# | Қазақша нұсқасы | Орысша нұсқасы | Рейтинг | |
---|---|---|---|---|
1. | дроссельдеу | дросселирование | дросселированиедроссельдеуСаласы Этимологиясынем. drosseln «шектеу, өшіру» Дефинициясы1. Дроссельдеу – өту арнасы – дроссельдің тарылуы арқылы немесе кеуек аражабын арқылы өту кезінде газ немесе бу қысымының төмендеуі.2. Әзербайжан: döymə 3. Қырғыз: дем кыстыгуу 4. Өзбек: qisqartirish 5. Түрік: boğucu 6. Ағылшын: throttling 7. Испан: estrangulamiento 8. Неміс: Drosselung 9. Француз: étranglement 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: дросселирование – дроссельдеу 12. дросселирование – дроссельдеу | +5 |
2. | газдың дроссельденуі | дросселирование газа | дросселирование газагаздың дроссельденуіСаласы Этимологиясыгаз – нидерл. gas, көне грек. χάος «хаос, бейберекет»; дроссельдену – нем. drosseln «шектеу, өшіру» Дефинициясы1. Газдың дроссельденуі – дроссель арқылы өтуі кезінде газ ағыны қысымының төмендеуі.2. Әзербайжан: qaz tənzimləmə 3. Қырғыз: газ дроссельденуи 4. Өзбек: gazni qisqartirish 5. Түрік: gaz azaltma 6. Ағылшын: gas throttling 7. Испан: estrangulamiento de gas 8. Неміс: Gasdrosselung 9. Француз: étranglement du gaz 10. Бекітілген нұсқасы: газ – газ 11. Заңнамадағы қолданысы: дросселирование – дроссельдеу; газ – газ 12. дросселирование газа – газдың дроссельденуі | +4 |
3. | потенциалдық шұңқыр | потенциальная яма | потенциальная ямапотенциалдық шұңқырСаласы Этимологиясыпотенциал – лат. potentialis «қуатты», potentia «күш, қуат» Дефинициясы1. Потенциалдық шұңқыр – Потенциалдық шұңқыр – бөлшектер өзара әсерлескенде бөлшектердің потенциалдық энергиясының оның сыртындағыдан аз болатын физикалық табиғаты анықталатын кеңістіктің шектеулі бөлігі. Потенциалдық шұңқырдың формасы мен оның мөлшерлері бөлшектердің өзара әрекеттесуінің физикалық табиғатымен анықталады. «Потенциалдық шұңқыр» түсінігі атомдық және молекулалық физикада, қатты денелер мен атомдық ядро физикасында кең қолданылады. 2. Әзербайжан: potensial yaxşı 3. Қырғыз: мүмкүн болгон аң 4. Өзбек: mumkin bo'lgan quduq 5. Түрік: potansiyel iyi 6. Ағылшын: potential well 7. Испан: pozo potencial 8. Неміс: Potenzial gut 9. Француз: bien potentiel 10. Бекітілген нұсқасы: экономический потенциал – экономикалық әлеует (2016 жылғы 8 желтоқсан); теория потенциалов – потенциялар теориясы (1971-1981); потенциал – әлеует (1995); потенциальный – ықтимал, қарымды, әлеуметті (1999 жылғы 6 қазан); биотермическая яма – биотермиялық шұңқыр (1971-1981) 11. Заңнамадағы қолданысы: потенциальный – әлеуетті; потенциалды 12. потенциальная яма – потенциалдық шұңқыр | +5 |
4. | қысым орталығы | центр давления | центр давленияқысым орталығыСаласы Этимологиясыцентр – лат. centrum, көне грек. κέντρον «піскек; ұш» Дефинициясы1. Қысым орталығы – дененің қоршаған ортаның денеге тепе-тең әрекет ететін қысым күшінің әрекет ету сызығы мен денеге келтірілген жазықтықты қиылысатын нүктесі.2. Әзербайжан: təzyiq mərkəzi 3. Қырғыз: басымдын центри 4. Өзбек: bosim markazi5. Түрік: basınç merkezi 6. Ағылшын: pressure center 7. Испан: centro de presión 8. Неміс: Druckzentrum 9. Француз: centre de pression 10. Бекітілген нұсқасы: угол центральный – центрлік бұрыш, орталық бұрыш (2015 жылғы 11 желтоқсан); давление – қысым 11. Заңнамадағы қолданысы: давление – қысым; центр – орталық 12. центр давления – қысым орталығы | +6 |
5. | массалар орталығы | центр масс | центр массмассалар орталығыСаласы Этимологиясымасса – латын. massa, грек. μᾶζα «қамыр»; центр – лат. centrum, көне грек. κέντρον «піскек; ұш» Дефинициясы1. Массалар орталығы – дененің қозғалысын немесе бөлшектер жүйесін тұтас нәрсе ретінде сипаттайтын геометриялық нүкте. Ауырлық центрі ұғымымен бірдей емес (көбінесе сәйкес келіп жатқанымен). 2. Әзербайжан: kütləvi mərkəz 3. Қырғыз: масса центри 4. Өзбек: massa markazi 5. Түрік: kütle merkezi 6. Ағылшын: center of mass 7. Испан: centro de masa 8. Неміс: Schwerpunkt 9. Француз: centre de masse 10. Бекітілген нұсқасы: угол центральный – центрлік бұрыш, орталық бұрыш (2015 жылғы 11 желтоқсан); масса – салмақ; масса 11. Заңнамадағы қолданысы: центр – орталық; масса – салмақ; масса 12. центр масс – массалар орталығы | +4 |
6. | орталық күш | центральная сила | центральная силаорталық күшСаласы Этимологиясыцентр – лат. centrum, көне грек. κέντρον «піскек; ұш» Дефинициясы1. Орталық күш – әрекет ету сызығы дененің кез келген қалпында «күш орталығы» деп аталатын нүкте арқылы өтетін күш. 2. Әзербайжан: mərkəzi qüvvə 3. Қырғыз: центирлик куч 4. Өзбек: markaziy kuch 5. Түрік: central force 6. Ағылшын: central force 7. Испан: fuerza central 8. Неміс: zentrale Kraft 9. Француз: force centrale 10. Бекітілген нұсқасы: угол центральный – центрлік бұрыш, орталық бұрыш (2015 жылғы 11 желтоқсан); сила – күш 11. Заңнамадағы қолданысы: сила – күш; центр – орталық; 12. центральная сила – орталық күш | +3 |
7. | қосарлас ақиқат, қосарлас ақиқат, екіжар ақиқат | истина двойственная | истина двойственнаяқосарлас ақиқат, қосарлас ақиқат, екіжар ақиқатСаласы Этимологиясы Дефинициясы1. (немесе қосарлас шындық) ортағасыр дәуірінде пайда болған және ғылымның, ақылдың діннен тәуелсіз екенін, дербестігін пайымдауға бағытталған философия ақиқаты мен діни ақиқаттың өзара байланысты еместігі туралы ілімді білдіретін термин. Ол араб философиясында айқын берілген.2. Әзербайжан:həqiqət dualistdir 3. Қырғыз:чыныгы кош 4. Өзбек:haqiqat dualistik 5. Түрік:gerçek, dualisttir 6. Ағылшын:the truth is dualistic 7. Испан:la verdad es dualista 8. Неміс:Die Wahrheit ist dualistisch 9. Француз:la vérité est dualiste 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: қосарлас ақиқат | +3 |
8. | екiполюстік | двухполюсник | двухполюсникекiполюстікСаласы Этимологиясыполюс – латын. polus, көне грек. πόλοσ «ось» Дефинициясы1. Екiполюстік – басқа тізбектермен жалғауға арналған екі нүктесі болатын электр тізбегі. 2. Әзербайжан: iki terminal şəbəkəsi 3. Қырғыз: эки полюстук 4. Өзбек: ikki terminalli tarmoq 5. Түрік: iki terminalli ağ 6. Ағылшын: two-terminal network 7. Испан: red de dos terminales 8. Неміс: Zwei-Terminal-Netzwerk 9. Француз: réseau à deux terminaux 10. Бекітілген нұсқасы: - 11. Заңнамадағы қолданысы: двухполюсник – екi полюсті 12. двухполюсник – екiполюстік | 0 |
"Екіполюстік" орнына "қосполюсті" атауын ұсынамын.
Егер бізді қоршаған әлем қос немесе қосарланған дүниеден (аспан мен жер, өмір мен өлім, еркек пен әйел т.б.) тұратындығын ескерсек, онда "қосполисті" деген термин көңілге қонымдырақ шығар.