Қазақстан Республикасы Үкіметінің жанындағы Республикалық терминология комиссиясының I-отырысында қаралатын терминдер
АСТРОНОМИЯ ЖӘНЕ ФИЗИКА САЛАЛАРЫНЫҢ ТЕРМИНДЕРІНЕ ЖАСАЛҒАН
ЛИНГВИСТИКАЛЫҚ САРАПТАМА ҚОРЫТЫНДЫСЫ
Ескерту! Хабарлама қалдыру үшін сайтқа кіру керек.
Сарапшы мамандар
| # | Орысша нұсқасы | Қазақша нұсқасы | Рейтинг | |
|---|---|---|---|---|
| 1. | перископ | перископ | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Перископ (пери – грек. περι- – «айнала» + скоп – грек. σκοπέω – «қараймын») – тасадан бақылау жүргізуге арналған оптикалық аспап. Дефинициясы
2. Әзербайжан: periskop 3. Қырғыз: перископ 4. Өзбек: periskop 5. Түрік: periskop 6. Ағылшын: periscope 7. Испан: periscopio 8. Неміс: Periskop 9. Француз: périscope 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: перископ – перископ 12. перископ – перископ | +2 |
| 2. | турбодетандер | турбодетандер | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Турбодетандер (турбо – фр. turbine, лат. turbo «құйын, айналу, айналатын нәрсе» + франц. détendre – «босату») – газдың потенциал энергиясын механикалық энергияға түрлендіретін құрылғы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: turbin genişləndiricisi 3. Қырғыз: турбодетандер 4. Өзбек: maqbara kengaytiruvchisi 5. Түрік: türbin genişletici 6. Ағылшын: turbine expander 7. Испан: expansor de turbina 8. Неміс: Turbinenexpander 9. Француз: expandeur de turbine 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: турбодетандер – турбодетандер 12. турбодетандер – турбодетандер | +1 |
| 3. | пермеаметр | пермеаметр | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Пермеаметр (пермео – ағыл. permeability – «өткізгіштік» + метр – грек. metreo – «өлшеймін») – ажыраған формалы (тура өзекшелер, таспа, түтікше және т.б.) ферромагнитті үлгілердің магниттік қасиеттерін (әдетте гистерезистің қисық және ілмектерін магниттеу) өлшеуге арналған құрылғы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: permeamet 3. Қырғыз: пермеаметр 4. Өзбек: o'tkazuvchanlik 5. Түрік: permeametre 6. Ағылшын: permeameter 7. Испан: permeámetro 8. Неміс: Permeameter 9. Француз: perméamètre 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. пермеаметр – пермеаметр
| +1 |
| 4. | турбокомпрессор | турбокомпрессор | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Турбокомпрессор (турбо – фр. turbine, лат. turbo «құйын, айналу, айналатын нәрсе» + компрессия – лат. compressus – «сығымдау») – жану камерасындағы қысымды жоғарылату үшін шығатын газдарды пайдаланатын құрылғы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: turbocharger 3. Қырғыз: турбокомпрессор 4. Өзбек: turbocharger 5. Түрік: turbo 6. Ағылшын: 7. Испан: turbocompresor 8. Неміс: Turbolader 9. Француз: turbocompresseur 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: турбокомпрессор – турбокомпрессор 12. турбокомпрессор – турбокомпрессор | +1 |
| 5. | перминдюр | перминдюр | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Пермендюр (ағыл. permendur: permeability – «өткізгіштік»; durable – «берік») – темірдің (47-50 %) кобальтпен (48-50 %), ванадийдің аздаған қоспасынан (1.5-2 %) дайындаған балқытпасы. Ресейде К49Ф2 маркалы балқытпасын пермендюр деп атайды. Дефинициясы
2. Әзербайжан: permindure 3. Қырғыз: перминдюр 4. Өзбек: ruxsat berish 5. Түрік: permindyur 6. Ағылшын: permindure 7. Испан: permindure 8. Неміс: permindure 9. Француз: permindure 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. перминдюр – перминдюр
| +1 |
| 6. | турбопауза | турбопауза | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Турбопауза (турбо – фр. turbine, лат. turbo «құйын, айналу, айналатын нәрсе» + пауза – грек. παῦσις «аялдама, тоқтату») – турбулентті араластыру басымдылығы төмен орналасқан атмосфера қабаты. Дефинициясы
2. Әзербайжан: turbopoz 3. Қырғыз: турбопауза 4. Өзбек: turbopauza 5. Түрік: turbopause 6. Ағылшын: turbopause 7. Испан: turbopausa 8. Неміс: Turbopause 9. Француз: turbopause 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. турбопауза – турбопауза | +1 |
| 7. | өнеркәсіптік демократия | промышленная демократия | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж.-грек. δημοκρατία – «халық билігі») – Қызметкерлердің кәсіпорынды басқаруына қатысуы. Өнеркәсіптік демократия идеясы социализммен (socialism) бірге туындады, алайда бұл ұғымдар әрдайым біртекті немесе жақын емес. Дефинициясы 2. Әзербайжан: sənaye demokratiyası 3. Қырғыз: өнөр жай демократия 4. Өзбек: sanoat demokratiyasi 5. Түрік: endüstriyel demokrasi 6. Ағылшын: industrial democracy 7. Испан: democracia industrial 8. Неміс: industrielle Demokratie 9. Француз: démocratie industrielle 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: Финансово-промышленная группа – қаржы-өнеркәсіп тобы (2006) 12. Ұсыныстар: өнеркәсіптік демократия | +1 |
| 8. | тоталитарлық секталар | тоталитарные секты | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. tolerantia – «шыдам» + орта.-ғ. лат. secta — «мектеп, оқу») — әртүрлі нысан түрінде тіршілік ететін (мәдениеттанымдық, коммерциялық, ғылыми-танымдық, қоғамдық, сауықтыру, білім және психотерапевтік) діни немесе жалған діни ұйымның ерекше түрі, оның қызметі қоғам мен мемлекет үшін, сондай-ақ, азаматтардың өмірі мен денсаулығы үшін қауіпті. Тоталитарлық секталар үшін авторитарлық басқару әдістері, ұйымның мүшелері үшін адамның құқығын, оның ішінде, жеке өмірін және қаржылық жағын шектеу тән. Дефинициясы 2. Әзербайжан:totalitar qruplar 3. Қырғыз:тоталитардык секталар 4. Өзбек:totalitar guruhlar 5. Түрік:totaliter tarikatlar 6. Ағылшын:totalitarian sects 7. Испан:sectas totalitarias 8. Неміс:totalitäre Sekten 9. Француз:sectes totalitaires 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: секта – секта (2018) 12. Ұсыныстар: тоталитарлық секталар | +1 |
| 9. | персептрон | персептрон | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Персептрон немесе перцептрон (ағыл. perceptron, лат. perceptio – «түйсік»; нем. Perzeptron) – 1957 жылы Фрэнк Розенблатт тарапынан ұсынылып, 1960 жылы «Марк-1» электронды машинасы түрінде іске асырылған, мидың ақпаратты қабылдау моделін (мидың кибернетикалық моделі) көрсететін математикалық немесе компьютерлік модель. Дефинициясы
2. Әзербайжан: perceptron 3. Қырғыз: персептрон 4. Өзбек: perceptron 5. Түрік: perseptron 6. Ағылшын: perceptron 7. Испан: perceptron 8. Неміс: Perzeptron 9. Француз: perceptron 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. персептрон – персептрон | +1 |
| 10. | өндірістік саясат | промышленная политика | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж.-грек. πολιτική – «мемлекеттік қызмет») — Ұлттық экономиканың құрылымын жақсарту, әлемдік нарықтардағы жеке салалар мен кәсіпорындардың, сондай-ақ, жалпы экономиканың бәсекеге қабілеттілігін сақтау, нарық тетігі әсерінің жағымсыз салдарын түзету мақсатында қоғамның ресурстарын бөлуге мемлекеттің әсер ету шараларының кешені. Өндірістік саясаттың әртүрлі модельдері бар, оның ерекшеліктері нақты тарихи жағдайларға, атап айтар болсақ, мемлекеттің даму кезеңіне, оның экономикалық әлеуетіне, тарихи дәстүрлеріне, халықаралық еңбек бөлінісіндегі орнына байланысты. Дефинициясы 2. Әзербайжан: sənaye siyasəti 3. Қырғыз: өнөр жай саясаты 4. Өзбек: sanoat siyosati 5. Түрік: sanayi politikası 6. Ағылшын: industrial policy 7. Испан: política industrial 8. Неміс: Industriepolitik 9. Француз: politique industrielle 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: Финансово-промышленная группа – қаржы-өнеркәсіп тобы (2006) 12. Ұсыныстар: өндірістік саясат | +1 |
| 11. | тотем | тотем | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (солт. америка Аджибве тайпасының тілінен аударғанда – «тек, ата») - белгілі бір тайпаның немесе этник. топтың шыққан тегі, арғы атасы деп қарастырылатын өсімдік, жануар, зат немесе табиғат құбылысы. Терминді ғылыми айналымға ағылшын жиһанкезі Дж.Лонг енгізген. Адамзат дамуының алғашқы архаикалық сатыларында адамдар өздерінің табиғатпен етене байланысын толық сезінген, сондықтан да олар өздерінің шығу тегін табиғаттың нақты көріністері арқылы түсіндірген. Дефинициясы 2. Әзербайжан:totem 3. Қырғыз:тотем 4. Өзбек:totem 5. Түрік: totem 6. Ағылшын: totem 7. Испан: tótem 8. Неміс: Totem 9. Француз: totem 10. Заңнамадағы қолданысы: Тотем- Тотем 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: тотем | +1 |
| 12. | персистор | персистор | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Персистор (ағыл. persistor < to persist «берілмей жалғастыру»; «қалу», «тіршілік етуді жалғастыру») – есептеуіш құрылғыларды жадына ұстаушы элемент ретінде қолданылатын екі тұрақты күйдегі криогенді элемент. Дефинициясы
2. Әзербайжан: əzmkar 3. Қырғыз: персистор 4. Өзбек: qat'iy 5. Түрік: persistor 6. Ағылшын: persistor 7. Испан: persistente 8. Неміс: Persistor 9. Француз: persistance 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. персистор – персистор | +1 |
| 13. | тэта-функция | тэта-функция | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Тэта-функция (Θ, θ (атауы: те́та, грек. θήτα) – грек әліпбиінің алтыншы әрпі + функция – лат. functio «орындау, міндеттеме, жарна») – бірнеше күрделі айнымалылардың арнайы функциялары. Олар көптеген ғылым салаларында, әсіресе абелий теориясы, модульдік кеңістік және квадрат объектілерде маңызды рөл атқарады. Дефинициясы
2. Әзербайжан: teta funksiyası 3. Қырғыз: тэта-функция 4. Өзбек: teta funksiyasi 5. Түрік: theta işlevi 6. Ағылшын: theta function 7. Испан: función theta 8. Неміс: Theta-Funktion 9. Француз: fonction thêta 10. Бекітілген нұсқасы: функция – функция 11. Заңнамадағы қолданысы: тэта-функция - тэта-функция 12. тэта-функция – тэта-функция | +1 |
| 14. | тотемизм | тотемизм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (солт. америка Аджибве тайпасының тілінен аударғанда – «тек, ата») - рулық қоғамдағы адамдар тобының шығу тегін жануарларға, өсімдіктерге немесе табиғат құбылыстарына байланыстыру негізінде қалыптасқан сенімдер мен әдет-ғұрып, салт-сананың күрделі жүйесі. Дефинициясы 2. Әзербайжан:totemizm 3. Қырғыз:totemism 4. Өзбек:totemizm 5. Түрік: Totemizm 6. Ағылшын: totemism 7. Испан: totemismo 8. Неміс: Totemismus 9. Француз: totémisme 10. Заңнамадағы қолданысы: тотемизм- тотемизм 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: тотемизм | +1 |
| 15. | персистрон | персистрон | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Персистрон (ағыл. persistor < to persist «берілмей жалғастыру»; «қалу», «тіршілік етуді жалғастыру») – импульсті сигналды алу барысында тұрақты кескінді жасау үшін электролюминисценция және фотоиндукция қасиеттерін қамтитын панель. Дефинициясы
2. Әзербайжан: kasıtsız 3. Қырғыз: персистрон 4. Өзбек: qat'iy 5. Түрік: persistron 6. Ағылшын: persistron 7. Испан: persistron 8. Неміс: Persistron 9. Француз: persistron 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. персистрон – персистрон | +1 |
| 16. | ұлғайтқыш | увеличитель | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Ұлғайтқыш – оптикалық фотобаспаға арналған проекциялық аппарат. Құрылғы жасанды жарық көзі арқылы фотопарақта немесе оң парақты фотопленкада негативтің шынайы бейнесін жасайды. Дефинициясы
2. Әзербайжан: böyüdücü 3. Қырғыз: лупа 4. Өзбек: boldiruvchi 5. Түрік: büyütücü 6. Ағылшын: 7. Испан: lupa 8. Неміс: Lupe 9. Француз: loupe 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: увеличительный – үлкейткіш 12. увеличитель – ұлғайтқыш | +1 |
| 17. | пайғамбар | пророк | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж. грек. Προφήτης – «көріпкел») — қауымға Алла ақиқатын жеткізіп, Құдайдың барлығы мен бірлігін мойындауға шақырушы адам. Бүкіл жаратылыс ішінде ақылымен ерекшеленетін адам баласына Алла дүниедегі тіршілік пен мәңгілік өмірдің сырларын ашу үшін Пайғамбарлар мен арнайы кітаптарын және сүйікті құлдарын жіберді. Дефинициясы 2. Әзербайжан: Peyğəmbər 3. Қырғыз: пайгамбар 4. Өзбек: payg'ambar 5. Түрік: peygamber 6. Ағылшын: prophet 7. Испан: el profeta 8. Неміс: der Prophet 9. Француз: le prophète 10. Заңнамадағы қолданысы: Пророк- пайғамбар 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: пайғамбар | +1 |
| 18. | дәстүршiлдiк | традиционализм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. traditio — « аңыз; әңгіме; ертегі-аңыз, дәстүр») — дүниетаным немесе әлеуметтік-философиялық бағыт, оның негізін – дәстүрден көрініс тапқан практикалық даналық құрайды, дәстүршілдердің пікірінше, бұл сан ғасырлық дәлелденген тәжірибенің немесе практикалық сананың нәтижесі деп біледі; немесе контрреволюциялық консервативті-реакциялық идеялар, бұл мәдениет пен социумның жалпы тұрақты тәртіпті білдіретін белгілі бір идеалды әлеуметтік-мәдени модельден бас тартуының идеологиялық рәсімделген қорғаныс реакциясы. Дәстүршілдік және консерватизм деген ұғымдар өте жақын, алайда консерватизм қоғамның эволюциялық дамуын жоққа шығармайды. Дефинициясы 2. Әзербайжан:ənənəvilıq 3. Қырғыз:салттуулугу 4. Өзбек:an'anaviylik 5. Түрік:gelenekçilik 6. Ағылшын:traditionalism 7. Испан:tradicionalismo 8. Неміс: Traditionalismus 9. Француз: traditionalisme 10. Заңнамадағы қолданысы: Традиционализм- дәстүршілдік 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: дәстүршiлдiк | +1 |
| 19. | пикнометрия | пикнометрия | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Пикнометрия (пикно – грек. pyknos «тығыз» + метр – көне грек. μετρέω «өлшеймін», μέτρον «өлшем, шама») – тығыздықты тексерудің ең сенімді әдісі. Бұл – сұйықтықтардың тұтқырлығы мен шығындалуы көлемімен, ағынның жылдамдығы және сипатымен, температурамен, қысыммен және дірілмен байланысты өлшеудің ықтималды кемшіліктерін жоятын, бірден-бір тексеру әдісі. Дефинициясы
2. Әзербайжан: piknometri 3. Қырғыз: пикнометрия 4. Өзбек: piknometriya 5. Түрік: piknometre 6. Ағылшын: pycnometry 7. Испан: picnometría 8. Неміс: Pyknometrie 9. Француз: pycnométrie 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. пикнометрия – пикнометрия | +1 |
| 20. | ультрааудион | ультрааудион | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Ультрааудион (ультра – лат. ultra – «ультра» + аудион – лат. audire – «есту») – анод тікелей антенналық контурмен жалғанған регенеративті үлгідегі радиоқабылдағыш. Дефинициясы
2. Әзербайжан: ultraaudion 3. Қырғыз: ультрааудион 4. Өзбек: ultraaudion 5. Түрік: ultraaudion 6. Ағылшын: ultraaudion 7. Испан: ultraaudion 8. Неміс: ultraaudion 9. Француз: ultraaudion 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. ультрааудион – ультрааудион | +1 |
| 21. | пикокюри | пикокюри | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Пикокюри (ағылш. Picocurie) пКи – Кюриге қатысты бөлшек радийбелсенділікті өлшеудің жүйеден тыс бірлігі. 1 Пикокюри = 0,001 нанокюри. Дефинициясы
2. Әзербайжан: picocures 3. Қырғыз: пикокюри 4. Өзбек: picocures 5. Түрік: picocuries 6. Ағылшын: picocures 7. Испан: picocures 8. Неміс: picocures 9. Француз: picocures 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: пикокюри – пикокюри 12. пикокюри – пикокюри | +1 |
| 22. | ультраконденсатор | ультраконденсатор | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Ультраконденсатор (ультра – лат. ultra – «ультра» + конденсатор – лат. condensationer – «тығыздаушы») – электрод пен электролиттің бөлу шекарасында қос электр қабаты қызмет ететін органикалық немесе бейорганикалық электролиті бар конденсаторлы электрхимиялық құрылғы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: ultracapacitor 3. Қырғыз: ультраконденсатор 4. Өзбек: ultracapacitor 5. Түрік: ultracapacitor 6. Ағылшын: ultracapacitor 7. Испан: ultracapacitor 8. Неміс: Ultrakondensator 9. Француз: ultracondensateur 10. Бекітілген нұсқасы: конденсатор – конденсатор, шықтауыш 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. ультраконденсатор – ультраконденсатор | +1 |
| 23. | мәдени кеңістiк | пространство культурное | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. cultura - «айдау; егу; өңдеу; тәрбиелеу») – әлеуметтік, мәдени, экономикалық, саяси, тарихи және географиялық негіздері бар көпмағыналы термин. Жалпы мәдени кеңістік мемлекеттік шекарамен сәйкес болуы мүмкін және өңірлік әрі республикалық деңгейлердегі көптеген мәдени кеңістіктерден тұруы мүмкін. Дефинициясы 2. Әзербайжан: mədəni yer 3. Қырғыз: маданий мейкиндик 4. Өзбек: madaniy makon 5. Түрік: kültürel alan 6. Ағылшын: cultural space 7. Испан: espacio cultural 8. Неміс: kultureller Raum 9. Француз: espace culturel 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: пространство – кеңістік (2015); запаздывание культурное – мәдени кешеулеу (2018) 12. Ұсыныстар: мәдени кеңістiк | +1 |
| 24. | дәстүрлі діндер | традиционные религии | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. traditio — « аңыз; әңгіме; ертегі-аңыз, дәстүр» + лат. religare — «байлау, байланыстыру») — діннің бастапқы нысаны, дәстүрлі наным-сенім. Сондай-ақ, бұл термин қандай да бір мемлекеттің аумағында бастапқыда өмір сүрген немесе сол аумақта ұзақ уақыт бойы өмір сүрген халықтардың діндерін білдіру үшін қолданылады, соңғы он жыл ішінде сырттан енген дәстүрлі емес дінге қарама-қайшы мағынада қолданылады. Дефинициясы 2. Әзербайжан:ənənəvi dinlər 3. Қырғыз:салттуу диндер 4. Өзбек: an'anaviy dinlar 5. Түрік: geleneksel dinler 6. Ағылшын:traditional religions 7. Испан:religiones tradicionales 8. Неміс:traditionelle Religionen 9. Француз:religions traditionnelles 10. Заңнамадағы қолданысы: традиционные религии-дәстүрлi дiндердi 11. Бекітілген: нетрадиционные религии - дәстүрлі емес діндер (2018) 12. Ұсыныстар: дәстүрлі діндер | +1 |
| 25. | пиролиз | пиролиз | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Пиролиз (пиро – грек. πῦρ «от, қызу» + лиз – грек. λύσις «ыдырау, шіру») – органикалық және көптеген бейорганикалық қосылыстардың термикалық жолмен ыдырауы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: piroliz 3. Қырғыз: пиролиз 4. Өзбек: piroliz 5. Түрік: piroliz 6. Ағылшын: pyrolysis 7. Испан: pirolisis 8. Неміс: Pyrolyse 9. Француз: pyrolyse 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: пиролиз – пиролиз 12. пиролиз – пиролиз | +1 |
| 26. | ультраконденсор | ультраконденсор | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Ультраконденсор (ультра – лат. ultra – «ультра» + конденсор – лат. condensо – «тығыздау») – энергетикада (оның ішінде баламалы), электр көліктерде, үздіксіз электрмен қоректендіру жүйелерінде және энергияны рекуперациялау жүйелерінде қолданылатын конденсатор. Дефинициясы
2. Әзербайжан: ultracapacitor 3. Қырғыз: ультраконденсор 4. Өзбек: ultracapacitor 5. Түрік: ultrakondensor 6. Ағылшын: ultracapacitor 7. Испан: ultracapacitor 8. Неміс: Ultrakondensator 9. Француз: ultracondensateur 10. Бекітілген нұсқасы: конденсатор – конденсор 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. ультраконденсор – ультраконденсор | +1 |
| 27. | саяси кеңiстiк | пространство политическое | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы 1. (еж.-грек. πολιτική – «мемлекеттік қызмет») – тарихи тұрғыдан түсіндірілетін саяси жүйе таралатын немесе оның саяси ықпалы жүзеге асырылатын аумақтың нақты ұзындығы. Саяси тілде саяси кеңістік деген символдық және метафоралық мағынаға ие. Дефинициясы 2. Әзербайжан: siyasi məkan 3. Қырғыз: мейкиндик саясаты 4. Өзбек: siyosiy maydon 5. Түрік: siyasal alan 6. Ағылшын: political space 7. Испан: espacio político 8. Неміс: politischer Raum 9. Француз: espace politique 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: пространство – кеңістік (2015); политическое управление – саяси басқару (2018) 12. Ұсыныстар: саяси кеңiстiк | +1 |
| 28. | трайбализм | трайбализм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (трибализм, трайбализация, ағылш. tribalism, лат. tribus — «тайпа») — қоғамдық жікке бөлінушілікті тудыратын этнос ішіндегі ру-тайпалар мен жеке адамдар бойындағы тайпалық, рулық сезім, құбылыс. Трайбализм негізінен билікке таласушылықты, сепаратизмді қоздыратын құбылыс ретінде саяси мәдениеті төмен, демократиялық институттары нашар дамыған елдерге (Азия, Африка елдері, т.б.) тән. Дефинициясы 2. Әзербайжан:qəbiləçilik 3. Қырғыз:трайбализм 4. Өзбек:qabilaviylik 5. Түрік: kabilecilik 6. Ағылшын: tribalism 7. Испан: tribalismo 8. Неміс: Tribalismus 9. Француз: tribalisme 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: трайбализм | +1 |
| 29. | пиромагнетизм | пиромагнетизм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Пиромагнетизм (пиро – грек. πῦρ «от, қызу» + магнит – лат. magnes «магнит») – кейбір кристалды заттарда қыздыру (суытуға кері эффект) кезінде магниттік сәті айқындалатын қасиет. Дефинициясы
2. Әзербайжан: pyromanyetizm 3. Қырғыз: пиромагнетизм 4. Өзбек: pyromagnetism 5. Түрік: piromagnetizm 6. Ағылшын: pyromagnetism 7. Испан: piromagnetismo 8. Неміс: Pyromagnetismus 9. Француз: pyromagnétisme 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. пиромагнетизм – пиромагнетизм | +1 |
| 30. | ультрафракциондау | ультрафракционирование | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Ультрафракциондау (ультра – лат. ultra – «ультра» + фракция – фр. fractionner – «уату, ұсақтау», лат. fractio – «сындыру») – тұтас массивтегі физика-химиялық параметрлерді дыбыспен өңдеу. Дефинициясы
2. Әзербайжан: ultrafaksiya 3. Қырғыз: ультрафракциондау 4. Өзбек: ultrafaktsiyalash 5. Түрік: ultrafraktsionirovanie 6. Ағылшын: ultrafractionation 7. Испан: ultrafraccionamiento 8. Неміс: Ultrafraktionierung 9. Француз: ultrafractionation 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. ультрафракционирование – ультрафракциондау | +1 |
| 31. | трансұлтшылдық | транснационализм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы 1. (фр. transe – «естен айырылып қалушылық; мелшиіп қатып қалушылық» және франц. nationalisme «национализм») – жер бетіндегі адамдар арасындағы күшейтілген өзара байланыстан бастау алатын және елдердің арасындағы шекараның әлсіреуімен сипатталатын әлеуметтік қозғалыс. Дефинициясы 2. Әзербайжан:transmilliyə 3. Қырғыз:transnationalism 4. Өзбек:transmilliy millatchilik 5. Түрік:ulusluluk 6. Ағылшын:transnationalism 7. Испан:transnacionalismo 8. Неміс: Transnationalismus 9. Француз: transnationalisme 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: трансұлтшылдық | +1 |
| 32. | пиростат | пиростат | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Пиростат (пиро – грек. πῦρ «от, қызу» + стат – грек. states «тұратын, орнатылған») – жоғарғы температураларға арналған термостат. Дефинициясы
2. Әзербайжан: pyrostat 3. Қырғыз: пиростат 4. Өзбек: pyrostat 5. Түрік: pirostat 6. Ағылшын: pyrostat 7. Испан: pyrostat 8. Неміс: Pyrostat 9. Француз: pyrostat 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. пиростат – пиростат | +1 |
| 33. | ультрацентрифуга | ультрацентрифуга | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Ультрацентрифуга (ультра – лат. ultra – «ультра» + центрифуга – лат. centrifuga (vis) – ортада жүгіруші күш) – сұйықта өлшенген немесе ерітілген 100 нм-ден кем мөлшердегі бөлшектерді бөлуге арналған аспап (коллоидтар, суб клеткалық бөлшектер, нәруыздың макромолекулалары, нуклеин қышқылдары, липидтер, полисахаридтер, синтетикалық полимерлер және т.б.). Дефинициясы
2. Әзербайжан: ultrasantrifüj 3. Қырғыз: ультрацентрифуга 4. Өзбек: ultratovushni olish 5. Түрік: ultrasentrifüj 6. Ағылшын: ultracentrifuge 7. Испан: ultracentrífuga 8. Неміс: Ultrazentrifuge 9. Француз: ultracentrifuge 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. ультрацентрифуга – ультрацентрифуга | +1 |
| 34. | пироэлектрик | пироэлектрик | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Пироэлектрик (пиро – грек. πῦρ «от, қызу» + электр – грек. ēlektron – «кәріптас») – кенеттен (өздігінен) полюстенуге, яғни сыртқы әсерлердің қатысуынсыз полюстенетін кристалды диэлектрик. Дефинициясы
2. Әзербайжан: pyroelectric 3. Қырғыз: пироэлектрик 4. Өзбек: pyolektrik 5. Түрік: piroelektrik 6. Ағылшын: pyroelectric 7. Испан: piroeléctrico 8. Неміс: pyroelektrisch 9. Француз: pyroélectrique 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. пироэлектрик – пироэлектрик | +1 |
| 35. | кішірейткіш | уменьшитель | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Кішірейткіш – 100 000 амплитудасы бар импульстік ток генераторы. Оның негізі ретінде 10 000 вольтқа дейін зарядтауға және санаулы микросекундтар үшін барлық жинақталған энергияны беруге қабілетті жоғары вольтты конденсатор алынады. Дефинициясы
2. Әзербайжан: ultrasəs alınması 3. Қырғыз: редукторлор 4. Өзбек: ultratovushlarni olish 5. Түрік: ultratovushni olish 6. Ағылшын: diminutive 7. Испан: diminutivo 8. Неміс: Diminutiv 9. Француз: ultratovushni olish 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: уменьшительное – кішірейткіш 12. уменьшитель – кішірейткіш | +1 |
| 36. | трансцендентті философия | трансцендентальная философия | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. transcendens — «аттап өту, асып түсу, шектен шығатын» + еж.-грек. φιλοσοφία сөзбе сөз «даналықтану; даналыққа сүйіспеншілік») — бұл 1) теориялық-танымдық ұстаным, 2) XIX ғасырдың ортасындағы америкалық әдеби-философиялық қозғалыс, 3) трансценденталдық және ішінара трансценденталдық ұғымдарын негізге алатын, біздің танымымыздың шарттары мен шекарасын анықтаумен, онтологиямен және метафизикамен тығыз байланысты білім мен танымның объективтілік және интерсубъективтілік шартымен шұғылданатын ауқымды тарихи-философиялық бағыт. Дефинициясы 2. Әзербайжан:transsendental fəlsəfə 3. Қырғыз:transcendentalism 4. Өзбек:transandantal falsafa 5. Түрік:aşkın felsefe 6. Ағылшын:transcendental philosophy 7. Испан:filosofía trascendental 8. Неміс:transzendentale Philosophie 9. Француз:philosophie transcendantale 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: логика трансцендентальная - трансценденталды логика (2018) 12. Ұсыныстар: трансцендентті философия | +1 |
| 37. | планетоид | планетоид | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Планетоид (планета – көне грек. πλανήτης «адасқан», πλανάω «адасу, сырғанау» + оид – грек. eidos «ұқсастық, түр») – жұлдыздың айналасындағы орбитамен қозғалатын аспан денесі. Планетоид көлемі бойынша кәдімгі ғаламшардан кіші, ал астероидтан үлкен. Дефинициясы
2. Әзербайжан: planetoid 3. Қырғыз: планетоид 4. Өзбек: sayyoroid 5. Түрік: küçük gezegen 6. Ағылшын: planetoid 7. Испан: planetoide 8. Неміс: Planetoid 9. Француз: planétoïde 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. планетоид – планетоид | +1 |
| 38. | умформер | умформер | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Умформер (нем. Umformer – «электрмашиналық түрлендіргіш») – бір жиіліктегі токты екінші токқа түрлендіруге арналған электр мәшинесі. Дефинициясы
2. Әзербайжан: umformer 3. Қырғыз: умформер 4. Өзбек: umformer 5. Түрік: umformer 6. Ағылшын: umformer 7. Испан: umformer 8. Неміс: Umformer 9. Француз: umformer 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: умформер – умформер 12. умформер – умформер | +1 |
| 39. | iлкi ренессанс | проторенессанс | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы 1. (еж. грек. πρῶτος — «бірінші» және фр. Renaissance — «Өрлеу») — Италия мәдениетінің тарихында дученто (1200) және треченто (1300) уақытына келетін Ренессанстың алдындағы кезең. Ортағасыр дәуірінен Қайта өрлеу дәуіріне ауыспалы кезең болып саналады. Терминді алғаш рет швейцарлық тарихшы Я. Буркхардт енгізген. Дефинициясы 2. Әзербайжан: Protorenessans 3. Қырғыз: Protorenessans 4. Өзбек: proton-Uyg'onish davri 5. Түрік: Protorenessans 6. Ағылшын: proto-Renaissance 7. Испан: proto-renacimiento 8. Неміс: Proto-Renaissance 9. Француз: proto-renaissance 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: iлкi ренессанс | +1 |
| 40. | трансценденталды | трансцендентальность | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (трансценденция, трансценде́нтті; лат. transcendens — «аттап өту, асып түсу, шектен шығатын») — негізінде, тәжірибелі танымға қолжетімсіздігімен немесе тәжірибеге негізделмегендігімен сипатталатын философиялық термин. Кең мағынада алар болсақ, трансцендентті «жан-жақты» ретінде имманенттіден өзгеше «сырт жақтық» ретінде түсіндіріледі. Дефинициясы 2. Әзербайжан:transsendence 3. Қырғыз:Transcendence 4. Өзбек:transsendensiya 5. Түрік: deneyüstülük 6. Ағылшын: transcendence 7. Испан: trascendencia 8. Неміс: Transzendenz 9. Француз: transcendance 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: трансценденталды | +1 |
| 41. | планиметр | планиметр | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Планиметр (план – лат. planum – «тегіс жер», «жазықтық» + метр – грек. metros «өлшеймін») – ерікті формалы тегіс фигуралардың көлемін анықтауға арналған математикалық аспап. Дефинициясы
2. Әзербайжан: planimetr 3. Қырғыз: планиметр 4. Өзбек: planimetr 5. Түрік: planimetre 6. Ағылшын: planimeter 7. Испан: planímetro 8. Неміс: Planimeter 9. Француз: planimètre 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: планиметрия – планиметрия 12. планиметр – планиметр | +1 |
| 42. | унивариант | унивариант | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Унивариант (уни – лат. unі – «бір» + вариант – лат. variant – «өзгеру») – бұл термин, әдетте, статистикада қолданылатын деректер түрін сипаттау үшін қолданылады, ол тек бір белгі немесе атрибут бойынша бақылаудан тұрады. Дефинициясы
2. Әзербайжан: univariant 3. Қырғыз: унивариант 4. Өзбек: tengsiz 5. Түрік: tekli değişken 6. Ағылшын: univariant 7. Испан: univariante 8. Неміс: univariant 9. Француз: univariant 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. унивариант – унивариант | +1 |
| 43. | трансцензус | трансцензус | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (фр. transe – «естен айырылып қалушылық; мелшиіп қатып қалушылық» және арғы индоевр. *kens- «жариялау».) — субъективтіден объективтіге көшу, сана саласынан адам тәжірибесінің барысында іске асырылатын объективті әлем саласына көшу. Канттың пікірінше, трансцензус білім үшін емес, наным-сенім үшін ғана рұқсат етілген. Юм трансцензусты мүлдем жоққа шығарған. Лениннің берген бағасына сәйкес, құбылыс пен «өзіндік зат» арасындағы негізгі шекара деп көрсетілген трансцензус идеясы агностиктер үшін қисынсыз идея. Дефинициясы 2. Әзербайжан:transcensus 3. Қырғыз:Transcendence 4. Өзбек:transcensus 5. Түрік: deneyüstülük 6. Ағылшын: transcensus 7. Испан: transcenso 8. Неміс: Transzensus 9. Француз: transcensus 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: трансцензус | +1 |
| 44. | планисфера | планисфера | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Планисфера (план – лат. planum – «жазықтық» + сфера – грек. σφαῖρα – «шар») – аспан сферасының жазықтықтағы полюсті стереографиялық проекцияда немесе азимуттық проекциясындағы кескіні. Дефинициясы
2. Әзербайжан: planlaşdırma sahəsi 3. Қырғыз: планисфера 4. Өзбек: planizfera 5. Түрік: düzlemyuvar 6. Ағылшын: planisphere 7. Испан: planisferio 8. Неміс: Planisphäre 9. Француз: planisphère 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. планисфера – планисфера | +1 |
| 45. | унисон | унисон | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Унисон (уни – лат. unus – «бір» + сон – лат. sonus – «дыбыс») – бір мезгілде екі немесе бірнеше дыбыстардың бірдей жиілікте шығуы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: unison 3. Қырғыз: унисон 4. Өзбек: unison 5. Түрік: ahenk 6. Ағылшын: unison 7. Испан: unísono 8. Неміс: unisono 9. Француз: à l'unisson 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: унисон – унисон 12. унисон – унисон | +1 |
| 46. | триба | триба | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. tribus, tribuo —« бөлемін, бөлісемін») — Ежелгі Римдегі трибуттық комицияда бір дауысы бар аумақтық және сайлау округі. Аумақтық трибтерді енгізу патша Сервия Туллияға (б.э. дейінгі VI ғасыр) тән, ол Рим аумағын 4 қалалық және 26 ауыл трибіне бөлген. Римнің Италияны жаулап алу процесінің салдарынан оның саны 35-ке (б.э. дейінгі 241) жетті. Дефинициясы 2. Әзербайжан:qəbilə 3. Қырғыз:уруу 4. Өзбек:qabila 5. Түрік: kabile 6. Ағылшын: tribe 7. Испан: tribu 8. Неміс: Stamm 9. Француз: tribu 10. Заңнамадағы қолданысы: триба- триб 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: триба | +1 |
| 47. | планотрон | планотрон | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Планотрон (план – лат. planum – «жазықтық» + трон – көне грек. θρόνος «жоғары орындық; тақ») – жоғары жиіліктегі токтардың қуатты генераторы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: planotron 3. Қырғыз: планотрон 4. Өзбек: planotron 5. Түрік: planotron 6. Ағылшын: planotron 7. Испан: planotron 8. Неміс: Planotron 9. Француз: planotron 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. планотрон – планотрон | +1 |
| 48. | унифиляр | унифиляр | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Унифиляр (уни – лат. unus – «бір» + филяр – лат. filar – «тірек») – екі физикалық дене арасындағы тартылыс және кері тартқыш күшін өлшейтін құрал. Дефинициясы
2. Әзербайжан: unifilar 3. Қырғыз: унифиляр 4. Өзбек: unifilar 5. Түрік: unifilar 6. Ағылшын: unifilar 7. Испан: unifilar 8. Неміс: gleichartig 9. Француз: unifilaire 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. унифиляр – унифиляр | +1 |
| 49. | тривиум | тривиум | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы 1. (лат. trivium — «үш көшенің қиылысы») — Ортағасырларда гумманитарлық ғылымдар жүйесінің жалпы атауы. Тривиум грамматика, диалектика (логика) және риторика сияқты тіл және оны пайдалану туралы 3 пәнді қамтыған (атауы да осыдан шыққан). Ол ортағасырлық құрылымның бірінші қадамын құраған, квадривиумның алдында болған. Дефинициясы 2. Әзербайжан:trivium 3. Қырғыз:Trivium 4. Өзбек: trivium 5. Түрік: trivium 6. Ағылшын: trivium 7. Испан: Trivium 8. Неміс: Trivium 9. Француз: trivium 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: тривиум | +1 |
| 50. | платинит | платинит | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Платинит (нем. Platina, исп. Platina, исп. рlаtа «күміс») – ферроникель өзекшесі (43Н балқытпасы, үлесі 43 % - Ni және 57 % Fe) мен мыс қаптамасынан тұратын, сым түріндегі материал. Жұмсақ әйнектерге дәнекерлеуге арналған платина алмастырғышы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: platinit 3. Қырғыз: платинит 4. Өзбек: platinit 5. Түрік: рlatini 6. Ағылшын: platinite 7. Испан: platinita 8. Неміс: Platinit 9. Француз: platine 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: платинит – платинит 12. платинит – платинит | +1 |
| 51. | унтертон | унтертон | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Унтертон (нем. Unterton – «қосалқы тон») – негізгі тонның жиілігінен бірнеше есе төмен жиілікке ие күрделі тербелістің синусоидты құраушысы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: unterton 3. Қырғыз: унтертон 4. Өзбек: unterton 5. Түрік: unterton 6. Ағылшын: unterton 7. Испан: unterton 8. Неміс: Unterton 9. Француз: unterton 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. унтертон – унтертон | +1 |
| 52. | трюизм | трюизм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (ағылш. truism, true - «жөн, дұрыс») — жалпыға белгілі, мезі болған ақиқат, қарабайырлық. Трюизм дегеніміз – күмәндануға жатпайтын, естелік ретінде немесе риторикалық немесе әдеби пікір ретінде ғана еске түсірілетін анық нәрсе. Дефинициясы 2. Әзербайжан:həqiqət 3. Қырғыз:чындык 4. Өзбек:haqiqat 5. Түрік: herkesin bildiği gerçek 6. Ағылшын: truism 7. Испан: truismo 8. Неміс: Binsenweisheit 9. Француз: truisme 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: трюизм | +1 |
| 53. | платинотипия | платинотипия | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Платинотипия (платин – нем. Platina, исп. Platina, исп. рlаtа «күміс» + типия – грек. typos «белгі, із») – 1880 жылы Виллис тарапынан Англияда петенттелген және кейін веналық Пицигелли мен Гюбель тарапынан қайта дайындалған және өзгертілген, платина тұздарына негізделген позитивті фотографиялық процес. Дефинициясы
2. Әзербайжан: platinotipi 3. Қырғыз: платинотипия 4. Өзбек: platinotipiya 5. Түрік: platinotipiya 6. Ағылшын: platinotipy 7. Испан: platinotipia 8. Неміс: Platinotipy 9. Француз: platinotipie 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. платинотипия – платинотипия | +1 |
| 54. | уранид | уранид | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Уранид (грек. Uranos – «Уран». Уранның ұлы; Сатурнның тұқымы) – Сатурн ғаламшарының басқа атауы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: uranid 3. Қырғыз: уранид 4. Өзбек: uranid 5. Түрік: uranid 6. Ағылшын: uranide 7. Испан: uranida 8. Неміс: Uranid 9. Француз: l'uranide 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. уранид – уранид | +1 |
| 55. | төте сайлау | прямые выборы | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. — сайлаушылар биліктің өкілетті органдарына депутаттарды төте және тікелей сайлайтын сайлау жүйесі. Көп деңгейлі жанама сайлаулардан айырмашылығы – бұл сайлаушылардың еркін тиімді білдіретін және олардың сенімін ақтайтын депутаттарды кері қайтару құқығын жүзеге асыруға мүмкіндік береді. Дефинициясы 2. Әзербайжан: birbaşa seçki 3. Қырғыз: түздөн-түз шайлоо 4. Өзбек: to'g'ridan-to'g'ri saylov 5. Түрік: doğrudan seçim 6. Ағылшын: direct election 7. Испан: elección directa 8. Неміс: direkte wahl 9. Француз: élection directe 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: прямые налоги – тікелей салықтар (2016); выборы – сайлау (2016) 12. Ұсыныстар: тікелей сайлау | +1 |
| 56. | билікті тартып алу | узурпация власти | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. ( лат. usurpatio - «қролану; ұралап әкету; заңсыз тартып алу») — билікті заңды бұза отырып мәжбүрлі түрде жаулап алу немесе билік өкілдіктерін заңсыз иелену. Оны бір адам немесе тұлғалар тобы жүзеге асырады. Сондай-ақ өрескел заң бұзушылықтармен және оның нәтижесін бұрмалаумен өткізілген сайлаулар да билікті тартып алуға жатады. Билікті тартып алудың нақты жағдайы – билік өкілдіктерін асыра пайдалану болып табылады. Дефинициясы 2. Әзербайжан:gücün qəsb edilməsi 3. Қырғыз: бийликти тартып алуу 4. Өзбек: kuch ishlatish 5. Түрік:gücün gasp edilmesi 6. Ағылшын:usurpation of power 7. Испан:usurpación del poder 8. Неміс:Usurpation der Macht 9. Француз: usurpation de pouvoir 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: узурпация - узурпация (2016); кризис власти - билік дағдарысы (2018) 12. Ұсыныстар: билікті тартып алу | +1 |
| 57. | платинотрон | платинотрон | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Платинотрон (платин – нем. Platina, исп. Platina, исп. рlаtа «күміс» + электрон – грек. ēlektron – «кәріптас») – электромагнитті тербелістерді кеңжолақты күшейту мен тудыруға арналған кері толқынды магнетрон типті аспап. Дефинициясы
2. Әзербайжан: platinotron 3. Қырғыз: платинотрон 4. Өзбек: platinotron 5. Түрік: çarpı alan amplifikatör 6. Ағылшын: platinotron 7. Испан: platinotron 8. Неміс: Platinotron 9. Француз: platinotron 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. платинотрон – платинотрон | +1 |
| 58. | уранграфия | уранография | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Уранграфия (уран – грек. uranos – «аспан» + граф – лат. grapho – «жазамын») – аспандағы жұлдыздардың сипаттамасы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: uranoqrafiya 3. Қырғыз: уранография 4. Өзбек: uranografiya 5. Түрік: gök haritası 6. Ағылшын: uranography 7. Испан: uranografía 8. Неміс: Uranographie 9. Француз: l'uranographie 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. уранография – уранграфия | +1 |
| 59. | псалтырь, дұғалар | псалтырь | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы 1. (шірк.-слав. ѱалти́рь; грек. Ψαλτήριον – «псалтерия деген музыкалық аспаптың атауына байланысты») — Ескі Өсиеттің Киелі кітабы. Псалтирь 150 немесе 151 псалмадан — «әннен» немесе «әнұраннан» тұрады, мұнда әртүрлі өмірлік сынақ кезінде діншілдердің қуанған кезіндегі тақуалық сырды білдіреді. Ежелгі еврей тілінен аударылған. Інжілде Псалтирь Иова кітабынан кейін және Соломонның өсиет кітабының алдында тұрады. Бірқатар ұлттық Киелі кітапта Псалтирь «Псалма» деп аталады, мысалы, грек. Ψαλμοί, ағылш. Psalms. Дефинициясы 2. Әзербайжан: hymnal 3. Қырғыз: каптын 4. Өзбек: hymnal 5. Түрік: zebur 6. Ағылшын: Psalter 7. Испан: himnario 8. Неміс: Gesangbuch 9. Француз: cantique 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: псалтырь | +1 |
| 60. | мәдениет әмбебаптары | универсалии культуры | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. universalis — «жалпы, бүтінге қатысты» + лат. cultura – «айдау, өңдеу; тәрбиелеу») — Эйдетикалық жадыда, бейнелі-дүниетанымдық құрылымдарда, тілдің этимологиялық құндылықтарында, өнер мен шығармашылықтардағы «имаждардан» көрініс табатын мәдени тәжірибе мен қызметтің жалпыадамзаттық репрезентациясы. Дефинициясы 2. Әзербайжан:mədəni universallar 3. Қырғыз:жалпы маданият 4. Өзбек:madaniy universallar 5. Түрік:kültürel evrenseller 6. Ағылшын:cultural universals 7. Испан:universales culturales 8. Неміс:kulturelle Universalien 9. Француз:universels culturels 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: код культуры - мәдениет коды (2018) 12. Ұсыныстар: | +1 |
| 61. | плунжер | плунжер | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Плунжер (ағыл. plunge – «сүңгу», «бату») – ұзындығы диаметрінен әлдеқайда үлкен ығыстырғыш немесе цилиндр пішінді поршень. Дефинициясы
2. Әзербайжан: dalgıç 3. Қырғыз: плунжер 4. Өзбек: plunger 5. Түрік: dalgıç 6. Ағылшын: plunger 7. Испан: émbolo 8. Неміс: Kolben 9. Француз: plongeur 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: плунжер – плунжер 12. плунжер – плунжер | +1 |
| 62. | уранспинит | ураноспинит | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Уранспинит (ағыл. Uranospinite) – ромбтық кристалданатын, тетрагональды жүйеде ромбтық формалар өз бұрыштары бойынша тетрагональды формаларға жақын тұрады, бұл заттар изоморфты деп санауға болатын минералдар тобы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: uranospinit 3. Қырғыз: ураноспинит 4. Өзбек: uranospinit 5. Түрік: uranospinit 6. Ағылшын: uranospinite 7. Испан: uranospinita 8. Неміс: Uranospinit 9. Француз: l'uranospinite 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. ураноспинит – уранспинит | +1 |
| 63. | ұлт психологиясы | психология национальная | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. ( грек psyche – «душа» және logos – «оқу, ғылым» + + нем. Volkstum — «халық») – белгілі бір ұлт өкілдеріне тән, ұрпақтан ұрпаққа беріліп отыратын мінез-құлық пен психологиялық қарекет ерекшеліктері. Ұлттықпсихология рухани мәдениетте, сезімдерде, әдет-ғұрыпта, тілде, адамгершілік әдептік салада ұлттық мінездің көптеген психологиялық көріністері мен этностық белгілерін қамтиды. Ұлттық психология — тіпті әр түрлі таптарға жататын адамдардағы мінез-құлықтың орнықты негіздерінің бірі. Алайда қоғамда болып жатқан өзгерістерге тәуелді ол да өзгеріп отырады. Дефинициясы 2. Әзербайжан: milli psixologiya 3. Қырғыз: улуттук психология 4. Өзбек: milliy psixologiya 5. Түрік: ulusal psikoloji 6. Ағылшын: national psychology 7. Испан: psicología nacional 8. Неміс: nationale Psychologie 9. Француз: psychologie nationale 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: национальная элита – ұлттық элита (2018) 12. Ұсыныстар: ұлттық психология | +1 |
| 64. | унилатерализм | унилатерализм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. — біржақты әрекетті қолдайтын кез келген доктрина немесе бағдарлама. Мұндай іс-әрекеттерді жасауға басқа да қатысушылар мәжбүрлеуі мүмкін немесе бағытқа шын берілгендіктің белгісі ретінде басқа қатысушылар онымен келісетіндігін білдіруі мүмкін. Дефинициясы 2. Әзербайжан:unilateralizm 3. Қырғыз:аралык бокс тармагында 4. Өзбек:bir tomonlama 5. Түрік:tek taraflı 6. Ағылшын:unilateralism 7. Испан:unilateralismo 8. Неміс:Unilateralismus 9. Француз: unilatéralisme 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: унилатерализм | +1 |
| 65. | плутонат | плутонат | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Плутонат (лат. pluto, көне грек. Πλούτων (гректің Аид құдайының бір аты); көне грек. Πλοῦτος «Плутос (байлық құдайы)», πλοῦτος «байлық») – Плутонның кез келген оксианионы; осындай анионды қамтитын кез келген тұз. Дефинициясы
2. Әзербайжан: plütonat 3. Қырғыз: плутонат 4. Өзбек: рlutonat 5. Түрік: plutonat 6. Ағылшын: plutonate 7. Испан: plutonato 8. Неміс: Рlutonieren 9. Француз: plutonate 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. плутонат – плутонат | +1 |
| 66. | уранталит | ураноталит | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Уранталит (ағыл. Uranotalit) – уран карбонаты, радийбелсенді элемент. Дефинициясы
2. Әзербайжан: uranotalit 3. Қырғыз: ураноталит 4. Өзбек: uranotalit 5. Түрік: uranotalit 6. Ағылшын: uranothalite 7. Испан: uranotalita 8. Неміс: Uranothalit 9. Француз: l'uranothalite 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. ураноталит – ураноталит | +1 |
| 67. | этностық психология | психология этническая | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. ( грек psyche – «душа» және logos – «оқу, ғылым» + грек. ethnos — «халық») – мәні әртүрлі нәсіл және халықтардың психикалық ақыл-ой жүйесінің ерекшелігі болып саналатын психология тармақтарының бірі; әлеуметтік психологияның ірі бөлімі. Мәдени антропология және психология сияқты екі ғылымның түйісуі негізінде пайда болған пәнаралық білім саласы. Дефинициясы 2. Әзербайжан: etnik psixologiya 3. Қырғыз: этникалык психология 4. Өзбек: etnik psixologiya 5. Түрік: etnik psikoloji 6. Ағылшын: ethnic psychology 7. Испан: psicologia etnica 8. Неміс: ethnische Psychologie 9. Француз: psychologie ethnique 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: культура этническая – этностық мәдениет (2018) 12. Ұсыныстар: этностық психология | +1 |
| 68. | уния, одақтастық | уния | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (кейінгі лат. unio - «бірігу», кейде «монархиялық уния» деп те атайды) — бір монарх басқаратын одақ (қауымдастық), мемлекет; сондай-ақ, шіркеу униясы. Дефинициясы 2. Әзербайжан:Birlik 3. Қырғыз:бирикме 4. Өзбек:ittifoq 5. Түрік: birlik 6. Ағылшын: union 7. Испан: unión 8. Неміс: Gewerkschaft 9. Француз: union 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: уния | +1 |
| 69. | плювиометр | плювиометр | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Плювиометр, плювиометра (плювио – лат. pluvium – «жаңбыр» + метр – грек. metreo – «өлшеймін») – түсетін жауын-шашын көлемін есептеуге арналған аспап. Дефинициясы
2. Әзербайжан: plume meter 3. Қырғыз: плювиометр 4. Өзбек: shamol o'lchaganini ko'radi 5. Түрік: tüy ölçer 6. Ағылшын: ombrometer 7. Испан: medidor de pluma 8. Неміс: Fahnenmessgerät 9. Француз: mètre de panache 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. плювиометр – плювиометр | +1 |
| 70. | уранфан | уранофан | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Уранфан (грек. Uranos – «Уран» + фан – грек. phaino – «байқаймын») – уранилдың кальцийлік силикаты, минерал. Дефинициясы
2. Әзербайжан: uranofan 3. Қырғыз: уранофан 4. Өзбек: uranofan 5. Түрік: uranophane 6. Ағылшын: uranofan 7. Испан: uranofan 8. Неміс: Uranofan 9. Француз: uranofan 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. уранофан – уранфан | +1 |
| 71. | пуритандық | пуританизм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. purus – «таза») – XVI ғасырдың екінші жартысында Англия және Шотландияда ағылшын шіркеулерінің тізбекті реформациясы үшін қалыптасқан оппазициялық - діни қозғалыс. Католицизмнен қалған белгілерден оны тазарту: епискілік институттарын өзгерту, шіркеу жерлерін кәмпескелеу, шіркеулердің арзандауы. Пуритандар оразаны, қасиеттілерді, көптеген діни мерекелерді мойындамады. Дефинициясы 2. Әзербайжан: puritanism 3. Қырғыз: пуритандык 4. Өзбек: puritanizm 5. Түрік: püritenlik 6. Ағылшын: puritanism 7. Испан: puritanismo 8. Неміс: Puritanismus 9. Француз: puritanisme 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: пуритандық | +1 |
| 72. | өмiр деңгейi | уровень жизни | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. — жеке елдер мен территориялардың әлеуметтік топтары немесе азаматтардың өмір сапасы мен тұрмысын сипаттайтын кешендік көрсеткіш. Дефинициясы 2. Әзербайжан:həyat standartı 3. Қырғыз:жашоо деңгээли 4. Өзбек:hayot darajasi 5. Түрік:yaşam standardı 6. Ағылшын:standard of living 7. Испан:nivel de vida 8. Неміс:Lebensstandard 9. Француз:niveau de vie 10. Заңнамадағы қолданысы: уровень жизни-өмiр деңгейi 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: өмiр деңгейi | +1 |
| 73. | пневматика | пневматика | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Пневматика (грек. πνεῦμα – «дем», «тыныс», «есу») – газдардың тепе-теңдігі мен қозғалысын зерттейтін, сонымен қатар өз жұмысында газ қысымының түрлілігін қолданатын тетіктер мен құрылғыларға арналған физиканың бөлімі. Дефинициясы
2. Әзербайжан: pnevmatiklər 3. Қырғыз: пневматика 4. Өзбек: pnevmatikalar 5. Түрік: pnömatik 6. Ағылшын: pneumatics 7. Испан: neumatica 8. Неміс: Pneumatik 9. Француз: pneumatique 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: пневматический – пневматикалық 12. пневматика – пневматика | +1 |
| 74. | уранцирцит | ураноцирцит | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Уранцирцит (грек. Uranos – «Уран» + цирцит – грек. «киркос» – «қыран; қыран тасы») – уран гидрототығы, кристалды тас. Дефинициясы
2. Әзербайжан: uranokrosit 3. Қырғыз: ураноцирцит 4. Өзбек: uranosiritsit 5. Түрік: uranotsirtsit 6. Ағылшын: uranocyrcite 7. Испан: uranocircita 8. Неміс: Uranocyrcit 9. Француз: uranocyrcite 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. ураноцирцит – ураноцирцит | +1 |
| 75. | путч‚ көтерiлiс | путч | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (нем. Putsch) — қастандық жасаушылар іске асырған мемлекеттік төңкеріс, сондай-ақ осындай төңкеріс жасауға тырысу. Путчтің классикалық төңкерістен өзгешелігі – оны кішкентай топ қоғамға әлеуметтік тірек жасамай, объективті факторларды ескермей жасайды, путчте қарулы іс-әрекеттерден көрініс табады, ол көпшіліктің қолдауына сүйенбейді, жағдайды да, ойластырылған іс-әрекеттер бағдарламасын да ескермейді. Дефинициясы 2. Әзербайжан: zərbə 3. Қырғыз: путч 4. Өзбек: zarba 5. Түрік: darbe 6. Ағылшын: putsch 7. Испан: golpe de estado 8. Неміс: Putsch 9. Француз: coup 10. Заңнамадағы қолданысы: путч- төңкеріс 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: төңкеріс | +1 |
| 76. | утопизм | утопизм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж.-грек. οὐ - «жоқ» және τόπος - «орын») - 1) утопиялық көзқарастар, утопиялық теориялар; 2) орындалмайтын, қияли жоспарлар құруға бейімділік. Дефинициясы 2. Әзербайжан:utopianizm 3. Қырғыз:утопизмге 4. Өзбек:utopianizm 5. Түрік:ütopyacılık 6. Ағылшын:utopianism 7. Испан:utopismo 8. Неміс: Utopianismus 9. Француз: utopisme 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: утопизм | +1 |
| 77. | пневмограмма | пневмограмма | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Пневмограмма (пневмо – грек. πνεῦμα – «дем», «тыныс», «есу» + грамма – грек. γράμμα «жазу») – өкпенің жұмысын сипаттайтын, көкірек қуысындағы тыныс алу қозғалыстарының графикалық кескіні. Дефинициясы
2. Әзербайжан: pnömoqrafiya 3. Қырғыз: пневмограмма 4. Өзбек: pnevmoniya 5. Түрік: pneumogram 6. Ағылшын: pneumogram 7. Испан: neumograma 8. Неміс: Pneumogramm 9. Француз: pneumogramme 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. пневмограмма – пневмограмма | +1 |
| 78. | фазаграф | фазограф | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фазаграф (фаза – грек. phasis – «пайда болу» + граф – грек. grapho – «жазамын») – жүрек-қан тамырлары жүйесінің функционалдық жағдайдағы интегралды бағалау үшін саусақты электродтары бар портативті электркардиограф. Дефинициясы
2. Әзербайжан: fasoqraf 3. Қырғыз: фазограф 4. Өзбек: fasograf 5. Түрік: fazograf 6. Ағылшын: phasograph 7. Испан: phasograph 8. Неміс: Phasograph 9. Француз: phasographe 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. фазограф – фазаграф | +1 |
| 79. | пуэрилизм | пуэрилизм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. puerilis — «балалар») — долылық тарылған сана негізінде баланікі тәрізді мінез-құлықпен сипатталатын долылық психоз түрі. Дефинициясы 2. Әзербайжан: puerilism 3. Қырғыз: puerilism 4. Өзбек: puerilism 5. Түрік: puerilism 6. Ағылшын: puerilism 7. Испан: puerilismo 8. Неміс: Puerilismus 9. Француз: puérilisme 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: пуэрилизм | +1 |
| 80. | утопия | утопия | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж.-грек. οὐ - «жоқ» және τόπος - «орын») - әлеуметтік-саяси қиял түрі, орындалмайтын арман, ойдан шығарылған, ғылыми негізделмеген, шынайы өмірде жоқ, жүзеге асыру мүмкін емес, көбіне, өмір сүріп отырған қоғамнан әлдеқайда жақсы, мінсіз жобалар. Дефинициясы 2. Әзербайжан:utopiya 3. Қырғыз:куру кыял 4. Өзбек:utopiya 5. Түрік: ütopya 6. Ағылшын: Utopia 7. Испан: utopía 8. Неміс: Utopie 9. Француз: utopie 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: утопия | +1 |
| 81. | пневмограф | пневмограф | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Пневмограф (пневмо – грек. πνεῦμα – «дем», «тыныс», «есу» + граф – grapһо – «жазамын») – тыныс алу қозғалыстарының өзгеру амплитудасы мен жиілігін өлшеуге арналған аспап. Дефинициясы
2. Әзербайжан: pnevmoqraf 3. Қырғыз: пневмограф 4. Өзбек: pnevmograf 5. Түрік: pneograph 6. Ағылшын: pneumograph 7. Испан: neumógrafo 8. Неміс: Pneumograph 9. Француз: pneumographe 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. пневмограф – пневмограф | +1 |
| 82. | фазаинверсия | фазоинверсия | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фазаинверсия (фаза – грек. phasis – «пайда болу» + инверсия – лат. inversio – «орнын ауыстырамын») – бірфазалы кернеудің екіфазалы кернеуге айналуы процесі. Дефинициясы
2. Әзербайжан: faza inversiyası 3. Қырғыз: фазоинверсия 4. Өзбек: o'zgarishlar inversiyasi 5. Түрік: faz inversiyonu 6. Ағылшын: phase inversion 7. Испан: inversión de fase 8. Неміс: Phasenumkehrung 9. Француз: inversion de phase 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. фазоинверсия – фазаинверсия | +1 |
| 83. | құл | раб | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. — басқа адамның меншігінде болатын адам. Құлдық — бір индивид екіншінің иелігінде болатын меншік түрі. Дефинициясы 2. Әзербайжан: qul 3. Қырғыз: кул 4. Өзбек: qul 5. Түрік: köle 6. Ағылшын: slave 7. Испан: esclavo 8. Неміс: Sklave 9. Француз: esclave 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: құл | +1 |
| 84. | құпия iлiм | учение тайное | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. – өздеріне ғана қолжетімді ілім, оны ешкім әрі қарай тарата алмайды. Еврейлердің каббаласы, ежелгі гректердің мистериясы, гностикалық ілімдер құпия ілімдер болып саналады. Қазіргі таңда масондардың, теософтар мен антропософтардың ілімдері құпия болып саналады. Дефинициясы 2. Әзербайжан:gizli iş 3. Қырғыз:жашыруун окуу 4. Өзбек: sirli o'rganish 5. Түрік: gizli çalışma 6. Ағылшын:secret study 7. Испан:estudio secreto 8. Неміс:geheime Studie 9. Француз:étude secrète 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: құпия iлiм | +1 |
| 85. | пневмография | пневмография | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Пневмография (пневмо – грек. πνεῦμα – «дем», «тыныс», «есу» + граф – grapһо – «жазамын»); син.: стетография, торакография, френикография) – адамның немесе жануардың тыныс алуын зерттеу әдісі. Дефинициясы
2. Әзербайжан: pnevmoqrafiya 3. Қырғыз: пневмография 4. Өзбек: pnevmografiya 5. Түрік: pneumography 6. Ағылшын: pneumography 7. Испан: neumografia 8. Неміс: Pneumografie 9. Француз: pneumographie 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. пневмография – пневмография
| +1 |
| 86. | фазаиндикатор | фазоиндикатор | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фазаиндикатор (фаза – грек. phasis – «пайда болу» + индикатор – лат. indicator – «көрсеткіш») – екіфазалы кернеудің бір-біріне қатысты күйін бейнелейтін микропроцессор. Дефинициясы
2. Әзербайжан: faz göstəricisi 3. Қырғыз: фазоиндикатор 4. Өзбек: faz indikatori 5. Түрік: faz göstergesi 6. Ағылшын: phase indicator 7. Испан: indicador de fase 8. Неміс: Phasenanzeige 9. Француз: indicateur de phase 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. фазоиндикатор – фазаиндикатор | +1 |
| 87. | Рабат | Рабат | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (араб. الرباط — Ар-Рибат, рибат деген — «күшейтілген монастырь», ор. Арбат) — Марокконың астанасы, оның мәдени және индустриалды орталығы. Сале қаласы Рабатпен тікелей шектесіп тұр, сөйтіп, олардың бәрі астана агломерациясын құрауда. Дефинициясы 2. Әзербайжан: Rabat 3. Қырғыз: Рабат 4. Өзбек: Rabat 5. Түрік: Rabat 6. Ағылшын: Rabat 7. Испан: Rabat 8. Неміс: Rabat 9. Француз: Rabat 10. Заңнамадағы қолданысы: Рабат- Рабат 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: Рабат | +1 |
| 88. | фабийлік социализм | фабианский социализм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (франц. socialisme – «социализм») — Англияда ғылыми социализммен күресу үшін құрылған реакциялық буржуазиялық ағым. Фабийлік социализм 1884 ж. «Фабийлік қоғам» деген атаумен рәсімделген, оның өкілдері буржуазия мен пролетариаттың «ынтымақтастығы» негізінде капитализмнің социализмге біртіндеп бейбіт түрде ұласуын насихаттаған. Дефинициясы 2. Әзербайжан:Fabian sosializmi 3. Қырғыз:Ник социализм 4. Өзбек:Fabian sotsializmi 5. Түрік:Fabian sosyalizmi 6. Ағылшын:Fabian socialism 7. Испан:Socialismo fabiano 8. Неміс:Fabianischer Sozialismus 9. Француз:Socialisme fabien 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: катедер социализм - катедер социализм (2018) 12. Ұсыныстар: фабийлік социализм | +1 |
| 89. | полиспаст | полиспаст | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Полиспаст (грек. πολύσπαστον, πολύσπαστος, poly – «көп» +спаст – грек. spao «тартамын») – күштен (күштік полиспаст) немесе жылдамдықтан (жылдамдықтық полиспаст) жеңуге арналған, тізбектеліп арқан немесе шынжырмен оралған, қозғалмалы немесе қозғалмайтындай қылып жинақталатын блок құрсауларынан тұратын, көптеген жіптермен немесе арқандармен созылып жасалатын аспа, жүк көтергіш құрылғы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: Polispast 3. Қырғыз: полиспаст 4. Өзбек: polyspast 5. Түрік: burton 6. Ағылшын: polyspast 7. Испан: reparto 8. Неміс: Polyspast 9. Француз: polyspast 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: полиспаст – полиспаст 12. полиспаст – полиспаст | +1 |
| 90. | фазакомпенсатор | фазокомпенсатор | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фазакомпенсатор (фаза – грек. phasis – «пайда болу» + компенсатор – лат. compensare – «теңестіру») – айнымалы электр тогының тізбектеріндегі ток пен кернеу арасындағы фазалардың жылжуын жоюға арналған құрылғы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: faza kompensator 3. Қырғыз: фазокомпенсатор 4. Өзбек: o'zgarishlar kompansatori 5. Түрік: faz kompansatör 6. Ағылшын: phase compensator 7. Испан: compensador de fase 8. Неміс: Phasenkompensator 9. Француз: compensateur de phase 10. Бекітілген нұсқасы: компенсатор – компенсатор, өтемдегіш 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. фазокомпенсатор – фазакомпенсатор | +1 |
| 91. | құл иеленуші қоғам | рабовладельческое общество | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. ( ағыл. society, slave-owning; нем. Sklavenhaltergesellschaft) – өндіріс құралдарына және тікелей өндірушілерге деген жекеменшікпен сипатталатын формация, құл иеленуші қоғамның негізгі санаттары – құлдар мен құл иеленушілер. Дефинициясы 2. Әзербайжан: qul cəmiyyəti 3. Қырғыз: кул коом 4. Өзбек: qullar jamiyati 5. Түрік: köle toplumu 6. Ағылшын: slave society 7. Испан: sociedad de esclavos 8. Неміс: Sklavengesellschaft 9. Француз: société d'esclaves 10. Заңнамадағы қолданысы: рабовладельческое общество-құлиеленушiлiк қоғам 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: құлиеленушiлiк қоғам | +1 |
| 92. | полистирол | полистирол | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Полистирол (грек. – poly – «көп») – стиролдың (винилбензолдың) өнімі, сызықтық құрылымды термопластикалық полимер. Дефинициясы
2. Әзербайжан: polistiren 3. Қырғыз: полистирол 4. Өзбек: polistirol 5. Түрік: polisitren 6. Ағылшын: polystyrene 7. Испан: poliestireno 8. Неміс: Polystyrol 9. Француз: polystyrène 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: полистирол – полистирол 12. полистирол – полистирол | +1 |
| 93. | фазакөрсеткіш | фазоуказатель | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фазакөрсеткіш (фаза – грек. phasis – «пайда болу») – электр қондырғысын үш фазалық желіге қосу қажет болған жағдайда фазалардың орналасуын анықтауға көмектесетін индикаторлық аспап. Дефинициясы
2. Әзербайжан: faz göstəricisi 3. Қырғыз: фазокөрсөткүч 4. Өзбек: faz indikatori 5. Түрік: faz göstergesi 6. Ағылшын: phase indicator 7. Испан: indicador de fase 8. Неміс: Phasenanzeige 9. Француз: indicateur de phase 10. Бекітілген нұсқасы: указатель – көрсеткіш 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. фазоуказатель – фазакөрсеткіш | +1 |
| 94. | құл иеленушілік | рабовладельчество | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. – Құл иеленуге негізделген қоғамдық құрылыс; құл иеленушілік құрылыс. Дефинициясы 2. Әзербайжан: köləlik 3. Қырғыз: кулчулук 4. Өзбек: qullik 5. Түрік: kölelik 6. Ағылшын: slavery 7. Испан: la esclavitud 8. Неміс: Sklaverei 9. Француз: l'esclavage 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: құл иеленушілік | +1 |
| 95. | таң | фаджр | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (араб.: فجر - «таң») — күн сайын орындалатын бес уақыт намаздардың алғашқысы. Таң намазы екі ракағат сүннет және екі ракағат парыздан, барлығы — төрт ракағаттан тұрады. Бұл намаздың парызында Құран сүрелері дауыстап оқылады. Таң намазының уақыты таң атқаннан күн шыққанға дейін жалғасады. Қасиетті Рамазан айында таң намазының азанынан бастап, Ақшам намазына дейін ораза ұсталады. Дефинициясы 2. Әзербайжан:fəcr 3. Қырғыз:багымдат 4. Өзбек:fajr 5. Түрік: fecir 6. Ағылшын: fajr 7. Испан: fajr 8. Неміс: Fajr 9. Француз: fajr 10. Заңнамадағы қолданысы: Фаджр- Фаджр 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: таң | +1 |
| 96. | полихроматизм | полихроматизм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Полихроматизм (грек. – poly – «көп» + хроматизм – көне грек. χρωματισμός «бояу, бояну») – көптеген алуан түрлі түстің болу күйі. Дефинициясы
2. Әзербайжан: polikromatizm 3. Қырғыз: полихроматизм 4. Өзбек: polikromatizm 5. Түрік: polihromatizm 6. Ағылшын: polychromatism 7. Испан: policromatismo 8. Неміс: Polychromatismus 9. Француз: polychromatisme 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. полихроматизм – полихроматизм | +1 |
| 97. | фантастрон | фантастрон | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фантастрон – ара тәрізді формамен өте аз сызықтық емес коэффициенттік электрлік тербелістерді өндіретін импульстік генератор. Дефинициясы
2. Әзербайжан: fadron 3. Қырғыз: фантастрон 4. Өзбек: fadron 5. Түрік: phantastron 6. Ағылшын: fadron 7. Испан: fadron 8. Неміс: Fadron 9. Француз: fadron 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. фантастрон – фантастрон | +1 |
| 98. | құлдық | рабство | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. — адамзат тарихындағы қанаудың дөрекі түрі. Құлдық алғашқы қауымдық қоғам ыдырай бастаған кезеңде пайда болды. Алғашқыда соғыс тұтқындары, қарыздарын өтей алмаған кедейлерді құлға айналдырылды. Кейіннен құл саудасы кеңінен өріс алды. Құлдықтың классикалық үлгісі ежелгі Вавилонда, Египетте, Грекияда, Римде болды. Кейбір Араб және Африка мемлекеттерінде әлі де бар. Дефинициясы 2. Әзербайжан: köləlik 3. Қырғыз: кулчулук 4. Өзбек: qullik 5. Түрік: kölelik 6. Ағылшын: slavery 7. Испан: la esclavitud 8. Неміс: Sklaverei 9. Француз: l'esclavage 10. Заңнамадағы қолданысы: рабство- Құлдық 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: құлдық | +1 |
| 99. | бұрмалаушылық | фальсификационизм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. falsificatio - « боямалау; қолдан жасау; сырттай ұқсату; ұқсатып істеу ») – философиядағы К.Р.Поппердің көзқарасы, оған сәйкес, ғылыми теорияның ақиқаттығы оны жоққа шығару талпыныстары арқылы ғана дәлелденеді, яғни, ол жалған болмаса ғана дәлелденеді. К.Р.Поппердің нұсқауымен ғалымдар сансыз көп әртүрлі болжамның жалғандығын дәлелдеп жүрген жағдайда олар түк бітірмей, осы іспен ғана шұғылданар еді. Әдетте, бұл пікір верификационизмнің дәстүрлі ұстанымына қарсы қойылады, оған сәйкес ғылыми жұмыс теорияның дұрыстығы оны логикалық және эмпирикалық тәсілдермен негіздеу (верификациялау) талпыныстарынан тұрады. Дефинициясы 2. Әзербайжан:saxtalaşdırma 3. Қырғыз:falsificationism 4. Өзбек:yolg'onchilik 5. Түрік: Yanlışlamacılık 6. Ағылшын: falsificationism 7. Испан: falsacionismo 8. Неміс: Falsifikationismus 9. Француз: falsificationnisme 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: бұрмалаушылық | +1 |
| 100. | полиэлектролит | полиэлектролит | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Полиэлектролит (грек. – poly – «көп» + электр – грек. ēlektron – кәріптас + лит – грек. λύσις «ыдырау, шіру») – ерітіндіде иондалуға мүмкіндігі бар, топтас молекулалар құрамына кіретін полимер. Дефинициясы
2. Әзербайжан: polielektrolit 3. Қырғыз: полиэлектролит 4. Өзбек: polielektrolit 5. Түрік: polielektrolit 6. Ағылшын: polyelectrolyte 7. Испан: polielectrolito 8. Неміс: Polyelektrolyt 9. Француз: polyélectrolyte 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: полиэлектролит – полиэлектролит 12. полиэлектролит – полиэлектролит | +1 |
| 101. | фантом | фантом | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фантом (фр. fantôme, грек. phántasma – «елес») – ғарыш кемесінде Жер орбитасы бойымен және Айдың айналасымен ұшқан манекен. Дефинициясы
2. Әзербайжан: xəyal 3. Қырғыз: фантом 4. Өзбек: hayol 5. Түрік: fantom 6. Ағылшын: phantom 7. Испан: fantasma 8. Неміс: Phantom 9. Француз: fantôme 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: фантом – фантом 12. фантом – фантом | +1 |
| 102. | мүмкіндіктер теңдігі | равенство возможностей | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (equality of opportunity) – адамдар санатына, жасына, нәсіліне немесе руына қарамастан, қоғамда өзі қалайтын жағдайға қол жеткізу жолында тең құқылы болуы керек деген идея. Дефинициясы 2. Әзербайжан: fürsət bərabərliyi 3. Қырғыз: мүмкүнчүлүктүн бирдейлиги 4. Өзбек: imkoniyat tengligi 5. Түрік: fırsat eşitliği 6. Ағылшын: equality of opportunity 7. Испан: igualdad de oportunidades 8. Неміс: Chancengleichheit 9. Француз: égalité des chances 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: равенство – теңдік (2015); Структура ООН по вопросам гендерного равенства и расширения прав и возможностей женщин (ООН Женщины) – БҰҰ Гендер тендігі және әйелдердің құқықтары мен мүмкіндіктерін кеңейту жөніндегі құрылымы(БҰҰ ГТӘҚҚ) (2013) 12. Ұсыныстар: мүмкіндіктер теңдігі | +1 |
| 103. | фанатизм | фанатизм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (грек. Φανατισμός, лат. fanatismus —fanaticus, «булыққан» — fanum - «киелі жер», «ғибадатхана») — индивидтің белгілі бір сенімдерге деген, басқа ешқандай баламаны қабылдамайтындай болып қалтқысыз берілгендігі; бұл оның іс-әрекетінде және басқалармен қарым-қатынасында айқын көрінеді. Фанатизм сол жолда құрбан болуға дайындықпен астасады; идеяға берілгендік басқа пікірдегілерге төзбеушілікпен қараумен, ортақ мақсатқа жетуге кедергі болатын әдеп нормативтерін елемеушілікпен ұштасады. Фанатизм — топтың психологиялық феномені. Бір-біріне тәнті болудан қолдау табатын фанатиктер үшін көтеріңкі эмоциялық, өздерінің көзқарастарын қуаттайтын кез келген ақпаратқа талғамай қараушылық, тіпті тілектестік тұрғыдағы сынның өзін қабылдамаушылық тән. Фанатизм екінің бірінде идеологиялық (соның ішінде діни) сипатта болады. Дефинициясы 2. Әзербайжан:fanatizm 3. Қырғыз:Динчилдик 4. Өзбек:fanatizm 5. Түрік:bağnazlık 6. Ағылшын:fanaticism 7. Испан:fanatismo 8. Неміс:Fanatismus 9. Француз: fanatisme 10. Заңнамадағы қолданысы: фанатизм- фанатизм 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: фанатизм | +1 |
| 104. | томизм | томизм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. Томас Аквинат) – ортағасырлық батысеуропалық философияның көрнекті теологы, доминикиандық монах, схоластиканы жүйеге келтіруші Фома Аквинскийдің көзқарастарының жүйесі, кейін ол (жүйе) католиктік шіркеудің ресми доктринасына айналды.Томизмнің негізгі идеялары Фома Аквинскийдің «Теология суммасы», «Философия суммасы» («Пұтқа табынушыларға қарсы») шығармаларында, сол сияқты Інжілге (Библияға), Аристотель еңбектеріне түсіндірмелерінде баяндалды. Дефинициясы 2. Әзербайжан: tomatizm 3. Қырғыз: Thomism 4. Өзбек: tomatizm 5. Түрік:thomism 6. Ағылшын:thomism 7. Испан:el tomismo 8. Неміс: Thomismus 9. Француз: thomisme 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: томизм | 0 |
| 105. | турмалин | турмалин | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Турмалин (сингаль. තුරමලි «турамали», තෝරමල්ලි «торамалли» – «әртүрлі бағалы тастар») – құрамында бор элементі бар алюмосиликаттар тобының минералы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: turmalin 3. Қырғыз: турмалин 4. Өзбек: turmalin 5. Түрік: turmalin 6. Ағылшын: tourmaline 7. Испан: turmalina 8. Неміс: Turmalin 9. Француз: tourmaline 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: турмалин – турмалин 12. турмалин – турмалин | 0 |
| 106. | пропедевтика | пропедевтика | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (грек. Προπαιδέυω – «алдын ала оқытамын») — қандай да бір ғылымға кіріспе, қысқа әрі қарапайым түрде жүйелі баяндалған алдын ала кіріспе курсы. Дефинициясы 2. Әзербайжан: propaedeutika 3. Қырғыз: propaedeutics 4. Өзбек: propedeutika 5. Түрік: propaedeutics 6. Ағылшын: propaedeutics 7. Испан: propedéutica 8. Неміс: Propädeutik 9. Француз: propédeutique 10. Заңнамадағы қолданысы: пропедевтика- пропедевтика 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: пропедевтика | 0 |
| 107. | дәстүрлi қоғам | традиционное общество | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. traditio — « аңыз; әңгіме; ертегі-аңыз, дәстүр») — саяси, әлеуметтік және мәдени дамуы дәстүрлі құндылықтарға, салт-санаға, ата-баба мұраларына негізделетіндігімен ерекшеленетін әлеуметтік орта. Дәстүрлі қоғам адами қызметтің дағдыларын, қарым-қатынас жасаудың, тұрмыс кешудің, мәдени өнегенің пішімдерін қайталап отыруға негізделеді. Мұндай қоғамда дәстүр өмірлік тәжірибені ұрпақтан ұрпаққа жалғаудың, индивидтердің жеке дамуын өзіне бағындыратын әлеуметтік сабақтастықтың басты құралына айналдырады. Дефинициясы 2. Әзербайжан:ənənəvi cəmiyyət 3. Қырғыз:салттуу коом 4. Өзбек: an'anaviy jamiyat 5. Түрік: geleneksel toplum 6. Ағылшын:traditional society 7. Испан:sociedad tradicional 8. Неміс:traditionelle Gesellschaft 9. Француз:société traditionnelle 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: общество – қоғам (2016) 12. Ұсыныстар: дәстүрлi қоғам | 0 |
| 108. | фаворитизм, медетшілік | фаворитизм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (фр. favoritisme) — монархтардың (корольдік, императорлық, патшалық) сарайларында, негізінен Еуропада абсолютизм дәуірінде әрекет еткен және монархтардың оларды жақын тартуына байланысты нақты тұлғаның немесе тұлғалар тобының жоғарылауынан тұратын әлеуметтік-мәдени құбылыс. Абсолютті монархияларда кеңінен таралған. Дефинициясы 2. Әзербайжан:partizanlıq 3. Қырғыз:эки жүздүүлүк 4. Өзбек:favoritlik 5. Түрік: adam kayırma 6. Ағылшын: favoritism 7. Испан: favoritismo 8. Неміс: Günstlingswirtschaft 9. Француз: favoritisme 10. Заңнамадағы қолданысы: фаворитизм- фаворитизм 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: фаворитизм | 0 |
| 109. | полодия | полодия | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Полодия (грек. pólos «өс», «полюс») – астрономияда Жердің айналуының лездік осінің жер қабатымен түйісетін нүктелерінің геометриялық орны, Жердің лездік полюсінің траекториясы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: polad 3. Қырғыз: полодия 4. Өзбек: polody 5. Түрік: polhode 6. Ағылшын: polody 7. Испан: polodia 8. Неміс: Polodie 9. Француз: polody 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. полодия – полодия | 0 |
| 110. | фарадметр | фарадметр | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фарадметр (фарад – ағыл. farad – «фарад» + метр – грек. metreo – «өлшеймін») – электр тығыздығын өлшейтін құрал. Дефинициясы
2. Әзербайжан: faradmeter 3. Қырғыз: фарадметр 4. Өзбек: faradmeter 5. Түрік: faradmeters 6. Ағылшын: faradmeter 7. Испан: medidor de velocidad 8. Неміс: Faradmeter 9. Француз: faradmètre 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: фарадметр – фарадметр 12. фарадметр – фарадметр | 0 |
| 111. | рағайып | рагаиб | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Мұсылмандардың Раджаб айындағы ең қасиетті түндерінің бірі. Бұл мереке сол айдың алғашқы жұма күнінде мерекеленеді. Дефинициясы 2. Әзербайжан: ragaib 3. Қырғыз: ragaib 4. Өзбек: ragaib 5. Түрік: ragaib 6. Ағылшын: ragaib 7. Испан: ragaib 8. Неміс: Ragaib 9. Француз: ragaib 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: рағайып | 0 |
| 112. | перғауын | фараон | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж.-егип. per aa сөзбе сөз «үлкен үй, сарай») — Ежелгі Мысыр билеушілерінің қазіргі атауы. Дефинициясы 2. Әзербайжан:Firon 3. Қырғыз:денизге 4. Өзбек:Fir'avn 5. Түрік: Firavun 6. Ағылшын: Pharaoh 7. Испан: Faraón 8. Неміс: Pharao 9. Француз: Pharaon 10. Заңнамадағы қолданысы: фараон- фараон 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: перғауын | 0 |
| 113. | полоида | полоида | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Полоида (лат. polus, грек. pólos – «өс») – шек, шекара, кез келген заттың шеткі нүктесі; басқасына қатысты диаметралды қарама-қарсы нәрсе (екі полюс). Дефинициясы
2. Әзербайжан: poloid 3. Қырғыз: полоида 4. Өзбек: poloid 5. Түрік: poloida 6. Ағылшын: poloid 7. Испан: poloide 8. Неміс: Poloid 9. Француз: poloïde 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. полоида – полоида | 0 |
| 114. | фасция | фасция | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фасция (лат. fascia – байлам) – бұлшық етті байланыстырушы қабат. Дефинициясы
2. Әзербайжан: fascia 3. Қырғыз: фасция 4. Өзбек: fasya 5. Түрік: bağdoku 6. Ағылшын: fascia 7. Испан: fascia 8. Неміс: Faszie 9. Француз: fascia 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: фасция – фасция 12. фасция – фасция | 0 |
| 115. | ережеп | раджаб | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (араб. رجب) — мұсылмандардың күнтізбесіндегі жетінші ай, әскери іс-әрекеттер жасауға тыйым салынған төрт айдың бірі. Дефинициясы 2. Әзербайжан: rajab 3. Қырғыз: ражаб, 4. Өзбек: rajab 5. Түрік: Receb 6. Ағылшын: rajab 7. Испан: Rajab 8. Неміс: Rajab 9. Француз: Rajab 10. Заңнамадағы қолданысы: Раджаб- Раджаб 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: ережеп | 0 |
| 116. | фатимидтер, Фатима әулеті | фатимиды | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (араб. الفاطميون) — Тунис пен Египетте билік құрған шииттік араб хилафаттарының әулеті (909 – 1171). Олар өздерін Мұхаммед (ғ.с.) пайғамбардың қызы Фатиманың ұрпағы деп санады. Дефинициясы 2. Әзербайжан:Fatimidlər 3. Қырғыз:этибар 4. Өзбек:Fatimidlar 5. Түрік: Fatımiler 6. Ағылшын: Fatimids 7. Испан: Fatimidos 8. Неміс: Fatimids 9. Француз: Fatimides 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: Фатима әулеті | 0 |
| 117. | полоний | полоний | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Полоний (лат. Polonium) – атомдық нөмірі 84, Po символымен белгіленіп, Д. Менделеевтің периодтық жүйесінде 6-шы периодта, 16-шы топта (ескірген сыныптама бойынша – VI топтың бас топшасында) орналасқан радийбелсенді химиялық элемент. Халькогдер тобына жатады. Әдеттегі күйде күміс түстес жұмсақ радийбелсенді металл түрінде болады. Дефинициясы
2. Әзербайжан: polonium 3. Қырғыз: полоний 4. Өзбек: polonium 5. Түрік: polonyum 6. Ағылшын: polonium 7. Испан: polonio 8. Неміс: Polonium 9. Француз: polonium 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: полоний – полоний 12. полоний – полоний | 0 |
| 118. | фемтограмм | фемтограмм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фемтограмм (фемто – лат. femten – «он бес» + грамм – грек. gramma – «белгі, әріп») – масса мен салмақтың өлшем бірлігі. 1 фг = 10⁻¹⁵ г = 10⁻¹⁸ кг. Дефинициясы
2. Әзербайжан: femtogram 3. Қырғыз: фемтограмм 4. Өзбек: femtogram 5. Түрік: femtogramm 6. Ағылшын: femtogram 7. Испан: femtograma 8. Неміс: Femtogramm 9. Француз: femtogramme 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. фемтограмм – фемтограмм | 0 |
| 119. | раджас | раджас | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (санскр. रजस्) немесе ра́джо-гу́на — санкхьи философиясындағы алты индуизм философиясы мектебінің біреуі — құмарлық гуны немесе қызмет гуны сияқты материалдық табиғат Гуны сапаларының бірі. Егер индивид немесе элемент барынша белсенділік, құмарлық немесе қозу белгілерін барынша көрсетсе, мұндай тұлға немесе элемент раджастың әсерімен дегенді білдіреді. Раджас бір жағынан, әрекетсіздік, қараңғылық, надандық және жалқаулық сапалары болып табылатын тамаса немесе тамо-гун анағұрлым төмен сапаға қайшы қойылса, екінші жағынан, тазалықпен, діншілдікпен және тыныштық сияқты саттвы немесе саттва-гунға қарсы қойылады. Дефинициясы 2. Әзербайжан: rajas 3. Қырғыз: раджанын 4. Өзбек: rajas 5. Түрік: rajas 6. Ағылшын: rajas 7. Испан: rajas 8. Неміс: Rajas 9. Француз: Rajas 10. Заңнамадағы қолданысы: Раджас- Раджас 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: раджас | 0 |
| 120. | фашизм | фашизм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. fascismo, fascio – «одақ, байлам, орам, бірлестік») — 1919 жылы Италияда пайда болған саяси ағым, I дүниежүзілік соғыстан кейін социалистік қозғалыстың тармақталып, басқа елдерге, оның ішінде Германияға лезде таралып, национал-социализм аталуы. Дефинициясы 2. Әзербайжан:faşizm 3. Қырғыз:фашизм 4. Өзбек:fashizm 5. Түрік: faşizm 6. Ағылшын: fascism 7. Испан: fascismo 8. Неміс: Faschismus 9. Француз: fascisme 10. Заңнамадағы қолданысы: фашизм- фашизм 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: фашизм | 0 |
| 121. | полюсскоп | полярископ | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Полюсскоп (полюс – лат. polaris «полюстік», polus «полюс», көне грек. πόλος «айналу осі, полюс», праүндіеур. *kwolo- «айналу» + скопия – грек. σκοπέω – «қараймын») – мөлдір орталардың, ерітінділердің (сахарометрия) және сұйықтықтардың оптикалық белсенділігінен туындаған, полюстену жалпақтығының айналу бұрышын өлшеуге арналған аспап. Дефинициясы
2. Әзербайжан: polariskop 3. Қырғыз: полярископ 4. Өзбек: polariskop 5. Түрік: polariskop 6. Ағылшын: polariscope 7. Испан: polariscopio 8. Неміс: Polariskop 9. Француз: polariscope 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: полярископ – полярископ 12. полярископ – полюсскоп
| 0 |
| 122. | фён | фён | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фён (нем. Föhn, лат. favonius – «батыстың жылы желі») – күшті, екпінді, жылы және жергілікті құрғақ жел. Дефинициясы
2. Әзербайжан: fen 3. Қырғыз: фён 4. Өзбек: fen 5. Түрік: fen 6. Ағылшын: fen 7. Испан: fen 8. Неміс: Fen 9. Француз: fen 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. фён – фён | 0 |
| 123. | радикал | радикал | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (кейінгі лат. radicalis – «түпкілікті», лат. radix – «түбір») – Жартылай демократиялық реформаларды өткізуді талап ететін солшыл партиялардың жақтаушылары. Дефинициясы 2. Әзербайжан: radikal 3. Қырғыз: негизги 4. Өзбек: radikal 5. Түрік: radikal 6. Ағылшын: radical 7. Испан: radical 8. Неміс: radikal 9. Француз: radical 10. Заңнамадағы қолданысы: радикал- радикал 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: радикал | 0 |
| 124. | федерализация | федерализация | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. foederatio — «бірлестік», «одақ») — бұрын жекеленген бірліктерді біріктіру немесе бұрынғы біртұтас, бірыңғай мемлекетті (ұйымды) құрамдас бөліктерге, федеративті құрылым субъектілеріне бөлу арқылы мемлекеттің (немесе партияның, қоғамдық ұйымның ұйымдастыру құрылымында) саяси-аумақтық құрылымында федерализм қағидатын жүзеге асыру процесі. Дефинициясы 2. Әзербайжан:federalizasiya 3. Қырғыз:federalization 4. Өзбек:federallashtirish 5. Түрік:federalization 6. Ағылшын:federalization 7. Испан:federalización 8. Неміс: Föderalisierung 9. Француз: la fédéralisation 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: федерализация | 0 |
| 125. | полюсграф | полярограф | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Полюсграф (полюс – лат. polaris «полюстік», polus «полюс», көне грек. πόλος «айналу осі, полюс», праүндіеур. *kwolo- «айналу» + граф – грек. grapho «жазамын») – полюсграфия әдістерімен ерітінділердің электрхимиялық талдауын жасауға арналған аспап. Дефинициясы
2. Әзербайжан: polaroqram 3. Қырғыз: полярограф 4. Өзбек: polarografi 5. Түрік: polarografisi 6. Ағылшын: polarograph 7. Испан: polarógrafo 8. Неміс: Polarograph 9. Француз: polarographe 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: полярограф – полярограф 12. полярограф – полюсграф | 0 |
| 126. | ферма-консоль | ферма-консоль | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Ферма-консоль (ферма – фр. ferme – «тірек» + консоль – грек. console – «консоль», «тұғыр») – техникада байдаланылатын бекіткіш элементі ретінде пайдаланылатын қатаң бекітілетін құрылым. Дефинициясы
2. Әзербайжан: təsərrüfat konsolu 3. Қырғыз: ферма-консоль 4. Өзбек: xo'jaliklarining konsoli 5. Түрік: çiftlik konsolu 6. Ағылшын: farm console 7. Испан: consola de la granja 8. Неміс: Farmkonsole 9. Француз: console de ferme 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. ферма-консоль – ферма-консоль | 0 |
| 127. | радикализм | радикализм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (кейінгі лат. radicalis – «түпкілікті», лат. radix – «түбір») – 1) жақтастары өмір сүріп отырған әлеуметтік-саяси жүйені сынға алатын және түбегейлі өзгерістер мен реформалардың жүргізілуін талап ететін саяси ағым; 2) қандай да бір істердегі жағдайды түбірімен түбегейлі өзгертудегі талпыныстардың, тәуекелді ымырасыз талаптардың жүзеге асырылуы. Дефинициясы 2. Әзербайжан: radikalizm 3. Қырғыз: радикализм 4. Өзбек: radikalizm 5. Түрік: radikallik 6. Ағылшын: radicalism 7. Испан: radicalismo 8. Неміс: Radikalismus 9. Француз: radicalisme 10. Заңнамадағы қолданысы: радикализм- радикализм 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: радикализм | 0 |
| 128. | федерализм | федерализм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (фр. fédéralisme, лат. feodus - «шарт, одақ») — федерацияның негізгі қағидаты, мемлекеттің федеративті ұйымын саяси идеал ретінде тану, бірнеше жеке мемлекетті (елді) бір федерацияға біріктіру немесе біртұтас мемлекетті федеративті мемлекетке айналдыруға деген ұмтылыс. Дефинициясы 2. Әзербайжан:federalizm 3. Қырғыз:Federalism 4. Өзбек:federalizm 5. Түрік:federalizm 6. Ағылшын:federalism 7. Испан:federalismo 8. Неміс: Föderalismus 9. Француз: fédéralisme 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: федерализм | 0 |
| 129. | прометий | прометий | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Прометий (лат. Promethium, Pm) – лантаноидтар тобына жататын химиялық элемент. Табиғатта кездеспейді десе болады, себебі оның изотоптарының барлығы радийбелсенді болады. Дефинициясы 2. Әзербайжан: promethium 3. Қырғыз: прометий 4. Өзбек: рromethium 5. Түрік: prometyum 6. Ағылшын: promethium 7. Испан: prometio 8. Неміс: Promethium 9. Француз: prométhium 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: прометий – прометий 12. прометий – прометий | 0 |
| 130. | ферми | ферми | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Ферми (ағылш. fermi) – ядролық физика бөлімінде қолданылатын толқын ұзындығының бірлігі. Дефинициясы
2. Әзербайжан: fermi 3. Қырғыз: ферми 4. Өзбек: fermi 5. Түрік: fermi 6. Ағылшын: fermi 7. Испан: fermi 8. Неміс: Fermi 9. Француз: fermi 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: ферми – ферми 12. ферми – ферми | 0 |
| 131. | саяси даму | развитие политическое | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж.-грек. πολιτική – «мемлекеттік қызмет») — саяси жүйенің қоғам мен мемлекетті басқару ісіндегі элита мен қатардағы азаматтардың өздерінің ерекше қызметтерін орындауын сақтап, әрі ол мүмкіндіктерді үлғайта отырып өзгеріп отырған әлеуметтік жағдайға икемделуі. Ал екінші бір дерекке сүйенер болсақ, саяси даму - көп-қырлы процесс, оның барысында әртүрлі саяси күштердің өзара қарым-қатынасы саяси мінез-құлықтағы, саяси мәдениеттегі, қоғам саяси жүйесіндегі өзгерістерге әкеледі. Сонымен, саяси даму бұл - саяси жүйе мен басқару тәртіптерінің эволюциясы, оның белгілері: басқару құрылымының жағдайы, мемлекетпен қарым-қатынаста азаматтардың араласу деңгейі және тағы басқа мәселелердің теориялық түрғыдан шешілуі. Дефинициясы 2. Әзербайжан: siyasi inkişaf 3. Қырғыз: саясий окуялар 4. Өзбек: siyosiy rivojlanish 5. Түрік: siyasal gelişim 6. Ағылшын: political development 7. Испан: desarrollo político 8. Неміс: politische Entwicklung 9. Француз: développement politique 10. Заңнамадағы қолданысы: политическое развитие-саяси даму 11. Бекітілген: устойчивое развитие – орнықты даму (2016); политическое управление – саяси басқару (2018) 12. Ұсыныстар: саяси даму | 0 |
| 132. | iшкi одақ, федерация | федерация | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (фр. federation – «бірлестік, одақ», лат. federatіo – «одақ, бірлестік») — - мемлекеттік құрылым түрі. Заң жүзінде саяси дербестігі сақталатын бірнеше субъектінің біртұтас одақтық мемлекет құру формасы. Тұңғыш федерация Америка Құрама Штаттары 1787 жылғы конституция бойынша құрылды. Дефинициясы 2. Әзербайжан:federasiya 3. Қырғыз:федерация 4. Өзбек:federatsiya 5. Түрік:federasyon 6. Ағылшын:federation 7. Испан:federación 8. Неміс: föderation 9. Француз: fédération 10. Заңнамадағы қолданысы: Федерация- Федерация 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: федерация | 0 |
| 133. | псевдопотенциал | псевдопотенциал | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Псевдопотенциал (псевдо – грек. pseudos «өтірік, жалған» + потенциал – лат. potentia «күш, қуат») – иондар тарапынан металдардағы электрондардың өткізгіштігіне әсер ететін тиімді потенциал. Дефинициясы
2. Әзербайжан: pseudopotential 3. Қырғыз: псевдопотенциал 4. Өзбек: psevdopotensial 5. Түрік: pseudopotansiyel 6. Ағылшын: pseudopotential 7. Испан: pseudopotencial 8. Неміс: Pseudopotential 9. Француз: pseudopotentiel 10. Бекітілген нұсқасы: потенциал – потенциал; потенциальный – әлеуетті, ықтимал 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. псевдопотенциал – псевдопотенциал | 0 |
| 134. | фианит | фианит | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фианит – ZrO₂ цирконий диоксиді, жасанды материал. Дефинициясы
2. Әзербайжан: fianit 3. Қырғыз: фианит 4. Өзбек: fianit 5. Түрік: Fianit 6. Ағылшын: fianit 7. Испан: prometido 8. Неміс: Verlobter 9. Француз: fianit 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: фианит – фианит 12. фианит – фианит | 0 |
| 135. | мемлекет иелiгiнен алу | разгосударствление | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. — шаруашылық жүргізуші субъектілерді тікелей басқару атқарымдарын мемлекеттен жеке немесе заңды тұлғаларға ішінара немесе толық (соның ішінде жекешелендіру жолымен де) беру. Әкімшілдік-әміршілдік экономикадан нарықтық экономикаға көшудің, тауар өндірушілердің дербестігін нығайтудың, нарықты тауарлармен (қызметтермен) молықтырудың, тауарлардың сапасын арттырудың мемлекеттік кәсіпорындардың монополизмін жоюдың маңызды бағыты ретінде қаралады. Қолданыстағы зандарға және жекешелендіру бағдарламасына сәйкес жүзеге асырылады. Дефинициясы 2. Әзербайжан: denationalization 3. Қырғыз: мамлекеттен ажыратуу 4. Өзбек: davlatdan olib tashlash 5. Түрік: ulusalsızlaşması 6. Ағылшын: denationalization 7. Испан: desnacionalización 8. Неміс: Denationalisierung 9. Француз: dénationalisation 10. Заңнамадағы қолданысы: разгосударствление-мемлекет иелiгiнен алу 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: мемлекет иелiгiнен алу | 0 |
| 136. | феллахтар, декхандар | феллахи | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (араб. فلاح - «шаруа, диқаншы»; көпше түрі феллахин فلاحين) — Таяу Шығыс және Солтүстік Африка елдеріндегі шаруа. Ислам таралған дәуірде бұл термин басып алынған аумақтара араб жаулаушыларын әдетте, көшпенділерді (бәдеуилерді) жергілікті ауыл тұрғындарынан (феллахтардан), мысалы, копта немесе арамейлерден/сириялықтардан ажырату үшін қолданылған. Дефинициясы 2. Әзербайжан:Cəhənnəmdir 3. Қырғыз:fellahs 4. Өзбек:dushmani 5. Түрік: fellahlar 6. Ағылшын: fellahi 7. Испан: fellahi 8. Неміс: Fellahi 9. Француз: fellahi 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: феллахтар | 0 |
| 137. | псевдотензор | псевдотензор | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Псевдотензор (псевдо – грек. pseudos «өтірік, жалған» + тензор – нем. Tensor, лат. tendere «бағытталу, ұмтылу; иілу») – түрлендіруші матрица координаттарының түрленуі теріс детерминанттың көмегімен, яғни базистің бағыты өзгеретін түрлену жағдайында сәйкес рангінің (векторлар, скалярлар) шынайы тензорларымен салыстырғанда алынатын қосымша көбейткіш (-1) тензорлы (векторлы) өлшем. Дефинициясы
2. Әзербайжан: pseudo-tensor 3. Қырғыз: псевдотензор 4. Өзбек: pseudo-tensor 5. Түрік: sözde 6. Ағылшын: pseudo-tensor 7. Испан: pseudo-tensor 8. Неміс: Pseudo-Tensor 9. Француз: pseudo-tenseur 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. псевдотензор – псевдотензор | 0 |
| 138. | фибрин | фибрин | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фибрин (лат. fibra – «талшық») – бауырда синтезделетін фибриногеннен, қан плазмасында тромбин ферментінен әсерінен құрылатын жоғары молекулярлы, глобулярлы емес ақуыз. Дефинициясы
2. Әзербайжан: fibrin 3. Қырғыз: фибрин 4. Өзбек: fibrin 5. Түрік: fibrin 6. Ағылшын: fibrin 7. Испан: fibrina 8. Неміс: Fibrin 9. Француз: fibrine 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: фибрин – фибрин 12. фибрин – фибрин | 0 |
| 139. | билiктiң бөлiнуi | разделение власти | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. — мемлекеттік билікті ұйымдастыру қағидаты, оған сәйкес мемлекеттегі билік бір-бірінен тәуелсіз, бірін-бірі тепе-теңдікте ұстайтын үш тармаққа бөлінеді - атқарушы, заңшығарушы және сот билігі. Билік бөлінісі теориясы сонау ежелгі дәуірден бастау алады. Мысалы, Аристотель мемлекеттік құрылымның кез келген түрінің негізі үш бөліктен тұрады дейді: біріншісі - мемлекеттің ісін қарастыратын заң шығарушы-кеңесші орган; екіншісі - қызметтік, яғни мемлекеттік қызметтер және олардың орнын ауыстыру әдістері; үшінші - сот органдары. Дефинициясы 2. Әзербайжан: səlahiyyətlərin ayrılması 3. Қырғыз: бийликти бөлүштүрүү 4. Өзбек: vakolatlarni ajratish 5. Түрік: güçlerin ayrılması 6. Ағылшын: separation of powers 7. Испан: separación de poderes 8. Неміс: Gewaltenteilung 9. Француз: séparation des pouvoirs 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: частное разделение труда - жеке еңбек бөлінісі (2016); кризис власти - билік дағдарысы (2018) 12. Ұсыныстар: билiктiң бөлiнуi | 0 |
| 140. | феминизм | феминизм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. femina – «әйел») — әйелдердің еркектермен саяси, экономикалық, мәдени, жеке және әлеуметтік құқықтығы теңдігі жолындағы және әйелдердің кемсітушілігіне қарсы қоғамдық қозғалыс. Феминизмнің басты идеясы — қоғамның бүкіл саласында әйелдерге еркектермен тең мүмкіншіліктерді орнату. Қозғалыс ретінде феминизм XVIII ғасырда пайда болды. Дефинициясы 2. Әзербайжан:feminizm 3. Қырғыз:аялдар 4. Өзбек:feminizm 5. Түрік: feminizm 6. Ағылшын: feminism 7. Испан: feminismo 8. Неміс: Feminismus 9. Француз: le féminisme 10. Заңнамадағы қолданысы: Феминизм- Феминизм 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: феминизм | 0 |
| 141. | психоакустика | психоакустика | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Психоакустика (психо – көне грек. ψυχή «дем, рух, жан» + акустика – лат. acustica, көне грек. ἀκουστικός «еститін», көне грек. ἀκούω «есту») – адамның дыбысты қабылдауының психологиялық және физиологиялық ерекшеліктерін зерттейтін ғылыми пән. Дефинициясы
2. Әзербайжан: psixoakustika 3. Қырғыз: психоакустика 4. Өзбек: psixoakustikalar 5. Түрік: psikoakustik 6. Ағылшын: psychoacoustics 7. Испан: psicoacústica 8. Неміс: Psychoakustik 9. Француз: psychoacoustique 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. психоакустика – психоакустика | 0 |
| 142. | фитинг | фитинг | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фитинг (ағыл. fitting, fit – «жинау», «қосу») – бұрылыс, өтетін құбырлар үшін арналған құбырларды бөлшектеу үшін орнатылған құбырдың қосылатын бөлігі. Дефинициясы
2. Әзербайжан: uyğunluq 3. Қырғыз: фитинг 4. Өзбек: joylashtirish 5. Түрік: uydurma 6. Ағылшын: fitting 7. Испан: apropiado 8. Неміс: Passend 9. Француз: ajustement 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: фитинг – фитинг 12. фитинг – фитинг | 0 |
| 143. | жұмақ, пейіш | рай | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. – діни түсініктегі адам жанының о дүниеде мәңгілік рақатта болатын орны. Жәннат туралы түсінік жанның о дүниелік өмірі туралы алғашқы діни сенімдерден бастау алады. Тәуратта (Көне өсиет) Жәннат алғашында Адам ата мен Хауа ана тұрып, кейін күнәлары үшін қуылған ғажайып бау-бақша түрінде суреттелген. Інжілде (Жаңа өсиет) Жәннат туралы түсінік дінге сенушілердің өлгеннен кейін қайтып оралатын орны ретінде сипатталған. Көптеген діндерде Жәннат рахаты күнаҺарлардың тозақта тартатын азабына қарсы қойылады. Жәннат — ислам дінінде адал мұсылмандардың о дүниедегі мәңгілік мекені ретінде суреттеледі. Дефинициясы 2. Әзербайжан: cənnət 3. Қырғыз: бейиш 4. Өзбек: jannat 5. Түрік: cennet 6. Ағылшын: paradise 7. Испан: paraiso 8. Неміс: Paradies 9. Француз: le paradis 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: жұмақ | 0 |
| 144. | феникс | феникс | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (грек. Φοῖνιξ, парс. ققنوس, лат. phoenix – «бәлкім», грек. φοίνιξ - «қызылкүрең, ашық қызыл») — өзін-өзі өртеп, кейін қайта қалпына келе алатын мифологиялық құс. Әртүрлі мәдениеттің мифологиясында кездеседі, көбіне күн культімен байланысты. Феникстің сыртқы түрі бүркітке ұқсайды, оның ашық қызыл немесе сарғыш қызыл түсті қауырсыны бар деген пікір болған. Егер өлімді болжайтын болса, өзінің ұясында өзін-өзі өртейді, ал күлден жаңа құс пайда болады екен. Тағы бір аңыз-әңгіме бойынша Феникс күлден қайтадан өз қалпына келеді екен. Әдетте, Феникс бірегей тіршілік иесі деп саналады. Метафоралық талқылауға сәйкес, Феникс — мәңгі жаңарудың, ажалсыздықтың нышаны. Дефинициясы 2. Әзербайжан:Phoenix 3. Қырғыз:жемчужина 4. Өзбек: Feniks 5. Түрік: anka kuşu 6. Ағылшын: Phoenix 7. Испан: Fénix 8. Неміс: Phönix 9. Француз: Phoenix 10. Заңнамадағы қолданысы: Феникс- Феникс 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: феникс | 0 |
| 145. | психофизика | психофизика | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Психофизика (психо – көне грек. ψυχή «дем, рух, жан» + физика – грек. τὰ φυσικά, φυσική (ἑπιστήμη), φύσις «зат; табиғат, сипат») – нысаналы өлшенбелі физикалық процестер мен субъективті сезімдер арасындағы өзара әрекеттесуді зерттейтін сала. Дефинициясы
2. Әзербайжан: psixofizika 3. Қырғыз: психофизика 4. Өзбек: psixofizika 5. Түрік: psikofizik 6. Ағылшын: psychophysics 7. Испан: psicofísica 8. Неміс: Psychophysik 9. Француз: psychophysique 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: психофизика – психофизика 12. психофизика – психофизика | 0 |
| 146. | фитоактинометр | фитоактинометр | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фитоактинометр (фито – грек. phyton – «өсімдік» + актин – лат. «актин» + метр – грек. metreo – «өлшеймін») – күн радиациясы мен жарықталуын өлшейтін құрал. Дефинициясы
2. Әзербайжан: fitoaktinometr 3. Қырғыз: фитоактинометр 4. Өзбек: fitoaktinometr 5. Түрік: fitoaktinometr 6. Ағылшын: phytoactinometer 7. Испан: fitoactinómetro 8. Неміс: Phytoactinometer 9. Француз: phytoactinomètre 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. фитоактинометр – фитоактинометр | 0 |
| 147. | рәкат | ракят | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. – Намаз оқып тұрған адамның (Құранның аяттарын оқып тұрған) тұрған, бір рет белін бүгіп, екі рет жерге басы июден тұратын намаздың бір циклі. Әр намаз осындай циклдерден тұрады. Таңғы фаджр намазында міндетті түрде 2 рәкат, күндізгі зухр намазында 4 рәкат, кешкі мағриб намазында 3 рәкат және т.б. болады. Дефинициясы 2. Әзербайжан: rakat 3. Қырғыз: Белгисиз 4. Өзбек: rakat 5. Түрік: Rakyat 6. Ағылшын: rakat 7. Испан: Rakat 8. Неміс: Rakat 9. Француз: rakat 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: рәкат | 0 |
| 148. | билік құбылысы, феномені | феномен власти | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж.-грек. φαινόμενον - «болып табылатын») — саяси білімнің маңызды және ертеден бері келе жатқан мәселесі, идеялардың шиеленіске күресінің нысаны. Билікке берілген анықтамалар мен үлгілер көп. Бірақ олардың бірде-біреуі әмбебап емес. Дефинициясы 2. Әзербайжан:güc fenomeni 3. Қырғыз:электр көрүнүш 4. Өзбек: kuch fenomeni 5. Түрік: güç olgusu 6. Ағылшын:power phenomenon 7. Испан:fenómeno de poder 8. Неміс:Machtphänomen 9. Француз:phénomène de puissance 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: феномен – феномен (2018); кризис власти – билік дағдарысы (2018) 12. Ұсыныстар: билік феномені | 0 |
| 149. | психрометр | психрометр | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Психрометр (психро – грек. ψυχρός – «суық» + метр – грек. metros «өлшеймін») немесе психометриялық гигрометр – ең алдымен ауаның, ылғалданған қатты дене температурасының төмендеуін – температура датчигі, газдардың ылғалдылығын жанама өлшеуге арналған құрғақ және ылғалдандырылған термометрлерді қамтитын аспап; газдың ылғалдылығын құрғақ және ылғалдандырылған термометрлердің түрлілігі бойынша психометриялық формула көмегімен есептеп шығарады. Дефинициясы
2. Әзербайжан: psikrometre 3. Қырғыз: психрометр 4. Өзбек: psixometr 5. Түрік: psychrometer 6. Ағылшын: psychrometer 7. Испан: psicrómetro 8. Неміс: Psychrometer 9. Француз: psychromètre 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: психрометр – психрометр 12. психрометр – психрометр | 0 |
| 150. | фитол | фитол | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фитол – C₂₀H₄₀O құрылымдық формуласы бар циклдік емес алифаттық органикалық химиялық қосылыс изопрен қалдықтарына негізделген моноинтезделген дитерпендерге жатады. Дефинициясы
2. Әзербайжан: fitol 3. Қырғыз: фитол 4. Өзбек: fitol 5. Түрік: fitol 6. Ағылшын: fitol 7. Испан: fitol 8. Неміс: Fitol 9. Француз: fitol 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. фитол – фитол | 0 |
| 151. | рамазан | рамадан | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (араб. رمضان) немесе Рамаза́н (түр. Ramazan) — тәуліктің күндізгі уақытында ауыз бекіту, исламның негізгі бес парызының үшіншісі. Дефинициясы 2. Әзербайжан: ramadan 3. Қырғыз: Рамазан 4. Өзбек: ramadan 5. Түрік: Ramazan 6. Ағылшын: Ramadan 7. Испан: ramadan 8. Неміс: Ramadan 9. Француз: ramadan 10. Заңнамадағы қолданысы: Рамадан - Рамадан 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: рамазан | 0 |
| 152. | мәдениет құбылысы | феномен культуры | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж.-грек. φαινόμενον - «болып табылатын» + лат. cultura – «айдау, өңдеу; тәрбиелеу») — адам болмысында тіршілік ететін, әлеуметтік тұрғыдан сіңірілетін және адамзат қауымдастығының барлық мүшелерінің арасында бөлінетін нәрселер. Дефинициясы 2. Әзербайжан:mədəni fenomen 3. Қырғыз:маданий көрүнүш 4. Өзбек:madaniy hodisa 5. Түрік:kültürel fenomen 6. Ағылшын:cultural phenomenon 7. Испан:fenómeno cultural 8. Неміс:kulturelles Phänomen 9. Француз:phénomène culturel 10. Заңнамадағы қолданысы: феномен культуры- мәдени феномен 11. Бекітілген: феномен – феномен (2018); код культуры – мәдениет коды (2018) 12. Ұсыныстар: мәдениет феномені | 0 |
| 153. | психрометрия | психрометрия | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Психрометрия (психро – грек. ψυχρός – «суық» + метр – грек. metros «өлшеймін») – суық пен ылғалдылық дәрежесін, суықты, ылғалдылықты өлшеудің тәсілдерін баяндайтын ғылым. Дефинициясы 2. Әзербайжан: psikrometri 3. Қырғыз: психрометрия 4. Өзбек: psixometriya 5. Түрік: psychrometer 6. Ағылшын: psychrometry 7. Испан: psicrometria 8. Неміс: Psychrometrie 9. Француз: psychrométrie 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: психрометрия – психрометрия 12. психрометрия – психрометрия | 0 |
| 154. | флуорметр | флуорометр | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Флуорметр (флуор – лат. fluor – «ағын», «әлсіз әсер» + метр – грек. metreo – «өлшеймін») – флуоресценттік параметрлерді өлшеуге арналған құрал. Дефинициясы
2. Әзербайжан: florometr 3. Қырғыз: флуорометр 4. Өзбек: florometr 5. Түрік: florimetre 6. Ағылшын: fluorometer 7. Испан: fluorómetro 8. Неміс: Fluorometer 9. Француз: fluoromètre 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: флуорометрический – флуорометриялық 12. флуорометр – флуорметр | 0 |
| 155. | рамакришна | рамакришна | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы 1. — үнділік гуру, индуизмнің реформаторы, мистик, насихатшы. Дефинициясы 2. Әзербайжан: ramakrishna 3. Қырғыз: Ramakrishna 4. Өзбек: ramakrishna 5. Түрік: Ramakrişna 6. Ағылшын: ramakrishna 7. Испан: ramakrishna 8. Неміс: Ramakrishna 9. Француз: ramakrishna 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: рамакришна | 0 |
| 156. | феноменализм | феноменализм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж.-грек. φαινόμενον - «болып табылатын») — біз заттардың мәнін, «заттарды» емес, тек құбылыстарды танимыз деген философиялық ілім. Феноменализмнің негізін онтологиялық және гносеологиялық пікір тұрғысынан алғанда, таным нысандарын зерттеу құрайды. Дефинициясы 2. Әзербайжан:fenomenalizm 3. Қырғыз:phenomenalism 4. Өзбек:fenomenalizm 5. Түрік:fenomelizm 6. Ағылшын:phenomenalism 7. Испан:fenomenalismo 8. Неміс:Phänomenalismus 9. Француз:phénoménalisme 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: феноменализм | 0 |
| 157. | псофометр | псофометр | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Псофометр (метр – грек. metros «өлшеймін») – жүйесіне псофометриялық сүзгілер қосылған лампалы вольтметр. Дефинициясы
2. Әзербайжан: psofometr 3. Қырғыз: псофометр 4. Өзбек: psofometr 5. Түрік: psophometers 6. Ағылшын: psofometr 7. Испан: psofometr 8. Неміс: psofometr 9. Француз: psofometr 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: псофометр – псофометр 12. псофометр – псофометр | 0 |
| 158. | флуорскоп | флуороскоп | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Флуорскоп (флуор – лат. fluor – «ағын», «әлсіз әсер» + скоп – грек. skopeo – «көремін») – люминесцения құбылысын бақылайтын қарапайым құрылғы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: floroskop 3. Қырғыз: флуороскоп 4. Өзбек: floroskop 5. Түрік: floroskopi 6. Ағылшын: fluoroscope 7. Испан: fluoroscopio 8. Неміс: Fluoroskop 9. Француз: fluoroscope 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: флуороскоп – флуороскоп 12. флуороскоп – флуорскоп | 0 |
| 159. | Рамаяна | Рамаяна | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (санскр. रामायण, Rāmāyaṇa IAST – «Раманың саяхаты») — үндінің көне эпосы, қасиетті кітабы. Дефинициясы 2. Әзербайжан: Ramayana 3. Қырғыз: Рамаяна 4. Өзбек: Ramayana 5. Түрік: Ramayana 6. Ағылшын: Ramayana 7. Испан: Ramayana 8. Неміс: Ramayana 9. Француз: Ramayana 10. Заңнамадағы қолданысы: Рамаяна- Рамаяна 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: Рамаяна | 0 |
| 160. | феноменология | феноменология | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (нем. Phänomenologie — «феномендер туралы ілім») — алғашқы түйсіну нәтижесін, сана танымын пайымдап ашудың тәжірибесі, батыс философиясына ерекше ықпал еткен субъективтік идеалистік бағыт. Қазіргі философиялық ойдың жетекші бағыттарының бірі ретіндегі Феноменология ұғымы 20 ғасырда қалыптасты. Феноменологиялық философияның негізін салушылардың бірі Эдмунд Гусерль (1859 – 1938) болды. Дефинициясы 2. Әзербайжан:fenomenologiya 3. Қырғыз:phenomenology 4. Өзбек:fenomenologiya 5. Түрік:fenomenoloji 6. Ағылшын:phenomenology 7. Испан:fenomenología 8. Неміс:Phänomenologie 9. Француз:phénoménologie 10. Заңнамадағы қолданысы: феноменология- феноменология 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: феноменология | 0 |
| 161. | шаңөлшегіш | пылемер | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Шаңөлшегіш – ауаның тікелей өлшеу орнында шаңдануын өлшеуге арналған аспап. Дефинициясы
2. Әзербайжан: toz sayğac 3. Қырғыз: пылемер 4. Өзбек: chang o'lchaganini ko'radi 5. Түрік: toz ölçer 6. Ағылшын: dust meter 7. Испан: medidor de polvo 8. Неміс: Staubmessgerät 9. Француз: compteur de poussière 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: пылемер – шаң өлшеуіш 12. пылемер – шаңөлшегіш | 0 |
| 162. | флуорскопия | флуороскопия | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Флуорскопия (флуор – лат. fluor – «ағын», «әлсіз әсер» + скоп – грек. skopeo – «көремін») – радиациялық оптикалық түрлендіргіш ретінде флуоресцентті экран пайдаланылатын радиациялық интроскопия әдісі. Дефинициясы
2. Әзербайжан: floroskop 3. Қырғыз: флуороскоп 4. Өзбек: floroskop 5. Түрік: floroskopi 6. Ағылшын: fluoroscope 7. Испан: fluoroscopio 8. Неміс: Fluoroskop 9. Француз: fluoroscope 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: флуороскопия – флуороскопия 12. флуороскопия – флуорскопия | 0 |
| 163. | рационализм | рационализм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. rationalis — «ақылды») – болмыстың, танымның, моральдың негізі ақыл деп санайтын философиялық ілім. Рационализм иррационализм мен сенсуализмге қарсы философиялық ағым ретінде 17 — 19 ғасырларда қалыптасты, негізін салушылар Р.Декарт пен Б.Спиноза. Рационализм орта ғасырдағы діни, теологиялық көзқарастарға қарсы болып, әлемді жаратушы құдай жоқ, болмыс, табиғат ақыл-оймен танылады деп атеистік идеяны насихаттады. Дефинициясы 2. Әзербайжан: rasyonalizm 3. Қырғыз: салттуулук 4. Өзбек: ratsionalizm 5. Түрік: akılcılık 6. Ағылшын: rationalism 7. Испан: racionalismo 8. Неміс: Rationalismus 9. Француз: le rationalisme 10. Заңнамадағы қолданысы: рационализм- рационализм 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: рационализм | 0 |
| 164. | феодализм | феодализм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы 1. (лат. feudum — «зығыр, феодалды жер иелігі») — б.э. дейінгі VI ғасырдың соңында құрылған қоғамдағы құқықтық қарым-қатынастар жүйесі, бұл буржуазиялыққа дейінгі кейбір мемлекеттік ұйымдастырылған қоғамдарға тән. Дефинициясы 2. Әзербайжан:feodalizm 3. Қырғыз:тын'ыыры 4. Өзбек:feodalizm 5. Түрік:feodalite 6. Ағылшын:feudalism 7. Испан:feudalismo 8. Неміс:Feudalismus 9. Француз:féodalisme 10. Заңнамадағы қолданысы: Феодализм- Феодализм 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: феодализм | 0 |
| 165. | пьезометрия | пьезометрия | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Пьезометрия (пьезо – грек. piézo – «сығамын» + метр – грек. метрео – «өлшеймін») – ньютондық сұйықтықтардың гидростатикалық немесе гидродинамикалық қысымы мен қатты денелердің деформациясын өндірістік және зертханалық өлшеу құбылысы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: piezometri 3. Қырғыз: пьезометрия 4. Өзбек: piezometriya 5. Түрік: piezometry 6. Ағылшын: piezometry 7. Испан: piezometría 8. Неміс: Piezometrie 9. Француз: piézométrie
10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. пьезометрия – пьезометрия | 0 |
| 166. | флюксметр | флюксметр | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Флюксметр (флюкс – лат. fluxus – «ағым» + метр – грек. metreo – «өлшеймін») – магнит ағынын есептейтін құрал. Дефинициясы
2. Әзербайжан: flux metr 3. Қырғыз: флюксметр 4. Өзбек: oqim o'lchaganini ko'radi 5. Түрік: akı ölçer 6. Ағылшын: flux meter 7. Испан: medidor de flujo 8. Неміс: Flussmesser 9. Француз: débitmètre 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: флюксметр – флюксметр 12. флюксметр – флюксметр | 0 |
| 167. | әлеуметтiк шындық | реальность социальная | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. realis — «заттық, шынайы» + лат. socialis – «достық, некелік, одақтық») — жалпыхалықтық қағидаттарды, заңдар мен әлеуметтік түсініктерді қамтитын, индивидтер арасындағы өзара әрекеттестіктің нәтижесі. Дефинициясы 2. Әзербайжан: sosial həqiqət 3. Қырғыз: коомдук чындык 4. Өзбек: ijtimoiy haqiqat 5. Түрік: sosyal gerçeklik 6. Ағылшын: social reality 7. Испан: realidad social 8. Неміс: soziale Realität 9. Француз: réalité sociale 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: Реальность – болмыстық (2006); социальная защита – әлеуметтік қорғау (2016) 12. Ұсыныстар: әлеуметтiк болмыс | 0 |
| 168. | фециалдар | фециалы | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. fetiales) — толықтыру арқылы сайланған 20 өмірлік мүшеден тұратын және ең басты төрт негізгі абыз алқасынан (sacerdotum quatuor amplissima collegia — понтифик, авгур, квиндецемвир қасиетті іс-әрекеттер мен эпулондар) кейін маңыздылығы мен дәрежесі жағынан римдік абыздардың қатарындағы ежелгі римдік абыздар алқасы. Дефинициясы 2. Әзербайжан:fecials 3. Қырғыз:fetial 4. Өзбек:fekiallar 5. Түрік:fetial 6. Ағылшын:fecials 7. Испан:especiales 8. Неміс:Stuhlgang 9. Француз:féciales 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: фециалдар | 0 |
| 169. | радикал | радикал | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Радикал (лат. radix – «тамыр»). А. Лавуазьенің пайымдауынша, радикал – бір қосылыстан екінші қосылысқа өзгеріссіз өтетін атомдардың тобы. Дефинициясы 2. Әзербайжан: radikal 3. Қырғыз: радикал 4. Өзбек: radikal 5. Түрік: radikal 6. Ағылшын: radical 7. Испан: radical 8. Неміс: radikal 9. Француз: radical 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: радикал – радикал 12. радикал – радикал | 0 |
| 170. | флюоресценция | флюоресценция | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Флюоресценция (флуор – лат. fluor – «ағын», «әлсіз әсер») – радийбелсенді физикалық процесімен ерекшеленетін люминесценцияның бір түрі. Дефинициясы
2. Әзербайжан: floresan 3. Қырғыз: флюоресценция 4. Өзбек: floresans 5. Түрік: floresan 6. Ағылшын: fluorescence 7. Испан: fluorescencia 8. Неміс: Fluoreszenz 9. Француз: fluorescence 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. флюоресценция – флюоресценция | 0 |
| 171. | реваншизм | реваншизм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (фран. revanche – «кек қайтару») - соғыста жеңіліске ұшыраған елдің үстемдік етуші топтарының қандай да жолмен болмасын, тіпті, жаңа соғыс жариялау жолымен болсын бұрынғы үстемдік жағдайын орнына келтіру үшін талпыныс саясаты. Дефинициясы 2. Әзербайжан: revanşizm 3. Қырғыз: revanchism 4. Өзбек: revanxizm 5. Түрік: revanchism 6. Ағылшын: revanchism 7. Испан: revanchismo 8. Неміс: Revanchismus 9. Француз: revanchisme 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: реваншизм | 0 |
| 172. | физикализм | физикализм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. — Карнап, Нейрат және т.б. әзірлеген логикалық позитивизм тұжырымдамасы. Физикализмнің жақтаушылары кез келген ғылымның қандай да бір қағидасының ғылымилығының өлшемшарты – физиканың тіліне аудару мүмкіндігі деп санайды. Мұндай іс-әрекетке бағынбайтын жағдай ғылыми мәні жоқ ретінде қарастырылады. Дефинициясы 2. Әзербайжан:fizikçilik 3. Қырғыз:physicalism 4. Өзбек:fizikizm 5. Түрік:physicalism 6. Ағылшын:physicalism 7. Испан:fisicismo 8. Неміс:Physikalismus 9. Француз:physique 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: физикализм | 0 |
| 173. | реверберметр | реверберометр | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Реверберметр (ревер – лат. reverberare «шағылдыру» + метр – грек. метрео – «өлшеймін») – көп қайтара шағылу барысында дыбыс интенсивтілігінің бірітіндеп төмендеуі процесінің уақытын анықтауға арналған аспап. Дефинициясы
2. Әзербайжан: reverberometr 3. Қырғыз: реверберометр 4. Өзбек: reverberometr 5. Түрік: yankılanma metre 6. Ағылшын: reverberometer 7. Испан: reverberómetro 8. Неміс: Nachhallometer 9. Француз: réverbéromètre 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. реверберометр – реверберметр | 0 |
| 174. | флюорограф | флюорограф | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Флюорограф (флю – лат. flu – «кеуде» + граф – грек. grapho – «жазамын») – кеуде жасушаларын зерттеуге арналған заманауи диагностикалық құрылғы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: florografi 3. Қырғыз: флуорограф 4. Өзбек: florograf 5. Түрік: flüorografi 6. Ағылшын: fluorograph 7. Испан: fluorógrafo 8. Неміс: Fluorograph 9. Француз: fluorographe 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. флюорограф – флюорограф | 0 |
| 175. | ревизионизм | ревизионизм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (revisio — «қайта қарау», лат. re — «пере» және visio — «қарау») — қандай да бір қалыптасқан теорияны немесе доктринаны қайта қарау қажеттілігін жариялайтын идеялық бағыттар. Термин алғаш рет неміс социал-демократиясында марксизмді жаңа тарихи жағдайларға байланысты қайта қарау қажеттілігі туралы жариялаған немістің Эдуард Бернштейн (бернштейндік) тұжырымына қарсы қолданылған болатын. Дефинициясы 2. Әзербайжан: revizyonizm 3. Қырғыз: revisionism 4. Өзбек: revizyonizm 5. Түрік: saptırımcılık 6. Ағылшын: revisionism 7. Испан: revisionismo 8. Неміс: Revisionismus 9. Француз: le révisionnisme 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: ревизионизм | 0 |
| 176. | физиократтар | физиократы | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (фр. physiocrates, еж. грек. φύσις — «табиғат» және κράτος — «күш, билік, өктемшілдік, яғни, «табиғаттың үстемдігі») — XVIII ғасырдағы саяси-экономикалық ағым. Бұл мектептің негізін салушылар болып француз ғалымдары Франсуа Кенэ (1694-1774) мен Анн Тюрго (1727-1781) болды. Физиократтар экономикалық ғылымда айтарлықтай бетбұрыс жасады. Олар бірінші болып өндіріс аясына көңіл бөлді. Олардың ойынша, байлықтың көзі сауда емес, өндірісте. Дефинициясы 2. Әзербайжан:fizyokratlar 3. Қырғыз:Physiocrats 4. Өзбек:fizyokratlar 5. Түрік:Fizyokratlar 6. Ағылшын:physiocrats 7. Испан:fisiócratas 8. Неміс:Physiokraten 9. Француз:physiocrates 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: физиократтар | 0 |
| 177. | реджистика | реджистика | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Реджистика (итальян физигі Т. Редженің құрметіне аталған) – әлдебір аспаппен немесе құралмен байланыстырылмаған әдіс. Бұл аралық есептеулердің жиынтығынан жинақталған өте күрделі математикалық амал. Олардың барлығы физикалық процестермен тікелей үйлесе бермейді. Бұл абстрактілі математикалық есептеулер, бірақ олардың нәтижелері өте нақты тәжірибелік қорытындыларға алып келеді. Бұл әдісті ұсынған итальян физигі Т. Редже. Дефинициясы
2. Әзербайжан: reggistics 3. Қырғыз: реджистика 4. Өзбек: regatistika 5. Түрік: reggeistics 6. Ағылшын: reggistics 7. Испан: reggística 8. Неміс: Reggistik 9. Француз: reggistique 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. реджистика – реджистика | 0 |
| 178. | флюорография | флюорография | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Флюорография (флю – лат. flu – «кеуде» + граф – грек. grapho – «жазамын») – өкпені рентгендік зерттейтін ілім. Дефинициясы
2. Әзербайжан: florografi 3. Қырғыз: флуорография 4. Өзбек: florografiya 5. Түрік: flüorografi 6. Ағылшын: fluorography 7. Испан: fluorografía 8. Неміс: Fluorographie 9. Француз: fluorographie 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. флюорография – флюорография | 0 |
| 179. | революция | революция | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. revolutіc — «бетбұрыс, төңкеріс») — табиғат, қоғам өміріндегі, білім мен танымдағы сапалы өзгерістер. Білім мен танымдағы өзгерістер қатарына ғылыми - техникалық, мәдени, т.б. Революцияларды немесе бетбұрыстық мәні бар адамзат қол жеткізген табыстарды жатқызуға болады. Әлеуметтік Революция қоғамның жаңа сапаға ауысуына жол ашып, сапалы өзгерістерді бейнелейді. Әлеуметтік Революция қоғамның саяси, экономикалық, рухани өміріне түбірлі өзгерістер енгізу үрдісін бастап береді. Революция өзінің даму мүмкіндіктерін сарқыған қоғамның прогрессивті сатыға өтуін қамтамасыз етіп, оның әлеуметтік экономикалық құрылымын түбегейлі өзгертуге қызмет етеді. Дефинициясы 2. Әзербайжан: inqilab 3. Қырғыз: төңкөрүш 4. Өзбек: inqilob 5. Түрік: devrim 6. Ағылшын: revolution 7. Испан: revolución 8. Неміс: Revolution 9. Француз: révolution 10. Заңнамадағы қолданысы: революция- революция 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: төңкеріс | 0 |
| 180. | физиологиялық идеализм | физиологический идеализм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж.-грек. φύσις — «табиғат» және λόγος — «сөз» + фр. idéalisme, лат. idealis еж.-грек. ἰδέα — «идея») — түйсіктің объективті мазмұнының сәйкес-көрініс беретін қызметіндегі материяның біріншілігін елемейтін сезім органдарының физиологиялық субстратының құрылымдық-функционалды сипаттамаларын абсолюттендіруге негізделген таным процесінің қайнар көзі мен тетігіне қатысты субъективті-идеалистік тұжырым. Дефинициясы 2. Әзербайжан:fizioloji idealizm 3. Қырғыз:психологиялык идеализм 4. Өзбек:fiziologik idealizm 5. Түрік:fizyolojik idealizm 6. Ағылшын:physiological idealism 7. Испан:idealismo fisiológico 8. Неміс:physiologischer Idealismus 9. Француз:idéalisme physiologique 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: идеализм – идеализм (2018) 12. Ұсыныстар: физиологиялық идеализм | 0 |
| 181. | резонатор-сүзгі | резонатор-фильтр | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Резонатор-сүзгі (резонатор – лат. resonare «үлестірілу»; фильтр – лат. filtrum «киіз»). Ауа сорғысының разонаторын қозғалтқыштың жұмысына қажетті ауа жинақтау жүйесіне де, пайдаланылған газдарды шығару жүйесіне де толыққанды жатқызуға болады. Резонатор пайдаланылған газдардың атмосфераға шығу дауысын басу үшін де қолданылады. Дефинициясы
2. Әзербайжан: resonator filtri 3. Қырғыз: резонатор-чыпка 4. Өзбек: rezonatorli filtr 5. Түрік: rezonatör filtresi 6. Ағылшын: resonator filter 7. Испан: filtro resonador 8. Неміс: Resonatorfilter 9. Француз: filtre résonateur 10. Бекітілген нұсқасы: фильтр – сүзгі 11. Заңнамадағы қолданысы: резонатор – резонатор; фильтр – сүзгі 12. резонатор-фильтр – резонатор-сүзгі | 0 |
| 182. | фоноаутограф | фоноаутограф | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фоноаутограф (фон – грек. phōnē – «дыбыс», «дауыс» + ауто – грек. autós – «өзім», «өзімдікі» + граф – грек. gráphō – «жазамын») – әлемдегі алғашқы дыбыстық жазба құрылғысы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: phonoautograph 3. Қырғыз: фоноаутограф 4. Өзбек: fonoautograf 5. Түрік: fonoautograf 6. Ағылшын: phonoautograph 7. Испан: phonoautograph 8. Неміс: Phonoautograph 9. Француз: phonoautographe 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: фоноаутограф – фоноаутограф 12. фоноаутограф – фоноаутограф | 0 |
| 183. | мәдени революция | революция культурная | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. revolutіc — «бетбұрыс, төңкеріс» + лат. cultura - «айдау; егу; өңдеу; тәрбиелеу») — Қоғамның рухани өміріндегі түпкілікті өзгерістер, әлеуметтік-экономикалық және саяси салалардағы төңкерістермен қатар жүретін (немесе алдында болатын) үстемдік ететін өмір салты мен тұрмыс салтындағы негізгі құндылықтардың өзгеруі мен ауысуы. Мәдени дамудың сабақтастығын сақтап тұратын эволюциялық өзгерістерден айырмашылығы – мәдени революция белгілі бір социумның немесе өркениеттің мәдениет «өзегін» немесе «кодын» түбегейлі өзгертуді, оның құрамын, құндылықтарын, нысаны мен қызметін қайта құруды көздейді. Дефинициясы 2. Әзербайжан: mədəni inqilab 3. Қырғыз: маданий төңкөрүш 4. Өзбек: madaniy inqilob 5. Түрік: kültürel devrim 6. Ағылшын: cultural revolution 7. Испан: revolución cultural 8. Неміс: Kulturrevolution 9. Француз: révolution culturelle 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: культурная система – мәдени жүйе (2018) 12. Ұсыныстар: мәдени төңкеріс | 0 |
| 184. | фикционализм | фикционализм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. Actio — «жалған, қиял») — адамның танымын іс жүзінде орынды, бірақ объективті теориялық маңызы жоқ фикция жүйесі ретінде санайтын философиялық бағдар. Дефинициясы 2. Әзербайжан:kurgusalizm 3. Қырғыз:fictionalism 4. Өзбек:fantastika 5. Түрік:Fictionalism 6. Ағылшын:fictionalism 7. Испан:ficcionalismo 8. Неміс:Fiktionalismus 9. Француз:fictionalisme 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: фикционализм | 0 |
| 185. | резонон | резонон | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Резонон (лат. ratio (rationem) «шот, сома; қарым-қатынас; негіздеме») – адронның қозған күйін көрсететін қарапайым бөлшек. Дефинициясы
2. Әзербайжан: resonon 3. Қырғыз: резонон 4. Өзбек: resonon 5. Түрік: rezonansları 6. Ағылшын: resonon 7. Испан: resonon 8. Неміс: Resonon 9. Француз: résonner 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. резонон – резонон | 0 |
| 186. | фонометр | фонометр | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фонометр (фон – грек. phōnē – «дыбыс», «дауыс» + метр – ргек. métron – «өлшеймін») – дыбыс диапазонын өлшеуге арналған құрал. Дефинициясы
2. Әзербайжан: phonometer 3. Қырғыз: фонометр 4. Өзбек: fonometr 5. Түрік: fonometre 6. Ағылшын: phonometer 7. Испан: fonómetro 8. Неміс: Phonometer 9. Француз: phonomètre 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. фонометр – фонометр | 0 |
| 187. | неолиттiк революция | революция неолитическая | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. revolutіc — «бетбұрыс, төңкеріс» + еж.-грек. νέος — «жаңа» және еж.-грек. λίθος — «тас») – Адамдар қауымдастығының жабайы аңшылық пен терушілік экономикадан егіншілік пен мал шаруашылығына негізделген ауылшаруашылығына көшуі. Дефинициясы 2. Әзербайжан: neolitik inqilab 3. Қырғыз: Neolithic төңкөрүш 4. Өзбек: neolitik inqilob 5. Түрік: neolitik devrim 6. Ағылшын: neolithic revolution 7. Испан: revolución neolítica 8. Неміс: neolithische Revolution 9. Француз: révolution néolithique 10. Заңнамадағы қолданысы: неолитическая революция-неолит төңкерісі (2018) 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: неолит төңкерісі | 0 |
| 188. | филантропизм, адамсүйгіштік, қалтқысыз қайырымдылық | филантропизм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (грек тіліндегі philanthropía — φιλος (махаббат) + ανθροπος (адам) — «адамды сүю») - XVIII ғ. соңында —XIX ғ. дамыған Германиядағы ілгерішіл педагогикалық ағым, бұл ағымда Ж. Ж. Руссоның табиғи тәрбие беру идеяларының әсері байқалады. Дефинициясы 2. Әзербайжан:xeyriyyəçilik 3. Қырғыз:тогуз 4. Өзбек:xayriya faoliyati 5. Түрік:hayırseverlik 6. Ағылшын:philanthropism 7. Испан:filantropía 8. Неміс:Philanthropismus 9. Француз:philanthropisme 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: филантропизм | 0 |
| 189. | резорбция | резорбция | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Резорбция (лат. resorbeo – «жұтамын», «сіңіремін») – қайтадан сорбциялану немесе сіңірілу. Дефинициясы
2. Әзербайжан: rezorbsiya 3. Қырғыз: резорбция 4. Өзбек: rezorbsiya 5. Түрік: rezorpsiyon 6. Ағылшын: resorption 7. Испан: reabsorción 8. Неміс: Resorption 9. Француз: résorption 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: резорбция – резорбция 12. резорбция – резорбция | 0 |
| 190. | фонометрия | фонометрия | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фонометрия (фон – грек. phōnē – «дыбыс», «дауыс» + метр – ргек. métron – «өлшеймін») – ауаның құрамындағы кездесетін микроорганизмдердің арасындағы шектерді белгілеу және олардың физиологиялық жай-күйін анықтау әдісі. Дефинициясы
2. Әзербайжан: fonometriya 3. Қырғыз: фонометрия 4. Өзбек: fonometriya 5. Түрік: phonometry 6. Ағылшын: phonometry 7. Испан: fonometría 8. Неміс: Phonometrie 9. Француз: phonométrie 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. фонометрия – фонометрия | 0 |
| 191. | саяси революция | революция политическая | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. revolutio – «бетбұрыс, төңкеріс» + еж.-грек. πολιτική – «мемлекеттік қызмет») – қоғамның саяси өмірін түбірімен өзгерту, билік жүйесін құлату немесе саяси көшбасшыны, мемлекет басшысын ауыстыру. Саяси төңкеріс себептері сан алуан болуы мүмкін, бірақ ортақ алғышарт - қоғамдағы бірліктің болмауы, белгілі бір әлеуметтік топтың көңіл толмаушылығы. Сонымен бірге саяси жүйенің әлсіздігі. Дефинициясы 2. Әзербайжан: siyasi inqilab 3. Қырғыз: саясий төңкөрүш 4. Өзбек: siyosiy inqilob 5. Түрік: siyasal devrim 6. Ағылшын: political revolution 7. Испан: revolución política 8. Неміс: politische Revolution 9. Француз: révolution politique 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: политическая цель – саяси мақсат (2016) 12. Ұсыныстар: саяси төңкеріс | 0 |
| 192. | өзімшілдік | филистерство | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (нем. Philister - «филистимлянин») — жалықтыратын жұмысқа берілген, көзқарасы тар адамды жек көріп айту, мысалы, паң мещанина, екіжүзділігімен, сиқыр мінезімен ерекшеленетін надан тоғышар. Дефинициясы 2. Әзербайжан:filistinizm 3. Қырғыз:philistinism 4. Өзбек:filistinizm 5. Түрік:cahillik ve zevksizlik 6. Ағылшын:philistinism 7. Испан:filistinismo 8. Неміс:Philistinismus 9. Француз:philistinisme 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: филистерство | 0 |
| 193. | рейстрек | рейстрек | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Рейстрек (ағылшын. racetrack «жылдамдатқыш») – тура сызықты аралықтары бар сақиналы жылдамдатқыш. Дефинициясы
2. Әзербайжан: yarış pisti 3. Қырғыз: рейстрек 4. Өзбек: poyga yo'li 5. Түрік: yarış pisti 6. Ағылшын: racetrack 7. Испан: pista de carreras 8. Неміс: Rennstrecke 9. Француз: piste de course 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. рейстрек – рейстрек | 0 |
| 194. | фосфоресценция | фосфоресценция | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фосфоресценция (фосфор – грек. phōsphóros – «жарық тасушы» + сценция - лат. -escentia – «әлсіз әсер») – фотолюминесценцияның ерекше түрі. Флуоресценциямен салыстырғанда, фосфоресценция жұтылған энергияны дереу шығарады. Дефинициясы
2. Әзербайжан: fosforesans 3. Қырғыз: фосфоресценция 4. Өзбек: fosforesans 5. Түрік: fosforlanma 6. Ағылшын: phosphorescence 7. Испан: fosforescencia 8. Неміс: Phosphoreszenz 9. Француз: phosphorescence 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. фосфоресценция – фосфоресценция | 0 |
| 195. | социалистік революция | революция социалистическая | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. revolutio – «бетбұрыс, төңкеріс» + лат. socialis – «достық, некелік, одақтық») — пролетарлық революция, капиталистік қоғамдық-экономикалық формациядан коммунистік формацияға өтуді жүзеге асыратын әлеуметті революцияның ең жоғарғы түрі. Дефинициясы 2. Әзербайжан: sosialist inqilab 3. Қырғыз: КРдын 4. Өзбек: sotsialistik inqilob 5. Түрік: sosyalist devrim 6. Ағылшын: socialist revolution 7. Испан: revolución socialista 8. Неміс: sozialistische Revolution 9. Француз: révolution socialiste 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: лига аграрно-социалистическая – аграрлық-социалистiк лига (2018) 12. Ұсыныстар: социалистік төңкеріс | 0 |
| 196. | философема | философема | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (грек. φιλοσόφημα, «Аристотельдің силлогизмі») — философиялық сұрақ немесе зерттеу, дана сөйлеу, пікір. Дефинициясы 2. Әзербайжан:fəlsəfə 3. Қырғыз:philosopheme 4. Өзбек:falsafa 5. Түрік:philosopheme 6. Ағылшын:philosophie 7. Испан:filosofia 8. Неміс:Philosophie 9. Француз:philosophie 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: философема | 0 |
| 197. | рекордер | рекордер | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Рекордер (ағылшын. recorder, record «жазып алу») – кіріс сигналын физикалық тасымалдағышқа жазуға арналған құрылғы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: yazıçı 3. Қырғыз: рекордер 4. Өзбек: yozuvchi 5. Түрік: kayıt 6. Ағылшын: recorder 7. Испан: grabadora 8. Неміс: Recorder 9. Француз: enregistreur 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: рекордер – рекордер 12. рекордер – рекордер | 0 |
| 198. | фотогелиограф | фотогелиограф | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фотогелиограф (фото – грек. phos – «жарық» + гелио – грек. h'ēlios – «күн» + граф – лат. gráphō – «жазамын») – күн сәулесінің фотосферасының құрылымын зерттеу мақсатында суретке түсіруге арналған телескоп. Дефинициясы
2. Әзербайжан: foteliograph 3. Қырғыз: фотогелиограф 4. Өзбек: foteliograf 5. Түрік: fotogeliograf 6. Ағылшын: foteliograph 7. Испан: foteliógrafo 8. Неміс: Foteliograph 9. Француз: foteliograph 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. фотогелиограф – фотогелиограф | 0 |
| 199. | әлеуметтiк революция | революция социальная | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. revolutio – «бетбұрыс, төңкеріс» + лат. socialis – «достық, некелік, одақтық») — Қоғамдық ғылымдарда – көп адамның негізінен, зорлық-зомбылық күшімен әлеуметтік құрылымының шұғыл түрде өзгеруі. Әлеуметтік революциялар қоғамның даму жолындағы сан ғасрылық кедергілерді шеттетуді көздейді. Әлеуметтiк революцияның жарқын үлгілері – 17 ғасырдағы ұлы Англия революциясы және 18 ғасырдағы Ұлы француз революциясы. Дефинициясы 2. Әзербайжан: sosial inqilab 3. Қырғыз: коомдук төңкөрүш 4. Өзбек: ijtimoiy inqilob 5. Түрік: sosyal devrim 6. Ағылшын: social revolution 7. Испан: revolución social 8. Неміс: soziale Revolution 9. Француз: révolution sociale 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: социальная защита – әлеуметтік қорғау (2016) 12. Ұсыныстар: әлеуметтiк төңкеріс | 0 |
| 200. | философия | философия | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж.-грек. φιλοσοφία сөзбе сөз «даналықтану; даналыққа сүйіспеншілік») - дүниеге көзқарастың ғылыми-теориялық түрі. Философиялық көзқарас мифологиялық және діни көзқарастан айырмашылығы - нақты ұғымдарға, категорияларға сүйене отырып логикалық ой қорыту ерекшелігінің бар болуы. Философия даму барысында үш кезеңнен өтті: Космоцентризм, теоцентризм, антропоцентризм. Дефинициясы 2. Әзербайжан:fəlsəfə 3. Қырғыз:философия 4. Өзбек:falsafa 5. Түрік:felsefe 6. Ағылшын:philosophy 7. Испан:filosofía 8. Неміс:Philosophie 9. Француз:la philosophie 10. Заңнамадағы қолданысы: Философия- Философия 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: философия | 0 |
| 201. | рекуператор | рекуператор | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Рекуператор (лат. recuperator – «кері алушы», «қайтарушы») – жылу тасымалдағыштары арасындағы жылу алмасу олардың арасындағы бөлуші қыр арқылы үздіксіз жүзеге асырылатын, шығарылатын газдың жылуын қолдануға арналған үстіртін типтегі жылу алмастырғышы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: recuperator 3. Қырғыз: рекуператор 4. Өзбек: rekuperator 5. Түрік: recuperator 6. Ағылшын: recuperator 7. Испан: recuperador 8. Неміс: Rekuperator 9. Француз: récupérateur 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: рекуператор – рекуператор 12. рекуператор – рекуператор | 0 |
| 202. | фотогониометр | фотогониометр | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фотогиометр (фото – грек. ph'ōs (phōtós) – «жарық» + гио – грек. gōnia – «бұрыш» + метр – métron – «өлшем») – кристалдар бағыттарын анықтайтын және асыл тастарды кесу процестерін бақылайтын аппарат. Дефинициясы
2. Әзербайжан: foto monometr 3. Қырғыз: фотогониометр 4. Өзбек: foto monometr 5. Түрік: fotoğraf monometresi 6. Ағылшын: photo monometer 7. Испан: foto monometro 8. Неміс: Foto-Monometer 9. Француз: photo monomètre 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. фотогониометр – фотогониометр | 0 |
| 203. | регенерация | регенерация | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. regeniratio – «қайта даму, бұрынғы қалпына келу») – өңдеу, даму, қызмет барысында қандай да бір нәрсенің қалпына келуі, жаңаруы, орнының толуы. Дефинициясы 2. Әзербайжан: rejenerasiya 3. Қырғыз: калыбына 4. Өзбек: rejeneratsiya 5. Түрік: yenilenme 6. Ағылшын: regeneration 7. Испан: regeneration 8. Неміс: Regeneration 9. Француз: régénération 10. Заңнамадағы қолданысы: регенерация-регенерациялау 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: регенерация | 0 |
| 204. | антикалық философия | философия античная | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж.-грек. φιλοσοφία сөзбе сөз «даналықтану; даналыққа сүйіспеншілік» + лат. antiquitas - «көнелік») — алғашқы қауымдық құрылыстың орнына құл иеленушілік құрылыс келген дәуірде өмірге келді. Ежелгі грек және ежелгі рим (б.э. дейінгі VII ғ. соңы — б.э.VI ғ.), бұрынғы классикалық философиядан 529 жылға дейін деп бөлінеді, осы кезде император Юстинианның жарлығымен Афиныдағы соңғы философиялық мектеп жабылған болатын. Дәстүрлі алғашқы антикалық философ Фалес, ал соңғысы — Боэций. Дефинициясы 2. Әзербайжан:qədim fəlsəfə 3. Қырғыз:байыркы философия 4. Өзбек:qadimgi falsafa 5. Түрік:antik felsefe 6. Ағылшын:ancient philosophy 7. Испан:filosofía antigua 8. Неміс:alte Philosophie 9. Француз:philosophie ancienne 10. Заңнамадағы қолданысы: Античная философия-Антикалық философия 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: антикалық философия | 0 |
| 205. | рекуперация | рекуперация | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Рекуперация (лат. recuperatio – «қайтып алу»; «қайтару») – бір технологиялық процестің қайта қолданылуы үшін материалдардың немесе энергия бөлігінің қайтарылуы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: bərpa 3. Қырғыз: рекуперация 4. Өзбек: tiklash 5. Түрік: kurtarma 6. Ағылшын: recovery 7. Испан: recuperación 8. Неміс: Erholung 9. Француз: récupération 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: рекуперация – рекуперация 12. рекуперация – рекуперация | 0 |
| 206. | фотограмма | фотограмма | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фотограмма (фото – грек. ph'ōs (phōtós) – «жарық» + грамма – грек. grámma – «сызық», «әріп», «жазылуы») – фотохимиялық әдіспен алынатын, камераны пайдаланбай түсірілген сурет. Дефинициясы
2. Әзербайжан: fotoqrafiya 3. Қырғыз: фотограмма 4. Өзбек: fotograma 5. Түрік: fotogram 6. Ағылшын: photogram 7. Испан: fotograma 8. Неміс: Photogramm 9. Француз: photogramme 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: фотограмма – фотограмма 12. фотограмма – фотограмма | 0 |
| 207. | өңірлік саясат | региональная политика | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы 1. (лат. regionalis – «областық, жеке қонысты; иелікті» + еж.-грек. πολιτική – «мемлекеттік қызмет») – мемлекеттік басқарудың негізгі құрамдас бөлігі; өндіріс күшін ұтымды орналастыруға және халықтың өмір сүру деңгейін жақсартуға әсер ететін заңнамалық, әкімшілік және экономикалық шаралардың кешені. Дефинициясы 2. Әзербайжан: regional siyasət 3. Қырғыз: региондук саясат 4. Өзбек: mintaqaviy siyosat 5. Түрік: bölgesel politika 6. Ағылшын: regional policy 7. Испан: política regional 8. Неміс: Regionalpolitik 9. Француз: politique régionale 10. Заңнамадағы қолданысы: Региональная политика-Аймақтық саясат 11. Бекітілген: безработица региональная - өңірлік жұмыссыздық (2005); политика экологическая – экологиялық саясат (2018) 12. Ұсыныстар: Аймақтық саясат | 0 |
| 208. | араб философиясы | философия арабская | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж.-грек. φιλοσοφία сөзбе сөз «даналықтану; даналыққа сүйіспеншілік») - орта ғасырларда мұсылман дінін қабылдап, араб тілін қолданған Шығыс халықтары ойшылдарының философиялық ілімдерінің жүйесі. Араб философиясының шығу тарихы мутазилиттер (“ерекшеленушілер”) қызметімен байланысты. 9 ғасырда арабтар антикалық дәуірдегі жаратылыстану және философиялық ілімдеріне қатысты мұралармен кеңінен таныса бастайды. Дефинициясы 2. Әзербайжан:Ərəb fəlsəfəsi 3. Қырғыз:Arabic философия 4. Өзбек:Arab falsafasi 5. Түрік:Arap felsefesi 6. Ағылшын:Arabic philosophy 7. Испан:Filosofia arabe 8. Неміс:Arabische Philosophie 9. Француз:Philosophie arabe 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: араб философиясы | 0 |
| 209. | реограф | реограф | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Реограф (рео – грек. rheos – «ағын», «ағыс» + граф – грек. graphō – «жазу», «бейнелеу»; син. электрореограф) – тамырлардың қанмен толығуы кезіндегі импульстық тербелістермен түсіндірілетін адам ұлпалары мен органдары электр кедергісінің өзгерістерін тіркеуге арналған аспап. Дефинициясы
2. Әзербайжан: reograf 3. Қырғыз: реограф 4. Өзбек: reograf 5. Түрік: Rheograph 6. Ағылшын: reograf 7. Испан: Reograf 8. Неміс: reograf 9. Француз: reograf 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: реограф – реограф 12. реограф – реограф | 0 |
| 210. | фотограмметрия | фотограмметрия | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фотограмметрия (фото – грек. ph'ōs (phōtós) – «жарық» + грамма – грек. grámma – «жазу» + мерт – грек. metréō – «өлшеймін») – фотографиялық бейнелерде пайдаланатын объектілердің пішінін, өлшемін, орналасуын және басқа сипаттамаларын анықтайтын ғылыми-техникалық пән. Дефинициясы
2. Әзербайжан: fotogrametri 3. Қырғыз: фотограмметрия 4. Өзбек: fotogrammetriya 5. Түрік: fotogrametri 6. Ағылшын: photogrammetry 7. Испан: fotogrametria 8. Неміс: Photogrammetrie 9. Француз: photogrammétrie 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. фотограмметрия – фотограмметрия | 0 |
| 211. | мәдени керікетім | регресс культурный | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. regressus – «қайтып оралу, артқа шегіну» + лат. cultura - «айдау; егу; өңдеу; тәрбиелеу») — бұл мәдениеттің төмен қарай дамуы, оның жолдан қайтуы, қол жеткізген нәрсесін жоғалтуы, мәдени құндылықтарды жоюы. Дефинициясы 2. Әзербайжан: mədəni reqressiya 3. Қырғыз: маданий регрессия 4. Өзбек: madaniy regressiya 5. Түрік: kültürel gerileme 6. Ағылшын: cultural regression 7. Испан: regresión cultural 8. Неміс: kulturelle Rückbildung 9. Француз: régression culturelle 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: Регресс – керіудеріс, шегініс (2006); плюрализм культурный – мәдени көпнегiздiлiк, мәдени әралуандық (2018) 12. Ұсыныстар: мәдени керікетім | 0 |
| 212. | византиялық философия | философия византийская | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж.-грек. φιλοσοφία сөзбе сөз «даналықтану; даналыққа сүйіспеншілік») - IV-XV ғасырларда Византия империясындағы шығыстық Шіркеу әкелерге байланысты дәстүрмен органикалық байланыстағы және рухы жағынан антикалық философияға жақын грек ой-пікірі. Дефинициясы 2. Әзербайжан:Bizans fəlsəfəsi 3. Қырғыз:Грек философия 4. Өзбек:Vizantiya falsafasi 5. Түрік:Bizans felsefesi 6. Ағылшын:Byzantine philosophy 7. Испан:Filosofia bizantina 8. Неміс:Byzantinische Philosophie 9. Француз:Philosophie byzantine 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: византиялық философия | 0 |
| 213. | реология | реология | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Реология (лат. rheologia – «сұйықтықтың ағуы»; биореология, гемореология) – қанның, жұлын сұйықтығының, иновиальдық сұйықтықтың ағуын, сүйектің, бұлшық еттің және басқа адам және жануар организмі мүшелерінің деформациясын зерттейтін ғылым саласы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: reoloji 3. Қырғыз: реология 4. Өзбек: reologiyasi 5. Түрік: reoloji 6. Ағылшын: rheology 7. Испан: reología 8. Неміс: Rheologie 9. Француз: rhéologie 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: реология – реология 12. реология – реология | 0 |
| 214. | фотодейтрон | фотодейтрон | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фотодейтрон (фото – грек. ph'ōs (phōtós) – «жарық» + дейтон – лат. deuterium, грек. déuteros – «екінші») – протон мен нейтронның байланыстырылған күйінің жарық әсерінен атомдарының өзгеру құбылысы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: fotodüteron 3. Қырғыз: фотодейтрон 4. Өзбек: photodeuteron 5. Түрік: fotodeytron 6. Ағылшын: photodeuteron 7. Испан: fotodeuterón 8. Неміс: Photodeuteron 9. Француз: photodeuteron 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. фотодейтрон – фотодейтрон | 0 |
| 215. | редукционизм | редукционизм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. Reductio – «қайта оралу») — әдіснамалық қағидат, оған сәйкес күрделі құбылыстар қарапайым (мысалы, әлеуметтік құбылыстар биологиялық немесе экономикалық заңдармен түсіндіріледі) құбылыстарға тән заңдардың көмегімен толықтай түсіндіріледі. Дефинициясы 2. Әзербайжан: indirimcilik 3. Қырғыз: төмөндөтүү 4. Өзбек: indirimcilik 5. Түрік: indirgemecilik 6. Ағылшын: reductionism 7. Испан: reduccionismo 8. Неміс: Reduktionismus 9. Француз: réductionnisme 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: редукционизм | 0 |
| 216. | қала философиясы | философия города | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж.-грек. φιλοσοφία сөзбе сөз «даналықтану; даналыққа сүйіспеншілік») — қазіргі орыс көзқарасында урбанизм мәселелерімен және әлеуметтік-мәдени феномен ретінде қаланың ойлауға тигізетін әсерімен шұғылданатын қозғалыс. Сәулет философиясымен тікелей байланысты. Қала философиясы дегеніміз – құрылымы жағынан күрделі жоба, ол белгілі бір құбылыстың (қаланың) мәнін зерттеумен, сондай-ақ, сол құбылыстың философияға, жалпы ойлауға тигізетін әсерін қарастырумен шұғылданады. Олай болса, бұл жобаға қамтылған мәтіндердің бәрі философияға да, философия тарихына да қатысты болуы мүмкін. Дефинициясы 2. Әзербайжан:şəhər fəlsəfəsi 3. Қырғыз:шаар философия 4. Өзбек:shahar falsafasi 5. Түрік:şehir felsefesi 6. Ағылшын:city philosophy 7. Испан:filosofía de la ciudad 8. Неміс:Stadtphilosophie 9. Француз:philosophie de la ville 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: қала философиясы | 0 |
| 217. | репер | репер | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Репер (фр. repère – «белгі», «ишара», «бас нүкте») – геодезиядағы белгілі бір абсолютті биіктігі бар жер бетінің нақты бір нүктесінде орналасқан белгі (әдетте қазық). Дефинициясы
2. Әзербайжан: tezgah markası 3. Қырғыз: репер 4. Өзбек: dastgoh belgisi 5. Түрік: bench mark 6. Ағылшын: bench mark 7. Испан: punto de referencia 8. Неміс: Benchmark 9. Француз: repère 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. репер – репер | 0 |
| 218. | фотодинатрон | фотодинатрон | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фотодинатрон (фото – грек. ph'ōs (phōtós) – «жарық» + динатрон – грек. dýnamis – «күш» + трон – грек. thrónos – «тақ», «орындық») – жарық сигналын немесе жарық сәулесін баламалы күшейткіш электр сигналына түрлендіретін электронды құрылғы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: fotodinatron 3. Қырғыз: фотодинатрон 4. Өзбек: fotodinatron 5. Түрік: fotodinatron 6. Ағылшын: photodinatron 7. Испан: fotodinatron 8. Неміс: Photodinatron 9. Француз: photodinatron 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. фотодинатрон – фотодинатрон | 0 |
| 219. | реинкарнация | реинкарнация | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы 1. (лат. reincarnatio — «қайта іске асу»), яған қайта жүзеге асу; сондай-ақ рухтың қонуы, метемпсихо́з (еж. грек. μετ-εμψύχωσις — «рухтың қонуы») — діни-философиялық түсініктер мен сенім тобы, оған сәйкес тіршілік иесінің болмысы (кейде, тек адамдар) бір денеден екінші денеге көшіп, мәңгілік өмір сүреді. Дефинициясы 2. Әзербайжан: Reenkarnasyon 3. Қырғыз: тирилишкен 4. Өзбек: reenkarnasyon 5. Түрік: reenkarnasyon 6. Ағылшын: reincarnation 7. Испан: reencarnación 8. Неміс: Reinkarnation 9. Француз: réincarnation 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: реинкарнация | 0 |
| 220. | ежелгi грек философиясы | философия древнегреческая | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы 1. (еж.-грек. φιλοσοφία сөзбе сөз «даналықтану; даналыққа сүйіспеншілік») - ежелгі пәлсапаның ірі екі тармақтарының бірі, Ежелгі Грекияда б.з.б. VI ғасырда пайда бола бастады. Ежелгі грек философиясы идеялары, әдістері мен терминологиясы жағынан Рим империясының грек (эллиндік) бөлігінің философиясына жатады және осы кезеңде жазылған философиялық мәтіндердің көп бөлігі ежелгі грек тілінде жазылған. Дефинициясы 2. Әзербайжан:qədim yunan fəlsəfəsi 3. Қырғыз:Байыркы грек философия 4. Өзбек:qadimgi yunon falsafasi 5. Түрік:antik yunan felsefesi 6. Ағылшын:ancient Greek philosophy 7. Испан:filosofía griega antigua 8. Неміс:antike griechische Philosophie 9. Француз:philosophie grecque antique 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: ежелгi грек философиясы | 0 |
| 221. | ромбоэдр | ромбоэдр | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Ромбоэдр (ромб – грек. ‛ρόμβος «ромб» + эдр – грек. ἕδρα – «негіз», «қыр») – куб тәріздес үшөлшемді фигура, алайда қырлары шаршы пішіндес болмайды, ромб пішіндес. Ромбоэдр барлық қырлары тең параллелепипедтің жеке түрі болып табылады. Дефинициясы
2. Әзербайжан: rhombohedron 3. Қырғыз: ромбоэдр 4. Өзбек: rombboedr 5. Түрік: eşkenar dörtgen 6. Ағылшын: rhombohedron 7. Испан: romboedro 8. Неміс: Rhomboeder 9. Француз: rhomboèdre 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: ромбоэдр – ромбоэдр 12. ромбоэдр – ромбоэдр | 0 |
| 222. | фотодиссоциация | фотодиссоциация | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фотодиссоциация (фото – грек. ph'ōs (phōtós) – «жарық» + диссоциация – лат. dissociatio – «бұзылу») – фотондардың электромагниттік сәулелену арқылы химиялық байланыстар ыдырау процесі жүретін химиялық реакция. Дефинициясы
2. Әзербайжан: fotodissociation 3. Қырғыз: фотодиссоциация 4. Өзбек: fotodissociatsiya 5. Түрік: fotoliz 6. Ағылшын: photodissociation 7. Испан: fotodisociacion 8. Неміс: Photodissoziation 9. Француз: photodissociation 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. фотодиссоциация – фотодиссоциация | 0 |
| 223. | рейхсканцлер | рейхсканцлер | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (нем. Reichskanzler, сөзбе-сөз «империяның канцлері» немесе «империялық канцлер») — 1871-1945 жылдары (1918 ж. қарашасы – 1919 жылдың тамыз айында үзіліс жасаған) Германиядағы үкімет басшысы қызметінің ресми атауы. Дефинициясы 2. Әзербайжан: Reich Kansleri 3. Қырғыз: Reichs канцлер 4. Өзбек: Reich Kantsler 5. Түрік: Reich Şansölye 6. Ағылшын: Reich Chancellor 7. Испан: Canciller del reich 8. Неміс: Reichskanzler 9. Француз: Chancelier du Reich 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: рейхсканцлер | 0 |
| 224. | батыс философиясы | философия западная | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы 1. (еж.-грек. φιλοσοφία сөзбе сөз «даналықтану; даналыққа сүйіспеншілік») — шығыс философиясынан өзгешеленетін, көптеген автохтонды философиялары бар батыс өркениетінің философиялық ойы мен еңбектері. Дефинициясы 2. Әзербайжан:Qərb fəlsəfəsi 3. Қырғыз:батыш философия 4. Өзбек:G'arb falsafasi 5. Түрік:Batı felsefesi 6. Ағылшын:Western philosophy 7. Испан:Filosofia occidental 8. Неміс:Westliche Philosophie 9. Француз:Philosophie occidentale 10. Заңнамадағы қолданысы: Западная философия-Батыс философиясы 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: батыс философиясы | 0 |
| 225. | ро-мезон | ро-мезон | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Ро-мезондар (мезон – көне грек. μέσον «орта; орташа; орташа шама», μέσος «орташа») – жұп орбиталды кванттық саны бар мезонды резонанстар көрінісіндегі нөлдік түрлілігі мен 1 изотоптық спині бар қарапайым бөлшектер. Олар үш бөлшек болып мультиплеттерге топтастырылады: ро-минус-мезон ρ−, ро-ноль-мезон ρ0, ро-плюс-мезон ρ+. Дефинициясы
2. Әзербайжан: ro-meson 3. Қырғыз: ро-мезон 4. Өзбек: ro-meson 5. Түрік: rho meson 6. Ағылшын: ro-meson 7. Испан: ro-meson 8. Неміс: Ro-Meson 9. Француз: ro-méson 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. ро-мезон – ро-мезон | 0 |
| 226. | фотодозаметр | фотодозиметр | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фотодозаметр (фото – грек. ph'ōs (phōtós) – «жарық» + доза – грек. dósis – «үлес» + метр – грек. métron – «өлшем») – иондаушы сәулеленуді жазу үшін қолданылатын фотоүлдірлі жеке дозаметр. Дефинициясы
2. Әзербайжан: fotodosimetr 3. Қырғыз: фотодозиметр 4. Өзбек: fotodosimetr 5. Түрік: fotodozimetr 6. Ағылшын: photodosimeter 7. Испан: fotodosimetro 8. Неміс: Photodosimeter 9. Француз: photodosimètre 10. Бекітілген нұсқасы: дозиметр – дозаметр 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. фотодозиметр – фотодозаметр | 0 |
| 227. | реквием, жоқтау | реквием | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. requies – «тыныштық», «тыныштыққа келтіру») — латын әдет-ғұрпының католиктік шіркеуіндегі марқұмға бағышталған месса (лат. Missa pro defunctis). Барокко дәуірінен бастап композиторлық реквием — концерттік рухани музыканың ең жоғарғы жанры, азалы оратория түрі. Дефинициясы 2. Әзербайжан: tələbə 3. Қырғыз: өтүүдө 4. Өзбек: rekvizem 5. Түрік: ölülerin ruhu için dua 6. Ағылшын: requiem 7. Испан: réquiem 8. Неміс: Requiem 9. Француз: requiem 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: реквием | 0 |
| 228. | өнер философиясы | философия искусства | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж.-грек. φιλοσοφία сөзбе сөз «даналықтану; даналыққа сүйіспеншілік») — жалпы мәдениет философиясының сегменті, оның ерекшелігі - эстетика болып табылады, бұл өнер философиясының негізі мен мәні болып табылады. Дефинициясы 2. Әзербайжан:sənət fəlsəfəsi 3. Қырғыз:арт философия 4. Өзбек:san'at falsafasi 5. Түрік:sanat felsefesi 6. Ағылшын:philosophy of art 7. Испан:filosofía del arte 8. Неміс:Philosophie der Kunst 9. Француз:philosophie de l'art 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: өнер философиясы | 0 |
| 229. | ротаметр | ротаметр | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Ротаметр (рота – лат. rotare «айналдыру» + метр – грек. metros «өлшеймін») – уақыт бірлігіндегі газдың немесе сұйықтықтың көлемдік шығынын анықтауға арналған аспап. Дефинициясы
2. Әзербайжан: rotmə 3. Қырғыз: ротаметр 4. Өзбек: rotometr 5. Түрік: rotametre 6. Ағылшын: rotameter 7. Испан: rotámetro 8. Неміс: Rotameter 9. Француз: rotamètre 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: ротаметр – ротаметр 12. ротаметр – ротаметр | 0 |
| 230. | фотобейне | фотоизображение | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фотобейне (фото – грек. ph'ōs (phōtós) – «жарық») – суретке түсіру арқылы алынған бейнесурет. Дефинициясы
2. Әзербайжан: şəkil 3. Қырғыз: копиялар 4. Өзбек: rasm 5. Түрік: kopya 6. Ағылшын: picture 7. Испан: foto 8. Неміс: Bild 9. Француз: photo 10. Бекітілген нұсқасы: изображение – бейне 11. Заңнамадағы қолданысы: фотоизображение – фотобейне 12. фотоизображение – фотобейне | 0 |
| 231. | дiнтану | религиоведение | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (бұл сөз дін және тану деген екі сөзден құралған) — ғылыми зерттеу саласы, оның мәні – бұрынғы және ағымдағы қазіргі діндер болып табылады. Дефинициясы 2. Әзербайжан: dini tədqiqatlar 3. Қырғыз: диний 4. Өзбек: diniy tadqiqotlar 5. Түрік: dini çalışmalar 6. Ағылшын: religious studies 7. Испан: estudios religiosos 8. Неміс: Religionswissenschaft 9. Француз: études religieuses 10. Заңнамадағы қолданысы: Религиоведение- Дінтану 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: дiнтану | 0 |
| 232. | испан философиясы | философия испанская | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж.-грек. φιλοσοφία сөзбе сөз «даналықтану; даналыққа сүйіспеншілік») — испан ойшылдары философиясының жалпы атауы. Өзге мемлекеттерде дамыған философиялық бағыттардың Испанияда да ізбасарлары болды. Жаңа дәуірден бастап испан философиялық ой-пікірлері туралы айтауға да болады. Дефинициясы 2. Әзербайжан:İspan fəlsəfəsi 3. Қырғыз:философия Spanish 4. Өзбек:Ispan falsafasi 5. Түрік:İspanyol felsefesi 6. Ағылшын:Spanish philosophy 7. Испан:Filosofia española 8. Неміс:Spanische Philosophie 9. Француз:Philosophie espagnole 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: испан философиясы | 0 |
| 233. | ротон | ротон | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Ротон (лат. roto – «айналамын») – аса аққыш гелийдің атомдық құрылымымен байланысты әрі а – өзіне тән атомаралық қашықтық, p0~h/a импульсіне жуық шаршылы энергия спектріне E(p) ие аса аққыш 4He-дегі қарапайым қозу (квазибөлшек). Дефинициясы
2. Әзербайжан: roton 3. Қырғыз: ротон 4. Өзбек: roton 5. Түрік: roton 6. Ағылшын: roton 7. Испан: roton 8. Неміс: Roton 9. Француз: roton 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. ротон – ротон | 0 |
| 234. | фотоимпульс | фотоимпульс | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фотоимпульс (фото – грек. ph'ōs (phōtós) – «жарық» + импульс – лат. impulsus – «түрткі») – конденсаторлардың зарядтық күштері жоғары сыйымдылықты шамдарға шығарылған кезде пайда болатын импульс. Дефинициясы
2. Әзербайжан: şəkil pulse 3. Қырғыз: фотоимпульс 4. Өзбек: foto zarbasi 5. Түрік: fotoğraf nabzı 6. Ағылшын: photo pulse 7. Испан: foto de pulso 8. Неміс: Fotoimpuls 9. Француз: photo impulsion 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. фотоимпульс – фотоимпульс | 0 |
| 235. | дiн | религия | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. religare — «байланыстыру, жалғау») — адамзат қоғамындағы аса күрделі де маңызды әлеуметтік-мәдени сана. Діннің басты мақсаты – адамның рухани жетілуі және оның Жаратушы Құдайға сенімі. Ислам философиясының түсіндіруінше, дін дегеніміз – әлемді байланыстыратын күш Алланың барлығына сенім. Дефинициясы 2. Әзербайжан: din 3. Қырғыз: дин 4. Өзбек: din 5. Түрік: din 6. Ағылшын: religion 7. Испан: religión 8. Неміс: Religion 9. Француз: la religion 10. Заңнамадағы қолданысы: Религия - Дін 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: дiн | 0 |
| 236. | тарих философиясы | философия истории | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж.-грек. φιλοσοφία сөзбе сөз «даналықтану; даналыққа сүйіспеншілік» + еж.-грек. ἱστορία) — («тарих философиясы» ұғымын Вольтер енгізді, нақты түрде антикалық кезеңге жатады)- тарихты бағалау мен талдау философиясы, яғни көп жағдайда тарихи зерттеулер мен тарихты түсіндіру нәтижелері. Тарих философиясы деген термин екі түрлі мағынаға ие: біріншіден, тарихты онтологиялық және гносеологиялық талдау; екіншіден, 19-шы ғасырдың аяғы және 20-шы ғасырдың басы кезеңіндегі философиялық бағыт. Тарихты басқарушы күш әртүрлі түсіндірілуі мүмкін. Дефинициясы 2. Әзербайжан:tarix fəlsəfəsi 3. Қырғыз:тарых философия 4. Өзбек:tarix falsafasi 5. Түрік:tarih felsefesi 6. Ағылшын:philosophy of history 7. Испан:filosofía de la historia 8. Неміс:Philosophie der Geschichte 9. Француз:philosophie de l'histoire 10. Заңнамадағы қолданысы: Философия истории-Тарих философиясы 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: тарих философиясы | 0 |
| 237. | сателлит | сателлит | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Сателлит (лат. satelles, satellitis – «бақташы», «серік») – ғаламшардың табиғи немесе адам қолымен жасалған (жасанды) серігі. Дефинициясы
2. Әзербайжан: peyk 3. Қырғыз: сателлит 4. Өзбек: sun'iy yo'ldosh 5. Түрік: uydu 6. Ағылшын: satellite 7. Испан: satélite 8. Неміс: Satellit 9. Француз: satellite 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: сателлит – сателлит 12. сателлит – сателлит | 0 |
| 238. | фотоиондау | фотоионизация | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фотоиондау (фото – грек. ph'ōs (phōtós) – «жарық» + ион – грек. i'ōn – «жүретін») – атомдар мен молекулалардың жарық әсерінен иондалу процесі. Дефинициясы
2. Әзербайжан: fotoionlaşma 3. Қырғыз: фотоионизация 4. Өзбек: fotoizatsiya 5. Түрік: fotoiyonizasyon 6. Ағылшын: photoionization 7. Испан: fotoionización 8. Неміс: Photoionisierung 9. Француз: photoionisation 10. Бекітілген нұсқасы: ионизация – иондау 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. фотоионизация – фотоиондау | 0 |
| 239. | реликвия, жәдігер, қастерзат | реликвия | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (латын тіліндегі етістік: relinquere — «қалу») — өткен дәуірдің тарихи немесе діни оқиғаларымен байланысты берік сақталатын, құрмет тұтатын зат. Дефинициясы 2. Әзербайжан: relikt 3. Қырғыз: ажайып 4. Өзбек: qoldiq 5. Түрік: kalıntı 6. Ағылшын: relic 7. Испан: reliquia 8. Неміс: Relikt 9. Француз: relique 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: жәдігер | 0 |
| 240. | итальяндық философия | философия итальянская | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж.-грек. φιλοσοφία сөзбе сөз «даналықтану; даналыққа сүйіспеншілік») — итальян ойшылдары философиясының жалпы атауы. Дефинициясы 2. Әзербайжан:İtalyan fəlsəfəsi 3. Қырғыз:италиялык философия 4. Өзбек:Italiya falsafasi 5. Түрік:İtalyan felsefesi 6. Ағылшын:Italian philosophy 7. Испан:Filosofía italiana 8. Неміс:Italienische Philosophie 9. Француз:Philosophie italienne 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: итальяндық философия | 0 |
| 241. | сатуратор | сатуратор | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Сатуратор (лат. saturo – «қанықтыру») – сорғыштың көмегімен қысым астында суды көмірқышқыл газымен қанықтыруға мүмкіндік беретін жабдық. Дефинициясы
2. Әзербайжан: saturator 3. Қырғыз: сатуратор 4. Өзбек: saturator 5. Түрік: soda makinesi 6. Ағылшын: saturator 7. Испан: saturador 8. Неміс: Sättiger 9. Француз: saturateur 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: сатуратор – сатуратор 12. сатуратор – сатуратор | 0 |
| 242. | фотопирометр | фотопирометр | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фотопирометр (фото – грек. ph'ōs (phōtós) – «жарық» + пир – грек. pýr – «от» + метр – грек. métron – «өлшем») – жоғары температураны өлшеуге арналған құрал. Дефинициясы
2. Әзербайжан: fotoprometre 3. Қырғыз: фотопирометр 4. Өзбек: fotoprometre 5. Түрік: fotopirometr 6. Ағылшын: photopyrometer 7. Испан: fotoprometro 8. Неміс: Photopyrometer 9. Француз: photopyromètre 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: фотопирометр – фотопирометр 12. фотопирометр – фотопирометр | 0 |
| 243. | мәдени релятивизм | релятивизм культурный | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. ( лат. relativus — «арақатысты; салыстырмалы» + лат. cultura - «айдау; егу; өңдеу; тәрбиелеу») — Индивидтің нанымы, құндылықтары мен тәртібі өзге мәдениеттің өлшемшарттары бойынша емес, өзі тиесілі мәдениет тұрғысынан қарастырылуы тиіс қағидат. Бұл бағыттың негізін Франц Боас қалаған, оны әрі қарай оның шәкірттері жалғастырды. Дефинициясы 2. Әзербайжан: mədəni relativizm 3. Қырғыз: маданий 4. Өзбек: madaniy nisbiylik 5. Түрік: kültürel görelilik 6. Ағылшын: cultural relativism 7. Испан: relativismo cultural 8. Неміс: kultureller Relativismus 9. Француз: relativisme culturel 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: релятивизм – релятивизм (1971-1981); плюрализм культурный – мәдени көпнегiздiлiк, мәдени әралуандық (2018) 12. Ұсыныстар: мәдени релятивизм | 0 |
| 244. | қытай философиясы | философия китайская | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж.-грек. φιλοσοφία сөзбе сөз «даналықтану; даналыққа сүйіспеншілік» + қыт. 中国哲学) - Біздің жыл санауымыздан бұрын VIII—VI ғасырлар аралығында қазіргі Қытай мемлекетінің жерінде құлдық қоғам толық қалыптасқанды. Мифологиялық дүниетанымның орнын философиялық ілімдер ала бастайды. Олардың барынша гүлдену кезеңі Хань династиясына сәйкес келеді (б.ж.с.д. 207 ж.-б.д.220 ж.). Зерттеушілер бұл кезеңді «гүлденген жүз философиялық мектептің өзара тартысы» деп атаған. Дефинициясы 2. Әзербайжан:Çin fəlsəfəsi 3. Қырғыз:Кытай философия 4. Өзбек:Xitoy falsafasi 5. Түрік:Çin felsefesi 6. Ағылшын:Chinese philosophy 7. Испан:Filosofía china 8. Неміс:Chinesische Philosophie 9. Француз:Philosophie chinoise 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: қытай философиясы | 0 |
| 245. | сатурация | сатурация | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Сатурация (лат. saturatio «қанықтыру», satur «тойған», satis «жеткілікті») – гемоглобиннің оттекпен қанығуы пайызын айқындайтын көрсеткіш. Дефинициясы
2. Әзербайжан: doyma 3. Қырғыз: сатурация 4. Өзбек: to'yinganlik 5. Түрік: doyma 6. Ағылшын: saturation 7. Испан: saturación 8. Неміс: Sättigung 9. Француз: saturation 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: сатурация – сатурация 12. сатурация – сатурация | 0 |
| 246. | фотоөткізгіш | фотопроводник | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фотоөткізгіш (фото – грек. ph'ōs (phōtós) – «жарық») – электр қуатының өткізгіштігі жарықтың түсуімен байланысты өткізгіштік қасиеті жоғары материал. Дефинициясы
2. Әзербайжан: fotokondüktör 3. Қырғыз: фоточыгаруу 4. Өзбек: fotokondüktör 5. Түрік: fotoiletken 6. Ағылшын: photoconductor 7. Испан: fotoconductor 8. Неміс: Fotoleiter 9. Француз: photoconducteur 10. Бекітілген нұсқасы: проводник – өткізгіш 11. Заңнамадағы қолданысы: фотопроводник – фотоөткізгіш
12. фотопроводник – фотоөткізгіш | 0 |
| 247. | аңыздан арылту | ремифологизация | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж.-грек. μῦθος — «сөз; айтылу, аңыз») — Бұрындары мифологиямен жанды байланысты жоғалтқан мәдениеттердегі мифологилық сананың қайта туу процесі. Дефинициясы 2. Әзербайжан: remifologization 3. Қырғыз: remythologization 4. Өзбек: remifologizatsiya 5. Түрік: remythologization 6. Ағылшын: remifologization 7. Испан: remifologización 8. Неміс: Remifologisierung 9. Француз: remifologisation 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: аңыздан арылту | 0 |
| 248. | лингвистикалық философия | философия лингвистическая | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж.-грек. φιλοσοφία сөзбе сөз «даналықтану; даналыққа сүйіспеншілік» + лат. lingua — «тіл») — лингвистикалық талдау философиясы, қарапайым тілдің философиясы, аналитикалық философия ағымы. 1930 жылдары пайда болған және АҚШ пен Ұлыбританияда дамыған. 1960 жылдары лингвистикалық философия мәселелері мен тәсілдері және лингвистиканың бірқатар бағыттары жақындай бастаған. Дефинициясы 2. Әзербайжан:dil fəlsəfəsi 3. Қырғыз:тилдик философия 4. Өзбек:tilshunoslik falsafasi 5. Түрік:dil felsefesi 6. Ағылшын:linguistic philosophy 7. Испан:filosofía lingüística 8. Неміс:Sprachphilosophie 9. Француз:philosophie linguistique 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: лингвистикалық философия | 0 |
| 249. | жарық күші | светосила | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Жарық күші – оптикалық жүйенің фокалды жазықтықта беретін анық кескінінің жарықталуы қатысымын сипаттайтын әрі көрсетіліп жатқан объектінің жарықтылығын сипаттайтын шама. Дефинициясы
2. Әзербайжан: parlaqlıq 3. Қырғыз: жарык күчү 4. Өзбек: yorqinligi 5. Түрік: delik oranı 6. Ағылшын: luminosity 7. Испан: luminosidad 8. Неміс: Leuchtkraft 9. Француз: luminosité 10. Бекітілген нұсқасы: свет – жарық; сила – күш 11. Заңнамадағы қолданысы: светосила – жарық күші 12. светосила – жарық күші | 0 |
| 250. | фотортіркегіш | фоторегистратор | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фотортіркегіш (фото – грек. ph'ōs (phōtós) – «жарық» + регистратор – кейінгі лат. registrum – «тізім») – осциллографты экраннан, радиолокациялық экраннан, флюорографиядан, сондай-ақ эндоскоппен, телескоппен, микроскоптан және басқа да жабдықтармен түсірілген кескіндер арқылы ультрадыбыстық зерттеулер үшін (медицина, дефектология) арналған камералар тіркегіші. Дефинициясы
2. Әзербайжан: fotokondüktör 3. Қырғыз: фотожазгыч 4. Өзбек: fotokondüktör 5. Түрік: fotoiletken 6. Ағылшын: photoconductor 7. Испан: fotoconductor 8. Неміс: Fotoleiter 9. Француз: photoconducteur 10. Бекітілген нұсқасы: регистратор – тіркеуіш 11. Заңнамадағы қолданысы: фоторегистратор – фотортіркеуіш
12. фоторегистратор – фотортіркегіш | 0 |
| 251. | аумашыл, ренегат | ренегат | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы 1. (лат. renegatus, renego – «безу») — бір діннен екінші дінге өткен адам; ауыспалы мағынада – өзінің дінін сатып, қарсыластар жағына өтіп кеткен адам, жолдан тайған, сатқын. Орта ғасырлық және Жаңа дәуірдегі Еуропада бұл термин мұсылман дініне (арабтар, түріктер) өтіп, исламды қабылдаған христиандарды білдіреді. Дефинициясы 2. Әзербайжан: Rəqib 3. Қырғыз: ишенимсиз 4. Өзбек: ruhoniylik 5. Түрік: dönek 6. Ағылшын: renegade 7. Испан: renegado 8. Неміс: Renegade 9. Француз: renégat 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: аумашыл | 0 |
| 252. | адамгершiлiк философиясы | философия морали | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж.-грек. φιλοσοφία сөзбе сөз «даналықтану; даналыққа сүйіспеншілік» + лат. mores - «жалпықабылданған дәстүрлер») – адам бойындағы гуманистік құндылық, әдеп ұғымы. «Кісілік», «ізгілік», «имандылық» тәрізді ұғымдармен мәндес. Сондай-ақ, оны сыни әдеп немесе метаәдеп деп те атайды. Мораль философиясы адамзат қызметінің белгілі бір саласына және адамның өміріне назар аударады. Дефинициясы 2. Әзербайжан:əxlaq fəlsəfəsi 3. Қырғыз:адеп-ахлактык философия 4. Өзбек:axloqiy falsafa 5. Түрік:ahlak felsefesi 6. Ағылшын:moral philosophy 7. Испан:filosofía moral 8. Неміс:Moralphilosophie 9. Француз:philosophie morale 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: мораль – мораль (2018) 12. Ұсыныстар: адамгершiлiк философиясы | 0 |
| 253. | жарыққа төзімділік | светостойкость | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Жарыққа төзімділік – жарықтың әсер етуі кезінде пигменттер мен бояғыштардың өз қасиеттерін сақтай білу қабілеттілігі. Дефинициясы
2. Әзербайжан: yüngül müqavimət 3. Қырғыз: жарыкка туруштуу 4. Өзбек: engil qarshilik 5. Түрік: ışık direnci 6. Ағылшын: light resistance 7. Испан: resistencia a la luz 8. Неміс: Lichtbeständigkeit 9. Француз: résistance à la lumière 10. Бекітілген нұсқасы: свет – жарық; стойкость – төзімділік 11. Заңнамадағы қолданысы: светостойкость – жарыққа төзімділік 12. светостойкость – жарыққа төзімділік | 0 |
| 254. | фототіркеу | фоторегистрация | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фототіркеу (фото – грек. ph'ōs (phōtós) – «жарық» + регистратор – кейінгі лат. registrum – «тізім») – медициналық және өзге де зерттеулерде анықталған нысанда осциллограф, радиолокациялық экран, флюорография, сондай-ақ эндоскоп, телескоп, микроскопиялық және басқа да жабдықтармен түсірілген кескіндер арқылы тіркеу процесі. Дефинициясы
2. Әзербайжан: foto qeydiyyatı 3. Қырғыз: фотожазуу 4. Өзбек: rasmni ro'yxatdan o'tkazish 5. Түрік: fotoğraf kaydı 6. Ағылшын: photo registration 7. Испан: registro de fotos 8. Неміс: Foto-Registrierung 9. Француз: enregistrement de photo 10. Бекітілген нұсқасы: регистрация – тіркеу 11. Заңнамадағы қолданысы: фоторегистрация – фототіркеу 12. фоторегистрация – фототіркеу | 0 |
| 255. | қайта өрлеу, ренессанс | ренессанс | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (франц. renaissance – «жандану; қайта даму») — классикалық ежелгі дәуірдің қайта өрлеуі, жаңа сезімнің, өмір сезімінің туындауы, бұл антикалық дәуірдегі өмірді сезінуге ұқсастық және күнәлі болып көрінетін әлемнен кетіп, өмірге деген ортағасырлық қатынасқа қарама-қайшылық ретінде қарастырылды. Дефинициясы 2. Әзербайжан: Rönesans 3. Қырғыз: Renaissance 4. Өзбек: Uyg'onish 5. Түрік: yeniden doğuş 6. Ағылшын: Renaissance 7. Испан: renacimiento 8. Неміс: Renaissance 9. Француз: renaissance 10. Заңнамадағы қолданысы: Ренессанс- Ренессанс 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: қайта өрлеу | 0 |
| 256. | ғылым философиясы | философия науки | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж.-грек. φιλοσοφία сөзбе сөз «даналықтану; даналыққа сүйіспеншілік») – философияның ғылымды адам іс-әрекетінің ерекше аясы әрі ұдайы дамудағы таным жүйесі ретінде қарастыратын бір саласы. Ғылыми танымды гносеология және методология тұрғысынан зерттеу тарихы әріден басталғанымен, Ғылыми философия 20 ғ. ғана дербес пән ретінде қалыптаса бастады. Ең алғаш бұл термин О.Конт, Э.Литтре, Г.Спенсер, т.б. ғалымдар еңбектерінде қолданылды. Олар ғылым тілін философиялық тұрғыдан зерттеу әрекеттері тек формальды (матем.) логиканың шеңберінде жүзеге асуға тиіс, ал ғылыми-теориялық ұғымдарды эмпирикалық таным, тәжірибе сынағы арқылы негіздеуге болады деп тұжырымдады. Дефинициясы 2. Әзербайжан:elm fəlsəfəsi 3. Қырғыз:илимдин философия 4. Өзбек:fan falsafasi 5. Түрік:bilim felsefesi 6. Ағылшын:philosophy of science 7. Испан:filosofía de la ciencia 8. Неміс:Philosophie der Wissenschaft 9. Француз:philosophie des sciences 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: ғылым философиясы | 0 |
| 257. | сегрегация | сегрегация | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Сегрегация (лат. segregatio «жекелеу, оқшаулау», segregare «бөлшектеу», se- (бөлшектеу, жою) + grex (gregis) «табын», праүндіеуропа *ger- «жинау») – біртекті емес ортаның физикалық күйінің өзгеруі. Дефинициясы
2. Әзербайжан: segregasiya 3. Қырғыз: сегрегация 4. Өзбек: ajratish 5. Түрік: ayrım 6. Ағылшын: segregation 7. Испан: segregación 8. Неміс: Segregation 9. Француз: la ségrégation 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: сегрегация – сегрегация 12. сегрегация – сегрегация | 0 |
| 258. | фотосинхрондау | фотосинхронизация | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фотосинхрондау (фото – грек. ph'ōs (phōtós) – «жарық» + синхрон – грек. synchronos – «бір уақтылы») – бірнеше процестер немесе ағындар кездейсоқ ретпен пайдаланылған кезде ресурстың тұтастығын қамтамасыз ететін механизм. Дефинициясы
2. Әзербайжан: foto sinxronizasiya 3. Қырғыз: фотосинхронизация 4. Өзбек: foto sinxronlash 5. Түрік: fotoğraf senkronizasyonu 6. Ағылшын: photo sync 7. Испан: sincronización de fotos 8. Неміс: Foto-Sync 9. Француз: synchronisation photo 10. Бекітілген нұсқасы: синхронизация – синхрондау 11. Заңнамадағы қолданысы: фотосинхронизация – фотосинхрондау 12. фотосинхронизация – фотосинхрондау | 0 |
| 259. | тиісті өкілеттілік | репрезентативность | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (франц. representatif – «ғибрат аларлық; көрнекілік») — іріктеу сипаттамасының жалпы популяция сипаттамаларына немесе негізгі жиынтыққа сәйкестігі. Репрезентаттық негізгі жиынтыққа түгел белгілі бір іріктеуді тарту арқылы зерттеу нәтижелерін жинаудың қаншалықты мүмкін екенін анықтайды. Дефинициясы 2. Әзербайжан: təmsilçiliyi 3. Қырғыз: өкүлчүлүгүн 4. Өзбек: vakillik 5. Түрік: Temsil 6. Ағылшын: representativeness 7. Испан: representatividad 8. Неміс: Repräsentativität 9. Француз: représentativité 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: тиісті өкілеттілік | 0 |
| 260. | білім философиясы | философия образования | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж.-грек. φιλοσοφία сөзбе сөз «даналықтану; даналыққа сүйіспеншілік») — білім теориясының тарауы, осы әлеуметтік мекеменің мәнін, қоғамдағы маңызын және адамның дамуындағы рөлін зерттейді. Білім философияның маңызды міндеті - ұзақ перспективаға есептелген білім беру стратегиясының базалық принциптерін жасау. Жеке пән ретіндегі тарихы ХХ ғасырдың басынан басталады. Әлемдегі білім философиясының бастауы ағылшын-америкалық философ Джон Дьюи болып табылады. Дефинициясы 2. Әзербайжан:təhsil fəlsəfəsi 3. Қырғыз:билим берүү философия 4. Өзбек:ta'lim falsafasi 5. Түрік:eğitim felsefesi 6. Ағылшын:educational philosophy 7. Испан:filosofía educativa 8. Неміс:pädagogische Philosophie 9. Француз:philosophie de l'éducation 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: білім философиясы | 0 |
| 261. | седиментация | седиментация | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Седиментация (лат. sedimentum – «тұнба») – ауырлық күшінің әсерінен бөлшектердің тұнбаға түсу процесі. Дефинициясы
2. Әзербайжан: sedimentasiya 3. Қырғыз: седиментация 4. Өзбек: sedimentatsiya 5. Түрік: sedimantasyon 6. Ағылшын: sedimentation 7. Испан: sedimentación 8. Неміс: Sedimentation 9. Француз: la sédimentation 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: седиментация – седиментация 12. седиментация – седиментация | 0 |
| 262. | фототаксис | фототаксис | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фототаксис (фото – грек. ph'ōs (phōtós) – «жарық» + таксис – грек. τάξις – «тәртіп») – жарық көзіне бағыталатын жасушалар мен микроорганизмдердің, фототрофты организмдердің қасиеттері. Дефинициясы
2. Әзербайжан: fototaxis 3. Қырғыз: фототаксис 4. Өзбек: fototaxis 5. Түрік: Phototaxis 6. Ағылшын: phototaxis 7. Испан: fototaxis 8. Неміс: Phototaxis 9. Француз: phototaxis 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: фототаксис – фототаксис 12. фототаксис – фототаксис | 0 |
| 263. | репрезентация | репрезентация | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат., repraesentatio, re, және praesetare – «елестету») — адамның көрген, естіген, сезген нәрсесін уақыттың, есте сақтау жай-күйінің, ақпаратты алғаш қабылдаған кездегі эмоционалды жағдайдың және адамның миына келетін ақпаратты бұрмалауға әсер ететін басқа да психологиялық және физикалық факторлардың нәтижесінде берілген ақпаратты ықтимал өзгерте отырып, жаңғырту. Дефинициясы 2. Әзербайжан: nümayəndəlik 3. Қырғыз: өкүлдүк 4. Өзбек: vakillik 5. Түрік: temsil 6. Ағылшын: representation 7. Испан: representación 8. Неміс: Vertretung 9. Француз: représentation 10. Заңнамадағы қолданысы: репрезентация- репрезентация 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: репрезентация | 0 |
| 264. | саясат философиясы | философия политики | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж.-грек. φιλοσοφία сөзбе сөз «даналықтану; даналыққа сүйіспеншілік» + еж.-грек. πολιτική – «мемлекеттік қызмет») — саяси теорияның әдіснамалық, жалпы дүниетанымдық және құндылық негіздерін, яғни, саясат әлемін зерттейді. Саяси философия саясаттың рухани өлшемі мәселелерімен айналысады. Саяси философия пәнін үш түрлі топқа бөлуімізге болады: саяси құндылықтар, шынайы саясатты мораль, ірі қоғамдық топтар мүддесі түрғысынан бағалау; саясаттың терең негіздері, саяси-философиялық білімдер тиімді ізденістерге негізделеді; саясатты танудың құралдары мен тәсілдерін талдау саяси түсініктер мәнін анықтайды. Дефинициясы 2. Әзербайжан:siyasət fəlsəfəsi 3. Қырғыз:саясатта философия 4. Өзбек:siyosat falsafasi 5. Түрік:politika felsefesi 6. Ағылшын:policy philosophy 7. Испан:filosofía política 8. Неміс:politische Philosophie 9. Француз:philosophie politique 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: : гуманизация политики - саясатты гуманизациялау, ізгілендіру (2018) 12. Ұсыныстар: саясат философиясы | 0 |
| 265. | седиментометрия | седиментометрия | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Седиментометрия (лат. sedimentum – «тұнба» + метр – грек. metros «өлшеймін») – бөлшектердің сұйық немесе газ тәрізді ортада фракцияларға тұндырылуы жолымен бөлінуі. Дефинициясы
2. Әзербайжан: sediometri 3. Қырғыз: седиментометрия 4. Өзбек: sediometriya 5. Түрік: sedimentometer 6. Ағылшын: sediometry 7. Испан: sediometría 8. Неміс: Sediometrie 9. Француз: sédiométrie 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. седиментометрия – седиментометрия | 0 |
| 266. | фототеодолит | фототеодолит | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фототеодолит (фото – грек. ph'ōs (phōtós) – «жарық» + теодолит – грек. theáomai – «қараймын», dolichós – «ұзын») – суретке түсіру арқылы белгісіз жерлерді, карьерлерді, инженерлік құрылыстарды және басқа заттардың мөлшерін, пішінін және орналасуын анықтауға арналған құрылғы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: fototheodolit 3. Қырғыз: фототеодолит 4. Өзбек: fototheodolit 5. Түрік: phototheodolite 6. Ағылшын: phototheodolite 7. Испан: fototeodolita 8. Неміс: Phototheodolit 9. Француз: photothéodolite 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: фототеодолит – фототеодолит 12. фототеодолит – фототеодолит | 0 |
| 267. | мәжбүрлеу | репрессалия | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. represaliae – «ұстап қалу, тоқтату, бетіне басу») - халықаралық қатынастарда қандай да бір мемлекеттің өзінің құқын бұзған мемлекетке жауап ретінде ол мемлекеттің өз әрекетінен бас тартуға немесе шығынның орнын толтыруға мәжбүрлеуге қатысты қолданатын әрекеттер мен шаралары. Қазіргі таңда мәжбүрлеу деген термин ескірген, мұндай әрекеттер қазір контршаралар деп аталады, ал мұндай шараларды халықаралық ұйымдар қолданса, санкциялар деп аталады. Дефинициясы 2. Әзербайжан: təzyiq 3. Қырғыз: репрессалия 4. Өзбек: repressiya 5. Түрік: misilleme 6. Ағылшын: reprisal 7. Испан: represalia 8. Неміс: Vergeltung 9. Француз: représailles 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: мәжбүрлеу | 0 |
| 268. | құқық философиясы | философия права | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж.-грек. φιλοσοφία сөзбе сөз «даналықтану; даналыққа сүйіспеншілік») - Құқық философиясы құқықтың мәні, мағынасы мен ұғымы, оның әлемдегі орны, құндылықтары мен маңызы, адам, қоғам және мемлекет өміріндегі және халық пен адамзат тағдырындағы рөлін зерттеумен айналысады. Құқық философиясының тарихы ертеден басталғанымен,'құқық философиясы терминінің өзі XVIII ғасырдың соңында пайда болды. Дефинициясы 2. Әзербайжан:hüquqi fəlsəfə 3. Қырғыз:укуктук философия 4. Өзбек:huquqiy falsafa 5. Түрік:hukuk felsefesi 6. Ағылшын:legal philosophy 7. Испан:filosofía legal 8. Неміс:Rechtsphilosophie 9. Француз:philosophie juridique 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: құқық философиясы | 0 |
| 269. | секклюзия | секклюзия | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Секклюзия (лат. occlusio – «қорытынды») – нәтижесінде толықтай суық ауамен қоршалған оқшау жылы ауа массасы пайда болатын, окклюзиядан бұрын әрі жылы және суық фронттардың орталықтан біршама қашық жеріндегі түйісуінен тұратын циклонның дамуындағы сирек кезең. Дефинициясы
2. Әзербайжан: təkzib 3. Қырғыз: секклюзия 4. Өзбек: yolg'izlik 5. Түрік: sekklyuziya 6. Ағылшын: seclusion 7. Испан: reclusión 8. Неміс: Abgeschiedenheit 9. Француз: l'isolement 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. секклюзия – секклюзия | 0 |
| 270. | фототок | фототок | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фототок (фото – грек. ph'ōs (phōtós) – «жарық») – жарықтың әсерінен фотоэлементте пайда болатын электр тогы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: fotokamerası 3. Қырғыз: фототок 4. Өзбек: fotokoradi 5. Түрік: fotoakım 6. Ағылшын: photocurrent 7. Испан: fotocorriente 8. Неміс: Fotostrom 9. Француз: photocourant 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. фототок – фототок | 0 |
| 271. | респонсорий | респонсорий | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы 1. (кейінгі лат. responsorium, лат. respondere – «жауап беру»), католиктік оффициядағы монодистік ән салу жанры (формасы). Респонсорийдің мәтін негізігі Қастерлі жазу (ең бастысы, Псалтирь) немесе оның парафраздары құрайды. Дефинициясы 2. Әзербайжан: məsuliyyət 3. Қырғыз: responsory 4. Өзбек: javob 5. Түрік: responsory 6. Ағылшын: responsory 7. Испан: responsory 8. Неміс: verantwortlich 9. Француз: responsory 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: респонсорий | 0 |
| 272. | табиғат философиясы | философия природы | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж.-грек. φιλοσοφία сөзбе сөз «даналықтану; даналыққа сүйіспеншілік») - Жалпы табиғатты талқылауға бағытталған философиялық зерттеулер саласы. Дефинициясы 2. Әзербайжан:təbiət fəlsəfəsi 3. Қырғыз:табияттын философия 4. Өзбек:tabiat falsafasi 5. Түрік:doğa felsefesi 6. Ағылшын:philosophy of nature 7. Испан:filosofía de la naturaleza 8. Неміс:Naturphilosophie 9. Француз:philosophie de la nature 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: табиғат философиясы | 0 |
| 273. | секста | секста | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Секста (лат. sexta – «алтыншы») – алты сатылы кеңдіктегі арақашықтық, 6 цифрымен белгіленеді. Дефинициясы
2. Әзербайжан: altıncı 3. Қырғыз: секста 4. Өзбек: oltinchi 5. Түрік: altıncı 6. Ағылшын: sixth 7. Испан: sexto 8. Неміс: Sechster 9. Француз: sixième 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: секста – секста 12. секста – секста | 0 |
| 274. | фототранзистор | фототранзистор | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фототранзистор (фото – грек. ph'ōs (phōtós) – «жарық» + транзистор – ағыл. transistor – «реттеуші») – оптоэлектрондық жартылай өткізгіш құрылғы, биполюсті транзистордың нұсқасы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: fotokamerası 3. Қырғыз: фототранзистор 4. Өзбек: fotokoradi 5. Түрік: fotoakım 6. Ағылшын: photocurrent 7. Испан: fotocorriente 8. Неміс: Fotostrom 9. Француз: photocourant 10. Бекітілген нұсқасы: транзистор – транзистор 11. Заңнамадағы қолданысы: фототранзистор – фототранзистор 12. фототранзистор – фототранзистор | 0 |
| 275. | республика | республика | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. Respublіka – «халық игілігі, қоғамдық іс») – мемлекеттік басқару нысаны. Мұнда жоғары мемлекеттің билікті белгілі мерзімге сайланған органдар жүзеге асырады. Мемлекеттік биліктің барлық жоғары органдары не сайланады, не оларды жалпыұлттық өкілдікті мекемелер сайлайды. Билік не бүкіл халықтың (демократия) не оның бір бөлігінің (аристократия) қолында болатын мемлекет. Республиканың қозғаушы принципі — саяси ізгілік, яғни отанға деген сүйіспеншілік. Республиканың басқару формасы ретіндегі маңызды белгісі – елбасының сайланушылығы болып табылады. Дефинициясы 2. Әзербайжан: respublika 3. Қырғыз: республика 4. Өзбек: respublika 5. Түрік: cumhuriyet 6. Ағылшын: republic 7. Испан: republica 8. Неміс: Republik 9. Француз: république 10. Заңнамадағы қолданысы: Республика- Республика 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: республика | 0 |
| 276. | дiн философиясы | философия религии | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж.-грек. φιλοσοφία сөзбе сөз «даналықтану; даналыққа сүйіспеншілік» + лат. religio — «ар-намыстылық, діншілдік, діндарлық, табынудың мәні») - Кең мағынада алғанда, дінге қатысты философиялық нұсқаулар, оның табиғаты мен қызметінің тұжырымдамасының, сондай-ақ, құдайдың бар екендігі туралы философиялық негіздемелердің жиынтығы, оның табиғаты, әлем мен адамға деген қатынасы туралы философиялық пайымдама; тар мағынада, құдай мен дін туралы эксплицитті автономды философиялық пайымдама, философияның ерекше түрі. Дін философиясының мақсаты - «діннің мәнін ашу» болып табылады. Дефинициясы 2. Әзербайжан:din fəlsəfəsi 3. Қырғыз:динди философия 4. Өзбек:din falsafasi 5. Түрік:din felsefesi 6. Ағылшын:philosophy of religion 7. Испан:filosofía de la religión 8. Неміс:Religionsphilosophie 9. Француз:philosophie de la religion 10. Заңнамадағы қолданысы: Философия религии-Дін философиясы 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: дiн философиясы | 0 |
| 277. | селектрон | селектрон | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Селектрон (ағылш. selectron) – электростатикалық жадта ұстағыш түтік. Дефинициясы
2. Әзербайжан: seçmək 3. Қырғыз: селектрон 4. Өзбек: tanlang 5. Түрік: selectron 6. Ағылшын: selectron 7. Испан: selectron 8. Неміс: selectron 9. Француз: selectron 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: селектрон – селектрон 12. селектрон – селектрон | 0 |
| 278. | фототриод | фототриод | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фототриод (фото – грек. ph'ōs (phōtós) – «жарық» + триод – грек. tri – «үшеуі») – жартылай өткізгіштік қасиеті бар құрал. Дефинициясы
2. Әзербайжан: fototriod 3. Қырғыз: фототриод 4. Өзбек: fototriode 5. Түрік: phototriodes 6. Ағылшын: phototriode 7. Испан: fototriodo 8. Неміс: Phototriode 9. Француз: phototriode 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: фототриод – фототриод 12. фототриод – фототриод | 0 |
| 279. | автономиялық республика | республика автономная | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. Respublіka – «халық игілігі, қоғамдық іс» + еж.-грек. αὐτονομία – «автономия, тәуелсіз») — КСР Одағындағы және басқа да кейбір мемлекеттер мен елдердегі мемлекеттік (облыстық, саяси, ұлттық-аумақтық) автономия формасы. Дефинициясы 2. Әзербайжан: muxtar respublika 3. Қырғыз: автономдуу Республикасы 4. Өзбек: muxtor respublika 5. Түрік: özerk cumhuriyet 6. Ағылшын: autonomous republic 7. Испан: república autónoma 8. Неміс: autonome Republik 9. Француз: république autonome 10. Заңнамадағы қолданысы: автономная республика-автономиялық республика 11. Бекітілген: автономная область – автономиялық облыс (2018) 12. Ұсыныстар: автономиялық республика | 0 |
| 280. | әлеуметтiк философия | философия социальная | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж.-грек. φιλοσοφία сөзбе сөз «даналықтану; даналыққа сүйіспеншілік» + лат. socialis – «достық, некелік, одақтық») – философияның қоғамды ерекше құбылыс ретінде қарастырып, оның мәнін ашатын бөлімі - әлеуметтік философия деп аталады. Ол қоғамды біртұтас динамикалық жүйе ретінде ала отырып, оның негізгі және қозғаушы күштерін анықтап, өмір сүруі мен дамуының тетіктерін айқындайды. Әлеуметтік процестердің қисынын түсіндіреді. Дефинициясы 2. Әзербайжан:sosial fəlsəfə 3. Қырғыз:философия коомдук 4. Өзбек:ijtimoiy falsafa 5. Түрік:sosyal felsefe 6. Ағылшын:social philosophy 7. Испан:filosofía social 8. Неміс:Sozialphilosophie 9. Француз:philosophie sociale 10. Заңнамадағы қолданысы: Социальная философия-Әлеуметтік философия 11. Бекітілген: политика социальная - әлеуметтiк саясат (2018) 12. Ұсыныстар: әлеуметтiк философия | 0 |
| 281. | сенсибилизация | сенсибилизация | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Сенсибилизация (фр. sensibilisation – «сезімталдық арттыру») – организм сезімталдығының артуы құбылысы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: həssaslaşdırma 3. Қырғыз: сенсибилизация 4. Өзбек: sezuvchanlik 5. Түрік: sensitizasyon 6. Ағылшын: sensitization 7. Испан: sensibilización 8. Неміс: Sensibilisierung 9. Француз: sensibilisation 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: сенсибилизация – сенсибилизация 12. сенсибилизация – сенсибилизация | 0 |
| 282. | фототропизм | фототропизм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фототропизм (фото – грек. ph'ōs (phōtós) – «жарық» + тропия – грек. trо́pos – «бұрылыс», «бағдар») – жарықтың түсу бағытына тәуелді өсімдіктер өсімінің өзгеру бағыты. Дефинициясы
2. Әзербайжан: fototropizm 3. Қырғыз: фототропизм 4. Өзбек: fototropizm 5. Түрік: ışıkgöçüm 6. Ағылшын: phototropism 7. Испан: fototropismo 8. Неміс: Phototropismus 9. Француз: phototropisme 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. фототропизм – фототропизм | 0 |
| 283. | парламенттiк республика | республика парламентская | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. Respublіka – «халық игілігі, қоғамдық іс» + франц. parlement, parler — «сөйлеу») — парламенттің өкілеттігі басымырақ болып келетін республиканың бір түрі. Парламенттік республикада билік президенттің емес, тек парламенттің алдында жауап береді. Дефинициясы 2. Әзербайжан: parlament respublikası 3. Қырғыз: парламенттик республикабыз, 4. Өзбек: parlament respublikasi 5. Түрік: parlamento cumhuriyeti 6. Ағылшын: parliamentary republic 7. Испан: república parlamentaria 8. Неміс: parlamentarische republik 9. Француз: république parlementaire 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: Парламентская ассамблея ОБСЕ (ПА ОБСЕ) – ЕҚЫҰ Парламенттік ассамблеясы (ЕҚЫҰ ПА) (2013) 12. Ұсыныстар: парламенттiк республика | 0 |
| 284. | техника философиясы | философия техники | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж.-грек. φιλοσοφία сөзбе сөз «даналықтану; даналыққа сүйіспеншілік» + еж.-грек. τεχνική сөзбе сөз - «шебер істелген» — техниканың бірінші себептерін зерттеу. Философияның бұл бөлімінің негізін қалаған – Эрнст Капп, ол «Основные направления философии техники» деген еңбегін арнаған. Бұл ғылым ХХ ғасырда ғана жүйелі зерттеудің мәніне айналды. Техника философиясының әртүрлі аспектісі марксизм, трансгуманизм және бірқатар басқа да бағыттарда қарастырылады. Дефинициясы 2. Әзербайжан:texnologiya fəlsəfəsi 3. Қырғыз:технология философия 4. Өзбек:texnologiya falsafasi 5. Түрік:teknoloji felsefesi 6. Ағылшын:philosophy of technology 7. Испан:filosofía de la tecnología 8. Неміс:Philosophie der Technologie 9. Француз:philosophie de la technologie 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: техника философиясы | 0 |
| 285. | сенситграмма | сенситограмма | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Сенситграмма (сенсит – кейінгі лат. sensitivus – «сезімтал» + грамма – грек. γράμμα «жазу») – түрлі көлемдегі жарықтандырудың әсерінен сенситметр ішіндегі фотоматериалда түзілетін қарауытулардың шкаласы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: sensitogram 3. Қырғыз: сенситограмма 4. Өзбек: sensitogram 5. Түрік: sensitogramma 6. Ағылшын: sensitogram 7. Испан: sensitograma 8. Неміс: Sensitogramm 9. Француз: sensitogramme 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. сенситограмма – сенситграмма | 0 |
| 286. | фототропия | фототропия | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фототропия (фото – грек. ph'ōs (phōtós) – «жарық» + тропия – trо́pos – «бұрылыс», «бағдар») – электромагниттік сәулелену әсерінен заттардың сіңірілуі қайта қалпына келетін спектрлік өзгеріс. Дефинициясы
2. Әзербайжан: fototropiya 3. Қырғыз: фототропия 4. Өзбек: fototropiya 5. Түрік: fototropiya 6. Ағылшын: phototropy 7. Испан: fototropia 8. Неміс: Phototropie 9. Француз: phototropie 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: фототропия – фототропия 12. фототропия – фототропия | 0 |
| 287. | реторсия, қарымта | реторсия | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (кейінгі лат. retosio – «кері әрекет») – мемлекеттің жеке және заңды тұлғаларын кемсітушілік жағдайға қойған басқа мемлекеттің достыққа жатпайтын әрекетіне жауап ретінде алғашқы мемлекет жасаған құқық шеңберіндегі мәжбүрлеу әрекеттері. Тиісті мемлекеттерге қатысты өзара түсіністік принципін қалпына келтіру мақсатын көздейді. Реторсиялар ретінде қолданылатын шаралар өздерін мәжбүр еткен әрекетке шамалас болуға тиіс және бұрынғы жағдай қалпына келтірілген сәттен бастап тоқтатылады. Реторсия қарулы күш қолдануды қарастырмайды. Дефинициясы 2. Әзербайжан: ritorika 3. Қырғыз: retorsion 4. Өзбек: qarshilik 5. Түрік: misilleme 6. Ағылшын: retortion 7. Испан: retorsión 8. Неміс: Verzerrung 9. Француз: rétorsion 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: реторсия | 0 |
| 288. | тепе-теңдiк философиясы | философия тождества | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж.-грек. φιλοσοφία сөзбе сөз «даналықтану; даналыққа сүйіспеншілік») — ойлау мен болмыстың, рух пен табиғаттың абсолюттік тепе-теңдігін мойындау тұрғысынан алғанда, олардың арақатынасы туралы мәселені шешетін философиялық тұжырым. Тепе-теңдік философияның негізгі қағидаты дуалистік жүйенің қағидатына диаметрлік тұрғыдан қарама-қайшы. Дефинициясы 2. Әзербайжан:şəxsiyyət fəlsəfəsi 3. Қырғыз:окшоштугун философия 4. Өзбек:shaxsiy falsafasi 5. Түрік:kimlik felsefesi 6. Ағылшын:identity philosophy 7. Испан:filosofía de identidad 8. Неміс:Identitätsphilosophie 9. Француз:philosophie de l'identité 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: закон тождества - тепе-теңдiк заңы (2018) 12. Ұсыныстар: тепе-теңдiк философиясы | 0 |
| 289. | сенситметр | сенситометр | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Сенситметр (сенсит – кейінгі лат. sensitivus – «сезімтал» + метр – көне грек. μετρέω «өлшеймін», μέτρον «өлшем, шама») – фотоматериалдардың жарыққа сезімталдығын және басқа да сенситметриялық сипаттамаларын өлшеуге арналған аспап. Дефинициясы
2. Әзербайжан: sensitometr 3. Қырғыз: сенситометр 4. Өзбек: sensitometr 5. Түрік: sensitometredir 6. Ағылшын: sensitometer 7. Испан: sensibómetro 8. Неміс: Sensitometer 9. Француз: sensitomètre 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: сенситометр – сенситометр 12. сенситометр – сенситметр | 0 |
| 290. | фотокөбейткіш | фотоумножитель | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фотокөбейткіш (фото – грек. ph'ōs (phōtós) – «жарық») – жарық сигналын немесе жарық сәулесін баламалы күшейткіш электр сигналына түрлендіретін электронды құрылғы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: fotomultiplier 3. Қырғыз: фотокөбөйткүч 4. Өзбек: fotomultiplier 5. Түрік: fotoçoğaltıcı 6. Ағылшын: photomultiplier 7. Испан: fotomultiplicador 8. Неміс: Photomultiplier 9. Француз: photomultiplicateur 10. Бекітілген нұсқасы: умножитель – көбейткіш 11. Заңнамадағы қолданысы: фотоумножитель – фотокөбейткіш
12. фотоумножитель – фотокөбейткіш | 0 |
| 291. | реформа | реформа | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. reformate —« қайта құру, жаңғырту») – өмір сүріп отырған әлеуметтік құрылымды сақтап, кейбір институттарды қайта құру, өзгерту. Реформа — қоғамның басты негіздерін қайта құру немесе мемлекет жүйесінде қалыптасқан кейбір элементтерді жаңғырту. Олар әлеуметтік-саяси және экономикалық бағыттарды қамтиды. Кез келген реформаның түпкілікті мақсаты – мемлекеттік негіздерді нығайты және жаңарту, алайда әрдайым өмір сүру жағдайын жақсарта бермейді, мемлекеттік шығынды қысқартпайды және керісінше, кірісті көбейтпейді. Дефинициясы 2. Әзербайжан: islahat 3. Қырғыз: кайра 4. Өзбек: islohotlar 5. Түрік: reform 6. Ағылшын: reform 7. Испан: la reforma 8. Неміс: die Reform 9. Француз: la réforme 10. Заңнамадағы қолданысы: реформа- реформа 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: реформа | 0 |
| 292. | сезiм философиясы | философия чувства | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж.-грек. φιλοσοφία сөзбе сөз «даналықтану; даналыққа сүйіспеншілік») — XVIII ғ. философиялық бағыттың атауы, оған сәйкес, ақиқаттың қайнар көзі (абстрактілі) ойлау емес, (сенімді) сезу болып табылады, оған сәйкес ойлау кезінде де (дүниетаным), іс-әрекеттерде де (өмірде) (субъективті) сезімге алдыңғы қатарлы рөл беріледі. Сезім философиясы сол дәуірге тән іштей сезімтал көңіл-күймен байланыстрылған. Негізгі өкілдері — Ф. Г. Якоби, И. Г. Гаман, Дж. Г. Ньюмен. Дефинициясы 2. Әзербайжан:hissi fəlsəfəsi 3. Қырғыз:ой сезимдерин 4. Өзбек:tuyg'u falsafasi 5. Түрік:duygu felsefesi 6. Ағылшын:philosophy of feeling 7. Испан:filosofía del sentimiento 8. Неміс:Philosophie des Gefühls 9. Француз:philosophie du sentiment 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: сезiм философиясы | 0 |
| 293. | сенситметрия | сенситометрия | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Сенситметрия (сенсит – кейінгі лат. sensitivus – «сезімтал» + метр – көне грек. μετρέω «өлшеймін», μέτρον «өлшем, шама») – жарықсезгіш материалдардың қасиеттерін өлшеу ілімі. Дефинициясы
2. Әзербайжан: sensitometriya 3. Қырғыз: сенситометрия 4. Өзбек: sensitometriya 5. Түрік: sensitometry 6. Ағылшын: sensitometry 7. Испан: sensitometría 8. Неміс: Sensitometrie 9. Француз: sensitométrie 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: сенситометрия – сенситометрия 12. сенситометрия – сенситметрия | 0 |
| 294. | фотосерпімділік | фотоупругость | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фотосерпімділік (фото – грек. ph'ōs (phōtós) – «жарық») – механикалық кернеулер әсерінен бастапқыда изотоптық қатты бөлшектердегі оптикалық анизотропияның пайда болуы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: fotoelastiklik 3. Қырғыз: фотоийкемдүүлүк 4. Өзбек: fotoelastiklik 5. Түрік: fotoelastisite 6. Ағылшын: photoelasticity 7. Испан: fotoelasticidad 8. Неміс: Photoelastizität 9. Француз: photoélasticité 10. Бекітілген нұсқасы: упругость – серпімділік 11. Заңнамадағы қолданысы: фотоупругость – фотосерпімділік 12. фотоупругость – фотосерпімділік | 0 |
| 295. | әлеуметтiк реформа | реформа социальная | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. reformate — «қайта құру, жаңғырту» + лат. socialis – «достық, некелік, одақтық») – қолданыстағы әлеуметтік құрылым негіздерін жоймайтын, билікті бұрынғы басқарушы санаттың қолында қалдыратын өзгеріс, қайта құру. Қоғамдық өмірдің қандай да бір қырын өзгерту. Дефинициясы 2. Әзербайжан:sosial islahatlar 3. Қырғыз:донорлордун 4. Өзбек:ijtimoiy islohotlar 5. Түрік:sosyal reform 6. Ағылшын:social reform 7. Испан:reforma social 8. Неміс:Sozialreform 9. Француз:réforme sociale 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: политика социальная - әлеуметтiк саясат (2018) 12. Ұсыныстар: әлеуметтiк реформа | 0 |
| 296. | экономика философиясы | философия экономики | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж.-грек. φιλοσοφία сөзбе сөз «даналықтану; даналыққа сүйіспеншілік» + еж.-грек. οἰκονόμος - «үй меңгерушісі; билеуші, үлестіруші») — экономика ғылымының философиялық негіздемелерін қарастыру. Шаруашылық, жекеменшік, тауар және ақша, экономикалық саясат, бөлу қағидаттары, қоғамдағы тұтынушылар таңдауы, бюрократияның экономикалық табиғаты философиясын, сондай-ақ, шаруашылық әдепті қамтиды. Дефинициясы 2. Әзербайжан:iqtisadiyyat fəlsəfəsi 3. Қырғыз:философия жана экономика 4. Өзбек:iqtisodiyot falsafasi 5. Түрік:iktisat felsefesi 6. Ағылшын:philosophy of economics 7. Испан:filosofía de la economía 8. Неміс:Philosophie der Wirtschaft 9. Француз:philosophie de l'économie 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: экономика философиясы | 0 |
| 297. | сигма-мезон | сигма-мезон | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Сигма-мезон (σ-мезон; сигма – көне грек. σίγμα «сигма» + мезон – грек. μέσος – орташа) – бариондық санның нөлдік мәніне ие адрон. Стандартты модельдегі мезондар – кварктар мен антикварктардың бірдей санынан тұратын құрамдас қарапайым бөлшектер. Дефинициясы
2. Әзербайжан: sigma meson 3. Қырғыз: сигма-мезон 4. Өзбек: sigma meson 5. Түрік: Sigma Meson 6. Ағылшын: sigma meson 7. Испан: mesma sigma 8. Неміс: Sigma Meson 9. Француз: sigma méson 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: сигма-мезон – сигма-мезон 12. сигма-мезон – сигма-мезон | 0 |
| 298. | фотокүшейткіш | фотоусилитель | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фотокүшейткіш (фото – грек. ph'ōs (phōtós) – «жарық») – фотоэмиссиалды фотоэлементтердегі токты күшейтетін құрал. Дефинициясы
2. Әзербайжан: foto gücləndirici 3. Қырғыз: фотокүчөткүч 4. Өзбек: foto kuchaytirgich 5. Түрік: fotoğraf amplifikatörü 6. Ағылшын: photo amplifier 7. Испан: amplificador de fotos 8. Неміс: Fotoverstärker 9. Француз: amplificateur de photo 10. Бекітілген нұсқасы: усилитель – күшейткіш 11. Заңнамадағы қолданысы: фотоусилитель – фотокүшейткіш 12. фотоусилитель – фотокүшейткіш | 0 |
| 299. | реформатор | реформатор | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. reformate — «қайта құру, жаңғырту») – Қандай да бір нәрсеге реформа жасайтын адам, өзгертетін адам. Дефинициясы 2. Әзербайжан:islahatçı 3. Қырғыз:таризинде 4. Өзбек:islohotchi 5. Түрік:reformcu 6. Ағылшын:reformer 7. Испан:reformador 8. Неміс: Reformer 9. Француз: réformateur 10. Заңнамадағы қолданысы: реформаторы - реформатор 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: реформатор | 0 |
| 300. | жапон философиясы | философия японская | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж.-грек. φιλοσοφία сөзбе сөз «даналықтану; даналыққа сүйіспеншілік» + жап. тэцугаку) — Жапонияда «философия» деген ұғым Мэйдзи (1868—1912) дәуірінде ғана пайда болған, ол рационалды көрініс тапқан ғылыми білім түріндегі батыс философиялық ілімдерін білдірді. Дефинициясы 2. Әзербайжан:Yapon fəlsəfəsi 3. Қырғыз:Жапон философия 4. Өзбек:Yapon falsafasi 5. Түрік:Japon felsefesi 6. Ағылшын:Japanese philosophy 7. Испан:Filosofía japonesa 8. Неміс:Japanische Philosophie 9. Француз:Philosophie japonaise 10. Заңнамадағы қолданысы: японская философия-жапон пәлсапасы 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: жапон пәлсапасы | 0 |
| 301. | сигма-орбиталь | сигма-орбиталь | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Сигма-орбиталь (сигма – көне грек. σίγμα «сигма» + орбиталь – (лат. orbita «доңғалақтың ізі, соқпақ; айналма жол, орбита») – екі көрші атомның атомдық орбитальдарының бөгелуі (бетінің жабылуы) нәтижесінде түзілетін қосылыс. Дефинициясы
2. Әзербайжан: sigma orbital 3. Қырғыз: сигма-орбиталь 4. Өзбек: sigma orbitasi 5. Түрік: sigma yörünge 6. Ағылшын: sigma orbital 7. Испан: sigma orbital 8. Неміс: Sigma Orbital 9. Француз: sigma orbitale 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. сигма-орбиталь – сигма-орбиталь | 0 |
| 302. | фотофлуоресценция | фотофлуоресценция | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фотофлюоресценция (фото – грек. ph'ōs (phōtós) – «жарық» + флюор – лат. fluor – «ағын» + сценсия – лат. escent – «әлсіз әсер») – бірдей мультипликациядағы екі жай арасындағы аралық-реттелген радиациялық өтілім. Дефинициясы
2. Әзербайжан: fotofluoresans 3. Қырғыз: фотофлуоресценция 4. Өзбек: fotofloresans 5. Түрік: fotofluorestsentsiya 6. Ағылшын: photofluorescence 7. Испан: fotofluorescencia 8. Неміс: Fotofluorestsentsiya 9. Француз: photofluorescence 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. фотофлуоресценция – фотофлуоресценция | 0 |
| 303. | реформация | реформация | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. reformatio – «түзету; айналдыру, өзгерту, реформалау) - римдік католиктік шіркеудің монополиясында, христиан діни ілімін Папа билігі тұрғысынан түсіндіруге қарсы бағытталған Солтүстік және Орталық Еуропадағы 16 ғасырдағы діни - қоғамдық қозғалыс. Дефинициясы 2. Әзербайжан:reformasiya 3. Қырғыз:кайра түзүү 4. Өзбек:islohotlar 5. Түрік:reformasyon 6. Ағылшын:reformation 7. Испан:reforma 8. Неміс: Reformation 9. Француз: reformation 10. Заңнамадағы қолданысы: Реформация- Реформация 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: реформация | 0 |
| 304. | финитизм | финитизм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (латынша Finite – «шегі бар») – Дефинициясы 1) шексіздік категориясын обьективті нақтылы мазмұнын бекерге шығаратын философиялық концепция. Финитизмне әлемде, не микро дүниеде, тіпті біздің ойымызда да ешқандай шексіздік кездеспейді, өйткені адам өз тәжірбиесінде тек шектелген дүниенің жеке заттарын, құбылыстарын, қасиеттерін ғана танып біледі - деген тұжырымға сүйенеді. Шексіздік пен шектілікті метафизикалық тұрғыда бір-біріне қарсы қою арқылы Финитизм олардың таным диалектасымен байланысын жоққа шығарады. Финитизм - 2) Математика мен математикалық логикада формаларды жүйелерді негіздеуде қайшылықсыз айқын тұжырымдарға сүйенентін тәсілдерді қолдану Финитизм деп аталады. 2. Әзербайжан:finisizm 3. Қырғыз:finitism 4. Өзбек:jinoiylik 5. Түрік:finitizm 6. Ағылшын:finitism 7. Испан:finitismo 8. Неміс:Finitismus 9. Француз:le finitisme 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: финитизм | 0 |
| 305. | сигма-байланыс | сигма-связь | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Сигма-байланыс (сигма – көне грек. σίγμα «сигма») – атомдардың ядроларын қосатын, электронды бұлттардың «ось сызығы бойынша» бөгелуімен пайда болатын ковалентті байланыс. Осьтік симметриямен сипатталады. Дефинициясы
2. Әзербайжан: sigma bond 3. Қырғыз: сигма-байланыч 4. Өзбек: sigma aloqasi 5. Түрік: sigma bonosu 6. Ағылшын: sigma bond 7. Испан: enlace sigma 8. Неміс: Sigma-Bindung 9. Француз: lien sigma 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. сигма-связь – сигма-байланыс | 0 |
| 306. | фотофлуорография | фотофлуорография | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фотофлуорография (фото – грек. ph'ōs (phōtós) – «жарық» + флюор – лат. fluor – «ағын» + граф – лат. gráphō – «жазамын») – рентгендік сараптама, рентген сәулелерінің организмнің (адамның) көмегімен өтуі және дененің органдары мен тіндерінің біркелкі сіңірілуі нәтижесінде пайда болатын флуоресцентті экрандағы көрінетін кескінді суретке түсіру. Дефинициясы
2. Әзербайжан: fotofluorografi 3. Қырғыз: фотофлуорография 4. Өзбек: fotofluorografi 5. Түрік: fotofluorografiya 6. Ағылшын: photofluorography 7. Испан: fotofluorografia 8. Неміс: Photofluorographie 9. Француз: photofluorographie 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. фотофлуорография – фотофлуорография | 0 |
| 307. | реформизм | реформизм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. reformate — «қайта құру, жаңғырту») – революцияның қажеттілігін жоққа шығаратын, таптық ынтымақтастығын жақтайтын және реформалар көмегімен капиталистік қоғамды «жалпыға ортақ игілік» және әлеуметтік әділеттік қоғамына айналдыруды көздейтін немесе бірқатар реформалар жасау жолымен буржуазиялық қоғамдықжүйе шегінен шықпай оның «социализмге» эволюциялық «енуін» қамтамасыз етуді көздейтін саяси ағым. Дефинициясы 2. Әзербайжан:islahatçılıq 3. Қырғыз:reformism 4. Өзбек:islohotchilik 5. Түрік:reformizm 6. Ағылшын:reformism 7. Испан:reformismo 8. Неміс: Reformismus 9. Француз: réformisme 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: реформизм | 0 |
| 308. | фискалды саясат | фискальная политика | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (ағылш. fiscalpolicy < лат. fiscus — «себет; касса, қазына, қаржы» + еж.-грек. πολιτική – «мемлекеттік қызмет») — бизнес-циклдердің ауытқуын төмендету және қысқа мерзім ішінде тұрақты экономикалық жүйені қамтамасыз ету мақсатында мемлекеттің экономикаға араласуының негізгі тәсіолдерінің бірі болып табылатын үкіметтің саясаты. Фискалды саясаттың негізгі құралдары – мемлекеттік бюджеттің кірісі мен шығысы, яғни салық, трансферт және тауарлар мен қызметтердің мемлекеттік сатып алулары болып табылады. Дефинициясы 2. Әзербайжан:maliyyə siyasəti 3. Қырғыз:бюджет-салык саясаты 4. Өзбек:moliya siyosati 5. Түрік:maliye politikası 6. Ағылшын:fiscal policy 7. Испан:política fiscal 8. Неміс:Steuerpolitik 9. Француз:politique fiscale 10. Заңнамадағы қолданысы:фискальная политика -фискалдық саясат 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: фискалды саясат | 0 |
| 309. | сигма-фаза | сигма-фаза | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Сигма-фаза (сигма – көне грек. σίγμα «сигма» + фаза – көне грек. φάσις «айқындау, анықтау») [sigma phase] – өтпелі металдар арасында түзілетін, U кристал торына барабар 30 атомдық қарапайым ұяшықтан құралған күрделі тетрагониалды кристалл торы бар әрі гомогендіктің кең ауқымымен сипатталатын FeCr типті интерметаллиді. Дефинициясы
2. Әзербайжан: sigma mərhələsi 3. Қырғыз: сигма-фаза 4. Өзбек: sigma fazasi 5. Түрік: sigma evresi 6. Ағылшын: sigma phase 7. Испан: fase sigma 8. Неміс: Sigma-Phase 9. Француз: phase sigma 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. сигма-фаза – сигма-фаза | 0 |
| 310. | фотофон | фотофон | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фотофон (фото – грек. ph'ōs (phōtós) – «жарық» + фон – грек. phone – «дыбыс») – белгілі арақашықтықта жарық арқылы дыбыстарды жіберетін құрылғы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: fotophone 3. Қырғыз: фотофон 4. Өзбек: fotophone 5. Түрік: photobackground 6. Ағылшын: photo background 7. Испан: fotofono 8. Неміс: Fototelefon 9. Француз: photophone 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: фотофон – фотофон 12. фотофон – фотофон | 0 |
| 311. | өсім | риба | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (араб. ربا — «өсу, өсім, арту, өсімқорлық») — шариғатта: ақшаны қарызға берген кезде немесе мәміле жасаған кезде ақшаны немесе белгілі бір тауарларды заңсыз өсіру. Бір тарап ешқандай күш жұмсамай, пайда табатын мәміле де өсім деп аталады. Ақшаны осылай беру, сондай-ақ ақшаны пайыз қосып қайтару үшін беру бойынша жасалатын мұндай мәмілелерге шариғатта тыйым салынған және бұл ең ауыр күнәлардың бірі болып табылады. Дефинициясы 2. Әзербайжан:riba 3. Қырғыз:Риба 4. Өзбек:riba 5. Түрік: riba 6. Ағылшын: riba 7. Испан: riba 8. Неміс: Riba 9. Француз: riba 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: өсім | 0 |
| 312. | фоллибилизм | фоллибилизм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (ағылш. fallible — «қатеге ұшыраған») — түбегейлі «қателік» туралы қағиданың айналасына шоғырланған идеялардың жиынтығы, яғни, адамның білімінің қатеге ұшырауы және шатасуы. Дефинициясы 2. Әзербайжан:follyelizm 3. Қырғыз:follibilizm 4. Өзбек:follyelizm 5. Түрік:follibilizm 6. Ағылшын:follybilism 7. Испан:follybilism 8. Неміс:Follybilism 9. Француз:le follybilisme 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: фоллибилизм | 0 |
| 313. | сигма-функция | сигма-функция | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Сигма-функция (сигма – көне грек. σίγμα «сигма» + функция – лат. functio «орындау, міндеттеме, жарна») – К. Вейерштрастың өзінің эллипстік функциялар теориясын құру барысында енгізген бүтін трансцендентті функциялары. Дефинициясы
2. Әзербайжан: sigma funksiyası 3. Қырғыз: сигма-функция 4. Өзбек: sigma funksiyasi 5. Түрік: sigma işlevi 6. Ағылшын: sigma function 7. Испан: función sigma 8. Неміс: Sigma-Funktion 9. Француз: fonction sigma 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. сигма-функция – сигма-функция | 0 |
| 314. | фотохронограф | фотохронограф | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фотохронограф (фото – грек. ph'ōs (phōtós) – «жарық» + хронограф – грек. chrónographos – «жылнамашы») – сканерлеуге арналған және шағын кескін немесе кіші дөңгелек диафрагмамен шектелген суреттің үздіксіз жоғары жылдамдықтағы фотожазба жазуына арналған құрылғы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: foto kronografı 3. Қырғыз: фотохронограф 4. Өзбек: foto-kronograf 5. Түрік: fotoğraf kronograf 6. Ағылшын: photo chronograph 7. Испан: cronógrafo de fotos 8. Неміс: Foto-Chronograph 9. Француз: chronographe photo 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: фотохронограф – фотохронограф
12. фотохронограф – фотохронограф | 0 |
| 315. | ригоризм | ригоризм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (фр. rigorisme, лат. rigor – «қатты, қатаң») — мінез-құлық пен ойда белгілі бір қағидатты (норманы) өткізудің қатаңдығы. Ригоризм мәмілелерге жол бермейді және бастапқыдан өзге қағидаттарды ескермейді. Дефинициясы 2. Әзербайжан:rijorizm 3. Қырғыз:rigorism 4. Өзбек:rigorizm 5. Түрік: katılığın 6. Ағылшын: rigorism 7. Испан: rigorismo 8. Неміс: Rigorismus 9. Француз: rigorisme 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: ригоризм | 0 |
| 316. | дипломат киiмi, дипломатиялық форма | форма дипломатическая | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. forma - «форма, түр, бейне» + еж.-грек. δίπλωμα - «екіге бүктелген (жазбаша құжат)») - Дипломаттардың ерекше салтанатты жағдайларда (сенім грамотасын табыстаған кезде, ұлттық мерекеге байланысты жиындар, елбасының ресми қабылдауы және т.б.) пайдаланатын арнайы киімінің түрі. Дефинициясы 2. Әзербайжан:diplomatik forması 3. Қырғыз:дипломатиялык түрү 4. Өзбек:diplomatik forma 5. Түрік:diplomatik üniforma 6. Ағылшын:diplomatic uniform 7. Испан:uniforme diplomático 8. Неміс:diplomatische Uniform 9. Француз:uniforme diplomatique 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: дипломат киiмi; дипломатиялық форма | 0 |
| 317. | сигма-бөлшек | сигма-частица | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Сигма-бөлшектер (сигма – көне грек. σίγμα «сигма») – -1 біртүрлі барионды әрі изотоптық спиннен құралған қарапайым бөлшектер. Дефинициясы
2. Әзербайжан: sigma parçacığı 3. Қырғыз: сигма бөлүкчө 4. Өзбек: sigma zarralari 5. Түрік: sigma parçacığı 6. Ағылшын: sigma particle 7. Испан: partícula sigma 8. Неміс: Sigma-Teilchen 9. Француз: particule sigma 10. Бекітілген нұсқасы: сигма – сигма; частица – бөлшек
11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. сигма-частица – сигма-бөлшек | 0 |
| 318. | фотобөлшек | фоточастица | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фотобөлшек (фото – грек. ph'ōs (phōtós) – «жарық») – электромагниттік сәулеленудің кванттық бөлігі (қарапайым бөлшегі). Дефинициясы
2. Әзербайжан: foto hissəsi 3. Қырғыз: фотобөлүкчө 4. Өзбек: foto zarralari 5. Түрік: fotoğraf parçacığı 6. Ағылшын: photo particle 7. Испан: partícula de foto 8. Неміс: Fototeilchen 9. Француз: photo particule 10. Бекітілген нұсқасы: частица – бөлшек 11. Заңнамадағы қолданысы: фоточастица – фотобөлшек 12. фоточастица – фотобөлшек | 0 |
| 319. | ризома | ризома | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (фр. rhizome – «тамыр сабақ») — Ж. Делёзом және Ф. Гваттаридің 1976 жылғы біратаулы кітабында енгізілген постструктурализм және постмодернизм философиясындағы негізгі ұғымдардың бірі, сондай-ақ бұл авторлардың «номадологиялық жобасын» іске асыруға негіз діни нысан болуға арналған. Ризома олардың пікіріше, классикалық Еуропа мәдениетіне тән тұрақты желілік құрылымдарға (болмысқа, сондай-ақ ойлауға) қарсы болуы тиіс. Дефинициясы 2. Әзербайжан:rizom 3. Қырғыз:тамыр 4. Өзбек:ildiz 5. Түрік: rizom 6. Ағылшын: rhizome 7. Испан: rizoma 8. Неміс: Rhizom 9. Француз: rhizome 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: ризома | 0 |
| 320. | тұйық формула | формула замкнутая | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. formula, лат. forma - «форма, түр, бейне») - Логикалық есептеудің бұл формуласы белгілі бір пікірді білдіреді; еркін айнымалылары мүлдем жоқ немесе осы есептеудің аясынан шықпай, кванторалармен байланыстыруға болмайтын кірістері бар формула. Дефинициясы 2. Әзербайжан:formula bağlanıb 3. Қырғыз:жабык формула 4. Өзбек:formula o'chirilgan 5. Түрік:formül kapalı 6. Ағылшын:formula closed 7. Испан:fórmula cerrada 8. Неміс:Formel geschlossen 9. Француз:formule fermée 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: формула – формула (2018); валюта замкнутая - тұйықталған валюта (2016) 12. Ұсыныстар: тұйықталған формула | 0 |
| 321. | сидерит | сидерит | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Сидерит (грек. σίδηρος – «темір») – FeCO3 құрамды минерал, темір карбонаты, темір қағы. Минералды қышқылдарда ериді. Дефинициясы
2. Әзербайжан: siderit 3. Қырғыз: сидерит 4. Өзбек: siderit 5. Түрік: siderit 6. Ағылшын: siderite 7. Испан: siderita 8. Неміс: Siderit 9. Француз: 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: сидерит – сидерит 12. сидерит – сидерит | 0 |
| 322. | фотосезімталдық | фоточувствительность | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фотосезімталдық (фото – грек. ph'ōs (phōtós) – «жарық») – күн сәулесіне организмнің тітіркендіргіш реакциялық әсері. Дефинициясы
2. Әзербайжан: fotosensitivlik 3. Қырғыз: фото сегичтик 4. Өзбек: sezuvchanlik 5. Түрік: ışığa 6. Ағылшын: photosensitivity 7. Испан: fotosensibilidad 8. Неміс: Lichtempfindlichkeit 9. Француз: photosensibilité 10. Бекітілген нұсқасы: чувствительность – сезімталдық 11. Заңнамадағы қолданысы: фоточувствительность – фотосезімталдық 12. фоточувствительность – фотосезімталдық | 0 |
| 323. | риксдаг | риксдаг | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (швед. riksdag, швед. riks — «мемлекеттік» және швед. dag — «күн»)— Швецияның пропорционал жүйесі бойынша төрт жыл мерзімге сайланатын, 349 мүшеден тұратын бір палаталы парламенті. Риксдагті спикер — тальман басқарады. Швецияның ең жоғарғы өкілдік және заң шығарушы органы болып табылады. Риксдаг ғимараты Стокгольм орталығындағы Хельгеандсхольмен аралында орналасқан. Риксдаг спикері парламентке премьер-министр қызметіне үміткер бола алады. Дефинициясы 2. Әзербайжан:riksdag 3. Қырғыз:Рейхстаг 4. Өзбек:Riksdag 5. Түрік: riksdag 6. Ағылшын: riksdag 7. Испан: Riksdag 8. Неміс: Reichstag 9. Француз: riksdag 10. Заңнамадағы қолданысы: Риксдаг- Риксдаг 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: риксдаг | 0 |
| 324. | фрактура | фрактура | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (нем. Fraktur — «сынық») — XVII—XVIII ғғ. пайда болған гот жазуының кейінгі түрі. Дефинициясы 2. Әзербайжан:qırılma 3. Қырғыз:сынган жер 4. Өзбек:sinishi 5. Түрік:kırık 6. Ағылшын:fracture 7. Испан:fractura 8. Неміс:Bruch 9. Француз:fracture 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: фрактура | 0 |
| 325. | күшөлшегіш | силомер | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Күшөлшегіш – күш шамасын өлшеуге арналған аспап. Дефинициясы
2. Әзербайжан: siderit 3. Қырғыз: күчүн өлчөөгүч 4. Өзбек: siderit 5. Түрік: siderit 6. Ағылшын: siderite 7. Испан: siderita 8. Неміс: Siderit 9. Француз: sidérite 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: силомер – силомер 12. силомер – күшөлшегіш | 0 |
| 326. | фотоэкспонометр | фотоэкспонометр | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фотоэкспонометр (фото – грек. ph'ōs (phōtós) – «жарық» + экспонат – лат. exponere – «көрсетуге қою», «көрсету» + метр – грек. métron – «өлшем») – суретке түсірілетін объектінің жарықтылығын өлшеу арқылы экспозицияны анықтауға арналған құрылғы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: fotoşəkilölçən 3. Қырғыз: фотоэкспонометр 4. Өзбек: fotosinometr 5. Түрік: fotografik poz metre 6. Ағылшын: photoexponometer 7. Испан: fotoexponómetro 8. Неміс: Fotoexponometer 9. Француз: photoexponomètre 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: фотоэкспонометр – фотоэкспонометр 12. фотоэкспонометр – фотоэкспонометр | 0 |
| 327. | рим клубы | римский клуб | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. — 1968 жылы құрылған әлемдік саяси, қаржылық, мәдени және ғылыми элитаның өкілдерін біріктіретін халықаралық қоғамдық ұйым. Ғылыми-техникалық революция дәуіріндегі адамзат дамуының ерекшеліктерін тереңдей түсіну мақсатында италиялық экономист А.Печчеи ұйымдастырды. Оған әлемдегі 30-дан астам дамыған елдердің 100-ге тарта белгілі ғалымдары, қоғам қайраткерлері, бизнес өкілдері енген. Негізгі қызмет бағыттары: жаһандық мәселелерді зерттеуді ілгерілету; осы мәселелерге байланысты қоғамдық пікір қалыптастыру; бұл мәселелерге мемлекет басшыларының назарын аударып, сұхбат құру. Дефинициясы 2. Әзербайжан:roman klubu 3. Қырғыз:Рим клубу 4. Өзбек: roman klubi 5. Түрік: roma kulübü 6. Ағылшын:roman club 7. Испан:club romano 8. Неміс:römischer Club 9. Француз:club romain 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: рим клубы | 0 |
| 328. | франкизм | франкизм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (исп. franquismo) — 1939 – 1975 жылдары Испанияны басқарған Франсиско Франконың диктатура жүйесі және идеологиялық негіздемесі. Итальяндық фашизммен, неміс национал-социализмімен бірге фашизмнің үш «классикалық» түріне жатады. Ерекшеліктеріне мыналар жатады: реакциялық қозғалыстардың болу (Фаланг), католиктік шіркеудің көп әсері. Дефинициясы 2. Әзербайжан:fransız 3. Қырғыз:Francoism 4. Өзбек:frantsizm 5. Түрік:Francoism 6. Ағылшын:francism 7. Испан:francismo 8. Неміс:Francismus 9. Француз:francisme 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: франкизм | 0 |
| 329. | синерама | синерама | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Синерама (ағылшын. cinerama) – 1952 жылы АҚШ-да дайындалып жасалған панорамалы кинематографиялық жүйе. Дефинициясы
2. Әзербайжан: cinerama 3. Қырғыз: синерама 4. Өзбек: cinerama 5. Түрік: cinerama 6. Ағылшын: cinerama 7. Испан: cinerama 8. Неміс: Cinerama 9. Француз: cinerama 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. синерама – синерама | 0 |
| 330. | фотоэлемент | фотоэлемент | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фотоэлемент (фото – грек. ph'ōs (phōtós) – «жарық» + элемент – лат. elementum – «стихия», «бастапқы зат») – электрондық энергияны электр энергиясына айналдыратын электронды құрылғы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: fotosel 3. Қырғыз: фотоэлемент 4. Өзбек: fotosel 5. Түрік: fotosel 6. Ағылшын: photocell 7. Испан: fotocélula 8. Неміс: Fotozelle 9. Француз: cellule photoélectrique 10. Бекітілген нұсқасы: элемент – элемент 11. Заңнамадағы қолданысы: фотоэлемент – фотоэлемент 12. фотоэлемент – фотоэлемент | 0 |
| 331. | риторлық мектеп, шешендік мектеп | риторская школа | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. ( еж.-грек. ῥητωρική (τέχνη) – «шешенідік (өнер)» + лат. schola, еж.-грек. σχολή – «бос уақыт; кешігу, бос уақыттарда шұғылдану, оқу, дәріс, мектеп») — Ежелгі Грекияда б.э. дейінгі ІІІ ғ. – Римде б.э. дейінгі 1 ғ. ең жоғарғы гуманитарлық мектептің анағұрлым кең таралған түрі. Дефинициясы Риторлық мектепте риториканы — шешендік өнерді үйреткен. Жастар бұл мектепте мемлекеттік-саяси қызметке дайындала жүріп, риторика, құқықтану, философия, тарих, әдебиет және басқа да ғылым түрлерін оқыған. Антикалық білім беру жүйесінде риторикалық мектеп үшінші қадамды иеленген. Риторлық мектеп медициналық және философиядық мектептермен бәсекеге түсті. 2. Әзербайжан:ritorik məktəb 3. Қырғыз:ritorskaya мектеп 4. Өзбек:ritorik maktab 5. Түрік:retorik okulu 6. Ағылшын:rhetorical school 7. Испан:escuela retórica 8. Неміс:rhetorische Schule 9. Француз:école de rhétorique 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: александрийская школа - александрия мектебі (2018) 12. Ұсыныстар: шешендік мектеп | 0 |
| 332. | франкфурт мектебі | франкфуртская школа | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (нем. Frankfurter Schule) — XX ғасырсырдың 30-шы жылдарында Майндағы Франкфуртге пайда болып, 40-шы жылдардың соңы мен 70-ші жылдардың басында кеңінен таралған, 60-жылдардағы "марксистік қайта өрлеуде" маңызды рөл атқарған аса ықпалды неомарксистік бағыттардың бірі. Франкфурт мектебі марксизмді фрейдизммен біріктіруге талпынды. Осы тұрғыда ол "кейінгі капитализмді" сыни талдап, оның "фашизмидтыққа" бір табан жақындығын айқындады. "Авторитарлық жеке тұлға" мәселелеріне теориялық өңдеуде маңызды рөл атқарды. "Жаңа солшылдардың қозғалысын" идеологиялық қалыптастыруға атсалысты. Франкфурт мектебінің аса көрнекті өкілдері: М.Хоркхаймер, Т.Адорно, Г.Маркузе, Э.Фромм, Ю.Хабермас. Дефинициясы 2. Әзербайжан:frankfurt məktəbi 3. Қырғыз:Майне мектеп 4. Өзбек:frankfurt maktabi 5. Түрік:frankfurt okulu 6. Ағылшын:frankfurt school 7. Испан:escuela de frankfurt 8. Неміс:Frankfurter Schule 9. Француз:école de francfort 10. Заңнамадағы қолданысы: Франкфуртская школа-Франкфурт мектебі 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: франкфурт мектебі | 0 |
| 333. | синерезис | синерезис | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Синерезис (грек. synairesis – «сығылу», «азаю») – сұйық фазаның бөлінуімен қоса жүретін, кілкілдек пен жоғары молекулярлы дисперсті құрылымдар көлемінің өздігінен азаюы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: syneresis 3. Қырғыз: синерезис 4. Өзбек: sinergiya 5. Түрік: sinerezisi 6. Ағылшын: syneresis 7. Испан: sinéresis 8. Неміс: Synerese 9. Француз: synérèse 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: синерезис – синерезис
12. синерезис – синерезис | 0 |
| 334. | фотоэмиссия | фотоэмиссия | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фотоэмиссия (фото – грек. ph'ōs (phōtós) – «жарық» + эмиссия – лат. emissio – «шығарылым») – жарықтың әсерінен қатты немесе сұйық бетінен электрондардың шығарылуы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: fotomüseksiya 3. Қырғыз: фотоэмиссия 4. Өзбек: photoemission 5. Түрік: fotoemisyonu 6. Ағылшын: photoemission 7. Испан: fotoemisión 8. Неміс: Fotoemission 9. Француз: photoémission 10. Бекітілген нұсқасы: эмиссия – эмиссия, шығарылым 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. фотоэмиссия – фотоэмиссия | 0 |
| 335. | алауыздық | рознь | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. – 1. Дұшпандық, келіспеушілік, ұрысу. Дефинициясы 2. етістік тұрғысынан, қандай да бір нәрседен өзгеше, ұқсас жерлері жоқ. 2. Әзербайжан:qarşıdurma 3. Қырғыз:келишпестиктерге 4. Өзбек:kelishmovchilik 5. Түрік: anlaşmazlık 6. Ағылшын: discord 7. Испан: discordia 8. Неміс: Zwietracht 9. Француз: 10. Заңнамадағы қолданысы: рознь - алауыздық 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: алауыздық | 0 |
| 336. | француз философиясы | французская философия | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж.-грек. φιλοσοφία сөзбе сөз «даналықтану; даналыққа сүйіспеншілік») — француз тіліндегі философияға арналған атау. Француз философиясы адам және қоғам мәселелеріне бағдарланған (Руссо), көбіне әдеби нысанға ие (Сартр), авторлық жеке стильмен бейнеленген (Монтеня эссесі). Дефинициясы 2. Әзербайжан:Fransız fəlsəfəsi 3. Қырғыз:French философия 4. Өзбек:Fransuz falsafasi 5. Түрік:Fransız felsefesi 6. Ағылшын:French philosophy 7. Испан:Filosofia francesa 8. Неміс:Französische Philosophie 9. Француз:Philosophie française 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: француз философиясы | 0 |
| 337. | синклиноль | синклиноль | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Синклиноль немесе синклиналь (грек. συγκλίνω – «бірге саламын») – батыңқы пішінімен, қабаттардың өске қатысты еңкіштігімен әрі әлдеқайда жаңа қабаттардың өстік бөлікте және әлдеқайда ескілерінің қанаттарында жатуымен сипатталатын жер қыртысы қабаттарының қатпарлы бұралаңдарының түрі. Дефинициясы
2. Әзербайжан: sinxlinol 3. Қырғыз: синклиноль 4. Өзбек: sinklinol 5. Түрік: sinklinol 6. Ағылшын: synclinol 7. Испан: sinclinol 8. Неміс: Synclinol 9. Француз: synclinol 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. синклиноль – синклиноль | 0 |
| 338. | франклин | франклин | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Франклин (ағылш. franklin) – Айдың солтүстік жартышарында көрінетін жағындағы үлкен кратер. Дефинициясы
2. Әзербайжан: franklin 3. Қырғыз: франклин 4. Өзбек: franklin 5. Түрік: arazi sahibi 6. Ағылшын: franklin 7. Испан: franklin 8. Неміс: Franklin 9. Француз: franklin 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. франклин – франклин | 0 |
| 339. | әлеуметтiк рөл | роль социальная | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. ( франц. rôlе – «рөл, тізім, бүктеме қағаз» + лат. socialis – «достық, некелік, одақтық») – белгілі бір әлеуметтік ұстанымға ие жеке адам үшін нормативті қолданатын мінез-құлық үлгісі болып табылатын, салыстырмалы тұрақты және іштей байланысты әрекеттер жүйесі. Дефинициясы 2. Әзербайжан:sosial rolu 3. Қырғыз:коомдук ролу 4. Өзбек: ijtimoiy ahamiyatga ega 5. Түрік: sosyal rol 6. Ағылшын:social role 7. Испан:rol social 8. Неміс:soziale Rolle 9. Француз:rôle social 10. Заңнамадағы қолданысы: социальная роль-әлеумет орны 11. Бекітілген: политика социальная - әлеуметтiк саясат (2018) 12. Ұсыныстар: әлеуметтiк рөл | 0 |
| 340. | француз материализмі | французский материализм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. ( лат. māteriālis, одан ары māteria - «алғашқы заттек, материя») — XVII—XVIII ғғ. Франциядағы философиялық бағыт, қайта өрлеген эпикуреизмнен шабыт алған. Ортағасырдағы дағдарыс антикалық ойға, оның ішінде эпикуреизм философиясына деген қызығушылықты оятты. Сондай-ақ, саналы эгоизм де француз экономист-физиократтары ойының философиялық негізі болды. Дефинициясы 2. Әзербайжан:fransız materializmi 3. Қырғыз:French материализм 4. Өзбек:frantsuz materializmi 5. Түрік:fransız materyalizm 6. Ағылшын:french materialism 7. Испан:materialismo francés 8. Неміс:französischer Materialismus 9. Француз:matérialisme français 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: материализм – материализм (2018) 12. Ұсыныстар: француз материализмі | 0 |
| 341. | синоптика | синоптика | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Синоптика (грек. synopticos – «жаппай шола алатын») – метеорологияның ауа райы өзгерістеріне себепші болатын атмосфералық процестерді зерттейтін бөлімі. Дефинициясы
2. Әзербайжан: avtomatlaşdırıcı 3. Қырғыз: синоптика 4. Өзбек: forecaster 5. Түрік: hava tahmin 6. Ағылшын: synoptics 7. Испан: pronosticador 8. Неміс: Prognostiker 9. Француз: prévisionniste 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: синоптика – синоптика 12. синоптика – синоптика | 0 |
| 342. | фрейалит | фрейалит | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фрейалит (грек. λίθος – «тас») – минералды тас. Дефинициясы
2. Әзербайжан: freyalite 3. Қырғыз: фрейалит 4. Өзбек: freyalit 5. Түрік: freyalit 6. Ағылшын: freyalite 7. Испан: freialita 8. Неміс: Freyalit 9. Француз: freyalite 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. фрейалит – фрейалит | 0 |
| 343. | романтикалық мектеп | романтическая школа | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (франц. romantique – «романтикалық» + лат. schola, еж.-грек. σχολή – «бос уақыт; кешігу, бос уақыттарда шұғылдану, оқу, дәріс, мектеп») — XIX ғ. екінші он жылдығының соңында кейінгі классицизмнің реакцияшылдығына қарсы шұғыл күрес кезінде Франция өнерінде пайда болған романтикалық бағыт. Дефинициясы 2. Әзербайжан:romantik məktəb 3. Қырғыз:романтикалык мектеп 4. Өзбек:romantik maktab 5. Түрік:romantik okul 6. Ағылшын:romantic school 7. Испан:escuela romantica 8. Неміс:romantische Schule 9. Француз:école romantique 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: александрийская школа - александрия мектебі (2018) 12. Ұсыныстар: романтикалық мектеп | 0 |
| 344. | фундаментализм | фундаментализм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. fundamentum - «іргетас, негіздеме») - бастапқыда протестантизмдегі либералдық протестанттық рационализмге қарсы бағытталған шектен шыққан консервативті ағым. 1910 жылдары АҚШ-тың оңтүстік штаттарында қалыптасты, інжілге (Библияға) кез келген сыни көзқарасты көтермей, оны жаңаша түсіндіруге талпынғандарды үзілді-кесілді мойындамады. Кейін келе бұл ұғым басқа діни, әлеуметтік, саяси басқа да қағидаларға кез келген радикалды - консервативті қатынасты білдірді. Дефинициясы 2. Әзербайжан:fundamentalizm 3. Қырғыз:таратуу 4. Өзбек:fundamentalizm 5. Түрік:aşırı tutuculuk 6. Ағылшын:fundamentalism 7. Испан:fundamentalismo 8. Неміс:Fundamentalismus 9. Француз:fondamentalisme 10. Заңнамадағы қолданысы: фундаментализм - фундаментализм 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: фундаментализм | 0 |
| 345. | синхронскоп | синхроноскоп | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Синхронскоп (синхрон – грек. σύγχρονος «бір мезгілде» + скопия – грек. σκοπέω – «қараймын») – екі синхронды генератордың кернеу фазаларының нақты келуін әрі жиіліктердің теңдік сәтін анықтауға арналған құрылғы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: synchroscope 3. Қырғыз: синхроноскоп 4. Өзбек: sinxronizm 5. Түрік: senkronoskop 6. Ағылшын: synchroscope 7. Испан: sincroscopio 8. Неміс: Synchroskop 9. Француз: synchroscope 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: синхроноскоп – синхроноскоп 12. синхроноскоп – синхронскоп | 0 |
| 346. | фреон | фреон | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фреон (ағылш. freeze – «салқындату») – хладагентор, пропеллер, шымыр агенттер, еріткіштер ретінде қолданылатын қаныққан алифаттық фтор құрамындағы көмірсутектер тобының техникалық атауы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: freon 3. Қырғыз: фреон 4. Өзбек: freon 5. Түрік: freon 6. Ағылшын: freon 7. Испан: freón 8. Неміс: Freon 9. Француз: fréon 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: фреон – фреон 12. фреон – фреон | 0 |
| 347. | романтикалық ұлтшылдық, ұлтжандылық | романтический национализм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы 1. (франц. romantique – «романтикалық» + нем. Volkstum — «халық») — романтизмнің соңғы фазасына тән ұлттық өткен өмір мен мәдениетті артық көруге деген талпыныс. Дефинициясы 2. Әзербайжан:romantik millətçilik 3. Қырғыз:романтикалык улутчулдук 4. Өзбек:romantik millatchilik 5. Түрік:romantik milliyetçilik 6. Ағылшын:romantic nation alism 7. Испан:nacionalismo romantico 8. Неміс:romantischer Nationalismus 9. Француз:nationalisme romantique 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: неонационализм – неонационализм (2018) 12. Ұсыныстар: романтикалық ұлтшылдық | 0 |
| 348. | іргелі онтология | фундаментальная онтология | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. fundamentum - «іргетас, негіздеме» + еж.-грек. ὄν (ὄντος) - «нағыхз» және еж.-грек. λόγος - «сөз, сөйлеу, ақыл; пікір») — Хайдеггерге оның Гуссерлмен бірге таза онтологиялық категорияларды дамытқан феноменологияны түсіндіру шешіміне әкелген жоба. Дефинициясы 2. Әзербайжан:fundamental ontologiya 3. Қырғыз:негизги онтологияга 4. Өзбек:fundamental ontologiya 5. Түрік:temel ontoloji 6. Ағылшын:fundamental ontology 7. Испан:ontología fundamental 8. Неміс:grundlegende Ontologie 9. Француз:ontologie fondamentale 10. Заңнамадағы қолданысы: Фундаментальная онтология- фундаменталды онтологиясы 11. Бекітілген: онтология – онтология (2018) 12. Ұсыныстар: іргелі онтология | 0 |
| 349. | скаленэдр | скаленоэдр | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Скаленэдр (скален – грек. σκαληνος (скаленос) – «қисық, тегіс емес» + эдр – грек. ἕδρα – «негіз», «қыр») – түрлі жақты тең үшбұрыштардан тұратын, тригоналды және тетрагоналды сингониялардың тұйық қарапайым кристаллграфиялық пішіні. Дефинициясы
2. Әзербайжан: ölçü 3. Қырғыз: скаленоэдр 4. Өзбек: o'lchamli shkala 5. Түрік: skalenoedr 6. Ағылшын: scaleanohedron 7. Испан: coseanohedron 8. Неміс: Scaleanohedron 9. Француз: o'lchamli shkala 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. скаленоэдр – скаленэдр | 0 |
| 350. | фригория | фригория | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фригория (лат. frigus – «суық») – тоңазытқышта пайдаланылатын жылудың қосымша жүйелік саны. Дефинициясы
2. Әзербайжан: frigorik 3. Қырғыз: фригория 4. Өзбек: frigorik 5. Түрік: frigoriler 6. Ағылшын: frigory 7. Испан: frigory 8. Неміс: Frigory 9. Француз: frigory 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. фригория – фригория | 0 |
| 351. | роялизм | роялизм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (фр. Royal, грек. «аяқталу») – Патша билігінің идеяларын ұстанушылық. Дефинициясы 2. Әзербайжан:royalizm 3. Қырғыз: royalism 4. Өзбек: royalizm 5. Түрік: kralcılık 6. Ағылшын: royalism 7. Испан: realismo 8. Неміс: Royalismus 9. Француз: le royalisme 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: роялизм | 0 |
| 352. | іргелі білімдер | фундаментальные знания | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. fundamentum - «іргетас, негіздеме») - Зерттеу болашақта жүзеге асады деп есептелінген ғылымдар; табиғат туралы және оның негізін құрайтын процестер мен құбылыстар туралы түсінігіңізді түбегейлі өзгертуге қабілетті білімдер. Іргелі білімдерге ғарыштың бөлшектері ретіндегі ғарыштың пайда болуы, эволюциясы мен құрылысы туралы білімдер: жылу, электр, электрмагнитті және ғарыш пен ғаламшар нысандарының гравитациялық алаңдары туралы; өмір феномені, тіршілік иелерінің генотиптерін кодтау және тұқымқуалаушылықтың берілуі туралы және т.б. қамтылған. Дефинициясы 2. Әзербайжан:fundamental bilik 3. Қырғыз:негизги билим 4. Өзбек:asosiy bilimlar 5. Түрік:temel bilgi 6. Ағылшын:fundamental knowledge 7. Испан:conocimiento fundamental 8. Неміс:grundlegendes Wissen 9. Француз:connaissances fondamentales 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: іргелі білімдер | 0 |
| 353. | скаляр | скаляр | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Скаляр (скаляр – лат. scalaris «баспалдақты») – әр мәні бір ғана санмен өрнектеле алатын шама. Дефинициясы
2. Әзербайжан: skalar 3. Қырғыз: скаляр 4. Өзбек: skalar 5. Түрік: sayısal 6. Ағылшын: scalar 7. Испан: escalar 8. Неміс: Skalar 9. Француз: scalaire 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: скаляр – скаляр 12. скаляр – скаляр | 0 |
| 354. | фронтолиз | фронтолиз | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фронтолиз (фронт – лат. frons (frontis) – «маңдай», «шеке», «алдыңғы жақ» + лиз – грек. lýsis – «ыдырау», «еру», «шашылу») – атмосфералық фронттың бұлдырауы немесе жоғалуы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: önoliz 3. Қырғыз: фронтолиз 4. Өзбек: oldoliz 5. Түрік: frontolysis 6. Ағылшын: frontolysis 7. Испан: frontolisis 8. Неміс: Frontolyse 9. Француз: frontolyse 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. фронтолиз – фронтолиз | 0 |
| 355. | саяси басшылық | руководство политическое | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж.-грек. πολιτική – «мемлекеттік қызмет») — 1) Саяси салада жүзеге асырылатын стратегиялық және тактикалық жоспарларды орындауға, саяси үрдістерді бір орталықтан басқаруға бағытталған қоғамдық қызмет түрі. Саяси тәжірибеде саяси шешімдерді қабылдау мен жүзеге асыруға байланысты саяси басшылықты реттеуші-басқарушылық деп анықтайды. Саяси басшылықты жүзеге асырушы субъектілер тұрғысынан оны жеке, элитарлық-корпоративтік және институционалдық деп бөледі. Дефинициясы 2) Тікелей немесе сатылы құрылымдар арқылы саяси қызметті ұйымдастыруға, бағыттауға және түзетуге, стратегия мен тактиканы дайындауға құзырлары бар адамдар тобы немесе органдар жүйесі. 2. Әзербайжан:siyasi rəhbərlik 3. Қырғыз:саясий жетекчилиги 4. Өзбек: siyosiy etakchilik 5. Түрік: siyasal liderlik 6. Ағылшын:political leadership 7. Испан:liderazgo político 8. Неміс:politische Führung 9. Француз:leadership politique 10. Заңнамадағы қолданысы: политическое руководство-саяси басқару 11. Бекітілген: руководство – басшылық (2016); политическое управление - саяси басқару (2018) 12. Ұсыныстар: саяси басшылық | 0 |
| 356. | іргелі ғылымдар | фундаментальные науки | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. fundamentum - «іргетас, негіздеме») —негіз болатын құбылыстарды (оның ішінде, ақыл жетерлік) теория және эксперимент жүзінде ғылыми зерттеуді білдіретін және сол арқылы түсіндірілетін процестердің нысанына, құрылымына, құрамына, құрылысына және қасиетіне, оның өтуі барысына жауапты және оларды басқаратын заңдылықтарды іздеу. Дефинициясы 2. Әзербайжан:əsas elmlər 3. Қырғыз:негизги билимдер 4. Өзбек:Asosiy fanlar 5. Түрік:temel bilimler 6. Ағылшын:basic sciences 7. Испан:ciencias basicas 8. Неміс:Grundlagenwissenschaften 9. Француз:sciences fondamentales 10. Заңнамадағы қолданысы: фундаментальной науки -іргелі ғылымдар 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: іргелі ғылымдар | 0 |
| 357. | скандий | скандий | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Скандий (лат. Scandіum, Sc) – элементтердің периодтық жүйесінің ІІІ тобындағы химиялық элемент. Бір тұрақты табиғи изотопы 45Sc бар. Дефинициясы
2. Әзербайжан: skandium 3. Қырғыз: скандий 4. Өзбек: skandium 5. Түрік: skandiyum 6. Ағылшын: scandium 7. Испан: escandio 8. Неміс: Scandium 9. Француз: scandium 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: скандий – скандий 12. скандий – скандий | 0 |
| 358. | халцедон | халцедон | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Халцедон (грек. chalkēd'ōn – Халкидон) – жартылай бағалы тас, кварц түрі. Дефинициясы
2. Әзербайжан: kalsedoniya 3. Қырғыз: халцедон 4. Өзбек: kalsedoniy 5. Түрік: alaca akik 6. Ағылшын: chalcedony 7. Испан: calcedonia 8. Неміс: Chalcedon 9. Француз: calcédoine 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: халцедон – халцедон 12. халцедон – халцедон | 0 |
| 359. | ескiшілдік, қасаң қалып | рутина | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (франц. Routine – «сөзбе-сөз. даңғыл жол, тәсілқойлық») – Кертартпалық, белгіленген үлгімен немесе механикалық әдетке айналған белгілі дағдылармен құл сияқты жүру. Дефинициясы 2. Әзербайжан:müntəzəm 3. Қырғыз:орнотулган тартип 4. Өзбек:muntazam 5. Түрік: rutin 6. Ағылшын: routine 7. Испан: rutina 8. Неміс: Routine 9. Француз: la routine 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: қасаң қалып | 0 |
| 360. | функционализм | функционализм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. ( лат. fonctio – «жүзеге асырылу, орындалу») – қазіргі сана философиясындағы озық теориялардың бірі, ол сәйкестік теориясы мен бихевиоризмге балама ретінде пайда болды. Дефинициясы 2. Әзербайжан:funksionalizm 3. Қырғыз:functionalism 4. Өзбек:funktsionalizm 5. Түрік:işlevselcilik 6. Ағылшын:functionalism 7. Испан:funcionalismo 8. Неміс:Funktionalismus 9. Француз:le fonctionnalisme 10. Заңнамадағы қолданысы: функционализм- функционализм 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: функционализм | 0 |
| 361. | скептрон | скептрон | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Скептрон немесе сцептрон – 100 гц пен 100 кгц арасындағы жиілік диапазонындағы спектрлік уақыттық белгілер бойынша күрделі электр сигналдарын талдауға арналған оптикалық электронды аспап. Дефинициясы
2. Әзербайжан: skeptron 3. Қырғыз: скептрон 4. Өзбек: skeptron 5. Түрік: skeptron 6. Ағылшын: skeptron 7. Испан: skeptron 8. Неміс: Skeptron 9. Француз: skeptron 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: скептрон – скептрон
12. скептрон – скептрон | 0 |
| 362. | характерограф | характерограф | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Характерограф (характер – грек. χαρακτηρ – «ерекшелік» + граф – грек. γραφω – «жазамын») – электрондық құрылғылар мен компоненттердің сипаттамаларын бақылауға және зерттеуге арналған құрылғылардың жалпы атауы, осы құрылғылардағы өлшеу туралы ақпарат әдетте экранда көрсетіледі. Дефинициясы
2. Әзербайжан: xarakter yazıçısı 3. Қырғыз: характерограф 4. Өзбек: belgilar yozuvchisi 5. Түрік: karakter yazarı 6. Ағылшын: character writer 7. Испан: escritor de personajes 8. Неміс: Zeichenschreiber 9. Француз: auteur de caractères 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: характерограф – характерограф 12. характерограф – характерограф | 0 |
| 363. | сабеизм | сабеизм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (жаңа-лат. – «Сабеи жалқы есімі») — жұлдыз культі болып табылатын астролатрия ағымдарының бірі; жұлдыздарға бас ию, аспан шырақтарына табыну. Сабеизм деген атауды сабейлердің діні мен сабилердің дінін араластыруға негізделген ғылым қалыптастырған. Дефинициясы 2. Әзербайжан:Sabeizm 3. Қырғыз:sabeizm 4. Өзбек:Sabaizm 5. Түрік:sabeizm 6. Ағылшын:Sabeism 7. Испан:Saberismo 8. Неміс: Sabeism 9. Француз: Sabéisme 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: сабеизм | 0 |
| 364. | фурия | фурия | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Фурии — Ежелгі Грек мифологиясында кек алу құдайы; Ежелгі Грек мифологиясындағы эринияларға сәйкес келеді. Дефинициясы · Фурия — қазмыр, зұлым әйел · Фурия, Джакомо (итал. Giacomo Furia) — итальяндық актёр, сценарий жазушы. · «Фурия» (укр. «Фурія») — украиндық пилотсыз авиациялық кешен. · Фурия (ағылш. Furya) — ойдан шығарылған ғаламшар. Сюжет бойынша Риддиктің отаны. 2. Әзербайжан:qəzəbi 3. Қырғыз:каар 4. Өзбек:g'azabi 5. Түрік:öfke 6. Ағылшын:fury 7. Испан:furia 8. Неміс:Wut 9. Француз:fureur 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: фурия | 0 |
| 365. | скиатрон | скиатрон | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Скиатрон (грек. skia – «көлеңке» + трон – көне грек. θρόνος «жоғары орындық; тақ») –қараңғылық жазбасы (экрандағы кесін ақ фондағы қара жолақтардан тұрады) бар индикаторлы электронды-сәулелі аспап. Дефинициясы
2. Әзербайжан: skiatron 3. Қырғыз: скиатрон 4. Өзбек: skiatron 5. Түрік: skiatron 6. Ағылшын: skiatron 7. Испан: skiatron 8. Неміс: Skiatron 9. Француз: skiatron 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: скиатрон – скиатрон 12. скиатрон – скиатрон | 0 |
| 366. | хондра | хондра | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Хондра (грек. chóndros – «бидай дәні») – тас метеоритіндегі жылдам салқындатылған силикатты минералдардың аздаған сфералық бөлшектері. Дефинициясы
2. Әзербайжан: xondra 3. Қырғыз: хондра 4. Өзбек: chondra 5. Түрік: kondrit 6. Ағылшын: chondra 7. Испан: chondra 8. Неміс: Chondra 9. Француз: chondra 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. хондра – хондра | 0 |
| 367. | сакралдану, киелілену | сакрализация | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы2. Әзербайжан:gizlətmə Дефинициясы1. (лат. sacro — «дәріптеу, киелі деп тану») — сыртқы әлемнің нысандары мен оқиғаларын, сондай-ақ, ақыл-ой бейнелерін, сценарийлерді, бейвербалды символдарды, іс-әрекеттерді, сөздерді және т.б. қасиетті мағына беру арқылы киелі нәрсеге айналдыру, алғашқы қауымдық популяцияда әлемді түсінудің қалдық, ежелгі формаларын қалыптастыруды қамтамасыз ету. . 3. Қырғыз:sacralization 4. Өзбек:saqralish 5. Түрік: kutsanmasını öngörmez 6. Ағылшын: sacralization 7. Испан: sacralización 8. Неміс: Sakralisierung 9. Француз: sacralisation 10. Заңнамадағы қолданысы: сакрализация- сакрализация 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: сакралдану | 0 |
| 368. | фурьершiлдiк | фурьеризм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. - Утопиялық социализм ілімдерінің бірі. Дефинициясы 2. Әзербайжан:Fourierizm 3. Қырғыз:Fourierism 4. Өзбек:Fourierizm 5. Түрік:Fouriercilik 6. Ағылшын:Fourierism 7. Испан:Fourierismo 8. Неміс:Fourierismus 9. Француз:Fouriérisme 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: фурьершiлдiк | 0 |
| 369. | склерометр | склерометр | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Склерометр (склерос – грек. σκλερος (skleros) – «қатты» + метр – грек. μέτρον – «өлшеу») – материалдардың қаттылығын анықтауға арналған аспап. Дефинициясы
2. Әзербайжан: sklerometre 3. Қырғыз: склерометр 4. Өзбек: sklerometr 5. Түрік: sclerometer 6. Ағылшын: sclerometer 7. Испан: esclerómetro 8. Неміс: Sklerometer 9. Француз: scléromètre 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: склерометр – склерометр 12. склерометр – склерометр | 0 |
| 370. | хроматограмма | хроматограмма | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Хроматограмма (хромат – грек. χρῶμα – «түс» + грамма – ргек. grámma – «жазба», «жазу белгісі») – хроматографиялық процестің графикалық нәтижесі бейнеленетін карта. Дефинициясы
2. Әзербайжан: kromatogram 3. Қырғыз: хроматограмма 4. Өзбек: kromatogram 5. Түрік: kromatogram 6. Ағылшын: chromatogram 7. Испан: cromatograma 8. Неміс: Chromatogramm 9. Француз: chromatogramme 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. хроматограмма – хроматограмма | 0 |
| 371. | өзара сын | самокритика | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы 1. (еж.-грек. κριτική – «пайым, сын») — өзіңнің бойыңдағы қателіктерден кемшіліктерді анықтау, өз қызметіңдегі, өзіңнің ойлау және өзіңді ұстау кезінде жағымсыз жақтарды талқылау және бағалау. Дефинициясы 2. Әзербайжан:öz-özünə tənqid 3. Қырғыз:өзүн-өзү сын 4. Өзбек: o'zini tanqid qilish 5. Түрік: özeleştiri 6. Ағылшын: self-criticism 7. Испан: autocrítica 8. Неміс: Selbstkritik 9. Француз: autocritique 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: өзіндік сын | 0 |
| 372. | футурология | футурология | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. futurum – «болашақ», гр. logos – «ілім») — 1943 жылы неміс әлеуметтанушысы О. Флехтгейм «идеология» мен «утопияға» қарсы қойған «болашақтың объективті философиясының» тұжырымдамасы. 1960-шы жылы бұл ұғым қайта жанданып, кеңінен таралды және бірнеше мәнге ие болды: 1) болашақ жайлы ғылым немесе болашақтың әңгімесі; 2) болжау мен болжаушылықтың бейнелі синонимі ретінде; 3) болашақ жайлы әдебиет - ғылыми, публицистикалық. Ұғымның көп мәнділігіне орай ол тек болашақты зерттеудің бейнелі синонимі ретінде ғана сақталып қалды. Дефинициясы 2. Әзербайжан:futuroloji 3. Қырғыз:futurology 4. Өзбек:Futurologiya 5. Түрік:gelecekbilim 6. Ағылшын:futurology 7. Испан:futurología 8. Неміс:Zukunftsforschung 9. Француз:la futurologie 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: футурология | 0 |
| 373. | склерометрия | склерометрия | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Склерометрия (склеро – грек. σκλερος (skleros) – «қатты» + метр – грек. μέτρον – «өлшеу») – әртүрлі материалдардың зерттейтін физиканың бөлімі. Дефинициясы
2. Әзербайжан: sklerometri 3. Қырғыз: склерометрия 4. Өзбек: sklerometriya 5. Түрік: sclerometry 6. Ағылшын: sclerometry 7. Испан: esclerometría 8. Неміс: Sklerometrie 9. Француз: sclérométrie 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: склерометр – склерометр 12. склерометрия – склерометрия | 0 |
| 374. | хромоген | хромоген | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Хромоген (хрома – грек. chroma – «түс» + ген – грек. genos – «тұқым») – хромосомада ораласқан ген, яғни ядролық геномның құрамына кіреді. Дефинициясы
2. Әзербайжан: kromojen 3. Қырғыз: хромоген 4. Өзбек: kromogen 5. Түрік: kromojen 6. Ағылшын: chromogen 7. Испан: cromógeno 8. Неміс: Chromogen 9. Француз: chromogène 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. хромоген – хромоген | 0 |
| 375. | санкхья | санкхья | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (санскр. संख्या, saṃkhyā IAST — «аударым») — негізін Капила құраған үнділік дуализм философиясы. Әлемде екі бастау бар: пракрити (материя) және пуруша (рух). Санкхьи философиясының мақсаты — рухты материядан бөліп алу. Дефинициясы 2. Әзербайжан:Samhya 3. Қырғыз:Жыйынтыктардын саны 4. Өзбек: Samxya 5. Түрік: Sankhya 6. Ағылшын: Samkhya 7. Испан: Samkhya 8. Неміс: Samkhya 9. Француз: Samkhya 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: санкхья | 0 |
| 376. | харакири | харакири | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Хараки́ри (жап. 腹切り) немесе сэппуку (жап. 切腹) (нағыз. «ішті жару») — салттық өзін-өзі құрсағын жарып өлтіру, Жапонияның орта ғасырлық самурай жауынгерлерінде қабылданған дәстүр. Дефинициясы 2. Әзербайжан:hara-kiri 3. Қырғыз:сот 4. Өзбек:hara-kiri 5. Түрік:harakiri 6. Ағылшын:hara-kiri 7. Испан:hara-kiri 8. Неміс:Harakiri 9. Француз:hara-kiri 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: харакири | 0 |
| 377. | сольват | сольват | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Сольват (лат. solvo «ерітемін») – сольватация нәтижесінде түзілетін молекулярлы агрегаттар сольваттар (суда жүрсе – гидраттар) деп аталады. Дефинициясы
2. Әзербайжан: solvate 3. Қырғыз: сольват 4. Өзбек: solvati 5. Түрік: solvat 6. Ағылшын: solvate 7. Испан: solvato 8. Неміс: solvatisieren 9. Француз: solvater 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: сольватация – сольватация 12. сольват – сольват | 0 |
| 378. | хромометрия | хромометрия | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Хромометрия (хрома – грек. chroma – «түс» + метр – грек. métron – «өлшем») – стандартты ерітінділерде хром тұзы қолданылуымен негізделетін тәсіл. Дефинициясы
2. Әзербайжан: xromometriya 3. Қырғыз: хромометрия 4. Өзбек: xromometriya 5. Түрік: chromometer 6. Ағылшын: chromometry 7. Испан: cromometría 8. Неміс: Chromometrie 9. Француз: chromométrie 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. хромометрия – хромометрия | 0 |
| 379. | сансара | сансара | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (санскр. संसार, saṃsāra IAST – «адасушылық, жиһанкездік») — үнді философиясы мен дінінің негізгі концепцияларының бірі. Сансара бойынша тіршіліктің түрлерінің бәрі бір-бірімен тығыз байланысты және бір-біріне айналу мүмкіншілігіне ие. Үнемі өзгеріске ұшырап отыратын әлемде заттардың негізі, мәні ешқашан жойылмайды, тек бір түрден екінші түрге ұдайы өтіп отырады. Сансара концепциясы бойынша, өлім өмірге қарсы қойылған зауал емес, өлім - өмірдің басқа түрлеріне өту жолы. Дефинициясы 2. Әзербайжан:sansara 3. Қырғыз:Сансара 4. Өзбек:sansara 5. Түрік:samsara 6. Ағылшын:sansara 7. Испан: sansara 8. Неміс: Sansara 9. Француз: sansara 10. Заңнамадағы қолданысы: Сансара - Сансара 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: сансара | 0 |
| 380. | ұлттық сипат | характер национальный | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж.-грек. χαρακτήρ - «сызба, белгі, нышан» + + нем. Volkstum — «халық») — белгілі бір ұлттық (этностық) қауымдастық мүшелеріне тән тұрақты ерекшеліктер, әлемді, іс-әрекет уәждемелерін (идея, мүдде, дін) түйсіну ерекшеліктері. Ұлттық сипат дегеніміз – ең алдымен, әлеуметтік мәдени (моральдық) нормалардың жүйесі болып табылады. Дефинициясы 2. Әзербайжан:milli xarakter 3. Қырғыз:улуттук мүнөзү 4. Өзбек:milliy xarakterga ega 5. Түрік:ulusal karakter 6. Ағылшын:national character 7. Испан:caracter nacional 8. Неміс:nationaler Charakter 9. Француз:caractère national 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: характер - Мінез, сипат, характер (1971-1981) 12. Ұсыныстар: ұлттық сипат | 0 |
| 381. | сольватация | сольватация | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Сольватация (лат. solvo – «ерітемін») – еріген зат пен еріткіштің бөлшектері (иондары, молекулалары) арасындағы электрстатикалық өзара әрекеттесу. Дефинициясы
2. Әзербайжан: solvasiya 3. Қырғыз: сольватация 4. Өзбек: hal qilish 5. Түрік: solvation 6. Ағылшын: solvation 7. Испан: solvatación 8. Неміс: Solvatation 9. Француз: la solvatation 10. Бекітілген нұсқасы: 11. Заңнамадағы қолданысы: сольватация – сольватация 12. сольватация – сольватация | 0 |
| 382. | хронаксия | хронаксия | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Хронаксия (хронос – грек. chrónos – «уақыт» + аксия – грек. axía – «баға», «өлшем») – бұлшықет немесе жүйке тінін тұрақты электр тогымен екі есе күш шамадан қозғалтуға қажетті ең аз уақыт. Дефинициясы
2. Әзербайжан: xronokiya 3. Қырғыз: хронаксия 4. Өзбек: xronoksiyada 5. Түрік: chronaxia 6. Ағылшын: chronaxia 7. Испан: cronaxia 8. Неміс: Chronaxie 9. Француз: chronaxie 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. хронаксия – хронаксия | 0 |
| 383. | санскарлар | санскары | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (санскр. संस्कार, saṃskāra IAST) — Барлық адамдар, әсіресе, екі рет туылғандар аралық әдет-ғұрып болып табылатын және үндістердің өмірінде медитациясының бірнеше кезеңдерін белгілейтін әртүрлі рухани таным, қоршаған орта және өзіңнің денең мен өз ойларың Дхарма және әділ өмір туралы ведалық нақыл сөзге сәйкес құдайларға, ата-бабаларға және сақтаушыларға бірқатар құрбан шалуы тиіс. Дефинициясы 2. Әзербайжан:şansçılar 3. Қырғыз:Sanskar 4. Өзбек:sarguzashtlar 5. Түрік: Sanskar 6. Ағылшын: sanscars 7. Испан: sanscars 8. Неміс: Sanscars 9. Француз: sanscars 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: санскарлар | 0 |
| 384. | ықпалды билік | харизматическая власть | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж.-грек. χάρισμα - «қайырымдылық, құдайдың берген сыйы») - Белгілі бір тұлғаның батылдығына қасиеттілік беруге немесе оған лайықты түрде еліктеуге негізделеді, сондай-ақ, нормативтік паттерндерге, сол жеке тұлға жасаған немесе нұсқау берген бұйрықтарға негізделеді. Дефинициясы 2. Әзербайжан:xarizmatik güc 3. Қырғыз:харизматикалык бийлик 4. Өзбек:xarizmatik kuch 5. Түрік:karizmatik güç 6. Ағылшын:charismatic power 7. Испан:poder carismático 8. Неміс:charismatische Kraft 9. Француз:pouvoir charismatique 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: ықпалды билік | 0 |
| 385. | сольволиз | сольволиз | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Сольволиз (сольво – лат. solvo – «ерітемін» + лиз – грек. lysis «ыдырау, еру») – еріген зат пен еріткіш арасындағы айырбас ыдырау реакциясы. Судағы сольволиз – гидролиз. Дефинициясы
2. Әзербайжан: solvoliz 3. Қырғыз: сольволиз 4. Өзбек: solvoliz 5. Түрік: solvoliziyle 6. Ағылшын: solvolysis 7. Испан: solvolisis 8. Неміс: Solvolyse 9. Француз: solvolyse 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. сольволиз – сольволиз | 0 |
| 386. | хронотрон | хронотрон | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Хронотрон (хронос – грек. chrónos – «уақыт» + трон – грек. thrónos – «тақ», «орындық») – ион масссасына тәуелді уақыт. Дефинициясы
2. Әзербайжан: xronotron 3. Қырғыз: хронотрон 4. Өзбек: xronotron 5. Түрік: chronotron 6. Ағылшын: chronotron 7. Испан: cronotrón 8. Неміс: Chronotron 9. Француз: chronotron 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. хронотрон – хронотрон | 0 |
| 387. | сатва | сатва | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы 1. (санскр. सत्त्व, sattva IAST — «тазалық», «таза»; сөзбе-сөз аудармасы: «өмір сүру, шындық») — гунның, мейірімділіктің болмысы, индуизм философиясында, оның ішінде индуизмнің алты ортодоксальді философиялық жүйесінің бірі санкхьи философиясындағы үш табиғат гунының бірі. Саттва, раджас және тамас сияқты үш гунның ішіндегі саттва материалдық табиғаттың ең таза әрі көтеріңкі сапасы болып табылады. Сондай-ақ, термин буддизм философиясында да қолданылады. Дефинициясы 2. Әзербайжан:satva 3. Қырғыз:sattva 4. Өзбек:satva 5. Түрік: Sattva 6. Ағылшын: satva 7. Испан: satva 8. Неміс: Satva 9. Француз: Satva 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: сатва | 0 |
| 388. | харизмалы тұлға, көсем кісі | харизматическая личность | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. charisma – «қайырымдылық, құдайдың берген сыйы») — әлеуметтік түйсік және өзара әрекет ету феномені. Харизмалы тұлғаға топтың немесе оның мүшелерінің барлық жетістіктері телінеді, ал сәтсіздіктердің бәрі жолдағы уақыша аялдама ретінде түсіндіріледі. Дефинициясы 2. Әзербайжан:xarizmatik şəxsiyyət 3. Қырғыз:харизмалуу инсан 4. Өзбек:muloyim shaxsiyat 5. Түрік:karizmatik kişilik 6. Ағылшын:charismatic personality 7. Испан:personalidad carismática 8. Неміс:charismatische Persönlichkeit 9. Француз:personnalité charismatique 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: харизмалы тұлға | 0 |
| 389. | спектргелиограф | спектрогелиограф | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Спектргелиограф (спектр – латын. spektrum «елестету, бейне» + гелио – грек. helios – күн + граф – грек. γράφω «жазамын, сурет саламын; сипатаймын») – монохроматикалық жарықта (әдетте сутектің немесе кальцийді сәуле шығару жолақтарында) Күнді суретке түсіруге арналған астрофизикалық құрылғы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: spektrometr 3. Қырғыз: спектроболограф 4. Өзбек: spektrometr 5. Түрік: spektrobolograf 6. Ағылшын: spectrometer 7. Испан: espectrómetro 8. Неміс: Spektrometer 9. Француз: spectromètre 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. спектрогелиограф – спектргелиограф | 0 |
| 390. | хронофотография | хронофотография | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Хронофотография (хронос – грек. chrónos – «уақыт» + фото – грек. ph'ōs (phōtós) – «жарық» + граф – грек. gráphō – «жазамын») – уақыттың қысқа интервалдарында жеке фазаларын суретке түсіру арқылы объектінің қозғалысын жазуға мүмкіндік беретін фотосурет түрі. Дефинициясы
2. Әзербайжан: xronofotoqrafiya 3. Қырғыз: хронофотография 4. Өзбек: kronofotografiya 5. Түрік: chronophotography 6. Ағылшын: chronophotography 7. Испан: cronofotografía 8. Неміс: Chronofotografie 9. Француз: chronophotographie 10. Бекітілген нұсқасы: фотография – фотография 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. хронофотография – хронофотография | 0 |
| 391. | сатисфакция | сатисфакция | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы 1. (лат. satis — «жеткілікті» және лат. facere — «жасау, орындау») – шамамен алғанда, қанағаттану деген мағынаны білдіреді, тағы бір нұсқасы (лат. satisfactio — «қанағаттану») — ар-намысқа тіл тигізгеннен қанағаттану. Дефинициясы 2. Әзербайжан:məmnunluq 3. Қырғыз:канааттануу 4. Өзбек:qoniqish 5. Түрік:memnuniyet 6. Ағылшын:satisfaction 7. Испан:satisfacción 8. Неміс: Zufriedenheit 9. Француз: la satisfaction 10. Заңнамадағы қолданысы: сатисфакция- сатисфакция 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: сатисфакция | 0 |
| 392. | харизмалы көшбасшы | харизматический лидер | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. charisma – «қайырымдылық, құдайдың берген сыйы» + ағыл. leader - «бастайтын адам») — ерекше жеке тұлғалық қасиеті болып табылатын харизмасының арқасында белгілі бір әлеуметтік топты басқаратын адам. Дефинициясы 2. Әзербайжан:xarizmatik lideri 3. Қырғыз:абройлуу лидер 4. Өзбек:muloyim rahbari 5. Түрік:karizmatik lider 6. Ағылшын:charismatic leader 7. Испан:líder carismático 8. Неміс:charismatischer Führer 9. Француз:leader charismatique 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: лидер - лидер; көшбасшы; бастаушы; топбасшы; топбастаушы (2014) 12. Ұсыныстар: харизмалы көшбасшы | 0 |
| 393. | спектргелиоскоп | спектрогелиоскоп | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Спектргелиоскоп (спектр – латын. spektrum «елестету, бейне» + гелио – грек. helios – күн + скоп – көне грек. σκοπέω «қараймын») – монохроматикалық жарықта Күнді визуалды бақылау үшін арналған спектрлік астрономиялық аспап. Дефинициясы
2. Әзербайжан: spektroelektor 3. Қырғыз: спектрогелиоскоп 4. Өзбек: spektroelektografiya 5. Түрік: Spectrohelioscope 6. Ағылшын: spectrohelioscope 7. Испан: espectrohelioscopio 8. Неміс: Spectrohelioscope 9. Француз: spectrohelioscope 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. спектрогелиоскоп – спектргелиоскоп | 0 |
| 394. | цвиттер-ион | цвиттер-ион | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Цвиттер-ион (цвиттер – нем. Zwitter – «шатыс»; «қосжынысты» + ион – грек. i'ōn – «жүретін») – тұтастай электрмен бейтараптандырылған, оның құрамында теріс және оң зарядты алып жүретін бөліктер бар молекула. Дефинициясы
2. Әзербайжан: zwitterion 3. Қырғыз: цвиттер-ион 4. Өзбек: zwitterion 5. Түрік: zwitteron 6. Ағылшын: zwitterion 7. Испан: zwitterion 8. Неміс: Zwitterion 9. Француз: zwitterion 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. цвиттер-ион – цвиттер-ион | 0 |
| 395. | сатура | сатура | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. satura – «сөзбе-сөз аудармасы: қоспа») – алғашқы ежелгі римдік театр жанры - диалог, пантомима, музыка және бидің үйлесуі; орындаушылар - гнстриондар. Дефинициясы 2. Әзербайжан:satura 3. Қырғыз:Satur 4. Өзбек:satura 5. Түрік:Satur 6. Ағылшын:satura 7. Испан:satura 8. Неміс: Satura 9. Француз: satura 10. Заңнамадағы қолданысы: сатура- сатура 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: сатура | 0 |
| 396. | хасидизм | хасидизм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (ивр. חֲסִידוּת, хасиду́т, немесе ашкеназиялық тұрғыдан, хаси́дус, «шыншыл», сөзбе-сөз — «діншілдік ілімі» — «хасид» деген сөзден шыққан חסיד — «діншіл») — XVIII ғасырдың бірінші жартысында иудаизмде аз ғана уақыттың ішінде Речь Посполитая және оның шекаралас аумақтағы еврей халқын қамттыған діни ағым. Дефинициясы 2. Әзербайжан:Hasidizm 3. Қырғыз:Hasidism 4. Өзбек:Hasidizm 5. Түрік:Hasidism 6. Ағылшын:Hasidism 7. Испан:Jasidismo 8. Неміс:Chassidismus 9. Француз:Hassidisme 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: хасидизм | 0 |
| 397. | спектргониометр | спектрогониометр | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Спектргониометр (спектр – латын. spektrum «елестету, бейне» + гонио – грек. gonia – «бұрыш», метр – грек. μέτρον – «өлшем», «өлшеймін») – жарық сәулеленуінің дисперсиясын (шашырауын) және дифракцияны (сынуды) өлшеуге арналған аспап. Дефинициясы
2. Әзербайжан: spektrometr 3. Қырғыз: спектрогониометр 4. Өзбек: spektrofonometr 5. Түрік: spektrogoniometr 6. Ағылшын: spectrogonometer 7. Испан: espectrómetro 8. Неміс: Spektrogonometer 9. Француз: spectrogonomètre 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. спектрогониометр – спектргониометр | 0 |
| 398. | цейтлупа | цейтлупа | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Цейтлупа (нем. Zeitlupe) – қуаттылығы жоғары жарық аппараты. Дефинициясы
2. Әзербайжан: tsoylup 3. Қырғыз: цейтлупа 4. Өзбек: tsoylup 5. Түрік: tseytlupa 6. Ағылшын: tsoylup 7. Испан: tsoylup 8. Неміс: Tsoylup 9. Француз: tsoylup 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. цейтлупа – цейтлупа | 0 |
| 399. | свастика | свастика | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (ярга, символ «卐» немесе «卍», санскр. स्वस्तिक स्वस्ति, свасти — сәлемдесу, сәттілік тілеу, аманшылық, सु, су — «жақсылық, игілік» және अस्ति, асти — «бар, болу») — тең ұшты тік бұрышпен иілген крест түріндегі солярлы белгі, ежелгі үнді культының діни белгілерінің бірі, әлемдегі ең көне әрі ең көп танылған графикалық символдардың бірі. Екінші дүниежүзілік соғысқа дейін аталған символ барлық құрлықтарда қолданылған. Свастика символы Еуропа мен Америкада латынның төрт «L» әрібінен тұрады деп есептелген. Айта кетсек, Light – жарық, Күн; Love – махаббат, сезім; Life – өмір; Luck – тағдыр, сәттілік, бақыт. Сөздің шығу этимологиясы көне санскрит тілінен бастау алып, «स्वस्तिक» (svastika) – амандасу, сәттілік тілеу, жақсылық жасау деген ұғымдарды берген. Дефинициясы 2. Әзербайжан:swastika 3. Қырғыз:Гарринин 4. Өзбек:swastika 5. Түрік: gamalı haç 6. Ағылшын: swastika 7. Испан: esvástica 8. Неміс: Hakenkreuz 9. Француз: croix gammée 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: свастика | 0 |
| 400. | хельсинки үдерісі | хельсинкский процесс | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. ( лат. prōcēssus – «алға жылжу») - Бейбітшілік, қауіпсіздік және ынтымақтастықты қамтамасыз етуге бағытталған қағидаттар негізінде халықаралық қатынастардың еуропалық жүйесін қайта құру процесі. Дефинициясы 2. Әзербайжан:Helsinki prosesi 3. Қырғыз:Helsinki тартиби 4. Өзбек:Xelsinki jarayoni 5. Түрік:Helsinki süreci 6. Ағылшын:Helsinki process 7. Испан:Proceso de Helsinki 8. Неміс:Helsinki-Prozess 9. Француз:Processus d'Helsinki 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: процесс - Процесс, үдеріс (2010) 12. Ұсыныстар: | 0 |
| 401. | спектрсенситметр | спектросенситометр | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Спектрсенситметр (спектр – латын. spektrum «елестету, бейне» + сенсит – лат. sensitivus – «сезімді» + метр – грек. metreo – «өлшеймін») – фотоматериалдың спектрлік сезгіштігін анықтауға арналған аспап. Дефинициясы
2. Әзербайжан: spektrosensitometr 3. Қырғыз: спектросенситометр 4. Өзбек: spektrosensitometr 5. Түрік: spektrosensitometr 6. Ағылшын: spectrosensitometer 7. Испан: espectrosensitómetro 8. Неміс: Spektrosensitometer 9. Француз: spectrosensitomètre 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. спектросенситометр – спектрсенситметр | 0 |
| 402. | центроида | центроида | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Центроида (грек. kentron – «ұшы», «түйісу нүктесі») – жазықтықта тегіс фигураны жылжытқанда центрі өзгермейтін геометриялық орын. Дефинициясы
2. Әзербайжан: centroid 3. Қырғыз: центроида 4. Өзбек: centroid 5. Түрік: ağırlık merkezi 6. Ағылшын: centroid 7. Испан: centroide 8. Неміс: Schwerpunkt 9. Француз: centroïde 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. центроида – центроида | 0 |
| 403. | зайырлы мемлекет | светское государство | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. — мемлекетті шіркеуден бөлу нәтижесінде пайда болған, қоғамдық қатынастар діни нормалар негізінде емес, азаматтық негізде реттелетін, мемлекеттік органдардың шешімдері діни тұрғыдан шығарылмайтын мемлекеттің сипаты. Зайырлы мемлекеттің заңнамасы толықтай немесе ішінара діни нормаларға сәйкес келуі мүмкін, оның зайырлылығы діни түсініктерге қарама-қайшылықпен емес, одан азат болуымен анықталады. Зайырлы елде әрбір адам ешқандай діни институттарға қатыссыз өмір сүруге құқылы. Мысалы, некені тіркеу және әділ сот жүйесі мемлекеттің айрықша құқығы болып табылады. Сол сияқты зайырлы елде барлық конфессия өкілдері заң алдында бірдей. Діни мерекелер халықтың дінге сенуші бөлігіне қолайлы жағдай жасау мақсатында демалыс күні ретінде бекітілген. «Зайлырлы» сөзі араб тілінде «захири» (зайырлы) яғни «ашық, сыртқы» деген мағыналарда қолданылады. Дефинициясы 2. Әзербайжан:dünyəvi dövlət 3. Қырғыз:мамлекет 4. Өзбек:dunyoviy davlat 5. Түрік:laik devlet 6. Ағылшын:secular state 7. Испан:estado secular 8. Неміс:säkularer Staat 9. Француз:Etat laïc 10. Заңнамадағы қолданысы: светское государство-зайырлы мемлекет 11. Бекітілген: общество светское - зайырлы қоғам (2016); демократическое государство - демократиялық мемлекет (2018) 12. Ұсыныстар: зайырлы мемлекет | 0 |
| 404. | хиазм | хиазм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж. грек. χιασμός, етістік χιάζω, chiázō, "Χ әрпіне ұқсату") — сөздің параллель екі қатарындағы элементтердің ретін крест тәрізді өзгертуден тұратын риторикалық фигура. Дефинициясы 2. Әзербайжан:xırma 3. Қырғыз:chiasmus 4. Өзбек:chiazm 5. Түрік:sözcük sırasının değişmesi 6. Ағылшын:chiasm 7. Испан:quiasma 8. Неміс:Chiasmus 9. Француз:chiasme 10. Заңнамадағы қолданысы: хиазм- хиазм 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: хиазм | 0 |
| 405. | спинтарископ | спинтарископ | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Спинтарископ (спинтар – грек. σπινθήρα – «ұшқын» + скоп – σκοπέω – «көремін», «бақылаймын») – жылдам α-бөлшектерін визуалды бақылауға арналған аспап. 1903 ж. Уильям Крукс ойлап тапқан. Қазіргі кезде (2016 ж.) физикалық тәжірибелерде қолданылмайды. Дефинициясы
2. Әзербайжан: spintariscope 3. Қырғыз: спинтарископ 4. Өзбек: spintariskop 5. Түрік: spinthariscope 6. Ағылшын: spinthariscope 7. Испан: spintariscope 8. Неміс: Spintariskop 9. Француз: spintariscope 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. спинтарископ – спинтарископ | 0 |
| 406. | циклогенез | циклогенез | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Циклогенез (циклос – грек. kyklos – «айналым» + генез – грек. gen'ēs – «шығу», «пайда болу») – циклондардың пайда болуы мен дамуы үшін қолайлы болып табылатын тропосфераның термобариялық өрісінің шарттары. Дефинициясы
2. Әзербайжан: siklojenez 3. Қырғыз: циклогенез 4. Өзбек: siklog'enez 5. Түрік: siklon gelişimi 6. Ағылшын: cyclogenesis 7. Испан: ciclogenesis 8. Неміс: Cyclogenese 9. Француз: cyclogenèse 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. циклогенез – циклогенез | 0 |
| 407. | таңдау еркіндігі | свобода выбора | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы 1. — бұл баламалардың біреуін таңдау мүмкіндігі. Дефинициясы 2. Әзербайжан:seçki azadlığı 3. Қырғыз:тандоо эркиндиги 4. Өзбек: tanlov erkinligi 5. Түрік: seçim özgürlüğü 6. Ағылшын:freedom of choice 7. Испан:libertad de elección 8. Неміс:Wahlfreiheit 9. Француз:liberté de choix 10. Заңнамадағы қолданысы: Свобода выборов-Сайлау бостандығы 11. Бекітілген: политическая свобода - саяси еркіндік (2018); активное право выбора - белсенді сайлау құқығы (2016) 12. Ұсыныстар: сайлау еркіндігі | 0 |
| 408. | хижра | хиджра | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (араб.: هجرة — «көшіп жүру, қоныс аудару») — Ислам дінін ұстайтын мұсылман елдердегі жыл санау жүйесінің басталатын күні. Хижра күні біздің күнтізбеміз бойынша 622 жылдың 16 шілдесіне, жұма күніне келеді. Бұл күні Мұхаммед (ғ.с.) Меккеден Мединеге (бұрынғы аты Ясриб) қашып барып паналаған. Өйткені, Меккедегі ислам дініне қарсы болған арабтар алғашқы кезде Мұхаммедті өлтірмекші болған. Дефинициясы 2. Әзербайжан:hicrət 3. Қырғыз:Хижраттан 4. Өзбек:hijriydir 5. Түрік:hicret 6. Ағылшын:hijra 7. Испан:hijra 8. Неміс:Hijra 9. Француз:hijra 10. Заңнамадағы қолданысы: Хиджра- Қыжра 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: Қыжра | 0 |
| 409. | спирограф | спирограф | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Спирограф (спиро – лат. spiro «үрлеймін, дем аламын» + граф – грек. γράφω «жазамын») –– өкпе көлемінің өзгерісін графикалық тіркеуге, тыныстың жиілігі мен тереңдігін, оттектің тұтынылуын анықтауға арналған аспап. Дефинициясы
2. Әзербайжан: spirografi 3. Қырғыз: спирограф 4. Өзбек: spirograf 5. Түрік: spirograph 6. Ағылшын: spirograph 7. Испан: espirógrafo 8. Неміс: Spirograph 9. Француз: spirographe 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: спирография – спирограф 12. спирограф – спирограф | 0 |
| 410. | циклграмма | циклограмма | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Циклграмма (цикл – грек. cyklos – «айналым» + граф – грек. grapho – «жазамын») – циклграфияның негізінде қозғалысты зерттеу үшін дозаланған уақыт аралығында қараңғы бөлмеде түсірілетін жай-күйді анықтайтын әдіс. Дефинициясы
2. Әзербайжан: vaxt çizelgesi 3. Қырғыз: циклограмма 4. Өзбек: vaqt jadvalini 5. Түрік: cyclogram 6. Ағылшын: timeline 7. Испан: línea de tiempo 8. Неміс: Zeitleiste 9. Француз: chronologie 10. Бекітілген нұсқасы: цикл – цикл 11. Заңнамадағы қолданысы: циклограмма – циклограмма 12. циклограмма – циклграмма | 0 |
| 411. | сөз бостандығы | свобода слова | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. — адамның өз ойын еркін айту құқығы. Қазіргі таңда ауызша да, жазбаша да сөйлеу еркіндігін білдіреді (баспасөз бостандығы және бұқаралық ақпарат құралдары); төменгі деңгейде алғанда, саяси және әлеуметтік жарнамаға (насихаттауа) қатысты айтылады. Дефинициясы 2. Әзербайжан:söz azadlığı 3. Қырғыз:сөз эркиндиги 4. Өзбек: so'z erkinligi 5. Түрік: konuşma özgürlüğü 6. Ағылшын:freedom of speech 7. Испан:libertad de expresión 8. Неміс:Meinungsfreiheit 9. Француз:la liberté d'expression 10. Заңнамадағы қолданысы: свобода слова - сөз еркіндігі 11. Бекітілген: политическая свобода - саяси еркіндік (2018) 12. Ұсыныстар: свобода слова - сөз еркіндігі | 0 |
| 412. | хилиазм | хилиазм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (гр. Chilias – «мың») - ақырзаман алдында жаратқанның жер бетіндегі мыңжылдық "патшалығы" туралы діни ілім. Хилиазм иудаизмге және алғашқы христиандыққа тән болып, жебеуші мессияның келу идеяларымен байланыстырылды. Хилиазм идеялары құлдар мен кедейлерді өзіне тартуға тырысты. Рим империясының ресми дініне айналған христиандық жер бетіндегі тәртіпті өзгерту әрекеттерінен бас тартты, о дүниеде сый-құрмет көрсету идеясынан баса назар аударып, Хилиазмды жалған әлем ретінде теріске шығарды. Орта ғасырда хилиазм шаруалар мен қала тұрғындарының феодализм қанауға қарсы әлеуметтік наразылығының діни сипатын білтіретін бірқатар эретикалық ілімдерде қайта жанданды. Қазір хилиазм - кейбір діни секталар идеологиясының құрамдас бөлігі. Дефинициясы 2. Әзербайжан:balıqçılıq 3. Қырғыз:chiliasm 4. Өзбек:chiliasm 5. Түрік:chiliasm 6. Ағылшын:chiliasm 7. Испан:chile 8. Неміс:Chiliasmus 9. Француз:chiliasme 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: хилиазм | 0 |
| 413. | спирометр | спирометр | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Спирометр (спиро – лат. spiro «үрлеймін, дем аламын» + метр – грек. metreo – «өлшеймін») – өкпе көлемін және өкпедегі өмір сыйымдылығын (тіршілікті) өлшеу үшін қолданылатын құрал. Дефинициясы
2. Әзербайжан: spirometr 3. Қырғыз: спирометр 4. Өзбек: spirometr 5. Түрік: spirometre 6. Ағылшын: spirometer 7. Испан: espirómetro 8. Неміс: Spirometer 9. Француз: spiromètre 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: спирометрический – спирометриялық 12. спирометр – спирометр | 0 |
| 414. | циклграф | циклограф | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Циклграф (цикл – грек. cyklos – «айналым» + граф – грек. grapho – «жазамын») – тұйық ток импульсінің ұзақтылығын өлшеу үшін арналған ине мен жеңіл анкерден тұратын релемен жабдықталған электрмагниттік аппарат. Дефинициясы
2. Әзербайжан: sikloqraf 3. Қырғыз: циклограф 4. Өзбек: siklograf 5. Түрік: tsiklograf 6. Ағылшын: cyclograph 7. Испан: ciclógrafo 8. Неміс: Radfahrer 9. Француз: cyclographe 10. Бекітілген нұсқасы: цикл – цикл 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. циклограф – циклграф | 0 |
| 415. | трансцендентті еркiндiк | свобода трансцендентальная | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. transcendens — «шектен шығушы») — ұтымды болмыстың автономиясын немесе өзіндік детерминациясын білдіретін И. Канттың термині. Канттың пікірінше, трансцендентті еркiндiк шынайылығы күмәнсіз, десе де түсіндіруге қиын факт, ол теориялық және практикалық философияның негізі. Канттың пікірінше, ерік-жігерді жеке заң ретінде анықтайтын шартты білдіретін трансцендентті еркiндiк құбылыстар әлемінде жаңа каузалдық қатардың бастауы болып табылады. Дефинициясы 2. Әзербайжан:transsensional azadlıq 3. Қырғыз:Ричард эркиндик 4. Өзбек:transandantal erkinlik 5. Түрік:aşkın özgürlük 6. Ағылшын:transcendental freedom 7. Испан:libertad trascendental 8. Неміс:transzendentale Freiheit 9. Француз:liberté transcendantale 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: политическая свобода - саяси еркіндік (2018); 12. Ұсыныстар: трансцендентті еркiндiк | 0 |
| 416. | химера | химера | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж. грек. Χίμαιρα, сөзбе-сөз «жас ешкі») — грек мифологиясында басы мен мойны арыстандікі сияқты, кеудесі ешкінікі сияқты, құйрығы жыландікі сияқты от шашатын айдаһар; Тифон мен Ехидна содан пайда болған. Ауыспалы мағынасы — негізсіз, іске аспайтын идея. Дефинициясы 2. Әзербайжан:chimera 3. Қырғыз:кыял 4. Өзбек:chimera 5. Түрік:kuruntu 6. Ағылшын:chimera 7. Испан:quimera 8. Неміс:Schimäre 9. Француз:chimère 10. Заңнамадағы қолданысы: химера- химера 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: химера | 0 |
| 417. | стеарин | стеарин | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Стеарин (фр. stearine; грек. στέαρ – «май») – пальмитин, олеин және басқа да қаныққан әрі қанықпаған май қышқылдарының қоспасы бар стеарин қышқылының триглицеридтерінің жалпылама атауы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: spirometr 3. Қырғыз: стеарин 4. Өзбек: spirometr 5. Түрік: spirometre 6. Ағылшын: spirometer 7. Испан: espirómetro 8. Неміс: Spirometer 9. Француз: spiromètre 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: стеарин – стеарин 12. стеарин – стеарин | 0 |
| 418. | циклолиз | циклолиз | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Циклолиз (цикл – грек. cyklos – «айналым» + лиз – грек. lýsis – «ыдырау», «еру», «шашылу») – циклондық белсенділіктің әлсіреуі немесе тоқтатылуы (азаюы) процесі. Дефинициясы
2. Әзербайжан: sikloliz 3. Қырғыз: циклолиз 4. Өзбек: sikloliz 5. Түрік: tsikloliz 6. Ағылшын: cyclolysis 7. Испан: ciclólisis 8. Неміс: Cyclolyse 9. Француз: cyclolyse 10. Бекітілген нұсқасы: цикл – цикл 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. циклолиз – циклолиз | 0 |
| 419. | әулие | святой | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы 1. (праслав. svętъ, svętъjь) — әртүрлі дінде әулие, діншілдік, шыншыл ретінде құрметтелетін тұлға, дінге тұрақты түрде ғибадат етуі, теистік діндерде – адамдардың Құдай алдындағы өтініші. Дефинициясы 2. Әзербайжан:müqəddəsdir 3. Қырғыз:St. 4. Өзбек:muqaddas 5. Түрік: Aziz 6. Ағылшын: Saint 7. Испан: santo 8. Неміс: heilig 9. Француз: saint 10. Заңнамадағы қолданысы: святой- қасиетті 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: әулие; қасиетті | 0 |
| 420. | хинаяна | хинаяна | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (Кіші күйме, Кіші жол)— буддалық қауымдар (сангхалар) біздің дәуіріміздің I—II ғасырларында бөлінгеннен кейін тараған ертедегі буддизмнің бұл ілімді махаянадан («үлкен шеңбер») айыру үшін алған атауы. Дефинициясы 2. Әзербайжан:Hinayana 3. Қырғыз:Хинаяна 4. Өзбек:Hinayana 5. Түрік:Hinayana 6. Ағылшын:Hinayana 7. Испан:Hinayana 8. Неміс:Hinayana 9. Француз:Hinayana 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: хинаяна | 0 |
| 421. | стелларатор | стелларатор | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Стелларатор (стелла – лат. stella – «жұлдыз») – жоғары температуралы плазманы ұстап түруға арналған тұйық магнитті қақпан. Дефинициясы
2. Әзербайжан: stellarator 3. Қырғыз: стелларатор 4. Өзбек: stellarator 5. Түрік: stellatör 6. Ағылшын: stellarator 7. Испан: estelarador 8. Неміс: Stellarator 9. Француз: stellarator 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. стелларатор – стелларатор | 0 |
| 422. | циклметр | циклометр | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Циклметр (цикл – грек. cyklos – «айналым» + метр – грек. métron – «өлшем») – мәліметтерді шифрлауға арналған арнайы электрмеханикалық құрылғы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: siklometr 3. Қырғыз: циклометр 4. Өзбек: siklometr 5. Түрік: çemberölçen 6. Ағылшын: cyclometer 7. Испан: ciclómetro 8. Неміс: Zyklometer 9. Француз: cyclomètre 10. Бекітілген нұсқасы: цикл – цикл; метр – метр 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. циклометр – циклметр | 0 |
| 423. | әулиелiк | святость | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (праслав. svętъ, svętъjь) — иудаизм, христиандық, ислам, буддизм, индуизм діндеріндегі анағұрлым іргелі ұғымдардың бірі. Дефинициясы 2. Әзербайжан:müqəddəslik 3. Қырғыз:олуялык 4. Өзбек:muqaddaslik 5. Түрік: kutsallık 6. Ағылшын: holiness 7. Испан: santidad 8. Неміс: Heiligkeit 9. Француз: la sainteté 10. Заңнамадағы қолданысы: святость- қасиеттілігі 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: әулиелiк; қасиеттілік | 0 |
| 424. | хиромантия | хиромантия | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж. грек. χείρ — «қол» және μαντεία — «бал ашу, болжау») — алақанының тері бедерінен, әсіресе, папаиллярлы және флекорлы сызықтарынан, сондай-ақ, алақандағы төмпешіктер мен қолдың сыртқы түрінен адамның жеке ерекшеліктері, мінезінің белгілері, басынан өткерген оқиғалары және алдағы тағдыры туралы бал ашудың ежелгі жүйесі. Дефинициясы 2. Әзербайжан:palmiya 3. Қырғыз:аттарды 4. Өзбек:xurmo 5. Түрік:el falı 6. Ағылшын:palmistry 7. Испан:la quiromancia 8. Неміс:Handlesen 9. Француз:chiromancie 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: хиромантия | 0 |
| 425. | стереоизомерия | стереоизомерия | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Стереоизомерия (стерео – грек. στερεός «кеңістіктік, қатты» + изо – грек. ἴσος «тең, бірдей, ұқсас», праүндіеур. *aikʷ- «тегіс» + мер – грек. μέρος «бөлік») – құрылымдық құрамдық молекулаларында атомдарының кеңістікте орналасуы (стереометриялық) қасиеттерінің ерекшелігімен түсіндірілетін қосылыстардың изомериясын белгілеу үшін қолданылатын термин. Дефинициясы
2. Әзербайжан: stereoizometri 3. Қырғыз: стереоизометрия 4. Өзбек: stereoizometriya 5. Түрік: stereoizometriya 6. Ағылшын: stereoisometry 7. Испан: estereoisometría 8. Неміс: Stereoisometrie 9. Француз: stéréoisométrie 10. Бекітілген нұсқасы: 11. Заңнамадағы қолданысы: стереоизомер – стереоизомер 12. стереоизомерия – стереоизомерия | 0 |
| 426. | циклон | циклон | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Циклон (цикл – грек. cyklos – «айналым») – ауа қысымының төмендеуінен атмосфераның жоғарғы қабатында пайда болатын ауа массасы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: siklon 3. Қырғыз: циклон 4. Өзбек: siklon 5. Түрік: siklon 6. Ағылшын: cyclone 7. Испан: ciclón 8. Неміс: Zyklon 9. Француз: cyclone 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: циклон – циклон 12. циклон – циклон | 0 |
| 427. | діни қызметкер | священнослужитель | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. — тиісті діни бірлестік рухани, уағызшылық қызметке уәкілеттік берген адам. Дефинициясы 2. Әзербайжан:din xadimi 3. Қырғыз:министр 4. Өзбек:ruhoniy 5. Түрік:bakan 6. Ағылшын:cleric 7. Испан:clérigo 8. Неміс:Kleriker 9. Француз:clerc 10. Заңнамадағы қолданысы: священнослужитель-шіркеу қызметкері 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: шіркеу қызметкері | 0 |
| 428. | хирономика | хирономика | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж грек. cheir – «қол» және gnome – «білім») – қол жанды білдіреді деген ілім. Дефинициясы 2. Әзербайжан:xırmonikası 3. Қырғыз:hironomika 4. Өзбек:chironomiya 5. Түрік:hironomika 6. Ағылшын:chironomics 7. Испан:quironomica 8. Неміс:chironomics 9. Француз:chironomie 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: хирономика | 0 |
| 429. | стереокомпаратор | стереокомпаратор | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Стереокомпаратор (стерео – грек. στερεός «кеңістіктік, қатты» + компаратор – лат. comparator «салыстырушы») – кескіндегі Х, У координаттарын өлшеуге арналған стереофотограмметриялық аспап. Дефинициясы
2. Әзербайжан: stereokomparator 3. Қырғыз: стереокомпаратор 4. Өзбек: stereokomparator 5. Түрік: stereocomparator 6. Ағылшын: stereocomparator 7. Испан: estereocomparador 8. Неміс: Stereokomparator 9. Француз: stéréocomparateur 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: стереокомпаратор – стереокомпаратор 12. стереокомпаратор – стереокомпаратор | 0 |
| 430. | циклскоп | циклоскоп | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Циклскоп (цикл – грек. cyklos – «айналым» + скоп – грек. skopeo – «бақылап отырмын») – циклдық процестерді бақылауға арналған аспап. Дефинициясы
2. Әзербайжан: sikloskop 3. Қырғыз: циклоскоп 4. Өзбек: sikloskop 5. Түрік: tsikloskop 6. Ағылшын: cycloscope 7. Испан: cicloscopio 8. Неміс: Zykloskop 9. Француз: cycloscope 10. Бекітілген нұсқасы: цикл – цикл 11. Заңнамадағы қолданысы: циклоскоп – циклоскоп 12. циклоскоп – циклскоп | 0 |
| 431. | секуляризация | секуляризация | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы 1. (лат. saecularis – «зайырлы») - саясаттың діннен азат етілуі, оның табиғи-тарихи үрдіске айналуы. Биліктің секуляризациялануының нәтижесінде саяси ұйымның құндылықтары, беделі, қызметтері өзінің сакралды, табиғаттан жоғары, тылсым күштік мазмұнын жоғалтады. Дефинициясы 2. Әзербайжан:dünyəvilik 3. Қырғыз:динден 4. Өзбек:sekülarizatsiya 5. Түрік:laikleştirme 6. Ағылшын:secularization 7. Испан:secularización 8. Неміс: Säkularisierung 9. Француз: sécularisation 10. Заңнамадағы қолданысы: секуляризация- секуляризация 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: секуляризация | 0 |
| 432. | хитон | хитон | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (грек. Χιτών - «киім») — ежелгі гректердің ерлерге және әйелдерге арналған киімі (ішкиімі); көбіне жеңі жоқ (классикалық дәуірде жеңі бар хитондарды тек актерлер киген) жейде тәрізді (зығыр немесе жүнді) болып келеді. Дефинициясы 2. Әзербайжан:xiton 3. Қырғыз:chiton 4. Өзбек:chiton 5. Түрік:chiton 6. Ағылшын:chiton 7. Испан:chitón 8. Неміс:chiton 9. Француз:chiton 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: хитон | 0 |
| 433. | стереометрия | стереометрия | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Стереометрия (стерео – грек. στερεός «кеңістіктік, қатты» + метр – грек. metreo – «өлшеймін») – элементар геометрияның кеңістіктегі фигуралардың қасиеттерін зерттейтін бөлімі. Дефинициясы
2. Әзербайжан: stereometri 3. Қырғыз: стереометрия 4. Өзбек: stereometriya 5. Түрік: uzay geometri 6. Ағылшын: stereometry 7. Испан: estereometría 8. Неміс: Stereometrie 9. Француз: stéréométrie 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: стереометрия – стереометрия 12. стереометрия – стереометрия | 0 |
| 434. | циртолит | циртолит | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Циртолит (лат. Zirconium – «цирконий» + лит – грек. lytos – «еріген») – уран, торий, гафний, су және сирек кездесетін жер элементтерімен байытылған цирконның радийбелсенді түрлерi. Дефинициясы
2. Әзербайжан: citrolite 3. Қырғыз: циртолит 4. Өзбек: sitrolit 5. Түрік: tsirtolit 6. Ағылшын: citrolite 7. Испан: citrolita 8. Неміс: Citrolit 9. Француз: citrolite 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: циртолит – циртолит 12. циртолит – циртолит | 0 |
| 435. | сенат | сенат | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (латынша senatus, senex —« кәрі, қария сөзінен») — Дефинициясы 1) Ежелгі Римдегі жоғарғы мемлекеттік кеңес. Сенат басында ең көрнекті, еңбегі сіңген сенатор (prіnces senatus) тұрды; 2) көптеген елдерде парламенттің жоғарғы палатасы. Сенат түрлі жолмен: тікелей сайлау, жанама сайлау, сирек жағдайда төменгі палатаның өз құрамынан сайлауы (Норвегия, Исландия) арқылы құрылады. 2. Әзербайжан:Senat 3. Қырғыз:Сенаттын 4. Өзбек:Senat 5. Түрік:senato 6. Ағылшын:Senate 7. Испан:Senado 8. Неміс: Senat 9. Француз: Sénat 10. Заңнамадағы қолданысы: Сенат- Сенат 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: сенат | 0 |
| 436. | хобби | хобби | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы 1. (ағылш. hobby — «әуестік, сүйікті іс») немесе әуестік — бос уақытта рақат алу үшін шұғылданатын адамзат қызметінің түрі. Әуестік деген — адамның жақсы көретін және бос уақытында қуана шұғылданатын нәрсесі. Әуестік стреске, ашулануға қарсы күресудің жақсы тәсілі болып табылады. Сонымен қатар әуестік дүниетанымды кеңейтеді. Әуестіктің негізгі мақсаты – өзін-өзі жүзеге асыру. Дефинициясы 2. Әзербайжан:hobbi 3. Қырғыз:эрмек 4. Өзбек:sevimli mashg'ulot 5. Түрік:hobi 6. Ағылшын:hobby 7. Испан:pasatiempo 8. Неміс:Hobby 9. Француз:passe-temps 10. Заңнамадағы қолданысы: Хобби- Ермек 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: хобби | 0 |
| 437. | стереомикроскоп | стереомикроскоп | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Стереомикроскоп, бинокуляр (стерео – грек. στερεός «кеңістіктік, қатты» + микроскоп – miсrоsсоре – грек. μικρός «аз, шағын» + скоп – грек. σκοπέω «бақлаймын») – заттарды көлемді қабылдау үшін көруге арналған микроскоп. Заттың кескіні стереожұпты құрап, бұл адамның оң және сол көздерінің бөлектей көруіне сәйкес нысандардың жіберілуін қамтамасыз етеді. Дефинициясы
2. Әзербайжан: stereomikroskop 3. Қырғыз: стереомикроскоп 4. Өзбек: stereomikroskop 5. Түрік: stereomikroskop 6. Ағылшын: stereomicroscope 7. Испан: estereomicroscopio 8. Неміс: Stereomikroskop 9. Француз: stéréomicroscope 10. Бекітілген нұсқасы: микроскоп – микроскоп 11. Заңнамадағы қолданысы: стереомикроскоп – стереомикроскоп 12. стереомикроскоп – стереомикроскоп | 0 |
| 438. | цистеин | цистеин | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Цистеин (грек. kiste – «қорап») – күкіртті алифаттық аминқышқылы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: sistein 3. Қырғыз: цистеин 4. Өзбек: sistein 5. Түрік: sistein 6. Ағылшын: cysteine 7. Испан: cisteina 8. Неміс: Cystein 9. Француз: la cystéine 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: цистеин – цистеин 12. цистеин – цистеин | 0 |
| 439. | сенсимоншылдық | сенсимонизм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. — граф Анри де Сен-Симон негізін қалаған әлеуметтік утопизм ағымы. Ілімнің догматикалығы нәтижесінде сенсимонистер тез арада тар діни секта құрды. Дефинициясы 2. Әзербайжан:həssaslıq 3. Қырғыз:Санкт-Simonianism 4. Өзбек:sezuvchanlik 5. Түрік:saint-Simonculuk 6. Ағылшын:sensimonism 7. Испан:sensimonismo 8. Неміс:Sensimonismus 9. Француз: sensimonisme 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: сенсимоншылдық | 0 |
| 440. | холизм | холизм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы 1. (еж. грек. ὅλος - «бүтін, тұтас») - кең мағынада алар болсақ, философия мен ғылымдағы бүтін нәрсенің бөлшектерге қатысты сапалы ерекшелігі мен басымдылығынан туындайтын бүтін мен бөлшектің арақатынасы мәселесі бойынша ұстаным. Дефинициясы 2. Әзербайжан:holisizm 3. Қырғыз:holism 4. Өзбек:holisizm 5. Түрік:holizm 6. Ағылшын:holism 7. Испан:holismo 8. Неміс:Holismus 9. Француз:holisme 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: холизм | 0 |
| 441. | стилометр | стилометр | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Стилометр (ағылш. steel – «болат» + метр – грек. + μετρέω «өлшеймін», μέτρον «шама, өлшем») – металл балқытпалары мен минералдарының спектралды талдауын тез әрі көп мөлшерде жасауға арналған спектрметр. Дефинициясы
2. Әзербайжан: polimetre 3. Қырғыз: стилометр 4. Өзбек: polometr 5. Түрік: steelometer 6. Ағылшын: steelometer 7. Испан: steelómetro 8. Неміс: Steelometer 9. Француз: acieromètre 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: стилометрический – стилометрлік 12. стилометр – стилометр | 0 |
| 442. | шединг-генератор | шединг-генератор | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Шединг-генератор (шединг – ағылш. shedding – «төгілу» + генератор – лат. generator – «өндіруші») – объектілердің электрлік емес күштерін (механикалық, химиялық, жылу) электр энергиясына түрлендірілетін құрылғы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: söndürmə generatoru 3. Қырғыз: шединг-генератор 4. Өзбек: drenaj generatori 5. Түрік: dökülme jeneratörü 6. Ағылшын: shedding generator 7. Испан: generador de vertimiento 8. Неміс: Generator verschütten 9. Француз: générateur de perte 10. Бекітілген нұсқасы: генератор – генератор 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. шединг-генератор – шединг-генератор | 0 |
| 443. | сенсуализм | сенсуализм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. sensus — «сезім, түйсік») — таным теориясында сезім мен түйсік сенімді танымның негізгі әрі басты формасы деп қабылданатын бағыт. Рационализмге қарама-қайшы. Сенсуализмнің негізгі қағидаты — «санада сезімде болатын ештеңе жоқ». Дефинициясы 2. Әзербайжан:sansasyonalizm 3. Қырғыз:элди уу-дуу 4. Өзбек:sensatsionizm 5. Түрік:duyumculuk 6. Ағылшын:sensationalism 7. Испан:sensacionalismo 8. Неміс:Sensationismus 9. Француз:sensationnalisme 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: сенсуализм | 0 |
| 444. | храм | храм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (праслав. *chormъ > храмъ — «үй») — дін ғұрыптары мен ғибадаттарын атқаруға арналған ғимарат. Әдет-ғұрыптардың қызметімен, олардың іске асыратын және діни идеяларымен салыстырғанда храмдардың маңызы айтарлықтай зор. Храмдардың сәулет өнері мен декоративті бұйымдарының символикасында әлем туралы түсініктер ашылады, әртүрлі дәуірде (әсіресе, Еуропада ортағасырларда) храм қоғамдық жиындар, салтанатты рәсімдер өткізілетін жер болды, мемориалды сипатқа ие болды, пана болу құқығына ие болды. Дефинициясы 2. Әзербайжан:məbəd 3. Қырғыз:ибадаткана 4. Өзбек:ma'bad 5. Түрік:tapınak 6. Ағылшын:temple 7. Испан:el templo 8. Неміс:der Tempel 9. Француз:le temple 10. Заңнамадағы қолданысы: храм- шіркеу 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: шіркеу | 0 |
| 445. | стратиграфия | стратиграфия | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Стратиграфия (страт – лат. stratum – «жабынды», «қабат» + граф. грек. grapho «жазамын») – геологияның бөлімі, тарихи геологияның негізі. Стратиграфия тау жыныстарының жатыс формаларын, олардың бір-біріне қатынасы мен горизонтальды және вертикальды бағыттарда ауысуларын зерттеп, жастарын анықтайды. Дефинициясы
2. Әзербайжан: stratiqrafiya 3. Қырғыз: стратиграфия 4. Өзбек: stratigrafiya 5. Түрік: stratigrafi 6. Ағылшын: stratigraphy 7. Испан: estratigrafia 8. Неміс: Stratigraphie 9. Француз: stratigraphie 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: стратиграфия – стратиграфия 12. стратиграфия – стратиграфия | 0 |
| 446. | алты қыр | шестигранник | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Алтықыр – алты қыры бар (көпқырлы) геометриялық фигура. Дефинициясы
2. Әзербайжан: altıbucaqlı 3. Қырғыз: алты шек ара 4. Өзбек: olti burchakli 5. Түрік: altı yüzlü cisim 6. Ағылшын: hexagon 7. Испан: hexágono 8. Неміс: Sechseck 9. Француз: hexagone 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: шестигранник – алты қыр 12. шестигранник – алтықыр | 0 |
| 447. | сентенция, ғибратқойлық | сентенция | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. sententia – «сөзбе-сөз: пікір, пайым») — қысқа ғақлия сөздер, афоризм. Латынның қысқаша апофегма деген сөзі мәнмәтіннен тыс цитаталанатын антикалық дереккөзден алынады. Бұл атау ақыл үйретуші сипаттағы қысқа сөздер үшін тұрақты тіркеске айналды, кең мағынада алғанда, қандай да бір нәрсеге қысқа ғана айтылған пікір дегенді білдіреді. Дефинициясы 2. Әзербайжан:maxim 3. Қырғыз:Максим 4. Өзбек:maxim 5. Түрік: özdeyiş 6. Ағылшын: maxim 7. Испан: maximo 8. Неміс: Maxime 9. Француз: maxime 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: сентенция | 0 |
| 448. | христиандық антропология | христианская антропология | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. еж.-грек. ἄνθρωπος — «адам»; λόγος — «ғылым») — негізгі өзекті Құдайдың адамды жаратуы туралы, адамның бастапқы жағы күнәсі және оны құтқару мүмкіндігі туралы қағида болып табылатын, адам туралы христиандық ілім. Дефинициясы 2. Әзербайжан:Xristian antropologiya 3. Қырғыз:Ыйсаны жолдогон антропология 4. Өзбек:Xristian antropologiya 5. Түрік:Hıristiyan antropolojisi 6. Ағылшын:Christian anthropology 7. Испан:Antropología cristiana 8. Неміс:Christliche Anthropologie 9. Француз:Anthropologie chrétienne 10. Заңнамадағы қолданысы: Христианская антропология-Христиандық антропология 11. Бекітілген: антропология – антропология (2018) 12. Ұсыныстар: христиандық антропология | 0 |
| 449. | стратификация | стратификация | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Стратификация (лат. stratum – «жабынды», «қабат» + лат. facere – «жасау») – вертикалды орын ауыстырудың дамуы мүмкіндігі мен дәрежесі байланысты болатын биіктіктің атмосферадағы ауа температурасының таралуы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: təbəqələşmə 3. Қырғыз: стратификация 4. Өзбек: tabakalanishi 5. Түрік: katmanlaşma 6. Ағылшын: stratification 7. Испан: estratificación 8. Неміс: Schichtung 9. Француз: stratification 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: стратификация – стратификация 12. стратификация – стратификация | 0 |
| 450. | шибер | шибер | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Шибер (нем. Schieber) – құбыр арматурасы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: qapılar 3. Қырғыз: шибер 4. Өзбек: darvoza 5. Түрік: kapı 6. Ағылшын: gate 7. Испан: puerta 8. Неміс: Gatter 9. Француз: porte 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: шибер – шибер 12. шибер – шибер | 0 |
| 451. | күйректік, әсіре сезімшілдік | сентиментальность | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (фр. sentiment — «сезім») — психиканың қасиеті, түйсік, арманшылдық. Сыртқы әсерлердің бәрі көбіне сезімге емес, ой-санаға әсер ететін көңіл-күй. Бұл қоршаған орта үшін қатты эмоционалды реакция тудырмайтын себепен қуану, елжіреу, мейірімдену және уайымдау сияқты сезімдерді көрсетуге бейімділік, эмоционалды-құнды бағдар. Дефинициясы 2. Әзербайжан:sentimentallıq 3. Қырғыз:сезимталдыктын 4. Өзбек:sentimentallik 5. Түрік:aşırı duygusallık 6. Ағылшын:sentimentality 7. Испан:sentimentalismo 8. Неміс: Sentimentalität 9. Француз: sentimentalité 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: әсіре сезімшілдік | 0 |
| 452. | христиан философиясы | христианская философия | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы 1. (еж.-грек. φιλοσοφία сөзбе сөз «даналықтану; даналыққа сүйіспеншілік») — үстемдік ететін заманауи философиясы бар (А. Демпф) христиандық сенім полемикасы. Дефинициясы 2. Әзербайжан:Xristian fəlsəfəsi 3. Қырғыз:Ыйсаны жолдогон философия 4. Өзбек:Xristian falsafasi 5. Түрік:Hıristiyan felsefesi 6. Ағылшын:Christian philosophy 7. Испан:Filosofía cristiana 8. Неміс:Christliche Philosophie 9. Француз:Philosophie chrétienne 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: христиан философиясы | 0 |
| 453. | стробтау | стробирование | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Стробтау (ағылш. strobing, strobe – «таңдаулы импульстерді жіберу», грек. strobos – «айналу», «тәртіпсіз қозғалу») – кедергілер аясында пайдалы сигналдарды табу мүмкіндігін арттыруға керекті уақыт өсін, жиіліктер шкаласын және т.б. кей интервалды айрықшалау әдісі. Дефинициясы
2. Әзербайжан: gating 3. Қырғыз: стробиривтануу 4. Өзбек: gating 5. Түрік: öğrencinin okuldan çıkarılmaması 6. Ағылшын: gating 7. Испан: gating 8. Неміс: Gating 9. Француз: passerelle 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: стробирование – стробирлеу 12. стробирование – стробтау | 0 |
| 454. | шиммирлеу | шиммирование | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Шиммирлеу (ағыл. Shimmy – «теңселу», «тербелу») – магниттік және ферромагниттік объектілерден туындаған магнит өрісіндегі біртекті еместілікті түзету. Дефинициясы
2. Әзербайжан: qarışıqlıq 3. Қырғыз: шиммирлануу 4. Өзбек: shivirlash 5. Түрік: şimleme 6. Ағылшын: shimming 7. Испан: calzar 8. Неміс: Shimming 9. Француз: calage 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. шиммирование – шиммирлеу | 0 |
| 455. | сепаратизм | сепаратизм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (фр. Séparatisme, лат. separatus — «оңашалану») – жікшілдік, оңашалануға тырысушылық. Халықтың мемлекеттен бөліну әрекеті сепаратизм деп түсіндіріледі. Көп ұлтты мемлекеттердегі аз ұлттың өкілдері алдына бөлек мемлекет болып бөлініп шығуға немесе автономия алуға ұмтылады. Ұлт-азаттық қозғалыстан ерекшелігі - оның жалпыхалықтық, бұқаралық сипаты болмайды, ол ұлттың бір бөлігінің мүддесін қамтиды. Дефинициясы 2. Әзербайжан:separatizm 3. Қырғыз:сепаратизм 4. Өзбек:separatizm 5. Түрік: ayrılıkçılık 6. Ағылшын: separatism 7. Испан: separatismo 8. Неміс: Separatismus 9. Француз: séparatisme 10. Заңнамадағы қолданысы: сепаратизм- сепаратизм 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: сепаратизм | 0 |
| 456. | христология | христология | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж. грек. Χρίστος — «Христос» + λόγος — «ілім») — Исус Христа туралы ілім, Құдайдың баласын (Қасиетті үштіктің екінші адамы) іске асыру мәселелерін көрсететін христиандық дін ілімінің бір тарауы, Христаның бойында құдай мен адам табиғатының үйлесуі, сондай-ақ, Құдай адамның өмірімен байланысты мәселелер. Дефинициясы 2. Әзербайжан:Kristoloji 3. Қырғыз:христология 4. Өзбек:Kristologiya 5. Түрік:Kristoloji 6. Ағылшын:Christology 7. Испан:Cristología 8. Неміс:Christologie 9. Француз:Christologie 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: христология | 0 |
| 457. | стробимпульс | стробоимпульс | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Стробимпульс (ағылш. strobing, strobe – «таңдаулы импульстерді жіберу», грек. strobos – «айналу», «тәртіпсіз қозғалу» + импульс – лат. impulsus – «соққы, түрткі, қоздыру») немесе стробтаушы импульстар алынып жатқан элементар жөнелтулердің полюстігіне сәйкес нақты бір уақыттық сәтте регенерация құрылғысының ауысуын қамтамасыз етеді. Дефинициясы
2. Әзербайжан: strobe pulse 3. Қырғыз: стробоимпульс 4. Өзбек: strobe pulse 5. Түрік: flaş nabzı 6. Ағылшын: strobe pulse 7. Испан: pulso estroboscópico 8. Неміс: Blitzimpuls 9. Француз: impulsion stroboscopique 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. стробоимпульс – стробимпульс | 0 |
| 458. | эбонит | эбонит | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Эбонит (грек. ἔβενος, грек. ebenos – «қара ағаш») – құрамында күкірттің жоғары мөлшері бар құрғақ резеңке. Дефинициясы
2. Әзербайжан: ebonit 3. Қырғыз: эбонит 4. Өзбек: ebonit 5. Түрік: ebonit 6. Ағылшын: ebonite 7. Испан: ebonita 8. Неміс: Ebonit 9. Француз: ébonite 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: эбонит – эбонит 12. эбонит – эбонит | 0 |
| 459. | халықаралық сервитуттар | сервитуты международные | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. servitus, servitutis — «бағынышты күй») — Халықаралық құқықта бір мемлекеттің аумақтық құқығын екінші мемлекеттің пайдасы үшін шектеу: теңіз базасын құру, бөтен аумақтарды елдендіру, арналар арқылы тасымалдау және т.б. Дефинициясы 2. Әзербайжан:beynəlxalq əlaqələr 3. Қырғыз:эл аралык куураган дарактарды 4. Өзбек: xalqaro xizmatlar 5. Түрік: uluslararası ihaleler 6. Ағылшын:international easements 7. Испан:servidumbres internacionales 8. Неміс:internationale Erleichterungen 9. Француз:servitudes internationales 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: международные организации - халықаралық ұйымдар (2018) 12. Ұсыныстар: халықаралық сервитуттар | 0 |
| 460. | хроносаясат | хронополитика | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (грек. chronos – «уақыт» және еж.-грек. πολιτική – «мемлекеттік қызмет») — тарихи және саяси дәуірдің әртүрлілігіне арналған зерттеулер кешені. Олай болса, әрбір сәт әртүрлі үрдістерге толы, ол сәттер адамдарға саяси мүмкіндіктер беріп, басқа мүмкіндіктерді төмендетеді. Бұл зерттеулер кешені мыналарды қамтиды: 1) қоғам тарихындағы бір бағытты кезеңдік процестерді модельдеу, 2) қоғам өмірінің әр саласындағы циклдік немесе толқын тәрізді өзгеретін үрдістерді талдау. Дефинициясы 2. Әзербайжан:xronopolitiklər 3. Қырғыз:hronopolitika 4. Өзбек:chronopolitiklar 5. Түрік:hronopolitika 6. Ағылшын:chronopolitics 7. Испан:cronopolítica 8. Неміс:Chronopolitik 9. Француз:chronopolitique 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: хроносаясат | 0 |
| 461. | субатом | субатом | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Субатом (суб – лат. sub «астында, жанында» + атом – көне грек. ἄτομος «кесілмеген, шабылмаған; бөлінбейтін») – атомның құрамына кіретін қарапайым немесе құрамдас бөлшек. Дефинициясы
2. Әзербайжан: subatom 3. Қырғыз: субатом 4. Өзбек: subatom 5. Түрік: subata 6. Ағылшын: subatom 7. Испан: subatom 8. Неміс: Subatom 9. Француз: subatom 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: субатом – субатом 12. субатом – субатом | 0 |
| 462. | эбулиометр | эбулиометр | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Эбулиометр (эбулио – лат. ebullio – «қайнаймын» + метр – грек. métron – «өлшем») – белгілі еріткіштің қайнау температурасының шамасын таза еріткішпен салыстыру арқылы өлшеуге негізделген құрал. Дефинициясы
2. Әзербайжан: ebulymeter 3. Қырғыз: эбулиометр 4. Өзбек: ebulimeter 5. Түрік: ebuliometr 6. Ағылшын: ebulymeter 7. Испан: ebulimetro 8. Неміс: Ebulymeter 9. Француз: ebulymètre 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. эбулиометр – эбулиометр | 0 |
| 463. | сеттльмент | сеттльмент | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (ағылш. Settlement – «елді мекен») —XIX —XX ғасырдың басында Қытайдың кейбір ірі қалаларының орталығында шетелдік мемлекеттерге жалға берілеті жекеленген орамдар. Дефинициясы 2. Әзербайжан:şişmək 3. Қырғыз:settlment 4. Өзбек:shishadi 5. Түрік: settlment 6. Ағылшын: swell 7. Испан: hincharse 8. Неміс: anschwellen 9. Француз: gonfler 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: сеттльмент | 0 |
| 464. | хронотоп | хронотоп | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж. грек. χρόνος - «уақыт» және τόπος - «орын») — «кеңістік-уақыт координаттарының заңдылықты байланысы». Бұл терминді А. А. Ухтомский өзінің физиологиялық зерттеулерінде енгізген, кейін бұл термин (М. М. Бахтиннің бастамасы бойынша) гуманитарлық салада қолданыла бастаған. Дефинициясы 2. Әзербайжан:xronotop 3. Қырғыз:chronotop 4. Өзбек:xronotop 5. Түрік:chronotop 6. Ағылшын:chronotope 7. Испан:cronotope 8. Неміс:Chronotop 9. Француз:chronotope 10. Заңнамадағы қолданысы: хронотоп- хронотоп 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: хронотоп | 0 |
| 465. | субгармоник | субгармоник | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Субгармоник (суб – лат. sub «астында, жанында» + гармоник – лат. harmonicus «үйлесімді») – периодтық толқынның негізгі жиілігіне тең, бүтін санға бөлінген жиіліктегі ауытқу. Дефинициясы
2. Әзербайжан: subharmonik 3. Қырғыз: субгармоник 4. Өзбек: subharmonik 5. Түрік: subharmonics 6. Ағылшын: subharmonic 7. Испан: subarmónico 8. Неміс: subharmonisch 9. Француз: subharmonique 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. субгармоник – субгармоник | 0 |
| 466. | эбулиометрия | эбулиометрия | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Эбулиометрия (эбулио – лат. ebullio – «қайнаймын» + метр – грек. métron – «өлшем») – бірқатар константалар мен заттарды анықтау үшін қолданылатын өлшеу құбылысы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: ebuliometriya 3. Қырғыз: эбулиометрия 4. Өзбек: ebuliometriya 5. Түрік: ebuliometriya 6. Ағылшын: ebuliometry 7. Испан: ebuliometría 8. Неміс: Ebuliometrie 9. Француз: ébuliométrie 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. эбулиометрия – эбулиометрия | 0 |
| 467. | сецессион | сецессион | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы 1. (нем. Secession, Sezession, лат. secessio — «бөліну, ерекшелену») — өнерде Австрия мен Германия аумағында танымал және консервативті көркемдік ұйымдардан бас тартқан ілгерішіл суретшілердің бірнеше тобының атауы. Дефинициясы 2. Әзербайжан:ayrılma 3. Қырғыз:Secession 4. Өзбек:ajratish 5. Түрік: ayrılma 6. Ағылшын: secession 7. Испан: secesión 8. Неміс: Sezession 9. Француз: sécession 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: сецессион | 0 |
| 468. | хурал | хурал | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (моңғ. ) — жиналыс Дефинициясы · Моңғол және түркі халықтарының халықтық-өкілдік және заңнамалық органы: · Құрылтай · Моңғолия Ұлы мемлекеттік хуралы · Бурятия Республикасының халықтық хуралы · Қалмақ Республикасының халықтық хуралы · Тыва Республикасының Жоғарғы Хуралы (парламенті) · Буддизмде: · Хурул — қалмақтардағы буддалық храм. · Хурал — моңғол буддизміндегі құдайға құлшылық ету. 2. Әзербайжан:hural 3. Қырғыз:Урал 4. Өзбек:hural 5. Түрік:Hural 6. Ағылшын:hural 7. Испан:hural 8. Неміс:hural 9. Француз:hural 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: хурал | 0 |
| 469. | сублимат | сублимат | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Сублимат (суб – лат. sub «астында, жанында» + лимо – лат. limo «алып жүру») – айдама, сублимация өнімі, құтының жоғарғы жағындағы тұнба; әсіресе сулемнің бірхлор немесе екіхлор сынабы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: sublimasiya 3. Қырғыз: сублимат 4. Өзбек: sublimatsiya 5. Түрік: yüceltmek 6. Ағылшын: sublimate 7. Испан: sublimar 8. Неміс: sublimieren 9. Француз: sublimer 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: сублимат – сублимат 12. сублимат – сублимат | 0 |
| 470. | эбулиоскоп | эбулиоскоп | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Эбулиоскоп (эбулио – лат. ebullio – «қайнаймын» + скоп – грек. skopeo – «қараймын») – берілген сұйықтықтағы температурасы бойынша алкогольды анықтауға арналған құрылғы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: ebulioskop 3. Қырғыз: эбулиоскоп 4. Өзбек: emalioskop 5. Түрік: ebullioscope 6. Ағылшын: ebulioscope 7. Испан: ebulioscopio 8. Неміс: Ebulioskop 9. Француз: ebulioscope 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: эбулиоскоп – эбулиоскоп 12. эбулиоскоп – эбулиоскоп | 0 |
| 471. | силлогизм | силлогизм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (грекше syllogіsmos — «есептеп шығару») — субъективті-предикатты құрылымдағы кесімді екі пікірден жаңа үшінші тұжырым ретінде aлынатын дедуктивті ой тиянағы. Алғышарттардың ақиқаттығын мойындау олардың салдарын мойындауға әкеледі. Дефинициясы 2. Әзербайжан:syllogism 3. Қырғыз:силлогизм 4. Өзбек:syllogism 5. Түрік: tasım 6. Ағылшын: syllogism 7. Испан: silogismo 8. Неміс: Syllogismus 9. Француз: syllogisme 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: силлогизм | 0 |
| 472. | цвинглишiлдiк | цвинглианство | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. – дін реформаторы Ульрих Цвинглидің (1484–1531 жж.) ілімі негізін қалаған Реформациядағы радикалды ағымдардың бірі; Швейцария мен Оңтүстік Германияда кеңінен таралған. Дефинициясы 2. Әзербайжан:Quinglianizm 3. Қырғыз:Zwinglianism 4. Өзбек:Quinglianizm 5. Түрік:Zwinglianism 6. Ағылшын:Quinglianism 7. Испан:Quinglianismo 8. Неміс:Quinglianismus 9. Француз:Quinglianisme 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: цвинглишiлдiк | 0 |
| 473. | субстратсфера | субстратосфера | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Субстратсфера (суб – лат. sub «астында, жанында» + страт – латын. stratum «қабат» + сфера – грек. sphaira «шар») – стратсферадан төмен орналасқан және оны тропосферадан бөліп тұратын атмосфераның қабаты. Дефинициясы
2. Әзербайжан: substrat stratosferidir 3. Қырғыз: субстратосфера 4. Өзбек: substrat stratosferasi 5. Түрік: substrat stratosfer 6. Ағылшын: substratosphere 7. Испан: estratosfera de sustrato 8. Неміс: Substratstratosphäre 9. Француз: substrat stratosphère 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. субстратосфера – субстратсфера | 0 |
| 474. | эвапоратор | эвапоратор | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Эвапоратор (лат. evuporatio – «булану») – ыстық жылутасығыштың есебінен сұйықтықтың бу және газ тәрізді фазалық күйге өту процесі жүретін жылу алмасу аппараты. Дефинициясы
2. Әзербайжан: evaporatör 3. Қырғыз: эвапоратор 4. Өзбек: evaporator 5. Түрік: buharlaştırıcı 6. Ағылшын: evaporator 7. Испан: evaporador 8. Неміс: Verdampfer 9. Француз: évaporateur 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: эвапоратор – эвапоратор 12. эвапоратор – эвапоратор | 0 |
| 475. | гипотетикалық силлогизм | силлогизм гипотетический | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (грекше syllogіsmos — «есептеп шығару» + еж.-грек. ὑποθετικός – «болжалған») — Шартты пікір (шартты пайымдау) болып табылатын негіздемелердің бірі, Дефинициясы 2. Әзербайжан:hipotetik syllogism 3. Қырғыз:гипотетикалык силлогизм 4. Өзбек: hipotetik syllogism 5. Түрік: varsayımsal düşeycilik 6. Ағылшын:hypothetical syllogism 7. Испан:silogismo hipotético 8. Неміс: hypothetischer Syllogismus 9. Француз: syllogisme hypothétique 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: метод гипотетический - гипотезалық әдiс, болжамдық әдіс (2018) 12. Ұсыныстар: гипотетикалық силлогизм | 0 |
| 476. | целла | целла | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. cella) — грек және рим ғибадатханасының ішкі бөлігі. Дефинициясы 2. Әзербайжан:cella 3. Қырғыз:Zella 4. Өзбек:cella 5. Түрік:Zella 6. Ағылшын:cella 7. Испан:cella 8. Неміс:Cella 9. Француз:cella 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: целла | 0 |
| 477. | сэбин | сэбин | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Сэбин (ағылшын физигі және астрономы Эдвард Сэбиннің (Sabine) (1788 - 1883) құрметіне аталған) – келіп жатқан энергияны толықтай жұтатын, 1 шаршы фут бет кеңістігіне тең дыбыс толқыны энергиясы жұтылуының өлшемі. Дефинициясы
2. Әзербайжан: sabin 3. Қырғыз: сэбин 4. Өзбек: sabin 5. Түрік: sabin 6. Ағылшын: sabin 7. Испан: sabin 8. Неміс: sabin 9. Француз: sabin 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. сэбин – сэбин | 0 |
| 478. | эвапорография | эвапорография | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Эвапорография (эвапор – лат. evaporo – «булау» + графия – грек. grapho – «жазамын») – өзіндік жылулық сәулелендіру арқылы объектінің бейнелерін алу әдісі. Дефинициясы
2. Әзербайжан: evaporoqrafiya 3. Қырғыз: эвапорография 4. Өзбек: evaporografi 5. Түрік: evaporografiya 6. Ағылшын: evaporography 7. Испан: evaporografía 8. Неміс: Verdampfung 9. Француз: évaporographie 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. эвапорография – эвапорография | 0 |
| 479. | кесiмдi силлогизм | силлогизм категорический | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы 1. (еж. грек. συλ-λογισμός – «қорытынды жасау, есептеп шығару, ой қорытынды», συλ- (συν-) – «бірге» + λογισμός – «есеп, есептеу; талқылау, ойлау») — екі негіздеме және бір ой қорытынды сияқты қарапайым үш атрибутивті пікірден тұратын дедуктивті ой қорытынды. Силлогизмнің негіздері үлкен (қорытынды предикаты бар) және шағын (қорытынды субъектібар) болып бөлінеді. Қалпы бойынша силлогизмдер фигураларға бөлінеді, ал соңғысы негіздемелер мен ой қорытындының логикалық нысаны жағынан модустарға бөлінеді. Дефинициясы 2. Әзербайжан:kateqoriya syllogism 3. Қырғыз:категориялык силлогизм 4. Өзбек:kategorik syllogism 5. Түрік:kategorik syllogism 6. Ағылшын:categorical syllogism 7. Испан:silogismo categórico 8. Неміс:kategorischer Syllogismus 9. Француз:syllogisme catégorique 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: кесiмдi силлогизм | 0 |
| 480. | жан тазалығы | целомудрие | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (грек. тілінен сөзбе-сөз аударылған тәрізді σωφροσύνη + σώφρων) — жыныстық құштарлықты бақылауды білдіретін моральдық ізгілік. Тарихи тұрғыдан, пәктік талабы діни әдеп түсініктері мен адамгершілік өсиеттеріне негізделген. Дефинициясы 2. Әзербайжан:xəyanətdir 3. Қырғыз:адеп-ахлактык тазалыкты сактоо 4. Өзбек:poklik 5. Түрік:iffet 6. Ағылшын:chastity 7. Испан:castidad 8. Неміс:Keuschheit 9. Француз:la chasteté 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: жан тазалығы | 0 |
| 481. | тайпотрон | тайпотрон | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Тайпотрон (ағыл. typotron, type – «жазу мәшинесінде басу» + трон – көне грек. θρόνος «жоғары орындық; тақ») – енгізіліп жатқан ақпаратты есте сақтап, оны экранға шығаратын таңба басушы электронды-сәулелі түтік. Дефинициясы
2. Әзербайжан: taypotron 3. Қырғыз: тайпотрон 4. Өзбек: taypotron 5. Түрік: taypotron 6. Ағылшын: taypotron 7. Испан: taypotron 8. Неміс: Taypotron 9. Француз: taypotron 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. тайпотрон – тайпотрон | 0 |
| 482. | эвапорометр | эвапорометр | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Эвапорометр (эвапар – лат. evuporatio – «булану» + метр – грек. métron – «өлшем») – температура, ылғалдылық, жауын-шашын, күн радиациясы, жел сияқты әртүрлі ағымдағы климаттық факторларға бір мезгілде әсер етуі арқылы жалпы булануды өлшеуге арналған құрылғы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: evaporometr 3. Қырғыз: эвапорометр 4. Өзбек: evaporometr 5. Түрік: evaporometr 6. Ағылшын: evaporometer 7. Испан: evaporómetro 8. Неміс: Evaporometer 9. Француз: évaporomètre 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. эвапорометр – эвапорометр
| 0 |
| 483. | сильсила, тариқаттағы тізбек | сильсила | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Тізбек. Суфизмде Мұхаммед пайғамбардан, оның серіктерінен басталып, нақты бір сопылық тариқатпен және оның шейхымен аяқталатын рухани сабақтастық тізбегі. Екі негізгі сильсила бар. Біреуі Абу Бакра ас-Сиддик арқылы, ал екіншісі Али ибн Абу Талиб арқылы Мұхаммед пайғамбарға дейін көтеріледі. Сан ғасырлар бойы қалған сильсилалар ұмыт болған Дефинициясы 2. Әзербайжан:silsila 3. Қырғыз: Sils 4. Өзбек: silsila 5. Түрік: Sils 6. Ағылшын: silsila 7. Испан: Silsila 8. Неміс: Silsila 9. Француз: silsila 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: сильсила | 0 |
| 484. | отырықшылық цензі | ценз оседлости | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. Census, censeo - «тізім жасуймын, сақ жүргізу») — сайлау заңының талабы, оған сәйкес, азаматтың актив және/немесе пассив сайлау құқығын алуы сайлау өткізілген кезде оның белгілі бір аймақта немесе елде тұруының белгілі бір мерзімімен түсіндіріледі. Дефинициясы 2. Әзербайжан:rezidentlik tələbi 3. Қырғыз:турак квалификация 4. Өзбек:istiqomat qilish talabi 5. Түрік:ikamet gereksinimi 6. Ағылшын:residency requirement 7. Испан:requisito de residencia 8. Неміс:Wohnsitzerfordernis 9. Француз:condition de résidence 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: ценз – ценз (2018) 12. Ұсыныстар: отырықшылық цензі | 0 |
| 485. | тактоид | тактоид | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Тактоид – дисперсті бөлшектердің анизотропты істік тәрізді агрегат. Дефинициясы
2. Әзербайжан: taktoid 3. Қырғыз: тактоид 4. Өзбек: taktoid 5. Түрік: tactoids 6. Ағылшын: tactoid 7. Испан: tactoide 8. Неміс: Taktoid 9. Француз: taktoid 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. тактоид – тактоид | 0 |
| 486. | эвдиометр | эвдиометр | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Эвдиометр (эвидо – грек. evdio – «снаряд» + метр – грек. métron – «өлшем») – ауадағы оттектің мөлшерін анықтауға арналған құрылғы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: eudiometr 3. Қырғыз: эвдиометр 4. Өзбек: euodometr 5. Түрік: odiyometre 6. Ағылшын: eudiometer 7. Испан: eudiómetro 8. Неміс: Eudiometer 9. Француз: eudiomètre 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. эвдиометр – эвдиометр | 0 |
| 487. | симаргл | симаргл | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. — князь Владимирдің пантеонына кірген анық емес қызметтері бар ежелгі орыстың пұтқа табынушы құдайы. Ғалымдардың көпшілігінің пікірі бойынша, жартылай құдай кейіпкер, бәлкім аспан әлемі мен жер әлемі арасындағы хабаршы болар (оның ирандық болжамды түпкі бейнесі Симург). Дефинициясы 2. Әзербайжан:Simargl 3. Қырғыз:Simargl 4. Өзбек:Simargl 5. Түрік: Simargl 6. Ағылшын: Simargl 7. Испан: Simargl 8. Неміс: Simargl 9. Француз: Simargl 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: симаргл | 0 |
| 488. | құндылықтар теориясы | ценностей теория | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж.-грек. θεωρία - «қарау, бақылау; зерттеу; ғылым») - Құндылықтардың табиғаты, әлемдегі құндылықтардың құрылымы туралы, яғни, әртүрлі құндылықтарды өзара байланысы, әлеуметтік және мәдени факторлармен және жеке тұлғаның құрылымымен байланысы туралы ілім. Дефинициясы 2. Әзербайжан:dəyərlər nəzəriyyəsi 3. Қырғыз:Наркы теориясы 4. Өзбек:qadriyatlar nazariyasi 5. Түрік:değerler teorisi 6. Ағылшын:theory of values 7. Испан:teoría de los valores 8. Неміс:Werttheorie 9. Француз:théorie des valeurs 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: списание материальных ценностей государственного резерва - мемлекеттік резервтің материалдық құндылықтарын есептен шығару (2015) 12. Ұсыныстар: құндылықтар теориясы | 0 |
| 489. | талий | талий | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Таллий – химиялық элементтердің периодтық кестесіндегі 13 топтың, алтыншы периодтың 81 атомдық нөмірлі элементі. Tl (лат. Thallium) белгісімен белгіленеді. Ауыр металдар тобына жатады. Дефинициясы
2. Әзербайжан: talyum 3. Қырғыз: талий 4. Өзбек: talyum 5. Түрік: talyum 6. Ағылшын: thallium 7. Испан: talio 8. Неміс: Thallium 9. Француз: thallium 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: талий – талий 12. талий – талий | 0 |
| 490. | эвдиометрия | эвдиометрия | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Эвдиометрия (эвидо – грек. evdio – «снаряд» + метр – грек. métron – «өлшем») – жоғары сапалы ауаны анықтау әдісі. Дефинициясы
2. Әзербайжан: eduometri 3. Қырғыз: эвдиометрия 4. Өзбек: euiyometriya 5. Түрік: odiyometre 6. Ағылшын: eudiometry 7. Испан: eudiometría 8. Неміс: Eudiometrie 9. Француз: eudiométrie 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. эвдиометрия – эвдиометрия | 0 |
| 491. | симмахия | симмахия | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж. грек. Συμμαχία, sýn — «бірге» және máchomai — «шайқасамын») — Ежелгі Грекияда полистер арасында жасалатын әскери-саяси, көбіне шабуылдық одақ. Алғашқы симмахиялар б.э. дейінгі VI ғ. пайда болған. Ежелгі симмахия Пелопоннесская болған, оның басшысы Аргос болды. Дефинициясы 2. Әзербайжан:Simmachia 3. Қырғыз:Симмахтын 4. Өзбек:Simmachia 5. Түрік:Symmachus 6. Ағылшын:simmachia 7. Испан:Simmachia 8. Неміс:Simmachie 9. Француз: Simmachia 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: симмахия | 0 |
| 492. | саяси құндылықтар | ценности политические | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж.-грек. πολιτική – «мемлекеттік қызмет») – әлеуметтік субъектілердің өз тәжірибесіне сүйене отырып қандай да бір құбылыстарды, үрдістер мен саяси өмір ережелерін мойындауы. Саяси құндылықтар саяси менталитеттің құрамдас бөлігі ретінде зерттеледі. Саяси құндылықтарды келесі негіздерде жіктеуге болады: әлеуметтік (жұмысшылар, шаруалар, студенттер, т.б.); ұлттық және аумақтық (Алматы, Сібір тұрғындары, т.б.); функционалдық (элиталық топтар, лобби, т.б.); демографиялық (әйелдер, жастар, зейнеткерлер, т.б.). Дефинициясы 2. Әзербайжан:siyasi dəyərlər 3. Қырғыз:саясий баалуулуктар 4. Өзбек:siyosiy qadriyatlar 5. Түрік:politik değerler 6. Ағылшын:political values 7. Испан:valores politicos 8. Неміс:politische Werte 9. Француз:valeurs politiques 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: культурные ценности - мәдени құндылықтар (2018); политические переговоры - саяси келіссөздер (2018) 12. Ұсыныстар: саяси құндылықтар | 0 |
| 493. | тангаж | тангаж | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Тангаж (фр. tangage – «кильді тербеліс») – инерцияның басты (горизонтальді) көлдеңінен өсіне қатысты әуе аппаратының немесе кеменің бұрыштық қозғалысы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: meydança 3. Қырғыз: тангаж 4. Өзбек: pitch 5. Түрік: zift 6. Ағылшын: pitch 7. Испан: echada 8. Неміс: Tonhöhe 9. Француз: poix 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: тангаж – тангаж 12. тангаж – тангаж | 0 |
| 494. | эвердур | эвердур | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Эвердур (лат. everdur – «балқыма») – балқыма зат. Дефинициясы
2. Әзербайжан: averdur 3. Қырғыз: эвердур 4. Өзбек: averdur 5. Түрік: everdur 6. Ағылшын: averdur 7. Испан: averdur 8. Неміс: Averdur 9. Француз: En moyenne 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. эвердур – эвердур | 0 |
| 495. | симулякр | симулякр | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы 1. (лат. simulacrum < simulo — «бейне», «түр жасау, мүләйімсу») — ақиқатта түпнұсқасы жоқ «көшірме». Басқаша айтар болсақ, шын өмірде білдіретін нысаны жоқ семиотикалық таңба. Дефинициясы 2. Әзербайжан:simulacrum 3. Қырғыз:симулякр 4. Өзбек:simulacrum 5. Түрік: imge 6. Ағылшын: simulacrum 7. Испан: simulacro 8. Неміс: Simulacrum 9. Француз: simulacre 10. Заңнамадағы қолданысы: симулякр- симулякр 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: симулякр | 0 |
| 496. | құндылықтық бағдар | ценностная ориентация | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. oriēns - «шығушы (шығушы күн)») - Адамдардың немесе жеке адамның рухани қызмет детерминантының кешені, сондай-ақ, оған сәйкес келетін әлеуметтік-психологиялық құрылымдар, бұл олардың жағымды мағынасы жағынан түсіндіріледі. Мұндай детерминанттар: түсінік, білім, мүдде, уәж, қажеттілік, мұрат, сондай-ақ, нұсқама, таптаурын, адамдардың уайымы. Дефинициясы 2. Әзербайжан:dəyəri yönəldilməsi 3. Қырғыз:Наркы багыт 4. Өзбек:qiymati yo'nalishi 5. Түрік:değer yönelimi 6. Ағылшын:value orientation 7. Испан:orientación de valor 8. Неміс:Wertorientierung 9. Француз:orientation de la valeur 10. Заңнамадағы қолданысы: ценностная ориентация-мәнді бағдар 11. Бекітілген: ориентация - бағдар; ориентация (2018) 12. Ұсыныстар: құндылықтық бағдар | 0 |
| 497. | тангенс-буссоль | тангенс-буссоль | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Тангенс-буссоль (тангенс – лат. tangens «жанасатын», tangere «жанасу, тию», праүндіеуропа. *tag- «тию, жанасу» + буссоль – франц. boussole «компас», итал. bussola, bossolo «қорап, ыдыс») – ток жүріп өтетін, бір уақытта сым орамдарының жазықтық уақыты қызметін атқаратын магниттік меридиан жазықтығындағы магнитті тілше ауытқуы бұрышы тангенсіне ток күшінің пропорционалдығы ұстанымына негізделген гальваникалық ток күшін өлшеуіш физикалық құрал. Дефинициясы
2. Әзербайжан: tangent kompas 3. Қырғыз: тангенс-буссоль 4. Өзбек: chiziqli kompas 5. Түрік: teğet pusula 6. Ағылшын: tangent compass 7. Испан: brújula tangente 8. Неміс: tangentialer Kompass 9. Француз: boussole tangente 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: тангенс-буссоль – тангенс-буссоль 12. тангенс-буссоль – тангенс-буссоль | 0 |
| 498. | эвклаз | эвклаз | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Эвклаз (эв – грек. éu – «жақсы», «жеңіл» + клаз – грек. klásis – «сыну», «бөліну») – сирек кездесетін силикаттар, алюминий және бериллий силикаты минералдар тобы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: euclase 3. Қырғыз: эвклаз 4. Өзбек: euclaz 5. Түрік: euclase 6. Ағылшын: euclase 7. Испан: euclase 8. Неміс: Euclase 9. Француз: euclase 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: эвклаз – эвклаз 12. эвклаз – эвклаз | 0 |
| 499. | синагога | синагога | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (грек. συναγωγή, «жиналыс»; ивр. בֵּית כְּנֶסֶת, бейт кне́сет — «жиналыс үйі»; идиш שול, шул — «мектеп») — иуда дінінің ғибадатханасы. Синагога толық мәніндегі храм емес, онда садақа беруге, құрбандық шалуға рұқсат етілмейді. Негізінен ол қауым болып бас қосып, ғибадат жасайтын, қоғам мәселелерін шешетін үй болып саналады. Оның өз қазынасы, мүлкі бар. Еврейлер қауымдарын раввиндер басқарады. Дефинициясы 2. Әзербайжан:sinaqoq 3. Қырғыз:синагога 4. Өзбек:sinagoga 5. Түрік: sinagog 6. Ағылшын: synagogue 7. Испан: sinagoga 8. Неміс: Synagoge 9. Француз: synagogue 10. Заңнамадағы қолданысы: синагога- синагога 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: синагога | 0 |
| 500. | орталықтандыру, централизм | централизм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. ( франц. centralisme - «централизм») - Жергілікті органдар орталықтың нұсқаулығы бойынша әрекет ететін басқау немесе ұйымдастыру жүйесі. Дефинициясы 2. Әзербайжан:mərkəzləşmə 3. Қырғыз:тёзёлип 4. Өзбек:markazlashtirish 5. Түрік:merkezcilik 6. Ағылшын:centralism 7. Испан:centralismo 8. Неміс:Zentralismus 9. Француз:centralisme 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: орталықтандыру | 0 |
| 501. | тангенс-гальванометр | тангенс-гальванометр | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Тангенс-гальванометр (тангенс – лат. tangens «жанасатын», tangere «жанасу, тию», праүндіеуропа. *tag- «тию, жанасу» + гальван – гальван – ғалым Луиджи Гальванидің құрметіне қойылған + метр – көне грек. μετρέω «өлшеймін», μέτρον «өлшем, шама») – электр тогын өлшеуде қолданылған алғашқы гальванометрлерінің бірі. Тұсбағдардың көмегімен жұмыс істейді, ол белгісіз ток жасап отырған магнит өрісін Жердің магнит өрісімен салыстыру үшін қолданылады. Дефинициясы
2. Әзербайжан: tangent galvanometr 3. Қырғыз: тангенс-гальванометр 4. Өзбек: tangensli galvanometr 5. Түрік: teğet galvanometre 6. Ағылшын: tangent galvanometer 7. Испан: galvanómetro tangente 8. Неміс: Tangentengalvanometer 9. Француз: galvanomètre tangent
10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: тангенс-гальванометр – тангенс-гальванометр 12. тангенс-гальванометр – тангенс-гальванометр | 0 |
| 502. | эвколлоид | эвколлоид | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Эвколлоид (эв – грек. éu – «жақсы», «жеңіл» + колл – грек. kolla – «желім» + оид – грек. eidos «ұқсастық, түр» – кристалданбайтын сумен берілетін жабысқақ ерітіндісі бар зат. Дефинициясы
2. Әзербайжан: evkolloid 3. Қырғыз: эвколлоид 4. Өзбек: evкolloid 5. Түрік: evkolloid 6. Ағылшын: evcolloid 7. Испан: evcolloide 8. Неміс: Evcolloid 9. Француз: evcolloid 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. эвколлоид – эвколлоид | 0 |
| 503. | сингуляризм | сингуляризм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. Singularis – «бірегей, жалғыз») — дуализмге немесе плюрализмге қарама-қарсы философиялық бағыт, әлемнің ерекшелігінің бәрі монизм қағидатынан шығады деп түсіндіреді, өзі де соның бір түрі болып табылады, оның екі нысаны болады: материалистік және спиритуалистік. Дефинициясы 2. Әзербайжан:sünilik 3. Қырғыз:singulyarizm 4. Өзбек:singularizm 5. Түрік:singulyarizm 6. Ағылшын:singularism 7. Испан:singularismo 8. Неміс: Singularismus 9. Француз: le singularisme 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: сингуляризм | 0 |
| 504. | демократиялық централизм | централизм демократический | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. ( франц. centralisme - «централизм» + еж. грек δημοκρατία – «халық билігі») – саяси іс-әрекетті реттеудің иерархиялық және демократиялық әдістерінің үйлесімділігін білдіретін мемлекеттік құрылысты басқарудың, ұйымдастырудың принципі. Дефинициясы 2. Әзербайжан:demokratik mərkəzləşdirmə 3. Қырғыз:демократиялык тёзёлип 4. Өзбек:demokratik merkeziyetçilik 5. Түрік:demokratik merkeziyetçilik 6. Ағылшын:democratic centralism 7. Испан:centralismo democratico 8. Неміс:demokratischer Zentralismus 9. Француз:centralisme démocratique 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: демократический строй - демократиялық құрылыс (2018) 12. Ұсыныстар: демократиялық централизм | 0 |
| 505. | тау-мезон | тау-мезон | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Тау-мезон (тау – грек. τ – тау әріпі + мезон – грек. μέσον «орта; орташа; орташа шама», μέσος «орташа»), таон – теріс электр зарядты және ½ спинді тұрақсыз қарапайым бөлшек. Дефинициясы
2. Әзербайжан: tau meson 3. Қырғыз: тау-мезон 4. Өзбек: tau-mezon 5. Түрік: Tau Meson 6. Ағылшын: tau meson 7. Испан: tau meson 8. Неміс: Tau Meson 9. Француз: méson tau 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. тау-мезон – тау-мезон | 0 |
| 506. | эвксенит | эвксенит | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Эвксенит (грек. εύξεινος – «қонақжай») – радийбелсенді метамикал рентгендік морфоксидтік оксидтік минералды класы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: evkenit 3. Қырғыз: эвксенит 4. Өзбек: evkenit 5. Түрік: euxenite 6. Ағылшын: evkenit 7. Испан: evkenit 8. Неміс: evkenit 9. Француз: evkenit 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. эвксенит – эвксенит | 0 |
| 507. | синдикализм | синдикализм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. ( грек. syndikos – «хабарлай отырып әрекет етуші») - Жұмысшылар қозғалысында саяси күрестің, жұмысшы таптың саяси партиясының қажеттілігін жоққа шығаратын және кәсіптік одақтар (синдикаттар) аясындағы экономикалық күресті ғана мойындайтын ағым. Дефинициясы 2. Әзербайжан:sendikalizm 3. Қырғыз:синдикализмге 4. Өзбек:sendikalizm 5. Түрік:sendikalizm 6. Ағылшын:syndicalism 7. Испан:sindicalismo 8. Неміс: Syndikalismus 9. Француз: syndicalisme 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: синдикализм | 0 |
| 508. | центризм | центризм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. ( франц. centralisme - «централизм») - қалыпты реформалар жүргізу арқылы әртүрлі әлеуметтік-саяси күштерді біріктіруге талпынатын көшбасшылар мен ұйымдардың саяси көзқарасы. Оңшыл радикалды, солшыл радикалды идеялық саяси ағымдардың экстремизмі. Дефинициясы 2. Әзербайжан:mərkəzləşmə 3. Қырғыз:centrism 4. Өзбек:markazlashma 5. Түрік:merkezcilik 6. Ағылшын:centrism 7. Испан:centrismo 8. Неміс:Zentrismus 9. Француз:centrisme 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: центризм | 0 |
| 509. | тауметр | тауметр | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Тауметр (тау – грек. τ – тау әріпі + метр – грек. metros «өлшеймін») – әйнек өткізгіштігін коэффициентін өлшеу рәсімін жүзеге асыратын портативтік құрылғы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: gauge 3. Қырғыз: тауметр 4. Өзбек: o'lchaganini ko'radi 5. Түрік: taumeter 6. Ағылшын: gauge 7. Испан: calibre 8. Неміс: Messgerät 9. Француз: jauge 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. тауметр – тауметр | 0 |
| 510. | эвольвент | эвольвента | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Эвольвент (лат. evolvens – «оралғанды ашу») – техникалық дөңгелектері үшін қолданылатын тісті профильдің атауы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: evolvent 3. Қырғыз: эвольвента 4. Өзбек: evolvents 5. Түрік: içeri kıvrık 6. Ағылшын: involute 7. Испан: evolucionar 8. Неміс: evolvent 9. Француз: évoluer 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: эвольвента – эвольвента 12. эвольвента – эвольвент | 0 |
| 511. | синекура | синекура | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. sine cura animarum — «жан үшін қам жемеу, жанды емдемеу» нем.Sinekure)— ортағасырлық Еуропада католиктік шіркеудегі дін қызметшісінің қызметімен байланысты емес, таза әкімшілік қызмет. Дефинициясы 2. Әзербайжан:sinecurra 3. Қырғыз:sinecure 4. Өзбек:sinecurra 5. Түрік: arpalık 6. Ағылшын: sinecure 7. Испан: sinecurra 8. Неміс: Sinecurra 9. Француз: sinecurra 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: синекура | 0 |
| 512. | шiркеу | церковь | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (бат.-герм. *kirika) - Жалпы христиан қауымдастығы, діншіл христиандарды ұйымдастыру нысаны. Дефинициясы 2. Әзербайжан:kilsə 3. Қырғыз:чиркөө 4. Өзбек:jamoat 5. Түрік:kilise 6. Ағылшын:church 7. Испан:la iglesia 8. Неміс:die Kirche 9. Француз:l'église 10. Заңнамадағы қолданысы: церковь- шіркеу 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: шiркеу | 0 |
| 513. | таутозональдылық | таутозональность | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Таутозональдылық (тауто – грек. taufόs – «соның өзі» + зона – лат. zona «белдеу», көне грек. ζώνη «белдеу», праүндіеуропа. *yos- «белдеу, белдеулеу») – күн сәулесінің таралуымен байланысты жүретін жердің үстіңгі қабатының климаттық, биогеографиялық ерекшеліктері. Дефинициясы
2. Әзербайжан: tautozonallıq 3. Қырғыз: таутозональдук 4. Өзбек: tautozonlik 5. Түрік: tautozonalnost 6. Ағылшын: tautozonality 7. Испан: tautozonalidad 8. Неміс: Tautozonalität 9. Француз: tautozonalité 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. таутозональность – таутозональдылық | 0 |
| 514. | эвольвентөлшегіш | эвольвентомер | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Эвольвентөлшегіш (лат. evolvens – «оралғанды ашу») – дөңгелектердің осіне перпендикулярлы көлденең қимада тартылатын берілістердің тіс профилін өлшеуге арналған құрылғы. Дефинициясы 2. Әзербайжан: cəmi sayğac 3. Қырғыз: эвольвентомер 4. Өзбек: aralashmalari hisoblagich 5. Түрік: sayacı dahil etmek 6. Ағылшын: involute meter 7. Испан: medidor involuto 8. Неміс: Evolventenzähler 9. Француз: compteur involute 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. эвольвентомер – эвольвентөлшегіш | 0 |
| 515. | синергетика | синергетика | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж. грек. συν- — «бірлестік деген мағына беретін сөзалды қосымшасы» және ἔργον – «қызмет») — пән аралық сипаттағы ғылым саласы; күрделі жүйелердің өзін-өзін ұйымдастыруы туралы ғылым, синергетикалық әдісті саяси ғылымда қолдану саяси өмірде өзін-өзі ұйымдастырудың күрделі тетіктерін зерттеуге көбірек көңіл бөледі; тепе-тең емес ашық жүйелердегі кооперативтік құбылыстарды зерттейді. Синергетика ұғымын 1971 ж. неміс физигі Г. Хакен енгізген. Дефинициясы 2. Әзербайжан:sinerji 3. Қырғыз:synergetics 4. Өзбек:sinergiya 5. Түрік: Synergetics 6. Ағылшын: synergy 7. Испан: sinergia 8. Неміс: Synergie 9. Француз: synergie 10. Заңнамадағы қолданысы: синергетика- синергетика 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: синергетика | 0 |
| 516. | православие шіркеуі | церковь православная | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (бат.-герм. *kirika) — христиан дінінің негізгі тармағының бірі. 395 ж. Римнің батыс және шығыс империясына бөлінуіне байланысты туындады. Православ шіркеуінің теологиялық негізі Византияда 9 — 11 ғасырларда қалыптасты. Өз алдына шіркеу ретіндегі бағыты 1054 ж. христиан шіркеуінің католиктік және православтық болып бөлінуіне байланысты айқындалды. Бөлінудің басты себептерінің бірі Рим папасын бүкіл христиандардың бірінші басшысы деп тануы және батыс шіркеуінің киелі рух, әке және бала “құдайлар” жайлы ұғымдарының қайшылығынан туындады. Дефинициясы 2. Әзербайжан:Pravoslav kilsəsi 3. Қырғыз:ортодоксалдык чиркөө 4. Өзбек:Pravoslav cherkovi 5. Түрік:Ortodoks kilisesi 6. Ағылшын:Orthodox church 7. Испан:Iglesia ortodoxa 8. Неміс:Orthodoxe Kirche 9. Француз:Église orthodoxe 10. Заңнамадағы қолданысы: Православная церковь-православие шіркеуі 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: православие шіркеуі | 0 |
| 517. | таутомерия | таутомерия | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Таутомерия (тауто – грек. taufόs – «соның өзі» + мера – meros – «үлес», «бөлік») – екі немесе бірнеше изомерлердің бір-біріне оңай ауысатын қайтымды изомерия құбылысы. Терминді ғылымға алғаш неміс химигі К. Лаар енгізген (1885). Таутомерияның кең тараған түрі прототроптық (протонның ауысуы кезінде болады), одан басқа анионтроптық (анион ауысуы) түрі де бар. Таутомерияның мысалына ацетосірке эфирі мен оксикратон қышқылы арасындағы ауысуды алуға болады. Дефинициясы
2. Әзербайжан: tautomerizm 3. Қырғыз: таутометрия 4. Өзбек: totomomerizm 5. Түрік: totomerizmi 6. Ағылшын: tautomerism 7. Испан: tautomerismo 8. Неміс: Tautomerie 9. Француз: tautomérie 9. Француз: tautomérie 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. таутометрия – таутометрия | 0 |
| 518. | эволюта | эволюта | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Эволюта (лат. evoluta – «ашылу») – қисық қисықтық центрі болып табылатын геометриялық нүктелер жиынтығы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: evolyuta 3. Қырғыз: эволюта 4. Өзбек: evolyut 5. Түрік: evolüt 6. Ағылшын: evolyuta 7. Испан: evolyuta 8. Неміс: Evolyuta 9. Француз: evolyuta 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. эволюта – эволюта | 0 |
| 519. | синергия | синергия | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (грек. συνεργία — «ынтымақтастық, көмек, жәрдем, қатысу, қауымдастық»; грек. σύν — «бірге», еж. грек. ἔργον — «іс, еңбек, жұмыс әсері, әрекеті») — екі немесе одан да көп фактордың өзара әрекетінің әсерін күшейту, бұл факторлардың бірлескен әрекеті көрсетілген факторлардың әрқайсысының әсер қосындыларынан айтарлықтай асып кетуі, тосындық. Дефинициясы 2. Әзербайжан:sinerji 3. Қырғыз:биргелешкен 4. Өзбек:sinergiya 5. Түрік: sinerji 6. Ағылшын: synergy 7. Испан: sinergia 8. Неміс: Synergie 9. Француз: synergie 10. Заңнамадағы қолданысы: синергия- синергия 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: синергия | 0 |
| 520. | циклоп | циклоп | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. («домалақ көзділер», еж. грек. κύκλος — «шеңбер» және όψις — «көз») — ежелгі грек мифологиясында кейіпкерлер тобы, кейбір нұсқалар бойынша, құдай жанды адамдар (Гея мен Уранның балалары) немесе жеке халық. Дефинициясы 2. Әзербайжан:siklop 3. Қырғыз:Cyclops 4. Өзбек:siklop 5. Түрік:Kiklops 6. Ағылшын:Cyclops 7. Испан:ciclop 8. Неміс:Cyclop 9. Француз:cyclop 10. Заңнамадағы қолданысы: циклоп- циклоп 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: циклоп | 0 |
| 521. | таутохрон | таутохрона | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Таутохрон (тауто – грек. taufόs – «соның өзі» + хрон – грек. chronos – «уақыт») – гравитация әрекетінің астында ең төменгі нүктеге жету уақыты бастапқы нүктенің тәуелді болмайтын математикалық қисық. Дефинициясы
2. Әзербайжан: tautoxron 3. Қырғыз: таутохрон 4. Өзбек: tautroxron 5. Түрік: tautohrona 6. Ағылшын: tautochron 7. Испан: tautochron 8. Неміс: Tautochron 9. Француз: tautochron 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. таутохрона – таутохрон | 0 |
| 522. | эвстатика | эвстатика | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Эвстатика (эв – грек. éu – «жақсы», «толығымен» + статика – грек. stásis – «орнында тұру», «тыныштық», «күй») – әлемдік мұхиттардың жаһандық көтерілу процесі. Дефинициясы
2. Әзербайжан: eustatik 3. Қырғыз: эвстатика 4. Өзбек: eustatik 5. Түрік: östatik 6. Ағылшын: eustatic 7. Испан: eustático 8. Неміс: Eustatisch 9. Француз: eustatique 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. эвстатика – эвстатика | 0 |
| 523. | синоикйзм | синоикйзм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж. грек. συνοικισμóς, συνοικιζσμóςω — «бірге қоныстандырамын») — Ежелгі Грекияда жалпы қаланың ортасына бірнеше алғашқы қауымдастықтарды біріктіру. Синойкизм полисті орталықтан басқару органдарын құруға көмектесті. Дефинициясы 2. Әзербайжан:Sinoikizm 3. Қырғыз:sinoikyzm 4. Өзбек: Sinoikizm 5. Түрік: sinoikyzm 6. Ағылшын: Sinoikism 7. Испан: Sinoikismo 8. Неміс: Sinoikismus 9. Француз: Sinoïkisme 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: синоикйзм | 0 |
| 524. | арсыздық, безерлік | цинизм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. Cynismus еж. грек Kυνισμός) немесе шімірікпеушілік — қоғамдық мораль нормаларына, мәдени құндылықтарға және инабаттылық туралы түсініктерге деген ашық, қиқарлық-мәжбүрлі және менсінбеген қарым-қатынас; адамгершіліктің жалпыға белгілі нормасына, үстемдік ететін идеологияның ресми догмаларына деген теріс, нигилистік қарым-қатынас. Дефинициясы 2. Әзербайжан:cynicism 3. Қырғыз:чыр- 4. Өзбек:kinizm 5. Түрік:kinizm 6. Ағылшын:cynicism 7. Испан:cinismo 8. Неміс:Zynismus 9. Француз:le cynisme 10. Заңнамадағы қолданысы: цинизм- арсыздық 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: арсыздық | 0 |
| 525. | таутохронизм | таутохронизм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Таутохронизм (тауто – грек. taufόs – «соның өзі» + хрон – грек. chronos – «уақыт») – екі нүкте арасындағы жолдардың оптикалық ұзындығының теңдігі. Дефинициясы
2. Әзербайжан: tautoçizm 3. Қырғыз: таутохронизм 4. Өзбек: tautochizm 5. Түрік: tautochronism 6. Ағылшын: tautochism 7. Испан: tautocismo 8. Неміс: Tautochismus 9. Француз: tautochisme 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. таутохронизм – таутохронизм | 0 |
| 526. | эвтектоид | эвтектоид | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Эвтектоид (эв – грек. éu – «жақсы», «толығымен» + оид – грек. eidos «ұқсастық, түр» – эвтектикаға ұқсас металдық қорытпалардың құрылымдық компоненті. Дефинициясы
2. Әзербайжан: eutektoid 3. Қырғыз: эвтектоид 4. Өзбек: eutektoid 5. Түрік: ötektoid 6. Ағылшын: eutectoid 7. Испан: eutectoide 8. Неміс: eutektoid 9. Француз: eutectoïde 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. эвтектоид – эвтектоид | 0 |
| 527. | синология | синология | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (латынша sіna — «қытай» және logos — «сөз, ілім») немесе қытайтану — Қытай тарихын, экономикасын, саясатын, философиясын, тілін, әдебиеті мен мәдениетін зерттейтін ғылымдар кешені. Дефинициясы 2. Әзербайжан:sinologiya 3. Қырғыз:таануу 4. Өзбек:sinologiyasi 5. Түрік: sinoloji 6. Ағылшын: synology 7. Испан: sinología 8. Неміс: Synologie 9. Француз: synologie 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: синология | 0 |
| 528. | чакра | чакра | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (санскр. चक्र cakra IAST сөзбе-сөз - «шеңбер, домалақ, диск») немесе падма (санскр.पद्मpadma IAST сөзбе-сөз - «лотос») - индуизмнің рухани тәжірибесінде — прана (өмірлік қуат) өтіп жатқан нади арналары қиылысатын ерекше жер болып табылатын, адамның жұқа денесіндегі психоэнергетикалық орталық, сондай-ақ, тантра және йогу тәжірибелеріндегі шоғырлану нысаны. Дефинициясы 2. Әзербайжан:çakra 3. Қырғыз:Chakra 4. Өзбек:chakra 5. Түрік:çakra 6. Ағылшын:chakra 7. Испан:chakra 8. Неміс:Chakra 9. Француз:chakra 10. Заңнамадағы қолданысы: Чакра- Чакра 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: чакра | 0 |
| 529. | таутохрондылық | таутохронность | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Таутохрондылық (тауто – грек. taufόs – «соның өзі» + хрон – грек. chronos – «уақыт») – әртүрлі нұсқалар үшін уақыт интервалының бірдей болуы (жолдың әртүрлі нұсқалары немесе түрлі бастапқы нүктелер және т.б.). Дефинициясы
2. Әзербайжан: tautroniklik 3. Қырғыз: таутохрондук 4. Өзбек: tautroniklik 5. Түрік: tautohronnost 6. Ағылшын: tautochronicity 7. Испан: tautoconicidad 8. Неміс: Tautochronität 9. Француз: tautochronicité 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: таутохронность – таутохрондылық 12. таутохронность – таутохрондылық | 0 |
| 530. | эзофагоскоп | эзофагоскоп | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Эзофагоскоп (эзофаго – грек. oisophágos – «өңеш» + ксоп – грек. skopeo – «қараймын») – өңештің шырышты қабығын немесе оның кеңеюін зерттеу үшін электрлік жарықтандырумен жабдықталған оптикалық құрылғы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: esophagoscope 3. Қырғыз: эзофагоскоп 4. Өзбек: esophagoscope 5. Түрік: özofagoskop 6. Ағылшын: esophagoscope 7. Испан: esofagoscopio 8. Неміс: ösophagoskop 9. Француз: oesophagoscope 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: эзофагоскоп – эзофагоскоп 12. эзофагоскоп – эзофагоскоп | 0 |
| 531. | синопсис | синопсис | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы 1. (рұқсат етілетін нұсқасы — си́нопсис, мұнда ерекше грек екпіні ескерілген; еж. грек. σύνοψις < συν — «бірге» + όπτω — «қараймын, көремін») — ежелгі гректердің ғылыми номенклатурасында жалпы, қысқаша, толық дәлелсіз және бір затты немесе бір білім саласын толық теориялық пайымдаусыз шолуды білдіреді. Дефинициясы 2. Әзербайжан:sinopsis 3. Қырғыз:кинорежиссерлордун 4. Өзбек:ma'ruza 5. Түрік: özet 6. Ағылшын: synopsis 7. Испан: sinopsis 8. Неміс: Übersicht 9. Француз: synopsis 10. Заңнамадағы қолданысы: синопсис- синопсис 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: синопсис | 0 |
| 532. | чарвака | чарвака | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (санскр. локаята – «аймақ, ел, кеңістік, әлем, жер, өмір», ал көпше түрде – «адамдар, халық, адамзат» дегенді білдіреді. Дефинициясы 2. Әзербайжан:charvaka 3. Қырғыз:Charvaka 4. Өзбек:charvaka 5. Түрік:Charvaka 6. Ағылшын:charvaka 7. Испан:Charvaka 8. Неміс:Charvaka 9. Француз:charvaka 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: чарвака | 0 |
| 533. | тахеометр | тахеометр | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Тахеометр (тахео – ежелгі грек. ταχύς, παχέος – «тез» + метр – көне грек. μετρέω «өлмеймін», μέτρον «өлшем, шама») – көлденең және тікбұрыштардың қашықтығын өлшеудің геодезиялық құралы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: ümumi stansiya 3. Қырғыз: тахеометр 4. Өзбек: umumiy stantsiya 5. Түрік: toplam istasyon 6. Ағылшын: total station 7. Испан: estación total 8. Неміс: Totalstation 9. Француз: station totale 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: тахеометр – тахеометр 12. тахеометр – тахеометр | 0 |
| 534. | эйдофор | эйдофор | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Эйдофор (эйд – грек. éidos – «түр» + фор – грек. forós – «тасушы») – кинотеатрлық өлшемді экрандарындардағы телевизиялық бейнелерді қабылдауға арналған бейнелік жарық проекторы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: eidofor 3. Қырғыз: эйдофор 4. Өзбек: eidofor 5. Түрік: eudophor 6. Ағылшын: eidofor 7. Испан: eidofor 8. Неміс: Eidofor 9. Француз: eidofor 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. эйдофор – эйдофор | 0 |
| 535. | синтоизм | синтоизм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы 1. (жапон. синто – «құдайлар жолы») - Жапониядағы дәстүрлі дін. Ежелгі жапондықтардың анимистік сеніміне негізделген, бас ию нысандары көптеген құдайлар мен аруақтардың рухы болып табылды. Дамуы барысында буддизмнің айтарлықтай әсері байқалды. Дефинициясы 2. Әзербайжан:Şinto 3. Қырғыз:Shintoism 4. Өзбек: Shinto 5. Түрік: Şintoizm 6. Ағылшын: Shintoism 7. Испан: Shinto 8. Неміс: Shinto 9. Француз: Shinto 10. Заңнамадағы қолданысы: Синтоизм- Синтоизм 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: синтоизм | 0 |
| 536. | төртінші билік | четвертая власть | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (ағылш. Fourth Estate) — өз ықпал ету күші биліктің басқа тармақтары - заң шығарушы, атқарушы және сот биліктерімен бір қатарға шыққан баспа, радио,теледидар, бейне және ұнтаспа жазу құралдары мен оларды ойнатудың бейнелі атауы. Дефинициясы 2. Әзербайжан:dördüncü güc 3. Қырғыз:төртүнчү бийлик 4. Өзбек:to'rtinchi kuch 5. Түрік:dördüncü güç 6. Ағылшын:fourth power 7. Испан:cuarto poder 8. Неміс:vierte Macht 9. Француз:quatrième puissance 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: төртінші билік | 0 |
| 537. | тахеометрия | тахеометрия | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Тахеометрия (тахео – ежелгі грек. ταχύς, παχέος – «тез» + метр – көне грек. μετρέω «өлмеймін», μέτρον «өлшем, шама») нүктелердің жер беті биіктігі бойынша және тік орналасуларын олардың горизонталь және вертикаль бұрыштары мен арақашықтығын бір уақытта өлшеу арқылы анықтайтын әдіс. Тахеометрияда айналма тахеометр немесе тахеометр-автомат деп аталатын аспап қолданылады. Олардың көмегімен іздеген шаманы есептемей-ақ табуға болады. Дефинициясы
2. Әзербайжан: tacheometry 3. Қырғыз: тахеометрия 4. Өзбек: tacheometriya 5. Түрік: Takimetri 6. Ағылшын: tacheometry 7. Испан: taquimetría 8. Неміс: Tacheometrie 9. Француз: tachéométrie 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. тахеометрия – тахеометрия | 0 |
| 538. | эйконал | эйконал | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Эйконал (грек. eikon – «бейне») – геомертиялық оптикада қолданысқа ие жолдық оптикалық ұзындығын анықтайтын функция. Дефинициясы
2. Әзербайжан: eikonal 3. Қырғыз: эйконал 4. Өзбек: eikonal 5. Түрік: eikonal 6. Ағылшын: eikonal 7. Испан: eikonal 8. Неміс: Eikonal 9. Француз: eikonal 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. эйконал – эйконал | 0 |
| 539. | сионизм | сионизм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (ивр. צִיּוֹנוּת, цийону́т — «Иерусалимдегі Сион деген таудың атауынан шыққан») — мақсаты еврей халқын оның тарихи отаны Израильде (Эрец-Исраэль) біріктіру және қайта жандандыру болып табылатын саяси қозғалыс, сондай-ақ, осы қозғалыс негіз болған идеологиялық тұжырым. Дефинициясы 2. Әзербайжан:Sionizm 3. Қырғыз:сионизм 4. Өзбек:Sionizm 5. Түрік: Siyonizm 6. Ағылшын: Zionism 7. Испан: Sionismo 8. Неміс: Zionismus 9. Француз: Sionisme 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: сионизм | 0 |
| 540. | шаманизм | шаманизм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. қазақша баламасы бақсылық, бақсыға табыну. Дәстүрлі ой машығының ең көне түрлерінің бірі. Тотемизмнен кейінгі, монтеистік діндерден бұрынғы жөн-жоралғылы магикалық дүниетаным. Дефинициясы 2. Әзербайжан:Şamanizm 3. Қырғыз:бакшылык 4. Өзбек:shamanizm 5. Түрік:şamanizm 6. Ағылшын:shamanism 7. Испан:chamanismo 8. Неміс:Schamanismus 9. Француз:chamanisme 10. Заңнамадағы қолданысы: Шаманизм- Шаманизм 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: бақсылық | 0 |
| 541. | тахогенератор | тахогенератор | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Тахогенератор (тахо – грек. τάχος – «тез», «жылдамдық» + генератор – лат. generator «өңдеуші») – лездік жылдамдықпен тұрақты және айнымалы токты электр сигналына айналдыратын өлшеуіш генараторы, электр машинасы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: taxogenerator 3. Қырғыз: тахогенератор 4. Өзбек: taxogenerator 5. Түрік: tako 6. Ағылшын: tachogenerator 7. Испан: tacogenerador 8. Неміс: Tachogenerator 9. Француз: génératrice tachymétrique
10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. тахогенератор – тахогенератор | 0 |
| 542. | эйнштейний | эйнштейний | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Эйнштейний (лат. einsteinium) – радийбелсенді күміс металл, атомдық үлестірімі 99 болып табылатын трансураникалық химиялық элемент. Дефинициясы
2. Әзербайжан: eynşteyn 3. Қырғыз: эйнштейний 4. Өзбек: eynshteyn 5. Түрік: aynştaynyum 6. Ағылшын: einsteinium 7. Испан: einstein 8. Неміс: Einstein 9. Француз: einstein 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: эйнштейний - эйнштейний 12. эйнштейний – эйнштейний | 0 |
| 543. | халықаралық сионизм | сионизм международный | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. 1. (ивр. צִיּוֹנוּת, цийону́т — «Иерусалимдегі Сион деген таудың атауынан шыққан») — Израиль мемлекетінде және капиталистік елдердің көптеген еврейлік қауымдастықтарында үстемік ететін шовинизм және буржуаздық национализм формаларының бірі. Дефинициясы 2. Әзербайжан:Sionizm beynəlxalq 3. Қырғыз:эл аралык сионизм 4. Өзбек: Sionistik xalqaro 5. Түрік: Siyonizm uluslararası 6. Ағылшын:Zionism international 7. Испан:Sionismo internacional 8. Неміс:Zionismus international 9. Француз:Sionisme international 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: международные организации - халықаралық ұйымдар (2018) 12. Ұсыныстар: халықаралық сионизм | 0 |
| 544. | шамбала | шамбала | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. — Тибеттегі немесе Азия өңірінің өзге де аймақтарындағы мифтік ел, бұл бірнеше бұрынғы мәтіндерде, оның ішінде, Калачакра-тантрада айтылады. Дефинициясы 2. Әзербайжан:Şambala 3. Қырғыз:Таза 4. Өзбек:Shambala 5. Түрік:boyotu 6. Ағылшын:fenugreek 7. Испан:Shambala 8. Неміс:Shambala 9. Француз:Shambala 10. Заңнамадағы қолданысы: Шамбала-Шамбала 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: шамбала | 0 |
| 545. | тахограф | тахограф | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Тахограф (тахо – грек. τάχος – «тез», «жылдамдық» + граф – грек. grapho – «жазамын») – машинаның қозғалысын бақылайтын арнайы өлшеуіш құрал. Дефинициясы 2. Әзербайжан: takograf 3. Қырғыз: тахограф 4. Өзбек: takograf 5. Түрік: takograf 6. Ағылшын: tachograph 7. Испан: tacógrafo 8. Неміс: Fahrtenschreiber 9. Француз: tachygraphe 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: тахограф – тахограф 12. тахограф – тахограф | 0 |
| 546. | эквидистаттық | эквидистатность | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Эквидистаттық (кейінгі лат. aequidistans – «теңдей алыс») – белгілі нормаль бағыты бойынша салынған тең сегменттердің ұштары. Дефинициясы
2. Әзербайжан: bərabərlik 3. Қырғыз: эквидистаттук 4. Өзбек: tenglik 5. Түрік: ekvidistatnost 6. Ағылшын: equidistance 7. Испан: equidistancia 8. Неміс: Äquidistanz 9. Француз: équidistance 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. эквидистатность – эквидистаттық | 0 |
| 547. | сират, сират көпір | сират | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (араб. الصراط — «жол») — ислам эсхатологиясында отты тозақтың үстінде орналасқан көпір. Сират көпірі өте жіңішке және шаштың көлемінен үлкен емес әрі қылыштың жүзіндей өткір. Дефинициясы 2. Әзербайжан:sirat 3. Қырғыз:Сырат 4. Өзбек:sirat 5. Түрік: Sırat 6. Ағылшын: sirat 7. Испан: sirat 8. Неміс: sirat 9. Француз: sirat 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: сират | 0 |
| 548. | шамбху | шамбху | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. – құдай табиғатының еркектен бастау алатынын бейнелейді. Тағдырдың күш-қуатына бағынатын ол атериалдық әлемді қалыптастырады». Дефинициясы 2. Әзербайжан:Şambhu 3. Қырғыз:Shambhu 4. Өзбек:shambhu 5. Түрік:Shambhu 6. Ағылшын:shambhu 7. Испан:Shambhu 8. Неміс:Shambhu 9. Француз:Shambhu 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: шамбху | 0 |
| 549. | таходинамо | таходинамо | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Таходинамо (тахо – грек. τάχος – «тез», «жылдамдық» + дина – грек. δύναμις «күш») – көрсеткіш бағыты оның төрт шкаласының бірінде шпиндельдің нақты санын көрсететін, вольтметрмен электрлік байланысқан құрылғы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: tahodinamo 3. Қырғыз: таходинамо 4. Өзбек: tahodinamo 5. Түрік: tahodinamo 6. Ағылшын: tahodinamo 7. Испан: tahodinamo 8. Неміс: Tahodinamo 9. Француз: tahodinamo 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. таходинамо – таходинамо | 0 |
| 550. | эквипотенциал | эквипотенциал | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Эквипотенциал (экви – лат. aequus – «тең» + потенция – лат. potentia – «күш») – кез келген потенциалды векторлық өріске қолданылатын тұжырымдама. Мысалы, статикалық электр өрісі немесе Ньютон гравитациялық өрісі. Дефинициясы
2. Әзербайжан: equipotential 3. Қырғыз: эквипотенциал 4. Өзбек: tenglik 5. Түрік: eşgüçlü 6. Ағылшын: equipotential 7. Испан: equipotencial 8. Неміс: Äquipotential 9. Француз: équipotentielle 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: эквипотенциал – эквипотенциал
12. эквипотенциал – эквипотенциал | 0 |
| 551. | сирин | сирин | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж. орыс. сиринъ, грек. Σειρῆνες — «сиреналар») — ежелгі орыс өнері мен аңыздарында қыздың басы сияқты басы бар жұмақ құсы. Сирин грек сиреналарының славяндық бейнесі болып табылады деп саналады. Алконост сияқты басқа жұмақ құсымен бірге бейнеленеді, бірақ Сириннің басы кейде жабылмай тұрады, ол айналасына нұр шашып тұрады. Дефинициясы 2. Әзербайжан:Şirin 3. Қырғыз:Сирин 4. Өзбек:Shirin 5. Түрік: Şirin 6. Ағылшын: Sirin 7. Испан: Sirin 8. Неміс: Sirin 9. Француз: Sirin 10. Заңнамадағы қолданысы: сирин- сирин 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: сирин | 0 |
| 552. | шива | шива | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (санскр. शिव, śiva IAST, «игі», «рақымды») — индуистік құдай, Брахма және Вишнумен бірге тримуртидің құдайлық үштігіне енеді. Шива культінің бастауы ведаға дейінгі және веда кезеңіне барады. Дефинициясы 2. Әзербайжан:shiva 3. Қырғыз:Шам жагалы 4. Өзбек:shiva 5. Түрік:shiva 6. Ағылшын:shiva 7. Испан:Shiva 8. Неміс:Shiva 9. Француз:Shiva 10. Заңнамадағы қолданысы: шива- шива 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: шива | 0 |
| 553. | тахометр | тахометр | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Тахометр (тахо – ежелгі грек. ταχύς, παχέος – «тез» + метр – көне грек. μετρέω «өлмеймін», μέτρον «өлшем, шама») – роторлардың, біліктердің, дискілердің және т.б. әртүрлі қондырғылардың, машиналардың және механизмдердің белгілі уақыт аралығында айналу жылдамдығы мен айналым санын өлшеуге арналған құрал. Дефинициясы
2. Әзербайжан: takometre 3. Қырғыз: тахометр 4. Өзбек: takometr 5. Түрік: takometre 6. Ағылшын: tachometer 7. Испан: tacómetro 8. Неміс: Drehzahlmesser 9. Француз: tachymètre 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: тахометр – тахометр 12. тахометр – тахометр | 0 |
| 554. | экзарация | экзарация | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Экзарация (кейінгі лат. exaratio – «жыртып тастау») – тау жыныстарының жойылуына әкеліп соғатын өнімдерді, қиыршық тастарды, құм және саз түріндегі шығарылымдарды мұзбен кетіруге бағытталған экзогендік геоморфологиялық процесі. Дефинициясы
2. Әзербайжан: eksizyon 3. Қырғыз: экзарация 4. Өзбек: eksizyon 5. Түрік: exaration 6. Ағылшын: excision 7. Испан: escisión 8. Неміс: Exzision 9. Француз: excision 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. экзарация – экзарация | 0 |
| 555. | мажоритарлық жүйе | система мажоритарная | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж.-грек. σύστημα – «құраушы; құрау» + францу тілінен majorіte — «көпшілік») — сайлау кезінде дауыс берудің нәтижелерін анықтау тәртібі. Мажоритарлық сайлау жүйесі кезінде үміткер немесе партия сайлануы үшін сайлаушылардың көпшілік дауысын алуы қажет. Мажоритарлық сайлау жүйесінің артықшылығы: Дефинициясы · Үкімет құрудың жеңілдігі мен оның тұрақтылығы; · Сайлаушылар мен депутаттар арасында тұрақты байланыстардың қалыптасуында жатыр. 2. Әзербайжан:əksəriyyət sistemi 3. Қырғыз:мажоритардык системасы 4. Өзбек: ko'pchilik tizimi 5. Түрік: çoğunluk sistemi 6. Ағылшын:majority system 7. Испан:sistema mayoritario 8. Неміс: Mehrheitssystem 9. Француз: système majoritaire 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: система связи в стандарте GSM по технологии GPRS - GPRS технологиясы бойынша GSM стандартындағы байланыс жүйесі (2018) 12. Ұсыныстар: мажоритарлық жүйе | 0 |
| 556. | шизоталдау | шизоанализ | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (еж.-грек. σχίζω — «жаңқалау», «жару» және еж.-грек. ἀνάλυσις - «ажырату, еріту») — философия мен психиатриядағы бағыт, бұл психоталдауға қарама-қайшы және оның сыны негізінде өсетін бағыт. Дефинициясы 2. Әзербайжан:şizoanaliz 3. Қырғыз:schizoanalysis 4. Өзбек:shizoanaliz 5. Түрік:schizoanalysis 6. Ағылшын:schizoanalysis 7. Испан:esquizoanálisis 8. Неміс:Schizoanalyse 9. Француз:schizoanalyse 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: шизоталдау | 0 |
| 557. | текнетрон | текнетрон | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Текнетрон (ағылшын. technetron) – конструктивті транзистордың фирмалық атауы. Текнетрон орталықтандырылған өріс әсеріне негізделген жоғары жиілікті өріс құрылғысы болып табылады. Дефинициясы
2. Әзербайжан: technetron 3. Қырғыз: текнетрон 4. Өзбек: technetron 5. Түрік: teknetron 6. Ағылшын: technetron 7. Испан: tecnetrón 8. Неміс: Technetron 9. Француз: technétron 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. текнетрон – текнетрон | 0 |
| 558. | экзотермия | экзотермия | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Экзотермия (экзо – грек. éxō – «сырттай» + теримя – грек. thérmē – «жылу», «ыстық») – жылуды бөліп шығаратын химиялық реакция. Дефинициясы
2. Әзербайжан: exotherm 3. Қырғыз: экзотермия 4. Өзбек: ekzoterm 5. Түрік: eksoterm 6. Ағылшын: exotherm 7. Испан: exotermia 8. Неміс: Exothermie 9. Француз: exothermique
10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: экзотермия – экзотермия 12. экзотермия – экзотермия | 0 |
| 559. | ситула | ситула | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. situla — «шелек») – шелек пішінді ежелгі қола суыт. Ситула гальштаттық мәдениет пен латен мәдениетінің археологиялық ескерткіш олжаларынан танымал. Дефинициясы 2. Әзербайжан:ələk 3. Қырғыз:жалгыз 4. Өзбек:elek 5. Түрік: situla 6. Ағылшын: sieve 7. Испан: tamiz 8. Неміс: Sieb 9. Француз: tamis 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: ситула | 0 |
| 560. | шизотомия | шизотомия | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы 1. (еж. грек. σχίζω - «ыдырату», «бөлу» және θῡμός- «жан, сезім, ой, ой бейнесі»; нем. Schizothymie) — мінез-құлықтың қалыпты әртүрлілігі және шизофрения науқастарының биотипіне ұқсас биотип (дене бітімінің түрі). Дефинициясы 2. Әзербайжан:şizotomiya 3. Қырғыз:shizotomiya 4. Өзбек:shizotomiya 5. Түрік:shizotomiya 6. Ағылшын:schizotomy 7. Испан:esquizotomía 8. Неміс:Schizotomie 9. Француз:schizotomie 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: шизотомия | 0 |
| 561. | текстолит | текстолит | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Текстолит (текстил – лат. textus – «мата» + лит – грек. lіthos – «тас» + лит – грек. λύσις «ыдырау, шіру») – табиғи талшық (негізінен мақта) пен фенолды немесе крезол-формальдегидті шайырлар түріндегі полимерлік байланыстырушыдан құралатын қабатты материал. Текстолит шынылы маталардың негізінде жасалған – шынытекстолит, асбест маталардың негізінде дайындалған – асботекстолит, мақтауылы қағазды маталардың негізінде жасалған (мысалы, бөз, миткаль, бельтинг, шифон), жасанды және синтетикалық органикалық талшықтардан құралған текстолиттер деп ажыратылады. Дефинициясы 2. Әзербайжан: technetron 3. Қырғыз: текстолит 4. Өзбек: technetron 5. Түрік: teknetron 6. Ағылшын: technetron 7. Испан: tecnetrón 8. Неміс: Technetron 9. Француз: technétron 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: текстолит – текстолит 12. текстолит – текстолит | 0 |
| 562. | эккер | эккер | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Эккер (нем. équerre – «құрылғы») – жерде 90 ° немесе 45 ° бұрыштарында қиылысатын тік сызықтарын енгізуге арналған топографиялық құрылғы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: ecker 3. Қырғыз: эккер 4. Өзбек: ecker 5. Түрік: optik kare 6. Ағылшын: ecker 7. Испан: ecker 8. Неміс: Ecker 9. Француз: ecker 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. эккер – эккер | 0 |
| 563. | аңыз | сказание | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. - қазақ халық ауыз әдебиетінің тарихи негізі бар мол саласы. Онда айтылатын оқиғалардың, кейіпкер аттарының, елді мекен, жер атауларының, мезгіл мөлшерінің деректілігі басым келеді. Ертегі мен аңыздардың түп-төркіні халықтың арман-қиялы. Дефинициясы 2. Әзербайжан:bir əfsanə 3. Қырғыз:жомок 4. Өзбек:afsona 5. Түрік:bir efsane 6. Ағылшын:a legend 7. Испан:una leyenda 8. Неміс:eine Legende 9. Француз: une légende 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: аңыз | 0 |
| 564. | шиитшілдік | шиизм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (араб. ши'а – «жақтастар тобы») - Құранды жалғыз діннің көзі деп мойындайтын, Сүнненің көптеген қағидаларын жоққа шығаратын исламдағы екі (сүннизммен бірге) бағыттың бірі. Дефинициясы 2. Әзербайжан:Şiəlik 3. Қырғыз:Shiism 4. Өзбек:Shia 5. Түрік:Şiilik 6. Ағылшын:Shiism 7. Испан:Shiismo 8. Неміс:Schiismus 9. Француз:Chiisme 10. Заңнамадағы қолданысы: Шиизм- Шейттер 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: шиитшілдік | 0 |
| 565. | теллурид | теллурид | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Теллурид (лат. Tellurium) – теллурдың металдармен, кристаллдармен химиялық қосылыстары. Дефинициясы
2. Әзербайжан: təbəqədir 3. Қырғыз: теллурид 4. Өзбек: tellurid 5. Түрік: telluride 6. Ағылшын: telluride 7. Испан: teluro 8. Неміс: Tellurid 9. Француз: tellurure 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: теллурид – теллурид 12. теллурид – теллурид
| 0 |
| 566. | эклогит | эклогит | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Эклогит (грек. eclogite – «минералды тас») – негізінен пироксен және гранат-гусулярлық-пироп-альмандин құрамынан тұратын, сонымен бірге құрамында аз мөлшерде кянит, қола, калий талшық шегі, плагиоклаз, амфибол және қосалқы минералдар болуы мүмкін кристалдық метаморфтық жыныс. Дефинициясы
2. Әзербайжан: eklogite 3. Қырғыз: эклогит 4. Өзбек: eklogit 5. Түрік: eklojit 6. Ағылшын: eclogite 7. Испан: eclogita 8. Неміс: Eklogit 9. Француз: eclogite 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: эклогит – эклогит 12. эклогит – эклогит | 0 |
| 567. | скансен | скансен | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (швед. Skansen) — этнографиялық кешен, Стокгольмдегі Юргорден аралында орналасқан, ашық аспан астындағы мұражай. Оны Артуром Хазелиус1891 жылы 11 қазанда ашқан. Дефинициясы 2. Әзербайжан:skansen 3. Қырғыз:Skansen 4. Өзбек:skansen 5. Түрік: Skansen 6. Ағылшын: skansen 7. Испан: Skansen 8. Неміс: Skansen 9. Француз: Skansen 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: скансен | 0 |
| 568. | штрейкбрехер | штрейкбрехер | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (нем. Streikbrecher, сөзбе-сөз — «ереуілді басушы», яғни, ереуілді тоқтатушы) —ереуіл кезінде негізінен, ереуілге қатысудан бас тартатын және әкімшіліктің ереуілшілермен болған дау-дамайында әкімшілікке жақтасатын ереуілшілерді қолдайтын және ереуіл кезінде жұмысқа шығатын, жалдамалы тұлға. Ауыспалы мағынада, жалпы мүддені сатқан, опасыз адам. Дефинициясы 2. Әзербайжан:qorxaq 3. Қырғыз:Fink 4. Өзбек:qoraqo'tir 5. Түрік:ispiyoncu 6. Ағылшын:scab 7. Испан:sarna 8. Неміс:Schorf 9. Француз:gale 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: штрейкбрехер | 0 |
| 569. | тензиметрия | тензиметрия | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Тензиметрия (тензо – лат. tensus – «кернеулі, керілген» + метр – грек. metre – өлшеймін) – бу қысымын өлшеу әдістері. Дефинициясы
2. Әзербайжан: tensimetri 3. Қырғыз: тензиметрия 4. Өзбек: tensimetr 5. Түрік: tenzimetriya 6. Ағылшын: tensimetry 7. Испан: tensimetria 8. Неміс: Tensimetrie 9. Француз: tensimétrie 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: тензиметрия – тензиметрия 12. тензиметрия – тензиметрия | 0 |
| 570. | экса | экса | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Экса (грек. hex – «алты», «осында») – біртекті ондық разрядты белгілерді және символдарды қалыптастыру үшін халықаралық бірлік жүйесінде қолданылатын префикс. Дефинициясы
2. Әзербайжан: exa 3. Қырғыз: экса 4. Өзбек: exa 5. Түрік: eksa 6. Ағылшын: exa 7. Испан: exa 8. Неміс: Exa 9. Француз: exa 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: экса – экса 12. экса – экса | 0 |
| 571. | скепсис, күмәншілдік | скепсис | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы 1. (еж. грек. σκεπτικός — «қарастыратын, зерттейтін») — күмәнді, әсіресе, ақиқаттың сенімділігіндегі күмәнді ойлау қағидаты ретінде қарастыратын философиялық бағыт. Орташа скептицизм фактілерді танумен шектеледі, барлық гипотеза мен теорияға қатысты ұстамдылық танытады. Дефинициясы 2. Әзербайжан:şübhə 3. Қырғыз:scepsis 4. Өзбек:skeptitsizm 5. Түрік: kuşkuculuk 6. Ағылшын: skepticism 7. Испан: escepticismo 8. Неміс: Skepsis 9. Француз: scepticisme 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: күмәншілдік | 0 |
| 572. | эвгемеризм | эвгемеризм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. — мифтерді талқылаудың герменевтикалық теориясы, оған сәйкес, дін қайтыс болған немесе өмір сүріп жатқан «ұлы адамдардың» культінен пайда болған. Эвгемеризмнің жақтаушылары мифология да, дін де тарихтың сакралдануының нәтижесі деп түсінеді. Дефинициясы 2. Әзербайжан:eehemerism 3. Қырғыз:euhemerism 4. Өзбек:euhemerism 5. Түрік:efsanelerin geleneklerden kaynaklandığı teorisi 6. Ағылшын:euhemerism 7. Испан:euhemerismo 8. Неміс:Euhemerismus 9. Француз:euhémérisme 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: эвгемеризм | 0 |
| 573. | тензометр | тензометр | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Тензометр (тензо – лат. tensus – «кернеулі, керілген» + метр – грек. metre – өлшеймін) – машина тетіктерінің, құрастыру құрылымдарының тетіктерінде деформацияның үлестірілуін зерттеу үшін қолданылатын, сонымен қатар материалдарды механикалық тексеруде пайдаланылатын аспап. Дефинициясы
2. Әзербайжан: tensimetre 3. Қырғыз: тензиметр 4. Өзбек: tensimetr 5. Түрік: tenzimetr 6. Ағылшын: tensimeter 7. Испан: tensímetro 8. Неміс: Tensimeter 9. Француз: tensimètre 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: тензометр – тензометр 12. тензометр – тензометр | 0 |
| 574. | эксгаутер | эксгаутер | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Эксгаутер (ағылш. exhauster, exhaust – «сору», «ішке тарту») – кішкентай жәндіктерді ұстауға арналған құрылғы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: exhauter 3. Қырғыз: эксгаутер 4. Өзбек: tashqaridan 5. Түрік: eksgauter 6. Ағылшын: exhauter 7. Испан: agotador 8. Неміс: Exhauter 9. Француз: exhauter 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: - 12. эксгаутер – эксгаутер | 0 |
| 575. | скептицизм | скептицизм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (көне грекше: σκεπτικός —« қарастыратын, зерттейтін») — Дефинициясы 1. объективті шындықты дұрыс тану мүмкіндігіне күдікпен қарайтын философиялық бағыт; бұл жағынан скептицизм агностицизмге — дүниені танып білу мүмкіндігін жоққа шығаратын философиялық бағытқа жақын, соның бастапқы сатысы болып табылады; 2. бір нәрсеге сыни тұрғыдан, күдікпен қарау, мүмкіндігіне, шындығына күмәндану; 3. күдікшілдік, сенбеушілік. 2. Әзербайжан:şübhə 3. Қырғыз:ишенбөөчүлүк 4. Өзбек:skeptitsizm 5. Түрік: şüphecilik 6. Ағылшын: skepticism 7. Испан: escepticismo 8. Неміс: Skepsis 9. Француз: scepticisme 10. Заңнамадағы қолданысы: скептицизм– скептицизм 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: скептицизм | 0 |
| 576. | эвдемонизм | эвдемонизм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (грек тілінен аударғанда рақаттану, бақытқа бөлену деген мағына береді)– этиканың гедонизмге жақын методол. Дефинициясы 2. Әзербайжан:eudemonizm 3. Қырғыз:eudemonism 4. Өзбек:eudemonizm 5. Түрік:mutluluğu en yüce amaç sayan sistem 6. Ағылшын:eudemonism 7. Испан:eudemonismo 8. Неміс:Eudemonismus 9. Француз:eudémonisme 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: эвдемонизм | 0 |
| 577. | тензорезистор | тензорезистор | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Тензорезистор (тензо – лат. tensus – «кернеулі, керілген» + резистор – лат. resisto – «кедергі») – деформациясына байланысты өзгеретін кедергі. Дефинициясы
2. Әзербайжан: gərginlik ölçer 3. Қырғыз: тензорезистор 4. Өзбек: chidamlilik o'lchagichi 5. Түрік: zorlanma göstergesi 6. Ағылшын: strain gauge 7. Испан: medidor de tensión 8. Неміс: Dehnungsmessstreifen 9. Француз: jauge de contrainte 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: тензорезистор – тензорезистор 12. тензорезистор – тензорезистор | 0 |
| 578. | экспозиметр | экспозиметр | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Экспозиметр (экспозиция – лат. ехposi – «түр сыртынан» + метр – грек. metréo – «өлшеймін») – объектінің жарықтылығын немесе жарықтылық деңгейін өлшеуге арналған фотопроцесс барысында (түсіру немесе көшіру кезінде) пайдаланылатын құрылғы. Дефинициясы
2. Әзербайжан: exposition metr 3. Қырғыз: экспозиметр 4. Өзбек: metrga teng 5. Түрік: işık ölçer 6. Ағылшын: exposition meter 7. Испан: exposition metro 8. Неміс: exposition Meter 9. Француз: exposition mètre 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: экспозиметр – экспозиметр 12. экспозиметр – экспозиметр | 0 |
| 579. | скиф | скиф | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (индоеуропа алдындағы *skeud — «сыпыру, ату») – Скиф мағынасы: Дефинициясы · Скиф — сақтар халқының өкілі; · Скиф — сақтардың мифтік түпкі ата-бабасы. 2. Әзербайжан:İskit 3. Қырғыз:буюмдарды 4. Өзбек:Skifian 5. Түрік:İskit 6. Ағылшын:Scythian 7. Испан:Escita 8. Неміс:Scythian 9. Француз:Scythian 10. Заңнамадағы қолданысы: скиф- скиф 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: сақ | 0 |
| 580. | эвдемония | эвдемония | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (грек. ευδαιμονία — «гүлдену, рақат, бақыт») — адамгершіліктің өлшемшарты және мінез-құлықтың негізі ретінде адамның бақытқа қол жеткізуіне ұмтылуы деп мойындайтын этикалық бағыт. Дефинициясы 2. Әзербайжан:eudaimonia 3. Қырғыз:eudaimonia 4. Өзбек:eudaimoniya 5. Түрік:çözümlenerek 6. Ағылшын:eudaimonia 7. Испан:eudaimonia 8. Неміс:Eudaimonia 9. Француз:eudaimonia 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: эвдемония | 0 |
| 581. | жылушығарғыш | теплоизлучатель | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Жылушығарғыш – кернеуі 220 В жиілігі 50Гц болып табылатын айнымалы токпен жалпы жарықтандыру үшін қолданылатын құрылғы. Дефинициясы 2. Әзербайжан: istilik radiatoru 3. Қырғыз: жылуулук бөлөнгүч 4. Өзбек: issiqlik radiatori 5. Түрік: ısı radyatörü 6. Ағылшын: heat radiator 7. Испан: radiador de calor 8. Неміс: Heizkörper 9. Француз: radiateur de chaleur 10. Бекітілген нұсқасы: излучатель – сәулешығарғыш 11. Заңнамадағы қолданысы: теплоизлучатель – жылушығарғыш 12. теплоизлучатель – жылушығарғыш | 0 |
| 582. | экспонент | экспонента | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Экспонент (лат. exponens (exponentis) – к»өрсетіп шығарғыш») – Эйлер саны белгіленген көрсеткіштік функция. Дефинициясы
2. Әзербайжан: iştirakçı 3. Қырғыз: экспонент 4. Өзбек: ishtirokchi 5. Түрік: üs 6. Ағылшын: exhibitor 7. Испан: expositor 8. Неміс: Aussteller 9. Француз: exposant 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: экспонента – экспонент 12. экспонента – экспонент | 0 |
| 583. | славистика | славистика | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. — славян халықтарының тілдерін, әдебиетін, фольклорын, тарихын, материалдық ғылымы мен рухани мәдениетін зерттейтін ғылым. Дефинициясы 2. Әзербайжан:Slavistik 3. Қырғыз:Slavic таануу 4. Өзбек:Slavistika 5. Түрік: Slav Çalışmaları 6. Ағылшын: Slavistics 7. Испан: Eslavos 8. Неміс: Slawistik 9. Француз: Slavistique 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: славистика | 0 |
| 584. | эвиденция | эвиденция | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. evidens – «көрініс табу, анықталу») - айқындық, заттарға анағұрлым терең ену; санадан өткеру және зат туралы сенімді білім; ойлау мен таным үшін «анық» нәрсе. Канттың пікірінше, эвиденция ешқашан «дискурсивті» танымдағы ұғымнан шықпайды, ол тек «түйсік» қағидаларынан, сөздің тар мағынасы тұрғысынан алғанда, аксиомалардан туындайды. Психологиялық эвиденция (сенушілік сенімі) және пайымдаудыдың заңды екендігіне сендіретін логикалық эвиденция болады. Феноменологиялық мағына тұрғысынан алғанда, эвиденцияның болмысқа қол жеткізудегі маңызы зор. Дефинициясы 2. Әзербайжан:Dəlillər 3. Қырғыз:evidentsiya 4. Өзбек:Dalillar 5. Түрік:evidentsiya 6. Ағылшын:Evidence 7. Испан:Evidencia 8. Неміс:Beweis 9. Француз:Des preuves 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: эвиденция | 0 |
| 585. | жылуоқшаулағыш | теплоизолятор | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Жылуоқшаулағыш – жылу таратқыш процесін баяулататын және негізгі термиялық рөлді ойнайтын конструкция элементтері. Дефинициясы
2. Әзербайжан: istilik izolyatoru 3. Қырғыз: жылуулук бөлүп койгуч 4. Өзбек: issiqlik izolatori 5. Түрік: ısı yalıtkanı 6. Ағылшын: heat insulator 7. Испан: aislante térmico 8. Неміс: Wärmeisolator 9. Француз: isolant thermique 10. Бекітілген нұсқасы: изолятор – оқшаулағыш 11. Заңнамадағы қолданысы: теплоизолятор – жылуоқшаулағыш 12. теплоизолятор – жылуоқшаулағыш | 0 |
| 586. | экспонометр | экспонометр | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. Экспонометр (экспонат – лат. exponere – «шығару», «көрсету» + метр – грек. métron – «өлшем») – фотографиялық әсерді өлшеу мен дұрыс экспозиция параметрлерін анықтауға арналған фотометриялық аппаратура. Дефинициясы
2. Әзербайжан: işıq ölçən 3. Қырғыз: экспонометр 4. Өзбек: yorug'lik o'lchagichi 5. Түрік: ışık ölçer 6. Ағылшын: light meter 7. Испан: medidor de luz 8. Неміс: Belichtungsmesser 9. Француз: posemètre 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: экспонометр – экспонометр 12. экспонометр – экспонометр | 0 |
| 587. | славяншылдық | славянофильство | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. — 19 ғ. 40-50 жылдарындағы Ресейдегі қоғамдық ағым. Славяншылдық қоғамдық ой-пікір ретінде Ресейдің өзіндік тарихи даму жолы, ұлттық ерекшеліктері бар екендігін дәлелдеп, қорғау мақсатын көздеді. Олардың қарсыластары батысшылдар болса жалпыадамзаттық тұтастық көзқарасы тұрғысынан жалпыға ортақ тарихи даму үрдісі бар, сондықтан Ресейдің де батыс жүріп өткен жолды басып өтуі тиіс деп білді. Бұл өзара қарсы көзқарастар олардың арасындағы негізгі қарама-қайшылық болғанымен, бұл ымырасыздықтың терең философиялық тамыры, саяси мәні болды. Славяншылдық пен батысшылдық арасындағы тартыс бірімен-бірі ымыраға келмейтін жеке-жеке екі дүниетанымдық көзқарас қайшылығы болды. Дефинициясы 2. Әзербайжан:Slavophilism 3. Қырғыз:slavjanofilstvo 4. Өзбек:Slavofilizm 5. Түрік: slavjanofilstvo 6. Ағылшын: Slavophilism 7. Испан: Eslavofilismo 8. Неміс: Slawophilismus 9. Француз: Slavophilisme 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: славяншылдық | 0 |
| 588. | эволюцияшылдық | эволюционизм | СаласыАстрономия және физика Этимологиясы1. (лат. ēvolūtiō - «жазу, ашу») – эволюция, біртіндеп экстенсивті немесе интенсивті даму тұрғысынан алғанда, яғни, қайтымсыз және бағытталған өзгерістер, қолдағы барды арттыру немесе жаңа сапалы нәрсе жасауға байланысты бір күйден екінші күйге өту тұрғысынан қарастырылатын, дүниетанымды білдіретін жалпы философиялық ұғым. Дефинициясы 2. Әзербайжан:evrimcilik 3. Қырғыз:evolutionism 4. Өзбек:evolyutsiya 5. Түрік:evrimcilik 6. Ағылшын:evolutionism 7. Испан:evolucionismo 8. Неміс:Evolutionismus 9. Француз:évolutionnisme 10. Заңнамадағы қолданысы: эволюционизм-эволюционизм 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: эволюцияшылдық | 0 |
| 589. | жылу |