Дефинициясы1. Аджика – құрамында қызанақ, сәбіз, басты пияз, алма, өсімдік майы бар, өткір ащы дәмқосар.
2. Этимологиясы: абх. аџьыка, груз. აჯიკა – «тұз»
3. Әзербайжан: adjika
4. Қырғыз: аджика
5. Өзбек: adjika
6. Түрік: ajika
7. Ағылшын: adjika
8. Испан: ajika
9. Неміс: adjica
10. Француз: adjica
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Біздің ұсынысымыз: «аджика». «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде осындай нұсқада қолданылған.

Дефинициясы1. Азу – ащы тұздықталған майда ет кесектерінен дайындалған тағам.
2. Этимологиясы: түрік azug – «азу»
3. Әзербайжан: Azu
4. Қырғыз: азу
5. Өзбек: azu
6. Түрік: azu
7. Ағылшын: azu
8. Испан: el abecé
9. Неміс: asen
10. Француз: azou
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Біздің ұсынысымыз: «азу». «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде осындай нұсқада қолданылған.

Дефинициясы1. Айран – 1) пісірілген сүттен ашытып алынатын өнім; 2) сәл өткір сүт қышқылды дәмі бар сұйық қаймақ консистенциалы өнім.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: ayran
4. Қырғыз: айран
5. Өзбек: ayran
6. Түрік: ayran
7. Ағылшын: ayran
8. Испан: ayran
9. Неміс: ayran
10. Француз: ayran
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: айран
13. Ұсыныстар: «айран», «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде осындай нұсқада қолданылған.

Дефинициясы1. Айс-крим, балмұздақты сусын – балмұздақ негізінде дайындалған сусын.
2. Этимологиясы: ағылшын ice cream – «мұз крем»
3. Әзербайжан: ays-krim
4. Қырғыз: айс-крим
5. Өзбек: ays-krim
6. Түрік: ıce creem
7. Ағылшын: ice cream
8. Испан: Ice Cream
9. Неміс: eis-Krim
10. Француз: Ice Cream
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «балмұздақ сусын»

Дефинициясы1. Алабұға – алабұға тұқымдасының жыртқыш балықтары. Пісіру кезінде балық дәмді ет пен сүйектің аз мөлшерімен бағаланады. Ең кішкентай алабұғалардың ұзындығы 20 сантиметрге жетеді, ал үлкендері бір метрден асады. Салмағы бойынша алабұға 15 килограмға жетуі мүмкін.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: perch
4. Қырғыз: алабуга
5. Өзбек: perch
6. Түрік: lüfer
7. Ағылшын: perch
8. Испан: perca
9. Неміс: Barsch
10. Француз: perche
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Балқаш алабұғасы iле популяциясының кейбiр мәселелерi туралы
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2005 жылғы 24 қаңтардағы N 50 Қаулысы
... Мемлекеттік тапсырыс шеңберiнде орындалатын жойылып бара жатқан "Persa schrenki" балқаш алабұғасы іле популяциясының биологиялық жай-күйi мен саны ...
13. Ұсыныстар: Ауылшаруашылығы сөздігінде: алабұға, ақтаутан; Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет сөздігінде: алабұға деген нұсқасында қолданылады. «Алабұға» нұсқасын қолдаймыз.

Дефинициясы1. Алкоголь өнімдері – Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау саласындағы заңнамасына сәйкес дәрілік зат ретінде тіркелген, құрамында спирті бар медициналық мақсаттағы өнімді қоспағанда, тамақ шикізатынан және (немесе) құрамында спирті бар тамақ өнімінен этил спиртін пайдалана отырып өндірілген этил спиртінің көлемдік үлесі бір жарым пайыздан астам тамақ өнімі.
2. Этимологиясы: араб. الكحل‎, al-kuħl – «сүрме»
3. Әзербайжан: alkoqol məhsulları
4. Қырғыз: алкоголдук продукциялар
5. Өзбек: spirtli ichimliklar mahsulotlari
6. Түрік: alkollü ürünler
7. Ағылшын: alcoholic beverages
8. Испан: productos alcohólicos
9. Неміс: alkoholische Produkte
10. Француз: produits alcoolisés
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: алкоголь өнімі
13. Ұсыныстар: Біздің ұсынысымыз: «алкоголь өнімі». «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде осындай нұсқада қолданылған.

Дефинициясы1. Алкогольді ішімдіктер – аспаздықта кейбір тағамдардың дәмін келтіру үшін қосылатын, өзіне тән дәмі, түсі, хош исі бар, спирттік ашыту арқылы арнайы өңделініп алынатын, құрамында спирті бар ішімдіктер. Оларға арақ, коньяк, шарап және т.б. жатады.
2. Этимологиясы: араб. الكحل‎, al-kuħl – «сүрме»
3. Әзербайжан: alkoqollu içkilər
4. Қырғыз: алкоголдук ичимдиктер
5. Өзбек: spirtli ichimliklar
6. Түрік: alkollü içecekler
7. Ағылшын: alcoholic beverages
8. Испан: bebida alcohólica
9. Неміс: alkoholische Getränke
10. Француз: boissons alcoolisées
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: алкогольді сусындар
13. Ұсыныстар: Біздің ұсынысымыз: «алкогольді сусындар». «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде осындай нұсқада қолданылған.

Дефинициясы1. Алкогольсіз сусындар – құрамында спирті жоқ сусындар.
2. Этимологиясы: араб. الكحل‎, al-kuħl – «сурьма»
3. Әзербайжан: alkoqolsuz içkilər
4. Қырғыз: алкоголсуз суусундуктар
5. Өзбек: alkogolsiz ichimliklar
6. Түрік: alkolsüz içecekler
7. Ағылшын: soft drinks
8. Испан: bebidas sin alcohol
9. Неміс: alkoholfreie Getränke
10. Француз: soft-drink
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: "Алкоголь өнімдерін, алкогольсіз өнімдерді және ыдыстарға құйылған ауыз суды өндіру объектілеріне, алкоголь өнімдерін, алкогольсіз өнімдерді және ыдыстарға құйылған ауыз суды өндіру және сақтау шарттарына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларын бекіту туралы
Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2021 жылғы 23 қарашадағы № ҚР ДСМ - 123 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2021 жылғы 25 қарашада № 25366 болып тіркелді.
... (компоненттер) бар алкогольсіз және алкогольді сусындар ...
13. Ұсыныстар: «Алкогольсіз сусындар» немесе қазақ тілінің заңдылығына сәйкес "алкоголсыз сусындар" деп бекіту ұсынылады.

Дефинициясы1. Алуа – қуырылып ұнтақталған майлы дәндерді карамель массасымен көбіктендіретін, заттар қосып араластырып дайындалатын өнім.
2. Этимологиясы: араб. حَلَاوَة‎ х̣аля̄ва – «тәтті»
3. Әзербайжан: halva
4. Қырғыз: халва
5. Өзбек: halva
6. Түрік: helva
7. Ағылшын: halva
8. Испан: turrón
9. Неміс: Halwa
10. Француз: halva
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: "Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің арнайы мақсаттағы бөліністері қызметкерлерін тамақтандырудың жеке рационының, білім беру ұйымдары мен емдеу мекемелерінің, қызметтік жануарларының азық-түлiгінің, жабдығының, асханалық-ас үй мүкәммалының заттай нормаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2015 жылғы 1 қазандағы № 800 бұйрығына өзгерістер енгізу туралы
Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2021 жылғы 17 ақпандағы № 82 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2021 жылғы 23 ақпанда № 22249.
... 15 вафлимен 100 1,15 халуамен - 120 14 пастиламен - 120 - 60 ...
13. Ұсыныстар: Біздің ұсынысымыз: «алуа». «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде осындай нұсқада қолданылған.

Дефинициясы1. Алғашқы тағам, тіскебасар – көлемі бойынша шағын, негізінен суық бірінші тағам, әдетте дәмді дәмі бар және негізгі тағамдардың алдында тәбетті ояту үшін ерекше тартымды дизайны бар тағам түрі.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: qəlyanaltı
4. Қырғыз: табит, эртең мененки тамак,
5. Өзбек: aperitif
6. Түрік: meze
7. Ағылшын: snack
8. Испан: entremés
9. Неміс: Vorspeise
10. Француз: collation
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Республикалық меншіктің кейбір мәселелері туралы
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2018 жылғы 11 тамыздағы № 499 қаулысы.
... 3 145 Сопақ табақша 32 см гербі бар дана 10 146 Сопақ табақша 36 см дана 11 147 Тіскебасарға арналған тәрелке...
13. Ұсыныстар: Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет сөздігінде «дәмтағам» нұсқасында қолданылған. Осы нұсқаны қолдаймыз.

Дефинициясы1. Антрекот – қалыңдығы 1-1,5 см болатын алақан аумағындай сиыр еті.
2. Этимологиясы: франц. entre – «арасы» және cote – «қабырға»
3. Әзербайжан: entrecote
4. Қырғыз: антрекот
5. Өзбек: entrekot
6. Түрік: entrecote
7. Ағылшын: entrecote
8. Испан: entrecote
9. Неміс: Entrecote
10. Француз: entrecôte
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: антекрот
13. Ұсыныстар: «антекрот», «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде осындай нұсқада қолданылған.

Дефинициясы1. Анчоус, майшабақ – консервіленіп, тағамға пайдаланылатын майда теңіз балығы.
2. Этимологиясы: франц. anchois – «анчоус»
3. Әзербайжан: hamsi
4. Қырғыз: анчоус
5. Өзбек: hamsi
6. Түрік: hamsi
7. Ағылшын: anchovy
8. Испан: anchoa
9. Неміс: Sardelle
10. Француз: anchois
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: анчоус
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде анчоус нұсқасында қолданылған. Біздің ұсынысымыз: «майшабақ»

Дефинициясы1. Аскорбин қышқылы – антиоксидант (антиоксидант) және антиоксидантты синергист. Ол түс тұрақтандырғышы, қышқылдандырғыш (қышқылдықты реттегіш) рөлін атқарады.
2. Этимологиясы: грек ἀ – «жоқ» және лат. scorbutus – «құрқұлақ»
3. Әзербайжан: askorbin turşusu
4. Қырғыз: аскорбин кислотасы
5. Өзбек: askorbin kislotasi
6. Түрік: askorbik asit
7. Ағылшын: ascorbic acid
8. Испан: ácido ascórbico
9. Неміс: Askorbinsäure
10. Француз: acide ascorbique
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: аскорбин қышқылы
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде аскорбин қышқылы нұсқасында қолданылған. Біздің ұсынысымыз: «аскорбин қышқылы»

Дефинициясы1. Аспаздық дайын фабрикаттар – тамаққа жарамды екенін анықтайтын физико-химиялық, құрылымдық-механикалық, органолептикалық көрсеткіштер.
2. Этимологиясы: лат. fabricatus - дайындалған
3. Әзербайжан: hazır kulinariya fabrikləri
4. Қырғыз: даяр кулинардык фабрикаттар
5. Өзбек: tayyor pishirish fabrikalari
6. Түрік: hazır mutfak fabrikaları
7. Ағылшын: ready-made cooking factories
8. Испан: fábricas culinarias preparadas
9. Неміс: fertige Kochfabrikate
10. Француз: usines culinaires prêtes à l'emploi
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: "Қоғамдық тамақтану объектілеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларын бекіту туралы
Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2022 жылғы 17 ақпандағы № ҚР ДСМ-16 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2022 жылғы 21 ақпанда № 26866 болып тіркелді.
... 2) аспаздық бұйым – аспаздық дайындыққа дейін жеткізілген тамақ өнімі немесе өнім қосындысы; 3) аспаздық жартылай фабрикат (жартылай фабрикат) – дайын болуға ...
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтініне сүйене отырып, «аспаздық дайын фабрикаттар» деген нұсқаны ұсынамыз.

Дефинициясы1. Аспаздық жартылай фабрикат – тамаққа жарамды екенін анықтайтын физико-химиялық, құрылымдық-механикалық, органолептикалық көрсеткіштер.
2. Этимологиясы: лат. culinaria – «аспаздық», лат. – fabrica – «шеберхана»
3. Әзербайжан: kulinariya yarımfabrikatı
4. Қырғыз: кулинардык жарым фабрикат
5. Өзбек: pazandalik yarim tayyor mahsulot
6. Түрік: mutfak yarı mamulleri
7. Ағылшын: culinary semi-finished product
8. Испан: cocina semiacabada
9. Неміс: kulinarisches Halbzeug
10. Француз: produit semi-fini culinaire
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: "Қоғамдық тамақтану объектілеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2022 жылғы 17 ақпандағы № ҚР ДСМ-16 бұйрығына өзгеріс енгізу туралы
Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің м.а. 2023 жылғы 4 сәуірдегі № 58 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2023 жылғы 5 сәуірде № 32368 болып тіркелді
... қосындысы; 3) аспаздық жартылай фабрикат (жартылай фабрикат) – дайын болуға жеткізбей ...
13. Ұсыныстар: «Аспаздық жартылай дайын өнім» нұсқасы бекітуге ұсынылады.

Дефинициясы1. Аспаздық өнім – аспаздық дайындыққа жеткізілген тамақ өнімі немесе өнімдер қоспасы.
2. Этимологиясы: лат. culinaria – «аспаздық»
3. Әзербайжан: kulinariya məhsulu
4. Қырғыз: кулинардык продукт
5. Өзбек: pishirish mahsuloti
6. Түрік: mutfak ürünü
7. Ағылшын: culinary product
8. Испан: producto culinario
9. Неміс: kulinarisches Produkt
10. Француз: produit culinaire
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «аспаздық өнім»

Дефинициясы1. Ассорти – біртекті негізді тағамдардың арнайы таңдалған қоспа жиынтығы (әдетте тамақ туралы).
2. Этимологиясы: франц. assorti – «таңдалған»
3. Әзербайжан: müxtəlif
4. Қырғыз: ассорти
5. Өзбек: turli xil
6. Түрік: karışık
7. Ағылшын: assorted
8. Испан: surtido
9. Неміс: Mischgericht
10. Француз: assortiment
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: ассорти
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде ассорти нұсқасында қолданыс тапқан. Біздің ұсынысымыз: «ассорти»

Дефинициясы1. Асшаян – он аяқты омыртқасыз шаян тәріздестер отрядына жататын, ұзындығы 2-30 см-ге дейін болатын, теңіздерде және тұщы суларда өмір сүретін шаян.
2. Этимологиясы: франц. crevette – «креветка»
3. Әзербайжан: karides
4. Қырғыз: чабак
5. Өзбек: креветка
6. Түрік: креветка
7. Ағылшын: shrimp
8. Испан: camarón
9. Неміс: Garnele
10. Француз: crevette
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Оларды қолдану нәтижесінде "Балық және балық өнімдерінің қауіпсіздігі туралы" Еуразиялық экономикалық одақтың техникалық регламенті (ЕАЭО ТР 040/2016) талаптарының сақталуы ерікті негізде қамтамасыз етілетін стандарттар тізбесі және зерттеу (сынау) және өлшеу қағидалары мен әдістерін, соның ішінде "Балық және балық өнімдерінің қауіпсіздігі туралы" Еуразиялық экономикалық одақтың техникалық регламентінің (ЕАЭО ТР 040/2016) талаптарын қолдану мен орындау және техникалық реттеу объектілерінің сәйкестігін бағалауды жүзеге асыру үшін қажетті үлгілерді іріктеу қағидаларын қамтитын стандарттар тізбесі туралы
Еуразиялық экономикалық комиссия Алқасының 2017 жылғы 29 тамыздағы № 106 шешімі
... және тунец. Техникалық шарттар 62 МЕМСТ 18056-2014 Табиғи асшаяндарынан жасалған консервілер ...
13. Ұсыныстар: Ауылшаруашлығы сөздігінде: асшаян; Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет сөздігінде: креветка, асшаян нұсқаларында қолданылған. Асшаян нұсқасын қолдаймыз.

Дефинициясы1. Асылған ет – қазақ халқының басты тағамы. Қой немесе сиыр, жылқы еті су құйылған қазанға салынып пісіріледі.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: Qazax ət, bişmiş ət
4. Қырғыз: казак эт, бышырылган эт
5. Өзбек: qozoq go'shti
6. Түрік: kazakça et, pişmiş et
7. Ағылшын: meat in Kazakh, cooked meat
8. Испан: carne en kazajo, carne cocinada
9. Неміс: fleisch auf kasachisch, gekochtes Fleisch
10. Француз: viande en kazakh, viande cuite
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бешбармақ» деген де нұсқасы бар. Дегенмен көпшілік қолданыста «ет» деген нұсқасы кеңінен таралған. Сол себепті «ет» деген нұсқасын ұсынамыз.

Дефинициясы1. Асқабақ крем-көжесі, асқабақтан жасалған қойыртпақ көже – |асқабақ пюресінен жасалған крем сорпасы.
2. Этимологиясы: франц. crème – «сливки»
3. Әзербайжан: balqabaq şorbası Kremi
4. Қырғыз: ашкабак шорпосу
5. Өзбек: qovoqli qaymoqli sho'rva
6. Түрік: kabak kremalı çorba
7. Ағылшын: pumpkin cream soup
8. Испан: sopa de crema de calabaza
9. Неміс: Kürbiscremesuppe
10. Француз: soupe à la citrouille à la crème
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «асқабақ крем-көжесі»

Дефинициясы1. Асқатық – салатқа арналған соус.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: sousu
4. Қырғыз: аскаттык
5. Өзбек: yoqilg'i quyish
6. Түрік: pansuman
7. Ағылшын: dressing
8. Испан: aderezo
9. Неміс: Auftankung
10. Француз: prise d'essence
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: -
13. Ұсыныстар: Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет сөздігінде «асқатық, дәмдеуіш» нұсқаларында қолданылған. «Асқатық» нұсқасын қолдаймыз.

Дефинициясы1. Атала – суға ұн немесе талқан шылап жасаған суық көже.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: palçıq
4. Қырғыз: эритме
5. Өзбек: grout
6. Түрік: harç
7. Ағылшын: grout
8. Испан: lechada
9. Неміс: Glattputz
10. Француз: jointoiement
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «атала»

Дефинициясы1. Ашытқы – тағамдық ортаға қосқанда ашу процесін түзетін кез келген органикалық зат.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: maya
4. Қырғыз: ачыткы
5. Өзбек: xamirturush
6. Түрік: maya
7. Ағылшын: yeasts
8. Испан: levadura
9. Неміс: Hefe
10. Француз: levure
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: "Концентрациясы жол берілетін шектен асқан ашытқыларды сату туралы" Қазақстан Республикасы Мемлекеттік санитарлық бас дәрігерінің 2002 жылғы 27 тамыздағы № 12 қаулысының күші жойылды деп тану туралы
Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау комитеті төрағасының 2010 жылғы 3 қарашадағы № 305 бұйрығы.
... шектен асқан ашытқыларды сату туралы...
13. Ұсыныстар: «ашытқы», «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде осындай нұсқада қолданылған.

Дефинициясы1. Ащы асқатық – тағамның дәмін келтіруге қажетті өткір дәмді дәмдеуіштер.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: acı sousu
4. Қырғыз: ачуу аскаттык
5. Өзбек: Slayd yonilg'i quyish
6. Түрік: acı sos
7. Ағылшын: gorka refueling
8. Испан: reabastecimiento de combustible
9. Неміс: rutsche nachfüllen
10. Француз: toboggan ravitaillement
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «ащы асқатық»

Дефинициясы1. Ащы тұздық – тұздық, оның негізі қызыл бұрыш немесе әдетте капсаициндер тудыратын ащы дәмі бар бұрыштың басқа сорттары.
2. Этимологиясы: лат. salsa – «тұзды тағамдар»
3. Әзербайжан: isti sous
4. Қырғыз: ысык соус
5. Өзбек: issiq sous
6. Түрік: acı sos
7. Ағылшын: hot sauce
8. Испан: picante
9. Неміс: scharfe Soße
10. Француз: sauce piquante
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде «ащы соус, өткір соус» нұсқаларында қолданылған. «Ащы тұздық» нұсқасын қолдаймыз.

Дефинициясы1. Ақ балық – денесінің ұзындығы – 120 сантиметрге, салмағы – 14 килограмға дейін жететін ірі балық.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: ağ balıq
4. Қырғыз: ак балык
5. Өзбек: oq baliq
6. Түрік: beyaz balık
7. Ағылшын: white fish
8. Испан: pescado blanco
9. Неміс: weißer Fisch
10. Француз: poisson blanc
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: -
13. Ұсыныстар: «Ақ балық» нұсқасын бекіту ұсынылады.

Дефинициясы1. Ақ шарап – жүзім немесе жеміс-жидек шырындарын толық немесе шала ашытып (кейде спирт немесе басқа заттар қосып) алынған алкогольді ішімдік.
2. Этимологиясы: лат. vinum – «шарап»
3. Әзербайжан: ağ şərab
4. Қырғыз: ак шарап
5. Өзбек: oq sharob
6. Түрік: beyaz şarap
7. Ағылшын: white wine
8. Испан: vino blanco
9. Неміс: Weißwein
10. Француз: blanc
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: -
13. Ұсыныстар: «Ақ шарап» нұсқасы ұсынылады.

Дефинициясы1. Ақмарқа – тұқы тұқымдасына жататын жыртқыш балық.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: asp
4. Қырғыз: катталуу
5. Өзбек: asp
6. Түрік: taşaklar
7. Ағылшын: asp
8. Испан: carasio
9. Неміс: Rapfen
10. Француз: aspe
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Балықтардың кәсіпшілік түрлері популяцияларының оңтайлы санының нормативтерін бекіту туралы
Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрінің 2020 жылғы 26 наурыздағы № 82 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 1 сәуірде № 20251 болып тіркелді.
... Сазан 42328 21035 3895 Ақмарқа 43130 21568 1864 ...
13. Ұсыныстар: «Ақмарқа», «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде қолданылған нұсқа ұсынылады.

Дефинициясы1. Ақсірне – картоп, қызылша, жүгері крахмалдарын гидролиздеп, қышқылдармен ертінділеп, тазалап сүзіп, қайнатып алатын шырын.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: ağ bəkməz
4. Қырғыз: ак патока
5. Өзбек: oq pekmez
6. Түрік: beyaz pekmez
7. Ағылшын: white molasses
8. Испан: melaza blanca
9. Неміс: weiße Melasse
10. Француз: mélasse blanche
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: "Арнайы экономикалық аймақ құру мақсаттарына сәйкес келетін арнайы экономикалық аймақ бөлінісінде қызметтің басым түрлерінің тізбесін, сондай-ақ арнайы экономикалық аймақ құру мақсаттарына сәйкес келетін, арнайы экономикалық аймақ бөлінісінде қызметтің басым түрлерінің тізбесіне қызметтің басым түрлерін енгізу қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2018 жылғы 27 ақпандағы № 142 бұйрығына өзгерістер енгізу туралы
Қазақстан Республикасы Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің м.а. 2021 жылғы 27 шiлдедегi № 395 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2021 жылғы 4 тамызда № 23865 болып тіркелді
... қант зауытын салу және қант, оның ішінде шикі қант немесе тазартылған құрақ немесе қызылша қанты; сірне (меласса) ...
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде сірне нұсқасында қолданылған. Біздің ұсынысымыз: «ақ сірне»

Дефинициясы1. Балапан еті – жеті айға жетпеген балапан еті.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: toyuq əti
4. Қырғыз: тоок эти
5. Өзбек: tovuq go'shti
6. Түрік: tavuk eti
7. Ағылшын: chicken meat
8. Испан: carne de pollo
9. Неміс: hühnerfleisch
10. Француз: viande de poulet
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: балапанның еті
"Асыл тұқымды мал шаруашылығын дамытуды, мал шаруашылығының өнімділігін және өнім сапасын арттыруды субсидиялау қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2019 жылғы 15 наурыздағы № 108 бұйрығына өзгерістер енгізу туралы
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «балапан еті»

Дефинициясы1. Балмұздақ – тоңазытылып жасалған тағам. Балмұздақты сүт, қаймақ, қант, сары май, жеміс-жидек, сондай-ақ, дәмді, хош иісті тамақтық заттар қоспаларынан жасайды. Құрғақ қоспаға карамель сірнесі, қышқылдар, жұмыртқа ұнтағы, бал, хош иісті шәрбат, шырындар және агар, альгинат, желатин, крахмал, пектин сияқты тұрақтандырғыштар қосады.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: dondurma
4. Қырғыз: балмуздак
5. Өзбек: muzqaymoq
6. Түрік: dondurma
7. Ағылшын: ice cream
8. Испан: helado
9. Неміс: Eis
10. Француз: glace
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Еуразиялық экономикалық одақтың сыртқы экономикалық қызметінің Бірыңғай тауар номенклатурасына сәйкес балмұздақ дайындауға арналған желінің құрамына кіретін жабдықтарды сыныптау туралы
Еуразиялық экономикалық комиссия Алқасының 2019 жылғы 12 ақпандағы № 24 шешімі
... 1. Балмұздақты дайындауға арналған желінің құрамына кіретін, балмұздаққа арналған экструдер мен таяқша тегістегіштен, булағыштармен жарақтандырылған (тоңазытқыш ...
13. Ұсыныстар: «Балмұздақ», «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде осындай нұсқада қолданылған.

Дефинициясы1. Балсусын – бал, дәмдеуіштер мен шөптерден қайнатылған ескі орыс, беларусь және украин халқының ыстық сусыны.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: sbiten
4. Қырғыз: талкаланды
5. Өзбек: sbiten
6. Түрік: şaşkın
7. Ағылшын: sbiten
8. Испан: sbiten
9. Неміс: Abgeschossen
10. Француз: sbiten
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: «Балсусын», «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде осындай нұсқада қолданылған.

Дефинициясы1. Балық сорпасы – балық етінен қайнатылып дайындалған сорпа түрі.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: balıq şorbası
4. Қырғыз: балык шорпосу
5. Өзбек: baliq sho'rva
6. Түрік: balık çorbası
7. Ағылшын: fish soup
8. Испан: sopa de pescado
9. Неміс: Fischsuppe
10. Француз: soupe de poisson
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «балық сорпасы»

Дефинициясы1. Балық сүбесі – терісінен, сүйектері мен қылтанақтарынан тазартылған балық еті. Оны қуыруға немесе қайнатып пісіріп те дайындайды.
2. Этимологиясы: франц. filet – «жіп»
3. Әзербайжан: balıq filesi
4. Қырғыз: балык филеси
5. Өзбек: baliq filesi
6. Түрік: balık filetosu
7. Ағылшын: fish fillet
8. Испан: filetes de pescado
9. Неміс: Fischfilet
10. Француз: filet de poisson
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Еуразиялық үкіметаралық кеңестің 2016 жылғы 12 тамыздағы № 5 шешіміне өзгеріс енгізу туралы және сериялық өнімнің шығарылған жері туралы сертификатты қолдану туралы
Еуразиялық үкіметаралық кеңестің 2020 жылғы 10 сәуірдегі № 2 шешімі.
... 0 Тұщы судағы тірі сәндік балық 0301 99 Басқа тірі балық 0302 11 ЕАЭО СЭҚ ТН 0304 позициясындағы балық филесі мен басқа да балық етін және ...
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «балық сүбесі»

Дефинициясы1. Балықтағамдары – балық етінен дайындалған жеңіл тамақтар (салаттар), сорпалар, қайнатып дайындалынған тағамдар, қуырылған тағамдар, бұқтырылған тағамдар, көміп пісірілген тағамдар.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: balıq yeməkləri
4. Қырғыз: балык тамактары
5. Өзбек: baliq ovqatlari
6. Түрік: balık yemekleri
7. Ағылшын: fish dishes
8. Испан: pescado
9. Неміс: Fischgericht
10. Француз: plats de poisson
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Қазақстан Республикасы Үкіметінің "Жеке кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдаудың кейбір шаралары туралы" 2016 жылғы 19 сәуірдегі № 234 және "Қолжетімді кредит беру міндетін шешу үшін ұзақ мерзімді теңгелік өтімділікті қамтамасыз етудің кейбір мәселелері туралы" 2018 жылғы 11 желтоқсандағы № 820 қаулыларына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2019 жылғы 4 мамырдағы № 248 қаулысы.
... Ет тағамдарының өндірісі Тартылған балық етін қоса алғанда, балық тағамдарының өндірісі ...
13. Ұсыныстар: «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде «балықтан пісірілген тағамдар» нұсқасында қолданылған. «Балық тағамдар» деп бөлек жазылған нұсқаны қолдаймыз.

Дефинициясы1. Балқаймақ – сүттен жасалатын ұлттық тағам. Тағамдық тез әзірленетін тәтті тағамдардың бірі.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: balkaymak
4. Қырғыз: балкаймак
5. Өзбек: balkaymak
6. Түрік: Balkaymak
7. Ағылшын: balkaimak
8. Испан: balkaimak
9. Неміс: Balkaimak
10. Француз: balkaimak
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: «балқаймақ», «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде осындай нұсқада қолданылған.

Дефинициясы1. Балқытылған сыр – кәдімгі ірімшікті немесе сүзбені өңдеу нәтижесінде алынған сүт өнімі.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: işlənmiş pendir
4. Қырғыз: эритилген сыр
5. Өзбек: qayta ishlangan pishloq
6. Түрік: işlenmiş peynir
7. Ағылшын: processed cheese
8. Испан: queso fundido
9. Неміс: Schmelzkäse
10. Француз: Schmelzkäse
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Еуразиялық экономикалық комиссия Алқасының 2014 жылғы 26 мамырдағы № 80 шешіміне өзгерістер енгізу туралы
Еуразиялық экономикалық комиссия Алқасының 2017 жылғы 7 қарашадағы № 145 шешімі
... шарттар 21 МемСТ 31689-2012 Казеин. Техникалық шарттар 22 МемСТ 31690-2013 Балқытылған ірімшік ...
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде балқытылған ірімшік нұсқасында қолданылған. Біздің ұсынысымыз: «балқытылған ірімшік»

Дефинициясы1. Банан – шөптесін өсімдіктер жемісі.
2. Этимологиясы: лат. Músa – «банан»
3. Әзербайжан: banan
4. Қырғыз: банан
5. Өзбек: banan
6. Түрік: muz
7. Ағылшын: banana
8. Испан: plátano
9. Неміс: Banane
10. Француз: banane
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: банан
13. Ұсыныстар: Біздің ұсынысымыз: «банан». «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде осындай нұсқада қолданылған.

Дефинициясы1. Барбекю – 1) қуырылған және отқа қақталған тағам дайындалатын пеш; 2) осы пешке дайындалған тағам.
2. Этимологиясы: ағылш. и фр. barbecue, франц. «de la barbe a la queue» - «сақалынан құйрығына дейін».
3. Әзербайжан: barbekü
4. Қырғыз: барбекю
5. Өзбек: barbekyu
6. Түрік: barbekü
7. Ағылшын: barbecue
8. Испан: barbacoa
9. Неміс: Barbecue
10. Француз: barbecue
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Барбекю
13. Ұсыныстар: Біздің ұсынысымыз: «барбекю». «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде осындай нұсқада қолданылған.

Дефинициясы1. Бариста – кофе дайындаушы, кофе дайындайтын маман.
2. Этимологиясы: италия baristi – «бар үстелінде жұмыс жасайтын адам»
3. Әзербайжан: barista
4. Қырғыз: бариста
5. Өзбек: barista
6. Түрік: barista
7. Ағылшын: barista
8. Испан: barista
9. Неміс: Barista
10. Француз: barista
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: бариста
13. Ұсыныстар: Біздің ұсынысымыз: «бариста». «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде осындай нұсқада қолданылған.

Дефинициясы1. Бармен – бар қызметшісі. Келушілерге бар үстелінде қызмет ететін маман.
2. Этимологиясы: ағыл. bar – «бар үстелі», man – «адам»
3. Әзербайжан: barmen
4. Қырғыз: бармен
5. Өзбек: barmen
6. Түрік: barmen
7. Ағылшын: bartender
8. Испан: barman
9. Неміс: Barkeeper
10. Француз: barman
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: бармен
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде бармен нұсқасында қолданыс тапқан. Біздің ұсынысымыз: «бармен»

Дефинициясы1. Бас аспаз – ас үйдегі ең маңызды адам. Оның негізгі міндеті – өндірістік процестер мен персоналды басқару. Ол тағамның сапасына, мәзірді жаңартуға және бағаға жауап береді.
2. Этимологиясы: франц. chef – «басшы, бастық»
3. Әзербайжан: aşpaz
4. Қырғыз: ашпозчу
5. Өзбек: oshpaz
6. Түрік: şef
7. Ағылшын: chef
8. Испан: chef
9. Неміс: Küchenchef
10. Француз: chef
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: -
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «бас аспаз»

Дефинициясы1. Бауыр салат – асылған бауырды және маринадталған қиярларды ұзындап кесіп, араластырып, тұздап, бұрыш қосып, майонез құйып, салат ыдысына салып, үстіне асылған жұмыртқа, балдыркөк сеуіп безендірілген тағам түрі.
2. Этимологиясы: итал. salata – «тұздалған салат»
3. Әзербайжан: qaraciyər salatı
4. Қырғыз: боор салаты
5. Өзбек: jigar salatasi
6. Түрік: karaciğer salatası
7. Ағылшын: liver salad
8. Испан: ensalada de hígado
9. Неміс: Lebersalat
10. Француз: salade de foie
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «бауыр салат»

Дефинициясы1. Бауырсақ – ұн өнімдерін майға қуырып дайындалатын қазақтың ұлттық тағамы.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: bauırsak
4. Қырғыз: бауырсак
5. Өзбек: bauyrsak
6. Түрік: bayırsak
7. Ағылшын: bauyrsak
8. Испан: bauyrsak
9. Неміс: Bauyrsak
10. Француз: bauyrsac
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: "Коммуналдық қазыналық кәсiпорындар өндiретiн және өткізетін тауарлардың (жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің) бағаларын белгілеу туралы" Қарағанды облысы әкімдігінің 2022 жылғы 4 наурыздағы № 12/01 қаулысына өзгеріс пен толықтырулар енгізу туралы
Қарағанды облысының әкімдігінің 2023 жылғы 2 мамырдағы № 28/01 қаулысы. Қарағанды облысының Әділет департаментінде 2023 жылғы 4 мамырда № 6405-09 болып тіркелді.
... Іске асыру: бауырсақтар ...
13. Ұсыныстар: «Бауырсақ» нұсқасын бекіту ұсынылады.

Дефинициясы1. Бағлан қабырғалары – жас қойдың қабырғаларынан дайындалатын тағам.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: Quzu kvadratı
4. Қырғыз: козунун текчеси
5. Өзбек: qo'zi go'shti
6. Түрік: kuzu karesi
7. Ағылшын: lamb square
8. Испан: Kare cordero
9. Неміс: lammkarree
10. Француз: carré d'agneau
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «бағлан қабырғалары»

Дефинициясы1. Бақтақ – лосось тұқымдасына жататын тұщы суда мекен ететін балық түрлерінің жалпы атауы (Salmonidae).
2. Этимологиясы: шведск. forell – «форель»
3. Әзербайжан: alabalıq
4. Қырғыз: форель балыгы
5. Өзбек: alabalık
6. Түрік: alabalık
7. Ағылшын: trout
8. Испан: trucha
9. Неміс: Forellen
10. Француз: truite
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Балық шаруашылығын дамыту мәселелері туралы
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2021 жылғы 5 сәуірдегі № 208 қаулысы
... түрлері жыл, тонна 2015 2016 2017 2018 2019 Бақтақ 171,8 269 480 538 760 Тұқы 105,8 87 329 1802 ...
13. Ұсыныстар: Биология сөздігінде: бахтах, патша балық; Ауылшаруашылығы сөздігінде: бақтақ (балық); Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет сөздігінде: бахтақ балық нұсқаларында қолданылған. «Бақтақ» нұсқасын қолдаймыз.

Дефинициясы1. Безе – жұмыртқа ақуызы мен қант қоспасынан пісірілетін жеңіл тағам.
2. Этимологиясы: франц. baiser – «сүю»
3. Әзербайжан: beze
4. Қырғыз: безе
5. Өзбек: beze
6. Түрік: beze
7. Ағылшын: meringue
8. Испан: merengue
9. Неміс: Baiser
10. Француз: meringue
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «безе»

Дефинициясы1. Бейімделген сүт қоспалары – нәрестелер үшін туылғаннан бастап жасалатын және құрамы мен консистенциясы бойынша ана сүтіне мүмкіндігінше жақын болатын балалар тағамы.
2. Этимологиясы: лат. adaptatio – «реттеу, бейімделу»
3. Әзербайжан: uyğunlaşdırılmış süd qarışıqları
4. Қырғыз: адаптацияланган формула сүтү
5. Өзбек: moslashtirilgan sut aralashmalari
6. Түрік: uyarlanmış süt karışımları
7. Ағылшын: adapted milk mixtures
8. Испан: leche de fórmula adaptada
9. Неміс: angepasste Milchmischungen
10. Француз: lait maternisé adapté
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: бейімделген сүт қоспалары
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде бейімделген сүт қоспалары нұсқасында көрініс тапқан. Біздің ұсынысымыз: «бейімделген сүт қоспалары»

Дефинициясы1. Бекіре балықтар – бекіре тәрізділер отрядына жататын ірі, бағалы балық.
2. Этимологиясы: лат. Acipenser gueldenstaedtii – «бекіре балық»
3. Әзербайжан: nərə balığı
4. Қырғыз: бекир балыгы
5. Өзбек: baliq baliqlari
6. Түрік: mersin balığı balıkları
7. Ағылшын: sturgeon fish
8. Испан: peces de esturión
9. Неміс: störfische
10. Француз: esturgeons
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: "Орал-Атырау бекіре балық өсіру зауыты" және "Атырау бекіре балық өсіру зауыты" жедел басқару құқығындағы республикалық мемлекеттік қазыналық кәсіпорындарын құру туралы
Қазақстан Республикасы Үкіметінің ҚАУЛЫСЫ 1998 жылғы 16 қыркүйек N 909
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде бекіре балық нұсқасында қолданылған. Біздің ұсынысымыз: «бекіре балық»

Дефинициясы1. Бекон – арнайы бордақыланған шошқа етінің жарты ұшасынан алынған өнім.
2. Этимологиясы: ағылш. bacon – «бекон»
3. Әзербайжан: domuz pastırması
4. Қырғыз: бекон
5. Өзбек: bekon
6. Түрік: domuz pastırması
7. Ағылшын: bacon
8. Испан: tocino
9. Неміс: Speck, Bacon
10. Француз: bacon
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Талғар ауданы бойынша 2009 жылға арналған жер салығының базалық ставкаларын белгілеу туралы
Алматы облысы Талғар аудандық мәслихатының 2009 жылғы 30 қаңтардағы N 16-97 шешімі. Алматы облысының Әділет департаменті Талғар ауданының Әділет басқармасында 2009 жылы 3 наурызда N 2-18-80 тіркелді.
... "Бекон асыл тұқымды зауыт" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі ...
13. Ұсыныстар: «Бекон» нұсқасы ұсынылады.

Дефинициясы1. Бергамот – Италияда және тропикалық Азияда өсетін цитрусты дақыл. Дәмі мен хош иісі апельсин, лимон және киви тәріздес. Жемісі алмұрт тәріздес, түсі сары.
2. Этимологиясы: түр. bey armudu – «бей алмұрты»
3. Әзербайжан: berqamot
4. Қырғыз: бергамот
5. Өзбек: bergamot
6. Түрік: bergamot
7. Ағылшын: bergamot
8. Испан: bergamota
9. Неміс: Bergamotte
10. Француз: bergamote
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Кеден одағы Комиссиясының 2011 жылғы 23 желтоқсандағы № 799 шешіміне өзгерістер енгізу туралы
Еуразиялық экономикалық комиссия Алқасының 2018 жылғы 10 сәуірдегі № 54 шешімі
... Техникалық шарттар 7 МемСТ ISO 3520-2014 Бергамот эфир майы [Citrus aurantium L. subsp.bergamia (Wight et Arnott) Engler] ...
13. Ұсыныстар: «Бергамот» нұсқасы ұсынылады.

Дефинициясы1. Бефстроганов – сиыр етінен дайындалатын тағам.
2. Этимологиясы: франц. Bœuf Stroganoff — «строган бойынша сиыр еті»
3. Әзербайжан: mal əti Stroganoff
4. Қырғыз: эт строганофф
5. Өзбек: befstroganov
6. Түрік: sığır straganov
7. Ағылшын: beef stroganoff
8. Испан: befstroganov
9. Неміс: Befstroganov
10. Француз: bethstrogans
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: "Қоғамдық тамақтану объектілеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2022 жылғы 17 ақпандағы № ҚР ДСМ-16 бұйрығына өзгеріс енгізу туралы
Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің м.а. 2023 жылғы 4 сәуірдегі № 58 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2023 жылғы 5 сәуірде № 32368 болып тіркелді.
... бефстроганов, азу, қуыру, гуляш ...
13. Ұсыныстар: «бефстроганов», «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде осындай нұсқада қолданылған.

Дефинициясы1. Бешамель – ұннан, жұмыртқадан және сүттен тұратын қою тұздық; құрамында сүт бар негізгі ақ соус.
2. Этимологиясы: франц. béchamel – «ақ соус»
3. Әзербайжан: bechamel
4. Қырғыз: катталуу
5. Өзбек: bechamel
6. Түрік: beşamel
7. Ағылшын: bechamel
8. Испан: bechamel
9. Неміс: Bechamel
10. Француз: béchamel
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: «бешамель», «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде осындай нұсқада қолданылған. Осы нұсқа ұсынылады.

Дефинициясы1. Бисквит – ұн, қант және жұмыртқалардан дайындалған кондитерлік қамыр.
2. Этимологиясы: итал. biscotto – «екі рет пісірілген»
3. Әзербайжан: biskvit
4. Қырғыз: бисквит
5. Өзбек: pechene
6. Түрік: bisküvi
7. Ағылшын: biscuit
8. Испан: bizcocho
9. Неміс: Biskuit
10. Француз: biscuit
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Қазақстан Республикасы Үкіметінің "Жеке кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдаудың кейбір шаралары туралы" 2016 жылғы 19 сәуірдегі № 234 және "Қолжетімді кредит беру міндетін шешу үшін ұзақ мерзімді теңгелік өтімділікті қамтамасыз етудің кейбір мәселелері туралы" 2018 жылғы 11 желтоқсандағы № 820 қаулыларына өзгерістер енгізу туралы
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2019 жылғы 5 қыркүйектегі № 660 қаулысы.
... Ұн қоспаларының және нанға, тортқа, бәлішке, пирогтар мен бисквиттерге, печеньелерге немесе құймақтарға арналған ...
13. Ұсыныстар: «Бисквит», «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде осындай нұсқада қолданылған, осы термин ұсынылады.

Дефинициясы1. Биточкилер – шабылған еттен пішінделген домалақ котлеттер; ұрылған котлеттердің орысша атауы.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: simitlər
4. Қырғыз: бөлүкчөлөр
5. Өзбек: to'plar
6. Түрік: bitoshi
7. Ағылшын: cue balls
8. Испан: bolitas
9. Неміс: Frikadellen
10. Француз: boulettes
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Жұмыскерлерге сүт немесе оған теңестірілген тамақ өнімдерін және (немесе) диеталық (емдік және профилактикалық) тамақтануға арналған арнайы өнімдер беру нормаларын бекіту туралы
Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 28 желтоқсандағы № 1056 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2015 жылы 31 желтоқсанда № 12709 болып тіркелді.
13. Ұсыныстар: «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде «домалатпалар» деген де нұсқасы бар екен. Біз осы «домалатпа» нұсқасын ұсынамыз.

Дефинициясы1. Бифштекс – ағылшындардың ұлттық тағамы, барлық Еуропа аспаздығында кең таралған.
2. Этимологиясы: ағылш. bееf – «ет» және steak – «кесек»
3. Әзербайжан: biftek
4. Қырғыз: бифштекс
5. Өзбек: biftek
6. Түрік: biftek
7. Ағылшын: steak
8. Испан: bistec
9. Неміс: Beefsteak
10. Француз: steak
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Жұмыскерлерге сүт немесе оған теңестірілген тамақ өнімдерін және (немесе) диеталық (емдік және профилактикалық) тамақтануға арналған арнайы өнімдер беру нормаларын бекіту туралы
Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 28 желтоқсандағы № 1056 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2015 жылы 31 желтоқсанда № 12709 болып тіркелді.
... Күріш пен жұмыртқа қосылған бифштекс ...
13. Ұсыныстар: «бифштекс», «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде осындай нұсқада қолданылған.

Дефинициясы1. Блендер – арнаулы сыйымдылық және оның ішінде арнайы тетіктері бар. Өнімдерді араластыруға, бұлғауға, шайқауға, ұнтақтауға арналған қондырғы.
2. Этимологиясы: ағыл. blend – «араластыру»
3. Әзербайжан: blender
4. Қырғыз: кошуу
5. Өзбек: blender
6. Түрік: blender
7. Ағылшын: blender
8. Испан: Blender
9. Неміс: Standmixer
10. Француз: mélangeur
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Маңызды стратегиялық мәнi бар тауарларды, жұмыстар мен қызметтер көрсетудi мемлекеттiк сатып алу туралы
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003 жылғы 4 қыркүйектегі N 900 қаулысы
... ғимаратының (шырындар үшiн дирекциясы" РМҚК блендер ...
13. Ұсыныстар: Заңнамадағы, басқа тілдердегі аудармасының негізінде блендер ұсынылады.

Дефинициясы1. Борша-кісе – тауықтың, үйректің, қаздың, лақтың, қозының етіне күріш, пияз, бұрыш, шикі жұмыртқа мен сары май қосып дайындалатын тағам.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: Borsha-kele
4. Қырғыз: борша-келе
5. Өзбек: borsha-kele
6. Түрік: borsha-kelé
7. Ағылшын: borsha-Kele
8. Испан: borsha-Kele
9. Неміс: Borsch-kele
10. Француз: borsha-Kele
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: борша-кісе

Дефинициясы1. Бризоль – жұқалап ұрылған, аунатылған, бұлғанған жұмыртұаға салынып алынған, ақ кепкен нан ұнтағына аунатылған және сары майға қурылған тағам.
2. Этимологиясы: Итал. braciola – «көмірге қуырылған ет»
3. Әзербайжан: brizol
4. Қырғыз: brizol
5. Өзбек: brizol
6. Түрік: brizol
7. Ағылшын: brizol
8. Испан: brizol
9. Неміс: Brisanz
10. Француз: brisol
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: -
13. Ұсыныстар: «бризөл». Қазақ тілінің шеттен сөз қабылдаудағы фоно-морфологиялық принципке сәйкес, осы нұсқаны ұсынамыз.

Дефинициясы1. Брокколи – Италья гүлді қырыққабатының түріне сәйкес келетін спаржалы қырыққабат.
2. Этимологиясы: Итал. brocco – «өскін», «құрғақ бұтақ»
3. Әзербайжан: brokoli
4. Қырғыз: брокколи
5. Өзбек: brokkoli
6. Түрік: brokoli
7. Ағылшын: broccoli
8. Испан: brócoli
9. Неміс: Brokkoli
10. Француз: brocoli
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: .Тамақ өнімдерін тұтынудың ғылыми негізделген физиологиялық нормаларын бекіту туралы
Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2016 жылғы 9 желтоқсандағы № 503 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2017 жылғы 13 қаңтарда № 14674 болып тіркелді.
... пекин, савойск түрлі-түсті, брокколи, кольраби ...
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде брокколи нұсқасында қолданылған. Біздің ұсынысымыз: «брокколи»

Дефинициясы1. Броматология – тамақтану әдістері туралы ғылым.
2. Этимологиясы: Грек. Brwma – «тағам» және грек. logos – «сөз; ұғым, ілім»
3. Әзербайжан: bromatologiya
4. Қырғыз: броматология илими
5. Өзбек: bromatologiya
6. Түрік: Bromatoloji
7. Ағылшын: bromatology
8. Испан: bromatología
9. Неміс: bromatologie
10. Француз: bromatologie
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: броматология

Дефинициясы1. Брынза – ақ түсті ірімшік. Дәмі мен иісі ашытылған сүттікіндей, орташа тұзды.
2. Этимологиясы: укр. Бринза – «қой ірімшігі»
3. Әзербайжан: brynza
4. Қырғыз: брынза, иримчик
5. Өзбек: pishloq
6. Түрік: вeyaz peynir
7. Ағылшын: brynza
8. Испан: brinza
9. Неміс: Schafskäse
10. Француз: brynza
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Медициналық-әлеуметтік мекемелерде, оңалту орталықтарында, мүгедектігі бар балаларға арналған оқу орындарында, аумақтық әлеуметтік қызмет көрсету орталықтарында, күндіз болу бөлімшелерінде, әлеуметтік бейімдеу орталықтарында қызмет көрсетілетін адамдар үшін заттай тамақтану нормаларын бекіту туралы
Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 27 қарашадағы № 896 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2016 жылы 8 қаңтарда № 12828 болып тіркелді.
... сүтті какао 20 Тұзсүзбе ...
13. Ұсыныстар: «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде «брынза», ауылшаруашлығы сөздігінде «сүзбе, тұзды сүзбе, брынза» деп берілген. Біз «тұз сүзбе» деген нұсқаны қолдаймыз.

Дефинициясы1. Бұжы – ұлттық тағам. Жаңа сойылған қойдың не ешкінің етін, іш майын, бауырын майдалап турап, оған аздап ұн себелеп, пияз, бұрыш, тұз қосып, әбден араластырғаннан кейін, бүйенге не қарынға салады.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: boujie
4. Қырғыз: бужы
5. Өзбек: boogie
6. Түрік: buzzie
7. Ағылшын: bujy
8. Испан: sondas
9. Неміс: Bougies
10. Француз: bougies
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «бұжы»

Дефинициясы1. Бұзау еті – енесін еміп жүрген бұзаудың еті. Бұл ет ең құнды, қоректік және ерекше дәмді болып саналады.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: dana әт
4. Қырғыз: музоо эт
5. Өзбек: buzoq go'shti
6. Түрік: dana eti
7. Ағылшын: veal
8. Испан: ternera
9. Неміс: Kalbfleisch
10. Француз: veau
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: бұзау еті
13. Ұсыныстар: Біздің ұсынысымыз: «бұзау еті» Ауылшаруашлығы, Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет сөздігінде осындай нұсқада қолданылған.

Дефинициясы1. Бәліш – Жайылған қамырға малдың, құстың етін немесе балық салып, бүкпелеп орап майға пісірілетін тағам.
2. Этимологиясы: башқ. бәлеш – «бәліш»
3. Әзербайжан: Belyashi
4. Қырғыз: белши
5. Өзбек: belyashi
6. Түрік: belyashi
7. Ағылшын: belyashi
8. Испан: belyashi
9. Неміс: Belyashi
10. Француз: belyashi
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: -
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: "бәліш"

Дефинициясы1. Ванилин – жасанды өнім, алдымен табиғи өсімдік сығындысын буландыру арқылы алынады, содан кейін жасанды түрде синтезделеді.
2. Этимологиясы: Испан vainilla – «кішкентай жаңқа».
3. Әзербайжан: vanilin
4. Қырғыз: ванилин
5. Өзбек: vanilin
6. Түрік: vanilin
7. Ағылшын: vanillin
8. Испан: vainillina
9. Неміс: Vanillin
10. Француз: vanilline
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (29-шығарылым) бекіту туралы
Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2019 жылғы 3 желтоқсандағы № 642 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2019 жылғы 5 желтоқсанда № 19703 болып тіркелді.
... ванилинді кептіру және ыдысқа салу процесін жүргізу ...
13. Ұсыныстар: «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде берілген «ванилин» нұсқасы ұсынылады.

Дефинициясы1. Васаби – Жапон сушилеріне дәмдеуіш ретінде қосылатын, кептіріліп, ұнтақталынып, ысқыланатын ашық-жасыл тамырдан (хрен түрі) дайындалған өте ащы дәмқосар.
2. Этимологиясы: ағыл. Japanese horseradish – «Жапон хрені»
3. Әзербайжан: vasabi
4. Қырғыз: васаби
5. Өзбек: vasabi
6. Түрік: wasabi
7. Ағылшын: wasabi
8. Испан: wasabi
9. Неміс: wasabi
10. Француз: wasabi
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «васаби»

Дефинициясы1. Вафлисалғыш, вафель қалыбы, вафлиқалып – вафлилерді пісіруге арналған, топсамен бекітіліп, сыртқы жақтары қапталынған қысқыш тәрізді екі қақпақшадан тұратын маталл қалыптар.
2. Этимологиясы: нем. Wabe – «ара ұялары»
3. Әзербайжан: vafli dəmir
4. Қырғыз: вафли жасоочу
5. Өзбек: vafli temir
6. Түрік: waffle makinesi
7. Ағылшын: waffle iron
8. Испан: Waffle Maker
9. Неміс: Waffeleisen
10. Француз: gaufrier
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде «вафель қалыбы» деп қолданылған. Осының негізінде, «вафель қалып» нұсқасын қолдаймыз.

Дефинициясы1. Вегетариандық тамақтар – өсімдік және сүт өнімдерінен тұратын тағамдар.
2. Этимологиясы: ағыл. vegetable – «өсімдік, көгөніс»
3. Әзербайжан: vegetarian yeməkləri
4. Қырғыз: вегетариандык тамактар
5. Өзбек: vegetarian taomlari
6. Түрік: vejetaryen yemekler
7. Ағылшын: vegetarian dishes
8. Испан: platos vegetarianos
9. Неміс: vegetarische Gerichte
10. Француз: plats végétariens
11. Бекітілген нұсқасы: тағам пища
(2020), вегетариандық вегетарианство (2018)
12. Заңнамадағы қолданысы: -
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер дәл осы нүсқада бекітілмеген. Жеке-жеке бекітілген. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «вегетариандық тағамдар»

Дефинициясы1. Винегрет – пісірілген көкөністерден (картоп, қызылша, сәбіз), тұздалған қияр, пияз, ашытылған қырыққабаттан, тұздалған көкөністер мен жемістерден дайындалған тағам.
2. Этимологиясы: франц. vinaigrette – «сірке суынан дайындалған соус»
3. Әзербайжан: vinaigrette
4. Қырғыз: винегрет
5. Өзбек: Vinaigrette
6. Түрік: salata sosu
7. Ағылшын: vinaigrette
8. Испан: vinegret
9. Неміс: die Vinaigrette
10. Француз: vinaigrette
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Жұмыскерлерге сүт немесе оған теңестірілген тамақ өнімдерін және (немесе) диеталық (емдік және профилактикалық) тамақтануға арналған арнайы өнімдер беру нормаларын бекіту туралы
Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 28 желтоқсандағы № 1056 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2015 жылы 31 желтоқсанда № 12709 болып тіркелді. винегрет
13. Ұсыныстар: «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігіндегі винегрет нұсқасы ұсынылады.

Дефинициясы1. Гамбургер – сэндвичтың бір түрі, құрамына екіге тілінген нан және олардың ортасына салынатын котлет кіреді. Етке қоса, гамбургердің ингридиенттеріне бірнеше алуан-түрлі дәмдеуіштер, кетчуп, майонез, қияр, қуырылған пияз және қызанақ кіреді.
2. Этимологиясы: ағыл. Hamburger – «гамбургер»
3. Әзербайжан: hamburger
4. Қырғыз: таттуу
5. Өзбек: gamburger
6. Түрік: hamburger
7. Ағылшын: hamburger
8. Испан: hamburguesa
9. Неміс: Hamburger
10. Француз: hamburger
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: "Қоғамдық тамақтану объектілеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2022 жылғы 17 ақпандағы № ҚР ДСМ-16 бұйрығына өзгеріс енгізу туралы
Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің м.а. 2023 жылғы 4 сәуірдегі № 58 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2023 жылғы 5 сәуірде № 32368 болып тіркелді
... фаст-фудтар: гамбургерлер, ход-догтар, пиццалар, наггетстер, чипсілер (чипсондар), дәмдік қоспалары ...
13. Ұсыныстар: «гамбургер», «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде осындай нұсқада қолданылған.

Дефинициясы1. Гарнир – француз және халықаралық мейрамхана асханасында тамақты әшекейлеу дегенді немесе асқатықты білдіреді. Негізгі тағам сыртындағы көкөністерді айтады. Гарнир екінші тағамның, салқын басытқының құрама бөлігі, кейбір елдерде гарнир деп тағамның құрамындағы аз мөлшерлі қоспаларын айтады.
2. Этимологиясы: франц. garnir – «қамтамасыз ету, безендіру»
3. Әзербайжан: garnitür
4. Қырғыз: кооздоо
5. Өзбек: garnitür
6. Түрік: garnitür
7. Ағылшын: garnish
8. Испан: guarnición
9. Неміс: Beilage
10. Француз: accompagnement
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Кезекшілік атқару кезінде, сондай-ақ авариялық-құтқару және кезек күттірмейтін жұмыстарды жүргізу кезеңінде кәсіби авариялық-құтқару қызметтері мен құралымдарын ұстауға бөлінетін қаражаттар есебінен шығыстардың ақысын төлей отырып, құтқарушыларды тамақ өнімдерімен қамтамасыз ету нормаларын бекіту туралы
Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2015 жылғы 27 наурыздағы № 264 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2015 жылы 30 мамырда № 11239 тіркелді.
... картоп және көкөніс гарнирлерімен...
13. Ұсыныстар: «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде «салма, гарнир» деген нұсқаларда қолданылған. Біз «салма» деген нұсқаны ұсынамыз.

Дефинициясы1. Глютен – қамырды қопсытатын бидай немесе қара бидай құрамындағы ақуыз компоненті.
2. Этимологиясы: лат. glūten – «желім»
3. Әзербайжан: Gluten
4. Қырғыз: глютен
5. Өзбек: kleykovina
6. Түрік: glutensiz
7. Ағылшын: gluten
8. Испан: gluten
9. Неміс: Gluten
10. Француз: gluten
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Азаматтардың жекелеген санаттарына амбулаториялық емдеу кезінде тегін дәрілік заттарды, арнайы емдік өнімдерді және медициналық бұйымдарды қосымша беру туралы
Түркістан облыстық мәслихатының 2021 жылғы 21 сәуірдегі № 5/48-VIІ шешімі. Түркістан облысының Әділет департаментінде 2021 жылғы 22 сәуірде № 6176 болып тіркелді.
... Күміссульфатиазолы Адгезивті таңғыш Венетоклакс 100мг Нан пісіруге арналған глютенсіз арнайы ұн қоспасы...
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде глютен нұсқасында қолданылған. Біздің ұсынысымыз: «глютен»

Дефинициясы1. Голубцы – көбінесе күріш қосылған фарш және қырыққабат жапырағынан дайындалатын тағам түрі.
2. Этимологиясы: сербхорв. голу̀биħ – «тұшпара»
3. Әзербайжан: kələm rulonları
4. Қырғыз: капуста түрмөктөрү
5. Өзбек: hammayoqni rulonlari
6. Түрік: lahana ruloları
7. Ағылшын: cabbage rolls, golubtsy,
8. Испан: golubtsí,rollos de col
9. Неміс: Kohlrouladen
10. Француз: goloubtsy, rouleaux de chou
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Қазақстан Республикасы ұлттық қауіпсіздік органдарының жекелеген санаттағы қызметкерлерін қызметті өткеру ерекшеліктерін ескере отырып, азық-түлікпен қамтамасыз етудің заттай нормаларын бекіту туралы
Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитеті Төрағасының 2015 жылғы 26 мамырдағы № 40 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2015 жылы 26 маусымда № 11442 болып тіркелді.
... Ет қосылған екiншi тағамдар (голубцы, iшiне фарш салынған бұрыш, тефтели, құймақтар)...
13. Ұсыныстар: «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде «голубцы» деп алынған, осы нұсқаны бекіту ұсынылады. осындай нұсқада қолданылған.

Дефинициясы1. Гуляш – дәмдеуіштер қосып бұқтырылып пісірілген ет тағамы; венгер халқының ұлттық ет тағамы.
2. Этимологиясы: венг. gulyás – «малшы»
3. Әзербайжан: gulaş
4. Қырғыз: гүлаш
5. Өзбек: gulash
6. Түрік: gulaş
7. Ағылшын: goulash
8. Испан: gulash
9. Неміс: Gulasch
10. Француз: goulasch
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: -
13. Ұсыныстар: «Гуляш» «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігіндегі нұсқасы ұсынылады.

Дефинициясы1. –
2. Этимологиясы: Дірілдек – ет, жұмыртқа, кейбір көкөністер қосылған желе тәрізді ет сорпасынан жасалған тағам.
3. Әзербайжан: jellied ət
4. Қырғыз: холодец
5. Өзбек: jelli go'sht
6. Түрік: soğuk
7. Ағылшын: jellied meat
8. Испан: galantina
9. Неміс: Sülze
10. Француз: gelée
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет сөздігінде сіңірдек нұсқасында қолданылған. «Сіңірдек» нұсқасын қолдаймыз.

Дефинициясы1. Даршын, дәнқабық – татымдық заттар және парфюмерияда қолданылатын кейбір тропиктік ағаштардың кептірілген қабығы.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: darçın
4. Қырғыз: жалбыз
5. Өзбек: darchin
6. Түрік: tarçın
7. Ағылшын: cinnamon
8. Испан: canela
9. Неміс: Zimt
10. Француз: cannelle
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Ресей Федерациясының ДСҰ шеңберіндегі міндеттемелеріне сәйкес жекелеген тауар түрлеріне қатысты Еуразиялық экономикалық одақтың Бірыңғай кедендік тарифінің кедендік әкелу баждарының ставкаларын белгілеу туралы және Еуразиялық экономикалық комиссияның кейбір шешімдеріне өзгерістер енгізу туралы
Еуразиялық экономикалық комиссия Алқасының 2017 жылғы 11 мамырдағы № 44 шешімі
... шашағы – – өзге – – ұсақталмаған және ұнтақталмаған – – ұсақталған немесе ұнтақталған – – – әніс немесе даршын дәні – – – зире немесе фенхель дәні; ...
13. Ұсыныстар: Ауылшаруашлығы сөздігінде: дәмқабық; Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет сөздігінде: даршын, дәнқабық нұсқаларында қолданылған. «Дәм қабық» нұсқасын қолдаймыз.

Дефинициясы1. Дастарқан жаю – үстелді таңертеңгі, түскі, кешкі және мерекелік асқа дайындау барысында ыдыс-аяқтардың, құрал-аспаптардың, мата майлықтардың орынды қойылуы.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: masa qəbulu
4. Қырғыз: үстөл коюу
5. Өзбек: stol sozlamalari
6. Түрік: masa ayarı
7. Ағылшын: table setting
8. Испан: Servicio de mesa
9. Неміс: tischdekoration
10. Француз: service de table
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: -
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «дастарқан жаю»

Дефинициясы1. Даяшы – әлемдегі ең кең таралған мамандықтардың бірі. Бұл мейрамханаларда, кафелерде, барларда және басқа да осыған ұқсас мекемелерде клиенттерге қызмет көрсететін маман.
2. Этимологиясы: лат. officians, officiantis – «қызмет етуші»
3. Әзербайжан: ofisiant
4. Қырғыз: катталуу
5. Өзбек: ofitsiant
6. Түрік: garson
7. Ағылшын: waiter
8. Испан: camarero
9. Неміс: Kellner
10. Француз: serveuse
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы:
4.2020-2021 оқу жылына техникалық және кәсiптiк, орта білімнен кейінгі білімі бар кадрларды даярлауға арналған мемлекеттiк бiлiм беру тапсырысын орналастыру туралы
Түркістан облысы әкiмдiгiнiң 2020 жылғы 22 шілдедегі № 150 қаулысы. Түркістан облысының Әдiлет департаментiнде 2020 жылғы 22 шілдеде № 5728 болып тiркелдi.
... облысы адами әлеуетті дамыту басқармасы" мемлекеттік мекемесі 0508042 Даяшы ...
13. Ұсыныстар: «Даяшы», «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде осындай нұсқада қолданылған.

Дефинициясы1. Десерт – қазіргі ұғынылуындағыдай тамақтың соңынан берілетін тәтті тағам емес, міндетті түрде сергітетін, жеңіл тағам.
2. Этимологиясы: франц. dessert – «үстелден алынып тасталған; десерт»
3. Әзербайжан: Şirin
4. Қырғыз: таттуу-паттуу, десерт
5. Өзбек: shirin
6. Түрік: tatlı
7. Ағылшын: dessert
8. Испан: postres
9. Неміс: Nachspeise
10. Француз: dessert
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Республикалық меншіктің кейбір мәселелері туралы
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 19 қаңтардағы № 140 Қаулысы
... бейнеленген ваза дана 17 9 десерт шанышқысы ...
13. Ұсыныстар: «Десерт», «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде осындай нұсқада қолданылған.

Дефинициясы1. Долма – голубцыға жақын тағам, яғни өсімдіктекті қабықшадан (әдетте, жүзім жапырағы) және ет, дақылды салмадан (көбінесе күріш, пияз, сиыр еті турамасы) тұрады.
2. Этимологиясы: түр. dolma – «долма»
3. Әзербайжан: dolma
4. Қырғыз: долма
5. Өзбек: dolma
6. Түрік: dolma
7. Ағылшын: dolma
8. Испан: Dolma
9. Неміс: gefüllte Weinblätter
10. Француз: Dolma
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: «Долма», «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде осындай нұсқада қолданылған.

Дефинициясы1. Дәм айыру, дәм сараптау – тамақ дайындауда дәмге баса назар аудара отырып, тамақ өнімдерін мұқият органолептикалық бағалау.
2. Этимологиясы: лат. dēgustātio – ол «қатаю, сынама»
3. Әзербайжан: dadma
4. Қырғыз: даам татуу
5. Өзбек: tatib ko'rish
6. Түрік: tatma
7. Ағылшын: tasting
8. Испан: degustación
9. Неміс: Verkostung
10. Француз: dégustation
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: -
13. Ұсыныстар: Медицина сөздігінде: дәм тату; Ауылшаруашылығы сөздігінде: дәм айыру; Тамақ және тұрмыстық қызмет сөздігінде: дәм айыру, дәм сараптау; Іс жүргізу және мұрағат сөздігінде: дегустация нұсқаларында берілген. «Дәм айыру» нұсқасын қолдаймыз.

Дефинициясы1. Дәмдеуіш – әртүрлі тағам әзірлеуге қолданылатын дәмдік хош иісті заттар; тамаққа өзіндік дәм мен хош иіс беру үшін аздап қосылатын өсімдіктердің әртүрлі бөліктері: тұқымдар (қыша, мускат жаңғағы және т.б.), жемістер (бұрыш, зире және т.б.), гүлдер (қалампыр және т.б.), жапырақтар (лавр жапырағы және т.б.), дәм қабығы, тамыр жемістер (ақжелкек, ақжелкен және т.б.). Бұлар тамақтың сақталу мерзімін ұзартады.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: ədviyyat
4. Қырғыз: татымал
5. Өзбек: ziravorlar
6. Түрік: baharat
7. Ағылшын: spice
8. Испан: especia
9. Неміс: Würzmittel
10. Француз: épice
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Қазақстан Республикасы Үкіметінің кейбір шешімдеріне өзгерістер енгізу туралы
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2021 жылғы 21 қыркүйектегі № 643 қаулысы.
... 18 Какао, шоколад және қантты кондитерлік бұйымдар өндірісі 1082 19 Шай және кофе өндірісі* 1083 20 Дәмдеуіштер мен дәмдеуіштер өндірісі* ...
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде дәмдеуіш нұсқасында көрініс тапқан. Біздің ұсынысымыз: «дәмдеуіш»

Дефинициясы1. Дәмқосар – тағамның дәмін келтіруге арналған тұздық.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: ədviyyat
4. Қырғыз: татымал
5. Өзбек: ziravorlar
6. Түрік: baharat, terbiye
7. Ағылшын: spice
8. Испан: condimento
9. Неміс: Gewürz
10. Француз: assaisonnement
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Қазақстан Республикасы Үкіметінің кейбір шешімдеріне өзгерістер енгізу туралы
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2021 жылғы 21 қыркүйектегі № 643 қаулысы.
... 18 Какао, шоколад және қантты кондитерлік бұйымдар өндірісі 1082 19 Шай және кофе өндірісі* 1083 20 Дәмдеуіштер мен дәмдеуіштер өндірісі* 1084 21 Дайын тағам ...
13. Ұсыныстар: «Дәмқосар», «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде қолданылғандықтан, осы нұсқаны қолдау ұсынылады.

Дефинициясы1. Ежегей – қой сүтінен дайындалатын тағам.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: yejegei
4. Қырғыз: ежегей
5. Өзбек: yejegey
6. Түрік: уezhegey
7. Ағылшын: yezhegey
8. Испан: yezhegei
9. Неміс: jeder Gay
10. Француз: chaque gay
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: «Ежегей», «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде осындай нұсқада қолданылған.

Дефинициясы1. Езбе – үгітілген немесе езілген жемістер, көкөністер мен тамыр дақылдары.
2. Этимологиясы: франц. purer – «тазалау»
3. Әзербайжан: püre
4. Қырғыз: шорпо
5. Өзбек: kartoshka pyuresi
6. Түрік: püre
7. Ағылшын: mash
8. Испан: puré
9. Неміс: Püree
10. Француз: purée
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Жұмыскерлерге сүт немесе оған теңестірілген тамақ өнімдерін және (немесе) диеталық (емдік және профилактикалық) тамақтануға арналған арнайы өнімдер беру нормаларын бекіту туралы
Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 28 желтоқсандағы № 1056 бұйрығы. Томат-пюре
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде пюре нұсқасында көрініс тапқан. Біздің ұсынысымыз: «езбе»

Дефинициясы1. Ет салат – көкөністермен немесе жемістермен толықтырылған, әртүрлі ет түрлерінен жасалған тағамдарды қамтитын тағамдардың көптеген санаты.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: ət salatı
4. Қырғыз: эттен жасалган салат
5. Өзбек: go'shtli salat
6. Түрік: et salatası
7. Ағылшын: meat salad
8. Испан: ensalada de carne
9. Неміс: Fleischsalat
10. Француз: salade de viande
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «ет салат»

Дефинициясы1. Етті қаттама – қатты қамырды жұқа қабаттап кеспе секілді жайып, ұзындығы 15, ені 10 см етіп кесіп, шикі ет салып буға піскен тағам түрі.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: ət ilə katlama
4. Қырғыз: эт менен катлама
5. Өзбек: go'sht bilan katlam
6. Түрік: etli katlama
7. Ағылшын: etli katlama
8. Испан: catlama con carne
9. Неміс: katlama mit Fleisch
10. Француз: katlama à la viande
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «етті қаттама»

Дефинициясы1. Жайма құймақ, құймақшалар – сұйық қамырдан дөңгелектеніп пішінделінген, табада пісірілген жұқа қамыр.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: pancake
4. Қырғыз: куймак
5. Өзбек: pancake
6. Түрік: krep
7. Ағылшын: pancake
8. Испан: crepe
9. Неміс: Pfannkuchen
10. Француз: crêpe
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: "Қоғамдық тамақтану объектілеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2022 жылғы 17 ақпандағы № ҚР ДСМ-16 бұйрығына өзгеріс енгізу туралы
Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің м.а. 2023 жылғы 4 сәуірдегі № 58 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2023 жылғы 5 сәуірде № 32368 болып тіркелді.
... туралған ет қосылған құймақтарды...
13. Ұсыныстар: «құймақша», «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде осындай нұсқада қолданылған.

Дефинициясы1. Жал – ұлттық тағам. Жылқының желке майы көбінесе пісіріліп, суытып тағам ретінде беріледі.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: sting
4. Қырғыз: ийне
5. Өзбек: qopqoq
6. Түрік: sıkıyordu
7. Ағылшын: sting
8. Испан: aguijón
9. Неміс: Stacheln
10. Француз: moissonnas
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «жал»

Дефинициясы1. –
2. Этимологиясы: Жас ет – жаңадан сойылған мал еті.
3. Әзербайжан: təzə ət
4. Қырғыз: жаңы эт
5. Өзбек: go'sht yangi
6. Түрік: taze et
7. Ағылшын: fresh meat
8. Испан: carne fresca
9. Неміс: das Fleisch ist frisch
10. Француз: viande fraîche
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Еуразиялық экономикалық одақтың кедендік аумағына әкелінетін ауыл шаруашылығы өнімдерінің жекелеген түрлеріне қатысты 2019 жылға арналған тарифтік квотаны, сондай-ақ Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттердің аумағына әкелінетін осы тауарларға қатысты тарифтік квотаның шамасын белгілеу туралы
Еуразиялық экономикалық комиссия Алқасының 2018 жылғы 28 тамыздағы № 141 шешімі
... Беларусь Республикасы Қазақстан Республикасы Қырғыз Республикасы Ресей Федерациясы Ірі қара малдың еті, жаңа сойылған немесе салқындатылған 0201 10 000 ...
13. Ұсыныстар: «Жас ет», «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде осы нұсқада қолданылғандықтан, бекітуге ұсынылады.

Дефинициясы1. Жасымық крем-көжесі, жасымықтан жасалған қойыртпақ көже – негізгі ингредиенті жасымық сорпасы; Бұл тағам вегетариандық немесе ет қосылған да болуы мүмкін.
2. Этимологиясы: франц. crème – «сливки»
3. Әзербайжан: mərci şorbası Kremi
4. Қырғыз: жасмыктан жасалган шорпо
5. Өзбек: yasmiq qaymoqli sho'rva
6. Түрік: mercimek kremalı çorba
7. Ағылшын: lentil cream soup
8. Испан: crema de sopa de lentejas
9. Неміс: linsen-Cremesuppe
10. Француз: soupe à la crème aux lentilles
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «жасымық крем-көжесі»

Дефинициясы1. Жаубүйрек – ұлттық тағамның бір түрі. Жаубүйректі малшылар, жолаушылар көп пайдаланады. Қойдың терісін сыпырған, соң құйрық майын білемден кесіп алады. Ішін жарып, өкпе-бауырын суырып алып, бауыр мен құйрықты жұқалап жапырақтап, істікке бір май, бір бауыр етіп кезектеп шаншып, үстіне майда тұз, бұрыш сеуіп отқа қақтап пісіреді.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: jaubuirek
4. Қырғыз: Жоодарбешим
5. Өзбек: jaubuyrek
6. Түрік: zhaubuyrek
7. Ағылшын: jaubuyrek
8. Испан: jaubuirek
9. Неміс: jaubujrek
10. Француз: jaubuirec
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «жаубүйрек»

Дефинициясы1. Жаңа жұмыртқа – туылғанына көп болмаған құс жұмыртқасы.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: yumurta təzədir
4. Қырғыз: жумуртка жаңы
5. Өзбек: tuxum yangi
6. Түрік: yumurta daha taze
7. Ағылшын: fresh egg
8. Испан: huevo fresco
9. Неміс: das Ei ist frisch
10. Француз: oeuf frais
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Тіркес күйінде заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «жаңа жұмыртқа»

Дефинициясы1. Жаңа сауылған сүт – сиырдың немесе қой-ешкінің жаңадан сауылған сүті.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: təzə süd
4. Қырғыз: жаңы сүт
5. Өзбек: yangi sut
6. Түрік: taze süt
7. Ағылшын: fresh milk
8. Испан: leche fresca
9. Неміс: frische Milch
10. Француз: lait frais
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: -
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «жаңа сауылған сүт»

Дефинициясы1. Жеміс десерті – қарапайым және өте дәмді кондитерлік өнім, оның негізгі ингредиенті – жемістер.
2. Этимологиясы: франц. dessert – «үстелден алынған; десерт»
3. Әзербайжан: meyvəli desert
4. Қырғыз: жемиштүү десерт
5. Өзбек: meva shirinligi
6. Түрік: meyveli tatlı
7. Ағылшын: fruit dessert
8. Испан: postre de frutas
9. Неміс: fruchtiges Dessert
10. Француз: dessert aux fruits
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «жеміс десерті»

Дефинициясы1. Жент – Шай дастарқанына қойылатын ұлттық тағам. Жент қыста қатпайтын, жазда бұзылмайтын, әрқашан дәмі мен нәрін сақтайтын, соған орай көшпелі халықтың дастарқанынан үлкен орын алған тағам.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: evde cekilmis
4. Қырғыз: Үйлөнүү
5. Өзбек: Jent
6. Түрік: gent
7. Ағылшын: zhent
8. Испан: zhent
9. Неміс: gint
10. Француз: Jent
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: жент
13. Ұсыныстар: жент «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде осындай нұсқада қолданылған.

Дефинициясы1. Жеңіл тұшпара – тұщы, қайнаған салманы (ірімшік, картоп, пияз, орамжапырақ, саңырауқұлақ, жеміс-жидек) тұшпара тәрізді қамырға орап пісірілген тағам.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: vareniki
4. Қырғыз: vareniki
5. Өзбек: pishiriqlar
6. Түрік: Vareniki
7. Ағылшын: vareniki
8. Испан: varéniki
9. Неміс: Maultaschen
10. Француз: boulettes
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: -
13. Ұсыныстар: «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде «қайнақша, вареник» деп қолданылаған. Тұшпараны пельмени сөзнің баламасы ретінде қолданып жүрміз. Сол себептен, «қайнақша» сөзін ұсынар едік.

Дефинициясы1. Жеңсік ас – қолданыстағы көптеген тамақ өнімдерінен ерекше, сирек кездесетін өнімдер тобы.
2. Этимологиясы: франц. délicatesse – «нәзіктік, жіңішкелік»
3. Әзербайжан: zəriflik
4. Қырғыз: таттуу
5. Өзбек: noziklik
6. Түрік: incelik
7. Ағылшын: delicacy
8. Испан: manjar
9. Неміс: Delikatesse
10. Француз: délice
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (50-шығарылым) бекіту туралы
Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 13 тамыздағы № 302 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 14 тамызда № 21088 болып тіркелді
... балық пен теңіз өнімдерінен деликатес аспаздық тағамдарды дайындау жөніндегі жұмыстарды орындау ...
13. Ұсыныстар: Тамақ және тұрмыстық қызмет сөздігінде: жеңсік ас, деликатес; Іс жүргізу және мұрағат сөздігінде: жеңсік тағам нұсқаларында қолданылады. «Жеңсік ас» нұсқасын қолдаймыз.

Дефинициясы1. Жөргем – малдың аш ішегі мен тоқ ішегінен өріліп жасалынатын тағам.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: jorgem
4. Қырғыз: жорго
5. Өзбек: jorgem
6. Түрік: jorgem
7. Ағылшын: jorgem
8. Испан: jorgem
9. Неміс: Georgem
10. Француз: jorgem
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: «жөргем», «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде осындай нұсқада қолданылған, осы нұсқа ұсынылады.

Дефинициясы1. Зімбір – тропиктік өсімдіктің кептірілген тамыр сабағы. Өзіне тән иісі және дәмі бар. Құрамында эфир майлары бар.
2. Этимологиясы: санскрит singabera – «мүйізді тамыр»
3. Әзербайжан: zəncəfil
4. Қырғыз: жалбыз
5. Өзбек: zanjabil
6. Түрік: zencefil
7. Ағылшын: ginger
8. Испан: jengibre
9. Неміс: Ingwer
10. Француз: gingembre
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Басым тауарлар тізбесін бекіту туралы
Қазақстан Республикасы Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің м.а. 2022 жылғы 30 мамырдағы № 306 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2022 жылғы 31 мамырда № 28264 болып тіркелді
... тамақ өнімдері орташа 60 190510 Қытырлақ нан орташа 61 190520 Зімбір печеньесі...
13. Ұсыныстар: Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет сөздігінде «зімбір, жанжабіл» нұсқаларында қолданылған. «Зімбір» нұсқасын қолдаймыз.

Дефинициясы1. Карпаччо – зәйтүн майы мен лимон негізіндегі тұздықпен хош иістендірілген сиыр етінің жұқа кесілген кесектерінен жасалған тағам.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: carpaccio
4. Қырғыз: карпаччо
5. Өзбек: karpachcho
6. Түрік: carpaccio
7. Ағылшын: carpaccio
8. Испан: carpaccio
9. Неміс: Carpaccio
10. Француз: carpaccio
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «карпаччо»

Дефинициясы1. Келі – дәнді дақылдар мен науат, шақпақ қант тәрізді түйір заттарды түйгіштеп уататын, ұнтақтайтын, қатты ағаштан, тас, темір, шойын сияқты материалдардан жасалған іші қуыс құрал. Тұрмыстық бұйым.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: havan
4. Қырғыз: соку; жанчуур
5. Өзбек: ohak
6. Түрік: harç
7. Ағылшын: mortar
8. Испан: almirez
9. Неміс: Mörser
10. Француз: mortier
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздік органдарын асханалық-асүйлік жабдықпен және ыдыспен жабдықтау нормаларын бекіту туралы
Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитеті Төрағасының 2017 жылғы 16 қазандағы № 95/қе бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2017 жылғы 7 қарашада № 15975 болып тіркелді.
... бұлғауыш дана 1 1 2 2 69 Ағаш келсап дана 1 1 2 3 70 Ағаш оқтау дана ...
13. Ұсыныстар: Машинажасау сөздігінде келіше нұсқасында берілген. «Келсап» нұсқасын қолдаймыз.

Дефинициясы1. Кептірілген қызанақ – Жерорта теңізінің аспаздық дәстүрлеріндегі ең жиі қолданылатын тағамдардың бірі.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: günəşdə qurudulmuş pomidor
4. Қырғыз: күнгө кургатылган помидор
5. Өзбек: quritilgan pomidor
6. Түрік: kurutulmuş domatesler
7. Ағылшын: tomates secados al sol
8. Испан: tomates secados al sol
9. Неміс: getrocknete Tomaten
10. Француз: tomates séchées
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «кептірілген қызанақ»

Дефинициясы1. Кукси – Корей асханасының тағамы, суық көже ретінде ұсынылады. Негізгі құрамы ет, кеспе, арнайы тұздық қосылған сорпа немесе су.
2. Этимологиясы: кор. 국수?, 麵 – «куксу»
3. Әзербайжан: kuxi
4. Қырғыз: кукси
5. Өзбек: kuksi
6. Түрік: kuksi
7. Ағылшын: cooksey
8. Испан: kuksi
9. Неміс: cuxi
10. Француз: cooksi
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «кукси»

Дефинициясы1. Күлше – ұнды тұзды суға салып, қамырын қатты етіп илеп, 15-20 минут бетін жауып толықсытып, бөлшектеп, оқтаумен дөңгелектеп, қалыңдау етіп жаймалап, бетіне өрнектер салып және сары май жағып пешке көміп пісіретін нан түрі.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: kulcha
4. Қырғыз: кулча
5. Өзбек: kulcha
6. Түрік: kulcha
7. Ағылшын: kulcha
8. Испан: kulcha
9. Неміс: Kulcha
10. Француз: kulcha
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: «Күлше», «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігіндегі нұсқаны бекіту ұсынылады.

Дефинициясы1. Көже – қазақтың ұлттық тағамы.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: şorba
4. Қырғыз: шорпо
5. Өзбек: sho'rva
6. Түрік: çorba
7. Ағылшын: soup
8. Испан: sopa
9. Неміс: Suppe
10. Француз: soupe
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Республикалық меншіктің кейбір мәселелері туралы
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 19 қаңтардағы № 140 Қаулысы
... 32 5 кофе табақшасы дана 108 6 сорпа табақшасы дана 46 7 елтаңба бейнеленген шай табағы/герб дана 30 8 елтаңба ...
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «көже»

Дефинициясы1. Көксерке – алабұға тұқымдасына жататын жыртқыш балық.
2. Этимологиясы: лат. Sander lucioperca – «көксерке»
3. Әзербайжан: zander
4. Қырғыз: судак
5. Өзбек: sudak
6. Түрік: sudak
7. Ағылшын: pike perch
8. Испан: lucioperca
9. Неміс: Zander
10. Француз: sandre
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: 2023 жылғы 1 шілдеден бастап 2024 жылғы 1 шілдеге дейін балық ресурстарын және басқа да су жануарларын алып қою лимиттерін бекіту туралы
Қазақстан Республикасы Экология және табиғи ресурстар министрінің м.а. 2023 жылғы 13 маусымдағы № 190 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2023 жылғы 15 маусымда № 32803 болып тіркелді.
... 14 Көксерке 228,306 0,026***** 40,625 700,0 161,0 1129,957 15 Сазан 190,6 0,058***** 125,415 1390,0 209,0 1915,073 16 Ақмарқа 340,454 0,033***** 12,058 640,0 ...
13. Ұсыныстар: «Көксерке», «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде осындай нұсқада қолданылған.

Дефинициясы1. Көмбеш – ұлттық тағам. Отқа, қоламтаға көміп пісірілген етті, бауыр мен көкбауырды, бүйректі, айналдырған тоқішек қималарын, нан, картоп тағамдарын айтады.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: güveç, bişirilməsi
4. Қырғыз: бышыруу
5. Өзбек: güveç
6. Түрік: güveç
7. Ағылшын: casserole
8. Испан: gratín
9. Неміс: Auflauf
10. Француз: gratin
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Жұмыскерлерге сүт немесе оған теңестірілген тамақ өнімдерін және (немесе) диеталық (емдік және профилактикалық) тамақтануға арналған арнайы өнімдер беру нормаларын бекіту туралы
Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 28 желтоқсандағы № 1056 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2015 жылы 31 желтоқсанда № 12709 болып тіркелді.
... Піскен ет қосылған картоп пісірмесі ...
13. Ұсыныстар: Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет сөздігінде «көмбеш, тандырға пісірілген тағам» нұсқаларында қолданылады. «Көмбеш» нұсқасын қолдаймыз.

Дефинициясы1. Көпіршітілген кілегейлі жеміс десерті – жеміс ингредиенттерінен тұратын кілегей араластырылған десерт түрі.
2. Этимологиясы: франц. dessert – «үстелден алынған; десерт»
3. Әзербайжан: çırpılmış qaymaqlı meyvə deserti
4. Қырғыз: камкаймак менен жемиштүү десерт
5. Өзбек: ko'pirtirilgan qaymoqli mevali shirinlik
6. Түрік: kremalı meyveli tatlı
7. Ағылшын: fruit dessert with whipped cream
8. Испан: postre de frutas con crema batida
9. Неміс: fruchtiges Dessert mit Schlagsahne
10. Француз: dessert aux fruits à la crème fouettée
11. Бекітілген нұсқасы: кілегей - сливки (1971), жеміс жұмсағы - мякoть плoда (2022)
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «көпіршітілген кілегейлі жеміс десерті»

Дефинициясы1. –
2. Этимологиясы: Лағман – Орталық Азия ұлттарының тағамы.
3. Әзербайжан: lagman
4. Қырғыз: лагман
5. Өзбек: lagman
6. Түрік: lagman
7. Ағылшын: lagman
8. Испан: lagman
9. Неміс: Lagman
10. Француз: lagman
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: -
13. Ұсыныстар: «Лағман», «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде осындай нұсқада қолданылған.

Дефинициясы1. Манпар – Ұнға тұз қосып, суға илеп жасалатын шығыс тағамы.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: manpar
4. Қырғыз: манпар
5. Өзбек: manpar
6. Түрік: manpar
7. Ағылшын: manpar
8. Испан: manpar
9. Неміс: Manpar
10. Француз: manpar
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «манпар»

Дефинициясы1. Ми шұжық – қой не сиыр етінің жұмсақ жерлерін пизябен араластырып, еттартқыштан өткізіп, ми мен күрішті араластырып дайындайтын ұлттық тағам.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: mi shujuk
4. Қырғыз: мээ колбаса
5. Өзбек: mi Shujuk
6. Түрік: mi shuzhuk
7. Ағылшын: mi shuzhuk
8. Испан: mi shujuk
9. Неміс: mi shujuk
10. Француз: mi shujuk
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «ми шұжық»

Дефинициясы1. Мәнті – арнайы дайындалған қамырды жайып, төртбұрыштап немесе дөңгелектеп кесіп, арасына ет пен пияз, тұз, бұрыш қосып дайындалған шығыс тағамы.
2. Этимологиясы: Қытай маньтоу – «мәнті»
3. Әзербайжан: manta
4. Қырғыз: манта
5. Өзбек: manti
6. Түрік: mantalar
7. Ағылшын: mantas
8. Испан: mantas
9. Неміс: Mantas
10. Француз: mantes
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Аудан бойынша 2010 жылға ара-тұра сипаттағы кәсіпкерлік қызмет түрлеріне берілетін бір жолғы талон құнының мөлшері туралы
Атырау облысы Мақат аудандық мәслихатының 2010 жылғы 9 ақпандағы N 197-V шешімі. Атырау облысының Әділет департаменті Мақат ауданының әділет басқармасында 2010 жылғы 23 ақпанда N 4-7-113 тіркелді
... : 1 2 3 4 5 Киім кешек Тамақ өнімдері (манты, пирожки т.б.)
13. Ұсыныстар: «Мәнті», «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде осындай нұсқада қолданылған.

Дефинициясы1. Нарын сорпа – жылқы етінен дайындалған үй кеспесі, дәлірек айтсақ, қазы (жылқы етінен жасалған шұжық). Алайда, нарын рецептерінде сиыр мен қой етін қолдануға да рұқсат етіледі.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: narın-bulyon
4. Қырғыз: нарын-сорпосу
5. Өзбек: naryn-bulyon
6. Түрік: naryn suyu
7. Ағылшын: naryn-broth
8. Испан: caldo de Naryn
9. Неміс: naryn-Brühe
10. Француз: Naryn-bouillon
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «нарын сорпа»

Дефинициясы1. Орама – қамыр ішіне ет пен картоп немесе асқабақ араластырып дайындалған тағам түрі.
2. Этимологиясы: франц. roulette – «дөңгелекше»
3. Әзербайжан: rulet
4. Қырғыз: түрмөк
5. Өзбек: rulet
6. Түрік: rulo
7. Ағылшын: roll
8. Испан: rodaja de carne
9. Неміс: Rollkuchen
10. Француз: roulade
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: -
13. Ұсыныстар: «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде «орама, рулет» нұсқасында қолданылған. Орама нұсқасын қолдаймыз.

Дефинициясы1. Пісірілген шұжық – тартылған ет негізінде тұз, дәмдеуіштер мен қоспалар, қабықта немесе қабықсыз дайындалған тағам.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: bişmiş kolbasa
4. Қырғыз: бышырылган колбаса
5. Өзбек: qaynatilgan kolbasa
6. Түрік: haşlanmış sosis
7. Ағылшын: boiled sausage
8. Испан: mortadela
9. Неміс: Brühwurst
10. Француз: saucisson cuit
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Төтенше жағдай аймағындағы халықтың ең төменгі тіршілігін қамтамасыз ету нормаларын бекіту туралы
Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрінің 2023 жылғы 7 маусымдағы № 299 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2023 жылғы 9 маусымда № 32748 болып тіркелді.
... 120 сублимациялық және жылумен кептірілген етпен; 33 пісірілген шұжықтармен және сосискамен (сарделькамен);
13. Ұсыныстар: «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігіндегідей «пісірілген шұжық» нұсқасы ұсынылады.

Дефинициясы1. Прошутто – тұз бен сүрленген ветчинадан жасалған итальяндық ветчина.
2. Этимологиясы: итал. prosciutto – «сан еті»
3. Әзербайжан: prosciutto
4. Қырғыз: проссиутто
5. Өзбек: prosciutto
6. Түрік: prosciutto
7. Ағылшын: prosciutto
8. Испан: prosciutto
9. Неміс: Prosciutto
10. Француз: prosciutto
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «прошутто»

Дефинициясы1. Пәтір – классикалық өзбек наны. Дөңгелек пішінді, дәстүрлі түрде тек тандырда пісіріледі.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: patyr
4. Қырғыз: патыр
5. Өзбек: patir
6. Түрік: patyr
7. Ағылшын: patyr
8. Испан: patyr
9. Неміс: Patyr
10. Француз: patyr
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: «Пәтір», «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде осындай нұсқада қолданылған.

Дефинициясы1. Роллы – Жапон немесе корей халқының танымал тағамы. Жапон асханасындағы суши сорттарының бірі.
2. Этимологиясы: жапон. 巻き寿司 макидзуси – «мак»
3. Әзербайжан: rolls
4. Қырғыз: оройт
5. Өзбек: rulolar
6. Түрік: rulolar
7. Ағылшын: rolls
8. Испан: rollos
9. Неміс: Rollen
10. Француз: pile
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: -
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «роллы»

Дефинициясы1. Руккола қосылған тунец карпаччосы – хош иісті зәйтүн майы, руккола және лимон шырыны қосылған нәзік шикі балық.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: roka ilə tuna carpaccio
4. Қырғыз: аругула менен тунец карпаччо
5. Өзбек: arugula bilan orkinos karpaccio
6. Түрік: roka ile ton balığı carpaccio
7. Ағылшын: tuna carpaccio with arugula
8. Испан: Carpaccio de atún con rúcula
9. Неміс: thunfisch-Carpaccio mit Rucola
10. Француз: Carpaccio de thon à la roquette
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «руккола қосылған тунец карпаччосы»

Дефинициясы1. Рулетики – тәтті немесе қантсыз қоспалары бар пісірілген қамырдан жасалған ұн өнімі.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: rulolar
4. Қырғыз: тоголок
5. Өзбек: rulolar
6. Түрік: rulolar
7. Ағылшын: rolls
8. Испан: rollitos
9. Неміс: rollen
10. Француз: rouleaux
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «рулетше»

Дефинициясы1. Саба – қымыз, шұбат ашыту, іркіт пісу үшін пайдаланылатын, мал терісінен пішіп тігілетін ыдыс.
2. Этимологиясы: груз. საბა - "саба"
3. Әзербайжан: saba
4. Қырғыз: саба
5. Өзбек: saba
6. Түрік: saba
7. Ағылшын: saba
8. Испан: saba
9. Неміс: Saba
10. Француз: saba
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «саба»

Дефинициясы1. Самса – ет қосылып, ұннан пісірілетін тағам.
2. Этимологиясы: Өзб. Somsa – «самса»
3. Әзербайжан: samsa
4. Қырғыз: самса
5. Өзбек: samsa
6. Түрік: samsa
7. Ағылшын: samsa
8. Испан: samsa
9. Неміс: Samsa
10. Француз: samsa
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Республикалық меншіктің кейбір мәселелері туралы
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2013 жылғы 26 тамыздағы № 831 қаулысы
... 281 10 Кофе шыныаяғының табақшасы дана 952 11 Жеңіл-желпі тағамдарға арналған шанышқы дана 414 12 Самса ...
13. Ұсыныстар: «Самса», «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде осындай нұсқада қолданылған.

Дефинициясы1. Саптыаяқ – қатты ағаштан жасалан, қазақтың ұлттық ыдысы.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: saptyayak
4. Қырғыз: саптыяк
5. Өзбек: saptyayak
6. Түрік: saptyayak
7. Ағылшын: saptyayak
8. Испан: saptyayak
9. Неміс: Saptyayak
10. Француз: saptyayak
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «саптыаяқ»

Дефинициясы1. Саңырауқұлақ крем-көжесі, саңырауқұлақтан жасалған қойыртпақ көже – негізгі ингредиент саңырауқұлақтар болып табылатын крем сорпа.
2. Этимологиясы: франц. crème – «сливки»
3. Әзербайжан: kremli göbələk şorbası
4. Қырғыз: козу карын шорпосу
5. Өзбек: qo'ziqorinli qaymoqli sho'rva
6. Түрік: mantar kremalı çorba
7. Ағылшын: mushroom cream soup
8. Испан: crema de sopa de champiñones
9. Неміс: creme-Pilz-Suppe
10. Француз: crème-soupe aux champignons
11. Бекітілген нұсқасы: саңырауқұлақ-гриб 2022 ж
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «саңырауқұлақ крем-көжесі»

Дефинициясы1. Сиыр сорпасындағы кукси – сиыр еті сорпасынан дайындалған, суық көже ретінде ұсынылатын корей асханасының тағамы.
2. Этимологиясы: кор. 국수?, 麵 – «кукси»
3. Әзербайжан: mal əti bulyonunda kuksi
4. Қырғыз: уйдун сорпосу боюнча кукси
5. Өзбек: mol go'shti bulyonidagi kuksi
6. Түрік: sığır suyu üzerinde kuksi
7. Ағылшын: cooksi on beef broth
8. Испан: kuksi en caldo de carne
9. Неміс: kuxy auf Rinderbrühe
10. Француз: Cooksey sur bouillon de boeuf
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «сиыр сорпасындағы кукси»

Дефинициясы1. Сорпа – мал, құс, балық етін, көкөністі қайнату арқылы дайындалатын тағам.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: shurpa
4. Қырғыз: шорпо
5. Өзбек: shurpa
6. Түрік: et suyu
7. Ағылшын: broth
8. Испан: caldo
9. Неміс: Brühe
10. Француз: bouillon
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: "сорпа"

Дефинициясы1. Сорпа – көкөніс, балық, етті қайнату арқылы дайындалатын тағам.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: bulyon
4. Қырғыз: шорпо
5. Өзбек: bulyon
6. Түрік: et suyu
7. Ағылшын: bouillon
8. Испан: caldo
9. Неміс: Brühe
10. Француз: bouillon
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (49-шығарылым) бекіту туралы
Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2021 жылғы 25 қаңтардағы № 16 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2021 жылғы 2 ақпанда № 22149 болып тіркелді
...тәсілдері мен мөлшерлеу тәртібі; қысыммен істейтін жабдықтың жұмыс тәртібі. 8-параграф. Бульонды текшелерді өндіру аппаратшысы ...
13. Ұсыныстар: «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде берілген «сорпа» нұсқасы ұсынылады.

Дефинициясы1. Соус – негізгі тағамға және/немесе гарнирге арналған сұйық дәмдеуіш.
2. Этимологиясы: лат. salsa – «тұзды тағам»
3. Әзербайжан: sous
4. Қырғыз: соус, татымал
5. Өзбек: sos
6. Түрік: sos,salça
7. Ағылшын: sauce
8. Испан: salsa
9. Неміс: Soße
10. Француз: sauce
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Тұздалып кептірілген балықты және кальмарды Еуразиялық экономикалық одақтың сыртқы экономикалық қызметінің Бірыңғай тауар номенклатурасына сәйкес сыныптау туралы
Еуразиялық экономикалық комиссия Алқасының 2017 жылғы 11 мамырдағы № 52 шешімі
... бірнешеуін: қантты (тұздың құрамына тең немесе артық мөлшерде), татымдылықтарды, дәмдеуіштерді, тұздықтарды (дайын өнімге қосылған татымдылықтардың ...
13. Ұсыныстар: «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде «соустар, тұздықтар, қатықтар» нұсқасында қолданылған. «Тұздық» деген нұсқаны ұсынамыз.

Дефинициясы1. Соғым – қысқы азық қорына арналып дайындалған ет.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: sogum
4. Қырғыз: согум
5. Өзбек: so'g'um
6. Түрік: sogum
7. Ағылшын: sogum
8. Испан: sogum
9. Неміс: sogum
10. Француз: sogum
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: «соғым», «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде осындай нұсқада қолданылған.

Дефинициясы1. Спринг-роллдар – оралған салмасы бар күріш құймақтарының бір түрі. Кез келген серіппелі орамның өзгермейтін ингредиенті – күріш қағазы.
2. Этимологиясы: ағыл. spring roll – «көктем фестивалі»
3. Әзербайжан: bahar ruloları
4. Қырғыз: жазгы түрмөк
5. Өзбек: bahor rulolari
6. Түрік: bahar ruloları
7. Ағылшын: spring rolls
8. Испан: rollitos de primavera
9. Неміс: Frühlingsrollen
10. Француз: Spring Rolls
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «спринг-роллдар»

Дефинициясы1. Сусынтамыр – астра тұқымдасына жататын екіжылдық немесе көпжылдық шөптер тұқымдасы. Тұқымға екі мәдени түр және кем дегенде сегіз жабайы түр кіреді.
2. Этимологиясы: лат. Cichórium – «цикорий»
3. Әзербайжан: hindiba
4. Қырғыз: цикорий
5. Өзбек: hindibo
6. Түрік: hindiba
7. Ағылшын: chicory
8. Испан: achicoria
9. Неміс: Zichorie
10. Француз: chicorée
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Қордай ауданы бойынша ауылдық округтер бөлінісінде жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі 2022-2024 жылдарға арналған Жоспарын бекіту туралы
Жамбыл облысы Қордай аудандық мәслихатының 2022 жылғы 12 тамыздағы № 27-7 шешімі
... шалғынды жұқа, қарапайым қамыс және шөпті өсімдіктер: шөлді шалфей, қарапайым мыңжылдық, қарапайым цикорий, шығыс папоротник, қызыл бас беде және құлпынай ...
13. Ұсыныстар: Биология сөздігінде: сусынтамыр, Ауылшаруашылығы сөздігінде: шашыратқы; Экология сөздігінде: сусынтамыр, шашыратқы нұсқаларында қолданылған. «Сусынтамыр» нұсқасын ұсынамыз.

Дефинициясы1. Сырбаз – өз терісіне орап, қоламтаға көміп пісірілген бағлан еті. Кей жерлерде «жаужұмыр» деп аталады.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: sirbaz
4. Қырғыз: сырбаз
5. Өзбек: sirbaz
6. Түрік: syrbaz
7. Ағылшын: syrbaz
8. Испан: syrbaz
9. Неміс: Syrbaz
10. Француз: syrbaz
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: сырбаз
13. Ұсыныстар: «Сырбаз», «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде осындай нұсқада қолданылған.

Дефинициясы1. Сүбе ет, сүбе – мал қабырғаларының етті, қыртысты, кейінгі бөлігі. Қой ешкіде 7-12 қабырғалар сүбе қабырға, жылқыда 10-қабырғадан кейінгі сүбе қабырға.
2. Этимологиясы: франц. filet – «жіп»
3. Әзербайжан: soyuq parçalar
4. Қырғыз: муздак кесектер, субе
5. Өзбек: fileto
6. Түрік: soğuk etler
7. Ағылшын: fillet
8. Испан: filete
9. Неміс: Filet
10. Француз: filet
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Мемлекеттік монополия субъектісінің бекіре тұқымдас балық түрлері өнімін қайта өңдеуі кезіндегі шикізат қалдықтарының, ысыраптары мен шығыстарының нормаларын бекіту туралы
Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің м.а. 2017 жылғы 15 тамыздағы № 334 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2017 жылғы 28 қыркүйекте № 15800 болып тіркелді.
... еті, жон еті немесе филе төсі Ішек-қарыннан тазартылған, басымен бірге, мұздатылған бекіре тұқымдас балық 1,0 38,3 14,0 18,0 56,9...
13. Ұсыныстар: Ауылшаруашылығы сөздігінде: сүбе, жон ет, сан ет; Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет сөздігінде: сүбе, жон ет нұсқаларында қолданылған. «Сүбе» нұсқасын қолдаймыз.

Дефинициясы1. Сүбежолақты бұзау еті – бұзау етінің бұлшық етінің кесіліп алынған бөлшегі.
2. Этимологиясы: ағыл. strip + loin – «сүбе жолақ»
3. Әзербайжан: striploin dana
4. Қырғыз: стриплоундан чыккан торпок
5. Өзбек: striploin Dana go'shti
6. Түрік: striploin'den dana eti
7. Ағылшын: veal from striploin
8. Испан: ternera de striploin
9. Неміс: kalbfleisch aus Striploin
10. Француз: veau de striployne
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «сүбежолақты бұзау еті»

Дефинициясы1. Сұйық қамыр – тағам дайындауға арналған қамырдың сұйық түрі.
2. Этимологиясы: франц. clair – «сұйық»
3. Әзербайжан: xəmir, klyar
4. Қырғыз: камыр, клярдык
5. Өзбек: qopqoq
6. Түрік: Bulamaç
7. Ағылшын: batter
8. Испан: Klar
9. Неміс: Backteig
10. Француз: Clare
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Біздің ұсынысымыз: «Сұйық қамыр». «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде осындай нұсқада қолданылған.

Дефинициясы1. Талқан – қуырылған тары, бидай, арпа жүгеріден ұнтақталып дайындалатын тағам.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: iri un yarma
4. Қырғыз: талкан
5. Өзбек: qopqoq
6. Түрік: irmik talkan
7. Ағылшын: oatmeal
8. Испан: harina de avena
9. Неміс: Dick
10. Француз: farine d'avoine
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: талқан
13. Ұсыныстар: «Талқан», «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде осындай нұсқада қолданылған.

Дефинициясы1. Тандыр – қамыр өнімдерін пісіруге арналған пеш.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: tandoor
4. Қырғыз: тандыр
5. Өзбек: tandir
6. Түрік: tandir
7. Ағылшын: tandoor
8. Испан: tandir
9. Неміс: Tandoor
10. Француз: tandyr
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: тандыр
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтініндетандыр нұсқасында қолданылған. Біздің ұсынысымыз: «тандыр»

Дефинициясы1. Тапсырыс тағамы – тұтынушы тапсырысы бойынша арнайы дайындалатын тағам.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: xüsusi yemək
4. Қырғыз: ыңгайлаштырылган тамак
5. Өзбек: buyurtma qilingan taom
6. Түрік: ısmarlama yemek
7. Ағылшын: custom dish
8. Испан: plato personalizado
9. Неміс: ein maßgeschneidertes Gericht
10. Француз: plat sur mesure
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «тапсырыс тағамы»

Дефинициясы1. Татен тарты – ресми тарихы 1898 жылдан бері жалғасып келе жатқан, әйгілі төңкерілген торт.
2. Этимологиясы: франц. Tarte Tatin – «тарт татен»
3. Әзербайжан: tart Taten
4. Қырғыз: тартуу Татен
5. Өзбек: tart Taten
6. Түрік: tarte taten
7. Ағылшын: tarte tatin
8. Испан: tarte taten
9. Неміс: tarte taten
10. Француз: Tart taten
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «татен тарты»

Дефинициясы1. –
2. Этимологиясы: Татымдықтар – белгілі бір дәрежеде тұрақты хош иісі мен дәмі бар өсімдіктердің әртүрлі бөліктерінен дайындалатын өнім.
3. Әзербайжан: ədviyyatlar
4. Қырғыз: татымал
5. Өзбек: ziravorlar
6. Түрік: baharat
7. Ағылшын: spices
8. Испан: especias
9. Неміс: Gewürz
10. Француз: épicerie
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: "Инвестицияларды мемлекеттік қолдауды іске асырудың кейбір мәселелері туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2016 жылғы 14 қаңтардағы № 13 қаулысына өзгерістер енгізу туралы
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2022 жылғы 22 қазандағы № 840 қаулысы.
... өндірісі 10.84 Татымдықтар мен дәмқосарлар өндірісі ...
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде татымдық нұсқасында көрініс тапқан. Біздің ұсынысымыз: «татымдықтар»

Дефинициясы1. –
2. Этимологиясы: Таңғы ас – таңертең желінетін ас.
3. Әзербайжан: səhər yeməyi
4. Қырғыз: эртең мененки тамак
5. Өзбек: nonushta
6. Түрік: kahvaltı
7. Ағылшын: breakfast
8. Испан: desayuno
9. Неміс: Frühstück
10. Француз: déjeuner
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің кейбір бұйрықтарына өзгерістер енгізу туралы
Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 28 тамыздағы № 346 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 29 тамызда № 21149 болып тіркелді.
... басталар алдында таңертеңгі ыстық ас түрінде және түскі асқа үзілісте беріледі ...
13. Ұсыныстар: Әскери сөздігінде: сәскелік, Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет сөздігінде таңғы ас нұсқаларында кездеседі. «Сәскелік» нұсқасын қолдаймыз.

Дефинициясы1. Тефтелдер – шар түріндегі тартылған ет тағамы.
2. Этимологиясы: түрік köfte – «котлет»
3. Әзербайжан: küftə
4. Қырғыз: тефтели
5. Өзбек: köfte
6. Түрік: içli köfte
7. Ағылшын: meatballs
8. Испан: albóndiga
9. Неміс: Fleischklöße
10. Француз: croquettes de hachis
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Қазақстан Республикасы ұлттық қауіпсіздік органдарының жекелеген санаттағы қызметкерлерін қызметті өткеру ерекшеліктерін ескере отырып, азық-түлікпен қамтамасыз етудің заттай нормаларын бекіту туралы
Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитеті Төрағасының 2015 жылғы 26 мамырдағы № 40 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2015 жылы 26 маусымда № 11442 болып тіркелді
...Ет қосылған екiншi тағамдар (голубцы, iшiне фарш салынған бұрыш, тефтели, құймақтар)...
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде тефтели нұсқасында қолданылған. Біздің ұсынысымыз: «тефтел»

Дефинициясы1. Түйемеш – келіге түйілген немесе тоқпақпен жанышталған етті майға қарып, суға қайнатып, кейде ішекке тығып пісіретін тағам.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: tuyemesh
4. Қырғыз: туйемеш
5. Өзбек: tuyemesh
6. Түрік: tuyemesh
7. Ағылшын: tuyemesh
8. Испан: tuyemesh
9. Неміс: Tuyemesh
10. Француз: thuyemesh
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: «түйемеш», «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігіндегі нұсқаны ұсынамыз.

Дефинициясы1. Тұз көже – дәмі жағынан қышқылтым көжелерге жақын, бірақ одан да өткір ежелгі орыс тағамы.
2. Этимологиясы: *zelь: зе́ле (болг.), зе̑ље (серб.), zelí (чех) - капуста
3. Әзербайжан: hodgepodge
4. Қырғыз: баштык
5. Өзбек: solyanka
6. Түрік: hodgepodge
7. Ағылшын: solyanka
8. Испан: solianka
9. Неміс: Soljanka
10. Француз: solianka
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «тұз көже»

Дефинициясы1. Тұздамалар – ашытылған көкөністер мен жидектер, тұздалған көкөністер мен саңырауқұлақтар, маринадталған көкөністер, саңырауқұлақтар мен жидектердің жалпы атауы. Барлық тұздамалар салқын басытқы, екінші тағамға гарнир ретінде және бірінші тағамға қосатын қоспа ретінде қолданылады.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: duzlama
4. Қырғыз: туздалган
5. Өзбек: tuzlash
6. Түрік: tuzlama
7. Ағылшын: pickles
8. Испан: salazón
9. Неміс: Poekel
10. Француз: salaisons
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: -
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «тұздама»

Дефинициясы1. Тұздық көже – тұздалған қиярмен қайнатылған ет немесе балық сорпасы.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: turşu
4. Қырғыз: туздуу
5. Өзбек: sho'r suv
6. Түрік: Turşu
7. Ағылшын: pickle
8. Испан: salmuera
9. Неміс: rassolnik
10. Француз: rassolnik
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: -
13. Ұсыныстар: «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде «тұздықты езбе» нұсқасында қолданылған. Терминге қойылатын талаптардың бірі қысқалықты негізге ала отырып, «тұздық көже» нұсқасын қолдаймыз.

Дефинициясы1. Тұшпара – тағамның түрі. Оны қамырдың ішіне ет және балық салып әзірлейді де қайнап тұрған тұзды суға пісіріп май, сірке суын, қыша, қаймақ қосып, сондай-ақ сорпамен бірге де береді.
2. Этимологиясы: Коми, удм. пель – «құлақ» және нянь – «нан»
3. Әзербайжан: düşbərə
4. Қырғыз: чүчпара
5. Өзбек: köfte
6. Түрік: köfte, pelemler
7. Ағылшын: dumplings
8. Испан: pelmeni
9. Неміс: Knödel
10. Француз: ravioli
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (49-шығарылым) бекіту туралы
Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2021 жылғы 25 қаңтардағы № 16 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2021 жылғы 2 ақпанда № 22149 болып тіркелді.
... сағатына 4000 данадан жоғары котлет, 600 килограмм тұшпара жасайтын ...
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде тұшпара нұсқасында қолданылған. Біздің ұсынысымыз: «тұшпара»

Дефинициясы1. Фетучини – Римде танымал итальяндық макарон түрлерінің бірі.
2. Этимологиясы: итал. fettuccine – «феттуччине»
3. Әзербайжан: fettuccine
4. Қырғыз: феттучин
5. Өзбек: fetuchini
6. Түрік: fetuccini
7. Ағылшын: fettuccine
8. Испан: fetuccini
9. Неміс: Fetuccine
10. Француз: fetucini
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «фетучини»

Дефинициясы1. Фирмалық тағам – берілген кәсіпорынның ерекшелігін көрсететін, жаңа шикізаттардан, жаңа рецептура және технология бойынша дайындалатын тағамдар.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: imza yeməyi
4. Қырғыз: фирмалык тамак
5. Өзбек: maxsus taom
6. Түрік: imza yemeği
7. Ағылшын: signature dish
8. Испан: especialidad
9. Неміс: Spezialität
10. Француз: plat signature
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: "Iшкi сауда қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика Министрінің міндетін атқарушысының 2015 жылғы 27 наурыздағы № 264 бұйрығына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы
Қазақстан Республикасының Ұлттық экономика министрінің м.а. 2015 жылғы 25 қарашадағы № 723 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2015 жылы 23 желтоқсанда № 12469.
... фирмалық тағамдарды, сондай-ақ алкоголь өнімдерін қоса алғанда, дайындалуы күрделі тағамдар ассортиментін ұсынатын қоғамдық тамақтану және демалыс объектісі ...
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «фирмалық тағам»

Дефинициясы1. Фузилли – қатты бидай спиралы түріндегі классикалық итальяндық макарон өнімдері.
2. Этимологиясы: итал. fusilli – «кішкентай спиральдар»
3. Әзербайжан: fuzilli
4. Қырғыз: фузилли
5. Өзбек: fusilli
6. Түрік: fusilli
7. Ағылшын: fusilli
8. Испан: fusilli
9. Неміс: Fusilli
10. Француз: fusilli
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «фузилли»

Дефинициясы1. Фунчеза – крахмал кеспесі. Фунчозу немесе шыны кеспе бұршақ крахмалынан (мунг, ноқат, маш, ямс) өндірістерде жасалады. Бұршақ жуылады, крахмал алынады, одан жартылай сұйық тартылған қамыр иленеді, оны үлкен електен өткізіп, ұзын-ұзын жіңішке флагелла алады. Содан кейін оны бекіту үшін арнайы ерітіндіге батырып, кептіру үшін іліп қояды.
2. Этимологиясы: қытай. 粉絲 – «фунчеза» ұн дегенді білдіреді.
3. Әзербайжан: funcheza
4. Қырғыз: фунчеза
5. Өзбек: funcheza
6. Түрік: funcheza
7. Ағылшын: funcheza
8. Испан: funcheza
9. Неміс: Funchesa
10. Француз: funcheza
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «фунчеза»

Дефинициясы1. Фуршет – қонақтар айналасында түрегеп тұратын тағам қойылған үстел.
2. Этимологиясы: франц. fourchette – «шанышқы»
3. Әзербайжан: bufet masası
4. Қырғыз: тамактануу
5. Өзбек: bufet stoli
6. Түрік: açık büfe
7. Ағылшын: buffet
8. Испан: buffet
9. Неміс: buffet
10. Француз: buffet
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Өкілдік шығындарға арналған қаражаттарды пайдалану тәртібі мен өкілдік шығындардың нормаларын бекіту туралы
Қызылорда облысы әкімдігінің 2020 жылғы 30 қаңтардағы № 153 қаулысы. Қызылорда облысының Әділет департаментінде 2020 жылғы 30 қаңтарда № 7227.
... 2) аудармашылардың қызметін төлеу; 3) ресми түскі астар, кешкі астар, фуршеттер; 4) облыстың әкімі рұқсат еткен өзге шығыстар жатады.
13. Ұсыныстар: «Фуршет», «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде берілген осы нұсқа ұсынылады.

Дефинициясы1. Харчо – грузиндердің ұлттық сорпасы. Тек сиыр етінен дайындалады.
2. Этимологиясы: груз. ხარჩო – «сиыр сорпасы»
3. Әзербайжан: kharcho
4. Қырғыз: харчо
5. Өзбек: kharcho
6. Түрік: kharcho
7. Ағылшын: kharcho
8. Испан: jarchó
9. Неміс: Harcho
10. Француз: harcho
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «харчо»

Дефинициясы1. Хачапури – үккіштен өткізілген сырдың мөлшері ұннан екі есеге көп болатын грузиннің ұннан дайындалатын ұлттық тағамы.
2. Этимологиясы: груз. ხაჭაპური – «хачапури»: "хачо" - ірімшік және" пури " — нан.
3. Әзербайжан: xaçapuri
4. Қырғыз: хачапури
5. Өзбек: xachapuri
6. Түрік: khachapuri
7. Ағылшын: khachapuri
8. Испан: khachapuri
9. Неміс: Khachapuri
10. Француз: khachapuri
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Хачапури, «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде қолданылған нұсқа ұсынылады.

Дефинициясы1. Хашлама – қой немесе сиыр етінен дайындалатын армян халқының ұлттық тағамы. Хашлама ежелгі дәуірден бастап Навасард мерекесіне дайындалған дәстүрлі тағам болды. Тек су, тұз және ет кіретін лаконикалық кахетин хашламасынан айырмашылығы, армяндардың рецептінде көкөністер көп және сыра қолданады.
2. Этимологиясы: Арм. Խաշլամա – «хашлама» "хашел" етістігінен шыққан - "қайнату" дегенді білдіреді.
3. Әзербайжан: xaşlama
4. Қырғыз: хашлама
5. Өзбек: xashlama
6. Түрік: haşlama
7. Ағылшын: hashlama
8. Испан: hashlama
9. Неміс: Hashlama
10. Француз: hashlama
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: «Хашлама», «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде осындай нұсқада қолданылған.

Дефинициясы1. Хе – Корей халқының ұлттық тағамы. Хве немесе хе шикі ет немесе қоспалары бар балықтан жасалады. Түрлері:
сеньсонхве (생선회, сонымен қатар хвалохве, 활어회; жіңішке кесілген балық немесе теңіз өнімдері;
юкхве (육회) — соя соусы, күнжіт майы және күріш шарабы қосылған шикі сиыр еті;
күнжіт майы мен тұз қосылған шикі сиыр бауырынан жасалған канхве (간회);
саннакчи хве-тірі сегізаяқтан жасалған түрі.
2. Этимологиясы: Хве немесе хо (ɸø ~ ɸwe); кеңестік корейлер диалектісінде-""хе".
3. Әзербайжан: he
4. Қырғыз: хе
5. Өзбек: he
6. Түрік: he
7. Ағылшын: he
8. Испан: he
9. Неміс: Xenon
10. Француз: hye
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «хе»

Дефинициясы1. Хинкал – Грузин асханасының дәстүрлі тағамы, сөлді тартылған ет қосылған қамырдан жасалады.
2. Этимологиясы: Груз. ხინკალი – «хинкал»; атаудың шығу тегі таулы халықтардың ата – бабаларынан-аварлардан бастау алады. Бұл сөз қайнатылған қамыр тілімін білдіретін авар тіліндегі хинки зат есімінен, -ал-көптік жалғауынан тұрады.
3. Әзербайжан: hincal
4. Қырғыз: hincal
5. Өзбек: xinkal
6. Түрік: hinkal
7. Ағылшын: hinkal
8. Испан: khinkal
9. Неміс: Hinkal
10. Француз: hinkal
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: хинкал
13. Ұсыныстар: Хинкал – «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігіндегі нұсқада бекіту ұсынылады.

Дефинициясы1. Хумус – әдетте күнжіт пастасы (тахин), зәйтүн майы, сарымсақ, лимон шырыны, паприка қосылған нут езбесі.
2. Этимологиясы: араб. حُمُّص – «хумус-нут»
3. Әзербайжан: humus
4. Қырғыз: хумус
5. Өзбек: humus
6. Түрік: humus
7. Ағылшын: hummus
8. Испан: hummus
9. Неміс: Hummus
10. Француз: houmous
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «хумус»

Дефинициясы1. Чак-чак – бал қосылған қамырдан жасалған тәтті тағам. Татар, сондай-ақ башқұрттардың, қазақтар мен қырғыздардың ұлттық тағамы.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: chuck-chuck
4. Қырғыз: чак-чак
5. Өзбек: chak-chak
6. Түрік: chuck-chuck
7. Ағылшын: chuck-chuck
8. Испан: çäkçäk
9. Неміс: Çäkçäk
10. Француз: çäkçäk
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: «чак-чак», «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде осындай нұсқада қолданылған.

Дефинициясы1. Чахохбили – қой не құс етінен дайындалатын грузин халқының тағамы.
2. Этимологиясы: груз. ხოხობი – «қырғауыл»
3. Әзербайжан: chahohbili
4. Қырғыз: катталуу
5. Өзбек: chaxoxbili
6. Түрік: tüketildiler
7. Ағылшын: chakhokhbili
8. Испан: chahokhbili
9. Неміс: Chahohbili
10. Француз: chahokhbili
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: «чахохбили», «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде осындай нұсқада қолданылған.

Дефинициясы1. Чебурек – ащы татымдықтар қосылған, қой етінен дайындалған салмасы бар, ашымаған қамырдан жұқалап жайылған, майға қурылған жалпақ бәліш.
2. Этимологиясы: қырым тат. çiberek: çiy – «шикі», börek – «бәліш»
3. Әзербайжан: cheburek
4. Қырғыз: чебурек
5. Өзбек: cheburek
6. Түрік: cheburek
7. Ағылшын: cheburek
8. Испан: empanadilla
9. Неміс: Pastete
10. Француз: cheburek
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: -
13. Ұсыныстар: «чебурек», «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде осындай нұсқада қолданылған.

Дефинициясы1. Чили бұрышы – жартылай бұта тұқымдасына жататын көпжылдық жеміс. Көкөніс дақылдарына жатады. Бұл көкөніс бұрышының ащы сорттарының бірі.
2. Этимологиясы: үндіс. – «chilli», «қызыл»
3. Әзербайжан: çili bibəri
4. Қырғыз: чили калемпири, кызыл мурч
5. Өзбек: Chili qalampiri
6. Түрік: acı biber
7. Ағылшын: chili pepper
8. Испан: Chile
9. Неміс: Chili
10. Француз: piment
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «чили бұрышы»

Дефинициясы1. Шала ысталған шұжық – ұзын қабыққа салынған дәмдеуіштер қосылған, тартылған еттен жасалған шұжық өнімі. Шұжықтардың басқа түрлерінен термиялық өңдеудің бірнеше түрін қамтитындығымен ерекшеленеді.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: yarım hisə verilmiş kolbasa
4. Қырғыз: жарым ышталган колбаса
5. Өзбек: yarim dudlangan kolbasa
6. Түрік: yarı füme sosis
7. Ағылшын: semi - smoked sausage
8. Испан: salchicha a medio humo
9. Неміс: halb geräucherte Wurst
10. Француз: saucisse semi-fumée
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Медициналық-әлеуметтік мекемелерде, оңалту орталықтарында, мүгедектігі бар балаларға арналған оқу орындарында, аумақтық әлеуметтік қызмет көрсету орталықтарында, күндіз болу бөлімшелерінде, әлеуметтік бейімдеу орталықтарында қызмет көрсетілетін адамдар үшін заттай тамақтану нормаларын бекіту туралы
Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 27 қарашадағы № 896 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2016 жылы 8 қаңтарда № 12828 болып тіркелді.
... 50 Ысталған ет (ветчина, төс ет, орамалар, жартылай ысталған шұжықтар)жартылай ысталған шұжық ...
13. Ұсыныстар: Біздің нұсқамыз: «шала ысталған шұжық». «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде осындай нұсқада қолданылған.

Дефинициясы1. Шалап – жаз айларында шөл басатын бірден-бір пайдалы сусын.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: chalop
4. Қырғыз: чалоп
5. Өзбек: chalop
6. Түрік: çalop
7. Ағылшын: chalop
8. Испан: chalop
9. Неміс: Chalop
10. Француз: chalap
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «шалап»

Дефинициясы1. Шелпек – ашымаған, кейде ашыған қамырдан жұқа жайылған, майға жүздіріп пісіретін жайма қамыр.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: chelpec
4. Қырғыз: челпек
5. Өзбек: chelpek
6. Түрік: pişi
7. Ағылшын: chelpek
8. Испан: chelpek
9. Неміс: Chelpek
10. Француз: chelpek
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: -
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «шелпек»

Дефинициясы1. Шербет – тосаптан дайындалған салқындатқыш сусын. Шығыстың жемістен дайындалатын сусыны.
2. Этимологиясы: түр. Şerbet – «шербет» Сорбет және шербет сөздері араб тілінен (түрік тілі арқылы) шыққан: франц. sorbet, итал. sorbet, ағылш. sorbet, sherbet, нем. Sсhеrbеtt.sherbet.
3. Әзербайжан: sorbet
4. Қырғыз: шербет
5. Өзбек: sorbet
6. Түрік: şerbet
7. Ағылшын: sherbet
8. Испан: sorbete
9. Неміс: Sorbet
10. Француз: sorbet
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: шербет
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде шербет нұсқасында берілген. Біздің ұсынысымыз: «шербет»

Дефинициясы1. Шығыс тәттілері – Кавказ, түрік, ортаазиялық елдерде тараған тәтті тағамдар. Бұған әртүрлі печеньелер, халуалар, мейіз-жаңғақты, мармелад-жаңғақты және крахмал-қантты тағамдар кіреді.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: şərq şirniyyatları
4. Қырғыз: чыгыш таттуулары
5. Өзбек: Sharq shirinliklari
6. Түрік: oryantal tatlılar
7. Ағылшын: oriental sweets
8. Испан: dulces orientales
9. Неміс: orientalische Süßigkeiten
10. Француз: bonbons orientaux
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Қосшы қаласында стационарлық емес сауда объектілерін орналастыру орындарын айқындау және бекіту туралы
Ақмола облысы Қосшы қаласы әкімдігінің 2022 жылғы 20 сәуірдегі № 12-90 қаулысы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2022 жылғы 22 сәуірде № 27734 болып тіркелді.
... 9. Қосшы қаласы, Лесная поляна тұрғын алабы, №1А ғимараттың оң жағында Азық-түлік тауарлары (шығыс тәттілері) ...
13. Ұсыныстар: «шығыс тәттілері». «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде осындай нұсқада қолданылған.

Дефинициясы1. Шұбат – түйенің сүтін ашыту арқылы дайындалынатын сусын түрі.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: şubat
4. Қырғыз: шубат
5. Өзбек: shubat
6. Түрік: kürk manto
7. Ағылшын: shubat
8. Испан: shubat
9. Неміс: Schubat
10. Француз: chal
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Облыстық бюджеттердiң мал шаруашылығы өнiмдерiнiң өнiмдiлiгiн және сапасын арттыруды субсидиялауға 2012 жылғы республикалық бюджеттен берiлетiн ағымдағы нысаналы трансферттердi пайдалану қағидаларын бекiту туралы
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 16 мамырдағы № 625 Қаулысы
... қой етi, жылқы етi, қымыз және шұбат өндiрiсiне жұмсалатын шығындарды iшiнара өтеу...
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде "шұбат" түрінде қолданылған. Біздің ұсынысымыз: «шұбат»

Дефинициясы1. Шұжық – азық-түлік өнімі; ұзартылған қабықтағы тартылған ет болып табылатын шұжық өнімдерінің түрі.
2. Этимологиясы: түрік kul basti – «ерекше тәсілмен дайындалған ет»
3. Әзербайжан: kolbasa
4. Қырғыз: колбаса
5. Өзбек: kolbasa
6. Түрік: sosis
7. Ағылшын: sausage
8. Испан: embutido
9. Неміс: Wurst
10. Француз: saucisse
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Қазақстан Республикасының агроөнеркәсіптік кешенін дамыту жөніндегі 2021 – 2025 жылдарға арналған ұлттық жобаны бекіту туралы
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2021 жылғы 12 қазандағы № 732 қаулысы.
... қамтамасыз етілуі 2-көрсеткіш. Алма өндірісі 3-көрсеткіш. Шұжық өнімдерінің өндірісі ...
13. Ұсыныстар: «Шұжық», «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде осындай нұсқада қолданылған.

Дефинициясы1. Шәулі – палау сияқты өзбек тағамы. Бірақ өнімдердің арақатынасы палаудан өзгеше болады.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: shauli
4. Қырғыз: шаули
5. Өзбек: shauli
6. Түрік: shauli
7. Ағылшын: shauli
8. Испан: shauli
9. Неміс: Schauli
10. Француз: shauli
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «шәулі»

Дефинициясы1. Ысталған шұжық – шала ысталған шұжық түрі.
2. Этимологиясы: түрік kul basti – «ерекше тәсілмен дайындалған ет»
3. Әзербайжан: dumanlı kolbasa
4. Қырғыз: ышталган колбаса
5. Өзбек: dudlangan kolbasa
6. Түрік: füme sosis
7. Ағылшын: smoked sausage
8. Испан: salchichón curado
9. Неміс: geräucherte Wurst
10. Француз: saucisson fumé
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Медициналық-әлеуметтік мекемелерде, оңалту орталықтарында, мүгедектігі бар балаларға арналған оқу орындарында, аумақтық әлеуметтік қызмет көрсету орталықтарында, күндіз болу бөлімшелерінде, әлеуметтік бейімдеу орталықтарында қызмет көрсетілетін адамдар үшін заттай тамақтану нормаларын бекіту туралы
Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 27 қарашадағы № 896 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2016 жылы 8 қаңтарда № 12828 болып тіркелді.
... 200 Ет 140 Құс еті 40 Ысталған шұжық...
13. Ұсыныстар: «Ысталған шұжық», «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде осындай нұсқада қолданылған.

Дефинициясы1. Ыстамалар – ысталған тағам өнімдер.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: tüstülənmə
4. Қырғыз: тамак-ашты ыштоо
5. Өзбек: chekish
6. Түрік: tütsüleme
7. Ағылшын: smoking
8. Испан: ahumado
9. Неміс: Raeucher
10. Француз: fumages
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Медициналық-әлеуметтік мекемелерде, оңалту орталықтарында, мүгедектігі бар балаларға арналған оқу орындарында, аумақтық әлеуметтік қызмет көрсету орталықтарында, күндіз болу бөлімшелерінде, әлеуметтік бейімдеу орталықтарында қызмет көрсетілетін адамдар үшін заттай тамақтану нормаларын бекіту туралы
Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 27 қарашадағы № 896 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2016 жылы 8 қаңтарда № 12828 болып тіркелді.
... 200 Ет 140 Құс еті 40 Ысталған шұжық...
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде ысталған шұжық нұсқасында қолданылған. Біздің ұсынысымыз: «ыстамалар»

Дефинициясы1. Қазы – жылқы малының қабырға етінен жасалатын қазақ халқының ұлттық тағамы.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: kazı
4. Қырғыз: казы
5. Өзбек: kazy
6. Түрік: kazılar
7. Ағылшын: kazy
8. Испан: kazy
9. Неміс: kasas
10. Француз: Caza
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «қазы»

Дефинициясы1. Қазы салат – балдыркөк, тұз және дәмдік қоспалар қалауынша салынып, қазымен араластырылып ұсынылатын тағам түрі.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: kazı salatı
4. Қырғыз: казы салат
5. Өзбек: qozi salatasi
6. Түрік: kazy salatası
7. Ағылшын: kazy salad
8. Испан: ensalada Kazy
9. Неміс: casasalat
10. Француз: salade Caza
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «қазы салат»

Дефинициясы1. Қара бұрыш – бұралып өсетін көпжылдық өсімдік, бұрыш тұқымдасына (Piperaceae) жататын бұрыш тұқымдасының түрі (Piper).
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: qara bibər
4. Қырғыз: кара мурч
5. Өзбек: qora qalampir
6. Түрік: karabiber
7. Ағылшын: black pepper
8. Испан: pimienta negra
9. Неміс: schwarzer Pfeffer
10. Француз: poivre noir
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: -
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «қара бұрыш»

Дефинициясы1. Қарын – малдың қарнын суға қайнатып дайындалған тағам түрі.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: çapıq
4. Қырғыз: курсак
5. Өзбек: qorin
6. Түрік: karın
7. Ағылшын: scar
8. Испан: cicatriz
9. Неміс: Narbe
10. Француз: cicatrice
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: -
13. Ұсыныстар: «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде таз қарыннан пісірілген тамақ нұсқасында қолданылған. Терминге қойылатын талаптардың бірі қысқалықты негізге ала отырып, «қарын» нұсқасын қолдаймыз.

Дефинициясы1. Қатты сырлар – бұл ассортимент жағынан кең сыр тобы. Қатты сырларға жоғары ылғалдылық (44%) және салыстырмалы қатты консистенция тән. Қатты сырларға Швейцар, Голланд, Чеддер, Латвиялық, Таулы үгілмелі және унифицирленген сырлар жатады.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: sərt pendirlər
4. Қырғыз: катуу сырлар
5. Өзбек: qattiq pishloqlar
6. Түрік: sert peynirler
7. Ағылшын: hard cheeses
8. Испан: quesos duros
9. Неміс: Hartkäse
10. Француз: fromage
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: қатты ірімшік
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қатты ірімшік нұсқасында кқрініс тапқан. Біздің ұсынысымыз: «қатты ірімшік»

Дефинициясы1. Қатық – көбінесе қойдың, ешкі мен сиырдың қаймағы алынбаған сүтінен ұйытқан аса қою айран.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: katyk
4. Қырғыз: кайык
5. Өзбек: katik
6. Түрік: katyk
7. Ағылшын: katyk
8. Испан: katyk
9. Неміс: Katych
10. Француз: katyk
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Медициналық-әлеуметтік мекемелерде, оңалту орталықтарында, мүгедектігі бар балаларға арналған оқу орындарында, аумақтық әлеуметтік қызмет көрсету орталықтарында, күндіз болу бөлімшелерінде, әлеуметтік бейімдеу орталықтарында қызмет көрсетілетін адамдар үшін заттай тамақтану нормаларын бекіту туралы
Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 27 қарашадағы № 896 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2016 жылы 8 қаңтарда № 12828 болып тіркелді.
... сүзбе 170 Қаймағы алынбаған сүт 300 7 Сиыр сүті 100 Ашытылған сүт өнімдері (айран, кефир, қатық, ұйыған сүт, ацидофилин) ...
13. Ұсыныстар: «Қатық», «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде осындай нұсқада қолданылған.

Дефинициясы1. Қақтама – ет және балық тағамдарын дайындауға арналған инфрақызыл қыздырғышы бар шағын қуыру құрылғысы.
2. Этимологиясы: франц. Grill – «қуыру»
3. Әзербайжан: qril
4. Қырғыз: бышыруу
5. Өзбек: gril
6. Түрік: ızgara
7. Ағылшын: grill
8. Испан: parrilla
9. Неміс: Grill
10. Француз: grill
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Тұтынушылық қасиеттері жоғалғаннан кейін пайда болатын қалдықтарды жинауды, тасымалдауды, қайта пайдалануға дайындауды, сұрыптауды, өңдеуді, қайта өңдеуді, залалсыздандыруды және (немесе) кәдеге жаратуды қамтамасыз ететін жеке және заңды тұлғалар Қазақстан Республикасының аумағында өндіретін және (немесе) Қазақстан Республикасының аумағына әкелетін өнімнің (тауарлардың) жекелеген түрлерінің тізбесін бекіту туралы
Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрінің 2022 жылғы 9 қарашадағы № 689 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2022 жылғы 10 қарашада № 30484 болып тіркелді.
...Тұздалған, тұздықтағы, кептірілген немесе қақталған ет және ет тағамдық қосымша өнімдер ...
13. Ұсыныстар: Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде гриль деп берілген. Дегенмен қақтама нұсқасын қолдаймыз.

Дефинициясы1. Қуырдақ – майда ет пен құйрық май тілімдерінің қоспасынан дайындалған тағам түрі.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: kuyrdak
4. Қырғыз: ырдык
5. Өзбек: qurdak
6. Түрік: geri döndük
7. Ағылшын: kuyrdak
8. Испан: kuyrdak
9. Неміс: Kuyrdak
10. Француз: kuyrdak
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: -
13. Ұсыныстар: «Қуырдақ», «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігіндегі нұсқа ұсынылады.

Дефинициясы1. Қызыл бұрыш – алқа тұқымдасына жататын екі жылдық көкөніс өсімдігі.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: qırmızı bibər
4. Қырғыз: кызыл калемпир
5. Өзбек: qizil qalampir
6. Түрік: kırmızıbiber
7. Ағылшын: red pepper
8. Испан: pimentón
9. Неміс: Paprika
10. Француз: piment rouge
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: -
13. Ұсыныстар: «Қызыл бұрыш», «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде осындай нұсқада қолданылған.

Дефинициясы1. Қымыз – бие сүтінен ашытылған шипалы сусын.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: kumıs
4. Қырғыз: кымыз
5. Өзбек: Qumis
6. Түрік: kumys
7. Ағылшын: koumiss
8. Испан: kumís
9. Неміс: Kumys
10. Француз: koumis
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Облыстық бюджеттердiң мал шаруашылығы өнiмдерiнiң өнiмдiлiгiн және сапасын арттыруды субсидиялауға 2012 жылғы республикалық бюджеттен берiлетiн ағымдағы нысаналы трансферттердi пайдалану қағидаларын бекiту туралы
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 16 мамырдағы № 625 Қаулысы
... арзандатуға, сондай-ақ сүт, биязы қой жүнi (бұдан әрi - биязы жүн), қой етi, жылқы етi, қымыз және шұбат өндiрiсiне жұмсалатын шығындарды iшiнара өтеуге ...
13. Ұсыныстар: «Қымыз», «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде осындай нұсқада қолданылған.

Дефинициясы1. Қытырлақ қанаттар – алдымен қуырылып, содан кейін мұздатылған тауық қанаттары.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: xırtıldayan qanadlar
4. Қырғыз: кытырак канаттар
5. Өзбек: qisqichbaqasimon qanotlar
6. Түрік: çıtır kanatlar
7. Ағылшын: crispy wings
8. Испан: alas crujientes
9. Неміс: knusprige Flügel
10. Француз: ailes croquantes
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «қытырлақ қанаттар»

Дефинициясы1. Қышқыл-тәтті көже – қытай асханасының дәстүрлі сорпасы.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: şirin və turş şorba
4. Қырғыз: таттуу жана кычкыл шорпо
5. Өзбек: shirin va nordon sho'rva
6. Түрік: tatlı ve ekşi çorba
7. Ағылшын: sweet and sour soup
8. Испан: sopa agridulce
9. Неміс: süß-saure Suppe
10. Француз: soupe aigre-douce
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «қышқыл-тәтті көже»

Дефинициясы1. Құймақ – қышқыл жұмсақ қамырдан әзірленетін шағын, қалың, майға қуырылатын тағам; жайма құймақтың шағын күлше бітімдес түрі.
2. Этимологиясы: грек. eladion – «май»
3. Әзербайжан: pancake
4. Қырғыз: куймак, токочтор
5. Өзбек: pancakes
6. Түрік: gözleme
7. Ағылшын: pancakes
8. Испан: buñuelos
9. Неміс: Pfannkuchen
10. Француз: beignets
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: оладьи
"Қоғамдық тамақтану объектілеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2022 жылғы 17 ақпандағы № ҚР ДСМ-16 бұйрығына өзгеріс енгізу туралы
13. Ұсыныстар: Біздің ұсынысымыз: "құймақ». «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде осындай нұсқада қолданылған.

Дефинициясы1. Құйрық-бауыр – бауыр мен құйрық майын үлкен бөліктерге бөліп, суға қайнатып дайындайтын ұлттық тағам.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: kuyrık-bauır
4. Қырғыз: куйручук-бауыр
5. Өзбек: kuyrik-bauyr
6. Түрік: kuiryk-bauir
7. Ағылшын: kuyryk-bauyr
8. Испан: kuyryk-bauyr
9. Неміс: kuyryk-bauyr
10. Француз: kuyrik-bauyr
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «құйрық-бауыр»

Дефинициясы1. Құрт – сүт өнімі; қой, сиыр сүтінен жасалатын ежелгі қазақ тағамы.
2. Этимологиясы: -
3. Әзербайжан: kurt
4. Қырғыз: курт
5. Өзбек: курт
6. Түрік: курт
7. Ағылшын: курт
8. Испан: курт
9. Неміс: Kurt
10. Француз: kurt
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: «Құрт», «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде осындай нұсқада қолданылған.

Дефинициясы1. Үй кеспесі мен құрт қосылған сорпа – ет, қамыр, құрт қосындысынан тұратын тағам түрі.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: kurt və evdə hazırlanmış əriştə ilə Şurpa
4. Қырғыз: курт жана үй кесмеси менен шурпа
5. Өзбек: shurpa kurt va uy qurilishi noodle bilan
6. Түрік: kurt ve ev yapımı erişte ile shurpa
7. Ағылшын: shurpa with kurt and homemade noodles
8. Испан: shurpa con Kurt y fideos caseros
9. Неміс: schurpa mit kurt und hausgemachten Nudeln
10. Француз: shurpa au Kurt et nouilles maison
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «үй кеспесі мен құрт қосылған сорпа»

Дефинициясы1. Үлпек – жүгері, бидай, күріш, сұлы және басқа да дәнді дақылдардың дәндерінен өндірілетін тамақ өнімі; дәндерден қабықтарды алып тастау, эмбриондарды бөлу, жарма алу, оны қант-тұз сиропында қайнату, жұқа жапырақшаларға бөлу және оларды пеште қуыру арқылы жасалады.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: taxıl
4. Қырғыз: кабырчыктар
5. Өзбек: qopqoq
6. Түрік: mısır gevreği
7. Ағылшын: cereals
8. Испан: copo
9. Неміс: Flocken
10. Француз: flocons
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: -
13. Ұсыныстар: Ауылшаруашылығы сөздігінде: үлпектер; Су шаруашылығы сөздігінде: үлпектер; Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет сөздігінде: үлпек, жаншыма нұсқаларында берілген. «Үлпек» нұсқасын қолдаймыз.

Дефинициясы1. Эчпочмак – картоп, ет (сиыр, қой, қаз немесе үйрек) және пияз қосылған, қамырдан дайындалатын татар, башқұрт халқының ұлттық тағамы.
2. Этимологиясы: тат. өчпочмак – «эпочмак»
3. Әзербайжан: echpochmak
4. Қырғыз: эчпочмак
5. Өзбек: echpochmak
6. Түрік: bu şekilde devam et
7. Ағылшын: echpochmak
8. Испан: echpochmak
9. Неміс: Echpochmak
10. Француз: echpochmak
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «үшбушмак».

Дефинициясы1. Ұзақ бұқтыру – еттен, балықтан, көкөністерден дайындалатын тағамдарды пеште, бірте-бірте төмендейтін температуралық ортада ұзақ уақыт дайындау әдісі.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: təngnəfəslik
4. Қырғыз: Ысытып ыштоо
5. Өзбек: sustlik
6. Түрік: can sıkıntısı
7. Ағылшын: longing
8. Испан: angustia
9. Неміс: Sehnsucht
10. Француз: langueur
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: жұмсарту
13. Ұсыныстар: «Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет» сөздігінде «баяу бұқтыру» нұсқасында қолданылған. «Баяу бұқтыру» нұсқасын қолдаймыз.

Дефинициясы1. Ұйытқы – сүт ұйытып, айран жасайтын ашытқы.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: başlanğıc
4. Қырғыз: ачыткы
5. Өзбек: xamirturush
6. Түрік: maya
7. Ағылшын: sourdough
8. Испан: levadura
9. Неміс: Sauerteig
10. Француз: levain
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (49-шығарылым) бекіту туралы
Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2021 жылғы 25 қаңтардағы № 16 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2021 жылғы 2 ақпанда № 22149 болып тіркелді.
... бактериалды ұйытқыны қолдана отырып пастерленген сүттен брынза жасау процесін жүргізу ...
13. Ұсыныстар: Ауылшаруашылығы сөздігінде: ұйытқы; Тамақ өнеркәсібі және тұрмыстық қызмет сөздігінде: ұйытқы, ашытқы, іріткі нұсқаларында қолданылған. «Ашытқы» нұсқасын қолдаймыз.

Дефинициясы1. Әсіп – жаңа сойған малдың іш майын, бүйрек т.б. жұмсақ еттерін қарнына немесе бүйенге салып пісіретін ұлттық тағам.
2. Этимологиясы: –
3. Әзербайжан: asip
4. Қырғыз: асип
5. Өзбек: asip
6. Түрік: asip
7. Ағылшын: asip
8. Испан: asip
9. Неміс: asip
10. Француз: asip
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: Бекітілген терминдер қатарында жоқ. Заңнама мәтінінде қолданыс таппаған. Біздің ұсынысымыз: «әсіп»

Дефинициясы1. Ай фазасы – Айдың көрінетін бөлігінің әртүрлі пішіні.
2. Этимологиясы: ай: түркі тілдерінде ay, hāy, ây түрінде кездеседі, фаза: ежелгі грекше φάσις – «анықталу, пайда болу».
3. Әзербайжан: ay fazası
4. Қырғыз: ай фазасы
5. Өзбек: oy fazasi
6. Түрік: ayın evresi
7. Ағылшын: moon phase
8. Испан: fase lunar
9. Неміс: mondphase
10. Француз: phase de lune
11. Бекітілген нұсқасы: бекітілмеген.
12. Заңнамадағы қолданысы: қолданыста кездеспейді.
13. Ұсыныстар: ай фазасы деген атауды қалдыруды ұсынамын.

Дефинициясы1. Арал – айналасы сумен қоршалған құрлықтың бір бөлігі.
2. Этимологиясы: моңғолша aral - «арал, түбек, шөл» сөзінен енген.
3. Әзербайжан: ada
4. Қырғыз: арал
5. Өзбек: orol
6. Түрік: ada
7. Ағылшын: island
8. Испан: isla
9. Неміс: insel
10. Француз: île
11. Бекітілген нұсқасы: арал (2005)
12. Заңнамадағы қолданысы: Тұяқты жабайы жануарлардың сирек кездесетiн және жойылып бара жатқан түрлері мен киiктерді сақтаудың және қалпына келтiрудiң 2005 - 2007 жылдарға арналған бағдарламасын бекiту туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2005 жылғы 25 наурыздағы N 267 Қаулысы. Мысалы, Түркмен құландары 1953 жылы Арал теңiзiндегi Барсакелмес аралына әкелiнiп, осында көбейдi.
13. Ұсыныстар: арал деген атауды қалдыруды ұсынамын.

Дефинициясы1. Арамтамақтық – біреуі екіншісінің қорегінің қалдығы мен қоректенетін организмдер арасындағы қарым-қатынас.
2. Этимологиясы: арабша ḥrm түбірінен келген ḥarām حرام “діни тұрғыдан тыйым салынған нәрсе” деген сөз, + тамақ: арабша ṭmˁ түбірінен келген ṭamaˁ طَمَع “ашкөздік” сөзінен алынған.
3. Әзербайжан: parazitizm
4. Қырғыз: арам тамактык
5. Өзбек: parazitizm
6. Түрік: asalaklık
7. Ағылшын: freeloading
8. Испан: parasitismo
9. Неміс: schlamperei
10. Француз: parasitisme
11. Бекітілген нұсқасы: арамтамақтық
12. Заңнамадағы қолданысы: "Қазақстан Республикасының Ұлттық ұланында әскери қызмет өткеру нұсқаулығын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2015 жылғы 25 ақпандағы № 152 бұйрығына өзгеріс енгізу туралы Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2016 жылғы 18 қарашадағы № 1073 бұйрығы. Мысалы, (биморальдық өмір салты, арамтамақтық, маскүнемдік, нашақорлық және басқалар).
13. Ұсыныстар: арамтамақтық деген атауды қалдыруды ұсынамын.

Дефинициясы1. Асқорыту – ағзаның асты сіңіруі.
2. Этимологиясы: асқорыту – ас + қорыту сөздерінің бірігуімен жасалған, aş сөзі түркі тілдеріне ортақ, «тамақ, жейтін нәрсе» мағынасында.
3. Әзербайжан: həzm
4. Қырғыз: тамак сиңирүү
5. Өзбек: ovqat hazm qilish
6. Түрік: sindirim
7. Ағылшын: digestion
8. Испан: digestión
9. Неміс: verdauung
10. Француз: digestion
11. Бекітілген нұсқасы: асқорыту
12. Заңнамадағы қолданысы: Қазақстан Республикасында гастроэнтерологиялық және гепатологиялық көмек көрсетуді ұйымдастыру стандартын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің м.а. 2023 жылғы 29 наурыздағы № 48 бұйрығы. Мысалы, 3. Гастроэнтерологиялық және гепатологиялық көмек асқорыту ағзаларының ауруларымен ауыратын пациенттерге терапиялық көмекті және шағын инвазивтік (эндоскопиялық, интервенциялық) диагностикалық және емдік манипуляцияларды қамтиды.
13. Ұсыныстар: асқорыту деген атауды қалдыруды ұсынамын.

Дефинициясы1. Асқорыту жүйесі – адам мен жануарлар организмдеріндегі асты (азықты) қабылдау, өндеу, қорыту, сіңіру және жын қалдығын сыртқы ортаға шығару қызметтерін атқаратын мүшелердің жүйесі. Асқорыту жүйесі түтік тәрізді мүшелерден және ас қорыту бездерінен тұрады. Филогенездік және онтогенездік тұрғыдан асқорыту жүйесін төрт бөлімге бөледі: бас бөлімді – ауызжұтқыншақ (аран), алдыңғы бөлімді - өңеш пен қарын (асқазан), ортаңғы бөлімді – ащы ішектер (он екі елі ішек, аш ішек, мықын ішек) мен ірі асқорыту бездері (ұйқы безі, бауыр), артқы бөлімді - жуан ішектер (бүйен, тоқ ішек, тік ішек) құрайды.
2. Этимологиясы: aş сөзі түркі тілдеріне ортақ, «тамақ, жейтін нәрсе» мағынасында, асқорыту және жүйе сөздерінің тіркесуімен жасалған.
3. Әзербайжан: həzm sistemi
4. Қырғыз: тамак сиңирүү системасы
5. Өзбек: ovqat hazm qilish sistemasi
6. Түрік: sindirim sistemi
7. Ағылшын: digestive system
8. Испан: sistema digestivo
9. Неміс: verdauungssystem
10. Француз: appareil digestif
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: Қазақстан Республикасында гастроэнтерологиялық және гепатологиялық көмек көрсетуді ұйымдастыру стандартын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің м.а. 2023 жылғы 29 наурыздағы № 48 бұйрығы. Мысалы, 3. Гастроэнтерологиялық және гепатологиялық көмек асқорыту ағзаларының ауруларымен ауыратын пациенттерге терапиялық көмекті және шағын инвазивтік (эндоскопиялық, интервенциялық) диагностикалық және емдік манипуляцияларды қамтиды.
13. Ұсыныстар: асқорыту жүйесі деген атауды қалдыруды ұсынамын.

Дефинициясы1. Атмосфералық құбылыстар – атмосферада күйін өзгертетін түрлі үдерістер.
2. Этимологиясы: атмосфера: ежелгі грекше ατμός – «бу» және σφαρρα – «шар», құбылыс: құбыл етістігіне – ыс сөзжасам жұрнағы жалғануы арқылы жасалған.
3. Әзербайжан: atmosfer hadisələri
4. Қырғыз: атмосфералык кубулуштар
5. Өзбек: atmosfera hodisalari
6. Түрік: atmosferik fenomenler
7. Ағылшын: atmospheric phenomena
8. Испан: fenómenos atmosféricos
9. Неміс: atmosphärische erscheinungen
10. Француз: phénomène atmosphérique
11. Бекітілген нұсқасы: атмосфералық құбылыстар
12. Заңнамадағы қолданысы: Мемлекеттік климаттық кадастрды жүргізу қағидаларын, сондай-ақ мемлекеттік климаттық кадастр деректерінің құрамын және мемлекеттік органдарға, өзге де ұйымдар мен жеке тұлғаларға оның деректерін беру тәртібін бекіту туралы Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрінің м.а. 2021 жылғы 5 тамыздағы № 298 бұйрығы. Мысалы, 1) мемлекеттік климаттық кадастр – ауа температурасын, бұлттылықты, атмосфералық құбылыстарды, желдің бағыты мен жылдамдығын, жауын-шашын мөлшерін және белгілі бір аумақтарға тән атмосфераның және төселме беткейдің басқа да сипаттамаларын қамтитын және көп жылдық кезең үшін метеорологиялық деректердің климаттық базасы негізінде қалыптастырылған атмосфералық жағдайлардың жиынтығы туралы метеорологиялық ақпаратқа негізделген деректердің жүйелендірілген жиынтығы.
13. Ұсыныстар: атмосфералық құбылыстар деген атауды қалдыруды ұсынамын.

Дефинициясы1. Ауатамырлар – тыныс алу жолдары.
2. Этимологиясы: лат. bronchi principales, ауатамырлар – ауа – түбірі hava – түркі тілдеріне ортақ, тамыр – damar – түркі тілдеріне ортақ сөз.
3. Әзербайжан: bronxlar
4. Қырғыз: бронхтор
5. Өзбек: bronxlar
6. Түрік: bronşlar
7. Ағылшын: bronchi
8. Испан: bronquios
9. Неміс: bronchien
10. Француз: bronches
11. Бекітілген нұсқасы: ауатамырлар, ауатамырлы тармақтар, бронхтармақтары – дерево бронхиальное
12. Заңнамадағы қолданысы: Тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде және (немесе) міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде денсаулық сақтау субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне ақы төлеу қағидаларын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2020 жылғы 20 желтоқсандағы № ҚР ДСМ-291/2020 бұйрығы. Мысалы, Ауатамырдың тінін немесе зақымданған бөлігін жергілікті кесу немесе бұзу.
13. Ұсыныстар: ауатамырлар деген атауды қалдыруды ұсынамын.

Дефинициясы1. Ауызсу – тұрғындардың күнделікті тұрмысында тұтынатын, ішуге жарамды су.
2. Этимологиясы: ауызсу – ağız – түркі тілдеріне ортақ, su – түркі тілдеріне ортақ, мәні бірдей.
3. Әзербайжан: içməli su
4. Қырғыз: ичүүчү суу
5. Өзбек: ichimlik suvi
6. Түрік: içme suyu
7. Ағылшын: drinking water
8. Испан: agua potable
9. Неміс: trinkwasser
10. Француз: eau potable
11. Бекітілген нұсқасы: ауызсу құбыры – водопровод питьевой воды (2021), ауызсуды тазарту – очистка питьевой воды (2022)
12. Заңнамадағы қолданысы: Ауызсумен жабдықтаудың баламасыз көздері болып табылатын сумен жабдықтаудың ерекше маңызды топтық және оқшау жүйелерінен халыққа берілген ауызсудың бір текше метрі үшін төлемақы мөлшерін есептеу әдістемесін бекіту туралы Қазақстан Республикасы Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 2021 жылғы 27 тамыздағы № 470 бұйрығы. Мысалы, 1. Қоса беріліп отырған Ауызсумен жабдықтаудың баламасыз көздері болып табылатын сумен жабдықтаудың ерекше маңызды топтық және оқшау жүйелерінен халыққа берілген ауызсудың бір текше метрі үшін төлемақы мөлшерін есептеу әдістемесі бекітілсін.
13. Ұсыныстар: ауызсу деген атауды қалдыруды ұсынамын.

Дефинициясы1. Ауылшаруашылық өсімдіктері – өнеркәсіпте шикізат өндіру үшін, малға жем ретінде, азық-түлік үшін өсірілетін мәдени өсімдіктер.
2. Этимологиясы: ауылшаруашылық: ескі түрікше aġıl “қоршаулы алаң” сөзінен алынған, шаруа қазақ тіліне тән сөз.
3. Әзербайжан: kənd təsərrüfatı bitkiləri
4. Қырғыз: айыл чарба өсүмдүктөрү
5. Өзбек: qishloq xo'jaligi o'simliklari
6. Түрік: tarla bitkileri
7. Ағылшын: agricultural plants
8. Испан: plantas agrícolas
9. Неміс: landwirtschaftliche kulturpflanzen
10. Француз: phénomène atmosphérique
11. Бекітілген нұсқасы: ауылшаруашылық өсімдіктері
12. Заңнамадағы қолданысы: Жалпы білім беру ұйымдарына арналған жалпы білім беретін пәндердің, таңдау курстарының және факультативтердің үлгілік оқу бағдарламаларын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 03 сәуірдегі № 115 Бұйрығы. Мысалы, 6) Қазақстанның ауылшаруашылық өсімдіктері.
13. Ұсыныстар: ауылшаруашылық өсімдіктері деген атауды қалдыруды ұсынамын.

Дефинициясы1. Байыту – металдарды бос тау жыныстарынан ажырату әдісі.
2. Этимологиясы: ескі түрікшеде bay- “дәулетті, ауқатты адам” есім сөзден келген, - ыт жұрнағы мен - у жұрнағы жалғану арқылы етістікке айналған.
3. Әзербайжан: zənginləşdirmə
4. Қырғыз: байытуу
5. Өзбек: boyitish
6. Түрік: zenginleştirme
7. Ағылшын: enrichment
8. Испан: enriquecimiento
9. Неміс: bereicherung
10. Француз: enrichissement
11. Бекітілген нұсқасы: байыту
12. Заңнамадағы қолданысы: Соколов-Сарыбай кен-байыту өндiрiстiк бiрлестiгiне инвестиция тарту туралы Қазақстан Республикасы Министрлер Кабинетiнiң ҚАУЛЫСЫ 1995 жылғы 18 қазан N 1341. Мысалы, Соколов-Сарыбай кен-байыту комбинаты өндiрiстiк бiрлестiгiн акционерлендiрудi аяқтағаннан кейiн оның Жарғылық қорындағы акциялардың 20 процентiн сату үшiн Қазақстан Республикасының Жекешелендiру жөнiндегi мемлекеттiк комитетiне берсiн.
13. Ұсыныстар: байыту деген атауды қалдыруды ұсынамын.

Дефинициясы1. Балдыршөп – көп жылдық өсімдік. Жер шарының барлық жерінде кездесетін 10-нан астам түрі белгілі. Қазақстанда 3 түрі бар. Түрі өзгерген сабақтарының пішіні домалақ, ұзынша, кейде тамырсыз, жапырақсыз болады. Гүлдері дара жынысты, гүлсерігі болмайды. Сирек гүлдейді. Жемісі 1-6 тұқымды. Қысқа қарай өсімдіктің құрамында крахмал мол жиналады да, соның салмағынан су түбіне батады. Ерте көктемде ферменттер крахмалды ерітіп, өсімдік су бетіне қалқып шығады. Балдыршөптің құрамында белок көп, сондықтан су құстары мен шошқалардың құнарлы азығы болып саналады.
2. Этимологиясы: лат. Lémna, baldır – су астында өсетін өсімдік, шөп – şöp, çöp – далада өсетін өсімдіктер, қоқыс т.б.
3. Әзербайжан: ördək otu
4. Қырғыз: суу котур
5. Өзбек: бақатўн
6. Түрік: yosun
7. Ағылшын: duckweed
8. Испан: lenteja de agua
9. Неміс: wasserlinse
10. Француз: lentille d'eau
11. Бекітілген нұсқасы: –
12. Заңнамадағы қолданысы: –
13. Ұсыныстар: балдыршөп деген атауды қалдыруды ұсынамын.

Дефинициясы1. Балқыту – домна пештерінде кеннен металл алу үдерісі.
2. Этимологиясы: орта түрікшеде balkı – «жалтырау, ысу» сөзінен алынған.
3. Әзербайжан: əritmə
4. Қырғыз: эритүү
5. Өзбек: eritish
6. Түрік: döküm
7. Ағылшын: melting
8. Испан: fundición
9. Неміс: schmelze
10. Француз: fusion
11. Бекітілген нұсқасы: балқыту
12. Заңнамадағы қолданысы: Электрондық-сәулелік балқыту әдісімен өндірілген титан құймаларына баға белгілеу қағидаларын (әдістемесін) бекіту туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2018 жылғы 11 шілдедегі № 417 қаулысы. Мысалы, Осы Электрондық-сәулелік балқыту әдісімен өндірілген титан құймаларына баға белгілеу қағидалар (әдістеме) (бұдан әрі – Қағидалар) төменде көрсетілген шикізаттың біреуін пайдалана отырып, электрондық-сәулелік балқыту әдісімен өндірілген титан құймаларына сатып алу-сату бойынша экспорттық мәмілелерді жасау кезінде мәмілелер (өткізу) бағасын айқындау (есептеу) тәртібін белгілейді.
13. Ұсыныстар: балқыту деген атауды қалдыруды ұсынамын.

Дефинициясы1. Баррель – мұнайдың өлшем бірлігі, 1 мұнай баррелі шамамен 158 литр.
2. Этимологиясы: ағылш. barrel, көне фр. baril - «бөшке».
3. Әзербайжан: barrel
4. Қырғыз: баррель
5. Өзбек: barrel
6. Түрік: varil
7. Ағылшын: barrel
8. Испан: barril
9. Неміс: barrel
10. Француз: baril
11. Бекітілген нұсқасы: баррель
12. Заңнамадағы қолданысы: Қазақстан Республикасының кейбiр заңнамалық актiлерiне салық салу мәселелерi бойынша өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу туралы Қазақстан Республикасының 2004 жылғы 13 желтоқсандағы N 11 Заңы. Мысалы, бiр баррель үшiн 19-дан 20 АҚШ долларына дейiн 1 процент.
13. Ұсыныстар: баррель деген атауды қалдыруды ұсынамын.

Дефинициясы1. Газ – сұйық пайдалы қазба және газтәрізді отын.
2. Этимологиясы: нидерланд. gas, грек тіл. σάος - «қараңғы тұңғиық, хаос, шексіз кеңістік», үнді-еур. *gheu – «үңірею».
3. Әзербайжан: qaz
4. Қырғыз: газ
5. Өзбек: gaz
6. Түрік: gaz
7. Ағылшын: gas
8. Испан: gas
9. Неміс: gas
10. Француз: gaz
11. Бекітілген нұсқасы: газ заңы – газовые законы, закон газа (2023), газ және бу өткізбеушілік – газо- и паронепроницаемость (2021), улы газ – ядовитый газ (2021), газ құбыры – газопровод (2020), газ тұрақтысы – газовая постоянная (2018), газ бергіш – газоотдача (2016)
12. Заңнамадағы қолданысы: Газ және газбен жабдықтау саласындағы әріптестік шеңберінде ілеспе газды инвесторларға беру қағидалары мен шарттарын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2014 жылғы 28 қарашадағы № 162 бұйрығы. Мысалы, 1. Қоса беріліп отырған Газ және газбен жабдықтау саласындағы әріптестік шеңберінде ілеспе газды инвесторларға беру қағидалары мен шарттары бекітілсін.
13. Ұсыныстар: газ деген атауды қалдыруды ұсынамын.

Дефинициясы1. Географиялық координаттар – картадағы және жер бетіндегі нысандардың орналасу орны.
2. Этимологиясы: география: ежелгі грекше γῆ — «жер» және γράφω – «жазамын», координат: лат. coordinatus - «келісілген, реттелген».
3. Әзербайжан: coğrafi koordinatlar
4. Қырғыз: географиялык координаттар
5. Өзбек: geografik koordinatalar
6. Түрік: coğrafi koordinatlar
7. Ағылшын: geographical coordinates
8. Испан: coordenadas geográficas
9. Неміс: geographische koordinaten
10. Француз: coordonnées géographiques
11. Бекітілген нұсқасы: географиялық координаттар
12. Заңнамадағы қолданысы: Жамбыл облысының жергiлiктi маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштерінің мемлекеттік тізімін бекіту туралы Жамбыл облысы әкімдігінің 2020 жылғы 1 шілдедегі № 148 қаулысы. Мысалы, Географиялық координаттары 42 Т704246 4763153.
13. Ұсыныстар: географиялық координаттар деген атауды қалдыруды ұсынамын.

Дефинициясы1. Гидросфера – жердің су қабаты.
2. Этимологиясы: ежелгі грек тілінде hydro "су" + sphere "шар".
3. Әзербайжан: hidrosfer
4. Қырғыз: гидросфера
5. Өзбек: gidrosfera
6. Түрік: hidrosfer
7. Ағылшын: hydrosphere
8. Испан: hidrosfera
9. Неміс: hydrosphäre
10. Француз: hydrosphère
11. Бекітілген нұсқасы: гидросфера
12. Заңнамадағы қолданысы: Автомобиль жолдарында көпір құрылымдарын құру және жөндеу кезінде "Flexigum-HP битум латекс эмульсиясын пайдалану жөніндегі КЕПІЛДЕМЕЛЕР ҚР Ұ 218-79-2009 Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрлігі автомобильдік жолдар комитеті төрағасының 2009 жылы 30 сәуірдегі № 213 бұйрығы. Мысалы, Табиғатты қорғау. Гидросфера. Жер астындағы суларды қорғау жөніндегі жалпы талаптар МЕСТ.
13. Ұсыныстар: гидросфера деген атауды қалдыруды ұсынамын.

Дефинициясы1. Дарақ – өз бетімен тіршілік ететін жеке ағза, белгілі бір жануар, өсімдік түрі.
2. Этимологиясы: түркі тілдеріне парсыша داراخت (daraht - dıraht)– «дарақ, түзу өсетін ағаш» мағынасын білдіретін сөзден енген.
3. Әзербайжан: fərd
4. Қырғыз: жеке
5. Өзбек: shaxs
6. Түрік: tür
7. Ағылшын: individual
8. Испан: individuo
9. Неміс: individuum
10. Француз: individu
11. Бекітілген нұсқасы: дарақ аралап шығу (жасанды интеллект) – обход дерева (2021)
12. Заңнамадағы қолданысы: Жануарлар дүниесiн мемлекеттiк есепке алуды, оның кадастры мен мониторингiн жүргiзу қағидаларын бекiту туралы Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2015 жылғы 26 маусымдағы № 18-03/577 бұйрығы. Мысалы, Жануарлардың барлық саны (дарақтардың экстраполяциясынан кейін).
13. Ұсыныстар: дарақ деген атауды қалдыруды ұсынамын.

Дефинициясы1. Дыбыс толқындары – дыбыстың ауада, суда және қатты ортада таралуы.
2. Этимологиясы: dıbıs – үн, дауыс мәнінде кейбір түркі тілдерінде кездеседі, толқын, tolkın, dalga – су т.б. нәрселердің қозғалуы, тербелуі мәнінде түркі тілдеріне ортақ сөз.
3. Әзербайжан: səs dalğaları
4. Қырғыз: үн толкундары
5. Өзбек: ovozli to'lqinlar
6. Түрік: ses dalgaları
7. Ағылшын: sound waves
8. Испан: ondas sonoras
9. Неміс: schallwellen
10. Француз: ondes sonores
11. Бекітілген нұсқасы: дыбыс – звук (2016), толқын – волна (2015), дыбыс қарқыны – интенсивность звука (2020)
12. Заңнамадағы қолданысы: Су көлігі саласындағы мамандықтар бойынша үлгілік оқу бағдарламаларын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2015 жылғы 28 мамырдағы № 662 бұйрығы. Мысалы, Серпімді деформацияланған дененің энергиясы; Тербелістер және толқындар.
13. Ұсыныстар: дыбыс толқындары деген атауды қалдыруды ұсынамын.