующие вещества (2021).
11. Заңнамадағы қолданысы- Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2005 жылғы 14 ақпандағы N 52 Бұйрығы.
«1) деректерді жинауды, деректерді қорытуды және дәрілік заттар жанама әсерлері мониторингінің деректері бойынша шешім» нұсқасында қолданылған.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз..

Дефинициясы1. Жанама зат (заттек) - жағымсыз немесе көзделмеген зат.
2. Әзербайжан: yan maddə
3. Қырғыз: кошумча зат
4. Өзбек: yon modda
5. Түрік: yan madde
6. Ағылшын: by-product
7. Испан: subproducto
8. Неміс: nebenwirkung
9. Француз: sous-substance
10. Бекітілген нұсқасы- бекітілмеген.
11. Заңнамадағы қолданысы- заңнамалық қолданыста жоқ
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Беттік-белсенді зат (заттек) (ббз) – беттік керілудің төмендеуіне әкелетін термодинамикалық фазалардың интерфейсіне шоғырланған химиялық қосылыс
2. Әзербайжан: səthi aktiv maddə (Pav)
3. Қырғыз: беттик активдүү зат (паб)
4. Өзбек: sirt faol moddasi(sirt faol moddalar)
5. Түрік: yüzey aktif madde (yüzey aktif madde)
6. Ағылшын: surfactant (surfactant)
7. Испан: surfactante (surfactante)
8. Неміс: tensid (Tensid)
9. Француз: tensioactif (tensioactif)
10. Бекітілген нұсқасы- БАТ Беттік акустикалық толқын БАТ Беттік акустикалық толқын - ПАВ Поверхностная акустическая волна (2007). Биологиялық белсенді заттек – биологически активное вещество (2021).
11. Заңнамадағы қолданысы- заңнамалық қолданыста жоқ
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Тері астылық инъекция - тері астындағы тіндерге емдік немесе профилактикалық мақсатта дәрі-дәрмектер мен басқа ерітінділерді енгізу әдісі.
2. Әзербайжан: subkutan enjeksiyon
3. Қырғыз: тери астына сайуу
4. Өзбек: teri osti qarshi
5. Түрік: deri altı enjeksiyon
6. Ағылшын: subcutaneous injection
7. Испан: inyección subcutánea
8. Неміс: subkutane Injektion
9. Француз: injection sous-cutanée
10. Бекітілген нұсқасы- тамырішілік инекция внутрисосудистая инъекция (2021).
11. Заңнамадағы қолданысы- Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2021 жылғы 5 тамыздағы № ҚР ДСМ -77 бұйрығы.
«Тері астына инъекцияға арналған ерітінді» нұсқасында қолданылған
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Тері астына енгізу - орындау техникасы дәрі-дәрмектерді бұлшықет ішіне енгізу әдістемесінен өзгеше жоғары сұранысқа ие медициналық процедура.
2. Әзербайжан: subkutan giriş
3. Қырғыз: тери астына киргизүү
4. Өзбек: teri ostiga kirish
5. Түрік: deri altı uygulama
6. Ағылшын: subcutaneous injection
7. Испан: introducción subcutánea
8. Неміс: subkutane Verabreichung
9. Француз: administration sous-cutanée
10. Бекітілген нұсқасы- ендіру, енгізу – внедрение (2016).
11. Заңнамадағы қолданысы - Батыс Қазақстан облыстық мәслихатының 2021 жылғы 30 қыркүйектегі № 6-5 шешімі. «Тоцилизумаб инфузиялық ерітінді дайындауға арналған концентрат, тері астына енгізуге арналған ерітінді» нұсқасында қолданылған.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Өзі екендігі нақтылық түпнұсқалық - дұрыстық, сәйкестік; күмәнсіздік, дәлдік т.б.
2. Әзербайжан: Orijinallik
3. Қырғыз: аныктыгы
4. Өзбек: haqiqiyligi
5. Түрік: gerçeklik
6. Ағылшын: authenticity
7. Испан: autenticidad
8. Неміс: Echtheit
9. Француз: authenticité
10. Бекітілген нұсқасы- нақтылық және абстрактылық - конкретное и абстрактное (2018).
11. Заңнамадағы қолданысы- заңнамалық қолданыста жоқ
12. Ұсыныстар: «өзі екендігі нақты түпнұсұалық» немесе «түпнұсқалық» деп қана алған дұрыс.

Дефинициясы1. Дәрінің өзі екендігі – дәрінің әуелгі түрі, түпнұсқалығы
2. Әзербайжан: dərman həqiqiliyi
3. Қырғыз: дары-дармектердин аныктыгы
4. Өзбек: preparatning haqiqiyligi
5. Түрік: ilacın özgünlüğü
6. Ағылшын: authenticity of the medicine
7. Испан: autenticidad del medicamento
8. Неміс: echtheit des Medikaments
9. Француз: authenticité du médicament
10. Бекітілген нұсқасы- бекітілмеген.
11. Заңнамадағы қолданысы- заңнамалық қолданыста жоқ
12. Ұсыныстар: «дәрінің түпнұсқалығы» нұсқасын ұсынамыз.

Дефинициясы1. Жабындық ұлпалар - өсімдіктің сыртқы тіндері
2. Әзербайжан: örtük parçalar
3. Қырғыз: жабуучу кездемелер
4. Өзбек: qopqoq mato
5. Түрік: kapak kumaşları
6. Ағылшын: integumentary tissues
7. Испан: telas de cobertura
8. Неміс: deckstoffe
9. Француз: tissus de couverture
10. Бекітілген нұсқасы- ұлпа (мед.) – паренхима (1985).
11. Заңнамадағы қолданысы- заңнамалық қолданыста жоқ
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Таблеткаларды қабықшалармен қаптау - таблеткаларды механикалық, қоршаған ортаның (жарық, ылғал, оттегі және ауаның көмірқышқылдары) әсерінен қорғау (соққы, үйкеліс, т. б.)); сақталатын дәрілік заттардың бояғыш қабілеттілігінен т.б. қорғау мақсатында сыртын қабықшалармен жабу
2. Әзербайжан: tablet örtük
3. Қырғыз: таблеткаларды кабык менен каптоо
4. Өзбек: qoplangan planshetlar
5. Түрік: tabletleri kabuklarla kaplamak
6. Ағылшын: coating of tablets with shells
7. Испан: Revestimiento de tabletas con vainas
8. Неміс: beschichtung von Tabletten mit Schalen
9. Француз: revêtement des comprimés avec des coquilles
10. Бекітілген нұсқасы- соқпалы жүрісті таблеткалық машина - кривошипная таблеточная машина (2021). Дөңес қабықша - выпуклая оболочка (2021).
11. Заңнамадағы қолданысы- заңнамалық қолданыста жоқ
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Полис, сақтандыру құжаты - сақтандырылған тұлғаның тегін медициналық көмекке құқығын куәландыратын құжат
2. Әзербайжан: polis
3. Қырғыз: саясат
4. Өзбек: siyosat
5. Түрік: poliçe
6. Ағылшын: policy
7. Испан: póliza
8. Неміс: Versicherungspolice
9. Француз: police
10. Бекітілген нұсқасы- сақтандыру зияны -
страховой ущерб (2017).
11. Заңнамадағы қолданысы – Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 2020 жылғы 12 қазандағы № 97 қаулысы.
«... сақтандыру брокерінің ішкі құжаты не осындай құжаттардың жиынтығы болып табылады» нұсқасында қолданылған.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Шайма, шаюға арналған сұйықтық - науқастың өзі істейтін және ауыз қуысын немесе жұтқыншақты шаюға арналған емдеу-алдын алуда қолданылатын сұйық дәрі.
2. Әзербайжан: yaxalamaq
3. Қырғыз: чайкоо
4. Өзбек: yuvish
5. Түрік: durulama
6. Ағылшын: rinsing
7. Испан: enjuague
8. Неміс: Spülung
9. Француз: bain de bouche
10. Бекітілген нұсқасы- шаймалау(хим) – выщелачивание (2006). өзара араласпайтын сұйықтық - взаимонесмешивающиеся жидкости (2021).
11. Заңнамадағы қолданысы - Қазақстан Республикасы Энергетика және минералдық ресурстар министрінің 2006 жылғы 6 наурыздағы N 79 Бұйрығы.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Жартылай өткізгіш мембрана - белгілі бір молекулалар ғана өтетін қабат.
2. Әзербайжан: yarımkeçirici membran
3. Қырғыз: жарым өткөрүүчү мембрана
4. Өзбек: yarim o`tkazuvchan membrana
5. Түрік: yarı geçirgen membran
6. Ағылшын: semi-permeable membrane
7. Испан: membrana semipermeable
8. Неміс: semipermeable Membran
9. Француз: membrane semi-perméable
10. Бекітілген нұсқасы- жартылай өткізгіш – полупроводник (2021). Липидті мембрана - липидная мембрана (2021).
11. Заңнамадағы қолданысы – заңнамалық қолданыста жоқ
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Жартылай синтетикалық қосымша заттар (заттектер) - табиғи заттардың молекулаларын химиялық түрлендіру арқылы алынатын жартылай синтетикалық заттар.
2. Әзербайжан: yarımsintetik köməkçi maddələr
3. Қырғыз: жарым синтетикалык көмөкчү заттар
4. Өзбек: yarim sintetik yordamchi moddalar
5. Түрік: yarı sentetik yardımcı maddeler
6. Ағылшын: semi-synthetic excipients
7. Испан: excipientes semisintéticos
8. Неміс: halbsynthetische Hilfsstoffe
9. Француз: excipients semi-synthétiques
10. Бекітілген нұсқасы- генератив-синтетикалық әдіс – генеративно-синтетический метод (2020).
11. Заңнамадағы қолданысы – заңнамалық қолданыста жоқ
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Зақымдалған ағза – ағзаның зақымдалуы
2. Әзербайжан: vurdu orqanı
3. Қырғыз: жабыр тарткан орган
4. Өзбек: ta`sirlangan organ
5. Түрік: etkilenen organ
6. Ағылшын: the affected organ
7. Испан: órgano afectado
8. Неміс: das betroffene Organ
9. Француз: organe affecté
10. Бекітілген нұсқасы- зақымдалған жерді іздеу (байланыс) (2004).
11. Заңнамадағы қолданысы- заңнамалық қолданыста жоқ
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Кеуектік - кеуек дененің жалпы көлеміндегі кеуек көлемінің үлесі, тіндегі қуыстың мөлшері.
2. Әзербайжан: təmiz və sakit saxlayır
3. Қырғыз: көзөнөктүүлүк
4. Өзбек: porozlik
5. Түрік: gözeneklilik
6. Ағылшын: porosity
7. Испан: porosidad
8. Неміс: Porosität
9. Француз: porosité
10. Бекітілген нұсқасы- бекітілмеген.
11. Заңнамадағы қолданысы - Қазақстан Республикасының Энергетика және табиғат ресурстар Министрлігінің бұйрығымен бекітілген 1996 жылғы 13 тамыздағы N99 Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 1998 жылғы 14 ақпан N 463 тіркелді. Бұйрықтың күші жойылды - ҚР Энергетика және минералдық ресурстар министрлігінің 2005 жылғы 27 қазандағы N 283 бұйрығымен.
«Мұнай мен газ кеуектік, қуыстық, жарықшалық және аралас жинауыштарға жиналады» нұсқасында қолданылған.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Ұнтақ тәріздес массаның кеуектілігі - бөлшектердің мөлшері мен формасына байланысты ұнтақ массасының кеуектілігі.
2. Әзербайжан: toz kütləsinin gözenekliliği
3. Қырғыз: порошок массасынын көзөнөктүүлүгү
4. Өзбек: chang massasi gözeneklilik
5. Түрік: toz kütlesinin gözenekliliği
6. Ағылшын: porosity of the powdered mass
7. Испан: porosidad de la masa en polvo
8. Неміс: porosität der Pulvermasse
9. Француз: porosité de la masse en poudre
10. Бекітілген нұсқасы- массаберіліс – массопередача (2021). Кеуектүзгіштер (хим) – порообразователи (2006)
11. Заңнамадағы қолданысы- заңнамалық қолданыста жоқ
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Дозаланбаған (мөлшерленбеген) ұнтақтар деп әрбір бірлікте әсер етуші заттың/заттардың дозасы жоқ дәрілік ұнтақтарды атайды.
2. Әзербайжан: tozlar, tozsuz (ayrılmaz)
3. Қырғыз: бышырылбаган порошоктор (бөлүнбөгөн)
4. Өзбек: tozalanmagan tuzlar (ajratilmagan)
5. Түрік: dozlanmamış tozlar (bölünmemiş)
6. Ағылшын: undosed powders (undivided)
7. Испан: polvos no dosificados (no divididos)
8. Неміс: pulver, undosiert (untrennbar)
9. Француз: poudres non dosées
10. Бекітілген нұсқасы- порошок шлифовальный- тегістеуіш ұнтақ (2021).
11. Заңнамадағы қолданысы- заңнамалық қолданыста жоқ
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Ұнтақтық ысқылау - ұнтақтармен ысқылау әдісі. Құрғақ сынама құрғақ реактивпен сүртіледі.
2. Әзербайжан: pudra sürtüşdürmək
3. Қырғыз: порошокту сүртүү
4. Өзбек: chang ishqalab
5. Түрік: toz öğütme
6. Ағылшын: powder rubbing
7. Испан: roce en polvo
8. Неміс: pulver reiben
9. Француз: broyage en poudre
10. Бекітілген нұсқасы- порошок шлифовальный- тегістеуіш ұнтақ (2021); ысқылау – втирание (2021).
11. Заңнамадағы қолданысы- заңнамалық қолданыста жоқ
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Ұнтақ тәрізді зат (заттек) - әртүрлі мөлшерде және пішіндегі бөлшектерден тұратын заттек. Жеке бөлшектер-кристалдар (аз аморфты заттар) немесе олардың конгломераттары. Олар анизодиаметрлік (асимметриялық) және изодиаметрлік (симметриялы) болуы мүмкін.
2. Әзербайжан: tozşəkilli maddə
3. Қырғыз: порошок зат
4. Өзбек: chang moddasi
5. Түрік: toz halindeki madde
6. Ағылшын: powdery substance
7. Испан: sustancia en polvo
8. Неміс: pulverförmiger Stoff
9. Француз: la substance en poudre
10. Бекітілген нұсқасы- порошок шлифовальный- тегістеуіш ұнтақ (2021); индивидуальное вещество - жеке заттек (2021);

11. Заңнамадағы қолданысы- заңнамалық қолданыста жоқ
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Ұнтақ (лат. Pulvis) - бір немесе бірнеше ұсақталған заттардан тұратын және сусымалы қасиеті бар ішке немесе сыртқа қолдануға арналған қатты дәрілік түр.
2. Әзербайжан: toz
3. Қырғыз: буюм
4. Өзбек: chang
5. Түрік: toz
6. Ағылшын: powder
7. Испан: polvos
8. Неміс: Pulver
9. Француз: poudre
10. Бекітілген нұсқасы- бекітілмеген
11. Заңнамадағы қолданысы – Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің 2004 жылғы 22 желтоқсандағы N883 бұйрығы. «Тиопентал сауытта инъекцияға арналған ұнтақ (натрий тұзы) 500 мг, 1000 мг» нұсқасында қолданылған
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Таблеткалардың ықшамдылығы – таблеткалардың тасуға, жинауға, сақтауға ықшам, қолайлылығы.
2. Әзербайжан: taşınabilir tablet
3. Қырғыз: таблеткалардын портативдүүлүгү
4. Өзбек: portativ planshetlar
5. Түрік: tabletlerin taşınabilirliği
6. Ағылшын: tablet portability
7. Испан: portabilidad de tabletas
8. Неміс: portabilität von Tabletten
9. Француз: portabilité des comprimés
10. Бекітілген нұсқасы- ықшамдылық (көлік және қатынас жолдары) – компактность (2015)
11. Заңнамадағы қолданысы – заңнамалық қолданыста жоқ
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Бүйрек экскрециясы – доксакурияны шығарудың негізгі жолы.
2. Әзербайжан: böyrək atılması
3. Қырғыз: бөйрөктүн бөлүнүп чыгышы
4. Өзбек: buyrak chiqishi
5. Түрік: böbrek atılımı
6. Ағылшын: renal excretion
7. Испан: excreción renal
8. Неміс: renale Ausscheidung
9. Француз: excrétion rénale
10. Бекітілген нұсқасы- бүйректен тыс экскреция – внепочечная экскреция (2021).
11. Заңнамадағы қолданысы- заңнамалық қолданыста жоқ
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Дәрілі дымқыл дәке - ауру жерге мақта, дәке, суға немесе дәрілік ерітіндіге малынған шүберек бөлігін қолданудан тұратын емдеу процедурасы.
2. Әзербайжан: losyon
3. Қырғыз: чылап коюу
4. Өзбек: loson
5. Түрік: Losyon
6. Ағылшын: lotions
7. Испан: fomentación
8. Неміс: Wasserauflage
9. Француз: lotion
10. Бекітілген нұсқасы- дымқыл гангрена - гангрена влажная (2017).
11. Заңнамадағы қолданысы- заңнамалық қолданыста жоқ
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Табиғи фармакологиялық белсенді зат (заттек) - тірі организмдегі биологиялық процестерге әсер ете алатын және дәрілік өсімдік құрамының емдік құндылығын қамтамасыз ететін заттар.
2. Әзербайжан: təbii farmakoloji aktiv maddə
3. Қырғыз: табигый фармакологиялык активдүү зат
4. Өзбек: tabiiy farmakologik faol moddalar
5. Түрік: doğal farmakolojik olarak aktif madde
6. Ағылшын: natural pharmacologically active substance
7. Испан: sustancia natural farmacológicamente activa
8. Неміс: natürlicher pharmakologisch aktiver Stoff
9. Француз: substance pharmacologiquement active naturelle
10. Бекітілген нұсқасы-фармакологиялық белсенділік - активность фармакологическая (2017)
11. Заңнамадағы қолданысы- заңнамалық қолданыста жоқ
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Өндірістік санитария - зиянды өндірістік факторлардың әсерін болдырмайтын немесе төмендететін ұйымдастырушылық шаралар мен техникалық құралдар жүйесі (ГОСТ 12.0.002-80 сәйкес).
2. Әзербайжан: istehsalat sanitariyası
3. Қырғыз: өндүрүштүк санитария
4. Өзбек: ishlab chiqarish sanitariya
5. Түрік: endüstriyel sanitasyon
6. Ағылшын: industrial sanitation
7. Испан: saneamiento industrial
8. Неміс: Betriebshygiene
9. Француз: hygiène du travail
10. Бекітілген нұсқасы- өндірістік су құбыры (байланыс) - производственный водопровод (2007). Санитариялық аймақ - зона санитарная (2021).
11. Заңнамадағы қолданысы- заңнамалық қолданыста жоқ
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Дәрілер өндірісі - негізінен аурулардың алдын алуға, жеңілдетуге және емдеуге арналған дәрілік заттарды зерттеуге, әзірлеуге, жаппай өндіруге, нарықты зерттеуге және таратуға байланысты сала.
2. Әзербайжан: dərman istehsalı
3. Қырғыз: дары өндүрүү
4. Өзбек: dori ishlab chiqarish
5. Түрік: ilaç üretimi
6. Ағылшын: production of medicines
7. Испан: fabricación de medicamentos
8. Неміс: herstellung von Medikamenten
9. Француз: production de médicaments
10. Бекітілген нұсқасы- ауырғанды басатын дәрілер(мед) - болеутоляющие средства (2005).
11. Заңнамадағы қолданысы- заңнамалық қолданыста жоқ
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Тесу - (ағыл. piercing – «тесу») - медициналық манипуляция, денені түрлендірудің бір түрі, зергерлік бұйымдар киілетін бетке немесе денеге тесу процедурасы.
2. Әзербайжан: qarqara
3. Қырғыз: тешүү
4. Өзбек: pirsing
5. Түрік: delme
6. Ағылшын: piercing
7. Испан: punción
8. Неміс: Durchstechen
9. Француз: perforation
10. Бекітілген нұсқасы- Бекітілген терминдер жинағы
11. Заңнамадағы қолданысы –
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Әсерін ұзарту - бір нәрсенің, қандай да бір процестің қолданылу мерзімін ұзарту: емдеу процесі, дәрі – дәрмектерді қабылдау.
2. Әзербайжан: prolonqasiya
3. Қырғыз: жылдыруу
4. Өзбек: uzaytirish
5. Түрік: uzama
6. Ағылшын: prolongation
7. Испан: prolongación
8. Неміс: verlängerung
9. Француз: prolongation
10. Бекітілген нұсқасы- бекітілмеген
11. Заңнамадағы қолданысы- заңнамалық қолданыста жоқ
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Аралық өнім - жыл ішінде ағымдағы материалдық шығындарға жіберілетін жалпы қоғамдық өнімнің бөлігі. Оларға шикізат, материалдар, отын, энергия, сатып алынатын компоненттер, компоненттер мен жартылай фабрикаттар, сондай-ақ аяқталмаған құрылыс жатады..
2. Әзербайжан: aralıq məhsullar
3. Қырғыз: аралык продукциялар
4. Өзбек: oraliq mahsulotlar
5. Түрік: ara ürünler
6. Ағылшын: intermediate products
7. Испан: productos intermedios
8. Неміс: zwischenprodukte
9. Француз: produits intermédiaires
10. Бекітілген нұсқасы- бекітілмеген
11. Заңнамадағы қолданысы – Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрінің м.а. 2013 жылғы 27 желтоқсандағы №447 бұйрығы.
«Аралық және (немесе) дайын химия өнімдерін жасау және өткізу» нұсқасында қолданылған..
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Шаю, жуу – медициналық жолмен жуу, шаю
2. Әзербайжан: yuma
3. Қырғыз: жуу
4. Өзбек: yuvish
5. Түрік: yıkama
6. Ағылшын: flushing
7. Испан: enjuague
8. Неміс: Spülung
9. Француз: rinçage
10. Бекітілген нұсқасы- жуу – вымыть (2021 жуу – вымыть (2021)
11. Заңнамадағы қолданысы- Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2019 жылғы 3 желтоқсандағы №642 бұйрығы. «бекіткіш күбілерді жұмысқа дайындау: жабдықты стерильдеу, тазалау, жуу, дезинфекциялау» нұсқасында қолданылған. Шаю теримні басқа салаларға қатысты құқытық құжаттарда қолданыста бар.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Өндірістік фармация - ғылым мен денсаулық сақтау саласындағы бағыт, ол дәрілік заттарды іздестіруге, зерттеуге, өндіруді ұйымдастыруға, өндіруге, стандарттауға, сақтауға, логистикалық және маркетингтік сүйемелдеуге бағытталған адам қызметінің құралдары, тәсілдері, әдістері мен тәсілдерінің жиынтығын қамтиды.
2. Әзербайжан: sənaye pharmacy
3. Қырғыз: өнөр жай фармациясы
4. Өзбек: sanoat farmatsiyasi
5. Түрік: endüstriyel eczane
6. Ағылшын: industrial pharmacy
7. Испан: farmacia industrial
8. Неміс: industrielle Apotheke
9. Француз: pharmacie industrielle
10. Бекітілген нұсқасы- клиникалық фармация - клиническая фармация (2021).
11. Заңнамадағы қолданысы- заңнамалық қолданыста жоқ
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Фармакопеялық немесе ресми жазбалар – Заңнамалық негізі бар фармакопеялық немесе ресми жазбалар
2. Әзербайжан: Farmakopeya propisi və ya rəsmi
3. Қырғыз: фармакопеялык же расмий жазуулар
4. Өзбек: farmakopeynye yoki rasmiy retseptlar
5. Түрік: farmakope veya resmi reçeteler
6. Ағылшын: pharmacopoeia or official prescriptions
7. Испан: recetas farmacopeas o oficiales
8. Неміс: Arzneibuchregister oder offizielle
9. Француз: prescriptions pharmacopées ou officielles
10. Бекітілген нұсқасы- бекітілмеген
11. Заңнамадағы қолданысы – заңнамалық қолданыста жоқ
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Жазылым - дәрілік препаратқа кіретін барлық ингредиенттер мен олардың мөлшері (негізгі дәрілік зат, қосалқы және қажет болған жағдайда түзетуші және қалыптастырушы) туралы жазылым.
2. Әзербайжан: şəhərim:
3. Қырғыз: өтүү
4. Өзбек: ro`yxatdan o`tish
5. Түрік: bir içki iç
6. Ағылшын: registration
7. Испан: modelo de escritura
8. Неміс: Schreibvorlage
9. Француз: modèle d`écriture
10. Бекітілген нұсқасы- бекітілмеген
11. Заңнамадағы қолданысы – «»Қазақстан Республикасы Үкіметінің Қаулысы 1998 жылғы 18 желтоқсан N 1297 Қазақстан Республикасының Еуропа Қайта жаңарту және Даму Банкінің жарғылық капиталын ұлғайтуға арналған жазылымға төлем жасау туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің Қаулысы 1998 жылғы 18 желтоқсан N 1297» нұсқасында қолданылған.
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Ерітіндінің жазылымы – Ерітінділердің қысқаша және кеңейтілген жазылулары.
2. Әзербайжан: məhlulun itməsi
3. Қырғыз: эритмени өткөрүп жиберүү
4. Өзбек: eritma buyurish
5. Түрік: çözeltiyi iç
6. Ағылшын: prescription of the solution
7. Испан: solución de prescripción
8. Неміс: das Rezept der Lösung
9. Француз: prescription de la solution
10. Бекітілген нұсқасы- сулы ерітінділер - водные растворы (2021).
11. Заңнамадағы қолданысы- заңнамалық қолданыста жоқ
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Жүктілікке қарсы дәрі-дәрмектер - Жүктілікке қарсы қолданылатын дәрі-дәрмектер
2. Әзербайжан: kontraseptiv
3. Қырғыз: бойго бүтүрбөөчү
4. Өзбек: kontratseptiv vositalar
5. Түрік: kontraseptif
6. Ағылшын: contraceptive
7. Испан: anticonceptivo
8. Неміс: empfängnisverhütend
9. Француз: contraceptif
10. Бекітілген нұсқасы- бекітілмеген
11. Заңнамадағы қолданысы- заңнамалық қолданыста жоқ
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Микробқа қарсы тұрақтандырғыштар (консерванттар) - дәрі-дәрмектерде микроорганизмдердің ластануы мен көбеюін болдырмау үшін қолданылатын қосымша заттар.
2. Әзербайжан: antimikrobiyal stabilizatorlar (konservantlar)
3. Қырғыз: микробго каршы стабилизаторлор (консерванттар)
4. Өзбек: antimikrobiyal stabilizatorlar (konservantlar)
5. Түрік: antimikrobiyal stabilizatörler (koruyucular)
6. Ағылшын: antimicrobial stabilizers (preservatives)
7. Испан: estabilizadores antimicrobianos (conservantes)
8. Неміс: antimikrobielle Stabilisatoren (Konservierungsstoffe)
9. Француз: stabilisateurs antimicrobiens (conservateurs)
10. Бекітілген нұсқасы- бекітілмеген
11. Заңнамадағы қолданысы- заңнамалық қолданыста жоқ
12. Ұсыныстар: қолдаймыз.

Дефинициясы1. Ысқылап өткізу - біркелкі консистенция беру үшін өнімді електен өткізу арқылы ұнтақтаудан тұратын механикалық өңдеу.
2. Әзербайжан: sürtünmə
3. Қырғыз: сүртүү
4. Өзбек: ishqalanish
5. Түрік: sürtünme
6. Ағылшын: rubbing
7. Испан: frotamiento
8. Неміс: Reiben
9. Француз: frottement
10. Бекітілген нұсқасы: -
11. Заңнамадағы қолданысы: протирание – сүрту
ысқылау – протирка
12. Орыс тіліндегі «протирание» сөзі қазақ тіліне өзінің қолданылған мәнмәтіндегі мағынасына байланысты «ысқылау», «сүрту», «сүртілу», «үйкелену», «үгілу», «қажалу», «үгу», «езгілеу», «жұқару» сөздерімен, «ысқылап өткізу», «үгіліп түсу», «сүртіп тазарту», «қажалтып тоздыру» сөз тіркестерімен аударылады. Бұл жайт аталған сөздің қолданылған мәнмәтіндегі мағынасына байланысты туындап отыр.

Дефинициясы1. Таблеткалардың беріктілігі - таблеткаларды үгіткендегі белгілі бір жағдайларда болатын таблеткалардың қысымға тұрақтылығы.
Таблетка - лат. tabula «тақта, плита».
2. Әзербайжан: tablet gücü
3. Қырғыз: таблетка кубаты
4. Өзбек: planshet kuchi
5. Түрік: tablet gücü
6. Ағылшын: tablet strength
7. Испан: fuerza de la tableta
8. Неміс: Tablettenstärke
9. Француз: solidité de la tablette
10. Бекітілген нұсқасы: ударная прочность - соққыға беріктік (2018 жылғы 14 желтоқсан)
каркасная таблетка - каркасты таблетка (2021 жылғы 19 қараша)
11. Заңнамадағы қолданысы: прочность – беріктік
таблетка – таблетка
12. Орыс тіліндегі «прочность» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «беріктік» сөзі бекітілсе, заңнамада «беріктік» сөзімен аударылған. Орыс тіліне латын тілінен енген (лат. tabula «тақта, плита») «таблетка» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «таблетка» сөзі бекітілген, заңнамада «таблетка» сөзімен аударылған. Бекітілген терминдер сөздігін және заңнамадағы қолданысын негізге ала отырып, орыс тіліндегі «прочность таблеток» сөз тіркесі қазақ тіліне «таблеткалардың беріктілігі» сөз тіркесімен аударылғаны жөн деп есептейміз.

Дефинициясы1. Психикалық симптомдар - психикалық белсенділіктің кез келген ауытқуына тән көрінісі немесе сыртқы белгісі (мысалы, сананың, зейіннің, ерік-жігердің бұзылуы, қабылдау, ойлау, ақыл-ой, есте сақтау, эмоциялар немесе қозғалыс бұзылуының белгісі). Психика - грек. psychikos «жан». Симптом – көне грек. σύμπτωμα «кездейсоқтық».
2. Әзербайжан: psixi simptomlar
3. Қырғыз: психикалык белгилер
4. Өзбек: ruhiy alomatlar
5. Түрік: zihinsel belirtiler
6. Ағылшын: mental symptoms
7. Испан: síntomas mentales
8. Неміс: psychische Symptome
9. Француз: symptômes mentaux
10. Бекітілген нұсқасы: агранулоцитоз симптоматический - симптомдық агранулоцитоз (2017 жылғы 10 қараша); болезнь психическая - психикалық ауру (2017 жылғы 13 желтоқсан)
11. Заңнамадағы қолданысы: психическая – психикалық
симптом – симптом
12. Орыс тіліне грек тілінен енген (грек. psychikos «жан») «психический» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «психикалық» сөзі бекітілген, заңнамада «психикалық» сөзімен аударылған. Орыс тіліне көне грек тілінен енген (көне грек. σύμπτωμα «кездейсоқтық») «симптоматический» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «симптомдық» сөзі бекітілген, заңнамада «симптом» сөзі «симптом» сөзімен аударылған. Бекітілген терминдер сөздігін және заңнамадағы қолданысын негізге ала отырып, орыс тіліндегі «психические симптомы» сөз тіркесі қазақ тіліне «психикалық симптомдар» сөз тіркесімен аударылғаны жөн деп есептейміз.

Дефинициясы1. Психофизиологиялық талаптар – адамның кәсіби қызметке қабілеттілігін және оның психофизиологиялық қасиеттерін анықтайтын талаптар.
Психика - грек. psychikos «жан»
Физиология - лат φύσις «табиғат» + λόγος «сөз».
2. Әзербайжан: psixofizioloji tələblər
3. Қырғыз: психофизиологиялык талаптар
4. Өзбек: psixofiziologik talablar
5. Түрік: psikofizyolojik gereksinimler
6. Ағылшын: psychophysiological requirements
7. Испан: requisitos psicofisiológicos
8. Неміс: psychophysiologische Voraussetzungen
9. Француз: exigences psychophysiologiques
10. Бекітілген нұсқасы: физиологический идеализм - физиологиялық идеализм (2018 жылғы 14 желтоқсан); болезнь психическая - психикалық ауру (2017 жылғы 13 желтоқсан)
требование – талап (2016 жылғы 8 желтоқсан)
11. Заңнамадағы қолданысы: психофизиологическое и полиграфологическое исследование - психологиялық-физиологиялық және полиграфологиялық зерттеулер
требование - талап

12. Орыс тіліне грек тілінен енген (грек. psychikos «жан») «психический» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «психикалық» сөзі бекітілген, заңнамада «психикалық» сөзімен аударылған. Орыс тіліне латын тілінен енген (лат. φύσις «табиғат» + λόγος «сөз») «физиологический» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «физиологиялық» сөзі бекітілген, заңнамада «психофизиологическое» сөзі «психологиялық-физиологиялық» сөзімен аударылған.
Орыс тіліндегі «требование» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «талап» сөзі бекітілсе, заңнамада «талап» сөзімен аударылған. Бекітілген терминдер сөздігін және заңнамадағы қолданысын негізге ала отырып, орыс тіліндегі «психофизиологические требования» сөз тіркесі қазақ тіліне «психофизиологиялық талаптар» немесе «психологиялық-физиологиялық талаптар» сөз тіркесімен аударылғаны жөн деп есептейміз.

Дефинициясы1. Ара балауызы - ара ұяшықтарын салу үшін бал араларының балауыз бездері шығаратын органикалық заттар.
2. Әзербайжан: arı mumu
3. Қырғыз: бал мому
4. Өзбек: asal mumi
5. Түрік: arı mumu
6. Ағылшын: beeswax
7. Испан: cera de abejas
8. Неміс: Bienenwachs
9. Француз: cire d`abeille
10. Бекітілген нұсқасы: восковая спелость - балауызданып пісу (ауыл шар.) (1971-1981)
11. Заңнамадағы қолданысы: пчелиный воск - ара балауызы
12. Орыс тіліндегі «восковая» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «балауыз» сөзі бекітілсе, заңнамада «пчелиный воск» сөз тіркесі «ара балауызы» сөз тіркесімен аударылған. Бекітілген терминдер сөздігін және заңнамадағы қолданысын негізге ала отырып, орыс тіліндегі «пчелиный воск» сөз тіркесі қазақ тіліне «ара балауызы» сөз тіркесімен аударылғаны жөн деп есептейміз.

Дефинициясы1. Тозаңдық (тозаңқап) - тозаң шығаратын, сақтайтын және тарататын гүлдің бөлігі (еркек гаметалары немесе жыныс жасушалары бар зат).
2. Әзербайжан: anter
3. Қырғыз: антерея
4. Өзбек: anter
5. Түрік: anter
6. Ағылшын: anther
7. Испан: antera
8. Неміс: Staubbeutel
9. Француз: anthère

10. Бекітілген нұсқасы: пыльник – тозаңдық (1971-1981)

11. Заңнамадағы қолданысы: пыльник – тозаңдық

12. Орыс тіліндегі «пыльник» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «тозаңдық» сөзі бекітілсе, заңнамада «тозаңдық» сөзімен аударылған.
Бекітілген терминдер сөздігін және заңнамадағы қолданысын негізге ала отырып, орыс тіліндегі «пыльник» сөз тіркесі қазақ тіліне «тозаңдық» сөз тіркесімен аударылғаны жөн деп есептейміз.

Дефинициясы1. Радиациялық стерилдеу - бактерияларды, вирустар мен саңырауқұлақтарды тиімді инактивациялауға мүмкіндік беретін әдіс, орау процесінде қолданған кезде бұл әдіс медициналық құрылғылардың, құралдар мен шығын материалдарының сенімділігі мен қауіпсіздігіне кепілдік береді.
Радиация – лат. radiātio «жарқырау, жарқыл, сәулелену», radiāre «сәуле шығару, жарқырау, нұрлану», radius «таяқша, сәуле, радиус»
Стерилиза́ция – лат. sterilis — бедеу, жеміссіз, тумайтын, тұқымсыз, тұл, ұрықсыз, құнарсыз

2. Әзербайжан: radiasiya sterilizasiyası
3. Қырғыз: радиациялык стерилизация
4. Өзбек: radiatsiya sterilizatsiyasi
5. Түрік: radyasyon sterilizasyonu
6. Ағылшын: radiation sterilization
7. Испан: esterilización por radiación
8. Неміс: Strahlensterilisation
9. Француз: stérilisation par rayonnement

10. Бекітілген нұсқасы: радиационный пояс - радиациялық белдеу (2018 жылғы 29 қараша); стерильный – стерильді (2014 жылғы 11 желтоқсан)

11. Заңнамадағы қолданысы: радиационный – радиациялық
стерилизация – стерилизация, стерильдеу

12. Орыс тіліне латын тілінен енген (лат. radiātio «жарқырау, жарқыл, сәулелену», radiāre «сәуле шығару, жарқырау, нұрлану», radius «таяқша, сәуле, радиус») «радиационный» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «радиациялық» сөзі бекітілген, заңнамада «радиациялық» сөзімен аударылған.
Орыс тіліне латын тілінен енген (лат. sterilis — бедеу, жеміссіз, тумайтын, тұқымсыз, тұл, ұрықсыз, құнарсыз») «стерильный» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «стерильді» сөзі бекітілген, заңнамада «стерилизация» сөзі «стерилизация», «стерильдеу» сөздерімен аударылған.
Бекітілген терминдер сөздігін және заңнамадағы қолданысын негізге ала отырып, орыс тіліндегі «радиационная стерилизация» сөз тіркесі қазақ тіліне «радиациялық стерилдеу» сөз тіркесімен аударылғаны жөн деп есептейміз.

Дефинициясы1. Радийфармацевтік препараттар - радиоизотопты диагностикаға, терапияға немесе медико-биологиялық зерттеулерге арналған, радионуклидтермен синтезделетін органикалық немесе бейорганикалық текті заттар.
Радио - лат. radiare, radio «шығару, сәулелендіру, барлық бағытта сәулелендіру»; radius «сәуле».
Фармацевтика - лат. pharmaceuticus «дәрілік».
Препарат - лат. praeperetum «дәрілік зат, препарат».

2. Әзербайжан: radiofarmasevtiklər
3. Қырғыз: радиофармацевтикалук препараттар
4. Өзбек: radiofarmatsevtika
5. Түрік: radyofarmasötikler
6. Ағылшын: radiopharmaceuticals
7. Испан: radiofármacos
8. Неміс: Radiopharmazeutika
9. Француз: radiopharmaceutiques

1. Бекітілген нұсқасы: антисептические препараты - антисептик препараттар (2017 жылғы 10 қараша); фармацевт – фармацевт (2018 жылғы 27 маусым)
радиоэлектронное устройство - радийэлектронды құрылғы (2020 жылғы 9 қазан); радиоэлектроника – радиоэлектроника (2018 жылғы 5 қазан)

11. Заңнамадағы қолданысы: радиофармацевтические препараты - радиофармацевтикалық препараттар

12. Орыс тіліне латын тілінен енген (лат. radiare, radio «шығару, сәулелендіру, барлық бағытта сәулелендіру»; radius «сәуле») «радио» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «радий», «радио» сөздері бекітілген.
Орыс тіліне латын тілінен енген (лат. pharmaceuticus «дәрілік») «фармацевт» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «фармацевт» сөзі бекітілген.
Орыс тіліне латын тілінен енген (лат. praeperetum «дәрілік зат, препарат») «препарат» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «препарат» сөзі бекітілген.
Орыс тіліндегі «радиофармацевтические препараты» сөз тіркесі заңнамада «радиофармацевтикалық препараттар» сөз тіркесімен аударылған.
Бекітілген терминдер сөздігін және заңнамадағы қолданысын негізге ала отырып, орыс тіліндегі «радиофармацевтические препараты» сөз тіркесі қазақ тіліне «радийфармацевтік препараттар» сөз тіркесімен аударылғаны жөн деп есептейміз.

Дефинициясы1. Гомеопатиялық сұйылту - гомеопатиялық ерітінділерді шайқау, гомеопатиялық тритурациялар, гомеопатиялық матрицалардың тұнбалары арқылы біртіндеп сұйылту процесі.
Гомеопатия - грек. μμοιος «ұқсас» + πάθος «ауру».

2. Әзербайжан: damazlıq homeopatik
3. Қырғыз: гомеопатиялык суйук
4. Өзбек: naslchilik gomeopatik
5. Түрік: üreme homeopatik
6. Ағылшын: breeding homeopathic
7. Испан: reproducción homeopática
8. Неміс: Homöopathie züchten
9. Француз: élevage homéopathique

10. Бекітілген нұсқасы: -

11. Заңнамадағы қолданысы: гомеопатическое средство - гомеопатиялық құралдар
сұйылтуға арналған пробирка - пробирка для разбавителя; сұйылту - конденсирование

12. Орыс тіліне грек тілінен енген (грек. μμοιος «ұқсас» + πάθος «ауру») «гомеопатическое» сөзі заңнамада «гомеопатиялық» сөзімен аударылған.
Заңнамадағы қолданысын негізге ала отырып, орыс тіліндегі «разведение гомеопатическое» сөз тіркесі қазақ тіліне «гомеопатиялық сұйылту» сөз тіркесімен аударылғаны жөн деп есептейміз.

Дефинициясы1. Дәрілік заттектердің ыдырауы - дәрілік заттарды өндіруші мәлімдеген оның сапалық сипаттамаларының төмендеуіне әкелетін физикалық немесе химиялық процестер.

2. Әзербайжан: dərmanların deqradasiyası
3. Қырғыз: дарылардын бузулушу
4. Өзбек: dorilarning degradatsiyasi
5. Түрік: ilaçların bozulması
6. Ағылшын: degradation of drugs
7. Испан: degradación de las drogas
8. Неміс: Abbau von Medikamenten
9. Француз: dégradation des médicaments

10. Бекітілген нұсқасы: разложение – жіктеу (1995); напряжение разложения – ыдырау кернеуі (2006 жылғы 23 желтоқсан)
лекарственное вещество - дәрілік заттек (2021 жылғы 19 қараша)
обращение лекарственных средств - дәрілік заттардың айналысы (2011 жылғы 9 желтоқсан); радиоактивное вещество - радийбелсенді зат (2018 жылғы 29 қараша); вещество ядовитое - улы заттек (2017 жылғы 13 желтоқсан)

11.Заңнамадағы қолданысы: фотохимическое разложение - фотохимиялық ыдырау
лекарственное вещество - дәрілік заттек

12. Орыс тіліндегі «разложение» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «жіктеу», «ыдырау» сөздері бекітілген. Бұл жайт аталған сөздің қолданылған мәнмәтіндегі мағынасына байланысты туындап отыр.
Орыс тіліндегі «лекарственное» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «дәрілік» сөзі бекітілсе, заңнамада «дәрілік» сөзімен аударылған.
Орыс тіліндегі «вещество» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «зат», «заттек» сөздері бекітілсе, заңнамада «зат», «заттек» сөздерімен аударылған.
Бекітілген терминдер сөздігін және заңнамадағы қолданысын негізге ала отырып, орыс тіліндегі «разложение лекарственных веществ» сөз тіркесі қазақ тіліне «дәрілік заттектердің ыдырауы» сөз тіркесімен аударылғаны жөн деп есептейміз.

Дефинициясы1. Жағу – емдік-профилактикалық мақсатта кез келген заттың, терінің бетіне сұйық, жағатын дәрілік зат, препартты жаю, құю.
2. Әзербайжан: yaxmaq
3. Қырғыз: жагуу
4. Өзбек: surtish
5. Түрік: lekeleme
6. Ағылшын: smear
7. Испан: frotis
8. Неміс: Abstrich
9. Француз: diffamer
10. Бекітілген нұсқасы: -
11. Заңнамадағы қолданысы: не дольжны размазываться - жағылмауы тиіс

12. Орыс тіліндегі «размазывать» сөзі заңнамада «жағылу» сөзімен аударалғын. Осы нұсқаны қолданған жөн.

Дефинициясы1. Саңылаулардың мөлшері – саңылауларға қатысты олар алатын максималды көлем.

2. Әзербайжан: məsamə ölçüsü
3. Қырғыз: тешик өлчөмү
4. Өзбек: teshik hajmi
5. Түрік: gözenek büyüklüğü
6. Ағылшын: pore size
7. Испан: tamaño de poro
8. Неміс: Porengröße
9. Француз: taille des pores

10. Бекітілген нұсқасы: размеры пламени - жалын мөлшері (2016 жылғы 9 желтоқсан)
размеры пламени – жалын мөлшері (2016 жылғы 9 желтоқсан)
электр кедергiсінің өлшемі – мера электрического сопротивления (2018 жылғы 29 қараша)
өлшем бірлігі – единица измерения (2016 жылғы 28 маусым)
объем спроса – сұраныс көлемі (2017 жылғы 10 қараша)

11. Заңнамадағы қолданысы: размер – мөлшер, өлшем, көлем
саңылау – зазор

12. Орыс тіліндегі «размер» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «мөлшер» сөзі бекітілген, заңнамада «көлем», «өлшем», «көлем» сөздерімен аударылған.
Сонымен қатар қазақ тіліндегі «өлшем» сөзі орыс тіліндегі «мера», «измерение» сөздерінің баламасы ретінде бекітілсе, заңнамада «мера», «измерение», «величина» сөздерінің баламасы ретінде алынған.
Сонымен қатар қазақ тіліндегі «саңылау» сөзі орыс тіліндегі «щель», «зазор», «отверствие» сөздерінің баламасы ретінде бекітілсе, заңнамада «щель», «зазор», «отверствие» сөздерінің баламасы ретінде алынған. Бұл жайт аталған сөздің қолданылған мәнмәтіндегі мағынасына байланысты туындап отыр.
Бекітілген терминдер сөздігін және заңнамадағы қолданысын негізге ала отырып, орыс тіліндегі «размер пор» сөз тіркесі қазақ тіліне «саңылаулардың мөлшері» сөз тіркесімен аударылғаны жөн деп есептейміз.

Дефинициясы1. Бөлшектердің мөлшері - қолданыстағы және сәйкес өлшеу әдістерінің бірімен анықталатын жеке бөлшектің бақыланатын сызықтық өлшемі.

2. Әзербайжан: hissəcik ölçüsü
3. Қырғыз: бөлүкчөлөрдүн өлчөмү
4. Өзбек: zarracha hajmi
5. Түрік: parçacık boyutu
6. Ағылшын: particle size
7. Испан: tamaño de partícula
8. Неміс: Partikelgröße
9. Француз: la taille des particules

10. Бекітілген нұсқасы: размеры пламени - жалын мөлшері (2016 жылғы 9 желтоқсан)
размеры пламени – жалын мөлшері (2016 жылғы 9 желтоқсан)
электр кедергiсінің өлшемі – мера электрического сопротивления (2018 жылғы 29 қараша)
өлшем бірлігі – единица измерения (2016 жылғы 28 маусым)
объем спроса – сұраныс көлемі (2017 жылғы 10 қараша)
сигма-частица - сигма-бөлшек (2019 жылғы 5 сәуір)

11. Заңнамадағы қолданысы: размер – мөлшер, өлшем
частица - бөлшек

12. Орыс тіліндегі «размер» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «мөлшер» сөзі бекітілген, заңнамада «көлем», «өлшем», «көлем» сөздерімен аударылған.
Сонымен қатар қазақ тіліндегі «өлшем» сөзі орыс тіліндегі «мера», «измерение» сөздерінің баламасы ретінде бекітілсе, заңнамада «мера», «измерение», «величина» сөздерінің баламасы ретінде алынған.
Орыс тіліндегі «частица» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «бөлшек» сөзі бекітілген, заңнамада «бөлшек» сөзімен аударылған.
Бекітілген терминдер сөздігін және заңнамадағы қолданысын негізге ала отырып, орыс тіліндегі «размер частиц» сөз тіркесі қазақ тіліне «бөлшектердің мөлшері» сөз тіркесімен аударылғаны жөн деп есептейміз.

Дефинициясы1. Симптомдарды ранжирлеу - реперториумдарға тән қасиет. Ол, әдетте, тиісті белгілерге қатысты дәрі-дәрмектердің аттары жазылатын белгілі бір қаріптер түрінде ұсынылады.
Симптом – көне грек. σύμπτωμα «кездейсоқтық».
Ранжирование – фр. ranger – «ретке келтіру».

2. Әзербайжан: simptom sıralaması
3. Қырғыз: симптомдордун рейтинги
4. Өзбек: симптомдордун рейтинги
5. Түрік: semptom sıralaması
6. Ағылшын: symptom ranking
7. Испан: clasificación de síntomas
8. Неміс: Symptom-Ranking
9. Француз: classement des symptômes

10. Бекітілген нұсқасы: агранулоцитоз симптоматический - симптомдық агранулоцитоз (2017 жылғы 10 қараша)
ранжировать – саралау (2018 жылғы 14 желтоқсан); ранжирование данных - деректерді ранжирлеу (2021 жылғы 3 қыркүйек); ранжирование сайтов - сайттарды саралау (2021 жылғы 19 қараша)

11. Заңнамадағы қолданысы: ранжирование - ранжирлеу
симптом – симптом

12. Орыс тіліне көне грек тілінен енген (көне грек. σύμπτωμα «кездейсоқтық») «симптоматический» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «симптомдық» сөзі бекітілген, заңнамада «симптом» сөзі «симптом» сөзімен аударылған.
Орыс тіліне француз тілінен енген (фр. ranger – «ретке келтіру») «ранжирование» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «ранжирлеу», «саралау» сөздері бекітілген, заңнамада «ранжирлеу» сөзімен аударылған.
Сонымен қатар қазақ тіліндегі «саралау» сөзі орыс тіліндегі «дифференциация» сөзінің баламасы ретінде бекітілген.
Бекітілген терминдер сөздігін және заңнамадағы қолданысын негізге ала отырып, орыс тіліндегі «ранжирование симптомов» сөз тіркесі қазақ тіліне «симптомдарды ранжирлеу» сөз тіркесімен аударылғаны жөн деп есептейміз.

Дефинициясы1. Жара кеңейткіш - аз серпімді жұмсақ тіндерден немесе қабырғалардан пайда болған жараның шеттерін хирург көмекшісінің жәрдемінсіз ұзақ уақыт бойы белгіленген күйде ұстау үшін, жараның шеттерін белгілі бір мөлшерде реттелетін сұйылту үшін арналған хирургиялық құрал.

2. Әзербайжан: retraktor
3. Қырғыз: жарану кеңейтүүчү
4. Өзбек: tortuvchi
5. Түрік: retraktör
6. Ағылшын: retractor
7. Испан: retractor
8. Неміс: Retraktor
9. Француз: rétracteur

10. Бекітілген нұсқасы: векорасширитель – қабақкеңейткіш (2017 жылғы 13 желтоқсан)

11. Заңнамадағы қолданысы: ранорасширитель - жарақатты кеңейткіш

12. Орыс тіліндегі «расширитель» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «кеңейткіш» сөзі бекітілсе, заңнамада «ранорасширитель» сөзі «жарақатты кеңейткіш» сөз тіркесімен аударылған.
Бекітілген терминдер сөздігін және заңнамадағы қолданысын негізге ала отырып, орыс тіліндегі «ранорасширитель» сөзі қазақ тіліне «жара кеңейткіш» сөз тіркесімен аударылғаны жөн деп есептейміз.

Дефинициясы1. Ажыратушы әсер - денелердің беткі қабаттарының арасындағы сұйықтықтың немесе газдың жұқа қабатының (үлдірдің) жай-күйін сипаттайтын термодинамикалық көрсеткіш.

2. Әзербайжан: qıvrım hərəkəti
3. Қырғыз: кыюу аракети
4. Өзбек: tishlash harakati
5. Түрік: kama eylemi
6. Ағылшын: wedging action
7. Испан: acción de cuña
8. Неміс: Keilwirkung
9. Француз: action de calage

10. Бекітілген нұсқасы: действие тактическое – тактикалық әрекет (2019 жылғы 6 желтоқсан); действие ударов – соққы әсерi (2019 жылғы 6 желтоқсан); следственное действие – тергеу амалдары (2018 жылғы 5 қазан); прекращение действия договора – шарттың қолданылуын тоқтату (2013); военные действия – соғыс қимылдары (1971-1981)

11. Заңнамадағы қолданысы: подналадка расклинивающих ножей - сынамен жаратын пышақтарды баптау
действие – әрекет, іс-әрекет, іс-қимыл, қимыл, қолданылу, амал, әсер

12. Орыс тіліндегі «действие» сөзі қазақ тіліне қолданылатын саласына және мәнмәтінге байланысты «әрекет», «іс-әрекет», «қимыл», «іс-қимыл», «қолданылу», «амал», «әсер» сөздерімен аударылады. Бұл жайт аталған сөздің қолданылған мәнмәтіндегі мағынасына байланысты туындап отыр.
Орыс тіліндегі «подналадка расклинивающих ножей» заңнамада «сынамен жаратын пышақтарды баптау» сөз тіркесімен аударылады.
Бекітілген терминдер сөздігіндегі баламасын және заңнамадағы қолданысын негізге ала отырып, «расклинивающее действие» сөз тіркесі қазақ тіліне мәнмәтіндегі жұмсалымына орай «ажыратушы әсер» сөз тіркесімен аударылуы қажет деп санаймыз.

Дефинициясы1. Ыдырағыштық - үлгінің (таблеткалар, капсулалар) сұйық ортада құрамдас бөлшектерге бөлініп, суспензияға, борпылдақ массаға, ұнтақ суспензиясына немесе түйіршікке айналу мүмкіндігі.

2. Әзербайжан: parçalanma
3. Қырғыз: ажыроо
4. Өзбек: parchalanish
5. Түрік: parçalanma
6. Ағылшын: disintegration
7. Испан: desintegración
8. Неміс: Zerfall
9. Француз: désintégration

10. Бекітілген нұсқасы: фазорасщепитель – фазаыдыратқыш (2016 жылғы 28 маусым)

11. Заңнамадағы қолданысы: сравнительной распадаемость – салыстырмалы ыдырау

12. Орыс тіліндегі «расщепитель» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «ыдыратқыш» сөзі бекітілсе, заңнамада «распадаемость» сөзі «ыдырау» сөзімен аударылған.
Бекітілген терминдер сөздігін және заңнамадағы қолданысын негізге ала отырып, орыс тіліндегі «распадаемость» сөзі қазақ тіліне «ыдырағыштық» сөзімен аударылғаны жөн деп есептейміз.

Дефинициясы1. Таблеткалардың ыдырағыштығы - фармакологиялық құжатта немесе нормативтік құжаттамада көрсетілген жағдайларда белгілі бір уақыт аралығында таблеткалар мен капсулалардың сұйық ортада ыдырау қабілетін анықтауға арналған сынақ.
Таблетка – лат. tabula «тақтайша, плита».

2. Әзербайжан: tabletlərin parçalanması
3. Қырғыз: таблеткалардын ажыроо
4. Өзбек: planshetlarning parchalanishi
5. Түрік: tabletlerin parçalanması
6. Ағылшын: disintegration of tablets
7. Испан: desintegración de tabletas
8. Неміс: Zerfall von Tabletten
9. Француз: tabletlerin parçalanması

10. Бекітілген нұсқасы: фазорасщепитель – фазаыдыратқыш (2016 жылғы 28 маусым)

11. Заңнамадағы қолданысы: сравнительной распадаемость – салыстырмалы ыдырау
таблетка – таблетка

12. Орыс тіліндегі «расщепитель» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «ыдыратқыш» сөзі бекітілсе, заңнамада «распадаемость» сөзі «ыдырау» сөзімен аударылған.
Орыс тіліне латын тілінен енген (лат. tabula «тақта, плита») «таблетка» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «таблетка» сөзі бекітілген, заңнамада «таблетка» сөзімен аударылған.
Бекітілген терминдер сөздігін және заңнамадағы қолданысын негізге ала отырып, орыс тіліндегі «распадаемость таблеток» сөз тіркесі қазақ тіліне «таблеткалардың ыдырағыштығы» сөз тіркесімен аударылғаны жөн деп есептейміз.

Дефинициясы1. Асқазанның бұзылуы, асқазан жұмысының бұзылуы, асқазанның ауруы - іштің жоғарғы бөлігінде ауырсыну орын алатын жағдай. Сонымен қатар, жүрек айну, ентігу, жүрек айнуы, кейде өңеш пен жұтқыншақтың тітіркенуі сезіледі, құсу, қышу, асқазанның толып кету сезімі пайда болады.

2. Әзербайжан: mədə narahatlığı
3. Қырғыз: ашказан ооруу
4. Өзбек: oshqozon buzilishi
5. Түрік: mide bozukluğu
6. Ағылшын: stomach upset
7. Испан: malestar estomacal
8. Неміс: Magenverstimmung
9. Француз: maux d`estomac

10. Бекітілген нұсқасы: вегетативные расстройства - вегетативтік бұзылыстар (2017 жылғы 13 желтоқсан); расстройство внимания - зейін бұзылуы (псих.) (1971-1981)
атония желудка - асқазан атониясы (2017 жылғы 10 қараша)

11. Заңнамадағы қолданысы: расстройство – бұзылу
желудок - асқазан

12. Орыс тіліндегі «расстройство» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «бұзылыс», «бұзылу» сөздері бекітілсе, заңнамада «бұзылу» сөзімен аударылған.
Орыс тіліндегі «желудок» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «асқазан» сөзі бекітілсе, заңнамада «асқазан» сөзімен аударылған.
Бекітілген терминдер сөздігін және заңнамадағы қолданысын негізге ала отырып, орыс тіліндегі «расстройство желудка» сөз тіркесі қазақ тіліне «асқазанның бұзылуы», «асқазан жұмысының бұзылуы», «асқазанның ауруы» сөз тіркестерінің бірімен аударылғаны жөн деп есептейміз.

Дефинициясы1. Гомеопатиялық ерітінді - белсенді құрамы сау адамдарда науқастың ауруының белгілеріне ұқсас белгілерді тудыратын сұйықтық.
Гомеопатия - грек. μμοιος «ұқсас» + πάθος «ауру».

2. Әзербайжан: homeopatik həll
3. Қырғыз: гомеопатиялык эритинди
4. Өзбек: gomeopatik eritma
5. Түрік: homeopatik çözüm
6. Ағылшын: homeopathic solution
7. Испан: solución homeopática
8. Неміс: homöopathische Lösung
9. Француз: solution homéopathique

10. Бекітілген нұсқасы: водный раствор - сулы ерітінді (2017 жылғы 13 желтоқсан)

11. Заңнамадағы қолданысы: гомеопатический лекарственный препарат - гомеопоэздік дәрілік препарат
раствор - ерітінді

12. Орыс тіліндегі «раствор» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «ерітінді» сөзі бекітілсе, заңнамада «ерітінді» сөзімен аударылған.
Орыс тіліне грек тілінен енген (грек. μμοιος «ұқсас» + πάθος «ауру») «гомеопатический» сөзі заңнамада «гомеопоэздік» сөзімен аударылған.
Бекітілген терминдер сөздігін және заңнамадағы қолданысын негізге ала отырып, орыс тіліндегі «раствор гомеопатический» сөз тіркесі қазақ тіліне «гомеопатиялық ерітінді» сөз тіркесімен аударылғаны жөн деп есептейміз.

Дефинициясы1. Сулы-тұзды балансты және қышқылды-сілтілі теңгерімді реттеуші ерітінділер – интестинальды сұйықтықтың жоғалуын тез және тиімді толтыруға, плазманың осмотикалық қысымын қалпына келтіруге, су-тұз алмасуын қалыпқа келтіруге, айналымдағы плазма мен дененің су ресурстарын көбейтуге мүмкіндік беретін кристаллоидты ерітінділер.
Баланс - лат. bilanx «екі салмақ ыдысы бар».
Регулятор - лат. regula «дұрыстық».

2. Әзербайжан: məhlullar - su-duz balansının və turşu-əsas vəziyyətinin tənzimləyiciləri
3. Қырғыз: эритмелер-суу-туз балансынын жана кислота-базалык абалын жөнгө салуучу
4. Өзбек: eritmalar - suv-tuz balansi va kislota-ishqor holatini regulyatorlari
5. Түрік: çözümler - su-tuz dengesi ve asit-baz durumu düzenleyicileri
6. Ағылшын: solutions - regulators of water-salt balance and acid-base state
7. Испан: soluciones - reguladores del equilibrio agua-sal y estado ácido-base
8. Неміс: Lösungen-Regulatoren des Wasser-Salz-Gleichgewichts und des Säure-Basen-Zustands
9. Француз: solutions-régulateurs de l`équilibre eau-sel et de l`état acido-basique

10. Бекітілген нұсқасы: водный раствор - сулы ерітінді (2017 жылғы 13 желтоқсан)
регулятор напряжения – кернеуреттегіш (2016 жылғы 28 маусым)
баланс – баланс (2018 жылғы 6 сәуір); водно-солевой баланс - су-тұз теңгерімі (2017 жылғы 13 желтоқсан)
кислота – қышқыл (2015 жылғы 14 желтоқсан)
центр основной - негізгі орталық (2020 жылғы 17 маусым)
категория состояния - жай-күй категориясы (2020 жылғы 25 қараша); именных состояний категория - есім күй категориясы (2020 жылғы 25 маусым); гражданское состояние - азаматтық хал-жағдаят (2018 жылғы 5 қазан); акт гражданско-го состояния - азаматтық хал актісі (2018 жылғы 27 маусым); контроль состояния пути - жол жағдайын бақылау (2015 жылғы 14 желтоқсан)

11. Заңнамадағы қолданысы: раствор – ерітінді; регулятор – реттегіш, реттеуші; вода – су; сол – тұз; баланс – баланс, теңгерім; кислота – қышқыл; основной – негізгі; состояние – жағдай, жай-күй, күй, ахуал

12. Орыс тіліндегі «раствор» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «ерітінді» сөзі бекітілсе, заңнамада «ерітінді» сөзімен аударылған.
Орыс тіліне латын тілінен енген (лат. regula «дұрыстық») «регулятор» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «реттегіш» сөзі бекітілген, заңнамада «реттегіш», «реттеуші» сөздерімен аударылған.
Орыс тіліне латын тілінен енген (лат. bilanx «екі салмақ ыдысы бар») «баланс» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «баланс», «теңгерім» сөздері бекітілген, заңнамада «баланс», «теңгерім» сөздерімен аударылған.
Орыс тіліндегі «водно-солевой баланс» сөзі тіркесінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «су-тұз теңгерімі» сөз тіркесі бекітілген.
Орыс тіліндегі «кислота» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «қышқыл» сөзі бекітілсе, заңнамада «қышқыл» сөзімен аударылған.
Орыс тіліндегі «основной» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «негізгі» сөзі бекітілсе, заңнамада «негізгі» сөзімен аударылған.
Орыс тіліндегі «состояние» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «жай-күй», «күй», «хал», «хал-жағдай» сөздері бекітілсе, заңнамада «жағдай», «жай-күй», «күй», «ахуал» сөздерімен аударылған.
Бекітілген терминдер сөздігін және заңнамадағы қолданысын негізге ала отырып, орыс тіліндегі «растворы-регуляторы водно-солевого баланса и кислотно-основного состояния» сөз тіркесі қазақ тіліне «сулы-тұзды балансты және қышқылды-сілтілі теңгерімді реттеуші ерітінділер» сөз тіркесімен аударылғаны жөн деп есептейміз.

Дефинициясы1. Сулы ерітінділер - еріткіш су болып табылатын ерітінді. Бұл, негізінен, химиялық теңдеулерде тиісті химиялық формулаға (aq) қосу арқылы көрсетіледі.

2. Әзербайжан: sulu məhlullar
3. Қырғыз: суулуу эритмелер
4. Өзбек: suvli eritmalar
5. Түрік: sulu çözeltiler
6. Ағылшын: aqueous solutions
7. Испан: soluciones acuosas
8. Неміс: wässrige Lösungen
9. Француз: solutions aqueuses

10. Бекітілген нұсқасы: водный раствор - сулы ерітінді (2017 жылғы 13 желтоқсан)

11. Заңнамадағы қолданысы: водный раствор - су ерітіндісі

12. Орыс тіліндегі «водный раствор» сөз тіркесінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «сулы ерітінді» сөз тіркесі бекітілсе, заңнамада «су ерітіндісі» сөз тіркесімен аударылған.
Заңнамадағы қолданысын негізге ала отырып, орыс тіліндегі «растворы водные» сөз тіркесі қазақ тіліне «сулы ерітінділер» сөз тіркесімен аударылғаны жөн деп есептейміз

Дефинициясы1. Инъекцияға арналған ерітінділер - инъекциялық енгізуге арналған тиісті еріткіштегі дәрілік заттың/заттардың сулы немесе сулы емес ерітіндісі.
Инъекция - лат. injectio «лақтыру».

2. Әзербайжан: inyeksiya üçün həllər
3. Қырғыз: инъекция үчүн еритиндилер
4. Өзбек: in`ektsiya uchun eritmalar
5. Түрік: enjeksiyon için çözümler
6. Ағылшын: solutions for injection
7. Испан: soluciones para inyección
8. Неміс: Lösungen zur Injektion
9. Француз: solutions injectables

10. Бекітілген нұсқасы: водный раствор - сулы ерітінді (2017 жылғы 13 желтоқсан)
вода для инъекций - инъекцияға арналған су (2017 жылғы 13 желтоқсан); инъекция – инъекция (2021 жылғы 19 қараша)

11. Заңнамадағы қолданысы: раствор – ерітінді; инъекция – инъекция; шаншу – укол

12. Орыс тіліндегі «раствор» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «ерітінді» сөзі бекітілсе, заңнамада «ерітінді» сөзімен аударылған.
Орыс тіліне латын тілінен енген (лат. injectio «лақтыру») «инъекция» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «инъекция» сөзі бекітілген, заңнамада «инъекция» сөзімен аударылған.
Бекітілген терминдер сөздігін және заңнамадағы қолданысын негізге ала отырып, орыс тіліндегі «растворы для инъекции» сөз тіркесі қазақ тіліне «инъекцияға арналған ерітінділер» сөз тіркесімен аударылғаны жөн деп есептейміз.

Дефинициясы1. Ысқылау (тритурация) - улы және күшті заттардың белгілі бір дәрежеде индифферентті заттармен құрғақ қоспалары, қор ретінде, ерітіндіде ысқылау арқылы дайындалады.
Тритурация - лат. trituratio «ысқылау».

2. Әзербайжан: sürtmək (tortmaq)
3. Қырғыз: сүртүү (тритурация)
4. Өзбек: ishqalanish (trituratsiya)
5. Түрік: ovma (öğütme)
6. Ағылшын: rubbing (trituration)
7. Испан: frotamiento (trituración)
8. Неміс: Reiben (Trituration)
9. Француз: frottement (trituration)

10. Бекітілген нұсқасы: -

11. Заңнамадағы қолданысы: ысқылау – протирка; растирание - уқалау

12. Орыс тіліндегі «растирание» сөзі қазақ тіліне өзінің қолданылған мәнмәтіндегі мағынасына байланысты «ысқылау», «үгу», «уқалау», «сипалау», «сылау», «үгілу», «ұнтақталу», «жағу» сөздерімен, «ысқылап сипау» сөз тіркесімен аударылады.

Дефинициясы1. Кеңейткіш құрал-саймандар - жараның шеттерін сұйылту және оларды белгілі бір қалыпта ұстау арқылы органға қол жеткізуді жеңілдететін хирургиялық құралдар.
Инструмент - лат. instrumentum «қару».

2. Әзербайжан: genişləndirən alətlər
3. Қырғыз: кеңейтүшү куралдар
4. Өзбек: kengaytiruvchi vositalar
5. Түрік: genişleyen araçlar
6. Ағылшын: expanding tools
7. Испан: herramientas de expansión
8. Неміс: Erweiterungswerkzeuge
9. Француз: outils d`expansion

10. Бекітілген нұсқасы: инструмент – құрал (2016 жылғы 28 маусым); зубные инструменты - тіс құрал-саймандары (2021 жылғы 19 қараша)

11. Заңнамадағы қолданысы: расширяющий – кеңейтетін
инструмент – құрал, құрал-сайман, аспап

12. Орыс тіліндегі «расширяющий» сөзі заңнамада «кеңейтетін» сөзімен аударылған.
Орыс тіліне латын тілінен енген (лат. instrumentum «қару») «инструмент» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «құрал», «құрал-сайман» сөздері бекітілген, заңнамада «құрал», «құрал-сайман», «аспап» сөздерімен аударылған.
Бекітілген терминдер сөздігін және заңнамадағы қолданысын негізге ала отырып, орыс тіліндегі «расширяющие инструменты» сөз тіркесі қазақ тіліне «кеңейткіш құрал-саймандар» сөз тіркесімен аударылғаны жөн деп есептейміз.

Дефинициясы1. Ұтымды дәрілік зат (тиімді дәрілік зат) - дәрілік препараттың оны енгізу және қолдану тәсілдеріне сәйкес келетін және қажетті емдік әсерге қол жеткізуді қамтамасыз ететін ұтымды жай-күйі.
Рациональная - лат. rationalis «ақылға қонымды».
Форма - лат. forma «форма, түр, бейне»

2. Әзербайжан: rasional dozaj forması
3. Қырғыз: рационалдуу дозалоо формасы
4. Өзбек: ratsional dozalash shakli
5. Түрік: rasyonel dozaj formu
6. Ағылшын: rational dosage form
7. Испан: forma de dosificación racional
8. Неміс: rationelle Darreichungsform
9. Француз: forme posologique rationnelle

10. Бекітілген нұсқасы: решение рациональное - ұтымды шешім (2016 жылғы 8 желтоқсан); уравнение рациональные - рационал теңдеу (2015 жылғы 6 қазан); рациональное использование недр - жер қойнауын тиімді пайдалану (2014 жылғы 11 желтоқсан)
обращение лекарственных средств - дәрілік заттардың айналысы (2011 жылғы 9 желтоқсан); радиоактивное вещество - радийбелсенді зат (2018 жылғы 29 қараша); вещество ядовитое - улы заттек (2017 жылғы 13 желтоқсан)
аналитическая форма глагола – етістіктің аналитикалық тұлғасы (2020 жылғы 25 маусым); форма дипломатическая - дипломатиялық форма (2019 жылғы 5 сәуір); форма права - құқық нысаны (2018 жылғы 6 сәуір); форма волны - толқын пiшiнi (2016 жылғы 28 маусым); форма – форма, түр (1971-1981)
лекарственная форма – дәрілік форма (2021 жылғы 19 қараша)

11. Заңнамадағы қолданысы: рациональное использования лекарственных средств – дәрілік заттардың ұтымды пайдалану; лекарственная форма – дәрілік зат

12. Орыс тіліне латын тілінен енген (лат. rationalis «ақылға қонымды») «рациональное» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «ұтымды», «тиімді», «рационал» сөздері бекітілген, заңнамада «ұтымды», «тиімді» сөздерімен аударылған.
Орыс тіліндегі «лекарственное» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «дәрілік» сөзі бекітілсе, заңнамада «дәрілік» сөзімен аударылған.
Орыс тіліне латын тілінен енген (лат. forma «форма, түр, бейне») «форма» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «тұлға», «форма», «нысан», «пішін», «түр» сөздері бекітілген, заңнамада «форма», «нысан», «пішін», «түр» сөздерімен аударылған.
Орыс тіліндегі «лекарственная форма» сөз тіркесі заңнамада «дәрілік зат» сөз тіркесімен аударылған.
Бекітілген терминдер сөздігін және заңнамадағы қолданысын негізге ала отырып, орыс тіліндегі «рациональная лекарственная форма» сөз тіркесі қазақ тіліне «ұтымды дәрілік зат» сөз тіркесімен аударылғаны жөн деп есептейміз.

Дефинициясы1. Дәрілік жазылымның тиімділігі (дәрілік нұсқаманың тиімділігі) - дайындалатын дәрілік заттың құрамын регламенттейтін ұтымды нұсқама.
Рациональность - лат. rationalis «ақылға қонымды».

2. Әзербайжан: reseptin rasionallığı
3. Қырғыз: рецепттин рационалдуулугу
4. Өзбек: retseptning ratsionalligi
5. Түрік: reçete rasyonelliği
6. Ағылшын: rationality of prescription
7. Испан: racionalidad de la prescripción
8. Неміс: Rationalität der Verschreibung
9. Француз: rationalité de la prescription

10. Бекітілген нұсқасы: решение рациональное - ұтымды шешім (2016 жылғы 8 желтоқсан); уравнение рациональные - рационал теңдеу (2015 жылғы 6 қазан); рациональное использование недр - жер қойнауын тиімді пайдалану (2014 жылғы 11 желтоқсан)
обращение лекарственных средств - дәрілік заттардың айналысы (2011 жылғы 9 желтоқсан); радиоактивное вещество - радийбелсенді зат (2018 жылғы 29 қараша); вещество ядовитое - улы заттек (2017 жылғы 13 желтоқсан)

11. Заңнамадағы қолданысы: рациональность – ұтымдылық

12. Орыс тіліне латын тілінен енген (лат. rationalis «ақылға қонымды») «рациональное» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «ұтымды», «тиімді», «рационал» сөздері бекітілген, заңнамада «рациональность» сөзі «ұтымдылық» сөздерімен аударылған.
Орыс тіліндегі «лекарственное» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «дәрілік» сөзі бекітілсе, заңнамада «дәрілік» сөзімен аударылған.
Бекітілген терминдер сөздігін және заңнамадағы қолданысын негізге ала отырып, орыс тіліндегі «рациональность лекарственной прописи» сөз тіркесі қазақ тіліне «дәрілік жазылымның тиімділігі» сөз тіркесімен аударылғаны жөн деп есептейміз.

Дефинициясы1. Реакциялық қабілет - берілген зат үшін мүмкін болатын реакциялардың әртүрлілігін де, олардың жылдамдығын да ескеретін заттардың химиялық белсенділігінің сипаттамасы.
Реакция - лат. re ... «қарсы» + actio «әрекет».

2. Әзербайжан: reaksiya qabiliyyəti
3. Қырғыз: реакция жөндөмдүүлүгү
4. Өзбек: reaktsiya qobiliyati
5. Түрік: reaksiyon yetenek
6. Ағылшын: reactionability
7. Испан: reacción capacidad
8. Неміс: reaktionFähigkeit
9. Француз: réaction capacité

10. Бекітілген нұсқасы: реакция – реакция (2016 жылғы 9 желтоқсан)
боевая способность – әскери қабілеттілік (2020 жылғы 17 маусым)

11. Заңнамадағы қолданысы: реакционная способность - реакциондық қасиет

12. Орыс тіліне латын тілінен енген (лат. re ... «қарсы» + actio «әрекет») «реакция» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «реакция» сөзі бекітілген, заңнамада «реакционная способность» сөз тіркесі «реакциондық қасиет» сөз тіркесімен аударылған.
Орыс тіліндегі «способность» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «қабілеттілік» сөзі бекітілген.
Бекітілген терминдер сөздігін және заңнамадағы қолданысын негізге ала отырып, орыс тіліндегі «реакционная способность» сөз тіркесі қазақ тіліне «реакциялық қабілет» сөз тіркесімен аударылғаны жөн деп есептейміз.

Дефинициясы1. Кескіш құрал-саймандар - кесу арқылы өңдеуге арналған құрал, яғни жоңқаларды алу үшін материалдың беткі қабаттарын бөлу арқылы жаңа беттерді құруға арналған құрал.
Инструмент - лат. instrumentum «қару».

2. Әзербайжан: kəsici alətlər
3. Қырғыз: кесүүчү аспаптар
4. Өзбек: kesish asboblari
5. Түрік: kesici aletler
6. Ағылшын: cutting tools
7. Испан: herramientas de corte
8. Неміс: Schneidewerkzeuge
9. Француз: Schneidewerkzeuge

10. Бекітілген нұсқасы: инструмент – құрал (2016 жылғы 28 маусым); зубные инструменты - тіс құрал-саймандары (2021 жылғы 19 қараша)

11. Заңнамадағы қолданысы: режущие инструменты – кескіш жабдықтар
инструмент – құрал, құрал-сайман, аспап, жабдық

12. Орыс тіліне латын тілінен енген (лат. instrumentum «қару») «инструмент» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «құрал», «құрал-сайман» сөздері бекітілген, заңнамада «құрал», «құрал-сайман», «аспап», «жабдық» сөздерімен аударылған.
Орыс тіліндегі «режущие инструменты» сөз тіркесі заңнамада «кескіш жабдықтар» сөз тіркесімен аударылған.
Бекітілген терминдер сөздігін және заңнамадағы қолданысын негізге ала отырып, орыс тіліндегі «режущие инструменты» сөз тіркесі қазақ тіліне «кескіш құрал-саймандар» сөз тіркесімен аударылғаны жөн деп есептейміз.

Дефинициясы1. Ректальды дәрілік зат - тік ішекке енгізу әдісімен дәрілік затқа немесе дәрілік өсімдік шикізатына берілетін, қажетті емдік әсерге қол жеткізілетін, қолдануға ыңғайлы жағдай.
Ректальный – лат. per rectum «тік ішек арқылы».
Форма - лат. forma «сыртқы көрініс».

2. Әзербайжан: rektal dozaj forması
3. Қырғыз: ректалды дозалоо формасы
4. Өзбек: rektal dozalash shakli
5. Түрік: rektal dozaj formu
6. Ағылшын: rectal dosage form
7. Испан: forma de dosificación rectal
8. Неміс: rektale Darreichungsform
9. Француз: ректалды дозалоо формасы

10. Бекітілген нұсқасы: обращение лекарственных средств - дәрілік заттардың айналысы (2011 жылғы 9 желтоқсан); радиоактивное вещество - радийбелсенді зат (2018 жылғы 29 қараша); вещество ядовитое - улы заттек (2017 жылғы 13 желтоқсан)
аналитическая форма глагола – етістіктің аналитикалық тұлғасы (2020 жылғы 25 маусым); форма дипломатическая - дипломатиялық форма (2019 жылғы 5 сәуір); форма права - құқық нысаны (2018 жылғы 6 сәуір); форма волны - толқын пiшiнi (2016 жылғы 28 маусым); форма – форма, түр (1971-1981)
лекарственная форма - дәрілік форма (2021 жылғы 19 қараша)

11. Заңнамадағы қолданысы: суспензия ректальная - ректальді суспензия
лекарственная форма – дәрілік зат

12. Орыс тіліне латын тілінен енген (лат. per rectum «тік ішек арқылы») «ректальная» сөзі заңнамада «ректальді» сөзімен аударылған.
Орыс тіліндегі «лекарственное» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «дәрілік» сөзі бекітілсе, заңнамада «дәрілік» сөзімен аударылған.
Орыс тіліне латын тілінен енген (лат. forma «форма, түр, бейне») «форма» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «тұлға», «форма», «нысан», «пішін», «түр» сөздері бекітілген, заңнамада «форма», «нысан», «пішін», «түр» сөздерімен аударылған.
Орыс тіліндегі «лекарственная форма» сөз тіркесі заңнамада «дәрілік зат» сөз тіркесімен аударылған.
Бекітілген терминдер сөздігін және заңнамадағы қолданысын негізге ала отырып, орыс тіліндегі «ректальная лекарственная форма» сөз тіркесі қазақ тіліне «ректальды дәрілік зат» сөз тіркесімен аударылғаны жөн деп есептейміз.

Дефинициясы1. Дәрілік өсімдіктер ресурстануы – медициналық практикада қандай да бір түрде пайдаланылатын немесе пайдаланылуы мүмкін өсімдік тектес объектілердің бүкіл жиынтығы.
Ресурс – франц. ressource «қосалқы зат».

2. Әзербайжан: dərman bitkilərinin resurs elmi
3. Қырғыз: дары өсүмдүктөрдүн ресурстук илими
4. Өзбек: dorivor o`simliklar resurs fani
5. Түрік: şifalı bitkilerin kaynak bilimi
6. Ағылшын: resource science of medicinal plants
7. Испан: ciencia de los recursos de las plantas medicinales
8. Неміс: Ressourcenkunde der Heilpflanzen
9. Француз: Ressourcenkunde der Heilpflanzen

10. Бекітілген нұсқасы: ограниченность ресурсов - ресурстардың шектеулілігі (2017 жылғы 10 қараша)
обращение лекарственных средств - дәрілік заттардың айналысы (2011 жылғы 9 желтоқсан); радиоактивное вещество - радийбелсенді зат (2018 жылғы 29 қараша); вещество ядовитое - улы заттек (2017 жылғы 13 желтоқсан)
безлепестные растения - күлтесіз өсімдіктер (2015 жылғы 15 желтоқсан)

11. Заңнамадағы қолданысы: лекарственное ресурсоведение - дәрілік ресурстану
лекарственные растения - дәрілік өсімдіктер

12. Орыс тіліне француз тілінен енген (франц. ressource «қосалқы зат») «ресурс» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «ресурс» сөзі бекітілген, заңнамада «ресурс» сөзімен аударылған.
Орыс тіліндегі «лекарственное» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «дәрілік» сөзі бекітілсе, заңнамада «дәрілік» сөзімен аударылған.
Орыс тіліндегі «растение» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «өсімдік» сөзі бекітілсе, заңнамада «өсімдік» сөзімен аударылған.
Бекітілген терминдер сөздігін және заңнамадағы қолданысын негізге ала отырып, орыс тіліндегі «ресурсоведение лекарственных растений» сөз тіркесі қазақ тіліне «дәрілік өсімдіктер ресурстануы» сөз тіркесімен аударылғаны жөн деп есептейміз.

Дефинициясы1. Рецептуралық-өндірістік бөлім - дәрігердің рецептісінде баяндалған деректер бойынша түрлі субстанциялардан дәрілік заттарды орнында дайындауға арналған құрылым.
Рецептура - лат. receptum «қабылдау».

2. Әзербайжан: resept və istehsal şöbəsi
3. Қырғыз: рецепт жана өндүрүш бөлүмү
4. Өзбек: retsept va ishlab chiqarish bo`limi
5. Түрік: reçete ve üretim departmanı
6. Ағылшын: prescription and production department
7. Испан: departamento de prescripción y producción
8. Неміс: Rezept- und Produktionsabteilung
9. Француз: département de prescription et de production

10. Бекітілген нұсқасы: рецепт – рецепт (2016 жылғы 8 желтоқсан)
отдел – бөлім (2020 жылғы 17 маусым)

11. Заңнамадағы қолданысы: рецептура – рецептура
прозводственный – өндірістік; отдел – бөлім

12. Орыс тіліне латын тілінен енген (лат. receptum «қабылдау») «рецепт» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «рецепт» сөзі бекітілген, заңнамада «рецептура» сөзі «рецептура» сөзімен аударылған.
Орыс тіліндегі «прозводственный» сөзі заңнамада «өндірістік» сөзімен аударылған.
Орыс тіліндегі «отдел» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «бөлім» сөзі бекітілсе, заңнамада «бөлім» сөзімен аударылған.
Бекітілген терминдер сөздігін және заңнамадағы қолданысын негізге ала отырып, орыс тіліндегі «рецептурно-прозводственный отдел» сөз тіркесі қазақ тіліне «рецептуралық-өндірістік бөлім» сөз тіркесімен аударылғаны жөн деп есептейміз.

Дефинициясы1. Салицил қышқылы - бұл салицилаттар деп аталатын қосылыстар тобындағы қышқылдардың бірі. Ол ағаштың қабығынан алынады.
Салицил - лат. salix «тал».

2. Әзербайжан: salisilik turşu
3. Қырғыз: салицил кислотасы
4. Өзбек: salitsil kislotasi
5. Түрік: salisilik asit
6. Ағылшын: salicylic acid
7. Испан: ácido salicílico
8. Неміс: Salicylsäure
9. Француз: acide salicylique

10. Бекітілген нұсқасы: кислота – қышқыл (2015 жылғы 14 желтоқсан)

11. Заңнамадағы қолданысы: салициловая кислота - салицил қышқылы

12. Орыс тіліне «салицил» сөзі латын тілінен енген (лат. salix «тал»).
Орыс тіліндегі «кислота» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «қышқыл» сөзі бекітілсе, заңнамада «салициловая кислота» сөз тіркесі «салицил қышқылы» сөз тіркесімен аударылған.
Бекітілген терминдер сөздігін және заңнамадағы қолданысын негізге ала отырып, орыс тіліндегі «салициловая кислота» сөз тіркесі қазақ тіліне «салицил қышқылы» сөз тіркесімен аударылғаны жөн деп есептейміз.

Дефинициясы1. Дәке майлық (дәке сулық) - дәкенің төрт рет, ішке қарай бүктелген шаршы бөлігі; әртүрлі мөлшердегі стерилді дәкелі сулық мақта-дәке таңғыштары, жапсырмалар, құрғату және операциялық жараны таңу үшін қолданылады.
Марля - франц. marli «жиек; сондай-ақ кәсей».
Салфетка - итал. salvetta - salvo «қорғаймын, күзетемін».

2. Әзербайжан: cuna salfetka
3. Қырғыз: даки салфетка
4. Өзбек: doka salfetka
5. Түрік: gazlı bez peçete
6. Ағылшын: gauze napkin
7. Испан: servilleta de gasa
8. Неміс: Gaze-Serviette
9. Француз: serviette en gaze

10. Бекітілген нұсқасы: марля бытовая - тұрмыстық дәке (2021 жылғы 19 қараша)

11. Заңнамадағы қолданысы: салфетка – салфетка, марля – дәке

Сулық. Зат есім. 1. Қолдың суын сүртетін орамал. 2. Су, ылғал өткізбейтін сырт киім. 3. э т н о г р а ф и я л ы қ. Ауыздықты жүгенге шығыршық арқылы жалғастырып тұратын темір. (https://kitap.kz/)

Майлық. Зат есім. 1. Майлы нәрсені сүртетін орамал. 2. Күнделікті қара шаруаға сырттан киетін (киім). (https://kitap.kz/)

12. Орыс тіліне француз тілінен енген (франц. marli «жиек; сондай-ақ кәсей») «марля» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «дәке» сөзі бекітілген, заңнамада «дәке» сөзімен аударылған.
Орыс тіліне итальян тілінен енген (итал. salvetta - salvo «қорғаймын, күзетемін») «салфетка» сөзі заңнамада «салфетка» сөзімен аударылған.
Бекітілген терминдер сөздігін және заңнамадағы қолданысын негізге ала отырып, орыс тіліндегі «салфетка марлевая» сөз тіркесі қазақ тіліне «дәке сулық» немесе «дәке майлық» сөз тіркесімен аударылғаны жөн деп есептейміз.

Дефинициясы1. Өзіндік көмек (өзіне-өзі көмектесу) - зардап шегушінің өзіне көрсетілетін алғашқы көмегі .

2. Әзербайжан: özünə kömək
3. Қырғыз: өз алдынча жардам
4. Өзбек: o`z-o`ziga yordam
5. Түрік: kendi kendine yardım
6. Ағылшын: self-help
7. Испан: autoayuda
8. Неміс: Selbsthilfe
9. Француз: auto-assistance

10. Бекітілген нұсқасы: -

11. Заңнамадағы қолданысы: самопомощь и взаимопомощь - өзіне-өзі көмек көрсету және өзара көмек көрсету

12. Орыс тіліндегі «самопомощь» сөзі заңнамада «өзіне-өзі көмек көрсету» сөз тіркесімен аударылған.
Біздің ойымызша, «самопомощь» сөзі қазақ тіліне «өзіндік көмек» сөз тіркесімен аударылғаны жөн деп есептейміз.

Дефинициясы1. Санитариялық киім - қызметкерге зиянды биологиялық факторлардың (микроорганизмдердің), жалпы өндірістік ластанулардың әсерін болдырмауға немесе азайтуға, сондай-ақ өндірістік процестің санитарлық-гигиеналық шараларын қамтамасыз етуге арналған арнайы қорғаныш киімнің түрі.
Санитар - лат. sanitas «денсаулық».

2. Әзербайжан: sanitar geyim
3. Қырғыз: санитардык кийим
4. Өзбек: sanitariya kiyimi
5. Түрік: sıhhi giysiler
6. Ағылшын: sanitary clothing
7. Испан: ropa sanitaria
8. Неміс: Hygienekleidung
9. Француз: vêtements sanitaires

10. Бекітілген нұсқасы: акт санитарного обследования - санитариялық тексеру актісі (2017 жылғы 10 қараша); зона санитарной охраны - санитариялық қорғау аймағы (2021 жылғы 19 қараша)
военная форма одежды - әскери киім нысаны (2020 жылғы 25 маусым)

11. Заңнамадағы қолданысы: санитарная одежда - санитариялық киім

12. Орыс тіліне латын тілінен енген (лат. sanitas «денсаулық») «санитарный» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «санитариялық» сөзі бекітілген, заңнамада «санитарная одежда» сөз тіркесі «санитариялық киім» сөз тіркесімен аударылған.
Бекітілген терминдер сөздігін және заңнамадағы қолданысын негізге ала отырып, орыс тіліндегі «санитарная одежда» сөз тіркесі қазақ тіліне «санитариялық киім» сөз тіркесімен аударылғаны жөн деп есептейміз.

Дефинициясы1. Санитариялық нормалар - қоршаған орта факторларын сипаттайтын кейбір сандық көрсеткіштердің ең төменгі және (немесе) шекті мәндерін белгілейтін ресми нормативтік құжаттар; алдын алу және ағымдағы санитариялық қадағалаудың негізі болып табылады.
Санитария - лат. sanitas «денсаулық».
Норма - лат. norma сөзбе-сөз «бұрыш», ауыспалы мағынасы «ереже».

2. Әзербайжан: sanitar normalar
3. Қырғыз: санитардык нормалар
4. Өзбек: sanitariya me`yorlari
5. Түрік: sıhhi normlar
6. Ағылшын: sanitary norms
7. Испан: normas sanitarias
8. Неміс: Hygienevorschriften
9. Француз: normes sanitaires

10. Бекітілген нұсқасы: акт санитарного обследования - санитариялық тексеру актісі (2017 жылғы 10 қараша); зона санитарной охраны - санитариялық қорғау аймағы (2021 жылғы 19 қараша)
норма права - құқық нормасы (2016 жылғы 7 желтоқсан)

11. Заңнамадағы қолданысы: санитарная – санитариялық; норма - норма

12. Орыс тіліне латын тілінен енген (лат. sanitas «денсаулық») «санитарный» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «санитариялық» сөзі бекітілген, заңнамада «санитариялық» сөзімен аударылған.
Орыс тіліне латын тілінен енген (лат. norma сөзбе-сөз «бұрыш», ауыспалы мағынасы «ереже») «норма» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «норма» сөзі бекітілген, заңнамада «норма» сөзімен аударылған.
Сонымен қатар қазақ тіліндегі «ереже» сөзі орыс тіліндегі «правила», «положение» сөздерінің баламасы ретінде бекітілсе, заңнамада «правила», «положение» сөздерінің баламасы ретінде алынған.
Бекітілген терминдер сөздігін және заңнамадағы қолданысын негізге ала отырып, орыс тіліндегі «санитарные нормы» сөз тіркесі қазақ тіліне «санитариялық нормалар» сөз тіркесімен аударылғаны жөн деп есептейміз.

Дефинициясы1. Санитариялық ережелер - денсаулық пен қалыпты тіршілік әрекетін сақтау мақсатында тіршілік ету ортасы факторларының және олардың оңтайлы және қауіпсіз сандық параметрлерінің адамдар, адамдар популяциясы мен ұрпақтары үшін қауіпсіз және зиянсыз сипаттамалары мен талаптары бар мемлекеттік заңға тәуелді нормативтік құқықтық актілер.
Санитария - лат. sanitas «денсаулық».

2. Әзербайжан: sanitar qaydalar
3. Қырғыз: санитардык эрежелер
4. Өзбек: sanitariya qoidalari
5. Түрік: sıhhi kurallar
6. Ағылшын: sanitary rules
7. Испан: reglas sanitarias
8. Неміс: Hygienevorschriften
9. Француз: règles sanitaires

10. Бекітілген нұсқасы: акт санитарного обследования - санитариялық тексеру актісі (2017 жылғы 10 қараша); зона санитарной охраны - санитариялық қорғау аймағы (2021 жылғы 19 қараша)
правила стрельбы - оқ ату қағидалары (2020 жылғы 9 қазан); правило квадрата - квадрат ережесі (2020 жылғы 17 маусым)
ереже – положение (2018 жылғы 6 сәуір)

11. Заңнамадағы қолданысы: санитарные правила – санитарлық ереже; санитарлық қағидалар; медико-санитарные правила - медициналық-санитариялық ережелер

12. Орыс тіліне латын тілінен енген (лат. sanitas «денсаулық») «санитарный» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «санитариялық» сөзі бекітілген, заңнамада «санитариялық» сөзімен аударылған.
Орыс тіліндегі «правила» сөзінің қазақ тіліндегі баламасы ретінде «қағида», «ереже» сөздері бекітілсе, заңнамада «қағида», «ереже» сөздерімен аударылған.
Орыс тіліндегі «санитарные правила» сөз тіркесі заңнамада «санитарлық ереже», «санитарлық қағидалар», «санитариялық ереже» сөз тіркестерімен аударылған.
Бекітілген терминдер сөздігін және заңнамадағы қолданысын негізге ала отырып, орыс тіліндегі «санитарные правила» сөз тіркесі қазақ тіліне «санитариялық ережелер» сөз тіркесімен аударылғаны жөн деп есептейміз.