Termincom.kz - Алаң

БЕКІТУГЕ ҰСЫНЫЛҒАН ТЕРМИНДЕР ТІЗІМІ

#	Қазақша нұсқасы	Орысша нұсқасы	Рейтинг
1.	ӨМIРСЕЗIМ	ЖИЗНЕОЩУЩЕНИЕ	ЖИЗНЕОЩУЩЕНИЕ ӨМIРСЕЗIМ СаласыФилософия және саясаттану Этимологиясы ДефинициясыҚоршаған шындықты қабылдау. Әзербайжан:həyat algısı; Қырғыз:жашоонун бир элес; Өзбек:hayotni his qilish; Түрік:hayatın algı; Ағылшын:life-perception; Испан:percepción de la vida; Неміс:Lebenswahrnehmung; Француз:perception de la vie; Заңнамадағы қолданысы: Бекітілген: Ұсыныстар: өмiрсезiм Рейтинг+1	+1
2.	ӨМIРТҮСIНIК	ЖИЗНЕПОНИМАНИЕ	ЖИЗНЕПОНИМАНИЕ ӨМIРТҮСIНIК СаласыФилософия және саясаттану Этимологиясы Дефинициясы1. Өмірге, қоршаған ортаға деген қарым-қатынас байқалатын көзқарастар. 2. Әзербайжан:anlayış 3. Қырғыз:жашоо түшүнүгү 4. Өзбек:tushunish 5. Түрік:yaşam anlayışı 6. Ағылшын:understanding 7. Испан:comprensión 8. Неміс:Verständnis 9. Француз:comprendre10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: өмiртүсiнiк Рейтинг-1	-1
3.	АБЫЗ	ЖРЕЦ	ЖРЕЦ АБЫЗ СаласыФилософия және саясаттану Этимологиясы Дефинициясы1. Әртүрлі әдет-ғұрыптарды (құрбан шалу, дұға қылу және т.б.) жіберумен шұғылданатын культ қызметкерлері. Байырғы заманда құдай мен адамның арасындағы делдал ретінде есептелген. 2. Әзербайжан:kahin3. Қырғыз:ыйык кызмат кылуучу 4. Өзбек:ruhoniy 5. Түрік:rahip 6. Ағылшын:priest 7. Испан:sacerdote 8.Неміс:Priester 9. Француз:prêtre 10. Заңнамадағы қолданысы: жрец- абыз 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: абыз Рейтинг+3	+3
4.	АБЫЗДЫҚ	ЖРЕЧЕСТВО	ЖРЕЧЕСТВО АБЫЗДЫҚ СаласыФилософия және саясаттану Этимологиясы Дефинициясы1. Табиғи құбылыстарды зерттеумен және культтерді домонотеистік діндерге жіберумен айналысатын адамдардың тобы. Жрец — пұтқа табынған діни қызметкер. Абыздар адамдардың құдайлармен және рухтармен қарым-қатынас жасауы кезінде делдал ретінде құрметтелген. Маңыздылығы жағынан абыздар ғалым, заңгер, дәрігер, философ және т.б. ізашары. Әлемдік діндерде (буддизм, христиандық, ислам) абыздықтың мұрагері дін басылары болды. Абыздық Африка, Оңтүстік Африка және Океанияның алғашқы қауымдық халықтарында сақталған. 2. Әзербайжан:kahinlik 3. Қырғыз:дин 4. Өзбек:ruhoniylik 5. Түрік:rahiplik 6. Ағылшын:priesthood 7. Испан:sacerdocio 8. Неміс:Priestertum 9. Француз:prêtrise 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: абыздық Рейтинг+3	+3
5.	ӨСИЕТНАМА	ЗАПОВЕДИ	ЗАПОВЕДИ ӨСИЕТНАМА СаласыФилософия және саясаттану Этимологиясы Дефинициясы1. Діни-адамгершілік ұйғарым. Діни кітаптарда Құдайдың атынан берілген өсиетнамалар діннің негізін құрайды. 2. Әзербайжан:əmrləri 3. Қырғыз:осуяттары 4. Өзбек:amrlar 5. Түрік:emir 6. Ағылшын:commandments 7. Испан:mandamientos 8. Неміс:Gebote 9. Француз:les commandements 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: өсиетнама Рейтинг+3	+3
6.	АҚИҚАТТЫЛЫҚ	ИСТИННОСТЬ	ИСТИННОСТЬ АҚИҚАТТЫЛЫҚ СаласыФилософия және саясаттану Этимологиясы(truth) — фактілерге сәйкестік, мысалы, философияда —ақиқат теориясына сәйкестік. Дефинициясы1. (truth) — фактілерге сәйкестік, мысалы, философияда —ақиқат теориясына сәйкестік. Қатаң мағынада алатын болсақ, шынайы пайымдамалардың немесе идеялардың әлемді «бейнелеуі» немесе «көрсетуі», эмпирикалық ұғым болып табылады. Бір бұл тұжырымдамамен "постэмпирикалық" теориялар дауласты. Болжамдар да, олардың тексеретін «фактілер» де «салыстырмалы-теориялық» болғандықтан, «шынайылықты» верификация немесе фальсификация сияқты эмпирикалық рәсімдерге жай ғана жүгіну арқылы анықтауға болмайды. Шынайылыққа қойылатын талап-тілектердің балама негіздері ақиқаттың консенсустық теориясын қамтиды, оған сәйкес, "ақиқат" – «ашық» дискурс арқылы қол жеткізілген шынайылық бойынша әлеуметтік (оның ішінде, ғылыми) келісімдер мәселесі болып табылады. 2. Әзербайжан:həqiqət 3. Қырғыз: 4. Өзбек:haqiqat 5. Түрік:gerçeklik 6. Ағылшын:truth 7. Испан:verdad 8. Неміс:Wahrheit 9. Француз:la vérité 10. Заңнамадағы қолданысы: истинность-шындық 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: ақиқаттылық Рейтинг+3	+3
7.	ОТАРЛАУ, ОТАРШЫЛ	КОЛОНИЗАЦИЯ	КОЛОНИЗАЦИЯ ОТАРЛАУ, ОТАРШЫЛ СаласыТарих Этимологиясылат. colonia - «қоныстандыру» Дефинициясыадамдардың жаңа жер аумақтарына қоныстану және оларды игеру процесі. Әзербайжан:müstəmləkəçilik, Қырғыз:колониялаштыру, Өзбек:kolonizatsiya, Түрік:kolonizasyonu, Ағылшын:colonization, Испан:colonización, Неміс:Kolonisierung, Француз:la colonisation, Заңнамадағы қолданысы: колонизация- отарлану, Бекітілген: Ұсыныстар: отарлану Рейтинг+3	+3
8.	ДЕЛДАЛ	КОМПРАДОР	КОМПРАДОР ДЕЛДАЛ СаласыЭкономика Этимологиясыпорт. comprador — « алушы», лат. comparare — «сатып алу, алу» Дефинициясы1. (порт. comprador — « алушы», лат. comparare — «сатып алу, алу») — дамушы елдің шетелдік капиталы мен ұлттық нарығы арасында делдал болатын жергілікті саудагер. 2. Әзербайжан:komprador 3. Қырғыз: 4. Өзбек:komprador 5. Түрік:komprador 6. Ағылшын:comprador 7. Испан:comprador 8. Неміс:Komprador 9. Француз:comprador 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: компрадор Рейтинг-1	-1
9.	СЫНДАРЛЫЛЫҚ, КОНСТРУКТИВИЗМ	КОНСТРУКТИВИЗМ	КОНСТРУКТИВИЗМ СЫНДАРЛЫЛЫҚ, КОНСТРУКТИВИЗМ СаласыФилософия және саясаттану Этимологиясылат. constructio — «құру» Дефинициясы1. (лат. constructio — «құру») — ХХ ғ. 70 жылдарының соңында – 80 жылдардың басында пайда болған қазіргі ғылым философиясындағы бағыт. Негізінен бұл таным субъектінің әлем интерпретациясын (моделін) белсенді түрде құру деп танылатын оның белсенді құрлымы. 2. Әзербайжан:konstruktivizm 3. Қырғыз: 4. Өзбек:konstruktivizm 5. Түрік:inşacılık 6. Ағылшын:constructivism 7. Испан:constructivismo 8. Неміс:Konstruktivismus 9. Француз:constructivisme 10. Заңнамадағы қолданысы: конструктивизм - сындарлылық 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: сындарлылық Рейтинг+1	+1
10.	КЕЛIСIМПАЗ	КОНФОРМИСТ	КОНФОРМИСТ КЕЛIСIМПАЗ СаласыФилософия және саясаттану Этимологиясыкейінгі лат. conformis — «ұқсас», «мақсатқа үйлес» Дефинициясы1. (кейінгі лат. conformis — «ұқсас», «мақсатқа үйлес») — бейімделгіштікті, заттардың қолданыстағы тәртібін, басым пікірді және т.б. пассив түрде қабылдауды білдіретін моральдік-саяси термин. 2. Әзербайжан:konformizm 3. Қырғыз: 4. Өзбек:konformizm 5. Түрік: konformizm 6. Ағылшын: conformism 7. Испан: conformismo 8. Неміс: Konformismus 9. Француз: conformisme 10. Заңнамадағы қолданысы: конформизм- конформизм Рейтинг+1	+1
11.	ЕГЕС, ӨШТЕСУ	КОНФРОНТАЦИЯ	КОНФРОНТАЦИЯ ЕГЕС, ӨШТЕСУ СаласыФилософия және саясаттану Этимологиясылат. con – «қарсы» + frons (frontis) – «алды, фронт» Дефинициясы1. (лат. con – «қарсы» + frons (frontis) – «алды, фронт») – қарсы тұру, қарсы күресу, қақтығыс. 2.Әзербайжан:qarşıdurma 3. Қырғыз:бетме бет коюуу 4. Өзбек: qarama-qarshilik 5. Түрік: yüzleşme 6. Ағылшын: confrontation 7. Испан:confrontación 8. Неміс:Konfrontation 9. Француз:confrontation 10. Заңнамадағы қолданысы: конфронтация- тайталас 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: тайталас Рейтинг+1	+1
12.	ТҰЖЫРЫМДАМАЛАУ	КОНЦЕПТУАЛИЗАЦИЯ	КОНЦЕПТУАЛИЗАЦИЯ ТҰЖЫРЫМДАМАЛАУ СаласыФилософия және саясаттану Этимологиясылат. conceptus — «ұғым» Дефинициясы1. (лат. conceptus — «ұғым») – белгілі бір онтологиялық түсініктерді нысандардың референтті өрістерін өзгертудің ықтимал үрдістерін көрсететін ұғымдар байланысының сызбасын және білімді теориялық тұрғыдан ұйымдастыруға мүмкіндік беретін эмпирикалық мәліметтердің белгілі бір массивіне енгізудің әдіснамалық рәсімі. 2. Әзербайжан:konsepsiyası 3. Қырғыз: 4. Өзбек:kontseptualizatsiya 5. Түрік: kavramsallaştırma 6. Ағылшын: conceptualization 7. Испан: conceptualización 8. Неміс: Konzeptualisierung 9. Француз: conceptualisation 10.Заңнамадағы қолданысы: концептуализация-ұғыну 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: тұжырымдамалау Рейтинг+2	+2
13.	ТҰЖЫРЫМДАМАШЫЛДЫҚ	КОНЦЕПТУАЛИЗМ	КОНЦЕПТУАЛИЗМ ТҰЖЫРЫМДАМАШЫЛДЫҚ СаласыФилософия және саясаттану Этимологиясылат. conceptus — «ой, ұғым» Дефинициясы1. (лат. conceptus — «ой, ұғым») — схоластикалық философия бағыты; таным тәжірибемен бірге көрініс табады, бірақ тәжірибеден туындамайды деген пікірді айғақтайтын доктрина. Өкілдері — Пьер Абеляр, Иоанн Солсберийский, Иоанн Дунс Скот және т.б. Жаңа заманда концептуализм позициясына Джон Локк жақын болды. 2. Әзербайжан:konseptualizm 3. Қырғыз: 4. Өзбек:kontseptualizm 5. Түрік:conceptualism 6. Ағылшын:conceptualism 7. Испан:conceptualismo 8. Неміс:Konzeptualismus 9. Француз: conceptualisme 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: тұжырымдамашылдық Рейтинг+2	+2
14.	ТҰЖЫРЫМДАМА, ӨЗЕКТЕМЕ	КОНЦЕПЦИЯ	КОНЦЕПЦИЯ ТҰЖЫРЫМДАМА, ӨЗЕКТЕМЕ СаласыФилософия және саясаттану Этимологиясылат. conceptio – «түсініктер жүйесі» Дефинициясы1. (лат. conceptio – «түсініктер жүйесі») – өзара байланысты және бір-бірінен туындайтын көзқарастардың кешені; қандай да бір құбылысты түсінудің, баян етудің белгілі бір тәсілі; негізгі пікір оларды баяндауға негіз болады; әлемде, табиғатта, қоғамда құбылыстарға деген пікірлердің жиынтығы; ғылыми, көркем, техникалық, саяси және басқа да қызмет түрлеріндегі ой, құрылымдық қағидат; міндеттерді шешу жолдарының жүйесі; өзіне ғана тән түсініктер мен қорытындыларды тудыратын, қандай да бір құбылыстарды түсіну, ажырату және баяндау тәсілі. 2. Әзербайжан:konsepsiya 3. Қырғыз:түшүнүк 4. Өзбек:kontseptsiya 5. Түрік: kavram 6. Ағылшын: concept 7. Испан: concepción 8. Неміс: Konzeption 9. Француз: conception 10. Заңнамадағы қолданысы:Концепция –тұжырымдама 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: тұжырымдама Рейтинг+3	+3
15.	КРЕДО, ТӨЛСЕНІМ, ҰСТАМ, БАЙЛАМ	КРЕДО	КРЕДО КРЕДО, ТӨЛСЕНІМ, ҰСТАМ, БАЙЛАМ СаласыФилософия және саясаттану Этимологиясылат. credo – «сенемін» Дефинициясы1. (лат. credo – «сенемін») — жеке сенім, адамның дүниетанымының негізі, сондай-ақ мынаны білдіреді: Кредо — Сенім символының латындық атауы; Кредо — католиктік ән айту, мессаның негізгі бөлігі; Кредо — Сергея Лукьяненконың повесі. 2. Әзербайжан:kredo 3. Қырғыз: 4. Өзбек:e'tiqod 5. Түрік:amentü 6. Ағылшын:credo 7. Испан:credo 8. Неміс:Credo 9. Француз:credo 10. Заңнамадағы қолданысы: Кредо- Кредо 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: Кредо Рейтинг+5	+5
16.	ШАҒЫМ	ЛАМЕНТАЦИЯ	ЛАМЕНТАЦИЯ ШАҒЫМ СаласыӨнер Этимологиясылат. lamentatio – «жылау, ыңқыл» Дефинициясы1. (лат. lamentatio – «жылау, ыңқыл») — бастапқыда антикалық риторикада пайда болған шешендік өнер тәсілі, музыкатануда — бір аттас музыкалық жанрды білдіретін термин. 2. Әзербайжан:ağlama 3. Қырғыз: 4. Өзбек:qichqiriq 5. Түрік:tively 6. Ағылшын:lamentation 7. Испан:lamentación 8. Неміс: Wehklage 9. Француз: lamentation 10. Заңнамадағы қолданысы: 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: шағым Рейтинг-1	-1
17.	ЗАҢҒА СӘЙКЕСТІЛІК	ЛЕГИТИМНОСТЬ	ЛЕГИТИМНОСТЬ ЗАҢҒА СӘЙКЕСТІЛІК СаласыҚұқық Этимологиясылат. legitimus «заңға сәйкес, заңды, құқығы бар» Дефинициясы1. (лат. legitimus «заңға сәйкес, заңды, құқығы бар») — мемлекет немесе ел тұрғындарының, үлкен топтардың, қоғамдық пікірдің (оның ішінде, шетелдік) нақты мемлекетте немесе елде әрекет ететін билік институттарына деген оң қарым-қатынасын білдіретін саяси-құқықтық ұғым, олардың заңға сәйкестігін мойындау. 2.Әзербайжан:legitimlik 3. Қырғыз:мыйзамдуулук 4. Өзбек:qonuniylik 5. Түрік: meşruluk 6. Ағылшын: legitimacy 7. Испан: legitimidad 8. Неміс: Legitimität 9. Француз: la légitimité 10. Заңнамадағы қолданысы: легитимность- заңдылық 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: заңға сәйкестілік Рейтинг-1	-1
18.	ЫРЫҚТАНДЫРУ	ЛИБЕРАЛИЗАЦИЯ	ЛИБЕРАЛИЗАЦИЯ ЫРЫҚТАНДЫРУ СаласыЭкономика Этимологиясы Дефинициясы1. – азаматтық, саяси, экономикалық бостандық принциптерін насихаттауға негізделген қоғамдық-әлеуметтік көзқарас. 17 – 18 ғасырларда Еуропа елдерінде ырықтандыру принциптерін, яғни әлеум., саяси, экон. бостандық қағидаларын уағыздаған “либерализм” атты ағым болғандығы белгілі. Ырықтандыру негіздері Дж. Локк, А.Смит, Ш.Монтескье, т.б. ғалымдардың абсолютизм және феодалдық регламентацияға қарсы концепцияларында айқындалды. Кейіннен ырықтандыру идеялары АҚШ-тың Конституциясы мен Францияның адам және азамат құқығы туралы Декларациясында көрініс тапты. 19 – 20 ғасырларда ырықтандырудың азаматтық қоғамға, жеке тұлғаның құқығы мен бостандығына, демократиялық саяси институттарға, жеке кәсіпкерлік пен саудаға байланысты негізгі қағидалары қалыптасты. Қазіргі ырықтандыру еркін нарықтық қатынастың тетіктерін дамытып, жетілдіру арқылы тиімді экономикалық қатынастарға мүмкіндік туғызуға, әлеуметтік және экономикалық үрдістерді реттеуге бағытталған. 2. Әзербайжан:liberallaşdırma 3. Қырғыз:либералдаштыруу 4. Өзбек:erkinlashtirish 5. Түрік:serbestleşme 6. Ағылшын:liberalization 7. Испан:liberalización 8. Неміс: Liberalisierung 9. Француз: libéralisation 10. Заңнамадағы қолданысы: Либерализация- ырықтандыру 11. Бекітілген: 12. Ұсыныстар: ырықтандыру Рейтинг-1	-1

Arystan_danyshpan, Aibek Qali, Қанайбекова Элмира Төреқұлқызы

≡ Бақытгүл Ысқақова 5 жыл бұрын
"Кредо" сөзінің "төлсенім" деп алынғанын қалар едім. Бір кездері өмірлік ұстаным деп те айтылып жүрді.
"Кредо" сөзінің "төлсенім" деп алынғанын қалар едім. Бір кездері өмірлік ұстаным деп те айтылып жүрді.
≡ Adilbek Japak 5 жыл бұрын
кредо - кәміл сенім
кредо - кәміл сенім