Ұсыныстар беру үшін сайтқа орналастырылған терминдер туралы
1) бейнесигнал - видеосигнал
Видео деген сөзге байланысты түсіндірмелерге тоқталсақ:
1) Толығырақ ...бейнеақпараттарды сақтаумен, көрсетумен байланысты және бейнефильмдер шығару және прокатқа беруге қатысты өнер саласы;
2) бейнемагнитофон, ДВД-плеер;
3) бейнефильм; кез келген бейнежазба;
4) ақпараттың техникалық құралдармен өңдеуге қажетті түрде берілген визуалды нұсқасы. Кейінгі жылдары «бейнебаян», «бейне түсірілім» сияқты көптеген сөздің құрамындағы «бейне» сөзі «video» орнына қатар қолданылып жүр (Қазақ тілінің кірме сөздер сөздігі / Құрастырғандар: Ш. Құрманбайұлы, С.Исақова, Б.Мизамхан және т.б. Алматы: «Ұлттық аударма бюросы» қоғамдық қоры, 2019. – 596 б.).
Сайтта ұсынылған бейнесигнал деген баламасын қолдаймын;
2) қарама-қарсы мәмілелер немесе екіжақты мәмілелер - встречная сделка:
Қазақша-орысша сөздікте ол «ыңғайласпа мәміле" деп аударылған (https://sozdik.kz/ru/)" target="_blank">https://sozdik.kz/ru/);
Еліміздің Азаматтық процестік кодексінде ұқсас термин "встречный иск» кездеседі. Оның аудармасы - қарсы талап қою;
Кейбір дереккөзде оған мәмілеге сәйкес өтелмеген бөлігінен келетірілетін шығынды азайту мақсатында кері мәміле жасау деп анықтама берілген. Яғни жасалған мәмілеге қарсы шарт қоя отырып, оны қайта бастау.
Алаңда ұсынылған баламасын қарсы мәміле деп алған дұрыс.
ҚР Ғылым және жоғары білім министрлігі Ғылым комитеті
ҚР Ішкі істер министрлігі
Қорғаныс және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігі
ҚР Сыртқы істер министрлігі
ҚР Денсаулық сақтау министрлігі
ҚР Инвестициялар және даму министрлігі
ҚР Ақпарат және коммуникациялар министрлігі
ҚР Ұлттық экономика министрлігі
ҚР Ауыл шаруашылығы министрлігі
Қайырлы күн. Осы видеоға қатысты ортақ пікір жоқ. Бірақ халық оны бейне деп қабылдап кеткелі қашан. Сондықтан мамандардың толық мағынасын ашпайды дегеніне қарамастан бейне деп қолданған дұрыс деп ойлаймын. Сосын сигнал-дабыл емес пе?
Марал Жүнісбекқызы атап өткендей, сигнал терминінің дабыл деп бекітілген нұсқалары бар. 2006 жылы дабыл (қауіпсіздік) — сигнал деп бекітілсе, 2008 жылы дабыл (экон.қылмыс) — тревога деп бекітілген. 2015 жылы аналогты Толығырақ ...дабыл — аналоговый сигнал деп бекітілген. Ал бейнедабыл сөзіне тоқталсақ, мәдениет және өнер категориясында бейнедабылды өшіру — гашение видеосигнала, бейнедабылды реттеу — регилуровка видеосигнала, бейнедабылды жазу — запись видеосигнала деген сияқты нұсқада ұсынылған.
Алайда бір бекітілген термин қайта бекітіліп жатқан жағдай да кездеседі. Мысалы, аналоговый сигнал 2015 жылы аналогты дабыл деп бекітілгенімен, 2022 жылы дәл осы термин аналогті сигнал деп қайта бекітіліпті. Біресе дабыл, біресе сигнал деп бекітіліп жүр.
Төл тілімізге сіңісіп келе жатқан бейне сөзі дұрыс аударма деп ойлаймын.Ал сигналды неге аудармасын яки дабылды қолданбасқа?! Тілге жеңіл һәм жақындық бар.